Potencjał wykorzystania wód opadowych w rewitalizacji terenów przekształconych

Transkrypt

1 Potencjał wykorzystania wód opadowych w rewitalizacji terenów przekształconych Dr Adam Hamerla STORMWATER POLAND

2 Tereny poprzemysłowe Potencjalnie tereny które powinny ponownie pełnić określone funkcje gospodarcze posiadają korzystną lokalizację, posiadają dostęp do mediów, są uzbrojone, mogą być źródłem zagrożeń dla środowiska, wpływają niekorzystnie na wizerunek regionu. Ewentualnym rozwiązaniem jest przywrócenie na tych terenach funkcji przyrodniczych 2

3 Ograniczenie zapotrzebowanie na tereny zielone Ponowne wykorzystanie terenów które przestały pełnić funkcje gospodarcze ogranicza zapotrzebowanie na nowe tereny niezbędne dla inwestycji (budowy infrastruktury, rozwoju przemysłu, usługi mieszkalnictwa). Ponowne wykorzystanie terenów poprzemysłowych ogranicza zapotrzebowanie na tereny zielone!!! 3

4 Deficyt retencji w obszarach miejskich W miastach brakuje przestrzeni do zwiększenia retencji wód opadowych. Intensyfikacja ekstremalnych zjawisk pogodowych przy jednoczesnym uszczelnianiu zlewnii prowadzi do zwiększenia wystąpienia tzw. powodzi miejskich. 4

5 Przekształcenie stosunków wodnych Tereny poprzemysłowe, w szczególności te na których eksploatowano surowce, charakteryzują się silnym przekształceniem stosunków wodnych. Prognoza podtopień terenu po likwidacji kop. Bolesław Wysychające koryto Niecieczy w okolicy Ruśca J. Motyka 5

6 Wykorzystanie potencjału miejsca Przekształcenia stosunków wodnych oraz morfologii terenu powodują często wzrost zagrożenia wystąpienia zjawisk niepożądanych jednocześnie mogą kreować nowe przestrzenie przyrodnicze i retencyjne. 6

7 Źle rozumiana rekultywacja terenu Rozumienie rekultywacji terenu jako przywrócenie go do stanu pierwotnego powoduje m.in. zasypywanie antropogenicznych zbiorników wodnych stanowiących o retencji wód w zlewnii. W tym samym czasie w innych miejscach w tej samej zlewni trwają poszukiwania miejsc do lokalizacji obiektów retencyjnych! 7

8 Podstawowe bariery Wykorzystanie potencjału terenów poprzemysłowych związane jest z pokonaniem szeregu barier: prawnych, ekonomicznych, własnościowych, informacyjnych (brak kompleksowej, a często podstawowej informacji o terenach) pełna i wiarygodna informacja podstawą dla podejmowania racjonalnych decyzji.

9 Systemowe podejście do gromadzenia informacji System informacyjny o terenach poprzemysłowych w województwie śląskim: Programowanie rozwoju i zarządzanie terenami poprzemysłowymi w tym gospodarką wodami deszczowymi na tych terenach Dostęp do danych historycznych o terenach poprzemysłowych Spójna i zagregowana informacja o stanie środowiska przyrodniczego Identyfikowanie konfliktów środowiskowych oraz potencjału miejsca Sprawne postępowania administracyjne Optymalne alokowanie środków budżetowych na rewitalizację Narzędzie do programowania polityki miejskiej również polityki wodnej 9

10 Narzędzia do programowania rewitalizacji Narzędzia wspomagające procesy rewitalizacji Diagnoza Analiza wariantowa Szacowanie kosztów Analiza ryzyka Wskaźniki przyszłego monitorowania 10

11 Integracja terenów poprzemysłowych z otoczeniem Zielona i szara infrastruktura nie są rozłączne. Trzeba je integrować. Podobnie tereny przemysłowe na terenach miast powinny w sposób systemowy wpisywać się w przestrzeń publiczną np. poprzez systemy zagospodarowania wód opadowych. 11

12 Dobre praktyki Staw Amelung w Chorzowie Silnie zdegradowany teren poprzemysłowy przekształcono w obszar mieszkaniowo-usługowy, którego centralnym punktem jest zbiornik stanowiący trzon systemu zagospodarowania wód opadowych. 12

13 Dobre praktyki Obecnie posiadamy duży zasób wiedzy oraz wiele przykładów jak można zagospodarować wody opadowe również na terenach zdegradowanych. 13

14 Podejście GŁÓWNY do gospodarki INSTYTUT wódami GÓRNICTWA opadowymi zdegradowanych Pryncypia przy rewitalizacji terenów poprzemysłowych nie różnią się od ogólnie przyjętych zasad zrównoważonego zarządzania wodami opadowymi w zlewniach: Unikanie nadmiernego uszczelnienia powierzchni terenu, Zwiększanie retencji wód deszczowych, Wprowadzanie dostosowanych do lokalnych uwarunkowań systemów łączących sprawność techniczną z walorami estetycznymi, krajobrazowymi i niskimi kosztami utrzymania. 14

15 Rozwiązania retrofitowe Nowe, a nawet istniejące już systemy deszczowe można przystosować do nowych wymagań (poprzez retrofityzację); zwiększy to koszty inwestycyjne ale w ostatecznym rozrachunku może być opłacalne: urządzenia retencjonujące wody z obszaru zlewni, retrofity przechwytujące/podczyszczające on site z terenów zdegradowanych, retrofity przechwytujące/podczyszczające z budynków kubaturowych. 15

16 Korzyści z zagospodarowania wód opadowych Bez względu na szczegółową strategię wprowadzania zrównoważonych rozwiązań dla zagospodarowania wód deszczowych sprzyjają one: Bezpieczeństwu od podtopień, Racjonalnemu gospodarowaniu wodą i odporności terenu na skutki suszy, Ograniczaniu efektu wyspy ciepła, Oszczędności energii, Kształtowaniu atrakcyjnych przestrzeni wokół stref biznesu, Prestiżowi miejsca i wzrostu lokalnej aktywności gospodarczej. 16

17 Proces partycypacyjny Planowanie gospodarki wodami opadowymi na rewitalizowanych terenach poprzemysłowych i zdegradowanych wymaga dobrego przygotowania dokumentacyjnego. Dokumentacja koncepcyjna i studialna dla gospodarki wodami opadowymi powinna stanowić integralną część dokumentacji rewitalizacyjnej, a udział społeczeństwa i proces partycypacji społecznej powinien być jak najbardziej aktywny i widoczny. Mieszkańcy muszą być przekonani o słuszności działań! 17

18 Potencjał, oczekiwania Tylko w województwie śląskim zlokalizowano kilka tysięcy obszarów zdegradowanych, część z nich ma potencjał do zagospodarowania wód opadowych 18

19 Dziękuję za uwagę Numer slajdu