Jak stosować mechanizm konsultacji i prowadzenia prac nad projektami aktów legislacyjnych UE?

Transkrypt

1 Jak stosować mechanizm konsultacji i prowadzenia prac nad projektami aktów legislacyjnych UE? Mechanizm konsultacji i prowadzenia prac na projektami aktów legislacyjnych został stworzony w Ministerstwie Gospodarki. Jest on prowadzony w formie pilotażu w ramach realizacji Programu Lepsze Regulacje Cel stworzenia mechanizmu Stworzony mechanizm konsultacji ma na celu ujednolicenie systemu i sposobu komunikowania się oraz konsultowania zapisów projektów aktów legislacyjnych UE z interesariuszami zewnętrznymi oraz usystematyzowanie pracy nad tymi projektami. Zastosowanie mechanizmu Mechanizm ma generalnie zastosowanie od momentu oficjalnej prezentacji projektu aktu legislacyjnego UE przez KE i jego przekazania Radzie UE i PE (rozpoczęcie procesu decyzyjnego). Uwagi o charakterze ogólnym Mechanizm konsultacji dotyczy projektów aktów legislacyjnych UE rozpatrywanych w ramach zwykłej procedury ustawodawczej przyjmowanych generalnie w I czytaniu (75% aktów przyjmowanych jest w I czytaniu), jednak ma zastosowanie również, gdy projekt aktu legislacyjnego UE procedowany jest w II lub III czytaniu. Charakter obowiązującego w UE procesu decyzyjnego wymaga prowadzenia bieżących konsultacji i dialogu z interesariuszami zewnętrznymi w trakcie całego okresu negocjacji - średni okres negocjowania projektu aktu wynosi ok. 1,5 roku. Dlatego też, konsultacje nie powinny ograniczać się do jednorazowego kontaktu przy opracowywaniu stanowiska RP do projektu, bądź wówczas, gdy pojawiają się zagrożenia dla interesu Polski. Dla zapewnienia wysokiego poziomu merytorycznego konsultacji oraz w celu zabezpieczenia jak najszerszych interesów Polski w projektowanym akcie legislacyjnym UE, niezmiernie istotne jest, aby działania podejmowane były już na etapie zapowiedzi opracowania przez KE projektu aktu legislacyjnego (podejście proaktywne), m.in. poprzez: identyfikację projektu aktu legislacyjnego UE w Rocznym Planie Pracy KE 1, przekazywanie wszystkim zainteresowanym informacji pozyskanych w ramach udziału w pracach komitetu/grupy roboczej KE, w ramach których KE konsultuje z państwami członkowskimi przygotowywany projekt, informowanie przez eksperta wiodącego 2 wszystkich zainteresowanych o konsultacjach organizowanych przez KE i zachęcanie do udziału w takich 1 Plan pracy KE na dany rok jest prezentowany w listopadzie roku poprzedzającego (zasada n-1). 1

2 konsultacjach, zwłaszcza w celu zgłoszenia wszelkich zastrzeżeń, wątpliwości, propozycji korzystniejszych dla Polski rozwiązań, uproszczeń itd., przygotowanie i prowadzenie przez eksperta wiodącego tzw. fiszki informacyjnej (w trybie KSE) 3 w przypadku objęcia danego aktu legislacyjnego UE systemem Oceny wpływu dla projektów europejskich, przy zaangażowaniu wszystkich potencjalnych interesariuszy (w obecnej chwili fiszki są prowadzone dla wybranych inicjatyw KE, docelowo - dla wszystkich projektów aktów legislacyjnych UE). W ramach mechanizmu konsultacji wyróżniono trzy etapy: etap 1, rozpoczynający się po oficjalnej prezentacji projektu aktu legislacyjnego UE przez Komisję Europejską i jego przekazaniu Radzie Unii Europejskiej oraz Parlamentowi Europejskiemu i trwa aż do momentu przyjęcia Stanowiska Rządu RP do projektu aktu legislacyjnego UE. Etap 2 to przede wszystkim praca na forum organów pomocniczych Rady UE oraz w Parlamencie Europejskim. Etap 3 obejmuje przekazanie przez Prezydencję projektu aktu legislacyjnego UE na posiedzenia COREPER i Rady UE. Etap 1: po oficjalnej prezentacji projektu aktu legislacyjnego UE przez KE (po publikacji dokumentu o sygnaturze COM) i jego przekazaniu Radzie UE i PE Zadania eksperta wiodącego: Do zadań eksperta wiodącego na tym etapie należy m. in. aktualizacja kręgu interesariuszy przedmiotowego dossier 4, tj.: ustalenie wszystkich instytucji współpracujących w ramach administracji RP (interesariusze wewnętrzni), opracowanie listy, w tym mailingowej (lista powinna być otwarta, w celu możliwości jej uzupełniania w miarę potrzeb), ustalenie wszystkich partnerów społecznych (interesariusze zewnętrzni)- przedstawiciele jednostek, organizacji, związków, zrzeszeń branż i sektorów potencjalnie zainteresowanych projektem aktu legislacyjnego UE, opracowanie listy, w tym mailingowej (lista powinna być otwarta, w celu jej uzupełniania w miarę potrzeb). Ponadto, ekspert wiodący powinien niezwłocznie przekazać projekt aktu legislacyjnego UE wszystkim interesariuszom w celu zaopiniowania oraz rozpoczęcia prac nad wypracowaniem oficjalnego stanowiska Polski uwzględniającego w miarę możliwości interesy wszystkich interesariuszy. Następnie należy dokonać szczegółowej analizy skutków prawnych dla Polski projektu aktu legislacyjnego UE, zgodnie z listą pytań pomocniczych załącznik nr 1. 2 Ekspert wiodący - osoba wyznaczona do prowadzenia spraw związanych z danym projektem aktu legislacyjnego UE. 3 Przyjęty przez KSE w listopadzie 2012 r. formularz fiszki informacyjnej. 4 Dossier - całość dokumentacji. 2

3 Po analizie otrzymanych uwag i opinii do projektu aktu legislacyjnego UE od wszystkich zainteresowanych, należy zorganizować spotkanie uzgadniające kierunkowe stanowisko oraz stanowisko do kwestii szczegółowych (przedstawienie wniosków z analizy projektu oraz zgłoszonych uwag, zidentyfikowanie problemów, wyjaśnienie kwestii niezrozumiałych). W trakcie spotkania ekspert wiodący powinien również poinformować o zasadach konsultowania dokumentów omawianych na forum organów pomocniczych Rady UE. Konieczne jest podkreślenie, że w momencie przejścia do etapu 2 większość prac prowadzonych jest w języku angielskim. Osoby wskazane do współpracy muszą być zatem przygotowane do pracy nad dokumentami w języku obcym. Należy również zaktualizować listę mailingową interesariuszy. Ekspert wiodący jest odpowiedzialny za przygotowanie projektu stanowiska RP do rozpatrzenia przez KSE, zgodnie z ustawą o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem z 8 października 2010 r. (termin 14 dni na przedłożenie parlamentowi przez Radę Ministrów oficjalnego stanowiska RP). 5 Projekt stanowiska RP, przygotowany na podstawie wcześniejszych wkładów i opinii uzyskanych od interesariuszy oraz wiedzy eksperta wiodącego, powinien określać kierunkowe i ramowe stanowisko Polski wobec rozwiązań proponowanych w projekcie aktu legislacyjnego UE. Projekt stanowiska RP powinien w sposób kompetentny identyfikować skutki prawne, finansowe (dla budżetu, dla przedsiębiorców), dla konkurencyjności polskich przedsiębiorstw/gospodarki, a także wskazywać konkretne artykuły danego projektu wymagające (z punktu widzenia Polski) poprawek, tj.: do jakich zmian projektu Polska będzie dążyć, popierać, a jakim rozwiązaniom będzie się ewentualnie przeciwstawiać (interesy defensywne Polski). Projekt powinien zawierać margines negocjacji/możliwego kompromisu. Przygotowany projekt stanowiska RP przekazywany jest następnie do uzgodnień wszystkim instytucjom współpracującym w ramach administracji RP, natomiast ze wszystkimi partnerami społecznymi powinno być uzgodnione kierunkowe, ramowe stanowisko wobec rozwiązań proponowanych w projekcie aktu legislacyjnego UE. Ostatnim punktem etapu 1 jest przekazanie projektu stanowiska RP do zatwierdzenia przez KSE. Etap 2: po przyjęciu przez KSE projektu stanowiska RP do projektu aktu legislacyjnego UE 5 Z uwagi na krótki ustawowy termin przygotowania projektu stanowiska RP do przedłożenia KSE niezbędne jest - dla zapewnienia wysokiego poziomu merytorycznego przygotowywanego stanowiska RP - podjęcie konsultacji przed publikacją aktu legislacyjnego przez KE. 3

4 Etap 2 jest z reguły najdłuższym etapem procesu decyzyjnego (średnio ok. 1 roku). Jest on również etapem kluczowym dla wynegocjowania zapisów oddających interesy uwzględnione w stanowisku RP. W tym celu należy podjąć wszelkie działania, aby przed kolejnym etapem pozostało jak najmniej wrażliwych/strategicznych z punktu widzenia interesów Polski kwestii do rozstrzygnięcia. Na tym etapie prace toczą się głównie na forum Rady UE i w Parlamencie Europejskim. RADA UE Prace w grupie roboczej Rady UE - mają na celu merytoryczne, szczegółowe uzgodnienie zapisów projektu aktu legislacyjnego UE, akceptowalnych przez wszystkie państwa członkowskie UE, a następnie przedłożenie do akceptacji COREPER oraz Radzie; w przypadku braku możliwości uzgodnienia zapisów, kwestie problematyczne przedstawiane są do rozstrzygnięcia na szczeblu politycznym - COREPER. Przed przyjęciem stanowiska RP do projektu aktu legislacyjnego UE mogą rozpocząć się negocjacje na forum UE (grupa robocza Rady). Wówczas eksperci powinni zgłaszać zastrzeżenia analityczne i parlamentarne 6. Brak stanowiska nie powinien blokować zadawania/formułowania pytań do KE i Służb Prawnych Rady. Zadania eksperta wiodącego: niezwłoczne przekazanie, otrzymanej z SG Rady, agendy posiedzenia, a następnie wszystkich dokumentów przewidzianych do rozpatrzenia podczas posiedzenia wcześniej zidentyfikowanym interesariuszom wewnętrznym, 7 w przypadku zagadnień ważnych np. dla przemysłu, niezwłoczne przekazanie informacji nt. kierunków prac, bądź odpowiednio zmodyfikowanych dokumentów (restrykcyjne zarządzanie dokumentami UE w kontaktach z partnerami społecznymi) przedstawicielom przemysłu (interesariuszom zewnętrznym), przygotowanie zapisów do projektu Instrukcji na posiedzenie grupy roboczej, na podstawie otrzymanych uwag i opinii od interesariuszy oraz gruntownej wiedzy eksperta wiodącego, skonsultowanie projektu Instrukcji z ekspertami współpracującymi (zgodnie z Wykazem) i uzgodnienie stanowiska Polski, przekazanie zaakceptowanej Instrukcji do instytucji współpracujących i Stałego Przedstawicielstwa RP przy UE (SP RP), udział w posiedzeniu grupy roboczej, 6 Zastrzeżenie analityczne (ang. waiting lub scrutiny) państwo członkowskie analizuje dokument, zastrzeżenie parlamentarne (ang. parliamentary) państwo członkowskie nie zakończyło krajowej procedury konsultacji z Parlamentem. 7 Zgodnie z Wykazem instytucji i przedstawicieli Polski w pracach grup roboczych i komitetów Rady UE oraz wiedzą eksperta wiodącego o ew. ekspertach spoza Wykazu, którzy mogą być zainteresowani omawianymi zagadnieniami lub mogą być pomocni przy wypracowaniu stanowiska do kwestii będących przedmiotem posiedzenia. 4

5 terminowe przygotowanie Sprawozdania z posiedzenia grupy oraz jego uzgodnienie z ekspertami współpracującymi, przekazanie Sprawozdania do instytucji współpracujących (zgodnie z Wykazem) oraz informacji nt. podjętych ustaleń partnerom społecznym, przed zakończeniem prac w grupie roboczej, przygotowanie zestawienia tabelarycznego prezentującego kluczowe/sporne kwestie na danym etapie prac oraz stanowiska w tym zakresie (Polski, innych państw członkowskich oraz KE). Zestawienie służyć będzie ekspertom (w tym w szczególności SP RP), którzy na kolejnych etapach procesu decyzyjnego (m.in. COREPER) będą odpowiedzialni za uzgodnienie przedmiotowego dossier. Jasne określenie stanowiska Polski i ew. możliwości poparcia innych państw członkowskich odnośnie do danych kwestii, jest szczególnie istotne z uwagi na możliwość zakończenia prac nad wnioskiem w I czytaniu. W trakcie prac nad projektem aktu legislacyjnego UE kontakty eksperta wiodącego z interesariuszami zewnętrznymi powinny być podtrzymywane poprzez regularne (w kwartalnych interwałach) spotkania informacyjno-konsultacyjne w celu aktualizacji stanowiska Polski w świetle kluczowych interesów branżowych w Polsce. W razie istotnych zmian merytorycznych w dossier, wynikłych w toku negocjacji w instytucjach UE wskazana jest elektroniczna komunikacja ad hoc. Ekspert wiodący powinien na bieżąco informować interesariuszy zewnętrznych o kolejnych etapach procesu decyzyjnego UE (prace na forum grupy roboczej/coreper/ Rady/przygotowanie do trilogów 8 z PE). Przy propozycjach istotnych zmian, zgłaszanych przez Polskę, inne państwa członkowskie, PE lub samą KE, ekspert wiodący powinien organizować spotkania z wszystkimi zainteresowanymi, w celu określenia celowości i możliwości poparcia, zaakceptowania lub zablokowania danej poprawki. Po każdej Prezydencji ekspert wiodący powinien przygotować informację podsumowującą dotychczasowe prace nad danym projektem aktu legislacyjnego UE na forum UE. Dokument powinien zawierać m.in. informacje dot. celów strategicznych, kwestii ważnych dla Polski, podsumowania dyskusji na forum grupy roboczej Rady UE, prac w PE. Bardzo istotne jest analizowanie przez eksperta wiodącego potrzeby zmiany Stanowiska RP w związku ze zmianami w projekcie aktu legislacyjnego UE wprowadzonymi w toku negocjacji na forum UE/zgłoszonymi poprawkami/ koniecznością zawarcia kompromisu. WSPÓŁPRACA Z PE Prace nad projektem aktu legislacyjnego UE w PE powinny być na bieżąco monitorowane przez eksperta wiodącego (zarówno w komisji wiodącej jak i komisjach współpracujących), na podstawie wstępnych agend ww. posiedzeń oraz w toku 8 Trylogii spotkania w sprawie wypracowania kompromisu, biorą w nich udział przedstawiciele Rady, PE i KE. 5

6 współpracy z polskimi eurodeputowanymi zasiadającymi w ww. komisjach (przekazywanie im rekomendacji stanowiska). Należy zachęcać interesariuszy zewnętrznych do przekazywania ekspertowi wiodącemu do wiadomości informacji o podejmowanych bezpośrednich działaniach interesariuszy z posłami PE, ale także wśród innych państw członkowskich (zrzeszenia europejskie). Do poprawek zgłoszonych przez PE do projektu aktu legislacyjnego UE ekspert wiodący powinien przygotować stanowisko Polski. Rozpoczęcie krajowych prac legislacyjnych (przygotowanie założeń) powinno rozpocząć się po trilogach z PE, przed sesją plenarną PE. Etap 3: przekazanie przez Prezydencję projektu aktu legislacyjnego UE na posiedzenia COREPER i Rady UE Etap 3 charakteryzuje się generalnie bardzo dużą dynamika prac. W bardzo krótkim okresie przyjmowane są ostateczne rozwiązania kompromisowe. W przypadku, gdy na agendzie pozostają kwestie wrażliwe z punktu widzenia interesów Polski, konieczne jest uprzedzenie interesariuszy zewnętrznych o bardzo krótkich terminach i konieczności szybkiego reagowania. W przypadku zakończenia negocjacji w I czytaniu, poszukiwanie rozwiązań kompromisowych kończy się na poziomie COREPER. Rada tylko formalnie przyjmuje projekt po jego przegłosowaniu przez PE bez dyskusji. Prace na forum COREPER - zadania eksperta wiodącego: Po otrzymaniu agendy COREPER do eksperta wiodącego należy przygotowanie (we współpracy z ministerstwami współpracującymi oraz właściwym attache w SP RP) propozycji zapisów do instrukcji dla Przedstawiciela Polski (zasadnicza struktura wkładu do instrukcji: 1. syntetyczne i klarowne zapisy do prezentacji na posiedzeniu, 2. ważne informacje do wiadomości Przedstawiciela Polski), Po posiedzeniu COREPER należy zapoznać się z przebiegiem posiedzenia COREPER i jego wynikami, w kontekście dalszego procedowania nad projektem aktu legislacyjnego UE (sprawozdanie z COREPER rozpatrywane w trybie KSE). W przypadku, gdy na posiedzeniu COREPER przedstawiane są problematyczne/sporne zapisy projektu aktu legislacyjnego UE w celu ich rozstrzygnięcia, niezmiernie istotne jest zidentyfikowanie wśród nich kwestii kluczowych z punktu widzenia interesów Polski. Konsultowanie tych zapisów jest szczególnie istotne, gdy przedmiotem debaty są kwestie trudne/wrażliwe, które wymagają jasnego określenia marginesu negocjacyjnego z ewentualnymi wariantami (w tym z punktu widzenia istotnych interesów Polski) dla przedstawiciela Polski. Należy pamiętać o bardzo krótkich terminach konsultacji. 6

7 Prace na forum Rady UE - zadania eksperta wiodącego: Po otrzymaniu projektu agendy posiedzenia ekspert wiodący przygotowuje zapisy do Instrukcji dla przedstawiciela Polski. Ponadto, ekspert wiodący jest odpowiedzialny za przygotowanie zapisów do Informacji dla Sejmu i Senatu RP o stanowisku Polski w odniesieniu do projektów legislacyjnych UE będących przedmiotem posiedzenia Rady UE. 9 Wskazówki dla eksperta wiodącego Na etapie zapowiedzi w planie pracy KE na dany rok przedmiotowego projektu aktu legislacyjnego UE (podejście proaktywne) należy sprawdzać regularnie stronę KE 10 zawierającą robocze fiszki informacyjne KE (ang. roadmaps) nt. planowanych aktów legislacyjnych (fiszki dotyczą także projektów pozalegislacyjnych) ujętych w planie pracy KE na dany rok. Ww. fiszki KE w syntetyczny sposób ujmują przedmiot planowanego aktu legislacyjnego UE, zawierając m.in. następujące informacje: kontekst projektu legislacyjnego, cele inicjatywy legislacyjnej, możliwe opcje podejścia do zagadnienia objętego planowaną regulacją, wstępną ocenę skutków regulacji. W trakcie całego procesu negocjacyjnego od eksperta wiodącego wymagane jest zaangażowanie przy opracowywaniu i konsultowaniu stanowisk dotyczących danego dossier. W związku z określonymi prawnie i organizacyjnie procedurami, ekspert otrzymuje (cyklicznie bądź jednorazowo) różnego rodzaju dokumenty związane z pracami nad projektem aktu legislacyjnego UE na poszczególnych etapach procesu decyzyjnego UE. Ponadto konieczna jest bieżąca współpraca z interesariuszami w ciągu całego okresu negocjacyjnego, ze względu na wprowadzane w wyniku negocjacji zmiany do projektu i ich potencjalne konsekwencje. Informacje pomocne w przygotowaniu podsumowań oraz analiz znaleźć można w Uzasadnieniu będącym integralną częścią projektu aktu legislacyjnego UE oraz w ocenie wpływu (Impact Assessment) towarzyszącej projektowi. Ponadto, w bieżącej pracy nad dossier warto korzystać ze stron internetowych monitorujących europejski proces legislacyjny, tj. portal PE (European Parliament Legislative Observatory 11 ) oraz baza EUR-Lex 12. Podczas identyfikacji kwestii problemowych warto przyjąć pewne kryteria podziału, tj.: 9 W trybie art. 11 ust 1 ustawy o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem RP w sprawach związanych z członkostwem RP w UE z dn. 8 października 2010 r

8 zagadnienia fundamentalne - mające kluczowe znaczenie dla: a) sektora publicznego, b) sektora prywatnego/branżowego/przemysłu, c) partnerów społecznych), zagadnienia poboczne, zagadnienia istotne w wymiarze europejskim/ międzynarodowym (np. z uwagi na sytuację geopolityczną, istniejącą współpracę międzypaństwową w określonych sektorach gospodarczych oraz przy prowadzonych projektach, stan zaawansowania prac w danym obszarze w innych państwach, strategiczną pozycję Polski w danej branży), zagadnienia istotne w wymiarze krajowym (np. pod kątem sytuacji na rynku, rozwoju danej branży, nastrojów społeczno-politycznych, przyjętych ram strategicznych/wytycznych/kierunków polityki rządu, istniejących uwarunkowań prawnych oraz instytucjonalnych). Zarówno zagadnienia fundamentalne, jak i poboczne, można rozpatrywać w wymiarze europejskim oraz krajowym, przy czym w toku całego procesu negocjacyjnego należy monitorować, czy kwestie europejskie są spójne/zbieżne z krajowymi. Treść i forma opracowywanych i konsultowanych przez eksperta informacji powinna być adekwatna do ich przeznaczenia oraz potrzeb odbiorców, np.: projekt stanowiska RP - kompleksowo, szeroko, z uwzględnieniem wszystkich możliwych do zidentyfikowania zagadnień problemowych, stosunkowo elastycznie w zależności od tematu, informacja dla Sejmu i Senatu (SiS), na mocy art. 11 ust 1 ustawy o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem RP w sprawach związanych z członkostwem RP w UE z 8 października 2010 r., adekwatna informacja jest obligatoryjna przed każdym posiedzeniem Rady UE, na której rozpatrywany ma być przedmiotowy projekt aktu legislacyjnego UE - powinna nawiązywać do stanowiska RP (niezbędna weryfikacja pod kątem aktualności zapisów stanowiska RP), ale być ujęta bardziej syntetycznie, instrukcja na grupę roboczą - kompleksowe i szczegółowe stanowisko do każdego rozpatrywanego kolejno tematu (Impact Assessment, artykuły, poprawki PE, pisemne uwagi innych państw członkowksich, wspólne stanowiska/non-papery) wraz z uzasadnieniem oraz ew. informacjami do wiadomości delegacji Polski, wkład do instrukcji na COREPER powinien precyzyjnie odnosić się do aktualnego etapu procedowania nad dossier na forum COREPER (np. przygotowanie mandatu dla prezydencji do trilogu z PE, przygotowanie stanowiska Polski na Radę UE) - syntetycznie wskazując najbardziej newralgiczne/istotne/sporne elementy dyskusji na grupie, zazwyczaj krótko; informacje dodatkowe/nurt dyskusji wraz ze 8

9 wskazaniem możliwego przebiegu dyskusji podczas posiedzenia - w części do wiadomości Przedstawiciela Polski, wkład do instrukcji na Radę - z uwzględnieniem aktualnego etapu procedowania nad projektem legislacyjnym na forum Rady UE - rzeczowe odniesienie się do projektu i pytań przekazanych przez Prezydencję (wraz z uzasadnieniem). 9

10 Załącznik nr 1. Lista pytań pomocniczych Transpozycja unijnych aktów prawnych do prawa krajowego Lp Na co zwracać uwagę? Dlaczego? Uwagi 1 Jaki jest termin transpozycji? Czy będą potrzebne przepisy przejściowe? Czy akt unijny wprowadza nowe obowiązki proceduralne nakładane na administrację? Czy akt unijny przewiduje wydanie aktów wykonawczych lub aktów delegowanych? Czy jest równowaga pomiędzy nakładanym obowiązkiem a penalizacją w przypadku jego niewykonania? Czy będzie obowiązek notyfikacji technicznej? RM ma ustawowy obowiązek wnieść do Sejmu projekt ustawy wykonującej prawo UE nie później niż na 3 miesiące lub na 5 miesięcy przed upływem terminu wykonania wynikającego z prawa UE. i Średni czas transpozycji w PL to w przypadku ustaw około 2 lat, w przypadku rozporządzeń ponad rok. ii Jeżeli istnieją przepisy UE i/lub polskie regulujące już problematykę, której dotyczą nowe przepisy unijne należy przewidzieć przepisy przejściowe. Należy określić właściwość organów i zakres nakładanych obowiązków. Akty wykonawcze WDRAŻAJĄ unijne akty ustawodawcze. Wydawanie aktów wykonawczych przez Komisję jest poddane kontroli państw członkowskich w ramach komitologii. Akty delegowane UZUPEŁNIAJĄ lub ZMIENIAJĄ niektóre elementy aktu ustawodawczego. Komisja ma tu możliwość decydowania, a nie tylko wykonywania już przyjętych rozwiązań. W przypadku aktów delegowanych państwa członkowskie mogą nie mieć wpływu na kształt przyjmowanych rozwiązań Komisja sama ustala skład ekspertów opracowujących dany akt. Często w przepisach prawa UE pojawia się zwrot państwa członkowskie zapewnią. Należy pamiętać, że jeżeli w prawie krajowym wprowadzony jest obowiązek, a nie ma sankcji w przypadku jego niewykonania, państwo członkowskie może narazić się na zarzut niezapewnienia skuteczności prawu UE. Co do zasady, nowe przepisy prawne nie powinny wprowadzać ograniczeń na rynku wewnętrznym. Jednak, w szczególnych sytuacjach, zgodnych z przepisami prawa UE, możliwe są odstępstwa od tej zasady. W przypadkach określonych w dyrektywie 98/34/WE obowiązkiem państwa członkowskiego jest notyfikowanie Komisji projektów aktów prawnych zawierających przepisy techniczne (normy, specyfikacje techniczne oraz tzw. inne wymagania). Państwa notyfikujące zobowiązane są do bezwzględnego wstrzymania procedury legislacyjnej na okres minimum 3 miesięcy (może Termin wejścia w życie projektowanego aktu prawnego powinien uwzględniać długość polskiego procesu legislacyjnego. Przepisy przejściowe należy przewidzieć również w sytuacji, gdy stan transpozycji każe przypuszczać, że termin transpozycji nie zostanie dochowany. Na etapie procesu decyzyjnego należy zwrócić uwagę organów, na projektowane przepisy które będą ich dotyczyły. Podczas projektowania aktu krajowego należy przewidzieć, że istnieje duże prawdopodobieństwo konieczności dokonywania zmian w przepisach krajowych wraz z wydawaniem unijnych aktów wykonawczych lub delegowanych. Niezbędna jest pogłębiona analiza potrzeby umocowania KE do wydawania aktów delegowanych. Ustanowienie sankcji możliwe jest tylko w drodze ustawy. Należy pamiętać, że czas transpozycji ulegnie przedłużeniu o co najmniej 3 miesiące. Brak lub naruszenie procedury notyfikacji przepisów technicznych powoduje, że sąd krajowy nie może stosować danych przepisów do osób fizycznych lub prawnych, które powołują się przed sądem na ten fakt. 10

11 być wydłużony o kolejne 3 miesiące). W szczególnych przypadkach procedura legislacyjna może być wydłużona nawet o 18 miesięcy. iii Państwo członkowskie notyfikuje Komisji wszelkie plany przyznania nowej pomocy. Pomoc podlegająca obowiązkowi zgłoszenia nie może zostać zrealizowana do czasu podjęcia przez Komisję decyzji zezwalającej na tę pomoc lub do czasu bezskutecznego upływu terminu (2 miesiące od otrzymania kompletnego zgłoszenia) na podjęcie decyzji przez Komisję iv. Państwa członkowskie powiadamiają Komisję o nowych przepisach ustawowych, wykonawczych lub administracyjnych, które ustanawiają wymogi, o których mowa w art. 15 ust. 6, oraz o przyczynach wprowadzenia takich wymogów. Komisja informuje inne państwa członkowskie o takich przepisach. 7 Czy będzie obowiązek notyfikacji pomocy państwa? Należy pamiętać, że czas transpozycji ulegnie przedłużeniu o co najmniej 2 miesiące. 8 9 Czy będzie obowiązek notyfikacji wynikający z art. 15 ust. 7 dyrektywy2006/123/we dotyczącej usług na rynku wewnętrznym? Czy będzie obowiązek notyfikacji wynikający z art. 33 Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej? Czy będzie obowiązek: - konsultacji projektu aktu krajowego z EBC? Rada, ustanawia normy ochrony zdrowia pracowników i ludności przed niebezpieczeństwem promieniowania jonizującego. W celu zapewnienia kontroli stopnia harmonizacji państwo członkowskie, przyjmując przepisy w tej dziedzinie, notyfikuje projekty Komisji. Państwa członkowskie zasięgają opinii EBC w sprawie każdego projektu przepisu prawnego w dziedzinach podlegających jego kompetencji. v Powiadomienie takie nie stanowi przeszkody w przyjęciu tych przepisów przez państwa członkowskie. W ciągu 3 miesięcy od daty wpływu powiadomienia Komisja bada zgodność nowych wymogów z prawem wspólnotowym, a w odpowiednich przypadkach wzywa dane państwo członkowskie do odstąpienia od ich przyjęcia lub do ich uchylenia. Komisja w ciągu 3 miesięcy od daty otrzymania projektów kieruje do państw członkowskich ewentualne zalecenia. Obowiązek zawieszenia procesu przyjmowania projektowanego przepisu do czasu przedłożenia opinii EBC notyfikacji wynikający z art. 114 ust. 4 lub 5 TFUE? - notyfikacji wynikający bezpośrednio z treści wdrażanego aktu prawa unijnego? Czy istnieją już przepisy krajowe regulujące zagadnienie, którego dotyczy wdrażany akt unijny? Jeśli po przyjęciu przez Parlament Europejski i Radę, Radę lub Komisję środka harmonizującego państwo członkowskie uzna za niezbędne utrzymanie w mocy lub wprowadzenie nowych przepisów krajowych uzasadnionych ważnymi względami, o których mowa w art. 36 TFUE notyfikuje ten fakt Komisji. Obowiązek notyfikacji w trakcie prac legislacyjnych może wynikać bezpośrednio z przepisów wdrażanego aktu unijnego. Notyfikacja taka dokonywana jest często na zasadach notyfikacji technicznej, ale unijny akt prawny może przewidywać tryb odrębny. jeśli obowiązująca ustawa jest sprzeczna z dyrektywą, to ustawa ta musi być zmieniona; jeśli ustawa upoważnia do wydania aktów wykonawczych, transpozycja dyrektywy może polegać na ich zmianie lub wydaniu nowych; jeśli przepisy krajowe odpowiadają dyrektywie, to wydawanie nowych krajowych aktów normatywnych nie jest konieczne, pod warunkiem że obowiązujące przepisy są jednoznaczne i przejrzyste. W terminie 6 miesięcy od notyfikacji Komisja zatwierdza lub odrzuca przedmiotowe przepisy krajowe. W przypadku braku decyzji Komisji w przewidzianym terminie notyfikowane przepisy krajowe są uważane za zatwierdzone. Brak notyfikacji może skutkować niemożnością stosowania nienotyfikowanych przepisów krajowych oraz koniecznością powtórzenia procesu legislacyjnego. Obowiązujące przepisy krajowe muszą być zamieszczone w Bazie Notyfikacji Krajowych Środków Wykonawczych. 11

12 i Zob. Ustawa z dnia 8 października 2010 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej. ii Przykładowo: Dyrektywa 2011/88/UE z dnia 16 listopada 2011 r. termin transpozycji 24 listopada 2012 r., rozporządzenie MG wdrażające z dnia 18 października 2012 r. ogłoszone 9 listopada 2012 r. weszło w życie 24 listopada 2012 r. czas transpozycji 1 rok. Dyrektywa 2007/45/WE z dnia 5 września 2007 r., termin transpozycji 11 października 2008 r. ustawa wdrażająca z dnia 7 maja 2009 r., weszła w życie 30 czerwca 2009 r. czas transpozycji 2 lata. iii Zob. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597), oraz Dyrektywa 98/34/WE z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiająca procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego. iv Zob. Rozporządzenie Rady (WE) nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiającym szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE (Dz. Urz. WE L 83 z , str. 1, z późn. zm.). v Zob. Decyzja Rady 98/415/WE z dnia 29 czerwca 1998 r. w sprawie konsultacji Europejskiego Banku Centralnego udzielanych władzom krajowym w sprawie projektów przepisów prawnych (Dz. Urz. WE L 189 z , str. 42). 12