Babiogórski Park Narodowy.

Transkrypt

1 Babiogórski Park Narodowy. Lokalizacja punktów pomiarowych i wyniki badań. Na terenie Babiogórskiego Parku Narodowego zlokalizowano 3 punkty pomiarowe. Pomiary prowadzono od stycznia do grudnia 2005 roku. 19. Punkt pomiarowy O.O. Orawa, odz. 99 h. Punkt ten leży na terenie pozamiejskim, charakteryzuje tło stężeń SO 2 i NO 2. Najbliższą miejscowością jest Zubrzyca Górna. 19 Odległość punktu pomiarowego od znaczących obiektów: dużego zakładu przemysłowego 110 km, małego zakładu produkcyjnego 20 km, drogi o dużym natężeniu ruchu 20 km, drogi lokalnej 3 km, drogi gruntowej 0,1 km, miasta powyżej 100 tyś. mieszk. 100 km, miasta powyżej 10 tyś. mieszk. 30 km, wsi powyżej 1 tyś. mieszk. 5 km, pojedynczych domostw 0,5 km. Punkt zlokalizowano na łagodnym stoku, próbniki powieszono 20 m od najbliższego drzewa.

2 Tab. 19. Zestawienie wartości średniomiesięcznych stężeń NO 2 [μg/m 3 ] i SO 2 [μg/m 3 ] w punkcie monitoringowym- Orawa w 2005 roku. [μg/m 3 ] styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec NO 2 7,4 6,0 3,7 6,9 5,7 7,2 6,0 SO 2 4,6 7,2 4,5 3,2 3,0 4,4 2,2 c.d. tab.19. [μg/m 3 ] sierpień wrzesień październik listopad grudzień średnia roczna NO 2 2,6 1,7 14,3 10,9 2,5 6,2 SO 2 0,3 0,9 4,7 4,0 5,3 3,7 Zestawienie wartości SO 2 i NO 2 w punkcie monitoringowym O.O. Orawa, odz. 99h - Babiogórski Park Narodowy w 2005 roku styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień [ μg/m 3 ] NO2 SO2 Średnie stężenie dwutlenku azotu w 2005 roku wyniosło 6,2 μg/m 3 co stanowi 31 % dopuszczalnego poziomu 20 μg/m 3 obowiązującego na obszarach Parków Narodowych. Oprócz nagłych wzrostów stężeń w październiku 14,3 μg/m 3 i w listopadzie 12,1 μg/m 3 stężenia NO 2 w ciągu roku utrzymywały się na niższym poziomie w przedziale od 1,7 μg/m 3 we wrześniu do 7,4 μg/m 3 w styczniu. Średnie stężenie dwutlenku siarki w 2005 roku wyniosło 3,7 μg/m 3 co stanowi 25% dopuszczalnego poziomu 15 μg/m 3 obowiązującego na obszarach Parków Narodowych. Niskie stężenia utrzymywały się przez cały rok z wyjątkiem lutego i grudnia, kiedy to stężenia SO 2 wzrosły do wartości 7,2 μg/m 3 i 5,3 μg/m 3.

3 20. Punkt pomiarowy O.O. Stonów, oddz. 57f. Punkt znajduje się na obszarze pozamiejskim, charakteryzuje wpływ lokalnej emisji ze źródeł punktowych. Najbliższą miejscowością jest Zawoja. 20 Odległość punktu pomiarowego od znaczących obiektów: dużego zakładu przemysłowego 100 km, małego zakładu produkcyjnego 10 km, drogi o dużym natężeniu ruchu 20 km, drogi lokalnej 6 km, drogi gruntowej 0,2 km miasta powyżej 100 tyś. mieszk. 100 km, miasta powyżej 10 tyś. mieszk. 20 km, wsi powyżej 1 tyś. mieszk. 6 km, pojedynczych domostw 0,1 km. Punkt znajduje się na łagodnym stoku, próbniki powieszono 20 m od najbliższego drzewa w pobliżu szkółki leśnej. Tab. 20. Zestawienie wartości średniomiesięcznych stężeń NO 2 [μg/m 2 ] i SO 2 [μg/m 3 ] w punkcie monitoringowym- Stonów 57f w 2005 roku. [μg/m 3 ] styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec NO 2 11,8 9,0 6,0 3,9 5,8 6,5 11,1 SO 2 3,8 5,5 6,3 4,0 4,0 3,7 2,1

4 c.d. tab.20. [μg/m 3 ] sierpień wrzesień październik listopad grudzień średnia roczna NO 2 2,8 3,4 9,7 10,9 5,0 7,2 SO 2 0,7 0,9 3,3 3,4 3,6 3,4 Zestawienie wartości SO 2 i NO 2 w punkcie monitoringowym O.O. Stonów odz. 57f. - Babiogórski Park Narodowy w 2005 roku styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień [ μg/m 3 ] NO2 SO2 Średnie stężenie dwutlenku azotu w 2005 roku wyniosło 7,2 μg/m 3 co stanowi 36 % poziomu dopuszczalnego. W kwietniu, sierpniu i we wrześniu stężenia NO 2 wykazywały tendencję spadkową. Najwyższe stężenia wystąpiły w miesiącach jesienno zimowych z wyraźnym maksimum w styczniu 11,8 μg/m 3. Nagły wzrost stężenia NO 2 zanotowano w lipcu (11,1 μg/m 3 ). Średnioroczne stężenie dwutlenku siarki wyniosło 3,4 μg/m 3, co stanowi 23 % poziomu dopuszczalnego. Stężenia SO 2 wahały się od 0,7 μg/m 3 w sierpniu do 6,3 μg/m 3 w marcu. Przez większość roku pomiarowego stężenia SO 2 utrzymywały się na znacznie niższym poziomie niż stężenia NO 2. Rozkład średniomiesięcznych stężeń NO 2 wskazuje na typowo napływowy charakter zanieczyszczeń z obszarów sąsiednich ze wzrostem w okresach wiatrów orawskich z kierunku południowo-zachodniego.

5 21. Punkt pomiarowy O.O. Stonów, oddz. 23a. Punkt pomiarowy zlokalizowano na obszarze pozamiejskim, charakteryzuje wpływ zanieczyszczeń napływających z terenów sąsiednich. 21 Odległość punktu pomiarowego od znaczących obiektów: dużego zakładu przemysłowego 105 km, małego zakładu produkcyjnego 15 km, drogi o dużym natężeniu ruchu 25 km, drogi lokalnej 12 km, drogi gruntowej 1 km, miasta powyżej 100 tyś. mieszk. 100 km, miasta powyżej 10 tyś. mieszk. 25 km, wsi powyżej 1 tyś. mieszk. 10 km, pojedynczych domostw 0,2 km. Punkt zlokalizowany jest na łagodnym wzniesieniu. Próbniki powieszono 15 m od najbliższego drzewa. Tab. 21. Zestawienie wartości średniomiesięcznych stężeń NO 2 [μg/m 3 ] i SO [μg/m 3 ] w punkcie monitoringowym- Stonów 23a w 2005 roku. [μg/m 3 ] styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec NO 2 12,4 15,6 7,9 4,0 3,4 9,2 12,8 SO 2 4,4 10,1 7,7 4,6 3,4 4,8 4,2

6 c.d. tab.21. [μg/m 3 ] sierpień wrzesień październik listopad grudzień średnia roczna NO 2 1,8 3,0 5,9 35,6 3,7 9,6 SO 2 1,2 1,0 3,9 5,6 4,0 4,6 Zestaw ienie w artości SO 2 i NO 2 w punkcie monitoringowym O.O. Stonów odz. 23 a - Babiogórski Park Narodowy w 2005 roku styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień [ μg/m 3 ] NO2 SO2 Średnioroczne stężenie dwutlenku azotu wyniosło 9,6 μg/m 3 co stanowi 48% poziomu dopuszczalnego. Stężenia NO 2 zmieniały się w ciągu roku osiągając najniższe wartości w miesiącach letnich w sierpniu i we wrześniu. Nagły wzrost stężeń nastąpił w listopadzie (35,6 μg/m 3 ). Średnie stężenie dwutlenku siarki w 2005 roku wyniosło 4,6 μg/m 3 co stanowi 31% dopuszczalnej wartości. Najniższe stężenie wystąpiły w sierpniu 1,2 μg/m 3 i we wrześniu 1,0 μg/m 3, a najwyższe w lutym 10,1 μg/m 3. Na wszystkich punktach kontrolnych zlokalizowanych na obszarze Parku zaznacza się sezonowy napływ zanieczyszczeń z obszarów sąsiednich, głównie dwutlenku azotu. Wartości miesięcznych stężeń dwutlenku siarki są bardzo niskie i wskazują na znikomy wpływ zanieczyszczeń pochodzących z lokalnej niskiej emisji i mają również charakter typowo napływowy.

7 Parki Narodowe. Na obszarach Parków Narodowych obowiązują bardziej rygorystyczne dopuszczalne poziomy zanieczyszczeń w powietrzu. Dopuszczalny poziom średniorocznego stężenia NO 2 wynosi 20 μg/m 3 średniorocznego stężenia SO 2 wynosi 15 μg/m 3., natomiast dopuszczalny poziom Tab. Zbiorcze zestawienie średniorocznych stężeń SO 2 i NO 2 w punktach pomiarowych zlokalizowanych na terenach parków narodowych w 2005 roku. Park Narodowy Babiogórski Gorczański Tatrzański Pieniński Ojcowski Magurski Punkt pomiarowo kontrolny średnioroczne stężenia NO 2 [μg/m 3 ] średnioroczne stężenia SO 2 [μg/m 3 ] O.O. Orawa oddz. 99 h 6,2 3,7 O.O. Stonów oddz.57f 7,2 3,4 O.O. Stonów oddz.23 a 9,6 4,6 Hucisko 5,6 3,7 Poręba Wielka 4,5 5,7 Góra Suhora 7,0 4,7 Polana Tomanowa 6,3 1,6 Schronisko Ornak 8,9 1,5 Schronisko Murowaniec B B Łysa Polana 7,0 3,2 Wąwóz Sobczański 7,5 3,3 Kras 5,7 5,6 Majerz 8,0 7,2 Pieskowa Skała 8,4 12,4 Ojców 7,0 5,2 Jerzmanowice-Lepianka 10,1 14,6 Nieznajowa 5,9 7,9 Krempna 5,0 5,5 Ciechania 5,5 8,4 Zestawienie średniorocznych wartości stężeń NO 2 i SO 2 punktach pomiarowych zlokalizowanych na terenach Parków Narodowych w 2005 roku. [μg/m 3 ] Piesk. Skała Ojców Lepianka Orawa Stonów 57f Stonów 23a Hucisko Poręba Wlk Suhora Wąwóz Sobcz Kras Majerz Nieznajowa Krempna Ciechania Polana Tom Schr.Ornak Schr. Murowaniec Łysa Polana NO2 SO2

8 Badania przeprowadzone w 19 punktach kontrolnych zlokalizowanych na obszarach sześciu Parków Narodowych wykazały, że w żadnym punkcie nie wystąpiły przekroczenia dopuszczalnych poziomów średniorocznego stężenia dwutlenku siarki i dwutlenku azotu. Babiogórski Park Narodowy na obszarze parku średnioroczne wartości stężeń NO 2 zawarte były w przedziale od 6,2 9,6 μg/ m 3. Wartości średniorocznych stężeń SO 2 były znacznie niższe i kształtowały się w granicach od 3,4 μg/m 3 do 4,6 μg/m 3. Gorczański Park Narodowy na obszarze parku średnioroczne stężenia NO 2 wynosiły od 4,5 μg/m 3 do 7,0 μg/m 3. Średnioroczne stężenia SO 2 kształtowały się na niższym poziomie od 3,7 do 5,7 μg/m 3. Tatrzański Park Narodowy na obszarze parku średnioroczne stężenia dwutlenku azotu zawarte były w granicach od 6,3 μg/m 3 (Polana Tomanowa) do 8,9 μg/m 3 (Schronisko Ornak). Na przejściu granicznym Łysa Polana średnioroczne stężenie dwutlenku azotu wyniosło 7,0 μg/m 3. Średnioroczne stężenia dwutlenku siarki kształtowały się na niskim poziomie od 1,5 do 3,2 μg/m 3. Nie uzyskano wyników stężeń z punktu Schronisko Murowaniec, natomiast w punkcie Łysa Polana średnią wyliczono z siedmiu wyników. Pieniński Park Narodowy na obszarze parku zanotowano podwyższone średnioroczne stężenia dwutlenku azotu, które wynosiły od 5,7 μg/m 3 (Kras obszar charakteryzujący niską emisję) do 8,0 μg/m 3 (Polana Majerz obszar charakteryzujący napływ zanieczyszczeń z sąsiednich obszarów). Średnioroczne stężenia dwutlenku siarki kształtowały się w przedziałach od 3,3 μg/m 3 (Wąwóz Sobczański) do 7,2 μg/m 3 ( Polana Majerz). Ojcowski Park Narodowy na obszarze parku zarejestrowano najwyższe stężenia średnioroczne zarówno dwutlenku azotu jak i dwutlenku siarki. Średnioroczne stężenia NO 2 kształtowały się na poziomie od 7,0 μg/m 3 ( Ojców wpływ lokalnej emisji) do 10,1 μg/m 3 (Jerzmanowice-Lepianka napływ zanieczyszczeń). Natomiast średnioroczne stężenia dwutlenku siarki wynosiły 5,2 μg/m 3 w Ojcowie, 12,4 μg/m 3 w Pieskowej Skale oraz 14,6 μg/m 3 w Jerzmanowicach Lepianka (napływ zanieczyszczeń z sąsiednich obszarów). Magurski Park Narodowy na obszarze parku średnioroczne stężenia NO 2 kształtowały się na poziomie od 5,0 μg/m 3 do 5,9 μg/m 3. Wartości średniorocznych

9 stężeń dwutlenku siarki były wyższe od 5,5 μg/m 3 (Krempna) do 8,4 μg/m 3 (Ciachania napływ zanieczyszczeń z innych obszarów). Podsumowując należy stwierdzić, że na obszarach wszystkich Parków Narodowych Województwa Małopolskiego występują podwyższone wartości dwutlenku azotu. Zanieczyszczenia mają charakter typowo napływowy z sąsiednich obszarów. Najwyższe stężenia NO 2 pomierzono na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego. Na obszarach Babiogórskiego, Gorczańskiego, Pienińskiego Parku występuje w powietrzu niższy poziom dwutlenku siarki, najniższy w Tatrzańskim Parku Narodowym. Najwyższy poziom stężenia dwutlenku siarki występuje na obszarze Ojcowskiego Parku Narodowego i jest zbliżony do poziomu dopuszczalnego 15 μg/m 3 obowiązującego w Parkach Narodowych. Znacznie podwyższony poziom dwutlenku siarki występuje na obszarze Parku Magurskiego. Zanieczyszczenia te maja charakter typowo napływowy być może dalekiego zasięgu (transgraniczne przemieszczanie się zanieczyszczeń).