Aktualny stan projektów budowy infrastruktury szerokopasmowej w Polsce. Krzysztof Heller InfoStrategia

Transkrypt

1 Aktualny stan projektów budowy infrastruktury szerokopasmowej w Polsce Krzysztof Heller InfoStrategia

2 Rodzaje projektów, źródła finansowania Terytorium: Projekty lokalne (gminne, powiatowe) Projekty regionalne Beneficjent: Instytucje niekomercyjne (JST, NGO) Podmioty komercyjne (operatorzy) Działanie RPO POIG Działanie 8.3 (JST) POIG Działanie 8.4 (operatorzy) PO RPW PROW Konferencja PTI Stan Polskiego Internetu 2

3 Rodzaje interwencji 23 listopada 2010 Forum Usług Szerokopasmowych 3

4 Działanie 8.3 Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu einclusion Beneficjenci instytucje niekomercyjne (JST, NGO) Alokacja dla działania EUR ,51 PLN (1 euro = 4,1612 PLN) Wykorzystanie alokacji 72,91% Minimalne dofinansowanie dla pojedynczego projektu nie dotyczy Dotychczas podpisane umowy o dofinansowanie projektu Konferencja PTI Stan Polskiego Internetu 4

5 Działanie 8.4 Zapewnienie dostępu do Internetu na etapie ostatniej mili Beneficjenci operatorzy lokalni Alokacja dla działania EUR ,00 PLN (1 euro = 4,1612 PLN) Wykorzystanie alokacji 65,44% Minimalne dofinansowanie dla pojedynczego projektu ,00 PLN Dotychczas podpisane umowy o dofinansowanie projektu Konferencja PTI Stan Polskiego Internetu 5

6 Projekty regionalne charakterystyka Sieci dystrybucyjne zapewniające infrastrukturę światłowodową dla operatorów ostatniej mili (detalicznych) Organizowane na poziomie całego województwa (urząd marszałkowski) Pokrycie całego obszaru województwa Finansowane z RPO lub PO RPW Poziom ogólny zasady RPO oraz wytyczne KE z września 2009 Różnorodne podejście każde województwo działa nieco inaczej Różne instytucje nadzorujące (MAiC, MRR, MR, urzędy marszałkowskie) Konferencja PTI Stan Polskiego Internetu 6

7 Modele realizacji Dofinansowanie operatora Utworzenie operatora publicznego i prywatyzacja Budowa infrastruktury publicznej i powierzenie eksploatacji operatorowi (partnerstwo publiczno-prywatne lub koncesja) Jeden partner DBO Osobno budowa, osobno eksploatacja Budowa infrastruktury publicznej i eksploatacja we własnym zakresie Działanie w ogólnym interesie gospodarczym Trwałość okres utrzymywania infrastruktury w rękach publicznych Sposób regulacji podmiotów komercyjnych Rola właściciela Rola regulatora rynku Rola nadzorującego wydawanie środków unijnych Konferencja PTI Stan Polskiego Internetu 7

8 Opcja 1 Wlaściciel JST Nadzór JST. Właściciel Nadzór Opcja 2 Wlaściciel JST. Nadzór wydzielona jednostka Tworzy się Operator Infrastrukturalny Sprzedaż i obsługa klienta Operator Techniczny Regulator Klient OBSŁUGA WŁASNA 23 listopada 2010 Forum Usług Szerokopasmowych 8

9 Budowa i eksploatacja ETAP BUDOWY SIECI ETAP EKSPLOATACJI SIECI Proces wyboru Operatora Infrastruktury Działania Operatora Technicznego Start inwestycji Działania Operatora Komercyjnego ETAP BUDOWY SIECI ETAP EKSPLOATACJI SIECI Eksploatacja sieci nie wymaga znaczących zmian Eksploatacja sieci wymaga rozbudowy lub zmian technologicznych Konferencja PTI Stan Polskiego Internetu 9

10 Biznesplan Istotne elementy modelu biznesowego przy rynku hurtowym: działanie na dużych wolumenach działanie na niskiej marży operator komercyjny działający na rynku nie buduje sieci wyłącznie dla realizacji usług hurtowych operator świadczący usługi detaliczne i hurtowe wykorzystuje dla potrzeb usług hurtowych wolne zasoby sieciowe (nadmiarowe) W projektach z udziałem partnera publicznego jest znacznie więcej ograniczeń niż w normalnej działalności rynkowej Przeciwwagą tego jest dofinansowanie Ale nie można zapominać o dodatkowych ryzykach wynikających ze specyfiki działania sektora publicznego (decyzyjność, działanie nie z chęci zysku, etc) Konferencja "Rozwój Usług i Sieci Szerokopasmowych" 10

11 Główne składniki kosztowe Proces inwestycji część pasywna (ok. 80%), w tym prace ziemne, kanalizacja 70-75% adaptacja/budowa pomieszczeń 15-20% okablowanie 10% część aktywna (ok. 20%) Eksploatacja konserwacja i utrzymanie sieci pasywnej ok % obsługa i serwisowanie sprzętu aktywnego ok. 5% zasilanie węzłów (24/7/365!!) ok. 20% podatek od budynków i budowli telekomunikacyjnych (2% wartości) ok. 28% zakup ruchu zależy od wolumenu sprzdaży 23 listopada 2010 Forum Usług Szerokopasmowych 11

12 Utrzymanie sieci Właściwym celem całego przedsięwzięcia jest świadczenie usług, czyli eksploatacja infrastruktury Głównym czynnikiem kosztowym w wieloletnim biznesplanie planie są elementy związane z eksploatacją, a nie z inwestycją Dodatkowo inwestycja jest dotowana Dlatego na etapie projektowania sieci należy zwrócić istotną uwagę na przyszłe koszty eksploatacji Przykładowe czynniki generujące koszty: Powierzchnia zajętości pasa drogowego Ilość i rodzaj zastosowanego sprzętu aktywnego (pobór prądu) Wartość wybudowanej infrastruktury (podatek od budynków i budowli) Te koszty są praktycznie stałe! Dlatego trzeba na nie zarobić Konferencja "Rozwój Usług i Sieci Szerokopasmowych" 12

13 Stan prac w regionach Formuła: indywidualny projekt kluczowy Formuła: projekt Beneficjenci: kluczowy województwo realizowany etapami Beneficjenci: Alokacja: województwo podpisana umowa o dofinansowanie Alokacja: podpisana Stan prac: Formuła: umowa ogłoszone konkurs o dofinansowanie postępowanie dla operatorów w modelu Stan prac: zrealizowany DBO, trwa Beneficjenci: notyfikacja TP pilotaż (podpisana pomocy S.A., SCORPION-COMPUTER publicznej, umowa Formuła: z Operatorem projekt wybrany Alokacja: kluczowy doradca konkurs Infrastruktury), i Inżynier rozstrzygnięty, ogłoszone Kontraktu podpisane Formuła: konkurs Formuła: umowy dla o operatorów indywidualny projekt kluczowy dofinansowanie postępowanie Alokacja: podpisana szkielet, umowa przygotowywane na dofinansowanie Beneficjenci: Formuła: Stan ESPOL prywatyzacja Beneficjenci: prac: sp. prace z o.o. spółki województwo projektowe celowej w założonej toku kolejne Stan prac: części zakończona notyfikacja pomocy Alokacja: przez konkurs województwo Projekt: rozstrzygnięty, budowa podpisana sieci radiowej publicznej, postępowanie Inżyniera umowa Alokacja: o dofinansowanie podpisana Alokacja: preumowa projekt kluczowy na Kontraktu dofinansowanie w toku Formuła: konkurs Formuła: Stan dla prywatyzacja prac: przygotowanie operatorów spółki celowej przetargu Stan prac: prace projektowe w toku założonej Stan prac: trzecie postępowanie prywatyzacyjne Beneficjenci: przez TP S.A. województwo w toku Alokacja: konkurs Alokacja: rozstrzygnięty, postępowanie podpisane rozstrzygnięte, umowy o dofinansowanie podpisana umowa prywatyzacyjna Formuła: projekt kluczowy Stan prac: prace Stan prac: projektowe prace projektowe w toku, rozpoczęto w toku, wyłoniony Beneficjenci: województwo budowę Inżynier Kontraktu, postępowanie na Alokacja: wykonawstwo podpisana umowa w toku o dofinansowanie Stan prac: wyłoniony wykonawca, prace projektowe w toku, trwa notyfikacja pomocy publicznej i postępowanie na Inżyniera Kontraktu Konferencja PTI Stan Polskiego Internetu 13

14 Stan obecny Toczą się postępowania na budowę i operowanie siecią (osiem dużych przetargów, o różnym stopniu zaawansowania) W pięciu województwach rozpoczęto proces budowy lub projektowania, w pozostałych trwają postępowania Prawie w każdym województwie przyjęto inny model podejścia do projektu Nie wypracowano jeszcze docelowych zasad eksploatacji sieci, nie wiemy jak aktualnie przyjęte modele biznesowe będą funkcjonowały w praktyce Zostało bardzo mało czasu w stosunku do zakresu prac do wykonania Nie jest jasne, czy województwa podejmą decyzję o wykorzystaniu możliwych synergii (np. zarządzanie siecią) W pierwszej kolejności priorytetem jest kwestia zakończenia inwestycji w terminie, tematyka eksploatacji sieci jest na drugim planie Konferencja "Rozwój Usług i Sieci Szerokopasmowych" 14

15 Dalszy ciąg Trudno przewidzieć dalszy bieg wydarzeń, w kluczowych postepowaniach nie doszło jeszcze do jednoznacznych deklaracji (ofert) ze strony operatorów Główne zagrożenia to: niski poziom opłacalności i wynikający z tego brak ofert brak elastyczności strony publicznej skutkujący zbyt wysokim ryzykiem po stronie prywatnej (wysoka marża kompensująca ryzyko lub odstąpienie od oferty) bardzo krótki czas pozostały na realizację procesu inwestycyjnego niejednoznaczna sytuacja z wykorzystaniem istniejącej infrastruktury Konferencja "Rozwój Usług i Sieci Szerokopasmowych" 15

16 Kilka refleksji

17 Podział ryzyka Zrównoważony podział ryzyka pomiędzy stroną publiczną i prywatną Typowo po stronie operatora (partnera prywatnego) jest odpowiedzialność za inwestycję i eksploatację (w tym ryzyko rynkowe, koszty eksploatacji) Po stronie partnera publicznego: Pierwsza preferencja to przerzucenie całości odpowiedzialności na partnera prywatnego W ostateczności niektóre samorządy rozważają wzięcie na siebie niektórych kosztów (np. podatki, opłaty za korzystanie drogi) lub pomoc w procesie uzyskiwania dokumentów formalnych np. pozwoleń) Warunki umowy powinny być zrównoważone pomiędzy stroną publiczną a prywatną Konferencja "Rozwój Usług i Sieci Szerokopasmowych" 17

18 Udzielanie zamówień Postępowania musza być prowadzone zgodnie z Prawem Zamówień Publicznych Tam, gdzie została wydana decyzja KE dotycząca pomocy publicznej postępowanie musi być zgodne z tą decyzją Szczególnie skomplikowane są postępowania o wszystko czyli typu DBO Kryteria dopuszczenia musza uwzględniać odpowiednie doświadczenie i potencjał finansowy Kryteria porównania i oceny ofert nie powinny polegać wyłącznie na cenie, ale uwzględniać całościowy wynik ekonomiczny przedsięwzięcia, w szczególności z uwzględnieniem korzyści społecznych oraz korzyści strony publicznej Warunki umowy powinny być zrównoważone pomiędzy stroną publiczną a prywatną Konferencja "Rozwój Usług i Sieci Szerokopasmowych" 18

19 Wykorzystanie istniejącej infrastruktury Wytyczne KE nakazują wykorzystanie w miarę możliwości istniejącej infrastruktury Infrastruktura międzymiastowa jest własnością konkretnych podmiotów (zazwyczaj operatorów) Regulator nie ma podstawy do nakazania udostępniania tej infrastruktury Dlatego relacje pomiędzy właścicielem a inwestorem powinny opierać się na warunkach rynkowych Odrębną sprawą jest kwestia kwalifikowalności kosztów: W zależności od podstawy dofinansowania różne kategorie kosztów są kwalifikowalne W przypadkach wątpliwych inwestor publiczny będzie się skłaniał do unikania wykorzystania istniejące infrastruktury Konferencja "Rozwój Usług i Sieci Szerokopasmowych" 19

20 Wnioski na przyszłość Konieczne współdziałanie wszystkich zainteresowanych instytucji (centralna koordynacja, przygotowywanie wspólnych elementów rozwiązań): Modele ekonomiczne i organizacyjne Rozstrzygnięcia prawne Kwalifikowalność kosztów Normy technologiczne Planowanie musi być robione z dużym wyprzedzeniem, decyzje podejmowane w terminie Konieczne jest monitorowanie prowadzonych projektów i analiza zalet/wad przyjętych rozwiązań Należy wypracować kilka bardzo dobrze uzasadnionych prawnie i ekonomicznie modeli działania do wykorzystania przez wszystkich Konferencja PTI Stan Polskiego Internetu 20