W przyszłości jedyną stałą wartością będzie proces nieustannego uczenia się i zmian Edgar H.Schein materiały zebrane

Transkrypt

1 W przyszłości jedyną stałą wartością będzie proces nieustannego uczenia się i zmian Edgar H.Schein materiały zebrane 10 zasad uczącej się osoby dorosłej (według Wirginii Gostomczyk-Urbańskiej): 1. Uczę się dla zrozumienia otaczającego świata. 2. Uczę się, aby funkcjonować jako obywatel. 3. Uczę się być gotowym do wyzwań i zmian. 4. Uczę się, aby być mobilnym na rynku pracy. 5. Uczę się, bo chcę zdobyć pracę, utrzymać ją i awansować. 6. Uczę się, aby doskonalić posiadane umiejętności i rozwijać zainteresowania. 7. Uczę się, aby realizować swoje marzenia i cele. 8. Uczę się dla samej przyjemności poznawania i rozwoju. 9. Pomagam innym w uczeniu się, rozwoju i samorealizacji. 10. Uczę się, bo chcę, potrzebuję i dostrzegam taką powinność. Więcej na stronie: Dlaczego warto się uczyć przez całe życie? wzrost pewności siebie i poczucia bezpieczeństwa; zmniejszenie ryzyka bezrobocia i zapobieganie zjawisku wykluczenia społecznego; lepsza pozycja na rynku pracy, a tym samym wyższe dochody z pracy, wyższy standard życia oraz większy udział w życiu społecznym i politycznym kraju; wyższa innowacyjność, wyższa produktywność pracy, większa liczba miejsc pracy, a tym samym wyższa konkurencyjność gospodarki. Jakie są bariery w rozwoju kształcenia ustawicznego? NIEWIEDZA brak wiedzy o formach i możliwościach kształcenia ustawicznego w regionie, brak świadomości konieczności stałego aktualizowania i uzupełniania kwalifikacji; CZAS brak czasu na wyszukanie odpowiednich szkoleń i poszerzanie wiedzy, zmianowy system pracy i zmęczenie po pracy;

2 NIECHĘĆ DO UCZENIA SIĘ błędna ocena efektów uczenia się, niechęć do tradycyjnych form przyswajania wiedzy; OBAWY lęk przed nieznanym, poczucie niepewności i niższości społecznej; KOSZTY brak środków finansowych. Materiał opracowany na bazie bezpłatnej publikacji projektu POSTAW NA ROZWÓJ: Lifelong learning. Uczenie się dorosłych to wszelkie działania zmierzające do poprawy: poziomu wiedzy, umiejętności, kompetencji w perspektywie osobistej, obywatelskiej, społecznej i (lub) związanej z zatrudnieniem. Komisja Europejska, Bruksela 2001r. Kształcenie ustawiczne: Idea uczenia się przez całe życie obejmuje rozwój indywidualny i rozwój cech społecznych we wszystkich formach i kontekstach w systemie formalnym i nieformalnym tj. w szkołach oraz placówkach kształcenia dorosłych oraz w ramach kształcenia incydentalnego, czyli w domu, w pracy i w społeczności (OECD Paryż 1996 w Strategia Rozwoju Kształcenia Ustawicznego do roku 2010). Proces ciągłego doskonalenia zasobu wykształcenia i kwalifikacji oraz ciągłej adaptacji intelektualnej, psychicznej i profesjonalnej do przyspieszonego rytmu zmienności, który jest znamieniem współczesnej cywilizacji (MPIPS Warszawa 1997 w Zasady wdrażania i oceny modułowych programów szkoleniowych dorosłych). Niezbędny środek do budowania gospodarki opartej na wiedzy, która ma zapewnić wzrost konkurencyjności europejskiej gospodarki (Bruksela 2000 w Strategia Lizbońska. Nowy Początek: Working Together for Growth and Jobs. A New start for the Lisbon Strategy). Kompleks procesów oświatowych: formalnych, nieformalnych i incydentalnych, które niezależnie od treści, poziomu i metod umożliwiają uzupełnianie wykształcenia w formach szkolnych i pozaszkolnych, dzięki czemu osoby dorosłe rozwijają swoje

3 kwalifikacje zawodowe lub zdobywają nowy zawód, zmieniają swoje postawy (UNESCO Nairobi 1976 na konferencji UNESCO). Rodzaje kształcenia ustawicznego różnią się od siebie czasem trwania, zakresem oraz poziomem merytorycznym. W zakresie kształcenia ustawicznego włączono następujące formy nauczania (według wytycznych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego): Kształcenie formalne (ang: formal learning) nauczanie w systemie instytucjonalnym, związane z celową, sformalizowaną edukacją zakończoną egzaminem i świadectwem/dyplomem lub certyfikatem potwierdzającym zdobyte kompetencje. Kształcenie nieformalne (ang: informal learning) nieformalna, nieoficjalna edukacja umiejętności nabyte w różnych okolicznościach (w rodzinie, w przedsiębiorstwie, na drodze samokształcenia), informacje pozyskane z różnych źródeł. Kształcenie pozaformalne (ang: non-formal learning) edukacja zorganizowana, na przykład różnego rodzaju kursy, szkolenia, jednak nie zakończone egzaminem, nie zawsze poświadczona dyplomem lub certyfikatem. Formy kształcenia ustawicznego: formy szkolne edukacja i uzupełnianie wykształcenia w szkołach dla dorosłych obejmują: o szkoły dla dorosłych, gdzie stosuje się odrębną organizację kształcenia i do której przyjmowane są osoby mające ukończone 18 lat; o placówki kształcenia ustawicznego prowadzone przez uczelni wyższe, np. jednostki badawczo-rozwojowe szkół wyższych i Państwowa Akademia Nauk, uniwersytety trzeciego wieku; o studia podyplomowe; o studia doktoranckie; formy pozaszkolne edukacja w placówkach kształcenia ustawicznego, praktycznego oraz ośrodkach dokształcania i doskonalenia zawodowego obejmują: o centra kształcenia ustawicznego można je znaleźć na terenie całej Polski, oferują szkolne (szkoły wieczorowe i zaoczne dla dorosłych) i pozaszkolne (kursy

4 i egzaminy kwalifikacyjne na zdobycie tytułu zawodowego, np. robotnika wykwalifikowanego, kursy przygotowujące do egzaminów eksternistycznych w zakresie liceum ogólnokształcącego dla dorosłych w systemie dziennym i zaocznym, techników i liceów zawodowych) kursy wyuczające i przygotowujące do zawodu oraz kursy doskonalące i aktualizujące wiedzę; o centra kształcenia praktycznego mieszczą się we wszystkich większych polskich miastach ich celem jest praktyczne przygotowanie do zawodu w specjalnościach elektrycznych, informatycznych, mechanicznych i innych, organizują zajęcia praktyczne i praktyki zawodowe uczniów średnich szkół zawodowych oraz praktyki studenckie, a docelowo mają pełnić rolę miejsca, gdzie osoby poszukujące pracy będą mogły uzyskać przygotowanie zawodowe w innych specjalnościowych; o kursy, warsztaty i szkolenia doskonalące oraz specjalizujące edukację nieformalną takie jak: seminaria, sympozja, konferencje szkoleniowe; nauczanie na odległość: korespondencyjnie, za pomocą radia i telewizji, e-learning; wystawy, odczyty, filmy edukacyjne; czytanie czasopism i publikacji edukacyjnych; oglądanie i słuchanie audycji edukacyjnych. Wymiary kształcenia ustawicznego Robert J. Kidd, jeden z pierwszych autorów zajmujących się problemami edukacji ustawicznej, przewodniczący II Międzynarodowej Konferencji Oświaty Dorosłych w Montrealu, wyodrębnił trzy wymiary kształcenia ustawicznego: 1. kształcenie w pionie obejmuje kolejne szczeble edukacji szkolnej od przedszkola poprzez szkołę do studiów wyższych i podyplomowych; 2. kształcenie w poziomie ma zapewnić poznawanie różnych dziedzin życia, nauki i kultury, niezależnie od studiów pionowych; tu dużą rolę odgrywa indywidualna aktywność człowieka i pozaszkolna działalność instytucji oświatowych; 3. kształcenie w głąb jest ściśle związane z jakością edukacji i wyraża się w bogatej motywacji kształcenia, w umiejętnościach samokształceniowych, zainteresowaniach

5 intelektualnych, w stylu życia zgodnym z ideą ustawicznego kształcenia i kulturalnym wykorzystaniem czasu wolnego. Nasza firma powstała właśnie dla kształcenia w głąb. Sobie i Państwu życzę bogatej wewnętrznej motywacji kształcenia i możliwości obrania stylu życia zgodnego z opisaną ideą Lifelong learning. Słów kilka na wstęp: Zmieniający się rynek pracy oraz postęp techniczny to dwa z najważniejszych powodów, dla których musimy podjąć się wyzwania, jakim jest ciągłe doskonalenie się oraz podwyższanie kwalifikacji. Wobec zmian codzienności nasza wiedza musi być aktualizowana. Społeczeństwo opiera się dziś na wiedzy i informacji, dlatego zarówno osoby zatrudnione, jak bezrobotne winny korzystać z różnych form kształcenia ustawicznego. Pojęcia: dokształcanie, przekwalifikowanie, samozatrudnienie nie mogą być dla nas obce. Kształcenie ustawiczne przyjęło rolę stworzenia możliwości rozwoju w każdym wieku i na każdym etapie drogi edukacyjno-zawodowej. Funkcje oświaty dorosłych: właściwa stałe aktualizowanie i uzupełnianie wiedzy oraz umiejętności ludzi dorosłych w dziedzinie gospodarki, polityki, ideologii, różnych dziedzin nauki, techniki i sztuki, w zakresie, którego nie obejmuje program szkoły a jest konieczny do prawidłowego, właściwego spełniania obowiązków zawodowych i społecznych; zastępcza przekazanie ludziom dorosłym tych wiadomości i ukształtowaniu i nich tych umiejętności, dyspozycji, sił umysłowych czy cech charakteru, których nie zdobyli w czasie normalnego, obowiązkowego nauczania szkolnego. Motywy podjęcia nauki przez dorosłego: ekonomiczne natury praktycznej, ambicjonalne natury społecznej, intelektualne natury indywidualnej.