Zapobieganie wykluczeniu niesamodzielnych osób starszych w środowisku lokalnym

HTML
DOWNLOAD

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zapobieganie wykluczeniu niesamodzielnych osób starszych w środowisku lokalnym"

Kajetan Sobczyk
9 lat temu
Przeglądów:

1 Zapobieganie wykluczeniu niesamodzielnych osób starszych w środowisku lokalnym Raport z badań Stanisława Golinowska i Agnieszka Sowa MPiPS/IPiSS

2 Zawartość wystąpienia Nowe wyzwania wobec polityki społecznej i zmiana warunków jej prowadzenia Zróżnicowanie potrzeb i możliwości w przekroju terytorialnym Pytania i metody badawcze Odpowiedź instytucji lokalnych na wyzwanie starzenia się populacji wyniki badania Wnioski i rekomendacje

terytorialnym Pytania i metody badawcze Odpowiedź instytucji lokalnych

3 Wskaźniki obciążenia osobami starszymi 45,00% 40,00% 35,00% 39,8% 40,8% 35,2% 35,9% 36,0% 36,5% 37,0% 37,1% 38,0% 38,1% 38,3% 38,7% 33,1% 33,4% 33,5% 33,7% 34,0% 30,00% 25,00% 20,00% 15,00% 10,00% 5,00% 0,00% małopolskie wielkopolskie pomorskie podkarpackie mazowieckie warmińsko-mazurskie kujawsko-pomorskie POLSKA lubuskie podlaskie lubelskie zachodniopomorskie dolnośląskie opolskie śląskie łódzkie świętokrzyskie

małopolskie wielkopolskie pomorskie podkarpackie mazowieckie warmińsko-mazurskie kujawsko-pomorskie POLSKA

4 Dochody rozporządzalne per capita 1 600, , , ,00 800,00 zł. 600,00 400,00 200,00 0,00 podkarpackie lubelskie świętokrzyskie kujawsko-pomorskie podlaskie małopolskie opolskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie lubuskie śląskie POLSKA łódzkie zachodniopomorskie pomorskie dolnośląskie mazowieckie

kujawsko-pomorskie podlaskie małopolskie opolskie warmińsko-mazurskie

5 PKB per capita

6 Pytania badawcze 1. Świadomość i dostrzeganie problemów socjalnych osób starszych w środowisku lokalnym 2. Strategia i planowanie, uwzględniające potrzeby i problemy osób starszych 3. Działania integracyjne ukierunkowane na osoby starsze 4. Koordynacja instytucji socjalnych w gminie i powiecie w procesie zaspokajania spraw osób starszych 5. Ocena zasobów instytucji socjalnych gminy i powiatu 1. kadrowych 2. finansowych 6. Nowe kwestie socjalne

Działania integracyjne ukierunkowane na osoby starsze 4.

7 Metoda badania Opis instytucji socjalnych i opieki długoterminowej na szczeblu lokalnym ogólnie Badanie jakościowe w dwóch województwach: mazowieckim i małopolskim

8 Badane ośrodki Lokalizacje Liczba mieszkańców Wskaźniki starzenia się Mazowieckie Warszawa Żoliborz (OPS, gmina) ,1 Warszawa Wola (DPS) ,0 Kosów Lacki (OPS, gmina) Jabłonna Lacka (DPS) ,9 Sokołów Podlaski (PCPR) ,5 Małopolskie Kraków: OPS, DPS, PCPR, gmina Miechów OPS, DPS, PCPR, gmina , ,6

Lacki (OPS, gmina) Jabłonna Lacka (DPS) 6 412 21,9 Sokołów Podlaski (PCPR) 55 832 19,5

9 Dostrzeganie problemów Problemy osób starszych i starzenia się nie stanowią zasadniczego problemu socjalnego W obu metropoliach dostrzegany jest problem potrzeby większej integracji osób starszych: UTW, kluby seniora i uczestnictwo w imprezach okolicznościowych Większe rozumienie potrzeb starszych występuje w OPS, ale na skutek niskiej mobilności osób starszych oraz wstydu korzystania z pomocy społecznej (a szczególnie z DPS) dociera się do nich wyłącznie w sytuacjach krytycznych Z perspektywy DPS - dominują potrzeby zdrowotne

okolicznościowych Większe rozumienie potrzeb starszych występuje w OPS, ale na skutek niskiej mobilności osób starszych oraz wstydu

10 Strategia i planowanie Nie ma odniesienia do dokumentów strategicznych nawet na szczeblu zarządu i administracji samorządu terytorialnego Odniesienia do odpowiednich regulacji; ustaw: o pomocy społecznej (2004) o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (nowelizacja 2010) o finansach publicznych (2009)

odpowiednich regulacji; ustaw: o pomocy społecznej (2004) o rehabilitacji zawodowej

11 Integracja osób starszych Imprezy okolicznościowe (najczęściej) Kluby seniora: ciekawy przykład klubu seniora w Kosowie Lackim przy Gminnym Ośrodku Kultury Centrum Integracji i Aktywizacji Seniorów na Żoliborzu Uniwersytety III wieku (ciekawa inicjatywa w Miechowie)

przy Gminnym Ośrodku Kultury Centrum Integracji i Aktywizacji

12 Koordynacja POZ i OPS nie ma procedur, zależy od indywidualnych postaw, głównie lekarzy (dobry przykład z Kosowa Lackiego) POZ i DPS poważne problemy, wynikające z sektorowego rozdzielenia ZOL i DPS: problem odmiennego finansowania i odpłatności podopiecznych Brak jednego ośrodka kierującego do opieki długoterminowej jej potencjalnie różnych form

sektorowego rozdzielenia ZOL i DPS: problem odmiennego finansowania i odpłatności

13 Zasoby Kadry: Formalne kwalifikacje relatywnie wysokie, ale rzeczywiste niskie większa stabilność w administracji lokalnej, ale duża fluktuacja w zespołach bezpośrednio pracujących z podopiecznymi, szczególnie w odniesieniu do opiekunek

lokalnej, ale duża fluktuacja w zespołach bezpośrednio

14 Zasoby - infrastruktura i majątek Brak lokali na nowe inicjatywy Trudności w organizacji przestrzeni publicznej przyjaznej osobom starszym Infrastruktura transportu i komunikacji zasadnicza bariera mobilności osób starszych

publicznej przyjaznej osobom starszym Infrastruktura

15 Finansowanie struktura źródeł Źródło finansowania Budżet państwa Budżet gminy Kraków Warszawa Miechów Kosów Lacki 30,5 22,11 42,3 38,9 68,7 72,77 57,3 45,3 Programy 0,7 0,84 0,5 15,8 finansowane ze środków UE Inne - 4,29 - -

Kosów Lacki 30,5 22,11 42,3 38,9 68,7 72,77 57,3 45,3

16 Finansowanie problemy Finansowanie domów pomocy społecznej droga do ich upadku Problem finansowania pielęgniarek: ani NFZ, ani pomoc społeczna Obawa o wysychanie środków z UE PCPR środki PFRON i koncentracja na potrzebach osób niepełnosprawnych

NFZ, ani pomoc społeczna Obawa o wysychanie środków z UE

17 Nowe kwestie socjalne Eurosieroctwo, wymiary: Zostawianie dzieci Samotne matki z dziećmi mąż za granicą Zostawianie starych rodziców

18 Wnioski Działalność instytucji socjalnych na szczeblu lokalnym nie ma kierunkowych podstaw działania (słabość lokalnych strategii) i jednocześnie brakuje jednej regulacji prawnej dotyczącej spraw socjalnych kompleksowo Ograniczona koordynacja i współdziałanie zasadniczych sektorów i instytucji odpowiedzialnych za potrzeby osób starszych: zdrowotnego i socjalnego Ograniczony dostęp osób starszych do opieki zdrowotnej Niedorozwój opieki długoterminowej

Ograniczona koordynacja i współdziałanie zasadniczych sektorów i instytucji odpowiedzialnych za potrzeby osób

19 Rekomendacje Ustawa o świadczeniach socjalnych Koordynacja działań Opieka długoterminowa Centra Zdrowia Seniora

20 Ustawa o usługach społecznych Przykład: Czechy (2006), Węgry, kraje Bałtyckie Ustawa reguluje kompleksowo dostęp zarówno do świadczeń pieniężnych, jak też usług społecznych, zarówno stacjonarnych jak i opiekuńczych sprawowanych w środowisku

zarówno do świadczeń pieniężnych, jak też usług

21 Opieka długoterminowa podstawy rozwoju nowego sektora Współpraca sektora zdrowia i pomocy społecznej, a nawet instytucjonalne wyodrębnienie koordynatorów, którzy po wykonaniu kompleksowej oceny geriatrycznej ocenialiby, jaki rodzaj opieki byłby odpowiedni Preferencje dla opieki domowej możliwości i konieczności > remonty starych zasobów mieszkaniowych, koncepcje rozwoju budynków ze wspólnymi przestrzeniami dla osób starszych Dzienne domy pobytu >transport Standardy dla opieki stacjonarnej; kontrola jakości (także w sektorze prywatnym) Finansowanie usług opiekuńczych i pielęgnacyjnych > ubezpieczenia?

22 Opieka domowa Opieka domowa to najbardziej korzystny wariant opieki długoterminowej. Jest wskazana ze względów psychologicznych, w Polsce uwarunkowana kulturowo, pozwala na społeczną integrację i jest tańsza niż opieka stacjonarna i półstacjonarna. Warunki: kształcenie kadr opiekuńczych, głównie na poziomie średnim prowadzenie działań edukacyjnych skierowanych nie tylko do opiekunów, ale także do samych podopiecznych; zaangażowanie nowoczesnych technologii w system opieki nad osobą w podeszłym wieku w jej środowisku: telemedycyna, roboty przypominające o przyjęciu leków, kontaktujące się z rodziną w razie zgłoszenia złego samopoczucia, elektroniczne psy i inne maskotki będące towarzystwem dla osoby starej, inteligentne domy, systemy powiadamiania o upadkach, detektory spadku ciśnienia tętniczego krwi; przystosowanie mieszkań

23 Centra zdrowia seniora Zasadniczy problem potrzeb osób starszych opieka zdrowotna; zdrowe starzenie się warunkiem każdej aktywności Tworzenie i rozwój specjalistycznych poradni medycznych o charakterze centrów opieki geriatrycznej Centra Zdrowia Seniorów (CZS) w zgodzie z kierunkowymi propozycjami zawartymi w projekcie rozporządzenia MZ, dotyczącym standardu opieki geriatrycznej. CZS powinny być początkowo lokowane w stolicach subregionów (do 2020 r.), a następnie rozwijane w ramach sieci obejmującej każdy powiat. Zakres świadczeń CZS powinien być szeroki i wielodyscyplinarny: poza geriatryczną opieką medyczną obejmować także: rehabilitację (fizjoterapię i terapię zajęciową), porady psychologiczne, doradztwo żywieniowe, doradztwo socjalne, zespół wyjazdowy, możliwość utworzenia oddziału dziennego, szeroką współpracę z organizacjami opiekuńczymi (w tym z całodobowymi centrami opieki domowej).

24 Dziękujemy za uwagę

Podobne dokumenty

Średnia wielkość powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie za rok 2006 (w hektarach) Jednostka podziału administracyjnego kraju

Średnia wielkość powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie za rok 2006 (w hektarach) Jednostka podziału administracyjnego kraju ROLNYCH W GOSPODARSTWIE W KRAJU ZA 2006 ROK w gospodarstwie za rok 2006 (w hektarach) Województwo dolnośląskie 14,63 Województwo kujawsko-pomorskie 14,47 Województwo lubelskie 7,15 Województwo lubuskie