Zasady gry. 1. Tory przebiegają bez przerwy w stałym kierunku. A. Kierunek. B. Głębokość

Transkrypt

1 Zasady gry Chocia meridiany mi niowo-powi ziowe s traktowane jako praktyczna pomoc dla pracuj cych specjalistów, Ta my natomiczne mo na naj atwiej scharakteryzowa wykorzystuj c metafor kolejow. Istnieje kilka zasad maj cych na celu zwrócenie naszej uwagi na te spo ród ca ego mnóstwa mo liwych po cze mi niowo-powi ziowych, które maj wi ksze znaczenie kliniczne. Poniewa ci g o mi niowo-powi ziowa opisana w tym miejscu pod adnym wzgl dem nie wyczerpuje z o ono ci zagadnienia, czytelnik mo e wykorzysta przedstawione zasady do stworzenia dodatkowych ta m, które nie zosta y scharakteryzowane w tej ksi ce. Podsumowuj c: eby meridian mi niowo-powi ziowy móg by uznany za aktywny musi przebiega w sta ym kierunku i na jednej g boko ci przez po czenia powi ziowe lub mechaniczne (za pomoc ko ci). Klinicznie przydatne jest równie zawrócenie uwagi na miejsca, w których dana ta ma powi ziowa przyczepia si, dzieli lub ukazuje drogi alternatywne (ryc..1). Od czasu do czasu znajdziemy miejsca, w których b dziemy musieli nagi a nawet z ama nasze regu y. Obszary te b dziemy nazywali wykolejeniem, podamy te przyczyny ich wykorzystania mimo niespe niania przez nie naszych zasad. 1. Tory przebiegają bez przerwy w stałym kierunku Patrz c na Ta my natomiczne, patrzymy na tory stworzone z elementów tkanki mi niowo-powi ziowej lub cznej (które s cech ludzk, nie bosk, dyskretnym bytem ewolucyjnym czy nawet anatomicznym). Struktury te musz wykaza ci g o tkanek powi ziowych, tak jak prawdziwy tor poci gowy, kierunek poci gni cia czy kierunek transmisji si przez struktury mi niowo-powi ziowe musi przebiega prosto lub zmienia kierunek tylko stopniowo. Niektóre z po cze mi niowopowi ziowych pracuj w liniach prostych tylko w pewnych pozycjach lub podczas pewnych czynno ci. Podobnie, poniewa powi cia a jest u o ona w warstwy, przeskakiwanie od jednej warstwy do drugiej (zmiana g boko ci) oznacza przeskakiwanie pomi dzy torami. Z tego powodu nie s dozwolone istotne zmiany g boko ci (chyba, e b dzie mo na wykaza, e to sama powi wykazuje tak zmian ), nie s te dozwolone skoki przez stawy czy warstwy w ókien, które biegn w poprzek torów. Ka de z powy szych anuluje zdolno rozci gliwej powi zi do przenoszenia obci e z jednego ogniwa a cucha na drugie.. Kierunek Na przyk ad mi sie piersiowy mniejszy i mi sie kruczo-ramienny s wyra nie po czone powi ziowo na poziomie wyrostka kruczego (ryc.., patrz te rozdz. 7). Jednak po czenie to nie mo e funkcjonowa jako ca o mi niowo-powi ziowa, gdy ko czyna górna spoczywa wzd u tu owia, poniewa wyst puje wtedy mocna zmiana kierunku pomi dzy tymi dwoma strukturami mi niowo-powi ziowymi. (Porzucimy to niezr czne poj cie na rzecz mniej niezgrabnego terminu mi sie, je li czytelnik b dzie uprzejmy pami ta, e mi nie bez s siaduj cej z nimi, otaczaj cych je i przyczepiaj cych si do nich powi zi to tylko kawa mi sa). Gdy ko czyna górna jest uniesiona, ustawiona tak jak do serwisu tenisowego czy w czasie zwisu na poprzeczce lub na ga zi, jak ma pa na ryc.., te dwie ta my cz si ze sob i pracuj, jak w a cuchu, który czy ebra ze stawem okciowym (i dalej w obu kierunkach Ta m G bok Przedni Ko czyny Górnej z Ta m Powierzchown Przedni lub Ta m Funkcjonaln ). Przydatno teorii pozwala zrozumie, e problemy podczas wykonywania serwisu tenisowego czy podci gania si na dr ku mog ujawni si zaburzeniem funkcji ka dego z tych dwóch mi ni czy te miejsca, w którym si one cz, mog one te mie ród o w dalej le cych strukturach znajduj cej si w górnej lub dolnej cz ci tych ta m. Znajomo ta m pozwala podejmowa praktykowi rozwa ne, ale globalne decyzje dotycz ce strategii post powania i to niezale nie od zastosowanej metody terapeutycznej. Z drugiej strony, same struktury powi ziowe mog w niektórych przypadkach zmienia kierunek dzia aj cych si. Mi sie strza kowy krótki zagina si mocno wokó kostki bocznej, ale nie mo na mie w tpliwo ci, e utrzymana jest ci g o mi niowo-powi ziowa wykonywanej czynno ci (ryc..3). Takie bloczki, wykorzystywane przez powi zi, s oczywi cie zgodne z naszymi regu ami.. Głębokość Podobnie jak i nag e zmiany kierunku, nag e zmiany g boko ci s równie niezgodne z naszymi zasadami. Na przyk ad, gdy patrzymy z przodu na klatk piersiow, logicznym po czeniem z punktu widzenia kierunku dla mi nia prostego brzucha i powi zi mostkowej z przedniej cz ci eber by yby mi nie podgnykowe biegn ce przedni cz ci gard a (ryc..4). Jednak b d w tworzeniu takiego toru ujawni si wyra nie, gdy zdamy sobie spraw z tego, e mi nie podgnykowe przyczepiaj si

2 Zasady gry do tylnej cz ci mostka, cz cego je z g bsz warstw powi zi brzusznej w obr bie klatki piersiowej (cz Ta my G bokiej Przedniej), a nie z warstw powierzchown (ryc..4). C. Połączenia bezpośrednie a połączenia mechaniczne Po czenia bezpo rednie s czysto powi ziowe, natomiast po czenia mechaniczne przechodz przez s siaduj ce ko ci. Mi nie sko ne brzucha zewn trzne i wewn trzne maj wi c bezpo rednie po czenie poprzez roz ci gno brzucha i kres Ryc.. Wprawdzie powięź łącząca mięśnie przyczepiające się do wyrostka poprzecznego jest zawsze obecna (), to jednak połączenie to funkcjonuje w naszej grze elastycznych połączeń mechanicznych tylko wtedy, gdy kończyna górna znajduje się powyżej linii horyzontalnej (). ( to przedruk za uprzejmą zgodą z Grundy 18). Ryc..3 Ścięgna działające wokół zagięć kostnych jak wokół bloczków stanowią dopuszczalny wyjątek od zasady bez nagłych zakrętów ( Ralph T. Hutchings. Przedruk z brahams i wsp. 18). Miesień mostkowo- -obojczykowo-sutkowy mostkowo-gnykowy Połączenia żebrowo- -chrzęstne Powięź Taśmy Powierzchownej Przedniej 66 Ryc..4 Chociaż można wyczuć mechaniczne połączenie pomiędzy klatką piersiową a gardłem, w sytuacji, gdy cała górna część odcinka szyjnego jest ustawiona w przeproście, nie ma bezpośredniego połączenia pomiędzy powierzchowną powięzią klatki piersiowej a mięśniami podgnykowymi ze względu na różnice głębokości poszczególnych warstw powięziowych. Mięśnie podgnykowe przechodzą głęboko w stosunku do mostka łączącego je z wewnętrzną wyściółką żeber i powięzią wewnątrzpiersiową (). ardziej powierzchowne warstwy powięzi łączą mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy z powięzią przechodzącą do powierzchownej części mostka i połączeń żebrowo-chrzęstnych ().

3 Zasady gry przywodziciel długi przywodziciel wielki (usunięty) Kresa chropawa Głowa krótka mięśnia dwugłowego uda Ryc..5 prosty uda i mięsień prosty brzucha łączą się mechaniczne (poprzez kości), a nie bezpośrednio (tylko poprzez struktury powięziowe) poprzez kość miedniczną. bia. Pasmo biodrowo-piszczelowe w podobny sposób czy si bezpo rednio z mi niem piszczelowym przednim (patrz rozdz. 3, oba powy sze przypadki). Jednak mi sie prosty brzucha i mi sie prosty uda maj niedostateczne po czenie powi ziowe (bez w czania mocnych skr tów), ale cechuj si po rednim po czeniem mechanicznym poprzez ko miedniczn, pozwalaj cym na ruchy w p aszczy nie strza kowej (zgi cie-wyprost), takie jak przednie i tylne pochylenie miednicy (ryc..5; patrz te rozdz. 4). D. Warstwy przeszkadzające Oprzyj si wszelkim pokusom przesy ania Ta m natomicznych przez przeszkadzaj ce warstwy powi zi pod aj ce w innych kierunkach, poniewa nie wiadomo, jak przez tak cian mia yby si komunikowa nasze elastyczne struktury. Za przyk ad mo na poda mi sie przywodziciel d ugi schodz cy do kresy chropawej ko ci udowej oraz g ow krótk mi nia dwug owego uda pod - aj c z kresy chropawej w tym samym kierunku. Czy na pewno tworzy to ci g o powi ziow? W rzeczywisto ci nie, poniewa pojawia si przeszkadzaj ca warstwa mi nia przywodziciela wielkiego, który przerywa by ka de elastyczne po czenie pomi dzy mi niem przywodzicielem d ugim a mi niem dwug owym uda (ryc..6). Powtórzmy, e pomi dzy tymi dwoma mi niami mo e wyst powa mechaniczne po czenie, jak w przyk adzie podanym w sekcji C, ale bezpo rednie po czenie powi ziowe jest uniewa nione cian powi ziow wyst puj c pomi dzy nimi.. Tory są złączone ze stacjami kostnymi lub z przyczepami W koncepcji Ta m natomicznych przyczepy mi niowe ( stacje ) s postrzegane jako miejsca, w których niektóre g biej le ce w ókna nami snej lub ci gna s zapl tane lub po czone z okostn s siaduj cych ko ci, czy te - rzadziej - z macierz kolagenow samej ko ci. Zgodnie z zasadami ustalonymi w rozdz. 1 Ryc..6 Jeśli spojrzymy na mięsień przywodziciel długi i głowę krótką mięśnia dwugłowego uda (jak po stronie lewej) będzie się wydawać, że spełniają one wymogi ciągłości mięśniowo-powięziowej. Jednak kiedy zobaczymy, że pomiędzy tymi dwoma mięśniami znajduje się warstwa mięśnia przywodziciela wielkiego (jak po stronie prawej) przyczepiającego się do kresy chropawej, zrozumiemy, że takie połączenie łamie nasze zasady. Położenie i ustawienie przestrzenne wyrostków kolczystych górnych kręgów piersiowych płatowaty głowy i szyi zębaty przedni rzeg przyśrodkowy łopatki (przykryty przez połączenie powięziowe między mięśniami równoległobocznymi a mięśniem zębatym przednim) Mięśnie równoległoboczny większy i mniejszy Ryc..7 Na tym zdjęciu, wykonanym w czasie niedawnej sekcji, grupę kilku mięśni oddzielono od ich przyczepów w celu ukazania ciągłości konstrukcji powięziowej pomiędzy mięśniami niezależnej od układu kostnego (Zdjęcie stanowi własność autora i Laboratorium adan natomicznych (ang. Laboratories for natomical Enlightenment.) (sekcja dotycz ca teorii podwójnego opakowania ), stacja to miejsce, w którym zewn trzne opakowanie mi niowopowi ziowe przyczepia si do wewn trznego opakowania kostno-stawowego. Jednak mo na wykaza, e bardziej powierzchowne w ókna jednostki mi niowo-powi ziowej biegn dalej i komunikuj si z nast pnym fragmentem toru mi niowo-powi ziowego. Na przyk ad na ryc..1 mo na zobaczy, e niektóre w ókna na ko cu struktury mi niowo-powi ziowej po stronie prawej s wyra nie po czone z ebrami, a inne w ókna pod aj w kierunku nast pnego toru mi niowo-powi ziowego. 67

4 1 Taśma oczna Ryc. 5. () Tory i stacje Taśmy ocznej. Zacienione obszary pokazują rejony wpływu powięzi powierzchownej. () Tory i stacje Taśmy ocznej na podstawie Primal Pictures natomy Trains DVD-ROM, dostępnego na (rycina dzięki uprzejmości Primal Pictures, 5 Mięśnie płatowaty głowy i szyi mostkowo- -obojczykowo- -sutkowy Mięśnie pochyłe Żebra i mięśnie międzyżebrowe pośladkowy wielki Mięśnie skośne brzucha zewnętrzne i wewnętrzne pośladkowy średni napinacz powięzi szerokiej Pasmo biodrowo- -piszczelowe 116 Więzadło przednie głowy kości strzałkowej Przedział boczny strzałkowy krótki strzałkowy długi Ryc. 5.3 Widzimy materiał z sekcji, uzyskany z zabalsamowanych zwłok. Przedstawiona jest Taśma oczna razem z mięśniami strzałkowymi, tkanką łączną w okolicy stawu kolanowego, pasmem biodrowo-piszczelowym i mięśniami odwodzącymi staw biodrowy, które powięziowo łączą się z bocznymi częściami mięśni skośnych brzucha. Żebra w rejonie od połączeń mostkowo-chrzęstnych z przodu do kąta żeber po stronie tylnej włączone są w odpowiednie warstwy międzykostne. Mięśnie pochyłe, przyczepiające się do dwóch górnych żeber, również stanowią element tej taśmy, natomiast nie należy do niej już mięsień czworoboczny lędźwi. Górne mięśnie: mostkowo-obojczykowo-sutkowy i mięśnie pochyłe przypominające swoim przebiegiem odwróconą literę V (chewron), nie przyczepiają się do Taśmy ocznej, ponieważ oba przyczepiają się poniżej i bardziej przyśrodkowo, a omawiana taśma przebiega pod kątem około 30 0 po obu stronach w stosunku do płaszczyzny wieńcowej czaszki (patrz DVD: Wczesne etapy sekcji).

5 Taśma Głęboka Przednia przywodziciel wielki Tylna przegroda międzymięśniowa Ryc..13 Tor tylny dolny TGP podąża w górę tylną przegrodą międzymięśniową i tylną częścią mięśnia przywodziciela wielkiego. 186 gruszkowaty Więzadło krzyżowo-kolcowe zasłaniacz wewnętrzny Guz kulszowy przywodziciel wielki Nadkłykieć przyśrodkowy kości udowej Ryc..14 Widok z tyłu na grupę mięśni przywodzących ukazuje tylny tor TGP aż do guza kulszowego. Tor ten leży w tej samej płaszczyźnie powięziowej co głębokie rotatory zewnętrzne stawu biodrowego, jednak poprzeczny przebieg ich włókien uniemożliwia nam podążanie taśmą przez mięśnie pośladka. Ryc..15 Mimo że mięśnie głębokie rotatory zewnętrzne stawu biodrowego są kluczowym elementem dla zrozumienia i optymalizacji wyprostowanej postawy człowieka, nie łatwo je wpasować w schemat Taśm natomicznych. rotatory zewn trzne stawu biodrowego w system Ta m natomicznych, by yby one, co jest nieco dziwne, cz ci toru tylnego dolnego TGP (patrz te sekcja dotycz ca Ta my G bokiej Tylnej, str. 3). Jednak w rzeczywisto ci, nawet mimo i wyst puje po czenie powi ziowe pomi dzy zlokalizowanymi z ty u mi niami przywodz cymi a mi niem czworobocznym l d wi oraz pozosta cz ci mi ni rotatorów zewn trznych stawu biodrowego, kierunek przebiegu w ókien mi niowych tych mi ni jest ustawiony prawie pod k tem prostym w stosunku do tych w ókien, którymi pod ali my w gór uda. Z tego powodu po czenia tego nie mo na zakwali kowa jako meridianu mi niowo-powi ziowego ze wzgl du na ustanowione przez nas zasady. Te wa ne mi nie najlepiej traktowa jako cz pier cienia mi niowego otaczaj cego staw biodrowy, poniewa nie pasuj one do pod u nych meridianów opisywanych przez nas w tej pracy (patrz Fans of the Hip Joint 1 w ody 3, wydanym prywatnie i dost pnym na dzie nam atwiej znale tor mi niowo-powi ziowy, je li pod ymy wewn trzn kraw dzi doln miednicy od mi nia przywodziciela wielkiego i jego przegrody do przy- rodkowej cz ci guza kulszowego - ga zi kulszowej (ryc..16). Mo emy pod y silnym po czeniem powi ziowym ponad ko ci do mocnej warstwy okrywaj cej mi sie zas aniacz wewn trzny, cz cej si z mi niem d wigaczem odbytu stanowi cym cz dna miednicy poprzez kres ukowat (ryc..17). Jest to wa na linia stabilizuj ca, przechodz ca od tu owia w dó do wewn trznej grzbietowej cz ci ko czyny dolnej. Dno miednicy to skomplikowana grupa struktur lejek mi niowy, otoczony os onkami powi ziowymi i wi zad ami trzewnymi sam w sobie wart jest kilkunastu ksi ek. Przedstawiaj c go dla naszych celów, mo na stwierdzi, e stanowi on podstaw cz ci tu owiowej TGP, z wieloma po czeniami rozchodz cymi si w obr bie jamy brzuszno-miedniczej. Pod ali my torem tylnym dolnym wymienionym w Tabeli.1. Tor ten przenosi nas z cz ci guzicznej i biodrowo-guzicznej mi nia d wigacza odbytu do ko ci guzicznej, sk d mo emy pod a powi zi znajduj c si w przedniej cz ci ko ci krzy owej. Powi ta wplata si w wi zad o pod u ne przednie biegn ce w gór przedni cz ci kr gos upa, gdzie ponownie czy si z torem przednim dolnym na wysoko ci po czenia pomi dzy mi niem l d wiowym a odnog przepony (ryc..18). Wyst puj cy w tym miejscu skomplikowany zespó po cze trudno przedstawi w dwuwymiarowej prezentacji. Mo emy jednak, przyk adowo, zwróci uwag na to, e dno miednicy

6 Taśma Głęboka Przednia zasłaniacz wewnętrzny dźwigacz odbytu przywodziciel wielki Ryc..16 Chociaż z tego materiału sekcyjnego usunięto powięź, występuje w nim połączenie pomiędzy mięśniem przywodzicielem wielkim i tylną przegrodą międzymięśniową (którą przedstawia ciemna przestrzeń znajdująca się tuż za tym mięśniem), przechodzące przez guz kulszowy i dolną powięź mięśnia zasłaniacza wewnętrznego do kresy łukowatej (linia pozioma), gdzie mięsień dźwigacz odbytu łączy się ze ścianą boczną kości miednicznej ( Ralph T. Hutchings. Przedruk z brahams i wsp. 18). zasłaniacz wewnętrzny Kresa łukowata Guz kulszowy przywodziciel wielki Ryc..17 Z tylnej przegrody międzymięśniowej i mięśnia przywodziciela wielkiego tor powięziowy przemieszcza się wewnętrzną częścią guza kulszowego na powięź mięśnia zasłaniacza wewnętrznego w celu połączenia się z dnem miednicy (mięśniem dźwigaczem odbytu). poprzez centralnie rozmieszczony mi sie onowo-guziczny czy si równie z blaszk tyln mi nia prostego brzucha, schodz c od góry w dó (zosta o to opisane dalej w tym rozdziale patrz ryc..31). Przewodnik palpacji : tor tylny dolny Obszar TGP za stawem kolanowym nie jest atwo dost pny badaniu palpacyjnemu czy post powaniu manualnemu ze wzgl du na przebieg p czka nerwowo-naczyniowego i cia o Ryc..18 Taśma Głęboka Przednia, tory i stacje tylne dolne na podstawie Primal Pictures. (Obraz dzięki uprzejmości Primal Pictures, t uszczowe ustawione bardziej powierzchownie w stosunku do tych tkanek. atwo wyczu nadk ykie przy rodkowy ko ci udowej znajduj cy si tu powy ej stawu kolanowego. W tym celu wystarczy po o y kciuk na wewn trznej stronie uda i przesun si w dó, naciskaj c przy tym lekko na tkanki do czasu wyczucia wypuk o ci nadk ykcia znajduj cej si kilka centymetrów powy ej stawu kolanowego. Ta stacja oznacza pocz tek podzia u pomi dzy przegrod tyln biegn c tyln cz ci mi ni przywodz cych, oddzielaj c je od mi ni kulszowo-goleniowych a przegrod przedni (przy rodkow mi dzymi niow ), oddzielaj c mi nie przywodziciele od mi nia czworog owego uda. Zajmuj c si najpierw przegrod przedni, u ó swego modela bokiem i znajd nadk ykie przy rodkowy ko ci udowej (ryc..14). Wchodz c od ty u znajdziesz szerok na palec lub nawet szersz przestrze pomi dzy k ykciem a wystaj cym ci gnem przy rodkowego mi nia kulszowo-goleniowego. Pod aj t dolin tak bardzo w gór w kierunku guza kulszowego jak tylko jest to mo liwe. U niektórych osób oka e si to atwe i b dziesz móg wej g biej w esowaty przebieg tej przegrody w kierunku kresy chropawej (patrz ryc..13). Jednak u tych osób, u których mi sie przywodziciel wielki jest o eniony z mi niami kulszowo-goleniowymi, przegroda i otaczaj ce j tkanki mog by za mocno powi zane, by móc pod a t przestrzeni daleko w tkanki; w rzeczywisto ci przegroda mo e 187

7 Taśma Głęboka Przednia 188 by odczuwana pomi dzy mi niami jak kawa ek ta my. Po dane jest zwi kszenie i uwolnienie przestrzeni pomi dzy tymi grupami mi niowymi. Palce u o one w tej przestrzeni i towarzysz ce temu ruchy zgi cia i wyprostu stawu kolanowego mog spowodowa zwi kszenie ruchu pomi dzy mi niami kulszowo-goleniowymi a tyln cz ci mi ni przywodzicieli. Górne zako czenie tej doliny ukazuje si w tylno-dolnej cz ci guza kulszowego. Zwykle mo esz znale to miejsce uk adaj c swe palce w dolnym tylnym rogu guza kulszowego u modela znajduj cego si w pozycji le enia bokiem i polecaj c mu przywiedzenie ni ej u o onej ko czyny dolnej (uniesienie jej w stron su tu). Przywodziciel wielki, przyczepiaj cy si do dolnej strony guza kulszowego b dzie w czasie tego ruchu przeskakiwa pod twoimi palcami. W celu wyizolowania mi ni kulszowo-goleniowych, zamie ten ruch na czynno zgi cia stawu kolanowego (ko czyna dolna lu no u o ona na stole z jednoczesnym oporowaniem ruchu zgi cia stawu kolanowego przez przy o enie oporu twoj drug r k lub zewn trzn cz ci twego uda). Mi nie kulszowo-goleniowe przyczepiaj si do tylnej cz ci guza kulszowego; poczujesz, e przyczep ten napina si w czasie oporowanego zgi cia stawu kolanowego (ryc..16). Po ó swe palce pomi dzy te dwie struktury, a znajdziesz si na górnym ko cu tylnej przegrody przywodzicieli. Przegroda ta biegnie w linii prostej pomi dzy nadk ykciem udowym a swym górnym zako czeniem. W przypadkach gdy nie da si dotrze do opisywanej wcze niej doliny, staraj si rozdzieli tkanki powi ziowe w kierunku bocznym i rozlu niaj s siaduj ce mi nie. Spowoduje to ukazanie si owej doliny i, co wa niejsze, zró nicowanie ruchu pomi dzy miednic a ko ci udow oraz pomi dzy mi niami kulszowo-goleniowymi a mi niem przywodzicielem wielkim (patrz DVD: Taśma Głęboka Przednia, Część 1, 43:5-44:5). Same mi nie przywodziciele b d podatne na ogólne techniki uruchamiaj ce wykonywane wzd u ich przebiegu (patrz DVD: Taśma Głęboka Przednia, Część 1, 36:0-4:00) oraz na specy czne techniki wykonywane w rejonie przy rodkowym stawu biodrowego w okolicy ga zi kulszowej, szczególnie te nakierowane na korekcj funkcjonalnie skróconej ko czyny dolnej (patrz DVD: Taśma Głęboka Przednia, Część 1, 45:00-5:50). Od mi nia przywodziciela wielkiego wychodzi powi cz ca go z guzem kulszowym wzd u przy rodkowej powierzchni powi zi mi nia zas aniacza wewn trznego, a z tej pochewki powi ziowej do pochewki dna miednicy poprzez kres ukowat (ryc..18). adanie palpacyjne tego regionu nie jest dla ludzi o s abym sercu i powinno by pocz tkowo trenowane na grupie przyjació czy tolerancyjnych znajomych. Jest to jednak efektywny i niezbyt inwazyjny sposób docierania do dna miednicy, miejsca tak wielu zaburze strukturalnych, szczególnie u kobiet. U ó swoj r k, u modela znajduj cego si w pozycji le enia bokiem, po wewn trznej stronie tylnego brzegu guza kulszowego. Utrzymuj palec wskazuj cy raczej w kontakcie z wi zad em krzy owo-guzowym, które b dzie ci s u y o za przewodnik, a nie przesuwaj go bardziej do przodu na ga kulszow i zacznij przemieszcza si w gór i do przodu, w kierunku p pka, utrzymuj c opuszki swych palców w delikatnym, ale sta ym kontakcie z ko ci. W miar nabywania praktyki nauczysz si, ile skóry zabra ze sob rozci ganie skóry nie jest bowiem celem tego post powania (ryc..1). Powy ej guza kulszowego/ga zi tej ko ci poczujesz pod swoimi palcami nieco bardziej mi kk tkank powi zi mi nia zas aniacza wewn trznego. Nale y zachowa ostro no, by pozosta z dala od brzegu odbytu; cz sto przydatne oka e si s owne przywodziciel wielki Guz kulszowy zapewnienie o takim zamiarze. Kontynuuj przesuwanie si w gór powi zi mi nia zas aniacza, do czasu a twoje palce zetkn si ze cian dna miednicy - b dzie to mi sie d wigacz odbytu. Chocia adne s owa nie zast pi biblioteki do wiadcze praktycznych w sprawdzaniu stanu dna miednicy u ró nych osób, wiele den miednicy, szczególnie u m czyzn, b dzie uniesionych i napi tych, co oznacza, e twoje palce b d musia y przesun si g boko w przestrze miednicy, zanim zetkn si z wyra nie odczuwan mocno napi t cian. U mniejszej liczby klientów zwykle kobiet, cz sto w okresie poporodowym b dzie wyst powa o rozlu nienie dna miednicy, cechuj ce si g bczastym oporem. Tylko wyj tkowo spotka si przeciwny wzorzec obni one dno miednicy, które mimo to cechuje si zwi kszonym napi ciem lub g bczaste dno miednicy ulokowane wysoko w obr bie ko ci miednicznej. U tych klientów, u których wyst puje cz stszy wzorzec nieprawid owo uniesionego, napi tego mi nia d wigacza odbytu, mo liwe jest zaczepienie palców na powi zi mi nia zas aniacza wewn trznego tu poni ej dna miednicy i zabranie jej ze sob, w czasie powrotu do guza kulszowego (ryc..1). Cz sto rozlu ni to i obni y dno miednicy. Dla osób z za s abo napi tym lub nadmiernie obni onym dnem miednicy pomocne w odczuwaniu i wzmocnieniu tego wa nego rejonu mo e okaza si pchanie szczytami palców na dno miednicy, przy jednoczesnym napinaniu i rozlu nianiu odpowiednich mi ni przez klienta. Udo tor przedni dolny zasłaniacz wewnętrzny Dół kulszowo-odbytniczy zasłaniacz wewnętrzny Ryc..1 Trudna, ale bardzo skuteczna technika kontaktu z tylnym trójkątem dna miednicy wymaga wsunięcia palców w rejon dołu kulszowo-odbytniczego wzdłuż guza kulszowego w kierunku pępka, do momentu gdy dno miednicy staje się odczuwalne i możliwe do zbadania. Zależnie od jego stanu, można wykorzystać środki z zakresu terapii manualnej - czy to w celu obniżenia zarówno napięcia, jak i pozycji tylnej części dna miednicy, czy też w celu zwiększenia jej napięcia. Wracaj c do wewn trznej cz ci uda tu powy ej stawu kolanowego, mo emy w obr bie uda pod y drugim torem TGP, torem przednim dolnym, który w naszym sposobie rozlu niania meridianów mi niowo-powi ziowych jest bardziej podstawow cz ci TGP. Ta ta ma powi ziowa przechodzi, razem z p czkiem nerwowo-naczyniowym, przez mi sie przywodziciel