Rehabilitacja po udarze

Transkrypt

1 Rehabilitacja po udarze Iwona Sarzyńska-Długosz Oddział Rehabilitacji Neurologicznej, II Klinika Neurologiczna Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa

2 Utrata lat życia w pełnej sprawności Disability Adjusted Life Years Lost (DALYs) Neurological Disorders: Public Health Challenges. WHO, 2006

3 Utrata lat życia w pełnej sprawności Disability Adjusted Life Years Lost (DALYs) Neurological Disorders: Public Health Challenges. WHO, 2006

4 Utrata lat życia w pełnej sprawności prognozy Neurological Disorders: Public Health Challenges. WHO, 2006

5 Rehabilitacja po udarze mózgu Proces ułatwiający osobie, która stała się niepełnosprawną w wyniku udaru powrócić do optymalnego stanu zdrowia, aktywności i uczestnictwa Cel wzmacnianie strukturalnej i funkcjonalnej reorganizacji uszkodzonego obszaru mózgu (tj. neuroplastyczności) Nie ma leczenia o udowodnionej skuteczności wzmagającej powrót funkcji po udarze mózgu Engelter ST, Matthias F, Philippe AL. Eur Neurol 2010; 64:

6 Elementy specjalistycznej rehabilitacji po udarze Wielospecjalistyczny zespół Wczesne wprowadzanie interwencji rehabilitacyjnych ukierunkowanych na trening celowych aktywności Systematyczne monitorowanie postępów rehabilitacji Edukacja Wsparcie psychologiczne chorego i rodziny Wczesne i kompleksowe planowanie wypisu Ciągłość opieki

7 Wielospecjalistyczny zespół Lekarze Pracownik socjalny Fizjoterapeuci Konsultanci (ortopeda, psychiatra, urolog, internista, kardiolog) PACJENT Personel pielęgniarski Rodzina Wolontariusze Duchowni Psycholog/ Logopeda Terapeuta zajęciowy Technik zaopatrzenia ortopedycznego

8 Interwencje terapeutyczne Kinezyterapia Terapia zajęciowa Terapia neurologopedyczna: - Zaburzenia mowy - Zaburzenia połykania Terapia neuropsychologiczna: - Uwaga (czujność, podzielność, podtrzymywanie, uwaga przestrzenna) - Mowa / Język - Pamięć - Spostrzeganie - Aktywność poznawczo-motoryczna (praksja) - Myślenie - Funkcje wykonawcze

9 Cele rehabilitacji po udarze - Zmieniają się w zależności od etapu choroby: Ograniczenie powikłań i wtórnych następstw udaru i unieruchomienia Odtworzenie funkcji w sposób możliwie najbardziej pełny Wytworzenie strategii kompensacyjnych umożliwiających adaptację do funkcjonowania pomimo przetrwałych deficytów

10 Terapia dysfunkcji poudarowych Spontaniczna poprawa - bazuje na odwracalnych procesach neurofizjologicznych oraz na reorganizacji funkcjonalnej OUN Rehabilitacja we wczesnym okresie - rehabilitacja odbudowująca (restorative rehabilitation) - nastawiona na odtworzenie funkcji wg wzorca przedchorobowego Poprawa w okresie odległym od udaru - nieograniczona czasem od zachorowania, bazuje na procesach neuroplastyczności wywołanej uczeniem się /treningiem Rehabilitacja na etapie chronicznym ukierunkowana na funkcjonalną kompensację względnie utrwalonego deficytu chorobowego i adaptację do samodzielnego życia

11 Rehabilitacja na oddziale udarowym Wszyscy pacjenci powinni być objęci rehabilitacją Prowadzona od pierwszych dni hospitalizacji W momencie wypisu z oddziału udarowego -> ocena czynnościowa i kwalifikacja pacjenta do dalszego postępowania usprawniającego: - W warunkach stacjonarnych (oddział rehabilitacji neurologicznej, oddział rehabilitacji ogólnoustrojowej) - W warunkach ambulatoryjnych (oddział dzienny, poradnia rehabilitacyjna) - W warunkach domowych

12 Ciągłość opieki rehabilitacyjnej REHABILITACJA Pododdział udarowy Rehabilitacja w trybie stacjonarnym oddział rehabilitacji neurologicznej oddział rehabilitacji ogólnoustrojowej Rehabilitacja w trybie ambulatoryjnym na oddziale dziennym w poradni rehabilitacyjnej Rehabilitacja w warunkach domowych (m.in.esd) ŚRODOWISKOWA

13 Kwalifikacja do rehabilitacji w warunkach stacjonarnych Deficyt neurologiczny powodujący znaczne ograniczenie aktywności Stan ogólny jest stabilny (wydolność - układu krążenia oraz oddychania, wątroby, nerek, wyrównana glikemia, brak procesu zapalnego) Jest w stanie przynajmniej częściowo uczyć się i brać czynny udział w procesie rehabilitacji

14 Kwalifikacja do rehabilitacji w warunkach stacjonarnych DECYZJA DOTYCZĄCA PRZYJĘCIA NA ODDZIAŁ ZAWSZE PODEJMOWANA W SPOSÓB INDYWIDUALNY WYKLUCZENIE REHABILITACJI SZPITALNEJ WE WCZESNYM OKRESIE NIE POWINNO W SPOSÓB NIEODWOŁALNY ZAMYKAĆ PACJENTOWI DROGI DO REHABILITACJI SZPITALNEJ W OKRESIE PÓŹNIEJSZYM, PO UZYSKANIU POPRAWY

15 Kwalifikacjado rehabilitacji w warunkach stacjonarnych Na podstawie danych z II Kliniki Neurologii r. do r pacjentów z udarem mózgu Wypisanych pacjentów: 68,5% - do domu 7,7% - do domów pomocy społecznej, zakładów opiekuńczoleczniczych i innych oddziałów opieki długoterminowej 19% - na oddział rehabilitacji neurologicznej 4,8% - na inne oddziały szpitalne (np. neurochirurgii, kardiologii, chorób wewnętrznych) Neurol Neuroch Pol 2006; 40, 6 Na podstawie danych z IPiN z 2014r. (Mapy Potrzeb) - Udar niedokrwienny 19,6% - Udar krwotoczny 11,5% - Krwotok podpajęczynówkowy 33,3%

16 Rehabilitacja - udar niedokrwienny do 90 dni po hospitalizacji Opracowanie DAiS na podstawie danych NFZ

17 Rehabilitacja - udar krwotoczny do 90 dni po hospitalizacji Opracowanie DAiS na podstawie danych NFZ

18 Rehabilitacja - krwotok podpajęczynówkowy do 90 dni po hospitalizacji Opracowanie DAiS na podstawie danych NFZ

19 Rehabilitacja do 90 dni po hospitalizacji Udar % rehab. % reh. stacj. % reh. neurol. % reh. ośr. dz. % reh. ambul. % reh. dom. Udar niedokrwienny 31,5 20,8 19,8 0,7 7,2 2,8 Udar krwotoczny 23,9 16,8 16,0 0,5 4,0 2,6 Krwotok podpajęczyn. 20,9 14,9 14,4 0,5 4,2 1,2

20 Rehabilitacja neurologiczna liczba świadczeniodawców Opracowanie DAiS na podstawie danych NFZ

21 Dziękuję za uwagę?