KONCEPCJA I REALIZACJA SYSTEMU WAZkA

Transkrypt

1 Projekt NCBiR nr DOB-BIO7/12/01/2015 pt.: Integracja i wsparcie procesów zarządzania informacją i optymalizacji decyzji systemu ostrzegania i alarmowania KONCEPCJA I REALIZACJA SYSTEMU WAZkA Kierownik projektu: dr hab. inż. Zbigniew TARAPATA, prof. WAT zbigniew.tarapata@wat.edu.pl Instytut Systemów Informatycznych, Wydział Cybernetyki WAT Tylna Góra, r.

2 AGENDA Geneza tematu / projektu; Cele główne; Cele szczegółowe; Zadania realizujące cele; Koncepcja systemu WAZkA (system Wsparcia Analiz Zagrożeń Skażeniami i Alarmowania); Aktualnie (z)realizowane prace; Podsumowanie.

3 Informacje ogólne Tytuł projektu NCBiR DOB-BIO7/12/01/2015: Integracja i wsparcie procesów zarządzania informacją i optymalizacji decyzji systemu ostrzegania i alarmowania ; Okres realizacji projektu: Gestor projektu: Szef Obrony Cywilnej Kraju, PSP Poziom gotowości technologicznej: VIII Wykonawcy (członkowie konsorcjum): Wojskowa Akademia Techniczna lider: Wydział Cybernetyki Instytut Optoelektroniki Centralna Szkoła Państwowej Straży Pożarnej w Częstochowie HTRC sp. z o.o. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Kierownik projektu: dr hab. inż. Zbigniew Tarapata, prof. WAT

4 Cel główny Cel główny projektu: Opracowanie i wykonanie na potrzeby podmiotów wchodzących w skład Krajowego Systemu Wykrywania Skażeń i Alarmowania wysoko zaawansowanego narzędzia teleinformatycznego wspierającego procesy: wymiany informacji pomiędzy elementami systemu, koordynacji jego działania oraz przygotowania dla organów decyzyjnych ocen i analiz eksperckich dotyczących sytuacji zagrożeń podczas katastrof naturalnych, awarii technicznych lub innych zdarzeń skutkujących skażeniami biologicznymi, chemicznymi lub promieniotwórczymi.

5 Cel główny, c.d. Cel główny projektu: Opracowanie i wykonanie na potrzeby podmiotów wchodzących w skład Krajowego Systemu Wykrywania Skażeń i Alarmowania wysoko zaawansowanego narzędzia teleinformatycznego wspierającego procesy: wymiany informacji pomiędzy elementami systemu, koordynacji jego działania oraz przygotowania dla organów decyzyjnych ocen i analiz eksperckich dotyczących sytuacji zagrożeń podczas katastrof naturalnych, awarii technicznych lub innych zdarzeń skutkujących skażeniami biologicznymi, chemicznymi lub promieniotwórczymi.

6 Cele szczegółowe 1. Opracowanie metodyki identyfikacji zagrożeń w tym międzynarodowych, uwzględniającej proces oceny ryzyka ich wystąpienia oraz hierarchizacji. 2. Opracowanie zasad szacowania podatności obszaru na zagrożenia uwzględniających mapy ryzyka oraz mapy zagrożeń. 3. Opracowanie zasad pozyskiwania danych z systemów monitorowania zagrożeń. 4. Opracowania modułu pozyskiwania przez system teleinformatyczny danych oraz ostrzeżeń gromadzonych przez systemy monitorowania. 5. Opracowanie modułu umożliwiającego wykorzystanie Regionalnego Systemu Ostrzegania oraz innych systemów alarmowania ludności cywilnej. 6. Zaprojektowania i wykonanie nowoczesnego systemu teleinformatycznego realizującego funkcje wymiany danych o zagrożeniach, przygotowywania ocen i analiz niepożądanych zdarzeń, koordynacji działań, modelowania scenariuszy wraz z określeniem ich ryzyka, przesyłania informacji do ludności poprzez dostępne systemy ostrzegania oraz przeprowadzania ćwiczeń. 7. Opracowanie programu szkoleń dla podmiotów administracji publicznej wykorzystujących produkty powstałe w wyniku projektu oraz opracowanie systemu ćwiczeń. 8. Przygotowania rekomendacji zmian legislacyjnych usprawniających funkcjonowanie systemu wykrywania skażeń i alarmowania. 9. Bieżące upowszechnianie wyników projektu.

7 Zadania w projekcie 1.1 Opracowanie metod identyfikacji zagrożeń skutkujących skażeniami biologicznymi, chemicznymi lub promieniotwórczymi; 1.2 Opracowanie mechanizmów wymiany danych z systemami monitorowania zagrożeń oraz systemami alarmowania i ostrzegania; 1.3 Opracowanie modułów programowych umożliwiających wymianę danych z systemami monitorowania zagrożeń oraz systemami alarmowania i ostrzegania; 1.4 Opracowanie i adaptacja istniejących modułów programowych gromadzenia danych i analiz, wizualizacji oraz symulacji wybranych zagrożeń; 2.1 Projekt i implementacja systemu teleinformatycznego wspomagającego prace podmiotów wchodzących w skład Krajowego Systemu Wykrywania Skażeń i Alarmowania; 3.1 Opracowanie metodyki wykorzystującej produkty powstałe w wyniku projektu oraz propozycji zmian legislacyjnych.

8 Zadania w projekcie 1.1 Opracowanie metod identyfikacji zagrożeń skutkujących skażeniami biologicznymi, chemicznymi lub promieniotwórczymi; 1.2 Opracowanie mechanizmów wymiany danych z systemami monitorowania zagrożeń oraz systemami alarmowania i ostrzegania; 1.3 Opracowanie modułów programowych umożliwiających wymianę danych z systemami monitorowania zagrożeń oraz systemami alarmowania i ostrzegania; 1.4 Opracowanie i adaptacja istniejących modułów programowych gromadzenia danych i analiz, wizualizacji oraz symulacji wybranych zagrożeń; 2.1 Projekt i implementacja systemu teleinformatycznego wspomagającego prace podmiotów wchodzących w skład Krajowego Systemu Wykrywania Skażeń i Alarmowania; 3.1 Opracowanie metodyki wykorzystującej produkty powstałe w wyniku projektu oraz propozycji zmian legislacyjnych.

9 - Stacje IMGW - Stacje PMS - Stacje ASS WSSE - SWS SZ RP - inne Koncepcja systemu WAZkA - CARE - SI Promień - ALOHA - RSO - Syreny alarmowe - TV, radio, Internet - inne - Formularze elektr. do zbierania danych - Emulatory SMZ - COP (Common Operational Picture) - Tablica = portal internet. z dostępem do info o aktualnych zagrożeniach WAZkA = system Wsparcia Analiz Zagrożeń Skażeniami i Alarmowania

10 Wybrane narzędzia systemu WAZkA do wsparcia procesów zarządzania informacją w systemie wykrywania skażeń i alarmowania

11 1.4 Opracowanie i adaptacja istniejących modułów programowych gromadzenia danych i analiz, wizualizacji oraz symulacji wybranych zagrożeń Event Tree Analyser: Wyznaczanie p-stwa wystąpienia określonego scenariusza zdarzeń; Ocena skutków wstąpienia zdarzenia końcowego; Obliczanie częstości wstępowania poszczególnych scenariuszy zdarzeń; Modyfikacja charakterystyk Event Tree w sytuacji wystąpienia określonych zdarzeń;

12 1.4 Opracowanie i adaptacja istniejących modułów programowych gromadzenia danych i analiz, wizualizacji oraz symulacji wybranych zagrożeń Event Tree Analyser vs Logan: nie wymaga budowania w każdym przypadku zdarzeń komplementarnych, choć daje taką możliwość; poza wyznaczaniem prawdopodobieństwa zajścia skutków, wyliczane jest również prawdopodobieństwo zajścia każdego ze zdarzeń pośrednich, pod warunkiem zajścia jego poprzedników;

13 1.4 Opracowanie i adaptacja istniejących modułów programowych gromadzenia danych i analiz, wizualizacji oraz symulacji wybranych zagrożeń Projekt i implementacja Symulatorów Przyczyn i Skutków Zagrożeń (SPSZ): SI Promień ADatP-3 NBC ALOHA KML PAS Wyniki WAT, c.d.

14 1.4 Opracowanie i adaptacja istniejących modułów programowych gromadzenia danych i analiz, wizualizacji oraz symulacji wybranych zagrożeń Projekt i implementacja Symulatorów Przyczyn i Skutków Zagrożeń (SPSZ): SI Promień ALOHA ADatP-3 NBC KML PAS Parser ADatP-3 Parser KML ALFA/BEL/001/001/C// DELTA/030726ZAPR2010// FOXTROT/MGRS:31UDS875500/-// CBRNTYPE/CHEM// PAPAA/2KM/3-10DAY/10KM/2-6DAY// PAPAX/030700ZAPR2010/MGRS:31UDS865483/ MGRS:31UDS855500/MGRS:31UDS865517/ MGRS:31UDS976579/MGRS:31UDS974418// Wyniki WAT, c.d.

15 1.3 Opracowanie modułów programowych umożliwiających wymianę danych z systemami monitorowania zagrożeń oraz systemami alarmowania i ostrzegania Projekt i implementacja emulatorów systemów monitorowania zagrożeń: Zadaniem emulatorów jest udawanie rzeczywistych systemów monitorowania w sposób zgodny z ich sposobem działania, ale z wykorzystaniem innych narzędzi (w tym systemów informatycznych); Emulatory wykorzystywane będą głównie w procesie szkolenia; Emulatory działają zgodnie z zadanym scenariuszem; Udostępnione jest narzędzie do budowania scenariuszy; System WAZkA nie powinien odczuwać różnicy w działaniu z systemem rzeczywistym i emulowanym; Z emulatorów bezpośrednio będą korzystać analitycy budujący scenariusze i administratorzy nadzorujący proces szkolenia; Pośrednio z emulatorów korzystać będą szkoleni.

16 1.3 Opracowanie modułów programowych umożliwiających wymianę danych z systemami monitorowania zagrożeń oraz systemami alarmowania i ostrzegania Kanały przyjmowania danych Projekt i implementacja emulatorów systemów monitorowania zagrożeń: Miejsce emulatorów w systemie: Systemy monitorowania skażeń (automatyczne i ręczne ) Praca bojowa Praca szkoleniowa f System WAZkA Emulatory systemów monitorowania skażeń

17 1.4 Opracowanie i adaptacja istniejących modułów programowych gromadzenia danych i analiz, wizualizacji oraz symulacji wybranych zagrożeń Moduł COP (Common Operational Picture): Narzędzie jest narzędziem GIS umożliwiającym prezentację sytuacji operacyjnej na tle podkładów mapowych; Aplikacja oferuje możliwość wzbogacania prezentowanej sytuacji operacyjnej o dane zagrożeń przekazywane w postaci meldunków ADat-P3 (CBRN); Moduł mapowy pozwala na: wykonywanie pomiarów mapowych wskazywanych tras, obszarów; dostarcza funkcje wspomagania decyzji w postaci wyznaczenia stref zalewowych i profili terenu; prezentacje obiektów zgodnie z symboliką APP-6A i MSWiA; dodawanie warstw danych zgodnych z WMS (Web Map Service); Aplikacja webowa zbudowana w oparciu o podejście SOA dostarcza zbiór usług manipulujących danymi RESTful API. strefy zalewowe profile terenu

18 Podstawowe fakty z dotychczasowej realizacji projektu Powstała grupa robocza złożona z przedstawicieli konsorcjum, KG PSP (p. Jarosław Zwoliński), COAS i zarządu OPBMR (płk Bogusław Kot, mjr Jacek Granatowski), RCZPI (płk Dariusz Bryła), której zadaniem było: Opracowanie opisu czynności realizowanych przez COAS i PSP w trakcie procesu: planowania ćwiczeń/treningów KSWSiA; funkcjonowania KSWSiA zarówno na potrzeby ćwiczeń/treningów jak i rzeczywistych incydentów CBRN na szczeblu leżącym zarówno w kompetencji COAS u i PSP, jak i innych elementów systemu; analiz po ćwiczeniach/treningach i rzeczywistych incydentach CBRN. Identyfikacja tych czynności, które mogą zostać wsparte informatycznie, np.: system obiegu dokumentów/rozkazów/danych, które są przekazywane mailowo/telefonicznie (propozycja Konsorcjum); wymiana danych o zagrożeniach/skażeniach na szczeblu międzynarodowym (HNS) (propozycja COAS); zobrazowanie obszarów skażonych osobom "w terenie" na podstawie prognoz "SI Promień" wyeksportowanych i przesłanych na urządzenie mobilne (propozycja Konsorcjum); automatyczne pobieranie danych z wybranych źródeł danych np. z IMGW (propozycja RCZPI); automatyczne przesyłanie danych z "SI Promień" do systemów ostrzegania (propozycja RCZPI). uzyskano na piśmie zgodę: Szefa Obrony Cywilnej Kraju na przeprowadzenie badań i testów przedmiotu projektu w warunkach operacyjnych; Dowódcy Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych o wsparciu eksperckim w zakresie KSWSiA przez oficerów z COAS oraz Zarządu OPBMR; Szefa Inspektoratu Systemów Informacyjnych o wsparciu eksperckim przez oficerów z RCZPI w zakresie SI Promień ;

19 Podstawowe fakty z dotychczasowej realizacji projektu, c.d. odbyło się 5 spotkań z przedstawicielami Centralnego Ośrodka Analizy Skażeń dotyczących roli i miejsca COAS w KSWSiA oraz możliwości ewentualnego wsparcia funkcjonowania czynności wykonywanych przez COAS przez projektowane moduły WAZkA; spotkania dotyczyły również systemów SI Promień oraz SAPOS, formatów danych w tych systemach; Założenia projektu oraz aktualne wyniki prezentowane były na: naradzie szkoleniowej z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej dla dyrektorów Wydziałów Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Urzędów Wojewódzkich zorganizowanej przez KG PSP, Łódź, r.; spotkaniu w miejsko-powiatowym CZK w Częstochowie oraz z Komendantem Miejskim PSP w Częstochowie, r.; na spotkaniu w siedzibie Krajowego Centrum Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludności (KCKRiOL) KG PSP, Warszawa, r.; spotkaniach z przedstawicielem Gestora (p. Jarosław Zwoliński), na których prezentowano prototyp interfejsu użytkownika systemu WAZkA; odbyły się 3 spotkania z przedstawicielami firmy Platan (twórca digitexczk/ip - system syren IP); konsorcjanci spotykali się na uzgodnieniowych spotkaniach roboczych ponad 40 razy (!) i wysłali między sobą ponad 600 i ;

20 Dotychczasowa promocja wyników projektu WAZkA na 8+1 konferencjach: II konferencja Funkcjonowanie Krajowego Systemu Wykrywania Skażeń i Alarmowania w świetle aktualnych zagrożeń skażeniami Nałęczów, r.; XXIII Warsztaty Polskiego Towarzystwa Symulacji Komputerowej PTSK 2016 Zakopane, , IV konferencja międzynarodowa Zagrożenia CBRNE CS PSP, Częstochowa, r. Metody szacowania podatności obszaru na zagrożenia UKSW, , Warszawa, konferencja Krajowego Systemu Wykrywania Skażeń i Alarmowania Józefów, r., Konferencja Integracja i wsparcie procesów zarządzania informacją i optymalizacji decyzji systemu ostrzegania i alarmowania: doświadczenia i rozwiązania Ogrodzieniec, r.; XXIV Warsztaty Polskiego Towarzystwa Symulacji Komputerowej PTSK 2017 Krynica-Zdrój, , Epimilitaris Mundurowe i cywilne służby medyczne wobec współczesnych zagrożeń - Ryn, r. Konferencja bieżąca - Tylna Góra, r.; w publikacjach: 2 rozdziały w monografiach naukowych; 1 praca inżynierska (Środowisko programowe do wizualizacji skutków zdarzeń typu CBRN);

21 Strona www projektu:

22 Podsumowanie Istotne czynniki powodzenia realizacji projektu: identyfikacja tych procesów realizowanych w ramach KSWSiA, które wymagają wsparcia za pomocą usług informatycznych (aplikacji programowych). Podstawowym założeniem jest integracja KSWSiA z istniejącymi systemami (monitorowania zagrożeń, ostrzegania i alarmowania); wyniki pracy grupy roboczej złożonej z przedstawicieli podmiotów wchodzących w skład KSWSiA oraz konsorcjantów, której zadaniem jest identyfikacja priorytetowych potrzeb w zakresie wsparcia informatycznego KSWSiA; przekonanie kluczowych podmiotów KSWSiA o tym, iż powstający system ma wspomóc funkcjonowanie KSWSiA; w żaden sposób nie ma zastępować tego, co dobrze funkcjonuje (liczne konsultacje z podmiotami KSWSiA, w szczególności z COAS oraz KG PSP - gestorem projektu); pozyskanie dostępu do źródeł danych pochodzących z istniejących systemów monitorowania zagrożeń, którymi zarządzają/dysponują różne instytucje (IMGW, COAS, PAA, GIS, GIOŚ, inne); dbałość o jakość pozyskiwanych danych - warunkuje przydatność systemu informatycznego i adekwatność opracowywanych analiz i decyzji; uzgodnienie koncepcji systemu z Gestorem; W wyniku realizacji projektu zostaną wskazane również nowe rozwiązania legislacyjne oraz organizacyjne pozwalające na skrócenie czasu reagowania, co może być rozwiązaniem innowacyjnym w skali UE.

23 DOB-BIO7/12/01/2015 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Projekt NCBiR DOB-BIO7/12/01/2015 pt.: Integracja i wsparcie procesów zarządzania informacją i optymalizacji decyzji systemu ostrzegania i alarmowania Kierownik projektu: dr hab. inż. Zbigniew TARAPATA, prof. WAT zbigniew.tarapata@wat.edu.pl