II. ROZK AD TREŒCI NAUCZANIA DO PODRÊCZNIKA RAZEM PRZEZ WIEKI. ZROZUMIEÆ PRZESZ OŒÆ DLA KLASY III GIMNAZJUM

Transkrypt

1 II. ROZK AD TREŒCI NAUCZANIA DO PODRÊCZNIKA RAZEM PRZEZ WIEKI. ZROZUMIEÆ PRZESZ OŒÆ DLA KLASY III GIMNAZJUM Rozk³ad treœci nauczania stanowi podstawê organizacji pracy nauczyciela, umo liwia realizacjê Podstawy programowej i programu nauczania. W rozk³adzie zamieszczono rubryki: dzia³; numer lekcji; temat, g³ówne zagadnienia lekcji; osi¹gniêcia ucznia; œrodki dydaktyczne, metody; liczba godzin. Materia³ rozpisano na 66 jednostek lekcyjnych, godzin zaplanowano na lekcje powtórzeniowe i sprawdziany, jedn¹ godzinê pozostawiono do dyspozycji nauczyciela. Mo ecie Pañstwo skorzystaæ z przedstawionych rozwi¹zañ lub wykorzystaæ w³asne pomys³y, np. w zakresie podzia³u i uk³adu treœci programowych, przeznaczenia czasu na realizacjê, sformu³owania tematów lekcji, wykorzystania œrodków dydaktycznych i metod. Tabela mo e zostaæ rozbudowana, np. przez wprowadzenie rubryki: uwagi o realizacji tematu. 30

2 SPIS TEMATÓW LEKCJI Nr lekcji Temat , Lekcja organizacyjna. I. CZASY I WOJNY ŒWIATOWEJ Sprzecznoœci i konflikty na kontynencie europejskim na pocz¹tku XX wieku. G³ówne fronty i charakter dzia³añ zbrojnych w I wojnie œwiatowej. Powstanie pierwszego komunistycznego pañstwa na œwiecie. Obrady paryskiej konferencji pokojowej wprowadzenie nowego ³adu w Europie. D¹ enia Polaków zmierzaj¹ce do odzyskania niepodleg³oœci w latach I wojny œwiatowej i ich realizacja. Kszta³towanie siê niepodleg³ego pañstwa polskiego. Walka o zachodnie, pó³nocne i po³udniowe granice Polski. Wojna polsko-bolszewicka. Mniejszoœci narodowe w II Rzeczypospolitej. Lekcja powtórzeniowa I wojna œwiatowa i jej wp³yw na przeobra enia geopolityczne. Pisemny sprawdzian wiadomoœci. II. DWUDZIESTOLECIE MIÊDZYWOJENNE W EUROPIE Polityka europejska w latach dwudziestych zachwianie ³adu wersalskiego. Budowa socjalizmu w ZSRR. Narodziny faszyzmu we W³oszech. Dojœcie Adolfa Hitlera do w³adzy. Budowa podstaw pañstwowoœci polskiej. Przewrót majowy i jego konsekwencje. Lekcja powtórzeniowa Ró nice miêdzy totalitarn¹ a demokratyczn¹ form¹ rz¹dów. III. PRZEMIANY CYWILIZACYJNE W LATACH Œwiatowy kryzys gospodarczy na œwiecie i jego przezwyciê enie. S³aboœci i sukcesy polskiej gospodarki w latach miêdzywojennych. Osi¹gniêcia naukowo-techniczne okresu miêdzywojennego. Przeobra enia cywilizacyjno-kulturalne na œwiecie w okresie miêdzywojennym. Oœwiata, nauka i kultura odrodzonej Polski. Lekcja powtórzeniowa Przeobra enia spo³eczne, gospodarcze, kulturalne i polityczne w Europie w dwudziestoleciu miêdzywojennym. Pisemny sprawdzian wiadomoœci. 3

3 Nr lekcji , , Temat IV. II WOJNA ŒWIATOWA Przejawy agresji faszystowskiej w latach trzydziestych. Polska polityka zagraniczna w latach trzydziestych. Wojna obronna Polski w 939 r. Utworzenie rz¹du polskiego na emigracji. Dzia³ania zbrojne w Europie w latach Wojna na morzach, w Afryce i na Dalekim Wschodzie. Agresja III Rzeszy na ZSRR pocz¹tek prze³omu. Koniec wojny w Europie i na Dalekim Wschodzie. Polska pod rz¹dami okupantów. Polskie pañstwo podziemne. Naród polski w walce z okupantem. Obóz lewicy w walce o w³adzê w latach drugiej wojny œwiatowej. Powstanie warszawskie. Sprawa polska w polityce wielkich mocarstw. Lekcja powtórzeniowa G³ówne tereny dzia³añ wojennych podczas II wojny œwiatowej. Pisemny sprawdzian wiadomoœci. V. ŒWIAT PO WOJNIE Europa i œwiat w okresie zimnej wojny. Utrwalanie nowego porz¹dku w Polsce w latach Powstanie pañstw demokracji ludowej. Ukszta³towanie siê systemu stalinowskiego w Polsce. Zachwianie siê œwiatowego systemu komunistycznego. Polska w latach Polska w latach Narodziny III Rzeczypospolitej. Œwiat w roku wielkich przemian. Europa jedna czy nadal podzielona? Sukcesy i pora ki III Rzeczypospolitej Lekcja powtórzeniowa Œwiat w dobie zimnej wojny. Pisemny sprawdzian wiadomoœci 32

4 Nr lekcji Temat VI. PRZEMIANY CYWILIZACYJNE W POWOJENNYM ŒWIECIE Dekolonizacja w œwiecie. ród³a i miejsca konfliktów we wspó³czesnym œwiecie. Najistotniejsze problemy wspó³czesnego œwiata. Postêp naukowo-techniczny szansa czy zagro enie wspó³czesnej cywilizacji? Przemiany w kulturze i obyczajowoœci na œwiecie w latach powojennych. Oœwiata, nauka i kultura polska w drugiej po³owie XX w. Lekcja powtórzeniowa Przemiany cywilizacyjne w powojennym œwiecie. Lekcja powtórzeniowa Najistotniejsze problemy wspó³czesnego œwiata. 33

5 34 Dzia³ Nr lekcji Temat, g³ówne zagadnienia lekcji Osi¹gniêcia ucznia Œrodki dydaktyczne, metody Liczba godzin. Lekcja organizacyjna. Zapoznanie z treœciami i wymaganiami programowymi, oraz przedmiotowym systemem oceniania. I. CZASY I WOJNY ŒWIATOWEJ 2. Sprzecznoœci i konflikty na kontynencie europejskim na pocz¹tku XX wieku. pozycja Europy na pocz¹tku XX w., Ÿród³a konfliktów miêdzy pañstwami przed wybuchem I wojny œwiatowej, powstanie bloków militarno- -wojskowych: trójprzymierza, trójporozumienia, konflikty na Balkanach zna dzia³alnoœæ Henri Dunanta (PP), rozumie pojêcia: trójprzymierze, trójporozumienie, ententa, kocio³ ba³kañski (P), rozumie znaczenie dat: 882 r., 904 r. (PP), okreœla jakie czynniki mia³y wp³yw na powstanie bloków militarno-wojskowych: trójprzymierza, trójporozumienia (P), wyjaœnia dlaczego na prze³omie stuleci nasili³a siê ekspansja kolonialna (PP), wyjaœnia cele przyœwiecaj¹ce twórcy Czerwonego Krzy a (PP), charakteryzuje uk³ad si³ politycznych w Europie przed wybuchem wojny (P), przedstawia fakty œwiadcz¹ce o dominacji Europy nad innymi kontynentami (PP), na podstawie mapy przedstawia sprzecznoœci terytorialne miêdzy pañstwami (P), wskazuje na mapie: najlepiej gospodarczo rozwiniête pañstwa Europy (P), pañstwa nale ¹ce do: trójprzymierza, trójporozumienia (P). podrêcznik rozdzia³: Nadci¹gaj¹ca burza wojenna, skoroszyt, mapa: Europa w drugiej po³owie XIX w., atlasy, teksty Ÿród³owe, publikacje informacyjno-encyklopedyczne, np. s³owniki i encyklopedie historyczne, mapki konturowe Europy; praca z map¹, podrêcznikiem, symulacja powstanie bloków militarnowojskowych, wykonanie zadañ w skoroszycie G³ówne fronty i charakter dzia³añ zbrojnych w I wojnie œwiatowej. zamach w Sarajewie i jego rozumie pojêcia: pañstwa centralne, wojna b³yskawiczna, wojna pozycyjna (P), zna datê pocz¹tku i koñca I wojny œwiatowej (P), rozumie znaczenie dat: zamachu w Sarajewie (PP), bitew: nad Marn¹, pod Verdun (PP), podrêcznik rozdzia³: W okopach wielkiej wojny r., skoroszyt, mapa: Europa podczas I wojny œwiatowej, atlasy, seria wydawnicza Tak yli ludzie. 2

6 35 I. CZASY I WOJNY ŒWIATOWEJ 5. konsekwencje, g³ówne fronty i charakter dzia³añ zbrojnych, nowe rodzaje broni, zaanga owanie ludnoœci cywilnej w wojnê Powstanie pierwszego komunistycznego pañstwa na œwiecie. Rosja w latach I wojny œwiatowej, rewolucja lutowa w Rosji abdykacja cara Miko³aja II, przejêcie w³adzy przez bolszewików, wyjaœnia bezpoœredni¹ przyczynê wybuchu I wojny œwiatowej (P); uzasadnia, e ka da wojna niesie ze sob¹ ogrom strat ludzkich i zniszczeñ (P), wie, dlaczego lokalny konflikt austriacko serbski w ci¹gu kilku dni przerodzi³ siê w wojnê o zasiêgu kontynentalnym (P); charakteryzuje nowe rodzaje broni (PP), przedstawia charakter dzia³añ zbrojnych na frontach I wojny œwiatowej (PP), wyjaœnia, na czym polega³ œwiatowy charakter konfliktu (P), wskazuje na mapie: pañstwa centralne i pañstwa ententy oraz ich sojuszników (P), g³ówne fronty: zachodni, wschodni, ba³kañski i w³oski (P), miejsca najwa niejszych bitew: nad Marn¹, pod Verdun (PP). zna dzia³alnoœæ: cara Miko³aja II, W³odzimierza Lenina, Feliksa Dzier yñskiego (P), rozumie pojêcia: rewolucja, abdykacja, dwuw³adza, amnestia, bolszewicy, biali, komunizm, Czeka (CzK), Armia Czerwona (P), rozumie znaczenie dat: rewolucji lutowej i paÿdziernikowej (PP), podpisania traktatu pokojowego przez Rosjê w Brzeœciu Litewskim (P), opisuje sytuacjê w Rosji w latach I wojny œwiatowej (PP), wie, jak nazywa³y siê dwa oœrodki w³adzy w Rosji po rewolucji lutowej (PP), zna warunki pokoju brzeskiego (P), W czasach I wojny œwiatowej, teksty Ÿród³owe, film dokumentalny prezentuj¹cy walki na frontach I wojny œwiatowej, ilustracje, wydawnictwa popularnonaukowe, multimedialne ukazuj¹ce postêp techniki wojennej, fragmenty literatury piêknej; praca z map¹, podrêcznikiem, w skoroszycie, projekcja filmu, dyskusja punktowana Bilans I wojny œwiatowej podrêcznik rozdzia³: Rok, który wstrz¹sn¹³ Rosj¹ 97; skoroszyt, mapa: Europa podczas I wojny œwiatowej, atlasy, teksty Ÿród³owe, film dokumentalny prezentuj¹cy wydarzenia rewolucyjne w Rosji, materia³ ilustracyjny, np. wizerunki cara Miko³aja II, i jego rodziny, W. Lenina, zdjêcie Pa³acu Zimowego,

7 36 Dzia³ Nr lekcji Temat, g³ówne zagadnienia lekcji Osi¹gniêcia ucznia Œrodki dydaktyczne, metody Liczba godzin I. CZASY I WOJNY ŒWIATOWEJ budowa pierwszego komunistycznego pañstwa na œwiecie wyjaœnia, dlaczego dosz³o do wybuchu rewolucji lutowej (P), rozumie istotê przemian zaistnia³ych w Rosji w wyniku rewolucji lutowej (P), rozumie, dlaczego jesieni¹ 97 r. bolszewicy dokonali zbrojnego przewrotu i e wojna domowa by³a jego konsekwencj¹ (P), zna skutki rewolucji dla mieszkañców Rosji (P); charakteryzuje dzia³ania bolszewików zmierzaj¹ce do uzyskania jak najszerszego poparcia spo³ecznego (PP), uzasadnia, e wojna ujawni³a s³aboœæ rz¹dów carskich (PP), wyjaœnia ró nicê w zapisie dat wydarzeñ, np. rewolucji lutowej 3 marca (8 lutego) (PP), uzasadnia, e has³a g³oszone przez bolszewików nie znalaz³y odzwierciedlenia w budowanym przez nich pierwszym komunistycznym pañstwie na œwiecie (PP), wskazuje na mapie: Petersburg (P). Aurory, fragmenty literatury piêknej; praca z map¹, podrêcznikiem, analiza tekstów Ÿród³owych, projekcja filmu, prowokacja: Moja wersja wydarzeñ w Rosji po rewolucji lutowej, w skoroszycie 6. Obrady paryskiej konferencji pokojowej wprowadzenie nowego ³adu w Europie. podrêcznik, rozdzia³ przyst¹pienie USA do wojny, kapitulacja pañstw centralnych, konferencja zna dzia³alnoœæ: T.W. Wilsona, D. Lloyda George a, G. Clemencau (P), rozumie pojêcia: antagonizm, rozejm, ³ad wersalski (P), zna datê podpisania rozejmu w Compiègne (P), rozumie znaczenie dat: przyst¹pienia USA do wojny (PP), rozpoczêcia obrad paryskiej konferencji pokojowej (P), podpisania traktatu wersalskiego (P), wyjaœnia g³ówne postanowienia traktatu wersalskiego (P); omawia konsekwencje przyst¹pienia USA do wojny dla dalszego przebiegu walk (P), U Ÿróde³ ³adu wersalskiego, skoroszyt, mapa Europa w latach r., atlasy, mapki konturowe Europy, teksty Ÿród³owe, wydawnictwa popularnonaukowe; pogadanka, praca z map¹, podrêcznikiem, analiza tekstów

8 I. CZASY I WOJNY ŒWIATOWEJ pokojowa w Pary u traktat wersalski, zmiany terytorialne w Europie, powstanie Ligi Narodów 7. D¹ enia Polaków zmierzaj¹ce do odzyskania niepodleg³oœci w latach I wojny œwiatowej i ich realizacja. pogl¹dy na sprawê niepodleg³oœci Polski przed rokiem 94 r., polskie formacje wojskowe i ich walka o wolnoœæ w czasie I wojny œwiatowej, mocarstwa rozbiorowe wobec kwestii polskiej, sprawa polska wyjaœnia cele powo³ania Ligi Narodów (P); wyjaœnia, dlaczego w obradach paryskiej konferencji pokojowej nie wziê³a udzia³u Rosja (PP), zaznacza na taœmie czasu daty: podpisania rozejmu w Compiègne (P), podpisania pokoju w Wersalu (P), lokalizuje na mapie: g³ówne pañstwa bior¹ce udzia³ w konferencji w Wersalu (P), pañstwa, które odrodzi³y siê i powsta³y po I wojnie œwiatowej (PP), opowiada o zmianach jakie nast¹pi³y w Europie po I wojnie œwiatowej (PP). zna dzia³alnoœæ: Józefa Pi³sudskiego, Romana Dmowskiego, Ignacego Jana Paderewskiego, Józefa Hallera (P), rozumie znaczenie daty: 05 XI 96 (PP), wymienia orientacje polityczne w latach wojny i ich przywódców (PP), wymienia nazwy organizacji walcz¹cych u boku pañstw centralnych i ententy: Legiony Polskie (P), Legion Pu³awski (P), bajoñczycy (P), Armia Polska we Francji (P), wymienia akty wydane w sprawie polskiej przez mocarstwa: akt 5 listopada 96 r. (P), odezwa Piotrogrodzkiej Rady Delegatów Robotniczych i o³nierskich 27 III 97 r. (P), orêdzie prezydenta USA Wilsona, styczeñ 98 r. (P); rozumie znaczenie dzia³alnoœci i walk Polaków w latach I wojny œwiatowej dla odzyskania niepodleg³oœci (P), wyjaœnia, na czym polega³a tragiczna sytuacja Polaków w latach I wojny œwiatowej (P), Ÿród³owych, praca w grupach, metaplan: Czy traktat wersalski gwarantowa³ utrzymanie pokoju w Europie?, gra symulacyjna: Obrady paryskiej konferencji pokojowej, wykonanie zadañ w skoroszycie podrêcznik, rozdzia³: Za polsk¹ sprawê, skoroszyt, mapa: Odbudowa pañstwa polskiego, atlasy, teksty Ÿród³owe, wydawnictwa popularnonaukowe, kasety magnetofonowe z nagraniami pieœni legionowych: Pierwsza kadrowa, My pierwsza Brygada, film dokumentalny przedstawiaj¹cy wydarzenia zwi¹zane z odzyskaniem przez Polskê niepodleg³oœci, np....i zdrada cz. ; praca z map¹, podrêcznikiem, 37

9 38 Dzia³ Nr lekcji Temat, g³ówne zagadnienia lekcji Osi¹gniêcia ucznia Œrodki dydaktyczne, metody Liczba godzin I. CZASY I WOJNY ŒWIATOWEJ 8. w polityce pañstw zachodnich Kszta³towanie siê niepodleg³ego pañstwa polskiego. kryzys przysiêgowy, lokalne oœrodki w³adzy, Józef Pi³sudski Naczelnikiem Pañstwa, powstanie pierwszego centralnego rz¹du polskiego, wybory do Sejmu Ustawodawczego zna ró nice w pogl¹dach g³oszonych przez Józefa Pi³sudskiego i Romana Dmowskiego (P), wymienia przyczyny zainteresowania kwesti¹ polsk¹ przez mocarstwa (P); ocenia wk³ad Józefa Pi³sudskiego i Romana Dmowskiego w odbudowê Polski (P), wskazuje orientacjê, która mia³a wiêksze szanse na odzyskanie niepodleg³oœci i przedstawia argumenty uzasadniaj¹ce dokonany wybór (PP), wskazuje przyczyny zmian postawy mocarstw wzglêdem kwestii polskiej podczas wojny i ich Ÿród³o (PP). zna dzia³alnoœæ: Józefa Pi³sudskiego, Ignacego Daszyñskiego (P), rozumie pojêcia: Rada Regencyjna, kryzys przysiêgowy, ma³a konstytucja (P), zna datê odzyskania niepodleg³oœci (P), wymienia nazwy lokalnych oœrodków w³adzy powstaj¹cych u progu zakoñczenia dzia³añ zbrojnych (PP), nazywa funkcjê, jak¹ sprawowa³ Józef Pi³sudski w pierwszym okresie niepodleg³oœci (P); rozumie czynniki, które wp³ynê³y na wyst¹pienie kryzysu przysiêgowego (P), uzasadnia, dlaczego dzieñ listopada obchodzony jest jako Œwiêto Niepodlegloœci (P), charakteryzuje zasady ustrojowe wprowadzone przez ma³¹ konstytucjê (P), charakteryzuje problemy, jakie sta³y przed rz¹dem w pierwszych dniach niepodleg³oœci (PP), przedstawia proces kszta³towania siê rz¹du Ignacego Paderewskiego (PP), w skoroszycie, projekcja filmu, praca w grupach wykonanie albumów prezentuj¹cych sylwetki Polaków zwi¹zanych z odzyskaniem niepodleg³oœci podrêcznik, rozdzia³: Niepodleg³oœæ Polski; skoroszyt, mapy: Rzeczpospolita w latach r., atlasy, teksty Ÿród³owe, filmy dydaktyczne, np. Listopad 98, Ignacy Daszyñski , Legenda pamiêci Józefa Pi³sudskiego, wydawnictwa popularnonaukowe, wizerunki Józefa Pi³sudskiego, Ignacego Daszyñskiego, mapki konturowe Polski; projekcja filmu, praca z map¹, podrêcznikiem,

10 uzasadnia, e by³ to rz¹d zgody narodowej (PP), wskazuje na mapie lokalne oœrodki pañstwowoœci polskiej (PP). metoda biograficzna, w skoroszycie I. CZASY I WOJNY ŒWIATOWEJ 9. Walka o zachodnie, pó³nocne i po³udniowe granice Polski. powstanie wielkopolskie, decyzje paryskiej konferencji pokojowej w sprawie granic Polski, powstania œl¹skie, plebiscyty na Warmii i Mazurach, walki o Œl¹sk Cieszyñski zna dzia³alnoœæ Wojciecha Korfantego (P), rozumie pojêcia: skauting, plebiscyt, Rada Ambasadorów (P), rozumie znaczenie dat: wybuchu powstania wielkopolskiego (P), powstañ œl¹skich (P), plebiscytów na Warmii i Mazurach (P); charakteryzuje wp³yw dzia³alnoœci politycznej i czynu zbrojnego Polaków na kszta³t terytorialny pañstwa (P), wyjaœnia przyczyny i skutki wybuchu powstañ: wielkopolskiego i œl¹skich (P), omawia pod³o e konfliktu o Œl¹sk Cieszyñski (P) opowiada na podstawie mapy, jak ukszta³towa³y siê granice pañstwa polskiego (PP), uzasadnia, e determinacja Polaków i zaistnia³e w jej wyniku fakty mia³y istotny wp³yw na ksztalt terytorialny pañstwa polskiego (PP). podrêcznik, rozdzia³: Walka o zachodnie, pó³nocne i po³udniowe granice Polski, skoroszyt, mapy: Rzeczpospolita w latach r., atlasy, teksty Ÿród³owe, film dokumentalny przedstawiaj¹cy wydarzenia zwi¹zane z odzyskaniem przez Polskê niepodleg³oœci np.... i zdrada cz., wydawnictwa popularnonaukowe, mapki konturowe Polski; projekcja filmu, praca z map¹, podrêcznikiem, drzewo decyzyjne (problem mo e dotyczyæ np. III powstania na Œl¹sku), wywiad z powstañcem œl¹skim, w skoroszycie 39

11 40 Dzia³ Nr lekcji Temat, g³ówne zagadnienia lekcji Osi¹gniêcia ucznia Œrodki dydaktyczne, metody Liczba godzin I. CZASY I WOJNY ŒWIATOWEJ 0. Wojna polsko- -bolszewicka. konflikty polsko- -ukraiñskie w Galicji Wschodniej, pogl¹dy Józefa Pi³sudskiego na sprawê wschodniej granicy Polski, przyczyny wybuchu wojny, dzialania zbrojne w 920 r., traktat ryski, zatarg polsko- -litewski o Wilno zna dzia³alnoœæ: Józefa Pi³sudskiego, W³adys³awa Grabskiego, Wincentego Witosa, gen. Lucjana eligowskiego (P), rozumie pojêcia: Orlêta Lwowskie, federacja, bitwa warszawska (P), zna datê bitwy warszawskiej (P), rozumie znaczenie dat: traktatu ryskiego (P), w³¹czenia Wileñszczyzny do Polski (PP), charakteryzuje za³o enia koncepcji federacyjnej Józefa Pi³sudskiego (P), wymienia g³ówne etapy wojny polsko-bolszewickiej (PP), wymienia przyczyny wybuchu wojny polsko-rosyjskiej (PP), omawia znaczenie cudu nad Wis³¹ (P), uzasadnia dlaczego dzieñ 5 sierpnia obchodzony jest jako œwiêto Wojska Polskiego (P), dostrzega zwi¹zek miêdzy wypraw¹ eligowskiego a stosunkami polsko-litewskimi w okresie miêdzywojennym (PP), przedstawia, na podstawie mapy, kszta³t wschodniej granicy pañstwa polskiego (PP), dokonuje oceny postawy spo³eczeñstwa polskiego wobec zagro enia ze strony Rosji Radzieckiej (PP). podrêcznik, rozdzia³: Konflikty na wschodnim pograniczu, skoroszyt, mapa: Rzeczpospolita w latach r., atlasy teksty Ÿród³owe, film dokumentalny przedstawiaj¹cy wydarzenia zwi¹zane z odzyskaniem przez Polskê niepodleg³oœci np.... i zdrada cz., Cud nad Wis³¹, Orlêta Lwowskie Obrona Lwowa 98, Przegrana koncepcja Wyprawa polska do Kijowa w 920, Pokój na Wschodzie. Traktat ryski, wydawnictwa popularnonaukowe, mapki konturowe Polski; projekcja filmu, praca z map¹, podrêcznikiem, sporz¹dzenie kalendarium wojny polsko-bolszewickiej, raport z wyprawy kijowskiej, dyskusja Prze³omowe znaczenie bitwy warszawskiej, w skoroszycie

12 I. CZASY I WOJNY ŒWIATOWEJ. Mniejszoœci narodowe w II Rzeczypospolitej. granice i s¹siedzi II Rzeczypospolitej, mniejszoœæ niemiecka, mniejszoœci narodowe na Kresach Wschodnich, spo³ecznoœæ ydowska, Polacy poza granicami pañstwa rozumie pojêcia: mniejszoœæ narodowa, polonizacja, endecja, antysemityzm (P), wymienia mniejszoœci narodowe zamieszkuj¹ce II Rzeczypospolit¹ (P), zna nazwê pañstwa polskiego w latach (P), zna prawa jakie przys³ugiwa³y mniejszoœciom narodowym (PP); wyjaœnia pod³o e konfliktów narodowoœciowych na Kresach Wschodnich (PP), rozumie potrzebê tolerancji dla kultury i obyczajów innych narodów (P); analizuje Ÿród³a statystyczne i na ich podstawie omawia strukturê narodowoœciow¹ Polski w okresie miêdzywojennym (PP), wskazuje na mapie: granice i s¹siadów II Rzeczypospolitej (P), obszary zamieszkane przez mniejszoœci narodowe (P), charakteryzuje po³o enie geopolityczne II Rzeczypospolitej. podrêcznik, rozdzia³ Mozaika narodowoœciowa w II Rzeczypospolitej, skoroszyt, mapa: Rzeczpospolita w latach r., atlasy, teksty Ÿród³owe, roczniki statystyczne, wydawnictwa popularnonaukowe; praca z map¹ zaznaczenie s¹siadów II Rzeczypospolitej i obszarów zamieszka- ³ych przez mniejszoœci narodowe, praca z podrêcznikiem, sporz¹dzenie diagramów przedstawiaj¹cych strukturê narodowoœciow¹ II Rzeczypospolitej, praca w grupach zebranie, opracowanie i prezentacja informacji na temat wskazanej mniejszoœci, praca w grupach reporta Œlady po mniejszoœciach narodowych w moim regionie wystawa prac, w skoroszycie 4

13 42 Dzia³ Nr lekcji Temat, g³ówne zagadnienia lekcji Osi¹gniêcia ucznia Œrodki dydaktyczne, metody Liczba godzin I. CZASY I WOJNY ŒWIATOWEJ 2. Lekcja powtórzeniowa I wojna œwiatowa i jej wp³yw na przeobra enia geopolityczne zna dzia³alnoœæ: T.W. Wilsona (P), Józefa Pi³sudskiego (P), Romana Dmowskiego (P), Ignacego Paderewskiego (P), zna daty pocz¹tku i zakoñczenia I wojny œwiatowej (P), zna datê odzyskania przez Polskê niepodleg³oœci (P), zna datê podpisania traktatu wersalskiego (P), rozumie znaczenie daty wybuchu rewolucji w Rosji (PP), wymienia przyczyny wybuchu I wojny œwiatowej (PP), charakteryzuje orientacje polityczne spo³eczeñstwa polskiego w latach I wojny œwiatowej (PP), omawia g³ówne postanowienia konferencji wersalskiej (P), rozumie zasady, na których mia³ opieraæ siê ³ad wersalski (P), zna cele powo³ania Ligi Narodów (P), wie, jak przebiega³ proces budowy pañstwowoœci polskiej (PP), analizuje Ÿród³a i na ich podstawie omawia, jak kszta³towa³a siê kwestia polska na arenie miêdzynarodowej w latach I wojny œwiatowej (PP), dokonuje oceny wk³adu Polaków w odbudowê niepodleg³ego pañstwa, utrzymania jego niepodleg³oœci i ca³oœci terytorialnej (PP), wskazuje na mapie: g³ówne fronty walk (PP), zmiany na mapie Europy po 98 r. (P), granice i s¹siadów II Rzeczypospolitej (P), pañstwa, które ponios³y w wojnie klêskê (PP). podrêcznik dzia³: Czasy I wojny œwiatowej, skoroszyt, mapy: Europa podczas I wojny œwiatowej, Europa w latach , II Rzeczpospolita w latach , atlasy, ilustracje, wydawnictwa popularnonaukowe, materia³y Ÿród³owe; zgaduj-zgadula, krzy ówka, praca z map¹, podrêcznikiem, dyskusja punktowana I wojna œwiatowa i jej konsekwencje dla Europy i Polski, w skoroszycie 3. Pisemny sprawdzian wiadomoœci.

14 43 II. DWUDZIESTOLECIE MIÊDZYWOJENNE W EUROPIE 4. Polityka europejska w latach dwudziestych zachwianie ³adu wersalskiego. przejawy kryzysu gospodarczego w Europie po I wojnie œwiatowej, uk³ad w Rapallo, konferencja w Locarno, ewolucja stosunku mocarstw do Niemiec, dzia³alnoœæ Ligi Narodów rozumie znaczenie dat: konferencji: w Rapallo, Locarno (P), uk³adu polsko-francuskiego (P), wymienia postanowienia uk³adów w Rapallo i w Locarno (P); wyjaœnia, dlaczego Niemcy i Rosja zawar³y w 922 r. uk³ad (PP), wyjaœnia ujawnion¹ przez konferencjê w Locarno s³aboœæ sojuszu polsko-francuskiego (PP), przedstawia cele przyœwiecajace Lidze Narodów i trudnoœci w ich realizowaniu (PP); opowiada, na podstawie mapy, jak ukszta³towa³y siê granice pañstwa polskiego (PP), uzasadnia, e porozumienie zawarte miêdzy Niemcami a Rosj¹ bolszewick¹ stanowi³o opozycjê wzglêdem traktatu wersalskiego i by³o zagro eniem dla Polski (PP), przedstawia argumenty œwiadcz¹ce o z³agodzeniu polityki mocarstw wzglêdem Niemiec (PP). podrêcznik, rozdzia³ S³aboœci systemu wersalskiego, skoroszyt, mapy: Europa w latach r. atlasy, teksty Ÿród³owe, film dokumentalny przedstawiaj¹cy wydarzenia zwi¹zane z polityk¹ europejsk¹ lat miêdzywojennych np.... i zdrada cz. wydawnictwa popularnonaukowe; wyk³ad, praca z map¹, podrêcznikiem, praca w grupach przygotowanie plakatu propaguj¹cego Ligê Narodów, wykonanie zadañ w skoroszycie 5. Budowa socjalizmu w ZSRR. powstanie ZSRR, konstytucja ZSRR, podstawy ustroju komunistycznego, przejawy terroru zna dzia³alnoœæ: W³odzimierza Lenina, Lwa Trockiego, Józefa Stalina (P), rozumie pojêcia: dyktator, Komintern, wielka czystka, komunizm, ³agier, industrializacja, kolektywizacja, ko³choz, indoktrynacja, policja polityczna, Gu³ag (P), zna nazwê policji politycznej w ZSRR (PP), wymienia metody stosowane przez bolszewików w celu oodrêcznik, rozdzia³ Pañstwo bolszewickiego terroru mapa Europa w latach , atlasy, skoroszyt, teksty Ÿród³owe, filmy dokumentalne przedstawiaj¹ce

15 44 Dzia³ Nr lekcji Temat, g³ówne zagadnienia lekcji Osi¹gniêcia ucznia Œrodki dydaktyczne, metody Liczba godzin II. DWUDZIESTOLECIE MIÊDZYWOJENNE W EUROPIE w pañstwie radzieckim, dyktatura Stalina, Nowa Ekonomiczna Polityka, industrializacja, wieœ radziecka w okresie kolektywizacji 6. Narodziny faszyzmu we W³oszech. sytuacja we W³oszech po I wojnie œwiatowej, zdobycie w³adzy przez Benito utrzymania w³adzy (P); charakteryzuje zasady, na których opiera³ siê komunizm (P); przedstawia dzia³ania Stalina zmierzaj¹ce do ograniczenia wolnoœci jednostki (PP), wymienia ró nice miêdzy pañstwem demokratycznym a rz¹dzonym przez dyktatora (P), na podstawie schematu charakteryzuje oddzia³ywanie ideologii na spo³eczeñstwo w pañstwie totalitarnym (PP), lokalizuje na mapie ZSRR (P), wyjaœnia skróty ZSRR, NEP, NKWD (P), wskazuje ró nice miêdzy gospodark¹ rynkow¹ a sterowan¹ centralnie (PP). zna dzia³alnoœæ Benito Mussoliniego (P), rozumie pojêcia: kombatant, faszyzm, totalitaryzm, czarne koszule, duce (P), zna datê marszu na Rzym (P) rozumie wp³yw sytuacji we W³oszech po I wojnie œwiatowej na zdobycie w³adzy przez Benito Mussoliniego (PP), rozumie ró nice miêdzy pañstwem demokratycznym wydarzenia zwi¹zane z rz¹dami dyktatorów np. Droga ku wojnie. Czêœæ ZSRR; Stalin demon zbrodni i z³a, portrety czo³owych postaci bolszewickiej Rosji: W. Lenina, J. Stalina, wydawnictwa popularnonaukowe; wyk³ad, rozmowa nauczaj¹ca, dyskusja, praca z map¹, podrêcznikiem, analiza materia³ów Ÿród³owych, projekcja filmu, kartka z pamiêtnika mieszkañca ZSRR z lat miêdzywojennych, w skoroszycie podrêcznik, rozdzia³ Nowa ideologia faszyzm, mapa Europa w latach 98 r.- 939, atlasy, skoroszyt, teksty Ÿród³owe, filmy dokumentalne przedstawiaj¹ce wydarzenia zwi¹zane

16 45 II. DWUDZIESTOLECIE MIÊDZYWOJENNE W EUROPIE Mussoliniego, podstawy w³oskiego faszyzmu, W³ochy pañstwem totalitarnym a totalitarnym (P); przedstawia argumenty uzasadniaj¹ce, e W³ochy w okresie miêdzywojennym by³y pañstwem totalitarnym (PP), lokalizuje na mapie: W³ochy, Etiopiê (P). z rz¹dami Benito Mussoliniego np. Droga ku wojnie. Czêœæ W³ochy; wyk³ad, analiza materia³ów Ÿród³owych, praca z map¹, podrêcznikiem, projekcja filmu, inscenizacja: Spotkanie Benito Mussoliniego z królem Wiktorem Emanuelem III, w skoroszycie 7. Dojœcie Adolfa Hitlera do w³adzy. Niemcy wobec traktatu wersalskiego, pogl¹dy Adolfa Hitlera, droga Hitlera do w³adzy, pozycja führera, III Rzesza pod rz¹dami Hitlera, totalitarne metody sprawowania w³adzy, militaryzacja Niemiec ³amanie zna dzia³alnoœæ Adolfa Hitlera (P), rozumie pojêcia: pucz, dyktator, faszyzm, terror, gestapo, nazizm (narodowy socjalizm), kanclerz, swastyka, obóz koncentracyjny, antysemityzm, führer (P), podaje nazwê pañstwa niemieckiego rz¹dzonego przez Hitlera (P), zna datê objêcia funkcji kanclerza przez Adolfa Hitlera (P); rozumie, e program narodowego socjalizmu stwarza³ zagro enie dla pokoju europejskiego (P), uzasadnia, dlaczego program Hitlera zyska³ szerokie poparcie (PP), charakteryzuje ró nice miêdzy pañstwem demokratycznym a rz¹dzonym przez dyktatora (P), rozumie zagro enia bezpieczeñstwa Polski wynikaj¹ce z agresywnej polityki Niemiec (P); uzasadnia, e skutki I wojny œwiatowej mia³y wp³yw na rozwój nazizmu (PP), wyjaœnia skróty: NSDAP, SS, SA. (P), przedstawia etapy przejmowania w³adzy przez Hitlera i sposób podrêcznik, rozdzia³ Nowa ideologia faszyzm mapa Europa w latach , atlasy, skoroszyt teksty Ÿród³owe, filmy dokumentalne przedstawiaj¹ce wydarzenia zwi¹zane z rz¹dami Hitlera np. Droga ku wojnie. Czêœæ Niemcy; wyk³ad, analiza materia³ów Ÿród³owych, praca z map¹, podrêcznikiem, projekcja filmu, drama: S¹d nad Adolfem Hitlerem, w skoroszycie

17 46 Dzia³ Nr lekcji Temat, g³ówne zagadnienia lekcji Osi¹gniêcia ucznia Œrodki dydaktyczne, metody Liczba godzin postanowieñ traktatu wersalskiego jej sprawowania (PP), przedstawia dzia³ania nazistów zmierzaj¹ce do ograniczenia wolnoœci jednostki (P), lokalizuje na mapie III Rzeszê (P). II. DWUDZIESTOLECIE MIÊDZYWOJENNE W EUROPIE 8. Budowa podstaw pañstwowoœci polskiej. konstytucja marcowa, rz¹dy parlamentarne, pierwsze wybory prezydenckie, trudnoœci pierwszego okresu odbudowy zna dzia³alnoœæ: Gabriela Narutowicza, Józefa Pi³sudskiego, Stanis³awa Wojciechowskiego (P), zna daty: uchwalenia konstytucji marcowej (P), wyboru pierwszego prezydenta (P), wymienia g³ówne instytucje w³adzy II Rzeczypospolitej (P), wymienia najwa niejsze postanowienia konstytucji marcowej (P); rozumie, na czym polega zasada trójpodzia³u w³adzy (P), wyjaœnia, w czym przejawia³a siê s³aboœæ rz¹dów parlamentarnych w latach dwudziestych (PP), uzasadnia, e fanatyzm polityczny mo e wywo³aæ tragiczne skutki (PP); opowiada o zmianach, jakie wyst¹pi³y w yciu codziennym (PP), lokalizuje na mapie: granice II Rzeczypospolitej (P), s¹siadów II Rzeczypospolitej (P), wykreœla schemat prezentuj¹cy system rz¹dów w II Rzeczypospolitej po 92 r. (PP), uzasadnia, e konstytucja marcowa mia³a demokratyczny charakter (PP). podrêcznik, rozdzia³ Polska droga do rz¹dów autorytarnych, skoroszyt, mapy: Ziemie polskie pod zaborami, Rzeczpospolita w latach r., atlasy, film dydaktyczny Prezydenci teksty Ÿród³owe, wydawnictwa popularnonaukowe; opowiadanie, praca z podrêcznikiem, zebranie i opracowanie wiadomoœci na temat pierwszego prezydenta II Rzeczypospolitej; dyskusja, w skoroszycie 9. Przewrót majowy i jego konsekwencje. zna dzia³alnoœæ: Józefa Pi³sudskiego, Stanis³awa Wojciechowskiego, Ignacego Moœcickiego, Edwarda Rydza- podrêcznik, rozdzia³ Polska droga do rz¹dów autorytarnych, skoroszyt

18 47 II. DWUDZIESTOLECIE MIÊDZYWOJENNE W EUROPIE przewrót majowy, rz¹dy autorytarne J. Pi³sudskiego, opozycja wobec sanacji, konstytucja kwietniowa 20. Lekcja powtórzeniowa Ró nice miêdzy totalitarn¹ a demokratyczn¹ form¹ rz¹dów. Œmig³ego (P), rozumie pojêcia: sanacja, rz¹dy autorytarne, BBWR, Centrolew (P), zna datê uchwalenia konstytucji kwietniowej (P), rozumie znaczenie dat: przewrotu majowego (P), œmierci Józefa Pi³sudskiego (P), wskazuje przyczyny i skutki przewrotu majowego (P), rozumie, jakie uwarunkowania zewnêtrzne i wewnêtrzne mia³y wp³yw na przewrót majowy (PP), wyjaœnia niewspó³miern¹ rolê Józefa Pi³sudskiego w rz¹dzeniu pañstwem po 926 r. do zajmowanego przez niego stanowiska (PP), charakteryzuje przemiany politycznew Polsce w latach (PP), wymienia najwa niejsze postanowienia konstytucji kwietniowej (P), wskazuje przyk³ady œwiadcz¹ce o s³aboœci polskiej demokracji w okresie miêdzywojennym (PP), porównuje postanowienia konstytucji marcowej i kwietniowej (PP), dokonuje oceny rz¹dów sanacji (PP), zajmuje stanowisko wobec wydarzeñ z maja 926 r. (PP). przedstawia cele przyœwiecajace Lidze Narodów i trudnoœci w ich realizowaniu (P), charakteryzuje metody stosowane przez bolszewików w celu utrzymania w³adzy (P), wskazuje ró nice miêdzy pañstwem demokratycznym a rz¹dzonym przez dyktatora (PP), omawia zasady, na których opiera³ siê komunizm, faszyzm, narodowy socjalizm (P), przedstawia przemiany ustrojowe w Polsce od rz¹dów parlamentarnych do autorytarnych (PP), omawia dzia³ania dyktatorów zmierzaj¹ce do ograniczenia wolnoœci jednostki (PP), charakteryzuje oddzia³ywanie ideologii na spo³eczeñstwo, mapa: Rzeczpospolita w latach r., atlasy, teksty Ÿród³owe, film dydaktyczny Prezydenci, wydawnictwa popularnonaukowe; opowiadanie, praca z podrêcznikiem, zebranie i opracowanie wiadomoœci na temat g³ównych postaci zwi¹zanych z przewrotem majowym, debata, w skoroszycie podrêcznik, dzia³ Dwudziestolecie miêdzywojenne w Polsce. skoroszyt, mapa: Rzeczpospolita w latach , Europa w okresie miêdzywojennym, atlasy, teksty Ÿród³owe, wydawnictwa popularnonaukowe. dyskusja, praca z podrêcznikiem, u³o enie

19 48 Dzia³ Nr lekcji Temat, g³ówne zagadnienia lekcji Osi¹gniêcia ucznia Œrodki dydaktyczne, metody Liczba godzin II. w pañstwie totalitarnym (PP), lokalizuje na mapie: ZSRR, W³ochy III Rzeszê (P), wyjaœnia skróty: ZSRR, NKWD, NSDAP (P). krzy ówki, wykonanie zadañ w skoroszycie III. PRZEMIANY CYWILIZACYJNE W LATACH Œwiatowy kryzys gospodarczy na œwiecie i jego przezwyciê enie. plan Dawesa, krach na gie³dzie nowojorskiej i jego konsekwencje, próby przezwyciê enia kryzysu polityka Nowego adu 22. S³aboœci i sukcesy polskiej gospodarki w latach miêdzywojennych. zna dzia³alnoœæ Franklina Delano Roosevelta (P), rozumie pojêcia: inflacja, protekcjonizm, interwencjonizm, Nowy ad (P), rozumie znaczenie daty pocz¹tku kryzysu (P), wymienia zjawiska, które œwiadcz¹ o sytuacji kryzysowej pañstwa (PP), wymienia przyczyny wyst¹pienia kryzysu (P), objaœnia, na czym opiera³a siê polityka Nowego adu (P), rozumie, e kryzys w USA wp³yn¹³ na za³amanie siê gospodarki europejskiej (PP), uzasadnia, e œwiatowy system finansowy w latach 20-tych opiera³ siê na gospodarce USA (PP), analizuje Ÿród³a statystyczne i na ich podstawie formu³uje wnioski (PP), wskazuje na zwi¹zek miêdzy krachem na gie³dzie nowojorskiej a zmianami, jakie wyst¹pi³y w yciu codziennym (PP). zna dzia³alnoœæ: W³adys³awa Grabskiego, Eugeniusza Kwiatkowskiego (P), rozumie pojêcia: hiperinflacja, no yce cen, parcelacja, reforma walutowa, Bank Polski (P), podrêcznik, rozdzia³ Wzloty i upadki œwiatowej gospodarki. Skoroszyt, mapa Œwiat , atlasy, teksty Ÿród³owe, film dydaktyczny Wielki kryzys; wyk³ad ilustrowany materia³ami Ÿród³owymi i filmem, opowiadanie, praca z podrêcznikiem, analiza Ÿróde³ statystycznych, gra dydaktyczna Na nowojorskiej gie³dzie, burza mózgów: Jak przezwyciê yæ kryzys?, w skoroszycie podrêcznik, rozdzia³ Gospodarka II Rzeczypospolitej, skoroszyt, mapa: Rzeczpospolita

20 49 III. PRZEMIANY CYWILIZACYJNE W LATACH sytuacja gospodarcza ziem polskich po odzyskaniu niepodleg³oœci, trudnoœci w integracji ziem polskich, reforma rolna, pierwsze sukcesy w odbudowie, kryzys gospodarczy, sukcesy polskiej gospodarki COP, Gdynia, reforma walutowa rozumie znaczenie daty przeprowadzenia reformy walutowej (PP), okreœla trudnoœci jakie musia³ przezwyciê yæ rz¹d by zintegrowaæ ziemie polskie (PP), wymienia sukcesy gospodarcze II Rzeczypospolitej (P), charakteryzuje za³o enia reformy rolnej (PP), rozumie przyczyny wyst¹pienia kryzysu w Polsce i wiêksze ni w USA trudnoœci w jego pokonaniu (PP), dokonuje bilansu gospodarki II Rzeczypospolitej (PP), ocenia rolê W³adys³awa Grabskiego i Eugeniusza Kwiatkowskiego w rozwoju gospodarczym pañstwa (PP), analizuje Ÿród³a statystyczne i na ich podstawie formu³uje wnioski (PP), lokalizuje na mapie: Gdyniê (P), Centralny Okrêg Przemys³owy (P). w latach , atlasy, teksty Ÿród³owe, film. dydaktyczny: Wielki kryzys, wydawnictwa popularnonaukowe; dyskusja, praca z podrêcznikiem, analiza danych statystycznych, sporz¹dzenie notatki na temat W³adys³awa Grabskiego, Eugeniusza Kwiatkowskiego, praca w grupach przygotowanie charakterystyki Polski A i B, w skoroszycie 23. Osi¹gniêcia naukowo-techniczne okresu miêdzywojennego. osi¹gniêcia nauk œcis³ych, postêp techniczny w przemyœle, Stany Zjednoczone potêg¹ ekonomiczn¹, wp³yw postêpu naukowo- zna dzia³alnoœæ wybranych przedstawicieli nauki i ich osi¹gniêcia np. Aleksander Fleming penicylina (P), wymienia najwa niejsze osi¹gniêcia nauki i techniki okresu miêdzywojennego (P), rozumie wp³yw wynalazków i odkryæ naukowo-technicznych na zmiany w yciu codziennym ludzi okresu miêdzywojennego (P), uzasadnia, e postêp mo e zarówno s³u yæ jak i szkodziæ cz³owiekowi (PP), lokalizuje na mapie potêgi gospodarcze: USA, Wielk¹ Brytaniê i Francjê (P). podrêcznik, rozdzia³ Nauka i technika, skoroszyt, przedmioty codziennego u ytku pochodz¹ce z omawianego okresu, filmy, wydawnictwa popularnonaukowe, ilustracje, zdjêcia obrazuj¹ce postêp naukowo-techniczny w latach i jego wp³yw na ycie codzienne,

21 50 Dzia³ Nr lekcji Temat, g³ówne zagadnienia lekcji Osi¹gniêcia ucznia Œrodki dydaktyczne, metody Liczba godzin III. PRZEMIANY CYWILIZACYJNE W LATACH technicznego na ycie codzienne 24. Przeobra enia cywilizacyjno- -kulturalne na œwiecie w okresie miêdzywojennym. nowe kierunki w sztuce, przemiany w kulturze rozwój kultury masowej, radia, filmu, wzrost popularnoœci kultury amerykañskiej, przejawy zmian obyczajowych, kultura w pañstwach totalitarnych wymienia nazwy nowych kierunków w sztuce: kubizm, ekspresjonizm, surrealizm, realizm socjalistyczny, abstrakcjonizm i ich za³o enia (PP), zna dzia³alnoœæ wybranych twórców sztuki i literatury, np. P. Picassa, T. Manna (PP), wymienia najwa niejsze osi¹gniêcia nauki i techniki okresu miêdzywojennego (P), rozumie rolê sztuki w pañstwie demokratycznym i totalitarnym (PP), omawia najwa niejsze zjawiska w kulturze okresu miêdzywojennego (PP), charakteryzuje zmiany dotycz¹ce pozycji kobiety w spo³eczeñstwie (PP), wyjaœnia, na czym polega³a demokratyzacja ycia kulturalnego (PP), uzasadnia, e w pañstwach totalitarnych sztuka s³u y³a ideologii (PP). praca z podrêcznikiem, sporz¹dzanie tabeli prezentuj¹cej osi¹gniêcia naukowo techniczne i ich znaczenie dla cywilizacji, wykonanie zadañ w skoroszycie podrêcznik, rozdzia³ Oblicza œwiatowej kultury, skoroszyt, filmy, nagrania, wydawnictwa popularnonaukowe prezentujace modê, obyczajowoœæ, muzykê, sztukê okresu miêdzywojennego; opowiadanie, pokaz, praca z podrêcznikiem, portfolio Przeobra enia w kulturze okresu miêdzywojennego, w skoroszycie

22 5 III. PRZEMIANY CYWILIZACYJNE W LATACH Oœwiata, nauka i kultura odrodzonej Polski. budowa szkolnictwa, osi¹gniêcia nauki i techniki, twórcy literatury i sztuki okresu miêdzywojennego, osi¹gniêcia w dziedzinie sportu, oœwiata i kultura mniejszoœci narodowych 26. Lekcja powtórzeniowa: Przeobra enia spo³eczne, gospodarcze, kulturalne i polityczne w Europie w dwudziestoleciu miêdzywojennym rozumie pojêcie polonizacja (P), rozumie znaczenie daty 924 r. (P), wymienia przedstawicieli literatury: W³adys³awa Reymonta, Mariê D¹browsk¹, Stefana eromskiego, Juliana Tuwima (P), wymienia twórców sztuki np. Stanis³awa Ignacego Witkiewicza, Xawerego Dunikowskiego (PP), wymienia najwa niejsze osi¹gniêcia nauki i techniki polskiej okresu miêdzywojennego (P), wymienia sukcesy polskich sportowców (P), rozumie wp³yw wprowadzenia powszechnego nauczania na zmniejszenie siê poziomu analfabetyzmu (P), dokonuje bilansu osi¹gniêæ II Rzeczypospolitej na polu nauki i kultury (PP). uzasadnia, e œwiatowy system finansowy w latach 20. opiera³ siê na USA (P), analizuje Ÿród³a statystyczne i na ich podstawie formu³uje wnioski (PP), wskazuje na zwi¹zek miêdzy krachem na gie³dzie nowojorskiej a zmianami, jakie wyst¹pi³y w yciu codziennym (P), wskazuje zjawiska œwiadcz¹ce o sytuacji kryzysowej pañstwa (P), wymienia sukcesy na polu gospodarki II Rzeczypospolitej (P), wymienia najwa niejsze osi¹gniêcia nauki i techniki okresu miêdzywojennego (P), podrêcznik, rozdzia³ Oœwiata, nauka i kultura odrodzonej Polski, skoroszyt, filmy dokumentalne prezentuj¹ce sceny z ycia okresu miêdzywojennego, fragmenty literatury, reprodukcje dzie³ sztuki; pokaz, praca z podrêcznikiem, projekcja filmu, praca w grupach przygotowanie zestawienia osi¹gniêæ II Rzeczypospolitej na polu kultury, oœwiaty i nauki, poker kryterialny Osi¹gniêcia II Rzeczypospolitej na polu nauki i kultury, wykonanie zadañ w skoroszycie podrêcznik, dzia³ Dwudziestolecie miêdzywojenne w Polsce, skoroszyt, mapa: Rzeczpospolita w latach , Europa w okresie miêdzywojennym, atlasy, teksty Ÿród³owe, wydawnictwa

23 52 Dzia³ Nr lekcji Temat, g³ówne zagadnienia lekcji Osi¹gniêcia ucznia Œrodki dydaktyczne, metody Liczba godzin III. PRZEMIANY... lokalizuje na mapie potêgi gospodarcze (P), omawia najwa niejsze zjawiska w kulturze okresu miêdzywojennego (P), wymienia najwa niejsze osi¹gniêcia nauki i techniki polskiej okresu miêdzywojennego (P). popularnonaukowe. praca z podrêcznikiem, poker kryterialny Najwiêksze osi¹gniêcia II Rzeczypospolitej, w skoroszycie 27. Pisemny sprawdzian wiadomoœci. IV. II WOJNA ŒWIATOWA 28. Przejawy agresji faszystowskiej w latach trzydziestych. anschluss Austrii, konferencja w Monachium, wojna domowa w Hiszpanii, pakt antykominternowski, rozpad Czechos³owacji zna dzia³alnoœæ postaci: Adolf Hitler, gen. Francisco Franco (P), rozumie pojêcie aneksja (P), rozumie znaczenie dat: zajêcia Austrii przez Adolfa Hitlera (P), konferencji w Monachium (P), podboju Etiopii przez W³ochy (P), rozbioru Czechos³owacji (P), podpisania paktu antykominternowskiego (P), uzasadnia, e pakt osi stwarza³ zagro enie dla pokoju (P), wyjaœnia, dlaczego nast¹pi³o zbli enie Niemiec, W³och i Japonii (PP), dokonuje oceny polityki mocarstw zachodnich wzglêdem Niemiec (PP), lokalizuje na mapie pañstwa faszystowskie i kierunki ich agresji (P). podrêcznik, rozdzia³ Marsz ku wojnie, skoroszyt, mapa: Europa w latach , atlasy, teksty Ÿród³owe, film dokumentalny Fatalne zauroczenie, wydawnictwa popularnonaukowe; wyk³ad, analiza materia³ów Ÿród³owych, symulacja: Obrady konferencji monachijskiej, praca z podrêcznikiem, map¹, projekcja filmu, sporz¹dzenie kalendarium wydarzeñ maj¹cych wp³yw na wybuch wojny, w skoroszycie

24 IV. II WOJNA ŒWIATOWA 29. Polska polityka zagraniczna w latach trzydziestych. polityka równowagi, zajêcie Zaolzia przez Polskê, ¹dania Hitlera wobec Polski, pakt Ribbentrop Mo³otow zna dzia³alnoœæ Józefa Becka (P), rozumie pojêcie polityka równowagi (P), zna daty: podpisania polsko-radzieckiego paktu o nieagresji, podpisania uk³adu polsko-niemieckiego, paktu Ribbentrop-Mo³otow, zajêcia Zaolzia przez Polskê (PP), rozumie zasady, na jakich opiera³a siê polityka równowagi i dlaczego by³a realizowana przez rz¹d polski (P), wymienia sojuszników Polski (P), wymienia ¹dania wysuniête przez Hitlera wobec Polski (P), przytacza postanowienia paktu Ribbentrop-Mo³otow (P); dostrzega zagro enia bezpieczeñstwa Polski wynikaj¹ce z agresywnej polityki Niemiec (P); wyjaœnia skrót FON (PP), przedstawia argumenty za i przeciw zajêciu Zaolzia przez Polskê (PP), dokonuje oceny postawy rz¹du polskiego wobec ¹dañ niemieckich i uzasadnia swoje stanowisko (PP), dokonuje oceny po³o enia politycznego Polski w roku 939 r. (PP), wskazuje na mapie zmiany terytorialne zaplanowane w pakcie Ribbentrop-Mo³otow (PP). podrêcznik, rozdzia³ Marsz ku wojnie skoroszyt, mapa: Rzeczpospolita w latach , atlasy, teksty Ÿród³owe, filmy dokumentalne...i zdrada cz. I, Bêkart Wersalski. Pakt Ribbentrop-Mo³otow 939 r.; wyk³ad, praca z map¹, podrêcznikiem, projekcja filmu, puzzle metoda uczenia siê we wspó³pracy, opracowanie wyst¹pienia na forum Sejmu dotycz¹cego za³o eñ polskiej polityki zagranicznej lat trzydziestych, wykonanie zadañ w skoroszycie 30. Wojna obronna Polski w 939 r. agresja Niemiec na Polskê (0 IX 939), kampania wrzeœniowa, postawa spo³eczeñstwa wymienia nazwiska dowódców bior¹cych udzia³ w kampanii wrzeœniowej: gen. Tadeusz Kutrzeba, mjr Henryk Sucharski, gen. Franciszek Kleeberg (P), rozumie pojêcia: wojna b³yskawiczna, wojna totalna (P), zna datê pocz¹tku II wojny œwiatowej, rozumie znaczenie dat: najwa niejszych bitew, kapitulacji Warszawy podrêcznik, rozdzia³ Samotnie przeciwko dwóm potêgom, skoroszyt, mapa: Polska w latach II wojny œwiatowej, atlasy, mapki konturowe Polski, teksty Ÿród³owe, filmy dydaktyczne: Tamten 53

25 54 Dzia³ Nr lekcji Temat, g³ówne zagadnienia lekcji Osi¹gniêcia ucznia Œrodki dydaktyczne, metody Liczba godzin IV. II WOJNA ŒWIATOWA wobec wojny, totalny charakter wojny, bilans walk omawia za³o enia niemieckiego planu Fall Weiss (P), okreœla stanowisko, jakie zajê³y mocarstwa zachodnie wobec ataku Niemiec na Polskê (P), uzasadnia, e zbrojny opór Polaków sta³ siê pocz¹tkiem walki z faszyzmem (P), na podstawie danych statystycznych porównuje si³y polskie i niemieckie w momencie wybuchu wojny (PP), przedstawia za³o enia polskiego planu obrony (PP), wskazuje na mapie: kierunki g³ównych uderzeñ niemieckich (P), miejsca najwa niejszych bitew (P). wrzesieñ, Marsz na Polskê, wydawnictwa popularnonaukowe prezentuj¹ce wydarzenia z wrzeœnia 939 r., pami¹tki, zdjêcia rodzinne z omawianego okresu, zebrane przez uczniów; opowiadanie, praca z podrêcznikiem, map¹, zaznaczenie na mapkach konturowych miejsc najwiêkszych bitew, opracowanie fragmentu dziennika rodzinnego Pamiêtny wrzesieñ 939 r., dyskusja Spo³eczeñstwo polskie i mocarstwa zachodnie wobec agresji Niemiec, w skoroszycie 3. Utworzenie rz¹du polskiego na emigracji. wkroczenie Armii Czerwonej na ziemie polskie, zna dzia³alnoœæ: gen. W³adys³awa Sikorskiego, W³adys³awa Raczkiewicza (P), rozumie pojêcie internowanie (P), zna datê wkroczenia Armii Czerwonej na ziemie polskie, rozumie znaczenie dat: internowania w³adz polskich w Rumunii, podrêcznik, rozdzia³ Samotnie przeciwko dwóm potêgom, skoroszyt, mapa: Polska w latach II wojny œwiatowej, Europa w latach II wojny

26 IV. II WOJNA ŒWIATOWA nowe porozumienie radziecko- -niemieckie, rz¹d polski na uchodÿctwie 32. Dzia³ania zbrojne w Europie w latach aneksja pañstw ba³tyckich przez ZSRR, dziwna wojna na Zachodzie Europy, agresja Niemiec na Daniê i Norwegiê, klêska Francji, bitwa o Angliê utworzenia rz¹du polskiego na uchodÿctwie (P), charakteryzuje dzia³ania podjête przez rz¹d polski na emigracji (PP), rozumie, e rz¹d powsta³ w oparciu o konstytucjê kwietniow¹ (PP), rozumie koniecznoœæ utworzenia rz¹du dla utrzymania ci¹g³oœci pañstwowoœci polskiej (P), wskazuje na mapie: kierunki uderzenia Armii Czerwonej, Francjê, Rumuniê, liniê podzia³u ziem polskich ustalon¹ w dniu 28 IX 939 r. i porównuje j¹ z lini¹ zaplanowan¹ w pakcie Ribbentrop-Mo³otow (PP), analizuje teksty Ÿród³owe (PP), dokonuje oceny argumentów przedstawionych przez stronê radzieck¹ uzasadniaj¹cych wkroczenie Armii Czerwonej na ziemie polskie (PP). zna dzia³alnoœæ: gen. Charlesa de Gaulle a, Winstona Churchilla (P), rozumie pojêcia: dziwna wojna, kolaborant (P), rozumie znaczenie dat: agresji Niemiec na Daniê, Norwegiê, Francjê (PP), klêski Francji (PP), bitwy o Angliê (PP), wymienia przyczyny agresji ZSRR i Niemiec (P), rozumie skutki klêski Francji (P), uzasadnia znaczenie zwyciêstwa Anglii (P), wskazuje na mapie: ziemie zajête przez ZSRR (P), kierunki uderzeñ niemieckich w latach i zasiêg ich zdobyczy (P), miejsca walk, w których brali udzia³ Polacy (PP). œwiatowej, atlasy, teksty Ÿród³owe, film dydaktyczny Agresja Zwi¹zku Radzieckiego na Polskê w939r., pami¹tki, zdjêcia rodzinne z omawianego okresu zebrane przez uczniów; opowiadanie, praca z map¹, podrêcznikiem, prezentacja materia³ów zebranych przez uczniów, w skoroszycie podrêcznik, rozdzia³ Triumfy agresorów, skoroszyt, mapa: Europa w latach II wojny œwiatowej, atlasy, mapki konturowe Europy, teksty Ÿród³owe, film dydaktyczny Bitwa o Angliê, wydawnictwa pularnonaukowe, zdjêcia, albumy prezentuj¹ce wydarzenia wojenne; opowiadanie, praca z podrêcznikiem, map¹, projekcja filmu, pokaz, 55

27 56 Dzia³ Nr lekcji Temat, g³ówne zagadnienia lekcji Osi¹gniêcia ucznia Œrodki dydaktyczne, metody Liczba godzin samodzielne u³o enie przez uczniów krzy ówki, w skoroszycie IV. II WOJNA ŒWIATOWA 33. Wojna na morzach, w Afryce i na Dalekim Wschodzie. walka o morskie szlaki, zmagania floty polskiej wojna w Afryce, atak Japonii na Pearl Harbor i jego konsekwencje charakteryzuje zmagania floty polskiej na morzach (PP), wymienia g³ówne etapy wojny na Dalekim Wschodzie (PP), zna datê ataku Japonii na Pearl Harbor (P), rozumie przyczyny agresji W³och w Afryce (PP), dostrzega strategiczne znaczenie obszarów Afryki Pó³nocnej i Kana³u Sueskiego (P), wskazuje na mapie: Libiê, Kana³ Sueski, Tobruk (P), obszary objête walkami na Wschodzie (P), miejsca walk, w których brali udzia³ Polacy (PP). podrêcznik, rozdzia³y Triumfy agresorów, Czas prze³omu, skoroszyt, mapa: Europa w latach II wojny œwiatowej, mapa œwiata, atlasy, teksty Ÿród³owe, film dydaktyczny Polska na morzu r., wydawnictwa popularnonaukowe, zdjêcia, albumy prezentuj¹ce okrêty z lat II wojny œwiatowej; wyk³ad ilustrowany ró nymi œrodkami dydaktycznymi, praca z podrêcznikiem, map¹, napisanie relacji z walk na morzach, w skoroszycie 34. Agresja III Rzeszy na 35. ZSRR pocz¹tek prze³omu. atak niemiecki zna dzia³alnoœæ: Józefa Stalina, Wiaczes³awa Mo³otowa, Benito Mussoliniego (P), rozumie pojêcia: wielka koalicja antyhitlerowska, wielka trójka, alianci (P), podrêcznik, rozdzia³ Czas prze³omu, skoroszyt, mapa: Europa w latach II wojny œwiatowej, atlasy, teksty 2

28 57 IV. II WOJNA ŒWIATOWA 22 VI 94, wielka koalicja antyhitlerowska, kapitulacja W³och 36. Koniec wojny w Europie i na Dalekim Wschodzie. konferencje wielkiej trójki w Teheranie, Ja³cie i Poczdamie, utworzenie II frontu na zachodzie Europy, zdobycie Berlina podpisanie kapitulacji przez III Rzeszê, udzia³ wojsk zna kryptonim niemieckiego planu agresji na ZSRR Barbarossa (P), zna datê ataku niemieckiego na ZSRR (P), rozumie znaczenie dat: podpisania Karty Atlantyckiej (PP), bitwy stalingradzkiej (PP), bitwy na ³uku kurskim (PP), kapitulacji W³och (P); rozumie przyczyny s³aboœci i pocz¹tkowych klêsk ZSRR w wojnie z Niemcami (P), wyjaœnia znaczenie zwyciêstwa ZSRR w bitwie stalingradzkiej (PP), wyjaœnia wp³yw klêski Niemców pod Kurskiem na dalsze losy wojny (P); omawia etapy kszta³towania siê wielkiej koalicji antyhitlerowskiej (PP), na podstawie mapy omawia dzia³ania zbrojne wskazuje na mapie miejsca najwa niejszych bitew (PP). zna dzia³alnoœæ: Józefa Stalina, W. Churchilla, F.D. Roosevelta (P), rozumie pojêcia: wielka koalicja antyhitlerowska, wielka trójka, alianci (P), nazywa plan l¹dowania aliantów w Normandii Over lord (P), charakteryzuje najwa niejsze postanowienia konferencji wielkiej trójki (P), zna daty: konferencji w Teheranie (P), konferencji w Ja³cie (P), konferencji w Poczdamie (P), wymienia skutki II wojny œwiatowej (PP), rozumie znaczenie dat: otwarcia II frontu w Europie (PP), zdobycia Berlina przez aliantów (PP), podpisania kapitulacji przez III Rzeszê (PP), Ÿród³owe, zdjêcia przedstawiajace wielk¹ trójkê, fragment filmu Stalingrad ; opowiadanie, praca z podrêcznikiem, map¹, projekcja filmu, symulacja Sztab niemiecki opracowuje plan ataku na ZSRR, reporta Co siê wydarzy³o na ³uku kurskim?, wykonanie zadañ w skoroszycie Podrêcznik, rozdzia³ Koniec wojny. Pocz¹tek nowych zagro eñ, skoroszyt, mapa: Europa w latach II wojny œwiatowej, atlasy, teksty Ÿród³owe, zdjêcia przedstawiaj¹ce wielk¹ trójkê; opowiadanie, praca z podrêcznikiem, map¹, analiza tekstów Ÿród³owych, wykonanie zadañ w skoroszycie