PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA I WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII dla GIMNAZJUM. I. Podstawowe założenia Przedmiotowego Systemu Oceniania z geografii.

Transkrypt

1 PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA I WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII dla GIMNAZJUM Przedmiotowy system oceniania z geografii w gimnazjum opracowany został na podstawie: 1) Rozporządzenia MEN z dnia r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w typach szkół, 2) WSO, 3) Programu nauczania Bliżej Geografii wydawnictwa WSiP I. Podstawowe założenia Przedmiotowego Systemu Oceniania z geografii. 1. Zapoznanie uczniów z ich osiągnięciami edukacyjnymi i postępami w nauce. 2. Pomoc uczniowi w planowaniu własnego. 3. Motywowanie ucznia do dalszej pracy. 4. Dostarczanie rodzicom, opiekunom i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach ucznia. 5. Jawność ocen. 6. Dostosowanie przez nauczyciela wymagań do indywidualnych możliwości ucznia. 7. Ocenianie ucznia zgodnie z zasadami sprawiedliwości. 8. Ocenianie wszystkich wymienionych obszarów i form aktywności ucznia. II. Obszary aktywności ucznia. 1. Kształtowanie pojęć geograficznych sprawdzanie stopnia zrozumienia pojęć geograficznych. 2. Rozwiązywanie zadań geograficznych stosowanie odpowiednich metod, sposobów wykonania i otrzymanych rezultatów. 3. Rozwiązywanie problemów. 4. Stosowanie wiedzy przedmiotowej w sytuacjach praktycznych. 5. Aktywność na lekcji. 6. Praca w grupach. 7. Prace projektowe abstrakcyjność myślenia, sposób ujęcia zagadnienia, pomoce dydaktyczne, prezentacja w klasie. 8. Zaangażowanie w rozwój własnych uzdolnień. III. Metody kontroli i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia. 1. Prace klasowe (45 min) praca pisemna obejmująca wiadomości dotyczące jednego działu, praca półroczna i roczna. 2. Kartkówki (15 min) praca pisemna obejmująca wiadomości i umiejętności z co najwyżej ostatnich trzech lekcji, nie muszą być zapowiedziane. 3. Odpowiedzi ustne (przynajmniej raz w semestrze). 4. Praca domowa przynajmniej jedna w ciągu semestru. 5. Zeszyt ćwiczeń, zeszyt przedmiotowy sprawdzany przynajmniej raz w semestrze. 6. Pisemne indywidualne prace na lekcji.

2 7. Prace długoterminowe schematy, plansze, wykresy, okazy wzbogacające zbiory, referaty, prezentacje, plakaty, eksperymenty i inne. 8. Aktywność poza lekcjami geografii udział w konkursach. 9. Praca w grupach. 10. Przygotowanie do lekcji. 11. Aktywność na lekcji. IV. Kryteria oceny form aktywności. prac pisemnych. A. Prace klasowe, kartkówki, indywidualne prace na lekcji, praca domowa. 1. Prace klasowe są obowiązkowe i zapowiadane z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem. 2. O wyniku pracy uczeń jest informowany w ciągu dwóch tygodni od chwili jej napisania. 3. Jeżeli uczeń opuścił pracę klasową z przyczyn losowych, to powinien napisać ją w ciągu dwóch tygodni od dnia powrotu do szkoły. 4. Jeżeli nieobecność na pracy klasowej jest nieusprawiedliwiona, uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną, 5. Uczeń może poprawić ocenę z pracy klasowej w ciągu 2 tygodni od dnia oddania sprawdzonych prac. Może ją poprawić poza lekcjami. Dla wszystkich chętnych ustala się jeden termin. Do dziennika obok oceny uzyskanej poprzednio wpisuje się ocenę poprawioną. 6. Uczeń, który nie poprawił oceny, traci prawo do następnych poprawek. 7. Kartkówki nie podlegają poprawie. 8. Uczniowie nieobecni na sprawdzianach mogą napisać je w najbliższym terminie, określonym przez nauczyciela. System procentowy oceniania prac klasowych: 0% - 30% - niedostateczny (stopień 1) 31% - 50% - dopuszczający (stopień 2) 51% - 70% - dostateczny (stopień 3) 71% - 85% - dobry (stopień 4) 86% - 100% - bardzo dobry (stopień 5) B. Praca długoterminowa 1. odpowiednie zrozumienie zadania; 2. zaplanowanie rozwiązań (oryginalność); 3. realizacja rozwiązań; 4. prezentacja otrzymanych wyników; 5. zastosowanie posiadanej wiedzy przedmiotowej. Prace te oceniane są w skali dobry-bardzo dobry. C. Rozwiązywanie problemów. 1. zgodność zapisu problemu z sytuacją w tekście; 2. zgodność proponowanego rozwiązania ze sformułowanym problemem; 3. zastosowanie posiadanej wiedzy geograficznej; 4. rozwiązanie problemu;

3 5. atrakcyjność prezentacji. odpowiedzi ustnej. Elementy oceny: 1. zawartość rzeczowa; 2. argumentacja wyrażanie sądów, uzasadnianie; 3. stosowanie języka geograficznego; 4. sposób prezentacji umiejętność formułowania myśli; 5. zgodność z poziomem wymagań. Ocenianie innych form aktywności. A. Praca w grupach- elementy oceny 1. Stopień zaangażowania. 2. Efektywność. 3. Przyjmowanie i wywiązywanie się z przyjętej w grupie roli. 4. Czas jej wykonania. B. Aktywność poza lekcjami geografii Wysokie miejsce w konkursie geograficznym 1. Wyniki na poziomie wyższym niż przeciętne. 2. Udział w konkursie może wpłynąć na podwyższenie oceny semestralnej, rocznej. C. Aktywność na lekcji. Częste zgłaszanie się ucznia na lekcji i udzielanie prawidłowych odpowiedzi nagradzane jest ocena bardzo dobrą. D. Przygotowanie do lekcji. 1. Nieobecność ucznia na zajęciach nie zwalnia go z przygotowania się do lekcji w formie ustnej, pisemnej i możliwości sprawdzenia w tych formach (wyjątek długa choroba nauczyciel jest powiadomiony przez rodzica lub wychowawcę o tym fakcie). 2. Dłuższa nieobecność usprawiedliwiona przez rodzica zwalnia ucznia z pisania sprawdzianu lub pracy klasowej. Uczeń otrzymuje czas na nadrobienie zaległości i ma obowiązek napisać zaległą pracę w ustalonym wspólnie z nauczycielem terminie. 3. Nie przewiduje się poprawiania zaległych prac przed końcem semestru, czy roku szkolnego. 4. Uczeń ma obowiązek posiadać na zajęciach: podręcznik, zeszyt ćwiczeń, zeszyt domowy i inne określone przez nauczyciela pomoce. Brak wymienionych pomocy traktowane jest jako nieprzygotowanie do lekcji. 5. Nieprzygotowanie do lekcji może być przez nauczyciela uwzględnione, o ile jest ono zgłoszone na początku lekcji, uzasadnione i potwierdzone przez rodzica w formie pisemnej. V. Ogólne kryteria oceniania : celująca.

4 Uczeń opanował w pełnym zakresie wiadomości i umiejętności zawarte w podstawie programowej i potrafi stosować je w sytuacjach problemowych. Umie formułować problemy i dokonywać analizy lub syntezy nowych zjawisk. Proponuje rozwiązania nietypowe. Biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych lub praktycznych. Osiąga sukcesy w konkursach, olimpiadach geograficznych wyższego szczebla niż szkolny. bardzo. Uczeń opanował w pełnym zakresie wiadomości i umiejętności zawarte w podstawie programowej. Potrafi stosować zdobytą wiedzę do rozwiązywania problemów i zadań w nowych sytuacjach. Wykazuje dużą samodzielność i potrafi bez pomocy nauczyciela korzystać z nowych źródeł wiedzy np. tabel, wykresów, zestawień itp.. Uczeń opanował w pełnym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem nauczania i poprawnie stosuje je w praktyce. Rozwiązuje samodzielnie typowe zadania teoretyczne lub praktyczne. Korzysta z różnych źródeł wiedzy: atlas, rocznik statystyczny, tabele, wykresy.. Uczeń opanował w podstawowym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem, które są konieczne do dalszego kształcenia. Z pomocą nauczyciela poprawnie stosuje wiadomości i umiejętności do rozwiązywania typowych zadań i problemów, korzysta z podstawowych źródeł wiedzy, np. atlas.. Uczeń ma braki w opanowaniu wiadomości i umiejętności określonych programem, ale braki te nie przekreślają możliwości dalszego kształcenia. Z pomocą nauczyciela rozwiązuje typowe zadania teoretyczne lub praktyczne o niewielkim stopniu trudności, potrafi odszukać podstawowe informacje w atlasie lub na mapie. nie. Uczeń nie opanował wiadomości i umiejętności określonych programem, które są konieczne do dalszego kształcenia. Nie potrafi rozwiązywać zadań teoretycznych, praktycznych o elementarnym stopniu trudności, nawet z pomocą nauczyciela. Nie zna podstawowych pojęć geograficznych. Nie potrafi wykonać prostych zadań, wyszukać podstawowych informacji na mapie, nawet z pomocą nauczyciela. Nie potrafi pracować z atlasem. VI. Zasady wystawiania oceny semestralnej i rocznej. 1. nie jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych.

5 2. Wystawienie oceny semestralnej i na koniec roku dokonuje się na podstawie co najmniej czterech ocen cząstkowych. 3. Bierze się pod uwagę podejście ucznia i jego postawę wobec przedmiotu. 4. O przewidywanej ocenie klasyfikacyjnej uczeń jest informowany. 5. Rodzice informowani są o ocenie negatywnej ucznia na miesiąc przed jej wystawieniem, a udokumentowaniem tego jest wpis do tabeli w dzienniku lekcyjnym wraz z podpisem rodzica. VII. Sposoby gromadzenia informacji o osiągnięciach ucznia. 1. Wpis ocen do dziennika lekcyjnego. 2. Obserwacja ucznia w czasie lekcji. 3. Przechowywanie prac pisemnych w szkole do końca danego roku szkolnego i udostępnianie ich do wglądu rodzicom. VIII. Ewaluacja PSO. PSO podlega ewaluacji na zakończenie roku szkolnego. IX. Szczegółowe kryteria oceniania Przedmiotowy system oceniania bardzo Dział 1. Położenie i środowisko przyrodnicze Polski celująca

6 1. Położenie Polski 2. Przeszłość geologiczna Polski 3. Lądolód i polskie pojezierza 4. Od Bałtyku po szczyty Tatr 5. Bogactwo skał i minerałów Polskę na mapie Europy; swoje województwo na mapie administracyjn ej nazwać i określić zasięg struktur tektonicznych występujących krainy geograficzne w pasach rzeźby; główne różnice w rzeźbie regionów podstawowe grupy skał, podać. wszystkie województwa; konsekwencji rozciągłości południkowej i równoleżnikow ej nazwę ery, w której powstały poszczególne struktury tektoniczne; regiony geograficzne przypisywać formy powierzchni do regionów, w których występują; zastosowanie skał występujących w Polsce. sąsiadów konsekwencje rozciągłości południkowej i równoleżnikowe j orogenezy i gór, które powstały w czasie ich trwania; ważniejsze rzeki, jeziora, zatoki; charakteryzować podstawowe formy powierzchni; genezę głównych surowców Polski. bardzo scharakteryzo wać konsekwencje rozciągłości południkowej i równoleżnikowe j charakteryzow ać góry orogenez; na mapie Polski podane obiekty geograficzne; rzeźbę powierzchni występowanie surowców mineralnych w Polsce. celująca obliczać konsekwencje rozciągłości południkowej i równoleżnikow ej charakteryzo wać budowę geologiczną jednostek tektonicznych; genezę form powierzchni występujących rozpoznawać wskazane skały.

7 bardzo celująca 6. Klimat Polski 7. Zróżnicowanie warunków klimatycznych w Polsce 8. O rzekach i jeziorach 9. Głęboko ukryty skarb 10. W Raju" 11. Tam, gdzie knieja szumi 12. Gleby Polski 13. Krajobrazy naturalne i antropogeniczne odczytywać wartości temperatury powietrza i opadów na mapach; nazwy wiatrów występujących wskazywać na mapie wybrane elementy hydrologiczne na mapie występowanie różnych typów gleb; główne zbiorowiska leśne; typy krajobrazu. opisać cechy mas powietrza, kształtujących klimat na mapie dział wodny i dorzecze oraz rzeki główne; zbiorowiska roślinne w cechy wybranego krajobrazu. kierunki napływu mas powietrza oraz regionów, w których powstają; wyznaczać zlewiska; wyjaśnić proces powstawania gleby; gatunkową zbiorowisk roślinnych podawać typów krajobrazów. obliczać średnie wartości temperatury powietrza, amplitudy temperatury i sum opadów; analizować klimatogramy; wskazać zlewiska, w których położona jest Polska; określić miejsca występowania wód podziemnych w omówić genezę wybranej gleby; omówić cechy wszystkich typów krajobrazów z przykładami. opisać cechy przejściowego klimatu wyjaśnić przyczyny występowania wód podziemnych w reliktów i endemitów; przygotować prezentację multimedialną o wybranym typie krajobrazu. 14. Ludność Polski na tle Europy i świata 15. Rozmieszczenie ludności Polski 16. Ubywa nas czy przybywa? 17. Zróżnicowanie ludności Polski 18. Szukam pracy 19. Wielkie migracje Polaków 20. Przeprowadzam się 21. Polskie miasta i wsie 22. Mniejszości narodowe i zestawień statystycznych odczytywać liczbę ludności Polski w różnych okresach; definiować przyrost naturalny i rzeczywisty; odczytać z różnych wykresów ludności; definiować pojęcia związane z migracjami; DZIAŁ 2. Ludność Polski określić miejsce Polski w Europie pod względem liczby ludności; odczytywać mapę gęstości zaludnienia wskazywać obszary o dodatnim i ujemnym przyroście naturalnym i rzeczywistym; ludności w na wykresach demograficznych okresy wyżów i niżów demograficznych; wykonać wykres przedstawiający zmiany liczby ludności; przyczyny zróżnicowania przyrostu naturalnego przyczyny bezrobocia w przyczyny tendencje zmian liczby ludności przyczyny wyżów i niżów demograficznyc h; zmiany przyrostu naturalnego własnego regionu; wskaźnik bezrobocia w regionach prognozować zmiany liczby ludności Polski, podając skutki; następstwa zmian liczby ludności i struktury ludności możliwości rozwiązywania problemu bezrobocia; porównać dawne i obecne przyczyny migracji

8 etniczne w Polsce 23. Obywatel Polski obywatel Europy wskazywać większe miasta określać funkcje miasta i wsi; grup etnicznych i mniejszości narodowych w Polsce. fal migracyjnych w zdefiniować zespoły miejskie, podać ; na mapie Polski występowanie grup etnicznych i mniejszości narodowych; skupiska Polonii na świecie; państwa należące do Unii Europejskiej. migracji i wyjaśnić ich rozmieszczenie; opisać funkcje wybranych miast typy wsi; scharakteryzow ać wybrane grupy etniczne i mniejszości narodowe; korzyści wynikające z wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. bardzo konsekwencje migracji; zmiany w osadnictwie wiejskim i miejskim; przyczyny rozmieszczenia mniejszości narodowych obszary współpracy państw członkowskich Unii Europejskiej. celująca Polaków; wpływu mniejszości narodowych i grup etnicznych na rozwój kultury narodowej; porównywać typy wsi; przestrzenny rozwój przykładowego miasta; oceniać działania podejmowane przez Unię Europejską. 24. Gospodarka narodowa 25. Funkcje rolnictwa i czynniki przyrodnicze jego 26. Czynniki pozaprzyrodnicze rolnictwa 27. Uprawa roślin i chów zwierząt w Polsce 28. Rybołówstwo w Polsce 29. Przemysł i jego funkcje sektory gospodarki narodowej; czynniki wpływające na rozwój rolnictwa. zdefiniować zbiory i plony; formy użytkowania ziemi w Polsce. zadania DZIAŁ 3. Główne zagadnienia gospodarcze Polski przykład miernika stanu gospodarki; wykonać i analizować wykres użytkowania ziemi. na podstawie mapy rozmieszczenie upraw roślin i chowu zwierząt w Polsce. wskaźników ocenić zasiewów i wielkość produkcji rolniczej; warunki naturalne rolnictwa wybranych regionów Polski. przyczyny występowania upraw roślin i chowu zwierząt w określonych regionach. występowanie surowców wskaźniki gospodarczego; porównać poziom gospodarczy państw świata na podstawie wskaźników. wskaźników porównywać rolnictwo Polski z rolnictwem innych państw. konsekwencje obecnej sytuacji problemy polskiego rolnictwa; perspektywy polskiego rolnictwa. problemy polskiego rybołówstwa. problemy polskiego

9 bardzo celująca 30. Przemysł energetyczny gałęzi przemysłu; surowce wykorzystywa ne w gałęziach; produkcję przemysłową występowanie surowców energetycznyc h mineralnych i ich zastosowanie w gałęziach przemysłu; przemysłu Polski, wynikające z powojennej historii jego ; przemysłu; perspektywy polskiego przemysłu; 31. Okręgi przemysłowe w Polsce 32. Przemysł zaawansowanych technologii 33. Rola usług w gospodarce Polski 34. Transport i łączność 35. Atrakcje turystyczne Polski 36. Wakacje w Polsce 37. Stan 38. Ochrona przyrody 39. Polska gospodarka główne okręgi przemysłowe Polski. dokonać podziału usług na rodzaje; rodzaje transportu i łączności. regiony Polski o szczególnych walorach turystycznych; obiektów wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO negatywnego wpływu człowieka na środowisko przyrodnicze; wykresów omówić wybranych okręgów przemysłowych. znaczenie usług; odczytywać z mapy szlaki i główne węzły transportu; znaczenie komu- nikacji w gospodarce. wskaźników oceniać natężenie ruchu turystycznego; walory turystyczne wybranego regionu; obiekty wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO zagrożenia przyrodniczego przyczyny wybranych okręgów przemysłowych. wskaźników ocenić poziom transportu i łączności w Polsce. ocenić stopień zagospodarowan ia turystycznego regionów; opisać wybrany obiekt spośród wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO; map ocenić stopień zmian przyrodniczego; i wskazać na mapie form ochrony charakteryzowa ć nowoczesne gałęzie przemysłu. porównać poziom transportu i łączności Polski z innymi państwami. opracować trasę turystyczną we własnym regionie; uzasadnić wpis na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO polskich obiektów; opisać walory wybranego parku narodowego; porównać gospodarkę centralnie planowaną z wolnorynkową. uzasadnić tworzenie specjalnych stref ekonomicznych. zaproponować nowe kierunki usług i komunikacji w Polsce. porównać obiekty wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w Polsce z obiektami w innych krajach; propozycje działań zmierzających do poprawy warunków przyrodniczego opisać walory parków narodowych

10 formy ochrony przyrody. bardzo celująca Polski. przyrody. w Polsce. DZIAŁ 4. Wybrane regiony Polski 40. Pieniny 41. Wyżyna Lubelska 42. Nizina Mazowiecka 43. Pojezierze Pomorskie 44. Pobrzeże Gdańskie 45. Morze Bałtyckie 46. Twój region 47. Polska i jej sąsiedzi 48. Środowisko przyrodnicze Polski i jej sąsiadów 49. Gospodarka Polski i jej sąsiadów; 50. Kim są nasi sąsiedzi?; 51. Współczesne Niemcy; 52.Niepodległa Ukraina; 53. Rosja od Morza Bałtyckiego po Ocean Spokojny; 54. Współczesna Rosja wskazywać na mapie omawiane regiony; przypisywać regiony do pasów rzeźby powierzchni; ważną rzekę, główne miasto i wyróżniającą cechę regionu. i opisać położenie danego państwa; stolicę państw sąsiadujących z Polską. wybrać spośród krajów sąsiadujących z Polską państwa należące do Unii Europejskiej i NATO. wyróżniające region cechy klimatu; formy rzeźby; główne procesy kształtujące wybrane elementy danego regionu; główne formy działalności człowieka. pochodzenie rzeźby danego regionu; zasoby naturalne; ludności regionu na tle Polski. DZIAŁ 5. Sąsiedzi Polski główne atrakcje turystyczne państw sąsiadujących z Polską. diagramów i danych statystycznych odczytywać demograficzną sąsiadów Polski. podobieństwa i różnice kulturowe pomiędzy państwami sąsiadującymi z Polską. zmiany polityczne i gospodarcze, zachodzące w regionie. dostrzegać związki przyczynowoskutkowe zachodzące w środowisku geograficznym danego regionu. cechy przyrodniczego, wyróżniające dane państwo. historię przemian politycznych w regionie; wspólne dla państw naszego regionu problemy demograficzne, gospodarcze i dotyczące ochrony. zaproponować działania wpływające na rozwój społeczno- -gospodarczy danego regionu. euroregiony i ich rolę w kształtowaniu więzi transgranicznyc h. zaproponować wspólne działania dotyczące ochrony przyrodniczego w regionie.