O wojnie na wesoło i na poważnie

Transkrypt

1 O wojnie na wesoło i na poważnie O wojnie na wesoło i na poważnie Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0. Wstęp Pieśń to krótki utwór wokalny lub wiersz liryczny. Historia tego gatunku sięga starożytnej Grecji, wywodzi się z pieśni obrzędowych, które śpiewano przy akompaniamencie muzyki. Stopniowo stał się samodzielnym gatunkiem poezji lirycznej. Najbardziej znane to biblijna Pieśń nad Pieśniami, średniowieczna Pieśń o Rolandzie, renesansowe pieśni Jana Kochanowskiego. Najstarszą polską pieśnią patriotyczną jest Bogurodzica nazwana carmen patrium pieśnią ojczystą. Szczególnym rodzajem pieśni są piosenki żołnierskie, czyli pieśni legionowe, przyśpiewki partyzanckie, piosenki czasów I i II wojny światowej, powstania warszawskiego. Znani artyści poeci i pisarze, utrwalali w nich doświadczenia wojenne, pokazywali tragizm wojny, bohaterstwo żołnierzy, uwieczniali trudy walki i zwykłą codzienność żołnierskiego życia. Jest jednak spora grupa pieśni, których autorzy, najczęściej zwykli ludzie, często żołnierze, prostymi słowami opisują trudy wojowania. Śpiewano je w okopach lub na postojach, często zagrzewały do walki, opisywały wojenną niedolę, tęsknotę za dziewczyną czy zwątpienie. Wśród piosenek zdarzały się teksty o ogromnym ładunku emocjonalnym, jak i żartobliwym, pomagały znosić codzienne udręki, łagodziły tęsknotę za najbliższymi i po prostu rozśmieszały.

2 Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0. Nauczysz się zrozumiesz treść piosenek żołnierskich; zgromadzisz słownictwo do opisu skutków wojny; zrozumiesz rolę swobodnego podejścia do tematu wojny w piosenkach żołnierskich; rozpoznasz i określisz funkcję środków stylistycznych w tekstach piosenek; nazwiesz i opiszesz marzenia walczących żołnierzy. Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia 1. rozwija umiejętność słuchania i czytania utworów literackich; 2. rozwija umiejętność tworzenia wypowiedzi inspirowanych utworem poetyckim; 3. rozwija umiejętność wyrażania własnych opinii na temat wysłuchanych utworów; 4. określa charakter i cele tworzenia piosenek żołnierskich; 5. analizuje i omawia wydarzenia oraz postawy zaprezentowane w tekście; 6. nazywa własne wrażenia płynące z wysłuchania tekstu; 7. tworzy wypowiedzi ustne. O WOJNIE NA WESOŁO I NA POWAŻNIE audiobook Rozdziały: 1. Po zwycięstwo z pieśnią na ustach 2. Piękni i dzielni żołnierze 3. Malowani chłopcy i zapłakany świat wojenki Notatka dla prowadzącego

3 Wskazówka Wysłuchaj uważnie nagrań. Zastanów się, jaki obraz wojny się z nich wyłania i jak przedstawiani są żołnierze. Wersja tekstowa z wyróżnieniem pojęć Polecenie 1 Jakimi cechami twoim zdaniem odznaczali się żołnierze, którzy śpiewali Warszawiankę w 1831 r.? Jak w tekście Warszawianki przedstawiana jest wojna? Jakie funkcje pełniła ta pieśń podczas powstania listopadowego? Polecenie 2 Jaki portret ułanów wyłania się z piosenek? Polecenie 3 Jaki obraz wojny wyłania się z piosenek? Czy twoim zdaniem o wojnie powinno się pisać na wesoło? Podsumowanie O wojnie na wesoło portrety ułanów, którzy flirtują z kobietami, rozkochują w sobie panny, mężatki i wdowy; zwrócenie uwagi na atrakcyjność żołnierzy: chłopcy malowani, Lepszy wąs ułański niż cała piechota; żartobliwie śpiewa się o łapankach, nalotach; słownictwo mające na celu ośmieszenie oprawców; czarny humor. O wojnie na poważnie podkreślenie wagi wydarzeń, uwznioślenie działań wojennych: oto dziś dzień krwi i chwały; działania wojenne drogą do wolności; odwaga i poświęcenie żołnierzy walczących o Polskę, walka w szlachetnej sprawie; bezwzględność wojny: pot się krwawy leje; Kogo ty pokochasz, kogo ty pokochasz / W zimnym leży grobie; udział w wojnie oznacza rozłąkę, tęsknotę, cierpienie osób bliskich.

4 Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0. Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0. PRACA DOMOWA Praca domowa Polecenie 4.1 Na podstawie wysłuchanych piosenek uzupełnij tabelę:

5 Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0. Ćwiczenia Wskazówka W przypadku braku możliwości rozwiązania zadania z klawiatury lub trudności z odczytem

6 przez czytnik ekranu skorzystaj z innej wersji zadania. Ćwiczenie 1 Ćwiczenie 2 Inna wersja zadania Ćwiczenie 3 Inna wersja zadania Słowniczek Bagnet (fr. baionette od nazwy miasta Bayonne, w którym wyprodukowano tę broń po raz pierwszy w XVII w.) rodzaj sztyletu nasadzanego na lufę karabinu do walki wręcz. Błonie (starop. płaszczyzna, łąka) duża przestrzeń pokryta trawą, duże pastwisko, łąka. Cytadela (wł. cittadella od citta miasto) samodzielna obronna twierdza służąca głównie do obrony miasta. Hufiec (niem. huf) zwarty oddział składający się z kilku chorągwi, stanowiący zarazem część szyku bojowego. Hycel (niem. Hitzel oprawca) osoba łapiąca bezpańskie psy; tu: żandarm niemiecki. I pan malarz jest kapu nawiązanie do klęski Hitlera; Adolf Hitler malował obrazy i miał zamiar zostać artystą, ale jego prace nie zostały docenione przez profesorów historii sztuki. Kapu (niem. pot. zepsuty) wyraz oznaczający koniec, klęskę lub zły stan czegoś. Marengo, Wagram, Jena, Drezno, Lipsk, Waterloo nazwy miejsc, w których toczyły się wielkie bitwy kampanii napoleońskiej: Marengo (1800), Wagram (1809), Drezno (1813), Lipsk (1813), Waterloo (1815). Motyka (prasł. mot nawijać) ręczne narzędzie rolnicze lub ogrodnicze w postaci kawałka metalowej płytki osadzonej na długiej rączce, służące do spulchniania ziemi, obsypywania

7 roślin, usuwania chwastów itp. Niemiec z Włochem gubią buty nawiązanie do klęsk wojsk faszystowskich. Piechota (łac. pes- pedis- noga; słowiańskie pieszy) oddział wojskowy składający się z piechurów, których zadaniem jest podjęcie walki w najbliższej styczności z wrogiem. Pika (fr. pique ukłucie) broń składająca się z długiego drzewca i ostrego grotu, używana w Europie przez piechotę od XV do początku XVIII w. Tęcza Franków symbol trójkolorowej francuskiej flagi rewolucyjnej. Treblinka obóz zagłady w czasie II wojny światowej, miejsce w którym mordowano ludność żydowską. Żandarm (fr. gendarme od gens d armes ludzie zbrojni) funkcjonariusz policji wojskowej. Powrót do e podręcznika E podręcznik Piąta strona świata canon 98. Klawe urwisy, morowe panny canon/m/j qnb6v21