Rola Ministerstwa Sprawiedliwości w procesie upowszechniania instytucji mediacji w Polsce

Transkrypt

1 Rola Ministerstwa Sprawiedliwości w procesie upowszechniania instytucji mediacji w Polsce Aleksandra Siemianowska Dyrektor Departamentu Strategii i Funduszy Europejskich Ministerstwo Sprawiedliwości

2 Mierniki mediacji w sądach powszechnych L.p. Nazwa miernika Liczba spraw skierowanych do mediacji Wskaźnik mediacji odsetek spraw skierowanych do mediacji w stosunku do wszystkich spraw wpływających do sądów, w których mediacja może być zastosowana 0,50% 0,50% 0,70% 0,90% 1,09% Liczba spraw skierowanych do mediacji w sprawach: - cywilnych, gospodarczych, prawa pracy, - rodzinnych i nieletnich - karnych

3 Mierniki mediacji w sądach powszechnych L.p. Nazwa miernika Liczba skutecznych mediacji Wskaźnik skuteczności mediacji 28,69% 28,69% 24,30% 21,76% 32,36% Liczba skutecznych mediacji: - w sprawach cywilnych liczba spraw zakończonych umorzeniem postępowania w wyniku mediacji, - w sprawach karnych i nieletnich liczba spraw zakończonych ugodą w związku z postepowaniem mediacyjnym. Wskaźnik skuteczności mediacji: odsetek skutecznych mediacji w ogólnej liczbie spraw skierowanych do mediacji.

4 Postępowanie mediacyjne w sądach rejonowych i okręgowych w latach sądy okręgowe sądy rejonowe ogółem

5 Liczba postępowań mediacyjnych. Najwięcej spraw skierowano do postępowania mediacyjnego w okręgu: - warszawskim (2 561), - krakowskim (1 514) - poznańskim (1 425), - gliwickim (1 346), - lubelskim (1 157), - gdańskim (1 101). Najmniej spraw skierowano do postępowania mediacyjnego w okręgu: - krośnieńskim (16 ), - jeleniogórskim (27), - tarnobrzeskim (80) - tarnowskim (93). Mediacje ogółem w sądach rejonowych w 2017 roku

6 Postępowanie mediacyjne w sprawach cywilnych i gospodarczych w sądach rejonowych w latach Postępowanie mediacyjne w sprawach cywilnych w sądach rejonowych w latach POSTĘPOWANIE SĄDOWE POSTĘPOWANIE POZASĄDOWE Zatwierdzono ugodę Lata Liczba spraw, w których strony skierowano do mediacji na podstawie postanowienia sądu (art kpc) Umorzono postępowanie w wyniku zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem (art i 2 kpc) Odmówiono zatwierdzenia ugody w trybie art kpc Liczba wniosków o zatwierdzenie ugody ogółem w tym przez nadanie klauzuli wykonalności (art kpc) Odmówiono zatwierdzenia ugody w trybie art kpc) Postępowanie mediacyjne w sprawach gospodarczych w sądach rejonowych w latach POSTĘPOWANIE SĄDOWE POSTĘPOWANIE POZASĄDOWE Zatwierdzono ugodę Lata Liczba spraw, w których strony skierowano do mediacji na podstawie postanowienia sądu (art kpc) Umorzono postępowanie w wyniku zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem (art i 2 kpc) Odmówiono zatwierdzenia ugody w trybie art kpc Liczba protokołów złożonych przez mediatorów (art kpc) ogółem w tym przez nadanie klauzuli wykonalności (art kpc) Odmówiono zatwierdzenia ugody w trybie art kpc)

7 Postępowanie mediacyjne w sprawach cywilnych i gospodarczych w sądach rejonowych w latach Liczba spraw cywilnych, w których strony skierowano do mediacji na podstawie postanowienia sądu Liczba spraw gospodarczych, w których strony skierowano do mediacji na podstawie postanowienia sądu

8 Postępowanie mediacyjne w sprawach cywilnych w sądach rejonowych w 2017 roku Liczba postępowań mediacyjnych w sprawach cywilnych. Najwięcej spraw w okręgu: - warszawskim (393), - poznańskim (275), - krakowskim (241), - gdańskim (219), - katowickim (221). Najmniej spraw skierowano w okręgu: - krośnieńskim (4), - tarnobrzeskim (4) - zielonogórskim (4), - radomskim (6), - częstochowskim (6), - legnickim (7).

9 Postępowanie mediacyjne w sprawach gospodarczych w sądach rejonowych w 2017 roku Liczba postępowań mediacyjnych w sprawach gospodarczych. Najwięcej spraw w okręgu: - warszawskim (1 325), - poznański (423), - wrocławski (327), - nowosądecki (242) - gdański (226). Najmniej spraw skierowano w okręgu: - zielonogórski (0), - jeleniogórski (0), - radomski (0), - piotrowski (0), - częstochowski (0), - przemyski (0), - warszawsko-praski (0). - suwalski (0).

10 Postępowanie mediacyjne w sprawach cywilnych w sądach okręgowych w latach POSTĘPOWANIE SĄDOWE POSTĘPOWANIE POZASĄDOWE Zatwierdzono ugodę Lata Liczba spraw, w których strony skierowano do mediacji na podstawie postanowienia sądu (art kpc) w tym o rozwód i separację Umorzono postępowanie w wyniku zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem (art i 2 kpc) Odmówiono zatwierdzenia ugody w trybie art kpc Liczba wniosków o zatwierdzenie ugody ogółem w tym przez nadanie klauzuli wykonalności (art kpc) Odmówiono zatwierdzenia ugody w trybie art kpc) b.d b.d b.d b.d b.d b.d

11 Postępowanie mediacyjne w sprawach rodzinnych w sądach rejonowych z wyłączaniem nieletnich w latach Lata Ewidencja postepowań mediacyjnych (liczba spraw) Wpłynęło Załatwiono Liczba przeprowadzonych mediacji z tego zakończono ugodą brakiem ugody w inny sposób Wpływ postępowań mediacyjnych w sprawach rodzinnych (z wył. nieletnich)

12 Postępowanie mediacyjne w sprawach rodzinnych w sądach rejonowych w 2017 roku Liczba postępowań mediacyjnych w sprawach rodzinnych. Najwięcej spraw w okręgu: - gliwickim (801), - krakowskim (607), - katowickim (474), - poznańskim (443), - gdańskim (431). Najmniej spraw skierowano w okręgu: - krośnieńskim (4), - jeleniogórski (7), - piotrkowski (22) - nowosądecki (23), - siedlecki (26), - włocławski (28), - tarnowski (29),

13 Postępowanie mediacyjne w sprawach nieletnich w sądach rejonowych w latach Lata Ewidencja postepowań mediacyjnych (liczba spraw) Wpłynęło Załatwiono Razem Liczba przeprowadzonych mediacji z tego zakończono ugodą brakiem ugody w inny sposób Wpływ postępowań mediacyjnych w sprawach nieletnich

14 Postępowanie mediacyjne w sprawach nieletnich w sądach rejonowych w 2017 roku Liczba postępowań mediacyjnych w sprawach nieletnich. Najwięcej spraw w okręgu: - bydgoskim (43), - gliwickim (40), - olsztyńskim (29), - warszawskim (23), - krakowskim (23), - lubelskim (22). Najmniej spraw skierowano w okręgu: - gorzowskim (0), - jeleniogórskim (0), - toruńskim (0), - włocławskim (0), - piotrkowskim (0), - tarnowskim (0), - częstochowskim (0), - ostrołęckim (0).

15 Postępowanie mediacyjne w sprawach karnych w sądach rejonowych w latach Lata Suma kol. 2 i 3 Liczba spraw z rep. K skierowanych do postępowania mediacyjnego w wyniku posiedzenia w trybie art kpk Liczba wniosków skierowanych w sprawach z rep. K załatwionych w związku z postępowaniem mediacyjnym Razem Liczba przeprowadzonych mediacji z tego zakończono ugodą brakiem ugody w inny sposób Liczba wniosków skierowanych w sprawach z rep. K załatwionych w związku z postępowaniem mediacyjnym oraz sprawy z rep. K skierowane do postępowania mediacyjnego w wyniku posiedzenia w trybie art kpk (od 2017 roku liczba spraw wpisanych do wykaz

16 Postępowanie mediacyjne w sprawach karnych w sądach rejonowych w 2017 roku Liczba postępowań mediacyjnych w sprawach karnych. Najwięcej spraw w okręgu: - lubelskim (661), - kieleckim (413), - krakowskim (377). Najmniej spraw skierowano w okręgu: - jeleniogórskim (4), - przemyskim (5), - krośnieńskim (5), - zielonogórskim (13), - ostrołęckim (15), - łomżyńskim (16).

17 Postępowanie mediacyjne w sprawach karnych w sądach okręgowych w 2017 roku Liczba postępowań mediacyjnych w sprawach karnych. Najwięcej spraw w: - SO w Katowicach (8), - SO w Lublinie (4), - SO w Szczecinie (3), - SO w Częstochowie (3). W 32 Sądach Okręgowych nie skierowano żadnej sprawy do postępowania mediacyjnego.

18 Program Operacyjny Budowanie potencjału instytucjonalnego i współpraca w obszarze wymiaru sprawiedliwości Poprawa skuteczności wymiaru sprawiedliwości współfinansowany ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego Projekt Propagowanie alternatywnych metod rozwiązywania sporów Raport Diagnoza stanu stosowania mediacji oraz przyczyn zbyt niskiej w stosunku do oczekiwanej popularności mediacji

19 Raport Diagnoza stanu stosowania mediacji oraz przyczyn zbyt niskiej w stosunku do oczekiwanej popularności mediacji szczegółowe omówienie: - czynników utrudniających stosowanie mediacji, - przyczyn niskiej rozpoznawalności mediacji jako metody rozwiązywania sporów z punktu widzenia: - sędziów, - prokuratorów, - mediatorów, - środowiska prawniczego, - innych grup zawodowych, - stron postępowania, - społeczeństwa, - przedsiębiorców

20 Koncepcja podręcznika pisania ugód mediacyjnych w sprawach cywilnych i gospodarczych Ugody w sprawach cywilnych CZĘŚĆ OGÓLNA PODRĘCZNIKA CZĘŚĆ SZCZEGÓLNA Ugody w sprawach gospodarczych Ugody w sprawach rodzinnych Ugody w sprawach z zakresu prawa pracy

21 Społeczna Rada ds. Alternatywnych Metod Rozwiązywania Sporów powołana w 2005 roku, organ pomocniczy Ministra Sprawiedliwości, członkowie: przedstawiciele wymiaru sprawiedliwości, eksperci w zakresie mediacji, mediatorzy, wykładowcy akademiccy oraz przedstawiciele samorządów zawodowych, Zadanie: proponowanie i prowadzenie działań w kierunku rozwoju alternatywnych metod rozwiązywania sporów, w szczególności - proponowanie rozwiązań o charakterze prawnym oraz organizacyjnopraktycznym, - opiniowanie projektów aktów, - opracowanie i propagowanie zasad etycznych pracy mediatora i postępowania mediacyjnego oraz standardów szkolenia mediatorów.

22 Społeczna Rada ds. Alternatywnych Metod Rozwiązywania Sporów opracowała: - Kodeks Etyczny Mediatorów, - standardy: - prowadzenia mediacji i postępowania mediatora oraz - kształcenia mediatorów. - rekomendacje np. dotyczące przebiegu spotkania informacyjnego. obecnie trwa III kadencja, posiedzenia odbywają się raz na kwartał, ostatnie posiedzenie 29 maja 2018 roku, przedmiot: - omówienie wyników prac poszczególnych zespołów roboczych, - przedstawiono temat Konferencji organizowanej przez Ministerstwo Sprawiedliwości w ramach Międzynarodowego Tygodnia i Dnia Mediacji, - przedstawiono model szkolenia mediatorów z mediacji rodzinnych - omówiono cele, założenia i zasady funkcjonowania Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji.

23 Sędziowie koordynatorzy do spraw mediacji w sądach okręgowych - powoływani od 2010 roku w sądach powszechnych, - początkowo charakter niesformalizowany, społeczny - zadania działania popularyzacyjne mediację i edukacyjne Ustawa z dnia 10 września 2015 roku o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów Zmiana w ustawie Prawo u ustroju sądów powszechnych dodano art. 16a funkcję koordynatora ds. mediacji pełni sędzia, powołany przez prezesa sądu okręgowego, w drodze zarządzenia, spośród sędziów sądu okręgowego, działań na rzecz: - rozwoju mediacji, - zapewnienie sprawnej komunikacji pomiędzy sędziami i mediatorami - współpraca przy organizowaniu spotkań informacyjnych prowadzonych przez stałych mediatorów.

24 Spotkania Sędziów koordynatorów do spraw mediacji w Ministerstwie Sprawiedliwości - dwa razy do roku, przedmiot spotkań: - wymiana doświadczeń między sędziami koordynatorami, - poznanie dobrych praktyk w zakresie koordynacji mediacją, - dyskusja dot. stanu mediacji w Polsce, czynników hamujących rozwój i rozwiązań wspierających rozwój ostatnie spotkanie 23 maja 2018 roku poruszane zagadnienia: - omówienie koncepcji podręcznika pisania ugód mediacyjnych w sprawach cywilnych i gospodarczych, - sposób organizowania i przebieg spotkania informacyjnego, - omówienie statystyk za 2017 rok, - zbadanie potrzeb szkoleniowych sędziów koordynatorów ds. mediacji.

25 Koncepcja organizowanych w październiku, od 2011 roku, obchodów opiera się przede wszystkim na propagowaniu inicjatyw oddolnych - włączeniu środowisk lokalnych do działań prowadzonych przez koordynatorów ds. mediacji w sądach powszechnych, a także prezesów sądów i sędziów, oraz na współpracy pomiędzy ośrodkami mediacyjnymi, praktykami wymiaru sprawiedliwości i Ministerstwem Sprawiedliwości.

26 W trakcie trwania Tygodnia Mediacji organizowane są w całej Polsce dyżury mediatorów w sądach, zakładach karnych, jednostkach policji i w innych instytucjach, a także spotkania sędziów z mediatorami, pełnomocnikami procesowymi oraz stronami postępowań sądowych, oraz innymi przedstawicielami zawodów prawniczych. W ramach Tygodnia Mediacji koordynacją działań o charakterze lokalnym zajmują się właściwi koordynatorzy ds. mediacji w sądach okręgowych.

27 Międzynarodowa Konferencja pt. Edukacja prawna młodzieży szkolnej oraz mediacja w szkole w świetle teorii i praktyki Konferencja została zorganizowana w dniach października 2017 r. przez Ministerstwo Sprawiedliwości we współpracy z norweskim partnerem - organizacją Trygg Læring (Safe Learning) Drugi dzień konferencji poświęcony był tematyce mediacji w szkole W ramach konferencji zostały przedstawione: dobre praktyki z zakresu edukacji prawnej i mediacji w Polsce, Norwegii, Wielkiej Brytanii, Szwecji, Gruzji oraz w Czechach programy mediacji rówieśniczych z Gdańska oraz Ziębic (dolnośląskie) Ponadto trenerzy norweskiego partnera konferencji organizacji Trygg Læring (Safe Learning) poprowadzili dla uczestników warsztaty

28 Ulotka z logiem Międzynarodowego Dnia Mediacji 2017 stworzonym we współpracy

29 Ogólnopolska sieć Centrów Arbitrażu i Mediacji (CAM) Projektowana sieć składać się będzie z 15 Centrów Arbitrażu i Mediacji, po jednym w każdym województwie (CAM), oraz 1 Centrum koordynującego (CAK-K) Finansowane z Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój

30 Spotkanie sędziów polskich z ekspertami z zakresu mediacji z Królestwa Norwegii Departament Strategii i Funduszy Europejskich w ramach współpracy polsko-norweskiej zorganizował warsztaty dla sędziów, orzekających głównie w sprawach cywilnych i gospodarczych, z norweskiego modelu prowadzenia mediacji w sprawach cywilnych.

31 Zintegrowany System Kwalifikacji Wniosek o włączenie kwalifikacji rynkowej: Prowadzenie mediacji sądowych i pozasądowych w sprawach gospodarczych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji

32 Mediacja w postępowaniu administracyjnym i sądowo-administracyjnym Mediacja wprowadzona została do postępowania administracyjnego ustawą z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw.

33 Dziękuję za uwagę