STUDIA I MONOGRAFIE NR

Transkrypt

1 STUDIA I MONOGRAFIE NR 21 WYBRANE ZAGADNIENIA INŻYNIERII WIEDZY Redakcja naukowa: Andrzej Cader Jacek M. Żurada Krzysztof Przybyszewski Łódź 2008

2 3 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE 7 SYSTEMY AGENTOWE W E-LEARNINGU 9 Andrzej Cader, Krzysztof Przybyszewski, Alina Marchlewska 1. Wprowadzenie do systemów agentowych Podstawowe pojęcia Systemy inteligentne z reprezentacją wiedzy Specyfikacja typów i architektury Najważniejsze funkcjonalności Środowiska programistyczne wspierające tworzenie systemów agentowych Modelowanie systemów złożonych Systemy agentowe wspierające e-learning Przegląd metod i narzędzi e-learningu Agentowe systemy wspomagające Systemy wspierające organizację i pozyskiwanie wiedzy Narzędzia dedykowane Złożone środowiska e-learningowe oparte na systemach agentowych Wirtualne środowisko edukacyjne jako złożony system adaptacyjny Współpraca ludzi w agentowym środowisku e-learningowym Integracja agentów dla potrzeb systemu e-learningowego Zarządzanie i dystrybucja wiedzy w agentowych systemach tutoringu Ewaluacja jako proces adaptacyjny systemu agentowego Podsumowanie 32 Bibliografia 32 AUTOMATYZACJA I OBIEKTYWIZACJA EWALUACJI W PROCESACH KSZTAŁCENIA 36 Krzysztof Przybyszewski, Andrzej Cader, Zbigniew Filutowicz 1. Systemy edukacyjne jako systemy informacyjne Elementy systemu edukacyjnego hierarchiczna budowa systemu Definicja funkcji informacyjnej dla systemów edukacyjnych Liczby rozmyte jako reprezentacja skali ocen Właściwości reprezentacji skali ocen Algorytmy wyznaczania wartości funkcji informacyjnej dla modułów ewaluacyjnych 45

3 4 1.6 Przykłady realizacji algorytmów wyznaczania wartości funkcji informacyjnej Metody oceny efektywności systemów kształcenia Klasyczne sposoby oceny efektywności pedagogicznej działania systemów kształcących Sposoby oceny efektywności pedagogicznej działania systemów kształcących wykorzystujące wybrane metody sztucznej inteligencji Podsumowanie 71 Bibliografia 72 INTERFEJSY UŻYTKOWNIKA W ZDALNYM NAUCZANIA 77 Grzegorz Sowa, Zbigniew Filutowicz, Alina Marchlewska, Józef Paszkowski 1 Interfejs zdalnego nauczania Definicja zdalnego nauczania Pojęcie i znaczenie interfejsu zdalnego nauczania 78 2 Platformy zdalnego nauczania Geneza platform Podstawowe funkcje platform 79 3 Szanse zdalnego nauczania 79 4 Bariery rozwoju zdalnego nauczania Bariery technologiczne Bariery ekonomiczne Bariery funkcjonalne 80 5 Pożądane funkcjonalności interfejsów użytkownika w zdalnym nauczaniu Interfejs ucznia Interfejs nauczyciela 82 6 Praktyczne doświadczenia Polski Uniwersytet Wirtualny - platforma R Akademia Cisco 84 7 Zdalne nauczanie a środowisko internetowe Standardowe narzędzia internetowe jako konkurencja i uzupełnienie platform Korzystanie z bibliotek elektronicznych Rola wyszukiwarek 87 8 Interfejsy zdalnego nauczania a systemy operacyjne komputerów personalnych Indywidualizacja środowiska użytkownika szansa i przeszkoda Historia korzystania z zasobów droga do indywidualnej bazy wiedzy 88 9 Podsumowanie 88 Bibliografia 89

4 5 STRUKTURALIZACJA I STANDARYZACJA WIEDZY EKSPERCKIEJ W ZAKRESIE INŻYNIERII OPROGRAMOWANIA 91 Zbigniew Filutowicz, Grzegorz Sowa, Krzysztof Przybyszewski 1. Wiedza teoretyczna, umiejętności oraz innowacyjność działania społeczności ekspertów Komputerowe wspomaganie zarządzania wiedzą w organizacji Idea, cele oraz specyfikacja potrzeb w zakresie ustawicznej akwizycji, strukturyzacji i standaryzacji wiedzy lokalnej społeczności ekspertów inżynierii oprogramowania Projekt i wdrożenie systemu wspomagającego zarządzanie wiedzą dla potrzeb wybranej organizacji edukacyjnej Podsumowanie 109 Bibliografia 110 WYBRANE NARZĘDZIA SYSTEMÓW WNIOSKUJĄCYCH 112 Roman Vorobel 1. Wstęp Algorytmy systemów wnioskujących Składowe rozmytych modeli regułowych Podejście do realizacji rozmytego wnioskowania Konstrukcja bazy reguł rozmytych Procedury realizacji reguł rozmywania Procedury realizacji reguł wyostrzania Normy trójkątne i ich podstawowe właściwości Właściwości t-norm Właściwości s-norm Normy parametryczne Dwuparametryczna norma trójkątna Generator nowej dwuparametrycznej t-normy Nowa dwuparametryczna t-norma i jej właściwości Nowa dwuparametryczna s-norma i jej właściwości Porównanie właściwości nowej dwuparametrycznej normy z innymi normami parametrycznymi Podsumowanie 129 Bibliografia 131

5 6 PRZETWARZANIE WIEDZY Z WYKORZYSTANIEM METOD SZTUCZNEJ INTELIGENCJI W INFORMATYCZNYCH SYSTEMACH ZARZĄDZANIA 134 Józef Paszkowski, Grzegorz Sowa 1. Wprowadzenie Przetwarzanie danych w wiedzę w systemach zarządzania Rozwój systemów informatycznych zarządzania Metody i typy systemów zarządzania w rozwiązywaniu problemów decyzyjnych Systemy SCMi CRM w ERP II Zarządzanie wiedzą w procesach decyzyjnych przedsiębiorstwa Systemy podejmowania decyzji i ich klasyfikacja Systemy klasy Business Intelligence Wybrane narzędzia zarządzania wiedzą w przedsiębiorstwach Typy narzędzi zarządzania wiedzą w przedsiębiorstwie Wybrane narzędzia przetwarzania wiedzy WEB Mining Podsumowanie 155 Słownik użytych pojęć i skrótów 156 Bibliografia 157 E-TECHNOLOGIE W PRACY GRUPOWEJ 159 Alina Marchlewska, Józef Paszkowski, Andrzej Cader, Piotr Goetzen 1. Wprowadzenie Koncepcje i rodzaje pracy grupowej Podstawowe pojęcia Rodzaje pracy grupowej Tworzenie i rozwój grupy Metody motywowania i zarządzania pracą grupową Systemy informatyczne wspierające pracę grupową Wspomaganie komunikacji interpersonalnej Platformy dedykowane Intranet Zaawansowane technologie Rozwój Internetu a nowe technologie współpracy Platformy edukacyjne Podsumowanie 176 Bibliografia 176