ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) nr / z

Transkrypt

1 PL PL PL

2 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia K(2011) 2875 wersja ostateczna ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) nr / z uzupełniające dyrektywę 2010/30/UE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do etykiet efektywności energetycznej dla klimatyzatorów PL PL

3 UZASADNIENIE 1. KONTEKST AKTU DELEGOWANEGO Podstawa i cele wniosku Wpływ klimatyzatorów na środowisko w UE jest znaczący, w szczególności pod względem zużycia energii elektrycznej w fazie użytkowania, szacowanego na 30 TWh rocznie w 2005 r., co odpowiada 14 mln ton równoważnika CO 2. Aby umożliwić konsumentom zakup bardziej energooszczędnych klimatyzatorów, dyrektywą Komisji 2002/31/WE 1 z dnia 22 marca 2002 r. wykonującą dyrektywę Rady 92/75/EWG 2 w zakresie etykiet efektywności energetycznej urządzeń klimatyzacyjnych typu domowego, wprowadzono system etykietowania. System ten zapewnia znormalizowane informacje na temat zużycia energii przez klimatyzatory dzięki uszeregowaniu produktów w skali od A do G. Celem niniejszego rozporządzenia delegowanego jest wprowadzenie nowych, bardziej ambitnych klas efektywności energetycznej w celu dostosowania ich do postępu technicznego oraz w celu większego zdynamizowania systemu. Stanowiłoby ono uzupełnienie ewentualnego rozporządzenia Komisji w sprawie wykonania dyrektywy 2009/125/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla klimatyzatorów. Kontekst ogólny Głównym powodem nieprzerwanej sprzedaży klimatyzatorów o niskiej efektywności jest fakt, że użytkownicy podejmują decyzję o zakupie na podstawie kosztów zakupu zamiast kosztów cyklu życia produktu. Sytuacji tej nie poprawia fakt, że obecnie koszty środowiskowe nie są w całości uwzględniane w kosztach energii. Również informacje dotyczące efektywności energetycznej urządzeń udostępniane osobom kupującym klimatyzatory mają ograniczony zakres, co prowadzi do asymetrii informacyjnej. Potencjał korzystnych dla użytkownika, opłacalnych udoskonaleń pozostaje zatem często niewykorzystany. Kolejny problem to rozbieżne motywacje, np. w przypadku gdy właściciel budynku kupuje i instaluje klimatyzator (większość klimatyzatorów to urządzenia stacjonarne, nieprzenośne) kierując się kosztami zakupu, skutkiem czego najemca płaci wyższe rachunki za energię elektryczną. W okresie ubiegłych 8 lat problemy te zostały częściowo rozwiązane przy pomocy systemu etykietowania określonego w dyrektywie Komisji 2002/31/WE w sprawie etykiet efektywności energetycznej urządzeń klimatyzacyjnych typu domowego, co spowodowało poprawę efektywności energetycznej o około 20 % w latach Chociaż obecny system etykietowania pozostaje ważnym czynnikiem stymulującym rozwój rynku w kierunku dalszych usprawnień w zakresie efektywności energetycznej klimatyzatorów jedno- i dwukanałowych, to skala etykietowania dla pozostałych klimatyzatorów, stanowiących około 93 % rynku tych urządzeń, nie zapewnia rozróżnienia pomiędzy urządzenia efektywnymi i bardzo efektywnymi oraz nie motywuje do sprzedaży 1 2 Dz.U. L 86 z , s. 26. Dz.U. L 297 z , s. 16. PL 2 PL

4 urządzeń o najwyższym poziomie efektywności. W związku z powyższym, w porównaniu do niektórych rynków zewnętrznych, rynki UE wykazują się znacznie niższymi poziomami efektywności energetycznej oraz poziomami odniesienia 3. W badaniu przygotowawczym i ocenie skutków odnośnie do klimatyzatorów wykazano, że w przypadku pozostawienia bez zmian obecnych klas efektywności energetycznej, tempo już osiągniętej poprawy w zakresie efektywności energetycznej ulegnie w końcu wyhamowaniu. Wynika to głównie z konstrukcji obecnego systemu etykietowania. Zgodnie z oceną skutków roczne zużycie energii elektrycznej prze urządzenia klimatyzacyjne w UE-27 (w łącznej liczbie 31 mln sztuk) wyniosło w 2005 r. 30 TWh.. W przypadku niepodejmowania dalszych działań (tzn. w razie pozostawienia obecnego systemu etykietowania) wielkość ta wzrośnie do 73 TWh w 2020 r. Główną przyczyną wzrostu jest ciągle rosnąca sprzedaż. Wniosek ma na celu zmniejszenie wzrostu zużycia energii przez te urządzenia, który nastąpiłby w innym przypadku. Szacuje się, że łączny efekt ewentualnych nowych wymogów dotyczących ekoprojektu i zmienionego systemu etykietowania określonego w niniejszym projekcie rozporządzenia delegowanego doprowadzi w 2020 r. do obniżenia zużycia energii o 11 TWh. Obowiązujące przepisy w dziedzinie, której dotyczy wniosek Oprócz ewentualnego środka wykonawczego dotyczącego ekoprojektu obowiązują następujące środki dotyczące ekologiczności klimatyzatorów: dyrektywa Komisji 2002/31/WE z dnia 22 marca 2002 r. wykonująca dyrektywę Rady 92/75/EWG z dnia 22 września 1992 w sprawie wskazania poprzez etykietowanie oraz standardowe informacje o produkcie, zużycia energii oraz innych zasobów przez urządzenia gospodarstwa domowego; decyzja Komisji 2007/742/WE 4 z dnia 9 listopada 2007 r. określająca kryteria ekologiczne dotyczące przyznawania wspólnotowego oznakowania ekologicznego pompom ciepła zasilanym elektrycznie, gazowo lub absorpcyjnym pompom ciepła; dyrektywa 2002/96/WE 5 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 stycznia 2003 r. w sprawie zużytego sprzętu elektrotechnicznego i elektronicznego; dyrektywa 2002/95/WE 6 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 stycznia 2003 r. w sprawie ograniczenia stosowania niektórych niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym; rozporządzenie (WE) nr 842/ Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie niektórych fluorowanych gazów cieplarnianych. Spójność z pozostałymi obszarami polityki i celami Unii Wzrost popytu rynkowego na energooszczędne klimatyzatory dzięki wprowadzeniu nowych klas efektywności energetycznej oraz wymogów dotyczących ekoprojektu przyczyni się do Na przykład w 2007 r. poziom odniesienia efektywności energetycznej dotyczący efektywności chłodniczej urządzeń typu split (SEER) wyniósł w Japonii 7.1, natomiast w EU wyniósł on 5.1. Dz.U. L 301 z , s. 14. Dz.U. L 37 z , s. 24. Dz.U. L 37 z , s. 19. Dz.U. L 161 z , s. 1. PL 3 PL

5 realizacji 20 % potencjału oszczędności energii przewidzianego do 2020 r. w planie działania na rzecz racjonalizacji zużycia energii (COM(2006) 545). Ponadto wykonanie dyrektywy 2010/30/UE 8 przyczynia się do osiągnięcia celu UE w zakresie zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 20 % w 2020 r. Wspieranie popytu rynkowego na energooszczędne klimatyzatory jest zgodne ze strategią lizbońską i ze zmienioną strategią zrównoważonego rozwoju, ponieważ sprzyja inwestycjom w badania i rozwój oraz wyrównywaniu szans. Jest również zgodne z planem działania na rzecz zrównoważonej konsumpcji i produkcji oraz zrównoważonej polityki przemysłowej (COM(2008) 397). Europejski plan naprawy gospodarczej (COM(2008) 800) wymienia jako jeden z kluczowych priorytetów efektywność energetyczną, w szczególności promocję szybkiego wprowadzania do użytku produktów, w przypadku których potencjał oszczędności energii jest bardzo wysoki, np. klimatyzatorów. Przyczyni się wreszcie do osiągnięcia celu, jakim jest rozdzielenie wzrostu gospodarczego od wykorzystania zasobów, określonego w strategii Europa 2020 (COM(2010) 2020) w ramach realizacji flagowej inicjatywy Europa efektywnie korzystająca z zasobów. 2. KONSULTACJE PRZEPROWADZONE PRZED PRZYJĘCIEM AKTU Konsultacje z zainteresowanymi stronami Metody konsultacji, główne sektory objęte konsultacjami i ogólny profil respondentów Od początku prowadzenia badania przygotowawczego konsultowano się z zainteresowanymi stronami z UE i państw trzecich oraz ekspertami z państw członkowskich. Etykiety efektywności energetycznej omawiano razem z wymogami dotyczącymi ekoprojektu w ramach forum konsultacyjnego ds. ekoprojektu ustanowionego dyrektywą ramową w sprawie ekoprojektu 2009/125/WE 9. Do forum konsultacyjnego należą eksperci z państw członkowskich oraz zrównoważona reprezentacja zainteresowanych stron, tj. organizacji pozarządowych zajmujących się ochroną środowiska i konsumenckich, sprzedawców i producentów. Podczas posiedzeń forum konsultacyjnego w dniach 22 czerwca 2009 r. i 23 kwietnia 2010 r. służby Komisji przedstawiły dokument roboczy, w którym zaproponowano wymogi dotyczące ekoprojektu i klas efektywności energetycznej dla klimatyzatorów. Wszystkie powiązane dokumenty robocze przesłano ekspertom i zainteresowanym stronom oraz opublikowano w systemie Komisji CIRCA wraz z pisemnymi komentarzami zainteresowanych stron. Inicjatywa została ponadto wielokrotnie omówiona na posiedzeniach służb Komisji z udziałem zainteresowanych stron i państw członkowskich, jak również partnerów międzynarodowych, np. Japonii, Chin, Australii i Stanów Zjednoczonych. Projekt rozporządzenia delegowanego zgłoszono w ramach WTO/TBT, aby zagwarantować, że nie powstaną żadne bariery dla handlu. 8 9 Dz.U. L 153 z , s. 1. Dz.U. L 285 z , s. 10. PL 4 PL

6 Streszczenie odpowiedzi oraz sposób ich uwzględnienia Zainteresowane strony i państwa członkowskie zasadniczo popierają system etykiet efektywności energetycznej dla klimatyzatorów zgodnie z przekształconą dyrektywą w sprawie etykiet efektywności energetycznej. Otrzymano następujące odpowiedzi dotyczące najważniejszych aspektów wniosku: Asortyment i klasyfikacja produktów Urządzenia, których mają dotyczyć proponowane przepisy, to klimatyzatory typu powietrze/powietrze o mocy wyjściowej nieprzekraczającej 12 kw posiadające zdolność do chłodzenia lub ogrzewania pomieszczenia lub jego części. Klimatyzatory o cechach szczególnych to klimatyzatory dwukanałowe zaprojektowane specjalnie do montażu w miejscach, w których niemożliwa jest instalacja jednostki zewnętrznej, oraz klimatyzatory jednokanałowe będące przenośnymi klimatyzatorami zapewniającymi chłodzenie jedynie ograniczonej części pomieszczenia. Obydwa powyższe rodzaje klimatyzatorów są zasadniczo mniej efektywne niż pozostałe klimatyzatory, co jest spowodowane ich charakterystyką techniczną. Klasy efektywności energetycznej Początkowo kilka państw członkowskich, organizacje pozarządowe zajmujące się ochroną środowiska i ochroną konsumentów zaproponowały opracowanie jednolitych klas efektywności energetycznej dla wszystkich rozwiązań technicznych. Pomimo możliwości uwzględnienia dodatkowych klas na obecnych etykietach efektywności energetycznej dla klimatyzatorów jedno- i dwukanałowych zgodnie z art. 11 dyrektywy 2010/30/UE (wersja przekształcona), nie można jednak postąpić w ten sam sposób w przypadku innych rodzajów klimatyzatorów, ponieważ urządzenia odpowiadające obecnej klasie A zostałyby wyeliminowane z rynku na podstawie wymogów dotyczących ekoprojektu 10. Zainteresowane strony zażądały ponadto, aby dla takich klimatyzatorów zastosować nową metodę obliczania efektywności energetycznej 11 uwzględniającą najnowsze postępy w zakresie normalizacji. Spowoduje to wprowadzenie nowych wskazań efektywności tych urządzeń. Harmonogram Producenci i sprzedawcy podkreślili, że ze względu na nową metodę obliczania i pomiaru efektywności energetycznej, potrzeba czasu na ponowne przeprowadzenie prób wszystkich klimatyzatorów, z wyjątkiem klimatyzatorów jedno- i dwukanałowych, i przedstawienie niezbędnych informacji na ten temat. Konieczny jest ponadto okres przejściowy do celów zastąpienia starej etykiety nową ze względu na nieuniknione dostosowanie tych urządzeń. Projekt rozporządzenia delegowanego uwzględnia zatem te ograniczenia czasowe Wymogi dotyczące ekoprojektu określono jako wartości wskaźnika SEER wynoszące 3,6 w stosunku do 4,3, natomiast w przypadku obecnej klasy A wartość wskaźnika EER określono na poziomie 3,2, co przekłada się na wartości wskaźnika SEER od 2,9 do 4,0 w zależności od charakterystyki urządzenia. Sezonowy wskaźnik efektywności chłodniczej (SEER) i sezonowy wskaźnik efektywności grzewczej (SCOP) zamiast stałego wskaźnika efektywności chłodniczej (EER) i wskaźnika efektywności grzewczej (COP). PL 5 PL

7 Bezpośrednie emisje gazów cieplarnianych Zainteresowane strony zażądały rozwiązania kwestii bezpośrednich emisji gazów cieplarnianych w środku dotyczącym ekoprojektu lub środku dotyczącym etykiet efektywności energetycznej bądź w obu takich środkach. W ocenie skutków sprawdzono możliwość obniżenia wymogów dotyczących minimalnej efektywności lub etykiet energetycznych dla urządzeń, w których stosowane są czynniki chłodnicze o niskim współczynniku ocieplenia globalnego. W rezultacie w ramach środka dotyczącego ekoprojektu dla klimatyzatorów zostanie wprowadzona premia polegająca na obniżeniu wymogów dotyczących efektywności energetycznej. Do celów przejrzystości informacji dotyczących porównywalnej efektywności urządzeń nie wprowadzono premii w ramach klas efektywności energetycznej. Gromadzenie i wykorzystanie wiedzy specjalistycznej Wkład środowiska naukowego W ramach badania przygotowawczego i oceny wpływu wykonano analizy techniczne, rynkowe i ekonomiczne konieczne do ustanowienia znowelizowanego systemu etykietowania efektywności energetycznej. Zostały one przeprowadzone przez konsorcjum konsultantów zewnętrznych w imieniu Dyrekcji Generalnej ds. Energii (DG ENER) Komisji Europejskiej. Główne organizacje/eksperci, z którymi przeprowadzono konsultacje Badanie przygotowawcze zostało przeprowadzone jako otwarty proces, w którym uwzględniono wkład poszczególnych zainteresowanych stron, w tym producentów i ich stowarzyszeń, organizacji pozarządowych zajmujących się ochroną środowiska, organizacji konsumentów i handlu detalicznego, ekspertów z państw członkowskich UE / EOG, a także organizacji międzynarodowych, takich jak Międzynarodowa Agencja Energii (IEA). Projekt środka zgłoszono WTO w ramach porozumienia TBT. Streszczenie otrzymanych i wykorzystanych opinii Nie wskazano żadnych potencjalnie poważnych zagrożeń, które mogłyby mieć nieodwracalne skutki. Ocena skutków Wariant dotyczący oznakowania należy rozważyć obok innych wariantów polityki, takich jak samoregulacja lub ustalenie minimalnych wymagań eksploatacyjnych (efektywności energetycznej). Zgodnie z art. 15 ust. 4 lit. b) dyrektywy 2005/32/WE przeprowadzono ocenę skutków, w której rozważano również wariant dotyczący etykietowania. Na wczesnym etapie odrzucono następujące warianty: niepodejmowanie działań na szczeblu UE (przepisy obowiązujące obecnie nie byłyby zmieniane, żadne nowe przepisy nie zostałyby przyjęte). Wariant ten został odrzucony, ponieważ nie spełniałby celów określonych w dyrektywach ramowych w sprawie ekoprojektu i etykiet efektywności energetycznej; wspieranie dobrowolnych zobowiązań podejmowanych przez właściwą branżę. PL 6 PL

8 Wariant ten został odrzucony z powodu braku propozycji przedstawionych przez producentów; przyjęcie wyłącznie wymogów dotyczących ekoprojektu. Ten wariant odrzucono, ponieważ wymogi dotyczące ekoprojektu przewyższające wymogi dotyczące obecnej klasy A spowodowałyby bezużyteczność obecnego systemu etykietowania, natomiast wymogi niższe uniemożliwiłyby wykorzystanie oczekiwanego potencjału w zakresie oszczędności; wyłącznie nowelizacja obecnego systemu etykietowania (bez wymogów dotyczących ekoprojektu). Ten wariant odrzucono, ponieważ nie gwarantował uzyskania oczekiwanych oszczędności. W efekcie wybrano wariant obejmujący przyjęcie wymogów dotyczących ekoprojektu wraz z nowelizacją obecnego systemu etykietowania, ponieważ gwarantuje największe oszczędności i jest preferowany przez wszystkie zainteresowane strony. Zagwarantuje on: wspieranie i kontynuację dotychczasowej poprawy w zakresie energooszczędności; utrzymanie wpływu uczciwej konkurencji i zróżnicowania produktów na poprawę energooszczędności; osiągnięcie efektywnego pod względem kosztów poziomu zużycia energii; wsparcie konkurencyjności przemysłu poprzez rozwój rynku wewnętrznego UE w zakresie zrównoważonych produktów; nienakładanie nadmiernych obciążeń na dostawców, w tym MŚP, dzięki uwzględnieniu cykli modyfikacji produktów w ramach okresów przejściowych; brak negatywnych skutków dla zatrudnienia w UE. 3. ASPEKTY PRAWNE AKTU DELEGOWANEGO Krótki opis proponowanych działań Środek określa nowe wymogi dotyczące obowiązkowych informacji w odniesieniu do dostawców wprowadzających klimatyzatory do obrotu oraz dystrybutorów oferujących klimatyzatory w punkcie sprzedaży lub w sprzedaży wysyłkowej, np. za pośrednictwem katalogów lub Internetu. Zakres tego środka jest dostosowany do zakresu ewentualnego środka wykonawczego w sprawie ekoprojektu, w którym ustanawia się minimalne wymogi dotyczące efektywności, poziomu hałasu i informacji dla klimatyzatorów oraz wymogi dotyczące informacji dla wentylatorów przenośnych. Klasy efektywności energetycznej urządzeń będą nadal funkcjonować w ramach podstawowej struktury określonej w dyrektywie 2002/31/WE definiującej klasy efektywności energetycznej dla trzech podkategorii produktów. Dla klimatyzatorów dwu- i jednokanałowych skala zostanie rozszerzona w górę. Konieczna jest jednak PL 7 PL

9 ponowna klasyfikacja klimatyzatorów zaliczanych obecnie do klasy A, z wyjątkiem klimatyzatorów jedno- i dwukanałowych. Jest to konieczne z dwóch podstawowych powodów: zastosowano nową metodę obliczania sezonowej efektywności energetycznej (wskaźniki SEER/SCOP) w celu lepszego odzwierciedlenia rzeczywistej efektywności; nowa metoda nie umożliwia bezpośredniego porównania poziomów efektywności z poziomami określonymi w dyrektywie 2002/31/WE; minimalne wymogi dotyczące efektywności energetycznej ustanowione na mocy dyrektywy w sprawie ekoprojektu zostały podwyższone (SEER 3,60/4,30) w stosunku do obecnej klasy A (EER 3,20), jednak nie jest możliwe dokładne porównanie poziomów ze względu na różne metody obliczeniowe. Obecna skala efektywności energetycznej (w EER) dla klimatyzatorów dwu- i jednokanałowych zostanie utrzymana przy jednoczesnym dodaniu do obecnej klasy A dodatkowych klas określonych w przekształconej dyrektywie. Jednakże limity dla poszczególnych klas zostaną określone w taki sposób, że najlepsze obecnie dostępne rozwiązania techniczne osiągać będą jedynie klasę A+, natomiast inne klimatyzatory mogą osiągać efektywność aż do poziomu A+++, gdy będą dostępne na rynku. W przypadku klimatyzatorów jedno- i dwukanałowych, wartości wskaźnika COP zostały zdefiniowane w oparciu o zebrane w trakcie oceny skutków informacje uzyskane od producentów, z których niektórzy zasygnalizowali możliwość wprowadzenia do obrotu urządzeń wyposażonych wyłącznie w funkcję ogrzewania. Cechą szczególną etykiety efektywności energetycznej dla klimatyzatorów jest fakt, że służy ona zarówno instalatorom i nabywcom spoza sektora gospodarstw domowych, jak i zwykłym klientom. Dzieje się tak dlatego, że większość urządzeń można zakupić i zainstalować wyłącznie przy pomocy wykwalifikowanych osób, takich jak instalatorzy. Z tego powodu ważne jest, aby uwzględnić na etykiecie informacje istotne dla obydwóch grup użytkowników; zwykłych klientów i specjalistów. Chociaż podanie zastosowanej metody pomiaru efektywności (SEER/SCOP lub EER/COP) nie jest zasadniczo przydatne dla konsumentów, to specjalistom daje łatwy dostęp do jednego z najważniejszych parametrów takich urządzeń. Takie informacje są również istotne dla producentów do celów promocji urządzeń o dobrych parametrach sezonowych, zapewniających wyższą efektywność energetyczną i niższe koszty eksploatacji, a tym samym korzystnych dla środowiska i konsumentów. Właściwa efektywność ogrzewania oporowego, rzadko stosowanego w klimatyzatorach, nie będzie podawana na etykiecie, ponieważ jej potencjalny wpływ został uwzględniony w obliczeniu i metodzie pomiaru wskaźnika sezonowej efektywności (SCOP). Wymogi dotyczące urządzeń wykorzystujących ogrzewanie oporowe zostały ponadto uwzględnione w innych opracowywanych przepisach dotyczących ekoprojektu. Metody pomiaru oraz procedura weryfikacji na potrzeby nadzoru rynku zostaną w pełni dostosowane we wszelkich ewentualnych środkach wykonawczych dotyczących ekoprojektu do metod i procedury stosowanych w niniejszym rozporządzeniu delegowanym. PL 8 PL

10 Podstawa prawna Projekt rozporządzenia delegowanego wykonuje dyrektywę 2010/30/UE, w szczególności jej art. 10. Zasada pomocniczości Projekt rozporządzenia delegowanego wykonuje dyrektywę 2010/30/UE zgodnie z art. 10. Zasada proporcjonalności Zgodnie z zasadą proporcjonalności niniejszy środek nie wykracza poza zakres niezbędny do osiągnięcia założonego celu. Środek wykonawczy ma postać rozporządzenia delegowanego, które jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich. Takie rozwiązanie gwarantuje, że administracja krajowa oraz unijna nie poniosą żadnych kosztów w związku z transpozycją przepisów wykonawczych do prawa krajowego. Jeśli chodzi o ocenę zgodności, nie występują dodatkowe koszty w stosunku do obecnej sytuacji, w której etykiety efektywności energetycznej są już obowiązkowe. Od producentów oczekuje się poniesienia dodatkowych kosztów zastosowania nowej normy pomiaru sezonowej efektywności energetycznej dla klimatyzatorów innych niż klimatyzatory jedno- i dwukanałowe, szacuje się natomiast, iż nie będą one miały istotnego wpływu na ceny produktów. Wybór instrumentów Proponowany instrument: rozporządzenie delegowane. WPŁYW NA BUDŻET 409 Wniosek nie ma wpływu na budżet UE. INFORMACJE DODATKOWE Uchylenie obowiązującego ustawodawstwa Przyjęcie aktu delegowanego obejmuje uchylenie obecnej dyrektywy 2002/31/WE. Klauzula przeglądu/rewizji/wygaśnięcia Projekt zawiera klauzulę rewizji. Europejski Obszar Gospodarczy Proponowany akt ma znaczenie dla EOG i z tego względu powinien objąć także Europejski Obszar Gospodarczy. PL 9 PL

11 ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) nr /... z uzupełniające dyrektywę 2010/30/UE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do etykiet efektywności energetycznej dla klimatyzatorów KOMISJA EUROPEJSKA, uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie wskazania poprzez etykietowanie oraz standardowe informacje o produkcie, zużycia energii oraz innych zasobów przez produkty związane z energią 12, w szczególności jej art. 10, a także mając na uwadze, co następuje: (1) Dyrektywa 2010/30/UE zobowiązuje Komisję do przyjęcia aktów delegowanych w sprawie oznakowania produktów związanych z energią przedstawiających znaczący potencjał oszczędności energii oraz znaczne rozbieżności, jeśli chodzi o poziomy efektywności przy równorzędnej funkcjonalności. (2) Przepisy dotyczące etykiet efektywności energetycznej dla klimatyzatorów zostały ustanowione dyrektywą Komisji 2002/31/WE z dnia 22 marca 2002 r. wykonującą dyrektywę Rady 92/75/EWG w zakresie etykiet efektywności energetycznej klimatyzatorów typu domowego 13. Dyrektywa wykonawcza wprowadza różne skale etykietowania klimatyzatorów wykorzystujących odmienne rozwiązania techniczne, a efektywność energetyczną określa się wyłącznie na podstawie działania urządzenia przy pełnym obciążeniu. (3) Energia elektryczna zużywana przez klimatyzatory stanowi istotną część zapotrzebowania gospodarstw domowych i przedsiębiorstw na energię elektryczną w Unii ogółem. Oprócz uzyskanej już poprawy efektywności energetycznej możliwe jest dalsze istotne ograniczenie zużycia energii przez klimatyzatory. (4) Należy uchylić dyrektywę Komisji 2002/31/WE oraz ustanowić nowe przepisy niniejszym rozporządzeniem, aby etykieta efektywności energetycznej stanowiła dla producentów dynamiczną motywację do dalszej poprawy efektywności energetycznej klimatyzatorów oraz aby doprowadzić do przyspieszenia przemian rynkowych zmierzających w kierunku energooszczędnych technologii. (5) Przepisy niniejszego rozporządzenia należy stosować do klimatyzatorów typu powietrze/powietrze o wyjściowej mocy chłodniczej nieprzekraczającej 12 kw (lub Dz.U. L 153 z , s. 1. Dz.U. L 86 z , s. 26. PL 10 PL

12 wyjściowej mocy grzewczej, w przypadku gdy urządzenie jest wyposażone jedynie w funkcję ogrzewania). (6) Postęp techniczny w dziedzinie poprawy efektywności energetycznej klimatyzatorów był w ostatnich latach bardzo szybki. Umożliwiło to kilku państwom trzecim wprowadzenie rygorystycznych wymogów dotyczących efektywności energetycznej i doprowadziło do procesu wprowadzania nowych systemów etykietowania efektywności energetycznej na podstawie efektywności sezonowej. Współczesne urządzenia osiągające najwyższą efektywność, nie licząc klimatyzatorów jedno- i dwukanałowych, znacznie przekraczają poziomy efektywności dla klasy A ustanowione dyrektywą 2002/31/WE. (7) Niniejszym rozporządzeniem wprowadza się dwie skale efektywności energetycznej na podstawie podstawowej funkcji i szczególnych parametrów istotnych dla klienta. Biorąc pod uwagę, że klimatyzatory są wykorzystywane głównie w warunkach częściowego obciążenia, przy wyznaczaniu efektywności należy przejść na metodę pomiaru efektywności sezonowej, z wyłączeniem klimatyzatorów jedno- i dwukanałowych. Metoda pomiaru sezonowego uwzględnia w większym stopniu korzyści wynikające z zastosowania inwertera i warunki, w jakich wykorzystywane są te urządzenia. Nowa metoda obliczania efektywności energetycznej wraz ze środkiem wykonawczym dotyczącym ekoprojektu ustanawiającym minimalne wymogi dotyczące efektywności energetycznej na poziomie wyższym niż obecna klasa A będą skutkować zmianą klasyfikacji tych urządzeń. Klimatyzatory typu split, klimatyzatory okienne i ścienne powinny zatem mieć nową skalę z klasami od A do G i dodatkowym + uwzględnionym na skali co dwa lata aż do osiągnięcia klasy A+++. (8) W przypadku klimatyzatorów jedno- i dwukanałowych należy nadal stosować wskaźniki efektywności energetycznej dla stanu stałego obciążenia, ponieważ obecnie na rynku nie są dostępne urządzenia wyposażone w inwertery. Ponieważ nie ma potrzeby ponownej klasyfikacji tych urządzeń, klimatyzatory jedno- i dwukanałowe powinny być oceniane na podstawie skali A+++-D. Ponieważ urządzenia, które są w naturalny sposób mniej efektywne niż urządzenia typu split, mogą maksymalnie osiągnąć klasę efektywności energetycznej A+ na skali A+++-D, bardziej efektywne urządzenia typu split mogą osiągnąć klasę efektywności energetycznej A+++. (9) Niniejszym rozporządzeniem należy zapewnić konsumentom bardziej precyzyjne i porównywalne informacje o efektywności klimatyzatorów. (10) Oczekuje się, że łączny efekt etykietowania efektywności energetycznej ustanowionego niniejszym rozporządzeniem i rozporządzenia w sprawie wykonania dyrektywy 2009/125/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla klimatyzatorów 14 w postaci rocznych oszczędności energii elektrycznej wyniesie 11 TWh do 2020 r. w porównaniu ze scenariuszem zakładającym niepodejmowanie żadnych działań. (11) Poziom hałasu klimatyzatora może stanowić istotny parametr dla użytkowników. Aby mogli oni podejmować świadome decyzje, na etykietach klimatyzatorów należy umieścić informację o emisji hałasu. 14 [Nie zostało jeszcze przyjęte]. PL 11 PL

13 (12) Informacje zamieszczone na etykiecie należy uzyskać przy zastosowaniu wiarygodnych, dokładnych i powtarzalnych procedur pomiarowych z uwzględnieniem uznanych najnowocześniejszych metod pomiarowych, w tym, jeżeli są dostępne, zharmonizowanych norm przyjętych przez europejskie organy normalizacyjne wymienione w załączniku I do dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w zakresie norm i przepisów technicznych 15. (13) W niniejszym rozporządzeniu należy określić jednolity wzór i wymogi dotyczące treści etykiet klimatyzatorów. (14) W niniejszym rozporządzeniu należy także określić wymogi w zakresie dokumentacji technicznej i kart dla klimatyzatorów. (15) W niniejszym rozporządzeniu należy ponadto sprecyzować wymogi w zakresie dostarczania informacji na potrzeby dowolnych form sprzedaży wysyłkowej, reklam i technicznych materiałów promocyjnych dotyczących klimatyzatorów. (16) Należy przewidzieć przegląd przepisów niniejszego rozporządzenia w świetle postępu technicznego. (17) Aby ułatwić przejście od stosowania dyrektywy 2002/31/WE do stosowania niniejszego rozporządzenia, klimatyzatory oznakowane zgodnie z niniejszym rozporządzeniem należy uznać za spełniające wymogi dyrektywy 2002/31/WE. (18) Dostawcom pragnącym wprowadzić do obrotu klimatyzatory spełniające wymogi w zakresie wyższych klas efektywności energetycznej należy zezwolić na stosowanie etykiet zawierających informacje o tych klasach, jeszcze zanim podawanie klas na etykietach stanie się obowiązkowe. (19) Należy zatem uchylić dyrektywę 2002/31/WE, PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE: Artykuł 1 Przedmiot i zakres zastosowania 1. Niniejszym rozporządzeniem ustanawia się wymogi dotyczące etykietowania i zapewniania uzupełniających informacji o produkcie dla zasilanych z sieci zasilania elektrycznego klimatyzatorów o znamionowej wydajności chłodniczej lub w przypadku gdy produkt nie posiada funkcji chłodzenia grzewczej 12kW. 2. Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do: a) urządzeń zasilanych energią inną niż energia elektryczna; b) klimatyzatorów, w których powietrze nie jest wykorzystywane jako czynnik przekazujący ciepło po stronie skraplacza lub parowacza, bądź po żadnej z tych stron. 15 Dz.U. L 204 z , s. 37. PL 12 PL

14 Artykuł 2 Definicje Oprócz definicji określonych w art. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UE 16, zastosowanie mają następujące definicje: 1) klimatyzator oznacza urządzenie, które może chłodzić lub ogrzewać powietrze w pomieszczeniach, bądź spełniać obie wymienione funkcje, przy wykorzystaniu cyklu sprężania par za pomocą sprężarki z napędem elektrycznym; termin ten obejmuje klimatyzatory spełniające dodatkowe funkcje, takie jak osuszanie, filtrowanie powietrza, wentylacja lub dodatkowe podgrzewanie powietrza za pomocą elektrycznego ogrzewania oporowego, oraz urządzenia, które mogą wykorzystywać wodę (zarówno wodę z kondensatu powstającego w parowaczu, jak i doprowadzoną z zewnątrz) celem odparowania w skraplaczu, pod warunkiem, że urządzenie takie może również działać bez dodatku wody, wykorzystując wyłącznie powietrze; 2) klimatyzator dwukanałowy oznacza klimatyzator, w którym podczas chłodzenia lub ogrzewania powietrze wlotowe skraplacza (lub parowacza) jest wprowadzane do urządzenia z zewnątrz jednym kanałem i odprowadzane na zewnątrz drugim kanałem, i który jest w całości zamontowany wewnątrz klimatyzowanego pomieszczenia przy ścianie; 3) klimatyzator jednokanałowy oznacza klimatyzator, w którym podczas chłodzenia lub ogrzewania powietrze wlotowe skraplacza (lub parowacza) jest wprowadzane z pomieszczenia, w którym znajduje się urządzenie, i odprowadzane na zewnątrz tego pomieszczenia; 4) wydajność znamionowa (P rated ) oznacza wydajność chłodniczą lub grzewczą cyklu sprężania par urządzenia w warunkach znamionowych znormalizowanych; 5) użytkownik oznacza konsumenta nabywającego lub zamierzającego nabyć klimatyzator; 6) punkt sprzedaży oznacza miejsce, gdzie klimatyzatory są wystawione lub oferowane do sprzedaży, wypożyczenia lub sprzedaży ratalnej. Dodatkowe definicje na potrzeby załączników II VIII znajdują się w załączniku I. Artykuł 3 Obowiązki dostawców 1. Dostawcy podejmują działania opisane w lit. a)-g) a) zapewnienie dla każdego klimatyzatora etykiety zgodnej z klasami efektywności energetycznej określonym w załączniku II. Format i treść informacji na etykiecie są zgodne z załącznikiem III. Dla klimatyzatorów, z wyjątkiem klimatyzatorów jedno- i dwukanałowych, jako minimum należy zapewnić drukowaną etykietę w opakowaniu jednostki zewnętrznej 16 Dz.U. L 153 z , s. 1. PL 13 PL

15 przynajmniej dla jednej kombinacji jednostki wewnętrznej i zewnętrznej o wskaźniku wydajności 1. Dla pozostałych kombinacji informacje można ewentualnie przedstawić na powszechnie dostępnej stronie internetowej; b) karta produktu określona w załączniku IV jest dostępna; Dla klimatyzatorów, z wyjątkiem klimatyzatorów jedno- i dwukanałowych, jako minimum należy zapewnić kartę produktu w opakowaniu jednostki zewnętrznej przynajmniej dla jednej kombinacji jednostki wewnętrznej i zewnętrznej o wskaźniku wydajności 1. Dla pozostałych kombinacji informacje można ewentualnie przedstawić na powszechnie dostępnej stronie internetowej; c) dokumentacja techniczna określona w załączniku V jest w formie elektronicznej udostępniana na żądanie organom państw członkowskich oraz Komisji; d) każda reklama konkretnego modelu klimatyzatora zawiera informacje o klasie efektywności energetycznej, jeżeli reklama przedstawia informacje na temat zużycia energii lub ceny; W przypadku gdy może występować więcej niż jedna klasa efektywności energetycznej odpowiednio dostawca lub producent podaje klasę efektywności energetycznej dla ogrzewania przynajmniej dla sezonu umiarkowanego. informacje, które należy podawać w przypadkach, gdy użytkownicy nie mogą zobaczyć oferowanego produktu, zapewnia się zgodnie z załącznikiem VI; e) wszelkie techniczne materiały promocyjne dotyczące konkretnego modelu klimatyzatora, które opisują jego szczegółowe parametry techniczne, zawierają informacje o klasie efektywności energetycznej tego modelu zgodnie z załącznikiem II; f) udostępnia się instrukcje użytkowania; g) klimatyzatory jednokanałowe określa się na opakowaniu, w dokumentacji produktu i wszelkich materiałach promocyjnych, zarówno w formacie elektronicznym, jak i w formie materiałów drukowanych, jako klimatyzatory lokalne. 2. Klasę efektywności energetycznej określa się zgodnie z załącznikiem VII. 3. Format etykiety klimatyzatorów z wyjątkiem klimatyzatorów jedno- i dwukanałowych określa się w załączniku III. 4. W przypadku klimatyzatorów z wyjątkiem klimatyzatorów jedno- i dwukanałowych format etykiety określony w załączniku III stosuje się zgodnie z następującym harmonogramem: a) odnośnie do klimatyzatorów z wyjątkiem klimatyzatorów jedno- i dwukanałowych wprowadzonych do obrotu od dnia 1 stycznia 2013 r. etykiety klas efektywności energetycznej A, B, C, D, E, F, G muszą być zgodne z pkt 1.1 załącznika III dla klimatyzatorów o odwróconym obiegu, z pkt 2.1 załącznika III dla klimatyzatorów wyposażonych wyłącznie w funkcję chłodzenia i z pkt. 3.1 załącznika III dla klimatyzatorów wyposażonych wyłącznie w funkcję ogrzewania; PL 14 PL

16 b) odnośnie do klimatyzatorów z wyjątkiem klimatyzatorów jedno- i dwukanałowych wprowadzonych do obrotu od dnia 1 stycznia 2015 r. etykiety klas efektywności energetycznej A+, A, B, C, D, E, F muszą być zgodne z pkt 1.2 załącznika III dla klimatyzatorów o odwróconym obiegu, z pkt 2.2 załącznika III dla klimatyzatorów wyposażonych wyłącznie w funkcję chłodzenia i z pkt. 3.2 załącznika III dla klimatyzatorów wyposażonych wyłącznie w funkcję ogrzewania; c) odnośnie do klimatyzatorów z wyjątkiem klimatyzatorów jedno- i dwukanałowych wprowadzonych do obrotu od dnia 1 stycznia 2017 r. etykiety klas efektywności energetycznej A++, A+, A, B, C, D, E muszą być zgodne z pkt 1.3 załącznika III dla klimatyzatorów o odwróconym obiegu, z pkt 2.3 załącznika III dla klimatyzatorów wyposażonych wyłącznie w funkcję chłodzenia i z pkt. 3.3 załącznika III dla klimatyzatorów wyposażonych wyłącznie w funkcję ogrzewania; d) odnośnie do klimatyzatorów z wyjątkiem klimatyzatorów jedno- i dwukanałowych wprowadzonych do obrotu od dnia 1 stycznia 2019 r. etykiety klas efektywności energetycznej A+++, A++, A+, A, B, C, D muszą być zgodne z pkt 1.4 załącznika III dla klimatyzatorów o odwróconym obiegu, z pkt 2.4 załącznika III dla klimatyzatorów wyposażonych wyłącznie w funkcję chłodzenia i z pkt. 3.4 załącznika III dla klimatyzatorów wyposażonych wyłącznie w funkcję ogrzewania. 5. Format etykiety dla klimatyzatorów dwukanałowych wprowadzonych do obrotu od dnia 1 stycznia 2013 r., określający klasy efektywności energetycznej A+++, A++, A+, A, B, C, D, musi być zgodny z pkt 4.1 załącznika III dla klimatyzatorów dwukanałowych o odwróconym obiegu, z pkt 4.3 załącznika III dla klimatyzatorów dwukanałowych wyposażonych wyłącznie w funkcję chłodzenia i z pkt. 4.5 załącznika III dla klimatyzatorów dwukanałowych wyposażonych wyłącznie w funkcję ogrzewania. 6. Format etykiety dla klimatyzatorów jednokanałowych wprowadzonych do obrotu od dnia 1 stycznia 2013 r., określający klasy efektywności energetycznej A+++, A++, A+, A, B, C, D, musi być zgodny z pkt 5.1 załącznika III dla klimatyzatorów jednokanałowych o odwróconym obiegu, z pkt 5.3 załącznika III dla klimatyzatorów jednokanałowych wyposażonych wyłącznie w funkcję chłodzenia i z pkt. 5.5 załącznika III dla klimatyzatorów jednokanałowych wyposażonych wyłącznie w funkcję ogrzewania. Dystrybutorzy dopilnowują, aby: Artykuł 4 Obowiązki dystrybutorów a) klimatyzatory w punkcie sprzedaży były opatrzone na zewnątrz etykietą dostarczoną przez dostawców zgodnie z art. 3 ust. 1, umieszczoną z przodu lub na górze urządzenia w taki sposób, aby była ona wyraźnie widoczna; b) klimatyzatory oferowane na sprzedaż, do wypożyczenia lub w sprzedaży ratalnej użytkownikowi, który nie może zobaczyć oferowanego produktu, były wprowadzane PL 15 PL

17 do obrotu wraz z informacjami dostarczanymi przez dostawców zgodnie z załącznikami V i VI; c) każda reklama konkretnego modelu zawierała odniesienie do klasy efektywności energetycznej, jeżeli reklama przedstawia informacje na temat zużycia energii lub ceny; W przypadku gdy może występować więcej niż jedna klasa efektywności energetycznej dostawca/producent podaje klasę efektywności energetycznej przynajmniej dla sezonu umiarkowanego; d) wszelkie techniczne materiały promocyjne dotyczące określonego modelu, które podają parametry techniczne klimatyzatora, zawierały odniesienie do klas efektywności energetycznej modelu oraz instrukcje użytkowania dostarczone przez dostawcę; W przypadku gdy może występować więcej niż jedna klasa efektywności energetycznej dostawca/producent podaje klasę efektywności energetycznej przynajmniej dla sezonu umiarkowanego; e) klimatyzatory jednokanałowe określa się na opakowaniu, w dokumentacji produktu i wszelkich materiałach promocyjnych lub reklamowych, zarówno w formacie elektronicznym, jak i w formie materiałów drukowanych, jako klimatyzatory lokalne. Artykuł 5 Metody pomiaru Informacje wymagane na podstawie art. 3 uzyskuje się przy zastosowaniu rzetelnych, dokładnych i powtarzalnych procedur pomiarowych, uwzględniających uznane najnowocześniejsze metody obliczeniowe i pomiarowe, zgodnie z załącznikiem VII. Artykuł 6 Procedura weryfikacji na potrzeby nadzoru rynku W ramach oceny zgodności deklarowanych klas efektywności energetycznej, odpowiednio rocznego lub godzinowego zużycia energii i emisji hałasu państwa członkowskie stosują procedurę określoną w załączniku VIII. Artykuł 7 Zmiany Przed upływem pięciu lat od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia Komisja dokonuje jego przeglądu w kontekście postępu technicznego. Komisja zwróci szczególną uwagę na ewentualne istotne zmiany udziałów rynkowych poszczególnych rodzajów urządzeń. Artykuł 8 Uchylenie Dyrektywa 2002/31/WE traci moc z dniem 1 stycznia 2013 r. PL 16 PL

18 Artykuł 9 Przepisy przejściowe 1. Klimatyzatory wprowadzone do obrotu przed dniem 1 stycznia 2013 r. muszą spełniać wymogi przepisów określonych w dyrektywie 2002/31/WE. Artykuł 10 Wejście w życie i stosowanie 1. Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. 2. Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 stycznia 2013 r. Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich. Sporządzono w Brukseli, dnia W imieniu Komisji Przewodniczący José Manuel BARROSO PL 17 PL