Jacek Tylicki, Bartłomiej Strobel malarz epoki wojny trzydziestoletniej, t. 1-2, Toruń 2000 (Wydawnictwo UMK), t. 1 ss. 540; t. 2 ss. 267, il.

HTML
DOWNLOAD

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Jacek Tylicki, Bartłomiej Strobel malarz epoki wojny trzydziestoletniej, t. 1-2, Toruń 2000 (Wydawnictwo UMK), t. 1 ss. 540; t. 2 ss. 267, il."

Bogdan Bednarek
6 lat temu
Przeglądów:

1 , Bartłomiej Strobel malarz epoki wojny trzydziestoletniej, t. 1-2, Toruń 2000 (Wydawnictwo UMK), t. 1 ss. 540; t. 2 ss. 267, il. 176 Książka jest próbą nowego spojrzenia na dorobek artysty będącego jednym z najważniejszych malarzy XVII wieku na Śląsku i w Polsce. W odróżnieniu od poprzedniej monografii z 1957 roku, autor analizuje jego twórczość szerzej, w kontekście sztuki europejskiej, podkreślając zwłaszcza powiązania malarza z ciągle słabo w naszym kraju znanym środowiskiem artystycznym Pragi epoki cesarza Rudolfa II (około 1600 roku). Szczegółowej analizie dzieł pod kątem formalnym towarzyszą ich interpretacje ikonograficzne, wskazujące jednoznacznie na rangę intelektualną twórcy, serwitora dwóch cesarzy niemieckich i króla Władysława IV oraz przyjaciela Martina Opitza, czołowego poety środkowoeuropejskiego przełomu renesansu i baroku. Praca, oparta na wynikach rzetelnej kwerendy archiwalnej w wielu ośrodkach krajowych i zagranicznych oraz bardzo obszernej literaturze, wzbogaca też wiedzę na temat Strobla o szereg nowo ujawnionych jego dzieł, a także dotyczących go dokumentów. Drobiazgowa inwentaryzacja dorobku Strobla stanowi przedmiot osobnego tomu katalogowego publikacji, tworząc wraz z dołączonymi ilustracjami nowoczesne kompendium wiedzy o twórczości artysty. 1/5

2 , Nowożytne malarstwo i rysunek w Elblągu do roku 1772, Elbląg 2001, ss. 70, il. 22 Autor próbuje nakreślić dzieje dotąd praktycznie nieopracowanej jako osobny temat twórczości malarskiej i rysunkowej w nowożytnym Elblągu od końca średniowiecza (około 1520 roku) do pierwszego rozbioru dawnej Rzeczypospolitej. Wykorzystując i analizując szereg nieznanych lub mało znanych, szczątkowo zachowanych tekstów archiwalnych oraz rozproszonych dzieł artystycznych, prezentuje panoramę rozwoju wymienionych w tytule dziedzin sztuki w ośrodku, który do tej pory nie uchodził za centrum takiej twórczości. Opracowanie stara się wskazać chronologiczne wahania w produkcji artystycznej i ich uwarunkowania polityczno-ekonomiczne, nakreślić sylwetki najważniejszych mistrzów oraz zdefiniować rangę wytwórczości elbląskiej na terenie najbliższego regionu (Prusy Królewskie), wskazując także na jego powiązania w skali całego państwa i Europy. Zebrane po raz pierwszy w taki sposób materiały ukazały ośrodek jako wcale znaczący w omawianym czasie na swoim obszarze, ustępujący tu tylko Gdańskowi, zaś w najlepszym okresie, pomiędzy 1620 rokiem a drugą wojną szwedzką, mogący się pochwalić twórcami o jakości niemal międzynarodowej. Do książki dołączone zostały oprócz bibliografii dwa aneksy źródłowe. 2/5

, Rysunek gdański ostatniej ćwierci XVI i pierwszej połowy XVII wieku, Toruń 2005 (Wydawnictwo UMK), ss. 348, il. 297 Sztuka rysunku i miniatury to temat mało znany poza wąskim gronem specjalistów.

3 , Rysunek gdański ostatniej ćwierci XVI i pierwszej połowy XVII wieku, Toruń 2005 (Wydawnictwo UMK), ss. 348, il. 297 Sztuka rysunku i miniatury to temat mało znany poza wąskim gronem specjalistów. Te pełne uroku, najbardziej osobiste formy wypowiedzi artystycznej były przed czterystu laty obficie praktykowane w Gdańsku najbogatszym i najżywszym kulturalnie ośrodku miejskim dawnej Rzeczypospolitej. Opracowanie, będące rezultatem wieloletnich poszukiwań badawczych, jest pierwszą próbą zebrania dorobku gdańskich rysowników złotego wieku miasta w całość; niektóre z pokazywanych w nim dzieł nie były też nigdy wcześniej publikowane. Poszukując odpowiedzi na pytanie o miejsce rysowników z bałtyckiej metropolii w panoramie ówczesnej sztuki europejskiej, w niektórych aspektach bynajmniej niepoślednie, autor zaprezentował różnorodność tematyczną i formalną ich zachowanych prac, zakorzenionych w niemiecko-niderlandzkiej tradycji artystycznej. 3/5

4 , Materiały archiwalne do biografii artystów w nowożytnej Brodnicy, Brodnica 2014 (Muzeum w Brodnicy), ss. 76, il. 10 Książka jest opatrzonym autorskim komentarzem zbiorem transkrypcji niezauważonych do tej pory przez historyków sztuki wpisów archiwalnych, odnoszących się do nowożytnych artystów w małym ośrodku Prus Królewskich. Większość zaprezentowanych w niej źródłowych informacji pochodzi z księgi metrykalnej dawnej brodnickiej gminy ewangelickiej, obejmującej chrzty, śluby i pogrzeby z lat , a przechowywanej w Centralnym Archiwum Ewangelickim w Berlinie (Evangelisches Zentralarchiv). Pojedyncze wpisy reprodukowane w publikacji pochodzą z kolejnej chronologicznie księgi metrykalnej gminy w tymże archiwum ( ), a także z poszytu luźnych akt dotyczących Brodnicy, pozostającego w posiadaniu Tajnego Archiwum Państwowego w Berlinie (Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz). Zgromadzone materiały dotyczą biografii oraz powiązań rodzinnych brodnickich malarzy i rzeźbiarzy, przede wszystkim jednak odgrywających tam wyjątkowo znaczną rolę złotników, których dzieła jako jedyne wyroby miejscowych artystów XVII wieku zachowały się i są rozpoznawalne. Najważniejszym może odkryciem, jakie przynosi publikacja, jest zidentyfikowanie z imienia i nazwiska najpłodniejszego reprezentanta tego zawodu w Brodnicy, Christopha Schwartza starszego (ok ), znanego badaczom do tej pory jedynie jako Monogramista CS. Teresa Tylicka,, Thorunensia i inne rysunki z XVIII-wiecznej kolekcji pastora Jana Jakuba Haselaua, Toruń 2016 (wyd.: Towarzystwo Miłośników Torunia), ss. 259, il /5

Opracowanie omawia sporą liczbę rysunków (wraz z kilkoma rycinami), przechowywanych dziś głównie w Archiwum Państwowym w Toruniu, które zostały usunięte w 1914 roku z czterotomowego albumu

5 Opracowanie omawia sporą liczbę rysunków (wraz z kilkoma rycinami), przechowywanych dziś głównie w Archiwum Państwowym w Toruniu, które zostały usunięte w 1914 roku z czterotomowego albumu zachowanego w tej samej instytucji. Album ten zostały pierwotnie skompletowany przez Jana Jakuba Haselaua, miejscowego pastora luterańskiego, kolekcjonera i bibliofila czynnego w drugiej połowie XVIII stulecia. Omawiane rysunki, dotąd mało zauważane, a przedstawiające w większości budowle Torunia oraz okolice miasta, stanowią często kopie podobnych wizerunków wykonanych przez Georga Friedricha Steinera, lokalnego artystę-amatora z połowy XVIII wieku. Zespół tych ostatnich dzieł zaginął w 1945 roku, ale jest dobrze znany z fotografii. Autorzy próbują zrekonstruować oryginalny kształt albumu Steinera, opierając się o zachowany spis jego treści i zestawiając publikowane przez siebie rysunki z pracami wymienianymi w owym spisie. Wysuwają także tezę, iż kopie widoków Steinera, prawdopodobnie wykonane przez niego samego, służyły ówczesnemu środowisku toruńskich kolekcjonerów i intelektualistów, kwitnącemu w XVIII stuleciu, którego Haselau był tylko częścią. Szereg innych kopii tych samych przedstawień, zachowany w Muzeum Okręgowym w Toruniu, wydaje się potwierdzać to przypuszczenie, zaś osoby należące do owego elitarnego kręgu można zidentyfikować poprzez przeglądanie licznych katalogów aukcyjnych z tamtej epoki, głównie poświęconych książkom. Przedmioty wystawiane na tych aukcjach, w tym należące do samego Haselaua, są niestety obecnie w znacznej mierze rozproszone. 5/5

Podobne dokumenty

WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN Z PLASTYKI W KLASIE IV

WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN Z PLASTYKI W KLASIE IV Z pomocą nauczyciela uczeń: wymienia placówki działające na rzecz kultury, tłumaczy zasady