Praktyczne aspekty funkcjonowania systemu gospodarowania zuŝytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym

Transkrypt

1 Praktyczne aspekty funkcjonowania systemu gospodarowania zuŝytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym Robert Wawrzonek Koordynator BranŜy RTV i IT Warszawa, sierpień 2009 r.

2 ZuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (ZSEE) AGD IT RTV Oświetlenie

3 Grupy produktowe ZSEE I II III IV V VI VII VIII IX X Wielkogabarytowe urządzenia AGD Małogabarytowe urządzenia AGD Sprzęt teleinformatyczny i telekomunikacyjny Sprzęt audiowizualny Sprzęt oświetleniowy Narzędzia elektryczne i elektroniczne z wyjątkiem wielkogabarytowych, stacjonarnych narzędzi przemysłowych Zabawki, sprzęt rekreacyjny i sportowy Przyrządy medyczne, z wyjątkiem wszystkich wszczepianych i skaŝonych produktów Przyrządy do nadzoru i kontroli Automaty do wydawania

4 Ustawa o ZuŜytym Sprzęcie Elektrycznym i Elektronicznym

5 Ustawa o ZSEE Ustawa o ZuŜytym Sprzęcie Elektrycznym i Elektronicznym z 29 lipca 2005 r. implementuje do polskiego prawa przepisy Dyrektywy Unijnej Nakłada na producentów oraz importerów wprowadzających na rynek sprzęt elektryczny i elektroniczny obowiązek utworzenia systemu zbierania, odzysku i recyklingu ZSEE Określa równieŝ obowiązki innych podmiotów związanych z gospodarowaniem ZSEE zbierających, przetwarzających, recyklerów, gminy oraz konsumentów

6 Nowelizacja ustawy o ZSEE Nowelizacja ustawy, z 21 listopada 2008 r. wprowadza zmiany mające usprawnić funkcjonowanie systemu gospodarowania zuŝytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym. Nowe przepisy obowiązują od 1 stycznia 2009 r. Zmiany wynikają z obowiązku dostosowania prawa polskiego do wymogów dyrektywy Rady UE i Parlamentu Europejskiego. Celem jest osiągnięcie przez Polskę minimalnego rocznego poziomu zbierania ZSEE w ilości 4 kg/ mieszkańca

7 Uczestnicy systemu gospodarowania ZSEE MINISTERSTWO ŚRODOWISKA GIOŚ WPROWADZAJĄCY ORGANIZACJA ODZYSKU KONSUMENCI ZBIERAJĄCY ODBIERAJĄCY PRZETWARZAJĄCY RECYKLER Indywidualni Instytucjonalni (urzędy, firmy, szpitale, szkoły) Gminne i inne publiczne punkty zbierania Hurtownie, sklepy Punkty skupu złomu Podmioty uprawnione do transportu odpadów ZSEE Podmioty uprawnione do przetwarzania odpadów ZSEE Podmioty prowadzące działalność w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów ZSEE Punkty serwisowe

8 Wprowadzający prawa i obowiązki Zarejestrowanie się w GIOŚ Posługiwanie się na fakturach otrzymanym numerem rejestrowym Rozliczenie się z GIOŚ z wprowadzonego sprzętu oraz zebranego i przetworzonego zuŝytego sprzętu Zorganizowanie i sfinansowanie odbioru, odzysku i recyklingu ZSEE Osiągnięcie określonych w ustawie poziomów odzysku i recyklingu Uwzględnienie w cenie produktu kosztu gospodarowania odpadami (KGO), pokrywającego wydatki związane z obowiązkiem zagospodarowania odpadów elektrycznych i elektronicznych Informowanie uŝytkowników wprowadzanego przez siebie sprzętu o obowiązku selektywnego zbierania zuŝytego sprzętu Zawarcie umowy z organizacją odzysku ZSEE (dotyczy tylko wprowadzających sprzęt oświetleniowy) WPROWADZAJĄCY importerzy i producenci sprzętu elektrycznego i elektronicznego

9 Wprowadzający prawa i obowiązki Wprowadzający nie współpracujący z organizacją odzysku ZSEE mają obowiązek złoŝenia zabezpieczenia finansowego w formie Depozytu wpłacanego na odrębny rachunek bankowy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) Umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wprowadzającego sprzęt za niewykonanie obowiązku zbierania, przetwarzania, odzysku, w tym recyklingui unieszkodliwiania zuŝytego sprzętu (polisę składa się do NFOŚiGW) Gwarancji bankowej złoŝonej do NFOŚiGW Samodzielnego organizowania i finansowania odbierania i odzysku, w tym recyklingu ZSEE Samodzielnego prowadzenia akcji edukacyjnych na poziomie 0,1 % swoich przychodów

10 Zbierający prawa i obowiązki Zarejestrowanie się w GIOŚ Rozliczenie się z GIOŚ z ilości zebranego zuŝytego sprzętu Utworzenie właściwych warunków do przechowywania zebranego sprzętu (zadaszony plac, odpowiednie pojemniki) Zgłoszenia prowadzonej działalności w gminie Nieodpłatne przyjmowanie od konsumentów ZSEE Przekazanie zebranego sprzętu do odbierającego lub samodzielne zorganizowanie przekazania sprzętu do zakładu przetwarzania ZBIERAJĄCY zajmujący się zbieraniem zuŝytego sprzętu, np. sklepy, hurtownie, firmy komunalne zbierające odpady ZSEE

11 Gmina punkty zbierania w gminach Gmina ma obowiązek zapewnienia i utrzymania czystości i porządku poprzez zgodne z prawem zagospodarowanie odpadów komunalnych pochodzących z gospodarstw domowych zuŝyty sprzęt, który był przeznaczony dla gospodarstw domowych, jest równieŝ odpadem komunalnym Gmina jest zobowiązana stworzyć warunki do zagospodarowania ZSEE poprzez współpracę z gminnymi jednostkami organizacyjnymi przedsiębiorcami trudniącymi się odbieraniem odpadów komunalnych Od r. gmina ma obowiązek poinformować swoich mieszkańców na stronie internetowej oraz w sposób zwyczajowo przyjęty o znajdujących się na terenie gminy punktach zbierania ZSEE, w tym punktach sprzedaŝy sprzętu elektrycznego i elektronicznego

12 Odbierający prawa i obowiązki Zarejestrowanie się w GIOŚ Utworzenie właściwych warunków do transportu odbieranego sprzętu Zgłoszenie prowadzonej działalności w gminie Transport przejętego sprzętu do zakładu przetwarzania ODBIERAJĄCY transportujący ZSEE do punktów przetwarzania

13 Przetwarzający prawa i obowiązki Zarejestrowanie się w GIOŚ Rozliczenie się z GIOŚ z przetworzonego ZSEE Nieodpłatne przyjęcie ZSEE od zbierającego DemontaŜ ZSEE w celu usunięcia z niego składników niebezpiecznych oraz innych materiałów i części składowych wymagających specjalnego traktowania PRZETWARZAJĄCY demontujący i usuwający ze sprzętu składniki niebezpieczne

14 Recykler prawa i obowiązki Zarejestrowanie się w GIOŚ Zgłoszenie prowadzonej działalności w gminie Odzyskiwanie elementów powstałych po demontaŝu ZSEE Neutralizowanie odpadów niebezpiecznych RECYKLERZY utylizujący i neutralizujący składniki ze zdemontowanych sprzętów

15 Konsument prawa i obowiązki Obowiązek prawidłowego pozbywania się elektrośmieci, czyli oddawanie ich do punktów zbierania: Do sklepu lub hurtowni Do gminnego punktu zbierania Do punktu skupu złomu Do punktu serwisowego Wyrzucanie elektrośmieci wraz z innymi odpadami jest zakazane i grozi karą grzywny od 20 zł do zł Konsument ma prawo do informacji o wysokości Kosztów Gospodarowania Odpadami

16 Zmiany prawne po nowelizacji ustawy o ZSEE

17 Poziom zbierania 4 kg ZSEE na mieszkańca Wprowadzono poziomy zbierania dla poszczególnych grup zuŝytego sprzętu celem osiągnięcia 4 kg ZSEE na mieszkańca Poziomy zbierania określane są co roku rozporządzeniem Ministra Środowiska w zaleŝności od ilości sprzętu wprowadzonego na rynek w roku poprzednim Za nieosiągnięcie odpowiedniego poziomu zbierania naliczana jest opłata produktowa W 2007 r. w Polsce zebrano ~0,7 kg/mieszkańca ElektroEko zebrało ~1 kg/mieszkańca W 2008 r. w Polsce zebrano ~1,4 kg/mieszkańca ElektroEko zebrało ~2 kg/mieszkańca

18 Rozszerzona lista punktów zbierania Po nowelizacji ustawy rozszerzono listę punktów zbierania o punkty skupu złomu oraz punkty serwisowe Chcąc pozbyć się elektrośmieci moŝna je bezpłatnie oddać: Do punktu skupu złomu który posiada pozwolenie na prowadzenie działalności zbierania elektrośmieci i jest zarejestrowany w GIOŚ. Ilość bez ograniczeń. Do punktu serwisowego w przypadku gdy koszt serwisu jest wyŝszy niŝ cena zakupu nowego urządzenia lub gdy naprawa jest nieskuteczna. Serwisant moŝe odmówić przyjęcia zuŝytego sprzętu, gdy klient przyniesie go z zamiarem pozbycia się a nie naprawy, oraz gdy stare urządzenie stanowi zagroŝenie dla zdrowia lub Ŝycia pracowników. Do sklepu lub hurtowni w momencie zakupu nowych urządzeń na zasadzie wymiany (1 za 1, czyli stary sprzęt za nowy). Transport trzeba zapewnić we własnym zakresie lub domówić w sklepie. Do specjalnego punktu zbierania który znajduje się w gminie. Baza adresów punktów zbierania w Polsce znajduje się na stronie www elektrosmieci.pl. Transport trzeba zapewnić we własnym zakresie. Ilość bez ograniczeń.

19 Obowiązek edukacji ekologicznej Obowiązek uwidocznienia w cenie urządzeń opłaty recyklingowej (tzw. KGO = Koszt Gospodarowania Odpadem) Dotyczy wszystkich sprzętów przeznaczonych dla gospodarstw domowych typu: sprzęt AGD, audiowizualny, oświetleniowy oraz narzędzia (z grup 1, 2, 4, 5 i 6) Obowiązek finansowania i prowadzenia publicznych kampanii edukacyjnych popularyzujących wiedzę na temat postępowania ze zuŝytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym ze względu na ich szkodliwy wpływ na środowisko na poziomie 5 % przychodów organizacji odzysku na poziomie 0,1 % przychodów Wprowadzających (producentów) niezrzeszonych w organizacjach odzysku

20 Odpowiedzialność finansowa Kary finansowe za niedopełnienie obowiązków ustawowych: Nieosiągnięcie poziomów zbierania Opłata produktowa Brak rejestracji w GIOŚ Kara pienięŝna od 5 tys. do 500 tys. zł Niedopełnienie obowiązku uwidocznienia KGO w cenie produktu Kara pienięŝna od 5 tys. do 2 mln. zł Nielegalny demontaŝ ZSEE poza zakładem przetwarzania Kara pienięŝna od 2 tys. do 100 tys. zł Niezrealizowanie obowiązku edukacji ekologicznej przez organizacje odzysku Kara pienięŝna od 10 tys. do 1 mln. zł

21 Działalność organizacji odzysku ElektroEko

22 ElektroEko Organizacja Odzysku Spółka Akcyjna działająca na zasadach not for profit Cel działalności ElektroEko to organizacja, zarządzanie oraz finansowanie sprawnego, efektywnego i wydajnego kosztowo systemu gospodarowania ZSEE Powołana 3 lutego 2006 r. przez największe firmy i organizacje zrzeszające producentów i importerów sprzętu AGD, RTV, IT i sprzętu oświetleniowego Udziały w rynku Klientów ElektroEko AGD - 70% RTV - 60% IT - 50% Oświetlenie - 70%

23 ElektroEko załoŝyciele i akcjonariusze BranŜa AGD - 40 % CECED Polska - związek pracodawców branŝy AGD członkowie CECED objęci umową: Amica Wronki S.A, BSH Sprzęt Gospodarstwa Domowego Sp. z o.o., Beko S.A., Candy Polska Sp. z o.o., Ciarko Sp. z o.o., FagorMastercook S.A., Indesit Company Polska Sp. z o.o., Miele Sp. z o.o., Philips Polska Sp. z o.o., Groupe SEB Polska Sp. z o.o., Whirlpool Polska Sp. z o.o. BranŜa Oświetleniowa - 30% Philips Lighting Poland S.A. Osram Sp. z o.o. General Electric Company Polska Sp. z o.o. BranŜa RTV i IT - 30% ZIPSEE - związek importerów i producentów sprzętu elektrycznego i elektronicznego branŝy RTV i IT członkowie ZIPSEE objęci umową: ABC Data Sp. z o.o., Canon Polska Sp. z o.o., Daewoo Electronics Manufacturing Poland Sp. z o.o., Grundig Polska Sp. z o.o., JVC Polska Sp. z o.o., LG Electronics Polska Sp. z o.o., Panasonic Polska Sp. z o.o., Philips Polska Sp. z o.o., Samsung Electronics Polska Sp. z o.o., Sharp Electronics (EUROPE) GMBH Sp. z o.o. Oddział w Polsce, Tech Data Polska Sp. z o.o.

24 ElektroEko działalność i rola w systemie Tworzenie i finansowanie w imieniu Wprowadzających systemu gospodarowania ZSEE zbierania, odbierania, przetwarzania, odzysku, recyklingu i unieszkodliwiania substancji niebezpiecznych Organizacja odbioru, przetwarzania, odzysku i recyklingu ZSEE, we współpracy ze zbierającymi, odbierającymi, przetwarzającymi i recyklerami Wsparcie dla gmin przy organizacji punktów zbierania Organizacja i finansowanie odbierania elektrośmieci z punktów zbierania i transportowania do zakładów przetwarzania Edukacja ekologiczna dla społeczności lokalnej Prowadzenie ogólnopolskich kampanii edukacyjnych popularyzujących wiedzę na temat ZSEE

25 ElektroEko korzyści ze współpracy Dla Wprowadzających OdciąŜenie administracyjne i logistyczne Gwarancja prawidłowego wypełnienia zobowiązań administracyjnych Pewność współuczestniczenia w budowie system odzysku, (w przyszłości, gdy w Ŝycie wejdą przepisy mówiące o karach za nie osiągnięcie określonych limitów gwarancja na ich wypełnienie) Wzmocnienie wizerunku firmy jako instytucji troszczącej się o środowisko, wspierającej zrównowaŝony rozwój i efektywne gospodarowanie zasobami. Partnerstwo w szeroko zakrojonej edukacji ekologicznej społeczeństwa Transparentność klarowny system rozliczeń z wykonanych zadań Efektywność kosztowa (korzyści skali)

26 Działalność edukacyjna ElektroEko

27 Badanie społeczne ElektroEko Brak świadomości istnienia ustawy o ZSEE i/lub nieznajomość związanych z nią praw i obowiązków Organizacje handlowe Rejestracja w GIOŚ Obowiązek przyjmowania ZSEE od konsumentów 1:1 przy zakupie nowego Prawo do nieodpłatnego oddania zebranego ZSEE do hurtowni lub do firm współpracujących z ElektroEko Gminy Nieświadomość tego, Ŝe ustawa o ZSEE, zmodyfikowała brzmienie ustawy o Utrzymaniu Czystości i Porządku w Gminach, narzucając tym samym gminom obowiązek zapewnienia odpowiedniej infrastruktury dla gospodarowania ZSEE Konsumenci Prawo do bezpłatnego oddania ZSEE w sklepie przy zakupie nowego tego samego typu Zakaz wyrzucania ZSEE z innymi odpadami - mandaty Nieznajomość zagroŝeń wynikających z nieprawidłowego pozbywania się ZSEE Negatywne nawyki

28 Spectrum działań edukacyjnych ElektroEko Edukacyjne strony internetowe Bezpłatna infolinia edukacyjna Program edukacyjny dla szkół podstawowych Ogólnopolskie kampanie edukacyjne w mediach Kampanie edukacyjne na terenie gmin i w sieciach handlowych Wystawy edukacyjne Organizacja spotkań edukacyjnych z udziałem przedstawicieli gmin i firm komunalnych z całej Polski

29 Strony internetowe Strona korporacyjno edukacyjna Strona edukacyjna programu Elektrośmieci przynieś z mieszkania do punktu zbierania Strona poświęcona zuŝytemu oświetleniu Strona programu edukacji ekologicznej dla szkół Strona poświęcona wystawie w PKiN

30 Wyniki zbierania i przetwarzania ZSEE Porównanie danych Polska Unia Europejska

31 Poziomy zbieranie i przetwarzania ZSEE [t] ElektroEko RAZEM BranŜa Zebranie [t] Zebranie [t] Zebranie [t] Zebranie [t] AGD RTV / IT OŚWIETLENIE SUMA ElektroEko RAZEM BranŜa Przetworzenie [t] Przetworzenie [t] Przetworzenie [t] Przetwarzanie [t] AGD RTV / IT OŚWIETLENIE SUMA

32 Poziomy zbierania ZSEE [t] OŚWIETLENIE RTV / IT AGD SUMA YTD

33 Poziomy przetworzenia ZSEE [t] OŚWIETLENIE RTV / IT AGD SUMA YTD

34 Wyniki zbierania ZSEE [t] - ogółem ElektroEko Pozostali Łącznie r r r. Prognoza 2009 r

35 Nakłady finansowe na zbieranie i przetwarzanie ElektroEko RAZEM BranŜa Koszty zbiórki [PLN '000] Koszty zbiórki [PLN '000] Koszty zbiórki [PLN '000] Koszty zbiórki [PLN '000] AGD RTV / IT OŚWIETLENIE SUMA

36 Wyniki zbierania ZSEE w 2008 roku. K ra j M as a ze br a ne g o Z SEE w to n ac h M a s a ze b ra n eg o Z SEE pr zyp a da ją c a na je dn e go m ie sz kań c a (k g) Szw ec ja ,7 N o rw e g ia ,4 Szw ajc a ria ,3 B e lgia ,3 W ie lk a B ry ta n ia ,2 A us tria ,5 H is zp an ia ,7 Wę g ry ,1 C ze c hy Sło w a c ja ,5 W ło c hy Po ls ka * ,5 * N a pod stawie ra portu G IOŚ "o fun kcjon ow aniu s ys tem u gospod arki zuŝ yty m sp rzętem elek try czny m i e le ktronicz nym w 2008 rok u".

37 Ul. Hrubieszowska 6a Warszawa Tel Fax