Czynniki niebezpieczne (urazowe) to takie czynniki, które działając na człowieka i mogą spowodować uraz (wypadek przy pracy).

Transkrypt

1 Identyfikacja, analiza i ocena zagrożeń czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, uciążliwymi i niebezpiecznymi oraz ocena ryzyka związanego z tymi zagrożeniami mgr Adam Błęka

2 Czynniki niebezpieczne (urazowe) to takie czynniki, które działając na człowieka i mogą spowodować uraz (wypadek przy pracy). Rozróżnia się kilka podstawowych grup zagrożeń spowodowanych tymi czynnikami: zagrożenie elementami ostrymi lub wystającymi, zagrożenie elementami ruchomymi i luźnymi, zagrożenie porażeniem prądem elektrycznym, zagrożenie poparzeniem, zagrożenie związane z przemieszczaniem się ludzi, zagrożenie pożarem lub/i wybuchem. Zagrożenia te należą do czynników fizycznych działających na człowieka w sposób nagły

3 Czynniki szkodliwe to czynniki, których oddziaływanie na pracownika może prowadzić do powstania choroby zawodowej lub innego schorzenia związanego z wykonywaną pracą. Czynniki uciążliwe mogą spowodować obniżenie sprawności fizycznej i psychicznej pracownika. Czynniki niebezpieczne, uciążliwe i szkodliwe dzielimy na: a) czynniki fizyczne: hałas, drgania mechaniczne (wibracje), mikroklimat, promieniowanie optyczne, promieniowanie jonizujące, promieniowanie laserowe, pola elektromagnetyczne, pole elektrostatyczne, pyły przemysłowe

4 b) czynniki chemiczne Substancje i preparaty, które mogą stwarzać zagrożenia podczas normalnego ich stosowania lub użytkowania zostały sklasyfikowane ze względu na właściwości toksyczne, właściwości fizykochemiczne i ekotoksyczne. Substancje lub preparaty, po określeniu ich właściwości powodujących zagrożenie, zostały następnie oznakowane w celu wskazania tego zagrożenia dla zdrowia człowieka, zarówno użytkownika, jak i innych osób, oraz dla środowiska. Substancje i preparaty klasyfikuje się następująco: - o właściwościach wybuchowych, - o właściwościach utleniających - skrajnie łatwopalne, wysoce łatwopalne, łatwopalne - bardzo toksyczne, toksyczne, szkodliwe - żrące, drażniące, uczulające - rakotwórcze - mutagenne - działające szkodliwie na rozrodczość - niebezpieczne dla środowiska

5 Substancjom i preparatom należącym do określonych kategorii zagrożenia przypisuje się symbole określające to zagrożenie. Zagrożenie Substancje i preparaty wybuchowe Substancje i preparaty utleniające Symbol zagrożenia E O Substancje i preparaty skrajnie łatwopalne F+ Substancje i preparaty wysoce łatwopalne F Substancje i preparaty bardzo toksyczne T+ Substancje i preparaty toksyczne Substancje i preparaty szkodliwe Substancje i preparaty żrące Substancje i preparaty drażniące Substancje i preparaty niebezpieczne dla środowiska T Xn C Xi N

6

7 c) czynniki biologiczne Szkodliwe czynniki biologiczne obejmują drobnoustroje komórkowe, pasożyty wewnętrzne, jednostki bezkomórkowe zdolne do replikacji lub przenoszenia materiału genetycznego, w tym zmodyfikowane genetycznie hodowle komórkowe, które mogą być przyczyną zakażenia, alergii lub zatrucia. Prace narażające pracowników na kontakt ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi przedstawione są w poniższej tabeli.

8 Lp. Wykaz prac narażających pracowników na działanie czynników biologicznych 1 Praca w zakładach produkujących żywność 2 Praca w rolnictwie 3 Praca, podczas której dochodzi do kontaktu ze zwierzętami lub produktami pochodzenia zwierzęcego 4 Praca w jednostkach ochrony zdrowia 5 Praca w laboratoriach klinicznych, weterynaryjnych lub diagnostycznych 6 Praca w zakładach gospodarki odpadami 7 Praca przy oczyszczaniu ścieków 8 Praca w innych okolicznościach niż wymienione w lp. 1-7, podczas której jest potwierdzone narażenie na działanie czynników biologicznych

9 d) czynniki psychofizyczne Czynniki psychofizyczne można podzielić na: obciążenie fizyczne (pracę fizyczną), obciążenie psychonerwowe.

10 Obciążenie fizyczne Obciążenie fizyczne organizmu człowieka wynika głównie z czynności obsługiwania maszyn i stanowisk pracy. W związku z tym będziemy mówili o: obciążeniu rąk obciążeniu nóg Obciążenie fizyczne można podzielić na: obciążenie statyczne wywołane długotrwałym napięciem mięśni spowodowanym utrzymywaniem przez dłuższy czas ciała lub przedmiotów w tej samej, a zwłaszcza wymuszonej pozycji obciążenie dynamiczne - związane jest z aktywnością ruchową podczas pracy, a jego miarą jest wartość wydatkowanej energii, czyli wydatek energetyczny - określający ilość energii zużytej przez organizm do wykonania pracy

11 Obciążenie psychiczne Obciążenie psychiczne związane z wykonywaniem zadań wynika przede wszystkim: a) ze sposobu i warunków odbierania informacji, na co wpływają b) z warunków podejmowania decyzji, a więc c) ze sposobu i warunków wykonywania czynności

12 Ocena ryzyka zawodowego W wyniku harmonizowania przepisów prawa polskiego z wymaganiami unijnymi, w szczególności dyrektywy ramowej 89/391/EWG o wprowadzeniu środków w celu zwiększenia bezpieczeństwa i poprawy zdrowia pracowników podczas pracy, zapisy dotyczące ryzyka zawodowego wprowadzono do Kodeksu pracy w 1991 roku. Po nowelizacji kodeksu pracy w 1996 r. pracodawca został zobowiązany do: Oceny i dokumentowania ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą oraz stosowania niezbędnych środków profilaktycznych zmniejszających ryzyko (art. 226 pkt 1); Informowania pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami (art. 226, pkt 2); Stosowania środków zapobiegających chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywaną pracą (art ); Konsultowania z pracownikami lub ich przedstawicielami wszystkich działań związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy, w szczególności dotyczących oceny ryzyka zawodowego przy wykonywaniu określonych prac (art. 237¹¹ª 1 pkt 2).

13 Metody analizy i oceny ryzyka zawodowego Istnieje wiele metod oceny ryzyka zawodowego. Przy doborze metody oceny ryzyka zawodowego należy kierować się zasadą, aby była ona prosta w użyciu, nie wymagająca wiedzy specjalistycznej, dająca obiektywne wyniki i pozwalająca na podjęcie działań korygujących i zapobiegawczych. Poniżej przedstawiono kilka metod służących do oceny ryzyka zawodowego.

14 Przykładowe oceny ryzyka dla stanowiska Pielęgniarka

15 Ćwiczenie Przygotować w grupach ocenę ryzyka na wybranym stanowisku pracy czas 30 min.

16 Dziękuje za uwagę W razie pytań proszę pisać: adambleka@interia.pl biuro@adambhp.pl Powielanie, kopiowanie, przetwarzanie, dystrybucja lub jakiekolwiek wykorzystanie w części lub całości w celach komercyjnych wymaga uprzedniej pisemnej zgody. Treści są chronione prawem autorskim wymaga uprzedniej pisemnej zgody autora lub twórcy. mgr Adam Błęka BHP 16