Oczyszczanie ścieków I stopień Chemiczne

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Oczyszczanie ścieków I stopień Chemiczne"

Transkrypt

1 Oczyszczanie ścieków I stopień Chemiczne Metody chemiczne oczyszczania ścieków 4. Koagulacja i nawapnianie ścieków powyŝej 50 o C Koagulanty: chlorki i siarczany Ŝelazowe i Ŝelazawe, siarczan glinu oraz wapno ( węglan wapnia, tlenek wapnia, wodę wapienną) Al 2 (SO 4 ) 3 18H 2 O + 6H 2 O 2 Al(OH) 3 + 3H 2 SO H 2 O FeCl 3 6H 2 O + 3H 2 O Fe(OH) 3 + 3HCl + 6H 2 O 1

2 Oczyszczanie ścieków I stopień Chemiczne 5. Usuwanie fosforanów. Fosfor moŝna usuwać w róŝnych miejscach ciągu technologicznego oczyszczalni ścieków: wstępne w osadniku, równoczesne z biologicznym oczyszczaniem, wtórne po biologicznym oczyszczaniu. Sole glinu, Ŝelaza i wapnia powodują tworzenie i wytrącanie praktycznie nierozpuszczalnych fosforanów. 2

3 Oczyszczanie ścieków I stopień Chemiczne Al 2 (SO 4 ) 3 18H 2 O + 2PO AlPO 4 + 3SO H 2 O FeCl 3 6H 2 O +2PO 4 3- FePO 4 + 3Cl - + 6H 2 O 2Ca(OH) 2 +HPO 4 2- Ca 2 HPO 4 (OH) 2 + 2OH - 3

4 7. Zobojętnianie ścieków ścieki kwaśne zobojętnia się: - mieszając z zasadowymi ściekami - neutralizując je chemikaliami - przepuszczając przez złoŝa zasadowe, filtry wypełnione np.caco 3, MgO lub dolomitem - wpuszczając je do stawów aeracyjnych z moŝliwością kilkudniowego przetrzymania - rozcieńczając je wodą rzeczną o odczynie lekko zasadowym lub nawet obojętnym. Oczyszczanie ścieków I stopień Chemiczne ścieki o odczynie zasadowym: - przez przepuszczanie przez nie gazów spalinowych - przez neutralizację kwasami - przez przesączenie ich przez filtr gruntowy 4

5 Oczyszczanie ścieków II i III stopień Biologiczne Biologiczne oczyszczanie ścieków w środowisku wodnym: We wszystkich metodach biologicznego oczyszczania ścieków zachodzą następujące procesy: 1. rozkład substancji organicznych do CO 2, H 2 O i NH 3 2. nitryfikacja, czyli utlenienie NH 3 za pomocą mikroorganizmów ( bakterii) do azotynów, a następnie do azotanów, 3. denitryfikacja, czyli przemiana azotanów do postaci azotu cząsteczkowego N 2 5

6 Oczyszczanie ścieków II stopień Biologiczne 1.Rozkład substancji organicznych do CO 2, H 2 O i NH 3 Równanie bezpośredniego utleniania [CH 2 O] + O 2 CO 2 + H 2 O [CH 2 O] jest zastępczą formułą zanieczyszczeń organicznych [NH 2 CH 2 OH] + O 2 CO 2 + H 2 O + NH 3 6

7 Oczyszczanie ścieków II stopień Biologiczne Cd. 1 Równanie syntezy nowych komórek (asymilacji) 6[CH 2 O] + NH 3 + O 2 C 5 H 7 O 2 N + CO 2 + 4H 2 O gdzie (C 5 H 7 O 2 N) statystyczny ustalony, zastępczy wzór chemiczny dla mikroorganizmów Utlenianie syntezowanej substancji komórkowej: C 5 H 7 O 2 N + 5O 2 5CO 2 + 2H 2 O + NH 3 7

8 Oczyszczanie ścieków II stopień Biologiczne 2.Nitryfikacja, czyli utlenienie NH 3 za pomocą bakterii Nitrosomonas do azotynów, a następnie za pomocą bakterii Nitrobacter do azotanów NH 3 + 2O 2 HNO 3 + H 2 O 8

9 Oczyszczanie ścieków III stopień Biologiczne 3.Denitryfikacja - usuwanie azotanów ze ścieków za pomocą mikroorganizmów. Przykładowy przebieg denitryfikacji przedstawia w wielkim uproszczeniu następujące równanie: 4HNO 3 + 5[CH 2 O] 2N 2 + 5CO 2 + 7H 2 O 9

10 Oczyszczanie ścieków II i III stopień Biologiczne Układ oczyszczania ścieków z wydzieloną komorą denitryfikacji po komorze napowietrzania (komorze aeracji) 10

11 Oczyszczanie ścieków II stopień Biologiczne Mikroorganizmy, stosowane w oczyszczaniu ścieków mogą występować jako skupisko w postaci błony biologicznej lub osadu czynnego. Biologiczne oczyszczanie ścieków zachodzi w: 1. komorach napowietrzania z osadem czynnym, 2. na złoŝach biologicznych, 3. w glebie 4. stawach biologicznych (stabilizacyjnych, napowietrzanych, rybnych). 11

12 Oczyszczanie ścieków II stopień Biologiczne 1. Komory napowietrzania z osadem czynnym Schemat stopnia oczyszczania biologicznego w komorach napowietrzania z osadem czynnym. 12

13 Oczyszczanie ścieków II stopień Biologiczne 2. Oczyszczanie ścieków na złoŝach biologicznych ZłoŜa biologiczne są zbiornikami wypełnionymi luźno ułoŝonym materiałem ziarnistym i porowatym. Rodzaje wypełnień: naturalne materiał pobrany z dna rzek,kruszywa- ŜuŜel, koks, kamienie. Sztuczne: kształtki z polistyrenu, PCW, poliamidu itp.. NajwaŜniejszą warstwą w złoŝu jest błona biologiczna. 13

14 Oczyszczanie ścieków II stopień Biologiczne 14

15 Oczyszczanie ścieków II stopień Biologiczne 3. Oczyszczanie ścieków w glebie 15

16 Oczyszczanie ścieków II stopień Biologiczne 4. Uszczelnione zbiorniki z roślinnością pływającą. Oczyszczalnie hydrobotaniczne Urządzenia techniczne, które wykorzystują rośliny bagienne i pływające do oczyszczania ścieków. 16

17 Oczyszczanie ścieków Dezynfekcja Dezynfekcja Celem dezynfekcji jest zniszczenie Ŝywych i przetrwalnikowych form organizmów patogennych oraz zabezpieczenie wody przed wtórnym rozwojem organizmów Ŝywych, głównie bakterii. Dezynfekcja jest najczęściej stosowana na końcu układu oczyszczania. Fizyczne metody dezynfekcji wody Gotowanie i pasteryzacja wody Promieniowanie ultrafioletowe Ultradźwięki Chemiczne metody dezynfekcji wody Chlorowanie (chlor, podchloryn sodowy, dwutlenek chloru, chloroaminy) Ozonowanie Dezynfekcja bromem lub jodem 17

18 Oczyszczanie ścieków IV stopień Odnowa wody Zanieczyszczenia refrakcyjne są to zanieczyszczenia chemiczne, które nie podlegają bądź podlegają jedynie w minimalnym stopniu rozkładowi biologicznemu za pośrednictwem mikroorganizmów: substancje mineralne takie jak metale cięŝkie niektóre substancje powierzchniowo czynne szczególnie kationowe środki owadobójcze (insektycydy) głownie z grupy związków chloroorganicznych (np.: DDT) pestycydy wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (np.: benzopiren) aminy aromatyczne (np.: aminonaftalen, aminostilben) nitrozoaminy (np.:nitrozodimetyloamina - NDMA) polichlorowane dwufenyle (PCB) dioksyny substancje promieniotwórcze 18

19 Przez odnowę wody naleŝy rozumieć zespół procesów i metod oczyszczania ścieków w takim stopniu, Ŝe mogą być one ponownie uŝyte jako wody do picia i potrzeb gospodarczych albo nadają im cechy wód naturalnych. Stosowane są następujące procesy jednostkowe: 1. destylacja, 2. utlenianie chemiczne, 3. adsorpcja, 4. procesy membranowe Oczyszczanie ścieków IV stopień Odnowa wody filtracja, mikrofiltracja i ultrafiltracja, elektrodializa, odwrócona osmoza, 5. wymiana jonowa. 19

20 Oczyszczanie ścieków Odnowa wody 2. Utlenianie środkami chemicznymi Do utleniania chemicznego stosuje się głównie chlor, wapno chlorowane, podchloryny i dwutlenek chloru, madmanganian potasu, woda utleniona oraz ozon. 20

21 Oczyszczanie ścieków Odnowa wody 3. Adsorpcja Jako sorbentów uŝywa się najczęściej popiołów lotnych, szlaki, torfu, węgla, koksu i rudy darniowej, węgla aktywnego, Ŝelu krzemionkowego, sorbentów syntetycznych. Rodzaje zanieczyszczeń usuwane w procesie adsorpcji Rozpuszczalniki aromatyczne Chlorowane związki aromatyczne Fenol i chlorofenole WWA Pestycydy Chlorowane niearomatyczne Węglowodory o duŝej masie cząsteczkowej 21

22 Oczyszczanie ścieków Odnowa wody 4. Procesy membranowe Siłą napędową w większości procesów membranowych jest róŝnica: Ciśnień (odwrócona osmoza) StęŜeń (mikrofiltracja, ultrafiltracja) Potencjału elektrycznego (elektrodializa). W procesie elektrodializy siłą napędową jest róŝnica potencjału elektrycznego po obu stronach membrany, przez którą transportowane są jony z roztworu o stęŝeniu mniejszym do roztworu o stęŝeniu większym. 22

23 Oczyszczanie ścieków Procesy membranowe 23

24 Oczyszczanie ścieków Odnowa wody 5. Wymiana jonowa 1. woda surowa 2. wymiennik sodowy 3. woda zmiękczona 24

25 Osady ściekowe Produkty końcowe oczyszczania ścieków woda oczyszczona osad ściekowy 25

26 Osady ściekowe Przeróbka osadów ściekowych: 1) częściowe odwodnienie (zagęszczanie) 2) stabilizacja osadów: metody biologiczne: tlenowa stabilizacja lub fermentacja metanowa metody chemiczne 3) ponowne odwodnienie (suszenie) a) grawitacyjnie, np. na poletkach lub lagunach osadowych b) mechanicznie, np. za pomocą pras lub wirówek. 4) utylizacja osadu: - spalanie - wykorzystanie w rolnictwie - na wysypisko śmieci 26

27 Osady ściekowe Fermentacja metanowa Fermentacja metanowa: 2[CH 2 O] + H 2 O CO 2 + CH 4 27

28 Osady ściekowe Fermentacja metanowa Skład biogazu 28

29 Oczyszczanie biogazu odsiarczanie Biologiczne 2H 2 S + O 2 2S + 2H 2 Chemiczne - Na złoŝach zasadowych tlenków Ŝelaza np.: złoŝa rudy darniowej Fe 2 O 3 Regeneracja + 3H 2 S Fe 2 S 3 +3H 2 O Fe 2 S 3 + 1,5O 2 Fe 2 O 3 + 3S Adsorpcja węgiel aktywny 2H 2 S + O 2 2S + 2H 2 O Regeneracja przemywanie CS 2 lub N 2 w temp. 500 o C 29

30 Oczyszczanie biogazu Usuwanie CO 2 płukanie w wodzie płukanie w glikolu etylenowym membrany 30

31 Schemat oczyszczania ścieków 31

Oczyszczanie ścieków

Oczyszczanie ścieków Oczyszczanie ścieków Stosuje się cztery stopnie oczyszczania ścieków: I. Oczyszczanie mechaniczne i chemiczne (kraty, piaskowniki, osadniki wstępne, odolejanie, koagulacja, zobojętnianie)-

Bardziej szczegółowo

Oczyszczanie ścieków

Oczyszczanie ścieków Oczyszczanie ścieków Stosuje się cztery stopnie oczyszczania ścieków: I. Oczyszczanie mechaniczne i chemiczne (kraty, piaskowniki, osadniki wstępne, odolejanie, koagulacja, zobojętnianie)-

Bardziej szczegółowo

Oczyszczanie wody - A. L. Kowal, M. Świderska-BróŜ

Oczyszczanie wody - A. L. Kowal, M. Świderska-BróŜ Oczyszczanie wody - A. L. Kowal, M. Świderska-BróŜ Spis treści Przedmowa 1. Woda w przyrodzie 1.1. Wprowadzenie 1.2. Fizyczne właściwości wody 1.3. Ogólna charakterystyka roztworów wodnych 1.3.1. Roztwory

Bardziej szczegółowo

Księgarnia PWN: Apolinary L. Kowal, Maria Świderska-Bróż - Oczyszczanie wody

Księgarnia PWN: Apolinary L. Kowal, Maria Świderska-Bróż - Oczyszczanie wody Księgarnia PWN: Apolinary L. Kowal, Maria Świderska-Bróż - Oczyszczanie wody Przedmowa................................................ XIII 1. Woda w przyrodzie.........................................

Bardziej szczegółowo

WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY

WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY Instrukcja przygotowana w Pracowni Dydaktyki Chemii Zakładu Fizykochemii Roztworów. 1. Zanieczyszczenie wody. Polska nie należy do krajów posiadających znaczne

Bardziej szczegółowo

Biologiczne oczyszczanie ścieków

Biologiczne oczyszczanie ścieków Biologiczne oczyszczanie ścieków Ściek woda nie nadająca się do użycia do tego samego celu Rodzaje ścieków komunalne, przemysłowe, rolnicze Zużycie wody na jednego mieszkańca l/dobę cele przemysłowe 4700

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE NR 3 BADANIE MIKROBIOLOGICZNEGO UTLENIENIA AMONIAKU DO AZOTYNÓW ZA POMOCĄ BAKTERII NITROSOMONAS sp.

ĆWICZENIE NR 3 BADANIE MIKROBIOLOGICZNEGO UTLENIENIA AMONIAKU DO AZOTYNÓW ZA POMOCĄ BAKTERII NITROSOMONAS sp. ĆWICZENIE NR 3 BADANIE MIKROBIOLOGICZNEGO UTLENIENIA AMONIAKU DO AZOTYNÓW ZA POMOCĄ BAKTERII NITROSOMONAS sp. Uwaga: Ze względu na laboratoryjny charakter zajęć oraz kontakt z materiałem biologicznym,

Bardziej szczegółowo

Spis treści. 1. Charakterystyka ścieków miejskich... 29

Spis treści. 1. Charakterystyka ścieków miejskich... 29 Spis treści 1. Charakterystyka ścieków miejskich............ 29 1.1. Rodzaje ścieków................. 31 1.2. Rodzaje kanalizacji................ 32 1.3. Ilość ścieków miejskich............... 35 1.3.1.

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie technik membranowych jako przyszłościowy kierunek w uzdatnianiu wody

Zastosowanie technik membranowych jako przyszłościowy kierunek w uzdatnianiu wody Zastosowanie technik membranowych jako przyszłościowy kierunek w uzdatnianiu wody XVI Sympozjum naukowo-techniczne WOD-KAN-EKO Wrocław 2013 r. Plan Prezentacji Wstęp Tło projektu Założenia techniczne Stacja

Bardziej szczegółowo

Ewa Puszczało. Politechnika Śląska w Gliwicach Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki

Ewa Puszczało. Politechnika Śląska w Gliwicach Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki Ewa Puszczało Politechnika Śląska w Gliwicach Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki Substancje powierzchniowo czynne (SPC) to związki chemiczne, których cząsteczki są zbudowane z 2 elementów o przeciwnym

Bardziej szczegółowo

Wanda Wołyńska Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego Oddział Cukrownictwa. IBPRS Oddział Cukrownictwa Łódź, czerwiec 2013r.

Wanda Wołyńska Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego Oddział Cukrownictwa. IBPRS Oddział Cukrownictwa Łódź, czerwiec 2013r. Wanda Wołyńska Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego Oddział Cukrownictwa Łódź, 25-26 czerwiec 2013r. 1 Badania fizyko-chemiczne wód i ścieków wykonywane są w różnych celach i w zależności

Bardziej szczegółowo

X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12

X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12 ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12 Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty Zadanie 1. (10

Bardziej szczegółowo

Poradnik eksploatatora oczyszczalni ścieków : praca zbiorowa / pod red. Zbysława Dymaczewskiego. - wyd. 3. Poznań, 2011.

Poradnik eksploatatora oczyszczalni ścieków : praca zbiorowa / pod red. Zbysława Dymaczewskiego. - wyd. 3. Poznań, 2011. Poradnik eksploatatora oczyszczalni ścieków : praca zbiorowa / pod red. Zbysława Dymaczewskiego. - wyd. 3. Poznań, 2011 Spis treści 1. Charakterystyka ścieków miejskich 29 1.1. Rodzaje ścieków 31 1.2.

Bardziej szczegółowo

KONGRES SEROWARSKI ŁOCHÓW 2018

KONGRES SEROWARSKI ŁOCHÓW 2018 KONGRES SEROWARSKI ŁOCHÓW 2018 WYBRANE ZASTOSOWANIA TECHNOLOGII MEMBRANOWYCH W PROCESACH OCZYSZCZANIA WODY I ŚCIEKÓW Dr inż. Janusz Kroll PROCESY FILTRACJI MEMBRANOWYCH Mikrofiltracja - MF 0.1 do2.0 µm

Bardziej szczegółowo

Budowa i eksploatacja oczyszczalni ściek. cieków w Cukrowni Cerekiew. Cerekiew S.A.

Budowa i eksploatacja oczyszczalni ściek. cieków w Cukrowni Cerekiew. Cerekiew S.A. Budowa i eksploatacja oczyszczalni ściek cieków w Cukrowni Cerekiew Cerekiew S.A. Spis treści Część ogólna, Charakterystyka techniczna obiektów, Etapy budowy, Przeprowadzenie rozruchu wstępnego, Przeprowadzenie

Bardziej szczegółowo

BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA

BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA 1. 2. 3. 4. 5. Ogólne podstawy biologicznych metod oczyszczania ścieków. Ścieki i ich rodzaje. Stosowane metody analityczne. Substancje biogenne w ściekach. Tlenowe procesy przemiany

Bardziej szczegółowo

MONITORING PRZEGLĄDOWY

MONITORING PRZEGLĄDOWY Załącznik nr 2 Tabela 1. Zakres badań wody, ścieków, osadów i odpadów Lp Przedmiot badań Cena wykonania analizy wraz z poborem i opracowaniem wyników w formie sprawozdania dla wszystkich prób MONITORING

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej

Zagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej Zagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej 1) Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne 2) Roztwory (zadania rachunkowe zbiór zadań Pazdro

Bardziej szczegółowo

Test kompetencji z chemii do liceum. Grupa A.

Test kompetencji z chemii do liceum. Grupa A. Test kompetencji z chemii do liceum. Grupa A. 1. Atomy to: A- niepodzielne cząstki pierwiastka B- ujemne cząstki materii C- dodatnie cząstki materii D- najmniejsze cząstki pierwiastka, zachowujące jego

Bardziej szczegółowo

Instrukcja laboratorium z ochrony środowiska. Temat ćwiczenia. Oznaczanie wybranych wskaźników zanieczyszczenia wód

Instrukcja laboratorium z ochrony środowiska. Temat ćwiczenia. Oznaczanie wybranych wskaźników zanieczyszczenia wód Instrukcja laboratorium z ochrony środowiska Temat ćwiczenia. Oznaczanie wybranych wskaźników zanieczyszczenia wód Cel ćwiczenia Ćwiczenie ma za zadanie zapoznanie się z wybranymi metodami określania wskaźników

Bardziej szczegółowo

a) Sole kwasu chlorowodorowego (solnego) to... b) Sole kwasu siarkowego (VI) to... c) Sole kwasu azotowego (V) to... d) Sole kwasu węglowego to...

a) Sole kwasu chlorowodorowego (solnego) to... b) Sole kwasu siarkowego (VI) to... c) Sole kwasu azotowego (V) to... d) Sole kwasu węglowego to... Karta pracy nr 73 Budowa i nazwy soli. 1. Porównaj wzory sumaryczne soli. FeCl 2 Al(NO 3 ) 3 K 2 CO 3 Cu 3 (PO 4 ) 2 K 2 SO 4 Ca(NO 3 ) 2 CaCO 3 KNO 3 PbSO 4 AlCl 3 Fe 2 (CO 3 ) 3 Fe 2 (SO 4 ) 3 AlPO 4

Bardziej szczegółowo

ODNOWA WODY WYKŁAD 4. KOAGULACJACIEKÓW 2 Koagulacja wapnem

ODNOWA WODY WYKŁAD 4. KOAGULACJACIEKÓW 2 Koagulacja wapnem ODNOWA WODY WYKŁAD 4 KOAGULACJACIEKÓW 2 Koagulacja wapnem cieki wirusy bakterie elazo, metale mikrofauna CH 4 ; H 2 S zawiesiny H 2 O twardo INNE N, P zapach nadmierny ChZT pestycydy barwa i mtno Metody

Bardziej szczegółowo

Stacja Termicznej Utylizacji Osadów na oczyszczalni ścieków Płaszów budowa, rozruch, eksploatacja

Stacja Termicznej Utylizacji Osadów na oczyszczalni ścieków Płaszów budowa, rozruch, eksploatacja Stacja Termicznej Utylizacji Osadów na oczyszczalni ścieków Płaszów budowa, rozruch, eksploatacja Zbigniew Malec Grzegorz Wojas Katowice, 19 marzec 2012r. Oczyszczalnia Ścieków Płaszów II w Krakowie Projekt

Bardziej szczegółowo

Oferta firmy AF Projects w dziedzinie oczyszczania ścieków" mgr inż. Grzegorz Kaczyński

Oferta firmy AF Projects w dziedzinie oczyszczania ścieków mgr inż. Grzegorz Kaczyński VI Konferencja Energia - Woda Środowisko Bronisławów 11-13 kwietnia 2016 r. Oferta firmy AF Projects w dziedzinie oczyszczania ścieków" mgr inż. Grzegorz Kaczyński Czym zajmuje się firma AF Projects Sp

Bardziej szczegółowo

Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak

Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA im. Stanisława Staszica w Krakowie OLIMPIADA O DIAMENTOWY INDEKS AGH 2017/18 CHEMIA - ETAP I

AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA im. Stanisława Staszica w Krakowie OLIMPIADA O DIAMENTOWY INDEKS AGH 2017/18 CHEMIA - ETAP I Związki manganu i manganometria AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA 1. Spośród podanych grup wybierz tą, w której wszystkie związki lub jony można oznaczyć metodą manganometryczną: Odp. C 2 O 4 2-, H 2 O 2, Sn

Bardziej szczegółowo

Oszczędności płynące z odzysku wody i cennych surowców

Oszczędności płynące z odzysku wody i cennych surowców Oszczędności płynące z odzysku wody i cennych surowców NIJHUIS PODSTAWOWE LICZBY Ponad 80 lat doświadczenia Ponad 2400 instalacji na świecie Ponad 130 instalacji w Polsce w tym blisko 80% w branży spożywczej

Bardziej szczegółowo

Procesy wytwarzania, oczyszczania i wzbogacania biogazu

Procesy wytwarzania, oczyszczania i wzbogacania biogazu Marcin Cichosz, Roman Buczkowski Procesy wytwarzania, oczyszczania i wzbogacania biogazu Schemat ideowy pozyskiwania biometanu SUBSTRATY USUWANIE S, N, Cl etc. USUWANIE CO 2 PRZYGOTOWANIE BIOGAZ SUSZENIE

Bardziej szczegółowo

Charakterystyka ścieków mleczarskich oraz procesy i urządzenia stosowane do ich oczyszczania. dr inż. Katarzyna Umiejewska

Charakterystyka ścieków mleczarskich oraz procesy i urządzenia stosowane do ich oczyszczania. dr inż. Katarzyna Umiejewska Charakterystyka ścieków mleczarskich oraz procesy i urządzenia stosowane do ich oczyszczania dr inż. Katarzyna Umiejewska W 2011 r. wielkość produkcji wyniosła 11183 mln l mleka. Spożycie mleka w Polsce

Bardziej szczegółowo

2.4. ZADANIA STECHIOMETRIA. 1. Ile moli stanowi:

2.4. ZADANIA STECHIOMETRIA. 1. Ile moli stanowi: 2.4. ZADANIA 1. Ile moli stanowi: STECHIOMETRIA a/ 52 g CaCO 3 b/ 2,5 tony Fe(OH) 3 2. Ile g stanowi: a/ 4,5 mmol ZnSO 4 b/ 10 kmol wody 3. Obl. % skład Fe 2 (SO 4 ) 3 6H 2 O 4. Obl. % zawartość tlenu

Bardziej szczegółowo

Oczyszczanie gazów odlotowych z LZO

Oczyszczanie gazów odlotowych z LZO Oczyszczanie gazów odlotowych z LZO Metody biologiczne Biodegradacja LZO za pomocą mikroorganizmów: -bakterie aerobowe (tlenowe) które przekształcają LZO do ditlenku węgla i wody i mineralizują zawarte

Bardziej szczegółowo

MARATON WIEDZY CHEMIA CZ. II

MARATON WIEDZY CHEMIA CZ. II MARATON WIEDZY CHEMIA CZ. II 1. Podaj liczbę elektronów, nukleonów, protonów i neuronów zawartych w następujących atomach: a), b) 2. Podaj liczbę elektronów, nukleonów, protonów i neutronów zawartych w

Bardziej szczegółowo

WODA I OGIEŃ. Prezentacja Mileny Oziemczuk

WODA I OGIEŃ. Prezentacja Mileny Oziemczuk WODA I OGIEŃ Prezentacja Mileny Oziemczuk Ogień Ogień - suma obserwowalnych zjawisk towarzyszących na ogół fizykochemicznemu procesowi spalania,, a przede wszystkim: emisja promieniowania widzialnego -światła

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH

WŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH WŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH PODZIAŁ ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH Tlenki (kwasowe, zasadowe, amfoteryczne, obojętne) Związki niemetali Kwasy (tlenowe, beztlenowe) Wodorotlenki

Bardziej szczegółowo

2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu z 4 objętościami H 2 otrzymano 1 objętość N 2 i 4 objętości H 2O. Jaki gaz uległ spalaniu?

2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu z 4 objętościami H 2 otrzymano 1 objętość N 2 i 4 objętości H 2O. Jaki gaz uległ spalaniu? 1. Oblicz, ilu moli HCl należy użyć, aby poniższe związki przeprowadzić w sole: a) 0,2 mola KOH b) 3 mole NH 3 H 2O c) 0,2 mola Ca(OH) 2 d) 0,5 mola Al(OH) 3 2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu

Bardziej szczegółowo

OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW I WÓD TECHNOLOGICZNYCH Z RÓŻNYCH GAŁĘZI PRZEMYSŁU Z ZASTOSOWANIEM ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII: BIOLOGICZNEJ I ULTRAFILTRACJI

OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW I WÓD TECHNOLOGICZNYCH Z RÓŻNYCH GAŁĘZI PRZEMYSŁU Z ZASTOSOWANIEM ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII: BIOLOGICZNEJ I ULTRAFILTRACJI OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW I WÓD TECHNOLOGICZNYCH Z RÓŻNYCH GAŁĘZI PRZEMYSŁU Z ZASTOSOWANIEM ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII: BIOLOGICZNEJ I ULTRAFILTRACJI MGR INŻ. ANNA MUSIELAK DI (FH) DR. TECHN. SIMON JABORNIG

Bardziej szczegółowo

Granulowany Węgiel Aktywny z łupin orzechów kokosowych BT bitumiczny AT antracytowy

Granulowany Węgiel Aktywny z łupin orzechów kokosowych BT bitumiczny AT antracytowy Granulowany Węgiel Aktywny z łupin orzechów kokosowych BT bitumiczny AT antracytowy Granulowany Węgiel Aktywny GAC (GAC ang. Granular Activated Carbon) jest wysoce wydajnym medium filtracyjnym. Węgiel

Bardziej szczegółowo

Praktyczne aspekty dawkowania alternatywnych. od badań laboratoryjnych do zastosowań w skali technicznej

Praktyczne aspekty dawkowania alternatywnych. od badań laboratoryjnych do zastosowań w skali technicznej Gdańsk, 15-17 kwietnia 2012 r. Seminarium naukowo-techniczne pt. Praktyczne aspekty dawkowania alternatywnych źródeł węgla w oczyszczalniach ścieków od badań laboratoryjnych do zastosowań w skali technicznej

Bardziej szczegółowo

XV Wojewódzki Konkurs z Chemii

XV Wojewódzki Konkurs z Chemii XV Wojewódzki Konkurs z Chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów oraz klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu województwa świętokrzyskiego II Etap powiatowy 16 styczeń 2018

Bardziej szczegółowo

Prezentacja Instalacji Termicznej Utylizacji Sitkówce k/kielc.

Prezentacja Instalacji Termicznej Utylizacji Sitkówce k/kielc. WODOCIĄGI KIELECKIE sp. z o.o. ul. Krakowska 64, 25-701 Kielce tel. 0-41/3650 41/365-31-00, fax. 0-41/3450 41/345-52-2020 e-mail: wodkiel@wod-kiel.com.pl kiel.com.pl http://www.wod-kiel.com.pl Prezentacja

Bardziej szczegółowo

Uzdatnianie wody. Ozon posiada wiele zalet, które wykorzystuje się w uzdatnianiu wody. Oto najważniejsze z nich:

Uzdatnianie wody. Ozon posiada wiele zalet, które wykorzystuje się w uzdatnianiu wody. Oto najważniejsze z nich: Ozonatory Dezynfekcja wody metodą ozonowania Ozonowanie polega na przepuszczaniu przez wodę powietrza nasyconego ozonem O3 (tlenem trójatomowym). Ozon wytwarzany jest w specjalnych urządzeniach zwanych

Bardziej szczegółowo

Ciśnieniowe techniki membranowe (część 2)

Ciśnieniowe techniki membranowe (część 2) Wykład 5 Ciśnieniowe techniki membranowe (część 2) Opracowała dr Elżbieta Megiel Nanofiltracja (ang. Nanofiltration) NF GMM 200 Da rozmiar molekuły 1 nm, TMM 5 30 atm Membrany jonoselektywne Stopień zatrzymywania:

Bardziej szczegółowo

Sole. 2. Zaznacz reszty kwasowe w poniższych solach oraz wartościowości reszt kwasowych: CaBr 2 Na 2 SO 4

Sole. 2. Zaznacz reszty kwasowe w poniższych solach oraz wartościowości reszt kwasowych: CaBr 2 Na 2 SO 4 Sole 1. Podkreśl poprawne uzupełnienia zdań: Sole to związki, które dysocjują w wodzie na kationy/aniony metali oraz kationy/ aniony reszt kwasowych. W temperaturze pokojowej mają stały/ ciekły stan skupienia

Bardziej szczegółowo

Usuwanie tlenków azotu z gazów odlotowych

Usuwanie tlenków azotu z gazów odlotowych Usuwanie tlenków azotu z gazów odlotowych Metody usuwania NO x z gazów odlotowych: Metody mokre; metody absorpcyjne Metody suche; adsorpcja selektywna redukcja katalityczna, nieselektywna redukcja katalityczna,

Bardziej szczegółowo

DEZYNFEKCJA WODY CHLOROWANIE DO PUNKTU

DEZYNFEKCJA WODY CHLOROWANIE DO PUNKTU DEZYNFEKCJA WODY CHLOROWANIE DO PUNKTU PRZEŁAMANIA WPROWADZENIE Ostatnim etapem uzdatniania wody w procesie technologicznym dla potrzeb ludności i przemysłu jest dezynfekcja. Proces ten jest niezbędny

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 29 września 2015 r. Poz. 904 OBWIESZCZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 8 września 2015 r.

Warszawa, dnia 29 września 2015 r. Poz. 904 OBWIESZCZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 8 września 2015 r. MONITOR POLSKI DZIENNIK URZĘDOWY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 29 września 2015 r. Poz. 904 OBWIESZCZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 8 września 2015 r. w sprawie wysokości stawek kar za przekroczenie

Bardziej szczegółowo

Spis treści. I. Wstęp... 11. II. Chemiczna analiza wody i ścieków... 12

Spis treści. I. Wstęp... 11. II. Chemiczna analiza wody i ścieków... 12 Spis treści I. Wstęp... 11 II. Chemiczna analiza wody i ścieków... 12 1. Zasadowość... 12 1.1. Wprowadzenie... 12 1.2. Oznaczanie zasadowości ogólnej metodą miareczkową wobec wskaźnika metylooranżu...

Bardziej szczegółowo

Konkurs Ekologiczne zagrożenia chemizacji rolnictwa.

Konkurs Ekologiczne zagrożenia chemizacji rolnictwa. Konkurs Ekologiczne zagrożenia chemizacji rolnictwa. ele konkursu: - kształtowanie postaw proekologicznych i prozdrowotnych. - rozwijanie zainteresowań przyrodniczych i chemicznych uczniów. - kształcenie

Bardziej szczegółowo

Związki nieorganiczne

Związki nieorganiczne strona 1/8 Związki nieorganiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Typy związków nieorganicznych: kwasy, zasady, wodorotlenki, dysocjacja jonowa, odczyn roztworu,

Bardziej szczegółowo

CHEMICZNA DEZYNFEKCJA WODY PODCHLORYNEM SODOWYM

CHEMICZNA DEZYNFEKCJA WODY PODCHLORYNEM SODOWYM CHEMICZNA DEZYNFEKCJA WODY PODCHLORYNEM SODOWYM 1. Cel i istota dezynfekcji Dezynfekcja wody stanowi ostatni etap uzdatniania jej dla potrzeb zaopatrzenia ludności lub przemysłu w wodę pitną. Proces ten

Bardziej szczegółowo

Reakcje chemiczne. Typ reakcji Schemat Przykłady Reakcja syntezy

Reakcje chemiczne. Typ reakcji Schemat Przykłady Reakcja syntezy Reakcje chemiczne Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna dla studentów biologii.

Bardziej szczegółowo

Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks

Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks 1. Która z próbek o takich samych masach zawiera najwięcej

Bardziej szczegółowo

CHLOROWANIE WODY DO PUNKTU PRZEŁAMANIA

CHLOROWANIE WODY DO PUNKTU PRZEŁAMANIA CHLOROWANIE WODY DO PUNKTU PRZEŁAMANIA WYKREŚLANIE KRZYWYCH PRZEBIEGU CHLOROWANIA DLA WODY ZAWIERAJĄCEJ AZOT AMONOWY. 1. WPROWADZENIE Chlor i niektóre jego związki po wprowadzeniu do wody działają silnie

Bardziej szczegółowo

Szanowne koleżanki i koledzy nauczyciele chemii!

Szanowne koleżanki i koledzy nauczyciele chemii! Szanowne koleżanki i koledzy nauczyciele chemii! Chciałabym podzielić się z Wami moimi spostrzeżeniami dotyczącymi poziomu wiedzy z chemii uczniów rozpoczynających naukę w Liceum Ogólnokształcącym. Co

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 20 grudnia 2005 r.

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 20 grudnia 2005 r. Dz.U.05.260.2177 2007-01-01 zm. M.P.2006.73.734 ogólne 2008-01-01 zm. M.P.2007.65.732 ogólne 2009-01-01 zm. M.P.2008.80.707 ogólne 2010-01-01 zm. M.P.2009.69.893 ogólne 2011-01-01 zm. M.P.2010.78.965 ogólne

Bardziej szczegółowo

Obliczenia chemiczne

Obliczenia chemiczne strona 1/8 Obliczenia chemiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Wagowe stosunki stechiometryczne w związkach chemicznych i reakcjach chemicznych masa atomowa

Bardziej szczegółowo

Część I. TEST WYBORU 18 punktów

Część I. TEST WYBORU 18 punktów Część I TEST WYBORU 18 punktów Test zawiera zadania, w których podano propozycje czterech odpowiedzi: A), B), C), D). Tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. Prawidłową odpowiedź zaznacz znakiem X. W razie

Bardziej szczegółowo

Mikrofiltracja, ultrafiltracja i nanofiltracja. Katarzyna Trzos Klaudia Zięba Dominika Stachnik

Mikrofiltracja, ultrafiltracja i nanofiltracja. Katarzyna Trzos Klaudia Zięba Dominika Stachnik Mikrofiltracja, ultrafiltracja i nanofiltracja. Katarzyna Trzos Klaudia Zięba Dominika Stachnik Procesy membranowe Procesy separacji przebiegające dzięki obecności membrany Zasadą technik mikrofiltracji,

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne Z CHEMII W KLASIE II gimnazjum

WYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne Z CHEMII W KLASIE II gimnazjum WYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne Z CHEMII W KLASIE II gimnazjum Program nauczania chemii w gimnazjum autorzy: Teresa Kulawik, Maria Litwin Program realizowany przy pomocy

Bardziej szczegółowo

3.10 Czyszczenie i konserwacja kanalizacji 121 3.11 Kontrola odprowadzania ścieków rzemieślniczo-przemysłowych (podczyszczanie ścieków) 127 3.

3.10 Czyszczenie i konserwacja kanalizacji 121 3.11 Kontrola odprowadzania ścieków rzemieślniczo-przemysłowych (podczyszczanie ścieków) 127 3. Spis treści 1. Wiadomości ogólne, ochrona wód 17 1.1 Gospodarkawodna 17 1.2 Polskie prawo wodne 25 1.2.1 Rodzaj wód 27 1.2.2 Własność wód 27 1.2.3 Koizystaniezwód 28 1.2.3.1 Powszechne koizystaniezwód

Bardziej szczegółowo

Nazwy pierwiastków: ...

Nazwy pierwiastków: ... Zadanie 1. [ 3 pkt.] Na podstawie podanych informacji ustal nazwy pierwiastków X, Y, Z i zapisz je we wskazanych miejscach. I. Atom pierwiastka X w reakcjach chemicznych może tworzyć jon zawierający 20

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 8 października 2012 r. Poz. 705 OBWIESZCZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 27 września 2012 r.

Warszawa, dnia 8 października 2012 r. Poz. 705 OBWIESZCZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 27 września 2012 r. MONITOR POLSKI DZIENNIK URZĘDOWY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 8 października 2012 r. Poz. 705 OBWIESZCZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 27 września 2012 r. w sprawie wysokości stawek kar

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 8 sierpnia 2014 r. Poz. 648 OBWIESZCZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 25 lipca 2014 r.

Warszawa, dnia 8 sierpnia 2014 r. Poz. 648 OBWIESZCZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 25 lipca 2014 r. MONITOR POLSKI DZIENNIK URZĘDOWY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 8 sierpnia 2014 r. Poz. 648 OBWIESZCZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 25 lipca 2014 r. w sprawie wysokości stawek kar za przekroczenie

Bardziej szczegółowo

Oczyszczalnie ścieków technologia i obiekty

Oczyszczalnie ścieków technologia i obiekty Oczyszczalnie ścieków technologia i obiekty ścieki surowe oczyszczanie ścieków zabiegi procesy urządzenia ścieki oczyszczone Stosowane są procesy o charakterze fizykochemicznym, mechanicznym lub biologicznym,

Bardziej szczegółowo

OCENIANIE ARKUSZA POZIOM PODSTAWOWY

OCENIANIE ARKUSZA POZIOM PODSTAWOWY Próbny egzamin maturalny z chemii OCENIANIE ARKUSZA POZIOM PODSTAWOWY Zdający otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania, precyzyjnie odpowiadające poleceniom zawartym w zadaniach. Odpowiedzi niezgodne

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu: Kierunek: Biotechnologia Rodzaj przedmiotu: Obieralny, moduł 5.1 Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium Profil kształcenia: ogólnoakademicki Technologie wody i ścieków Water and wastewater

Bardziej szczegółowo

Anna Kwiecińska, Jan Figa, Katarzyna Rychlewska, Sławomir Stelmach

Anna Kwiecińska, Jan Figa, Katarzyna Rychlewska, Sławomir Stelmach Oczyszczanie ścieków koksowniczych - stan obecny i możliwość modernizacji z wykorzystaniem czystych technologii - wprowadzenie do założeń projektu INNOWATREAT Anna Kwiecińska, Jan Figa, Katarzyna Rychlewska,

Bardziej szczegółowo

ŚCIEKÓW MLECZARSKICH. Prof. nzw. dr hab. inż. Krzysztof Barbusiński Politechnika Śląska Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki

ŚCIEKÓW MLECZARSKICH. Prof. nzw. dr hab. inż. Krzysztof Barbusiński Politechnika Śląska Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki ZASTOSOWANIE BIOREAKTORÓW BEZTLENOWYCH DO PODCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW MLECZARSKICH Prof. nzw. dr hab. inż. Krzysztof Barbusiński Politechnika Śląska Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki E-mail: krzysztof.barbusinski@polsl.pl

Bardziej szczegółowo

Konsekwencje wyboru systemu sanitacji wsi/gminy wg stopnia rozproszenia.

Konsekwencje wyboru systemu sanitacji wsi/gminy wg stopnia rozproszenia. Optymalizacja rozwiązań gospodarki ściekowej dla obszarów poza aglomeracjami. Chmielno, 25-26 stycznia 2016 r. Konsekwencje wyboru systemu sanitacji wsi/gminy wg stopnia rozproszenia. Janusz Łomotowski

Bardziej szczegółowo

Pytania do egzaminu z przedmiotu Gospodarka wodno ściekowa w sektorze paliwowo energetycznym

Pytania do egzaminu z przedmiotu Gospodarka wodno ściekowa w sektorze paliwowo energetycznym I Budowa i właściwości fizykochemiczne wody 1. Budowa cząsteczki H 2 O a) klasyczny model budowy cząsteczki H 2 O, b) budowa cząsteczki H 2 O na gruncie teorii kwantowej, c) cząsteczka H 2 O jako dipol,

Bardziej szczegółowo

UZDATNIANIE Z UWZGLĘDNIENIEM PRODUKTÓW UBOCZNYCH DEZYNFEKCJI

UZDATNIANIE Z UWZGLĘDNIENIEM PRODUKTÓW UBOCZNYCH DEZYNFEKCJI UZDATNIANIE Z UWZGLĘDNIENIEM PRODUKTÓW UBOCZNYCH DEZYNFEKCJI UZDATNIANIE Niewątpliwie na jakość wps zasadniczy wpływ ma zastosowany przez producenta wody sposób jej uzdatniania, w tym i dezynfekcji, zatem

Bardziej szczegółowo

Jolanta Moszczyńska Ocena skuteczności usuwania bakterii nitkowatych...

Jolanta Moszczyńska Ocena skuteczności usuwania bakterii nitkowatych... OCENA SKUTECZNOŚCI USUWANIA BAKTERII NITKOWATYCH Z OSADU CZYNNEGO PRZY ZASTOSOWANIU KOAGULANTA FERCAT 106 (PIX-u MODYFIKOWANEGO POLIMEREM) NA PODSTAWIE DOŚWIADCZEŃ Z OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW DLA MIASTA LUBINA

Bardziej szczegółowo

Wpływ azotynów i zewnętrznych źródeł węgla na efektywność usuwania azotu w procesie nitryfikacji denitryfikacji w reaktorze SBR

Wpływ azotynów i zewnętrznych źródeł węgla na efektywność usuwania azotu w procesie nitryfikacji denitryfikacji w reaktorze SBR Politechnika Gdańska, Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska Wpływ azotynów i zewnętrznych źródeł węgla na efektywność usuwania azotu w procesie nitryfikacji denitryfikacji w reaktorze SBR J. MAJTACZ,

Bardziej szczegółowo

Oczyszczanie ścieków miejskich w Bydgoszczy

Oczyszczanie ścieków miejskich w Bydgoszczy Oczyszczanie ścieków miejskich w Bydgoszczy Katarzyna Chruścicka Mariusz Staszczyszyn Zbysław Dymaczewski Bydgoszcz, 19 kwietnia 20181 Plan prezentacji Historia oczyszczania ścieków w Bydgoszczy Stan obecny:

Bardziej szczegółowo

Konkurs Chemiczny dla uczniów szkół podstawowych województwa zachodniopomorskiego w roku szkolnym 2018/2019. Etap wojewódzki

Konkurs Chemiczny dla uczniów szkół podstawowych województwa zachodniopomorskiego w roku szkolnym 2018/2019. Etap wojewódzki Konkurs Chemiczny dla uczniów szkół podstawowych województwa zachodniopomorskiego w roku szkolnym 8/9 Etap wojewódzki Klucz odpowiedzi i schemat punktowania Część I. Test jednokrotnego wyboru z jedną poprawną

Bardziej szczegółowo

Energia i ścieki w przemyśle spożywczym NOWOCZESNY SYSTEM OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW MLECZARSKICH Z GOSPODARKĄ OSADOWĄ

Energia i ścieki w przemyśle spożywczym NOWOCZESNY SYSTEM OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW MLECZARSKICH Z GOSPODARKĄ OSADOWĄ IV Konferencja Naukowo Techniczna Energia Woda Środowisko Energia i ścieki w przemyśle spożywczym NOWOCZESNY SYSTEM OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW MLECZARSKICH Z GOSPODARKĄ OSADOWĄ KORZYŚCI I ZAGROŻENIA Firma AF

Bardziej szczegółowo

ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE (od roku ak. 2014/2015)

ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE (od roku ak. 2014/2015) (od roku ak. 2014/2015) A. Zagadnienia z zakresu Oczyszczanie Wody i Ścieków: 1. Skład wód powierzchniowych i wód podziemnych. 2. Układy technologiczne oczyszczania wody powierzchniowej. 3. Układy technologiczne

Bardziej szczegółowo

Wykład 20.: Obiekty budowlane w oczyszczalniach ścieków. Jacek Boroń, Zakład Fizyki Budowli i Komputerowych Metod Projektowania

Wykład 20.: Obiekty budowlane w oczyszczalniach ścieków. Jacek Boroń, Zakład Fizyki Budowli i Komputerowych Metod Projektowania Wykład 20.: Obiekty budowlane w oczyszczalniach ścieków Jacek Boroń, Zakład Fizyki Budowli i Komputerowych Metod Projektowania 20.1. Zalecane piśmiennictwo 20.2. Podstawowe pojęcia Dyspersja stan rozdrobnienia,

Bardziej szczegółowo

Wodorotlenki. n to liczba grup wodorotlenowych w cząsteczce wodorotlenku (równa wartościowości M)

Wodorotlenki. n to liczba grup wodorotlenowych w cząsteczce wodorotlenku (równa wartościowości M) Wodorotlenki Definicja - Wodorotlenkami nazywamy związki chemiczne, zbudowane z kationu metalu (zazwyczaj) (M) i anionu wodorotlenowego (OH - ) Ogólny wzór wodorotlenków: M(OH) n M oznacza symbol metalu.

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY STECHIOMETRII

PODSTAWY STECHIOMETRII PODSTAWY STECHIOMETRII 1. Obliczyć bezwzględne masy atomów, których względne masy atomowe wynoszą: a) 7, b) 35. 2. Obliczyć masę próbki wody zawierającej 3,01 10 24 cząsteczek. 3. Która z wymienionych

Bardziej szczegółowo

Blok C Technologie uzdatniania wody i ścieków oraz zagospodarowanie osadów ściekowych

Blok C Technologie uzdatniania wody i ścieków oraz zagospodarowanie osadów ściekowych Gospodark ospodarka wodno- ściekow ciekowa w przedsiębiorstwie 1 Blok C Technologie uzdatniania wody i ścieków oraz zagospodarowanie osadów ściekowych Sesja wstępna 2 1 O czym będziemy mówić dzisiaj? 08.30

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM CHEMIA

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM CHEMIA Miejsce na naklejkę z kodem ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM CHEMIA POZIOM PODSTAWOWY LISTOPAD ROK 2009 Instrukcja dla zdającego Czas pracy 120 minut 1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 9 stron

Bardziej szczegółowo

III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2010/2011. ETAP I r. Godz Zadanie 1

III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2010/2011. ETAP I r. Godz Zadanie 1 III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2010/2011 KOPKCh ETAP I 22.10.2010 r. Godz. 10.00-12.00 Zadanie 1 1. Jon Al 3+ zbudowany jest z 14 neutronów oraz z: a) 16 protonów i 13 elektronów b) 10 protonów i 13

Bardziej szczegółowo

SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA

SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według

Bardziej szczegółowo

Odpowiedź:. Oblicz stężenie procentowe tlenu w wodzie deszczowej, wiedząc, że 1 dm 3 tej wody zawiera 0,055g tlenu. (d wody = 1 g/cm 3 )

Odpowiedź:. Oblicz stężenie procentowe tlenu w wodzie deszczowej, wiedząc, że 1 dm 3 tej wody zawiera 0,055g tlenu. (d wody = 1 g/cm 3 ) PRZYKŁADOWE ZADANIA Z DZIAŁÓW 9 14 (stężenia molowe, procentowe, przeliczanie stężeń, rozcieńczanie i zatężanie roztworów, zastosowanie stężeń do obliczeń w oparciu o reakcje chemiczne, rozpuszczalność)

Bardziej szczegółowo

... kod ucznia Małopolski Konkurs Chemiczny dla Gimnazjalistów

... kod ucznia Małopolski Konkurs Chemiczny dla Gimnazjalistów ... kod ucznia Małopolski Konkurs Chemiczny dla Gimnazjalistów Etap I (szkolny) 21 listopada 2008 roku PoniŜej podano treść pięciu zadań, za rozwiązanie których moŝesz uzyskać 50 punktów. Rozwiązania i

Bardziej szczegółowo

KONKURS CHEMICZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 5 marca 2010 r. zawody III stopnia (wojewódzkie)

KONKURS CHEMICZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 5 marca 2010 r. zawody III stopnia (wojewódzkie) KONKURS CHEMICZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 5 marca 2010 r. zawody III stopnia (wojewódzkie) Witamy Cię na trzecim etapie Konkursu Chemicznego. Przed przystąpieniem do rozwiązywania

Bardziej szczegółowo

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Etap rejonowy rok szkolny 2010/2011 Dane dotyczące ucznia (wypełnia Komisja Konkursowa po rozkodowaniu prac) wylosowany numer uczestnika

Bardziej szczegółowo

Temat 2: Nazewnictwo związków chemicznych. Otrzymywanie i właściwości tlenków

Temat 2: Nazewnictwo związków chemicznych. Otrzymywanie i właściwości tlenków Zasada ogólna: We wzorze sumarycznym pierwiastki zapisujemy od metalu do niemetalu, natomiast odczytujemy nazwę zaczynając od niemetalu: MgO, CaS, NaF Nazwy związków chemicznych najczęściej tworzymy, korzystając

Bardziej szczegółowo

BUDOWA ATOMU 1. Wymień 3 korzyści płynące z zastosowania pierwiastków promieniotwórczych. 2. Dokończ reakcję i nazwij powstałe pierwiastki:

BUDOWA ATOMU 1. Wymień 3 korzyści płynące z zastosowania pierwiastków promieniotwórczych. 2. Dokończ reakcję i nazwij powstałe pierwiastki: BUDOWA ATOMU 1. Wymień 3 korzyści płynące z zastosowania pierwiastków promieniotwórczych. 2. Dokończ reakcję i nazwij powstałe pierwiastki: 235 4 92 U + 2 He 198. 79 Au + ß - 3. Spośród atomów wybierz

Bardziej szczegółowo

Autor: Grażyna Ziołańska BIG STAR Ltd sp. z o.o. Kalisz

Autor: Grażyna Ziołańska BIG STAR Ltd sp. z o.o. Kalisz ZASTOSOWANIE KOAGULACJI DO OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH PRZY UŻYCIU CHLOR- KU POLIGLINU (PAX) W OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW FIRMY BIG STAR LTD SP. Z O.O. W KALISZU EKSPLOATOWANEJ PRZEZ FIRMĘ UNITED TEXTILES

Bardziej szczegółowo

PRACA KONTROLNA Z CHEMII NR 1 - Semestr I 1. (6 pkt) - Krótko napisz, jak rozumiesz następujące pojęcia: a/ liczba atomowa, b/ nuklid, c/ pierwiastek d/ dualizm korpuskularno- falowy e/promieniotwórczość

Bardziej szczegółowo

BEZTLENOWE OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU PRZETWÓRSTWA ZIEMNIAKÓW Z WYKORZYSTANIEM POWSTAJĄCEGO BIOGAZU DO PRODUKCJI PRĄDU, CIEPŁA I PARY

BEZTLENOWE OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU PRZETWÓRSTWA ZIEMNIAKÓW Z WYKORZYSTANIEM POWSTAJĄCEGO BIOGAZU DO PRODUKCJI PRĄDU, CIEPŁA I PARY BEZTLENOWE OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU PRZETWÓRSTWA ZIEMNIAKÓW Z WYKORZYSTANIEM POWSTAJĄCEGO BIOGAZU DO PRODUKCJI PRĄDU, CIEPŁA I PARY TECHNOLOGICZNEJ BLOKOWY SCHEMAT TECHNOLOGICZNY UKŁAD OCZYSZCZANIA

Bardziej szczegółowo

Fragmenty Działu 7 z Tomu 1 REAKCJE UTLENIANIA I REDUKCJI

Fragmenty Działu 7 z Tomu 1 REAKCJE UTLENIANIA I REDUKCJI Fragmenty Działu 7 z Tomu 1 REAKCJE UTLENIANIA I REDUKCJI Zadanie 726 (1 pkt.) V/2006/A1 Konfigurację elektronową atomu glinu w stanie podstawowym można przedstawić następująco: 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. CZĘŚĆ II Systemy filtracji wody; Sterowanie pracą i płukaniem filtrów; Falowniki

SPIS TREŚCI. CZĘŚĆ II Systemy filtracji wody; Sterowanie pracą i płukaniem filtrów; Falowniki CZĘŚĆ I Podstawy teoretyczne uzdatniania wód podziemnych; Systemy napowietrzania; Zagadnienia eksploatacji pomp; Automatyzacja procesów uzdatniania wody CZĘŚĆ II Systemy filtracji wody; Sterowanie pracą

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do ZW 22/2009 INSTRUKCJA dotycząca zasad przyjmowania wycieczek i zwiedzania obiektów Toruńskich Wodociągów sp. z o.o. w Toruniu.

Załącznik nr 1 do ZW 22/2009 INSTRUKCJA dotycząca zasad przyjmowania wycieczek i zwiedzania obiektów Toruńskich Wodociągów sp. z o.o. w Toruniu. Załącznik nr 1 do ZW 22/2009 INSTRUKCJA dotycząca zasad przyjmowania wycieczek i zwiedzania obiektów Toruńskich Wodociągów sp. z o.o. w Toruniu. - 1 - I. Postanowienia ogólne 1. Zasady określone w niniejszej

Bardziej szczegółowo

XXI Regionalny Konkurs Młody Chemik FINAŁ część I

XXI Regionalny Konkurs Młody Chemik FINAŁ część I Katowice, 16.12.2009 XXI Regionalny Konkurs Młody Chemik FINAŁ część I ZADANIE 1. KRZYśÓWKA ZWIĄZKI WĘGLA I WODORU (9 punktów) RozwiąŜ krzyŝówkę. Litery z wyszczególnionych pól utworzą hasło nazwę węglowodoru:

Bardziej szczegółowo

OCENIANIE ARKUSZA POZIOM ROZSZERZONY

OCENIANIE ARKUSZA POZIOM ROZSZERZONY OCENIANIE ARKUSZA POZIOM ROZSZERZONY Zdający otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania, precyzyjnie odpowiadające poleceniom zawartym w zadaniach. Odpowiedzi niezgodne z poleceniem (nie na temat)

Bardziej szczegółowo

WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU

WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU ZA GŁÓWNE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ UWAŻANE SĄ: -przemysł -transport -rolnictwo -gospodarka komunalna Zanieczyszczenie gleb Przyczyny zanieczyszczeń gleb to, np.: działalność

Bardziej szczegółowo