Artykuł napisany jest stylem?

Transkrypt

1 Artykuł napisany jest stylem? Artykuł napisany jest stylem? Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0. Wstęp We współczesnej prasie i na portalach internetowych spotykamy się z wieloma artykułami, czyli dłuższymi wypowiedziami na tematy polityczne, społeczne, kulturalne, sportowe. Szczególnym rodzajem jest publikacja naukowa, czyli tekst napisany przez specjalistę w danej dziedzinie, naukowca, badacza, przedstawiający obecny stan wiedzy, wyniki badań, ich interpretację i wynikające z badań wnioski. Może być opublikowany w prasie, Internecie, w książce naukowej, w monografii, w zbiorze artykułów z konferencji. Artykuł naukowy przeznaczony jest dla specjalistów w danej dziedzinie, badaczy, naukowców, studentów. Natomiast popularyzacji tej wiedzy wśród zwykłych czytelników służą artykuły popularnonaukowe. Spotykacie się z nim na przykład w szkolnych podręcznikach. Ze względu na cel wypowiedzi i jej funkcje wyróżnia się typowe dla języka polskiego style: urzędowy, potoczny, publicystyczno dziennikarski, retoryczny naukowy, artystyczny. Przypomnijmy najważniejsze cechy poznanych stylów. Styl urzędowy jest charakterystyczny dla różnego rodzaju pism: aktów prawnych, wezwań, podań,

2 protokołów itp. Najważniejsze cechy tego stylu to: bezosobowy i kategoryczny charakter wypowiedzi; konwencjonalne formuły i szablony; charakterystyczne słownictwo, np. najemca, płatnik, uiścić, należy, jest zobowiązany; brak wyrazów nacechowanych emocjonalnie; zdania w stronie biernej; podział tekstu na wyodrębnione jednostki: punkty, podpunkty, paragrafy itp. Styl potoczny jest charakterystyczny dla języka mówionego, ale stosowany w języku pisanym np. w pamiętnikach, w dialogach utworów literackich. Najważniejsze cechy tego stylu to: typowe wyrażenia i zwroty języka mówionego; podstawową funkcją stylu jest nazywanie; dominacja słownictwa konkretnego o niskim poziomie ogólności; wyrazy o silnym zabarwieniu emocjonalnym; bogata metaforyka; swobodna składnia; przewaga zdań pojedynczych i równoważników zdania. Styl publicystyczno dziennikarski: występuje w środkach masowego przekazu. Jest bardzo zróżnicowany; zależy od typu wypowiedzi dziennikarskiej (notatka prasowa, komentarz, felieton, reportaż), tematu, od konkretnego autora (dziennikarza) i odbiorcy. Jego celem jest komunikowanie i komentowanie. Może zbliżać się do stylu naukowego, gdy popularyzuje jakąś dziedzinę wiedzy, do stylu artystycznego (esej filozoficzny) lub potocznego (felieton, reportaż). Styl retoryczny (styl przemówień): ma charakter podniosły. Występują w nim sformułowania pozwalające na nawiązani e kontaktu z odbiorcą (apostrofy). Charakterystyczne środki to pytania retoryczne, metafory, wykrzyknienia. Styl artystyczny jest właściwy literaturze, ma na celu zwrócenie uwagi odbiorcy nie tylko na treść, ale też i formę. Charakteryzuje go bogate słownictwo i obecność elementów innych stylów. Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0. Nauczysz się powtórzysz wiadomości o rodzajach stylów w polszczyźnie; rozpoznasz charakterystyczne cechy stylu naukowego i popularnonaukowego. Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia 1. doskonali umiejętność określania stylu tekstu; 2. rozróżnia gatunki publicystyczne prasowe, radiowe i telewizyjne (artykuł);

3 3. kształci umiejętność analizy artykułu naukowego; 4. dokonuje analizy środków językowych użytych w tekście artykułu naukowego; 5. samodzielnie dociera do tekstu artykułu naukowego, czyta go i przygotowuje jego prezentację. ARTYKUŁ NAPISANY JEST STYLEM? audiobook Rozdziały: 1. Naukowcy potwierdzają: ruch chroni przed depresją 2. Jak napisać dobry artykuł naukowy, czyli naukowo o pisaniu 3. Jolanta Świetlikowska Dobry tekst naukowy Notatka dla prowadzącego Wskazówka Podczas słuchania poniższych wypowiedzi zwróć uwagę na tematykę oraz język artykułu naukowego, np. słownictwo, rodzaje zdań, funkcję dominującą w tekście. Zastanów się, co jest ważne przy powstawaniu tekstu naukowego. j.polski_scen20_audiobook Wersja tekstowa z wyróżnieniem pojęć Polecenie 1 Co wspólnego ma wysiłek fizyczny z naszym samopoczuciem psychicznym? Jak tę zależność charakteryzują naukowcy? Jakie charakterystyczne cechy stylu zauważacie w tym tekście? Polecenie 2 Jakie kryteria oceny artykułu naukowego wymieniają autorzy wysłuchanych tekstów? Polecenie 3 Jakie działania trzeba podjąć przed przystąpieniem do napisania tekstu naukowego? Podsumowanie Nie jest łatwo napisać tekst naukowy potrzebna jest do tego przede wszystkim wiedza z określonej dziedziny, którą należy przekazać w sposób ścisły, precyzyjny, jednoznaczny. Charakterystyczne cechy stylu naukowego: - funkcja poznawcza; - precyzja, logika i jasność wywodu autora; - stosowanie prostej struktury tekstu wstępu, rozwinięcia, zakończenia; - abstrakcyjność, czyli operowanie pojęciami oderwanymi;

4 - dążenie do uogólnień; - stosowanie środków językowych spajających wypowiedź np. na wstępie, jak już mówiliśmy, na zakończenie; - występowanie terminów i wyrażeń o ściśle określonym znaczeniu, używanych w danej dziedzinie wiedzy; - unikanie słów nacechowanych emocjonalnie, środków obrazowych i figur stylistycznych; - stosowanie przeważnie długich, podrzędnie złożonych zdań o podrzędnej strukturze i często skomplikowanej budowie. Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0. PRACA DOMOWA Praca domowa Polecenie 4.1 Wyszukaj w dostępnych Ci źródłach (czasopisma, Internet) artykuł naukowy lub popularnonaukowy. W formie notatki zaprezentuj jego tematykę oraz charakterystyczne cechy języka. Zwróć uwagę na słownictwo i budowę zdań. Przyjrzyj się także kompozycji tekstu. Ćwiczenia Wskazówka W przypadku braku możliwości rozwiązania zadania z klawiatury lub trudności z odczytem przez czytnik ekranu skorzystaj z innej wersji zadania. Ćwiczenie 1 Ćwiczenie 2 Inna wersja zadania

5 Ćwiczenie 3 Inna wersja zadania Ćwiczenie 4 Inna wersja zadania Słowniczek Styl 1. zespół cech charakterystycznych dla sztuki jakiejś epoki, jakiegoś regionu lub twórcy; 2. sposób wyrażania się i stała tendencja w wyborze środków językowych, charakterystyczna dla autora, kierunku, gatunku literackiego, dzieła lub okresu. Style funkcjonalne stylistyczne odmiany polszczyzny charakteryzujące się doborem takich środków językowych, które uznane są za szczególnie przydatne ze względu na określony typ wypowiedzi i pełnione przez nie funkcje społeczne. Odmiany: styl artystyczny, naukowy, potoczny, publicystyczny, urzędowy. Styl naukowy styl właściwy rozprawom naukowym i pracom służącym popularyzacji osiągnięć nauki. Cechy stylu naukowego to: - brak emocjonalnego nacechowania języka, rezygnacja ze środków ekspresji słownej; - obfitość wyrazów abstrakcyjnych i terminów naukowych; - szerokie zastosowanie wyrazów określających relacje między pojęciami: spójników, przyimków, przysłówków; - stosowanie zdań rozbudowanych, wieloczłonowych; - uporządkowana, starannie przemyślana, logiczna kompozycja tekstu. Styl popularnonaukowy odmiana stylu naukowego; autor tłumaczy terminy naukowe na przystępniejszy język, używa porównań z życia, metafor i innych środków obrazowania. Służy przełożeniu specjalistycznej wiedzy na język zrozumiały dla niespecjalistów. Termin wyraz albo połączenie wyrazowe o ustalonym znaczeniu naukowym lub technicznym; nazwa naukowa. Powrót do e podręcznika E podręcznik Kultura odmienia

6 canon Świat medialny canon/m/j vob2v27