STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA Z ENDODONCJĄ Prof. dr hab. Janina Stopa

Transkrypt

1 STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA Z ENDODONCJĄ Prof. dr hab. Janina Stopa Ad. 1. Potrzeby w zakresie specjalności: stomatologia zachowawcza z endodoncją Podstawę do dokonania analizy aktualnej liczby lekarzy czynnych zawodowo, posiadających II specjalizacji w zakresie stomatologii zachowawczej oraz lekarzy specjalistów w dziedzinie stomatologii zachowawczej z endodoncją, stanowiły dane z lipca 2009 roku uzyskane z OIL oraz dane NIL z 2008 i 2009 roku (pewna niezgodność danych). Do określenia liczby specjalistów, odpowiedniej do zabezpieczenia specjalistycznej opieki w dziedzinie stomatologii zachowawczej z endodoncją, posłużono się danymi GUS z 2003 roku o liczbie ludności w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym przy założeniu, że 1 specjalista powinien przypadać na ludności (Tab. I). Uzyskane dane (pożądana liczba specjalistów w 2009r.) porównano z danymi o liczbie specjalistów czynnych zawodowo uzyskanymi z OIL. Dane o skali zabezpieczenia w kraju, województwach i regionach zawarto w Tab. I. Wynika z nich, że obecnie liczba specjalistów w kraju jest wystarczająca a nawet przekracza o około 400 lekarzy liczbę wymaganą do zabezpieczenia specjalistycznej opieki. Jednakże dokonana analiza liczby lekarzy posiadających II 0 specjalizacji w dziedzinie stomatologii zachowawczej i specjalistów w dziedzinie stomatologii zachowawczej z endodoncją w poszczególnych województwach wykazała niedobór lekarzy tej specjalności w województwach podkarpackim, śląskim i świętokrzyskim wynoszący od 25-50% czynnych obecnie zawodowo specjalistów. I tak w województwie podkarpackim brak 15 specjalistów, w województwie śląskim brak 23 specjalistów a w województwie świętokrzyskim 10 lekarzy. Nie uzyskano danych dotyczących rozmieszczenia specjalistów w poszczególnych regionach z województwach dolnośląskiego, mazowieckiego i pomorskiego. Z analizy danych pozostałych województw wynika, że istnieje dysproporcja w rozmieszczeniu praktyk lekarskich w dużych miastach i poszczególnych regionach województw. Większość specjalistów jest skupiona tak w miastach będących ośrodkami akademickimi jak i w innych miastach wojewódzkich. Dane zawarte w Tab. II uzyskane z NIL i z Ministerstwa Zdrowia wykazują, że liczba miejsc szkoleniowych pokrywa zapotrzebowanie na specjalistów. Na podstawie danych obliczono szacunkową oczekiwaną liczbę specjalistów na rok 2012 przyjmując, że liczba obecnie czynnych zawodowo specjalistów zwiększy się w kolejnych latach o 1/3 liczbę osób obecnie realizujących program specjalizacji a zmniejszy się o liczbę lekarzy

2 umieszczonych obecnie w grupie wieku lat. Te kalkulacje przyjęto przy założeniu, że liczba miejsc specjalizacyjnych w kolejnych latach utrzyma się na obecnym poziomie. Spodziewana w 2012 r. liczba specjalistów jest wyższa (o 115 lekarzy) do liczby lekarzy obecnie praktykujących co równocześnie zabezpiecza potrzeby kraju w tej dziedzinie. Pełne, szczegółowe określenie zapotrzebowania na specjalistów w odniesieniu do kolejnych lat może być obarczone pewnym błędem. Wynika to zarówno z braku aktualnych danych demograficznych, trudności w określeniu fluktuacji liczby osób kończących praktykę a także stopnia zainteresowania zarówno podejmowaniem specjalizacji, jak i ukończeniem jej w przewidzianym terminie. Wydaje się, że utrzymanie aktualnej liczby miejsc szkoleniowych w następnych latach przy równoczesnym, stałym utrzymaniu podejmowania specjalizacji oraz przy podobnych danych statystycznych ludności powinno zapewnić w kolejnych latach specjalistyczną opiekę w dziedzinie stomatologii zachowawczej z endodoncjąw skali kraju. W województwach podkarpackim, śląskim, świętokrzyskim, w 2012 roku niedobór specjalistów zwiększył się w porównaniu z 2009 rokiem. Niepokojący jest odnotowany w 2012 roku także niedobór w województwach lubuskim i warmińsko-mazurskim. Te województwa w 2009 roku spełniały przyjęte kryteria - 1 specjalista na ludności. Problem niewystarczającego zabezpieczenia w specjalistów w omawianej dziedzinie w 5 wymienionych województwach wymaga podjęcia odpowiednich działań i stworzenia, poza istniejącymi, dodatkowych, nowych miejsc specjalizacyjnych w 2010 i 2012; co najmniej 2-ch w woj. lubuskim, 2-ch w woj. karpackim, 4-ch miejsc w woj. śląskim, 3-eh miejsc w woj. świętokrzyskim (brak miejsc szkoleniowych) i 2-ch miejsc w woj. warmińsko-mazurskim dla zapewnienia specjalistycznej opieki stomatologicznej ludności i kształcenia młodej kadry. W pozostałych województwach zapewnienie specjalistycznej opieki wszystkim mieszkańcom wymaga odpowiedniej lokalizacji praktyk stomatologicznych. Ad. 2. Poziom wyszkolenia specjalistów w dziedzinie stomatologia zachowawcza z endodoncją W zasadzie tytuł specjalisty uzyskują lekarze stomatolodzy, którzy rozpoczęli szkolenie w dziedzinie stomatologii zachowawczej z endodoncją po 2001 roku. Drugą grupą lekarzy zajmujących się dziedziną stomatologii zachowawczej są osoby, które uzyskały II stopień specjalizacji w zakresie stomatologii zachowawczej. Jest ich zdecydowanie więcej - stary tryb specjalizacji zakończono w 2007 roku. Poziom przygotowania lekarzy specjalistów jest bardzo dobry o czym świadczą

3 bardzo dobrze wykonane podczas egzaminu praktycznego procedury lecznicze, wysoka punktacja na egzaminie testowym oraz dobre oceny uzyskiwane podczas egzaminu ustnego. Dobremu przygotowaniu do podejmowania specjalistycznego leczenia sprzyja uczestnictwo w kursach wymaganych w programach specjalizacji i innych szkoleniach oraz korzystanie z bogatej literatury. Wysoki poziom szkolenia niewątpliwie ma związek z faktem, że w większości szkolenie podyplomowe odbywa się w jednostkach uniwersyteckich, które zarówno ze względu na kadrę jak i wyposażenie stwarzają odpowiednie warunki szkolenia specjalizacyjnego. Inne jednostki wpisane na Listę Ministra, spełniają warunki zawarte we wnioskach o wpis jednostki na Listę Ministra ale często nie zapewniają odbywania staży kierunkowych w miejscu szkolenia specjalizacyjnego. Ad. 3. Najważniejsze i najpilniejsze rozwiązania zmierzające do poprawy sytuacji Problemem niewątpliwie poważnym jest niedobór specjalistów w województwach, w których nie ma Uczelni. Już obecnie występuje on w województwie podkarpackim, świętokrzyskim i przewiduje się, że podobna sytuacja będzie miała miejsce w roku 2012 i następnych latach w takich województwach, jak lubuskie i warmińsko-mazurskie. W podobnej sytuacji jest i taki stan utrzyma się zgodnie z przewidywaniami w 2012 roku także w woj. śląskim. Propozycje zmierzające do poprawy sytuacji: 1. stworzenie odpowiednio atrakcyjnych warunków do podjęcia pracy przez lekarzy specjalistów stomatologii zachowawczej z endodoncją w województwach z ich niedoborem. Ułatwienie procedur legislacyjnych przy uruchamianiu praktyk 2. specjalistycznych na określonym terenie lekarzom zainteresowanym kierowaniem szkoleniem podyplomowym. 3. zapewnienie przez władze województwa, w których brak jednostek szkolących, warunków do podejmowania szkolenia w ośrodkach akademickich przy odpowiednim wsparciu finansowym w formie stypendiów. 4. stworzenie lekarzom z wymienionych województw możliwości odbywania specjalizacji w ramach rezydentury 5. utrzymanie zabezpieczenia w specjalistyczną opiekę w dziedzinie stomatologii zachowawczej z endodoncją wymaga podjęcia starań o: wydzielenie zabiegów z tej dziedziny w kontrakt realizowany przez specjalistów

4 (jedyna specjalność stomatologiczna nie posiadająca odrębnego kontraktu) stworzenie możliwości zawierania kontraktów specjalistycznych niezbędnych do realizacji części praktycznej szkolenia specjalizacyjnego jednostkom kształcącym akceptację przez NFZ wykonywania zabiegów z grupy świadczeń gwarantowanych kontraktu specjalizacyjnego w stomatologii zachowawczej z endodoncją przez lekarzy odbywających szkolenie podyplomowe w tej dziedzinie 6. zwiększenie liczby rezydentur tak aby zapewnić lekarzowi odbywającemu specjalizację warunki egzystencji bez konieczności podejmowania innej pracy 7. wprowadzenie gratyfikacji dla kierowników specjalizacji, która przynajmniej symbolicznie może stanowić wyraz uznania dla trudu i czasu poświęconego szkoleniu przyszłego specjalisty. Tabela I. Liczba specjalistów w dziedzinie stomatologii zachowawczej z enododncją** czynnych zawodowo z uwzględnieniem województw Wojewódzwa *** Pod regiony (w tym miasta) liczba mieszkańców a 18 lat* Ust. specjalizacji Liczba specjalistów w zakresie stomatologii zachowawczej** Nowy typ Łącznie Pożądana (1 spec/50 tys. mieszk.) Obecnie na 50 tys. mieszk. Dołnoslaslde jeleniogórsko - wałbrzyski legnicki wrocławski m. Wrocław Kujawsko-Pomorskie bydgoski toruńsko - włocławski Lubelskie bialskopodalski chełmsko - zamojski lubelski Lubuskie gorzowski zielonogórski ŁódzJde łódzki piotrkowsko - skierniewicki m. Łódź Małopolskie krakowsko - tarnowski nowosądecki m. Kraków Mazowieckie ciechanowsko - płocki ostrołęcko - siedlecki warszawski radomski m. Warszawa Opnłtfrte opolski rzeszowsko - tarnobrzeski X S/S 3o krośnieńsko - przemyski Podlaskie białostocko - suwalski łomżyński PjomonHde słupski gdański *w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym **Liczba lekarzy z II stopniem specjalizacji w stom.zach oraz specjalistów w dziedzinie stom zach. z endodoncją ***Dane GUS o liczbie mieszkańców na koniec 2003 roku 0 - brak danych

5 *«HS... _ Trójmiasto ol 7 iii bielsko - bialski centralny śląski rybnicko - jastrzębski swieuikizyskm 1 UUOSKtJ, świętokrzyski Warmińsko-Mazurskie elbląski olsztyński ełcki WlelkoDoWde pilski poznański kaliski koniński m. Poznań Zachodniopomorskie szczeciński koszaliński Polska ogółem I

6 Tabela II. Planowana liczba specjalistów w 2012 roku Wojewódzwa Liczba specjalistów w zakresie stomatologii zachowawczej z uwzględnieniem struktury wieku* łącznie** w tym w grupach wiekowych do Liczba miejsc szkoleniowych Liczba osób Szacunkowa realizujących 1. specjalistów specjalizację w 2012 r. Dolnośląskie Kujawsko - Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko - Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Polska łącznie * liczba lekarzy z II stopniem specjalizacji w stomatologii zachowawczej oraz specjalistów w dziedzinie stomatologii zachowawczej z endodoncją **liczba lekarzy zawodowo czynnych do 65 roi roku życia, łączna liczba lekarzy czynnych zawodowo w roku 2009 wynosi 1599