System Podziemnych Magazynów Gazu w Polsce

Transkrypt

1 System Podziemnych Magazynów Gazu w Polsce Grzegorz Łapa Adam Matkowski BSiPG GAZOPROJEKT S.A. Grupa PGNiG Piotr Musiał CONTROL PROCESS S.A.

2

3 1. Prognoza bilansu gazu i rozbudowy systemu gazowego

4 Wymagany import

5 Wymagana rozbudowa systemu gazowego

6 2. PODZIEMNE MAGAZYNY GAZU JAKO INSTRUMENT BEZPIECZEŃSTWA DOSTAW GAZU

7 WYKAZ RYNKOWYCH ŚRODKÓW ZAPEWNIENIA BEZPIECZEŃSTWA DOSTAW GAZU wg Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 994/2010 w sprawie środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego i uchylenia dyrektywy Rady 2004/67/WE Środki dotyczące strony podażowej: zwiększenie elastyczności produkcji, zwiększenie elastyczności importu, ułatwienie włączenia gazu z odnawialnych źródeł energii do infrastruktury sieci gazowych, komercyjne składowanie gazu - zdolność odbioru i ilość zmagazynowanego gazu, zdolność terminali LNG i maksymalna zdolność wysyłkowa, dywersyfikacja źródeł gazu i dróg dostawy gazu, odwrócenie przepływu, skoordynowane sterowanie ruchem sieciowym przez operatorów systemów przesyłowych, stosowanie umów krótko- i długoterminowych, inwestycje w infrastrukturę, w tym zapewnienie zdolności przepływu w obu kierunkach, postanowienia umowne mające zapewnić bezpieczeństwo dostaw gazu. Środki dotyczące strony popytowej: stosowanie umów na usługi przerywane, możliwość przestawienia się na inne paliwa, w tym wykorzystywanie paliw alternatywnych w elektrowniach przemysłowych i zakładach energetycznych, dobrowolne zmniejszanie obciążenia (load shedding), poprawa efektywności energetycznej, większe wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii.

8 WYKAZ NIERYNKOWYCH ŚRODKÓW ZAPEWNIENIA BEZPIECZEŃSTWA DOSTAW GAZU wg Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 994/2010 w sprawie środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego i uchylenia dyrektywy Rady 2004/67/WE Środki dotyczące strony podażowej: wykorzystywanie rezerw strategicznych gazu, obowiązek wykorzystania zapasów paliw alternatywnych (np. zgodnie z dyrektywą Rady 2009/119/WE z dnia 14 września 2009 r. nakładającą na państwa członkowskie obowiązek utrzymywania minimalnych zapasów ropy naftowej lub produktów ropopochodnych (1) ), obowiązek wykorzystania energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł innych niż gaz, obowiązek zwiększenia poziomu produkcji, obowiązkowy odbiór z instalacji magazynowych. Środki dotyczące strony popytowej: różne kroki obowiązkowego zmniejszania popytu, w tym: obowiązek zamiany paliwa, obowiązek stosowania umów na usługi przerywane, tam gdzie nie stosuje się ich w pełni w ramach środków rynkowych, obowiązkowe zmniejszania obciążenia (load shedding)

9

10 Pojemności magazynowe w wybranych krajach UE 2000r. W niektórych krajach występują niewielkie pojemności magazynowe, gdyż są one rekompensowane własnymi złożami (Holandia, Wielka Brytania) lub terminalami LNG (Hiszpania, Grecja, Belgia)

11 Zmiana pojemności magazynowych w krajach UE Wyszczególnienie Pojemności magazynowe [mld m 3 ] Przyrost pojemności do 2000r. 2011r. [mld m 3 ] [%] Austria 2,3 4,7 2,4 106,3 Dania 0,8 1,0 0,2 27,5 Francja 11,1 11,9 0,8 7,2 Niemcy 18,6 21,3 2,7 14,5 Włochy 15,1 14,7-0,4-2,3 Holandia 2,5 5,0 2,5 100,0 Hiszpania 1,0 2,4 1,4 136,7 Wlk. Brytania 3,6 4,4 0,8 20,8 Polska 1,3 1,6 0,3 26,2 Belgia 0,6 Finlandia 0,0 Grecja 0,0 Irlandia 0,2 Luksemburg 0,0 Portugalia 0,2 Szwecja 0,0 Razem UE 15+Polska 57,0 68,1 11,1 19,4 Pozostałe kraje UE 17,93 UE27 0,7 85,99 0,3 42,6 Źródło:Opracowanie własne na podstawie EuroGas Statistical Report 2011

12 3.

13 Tendencja zmian sezonowej nierównomierności poboru gazu

14 Przebieg zapotrzebowania i dostaw gazu ziemnego wysokometanowego w 2006 roku

15 Lokalizacja istniejących i realizowanych 0,25 0,03 Daszewo Kosakowo Gdańsk Olsztyn - zbiorniki istniejące - zbiorniki rozbudowywane - zbiorniki w budowie Bonikowo 0,13 Wierzchowice 1,2-3,5 - zbiorniki koncepcje wstępne 0,8-1,1 Poznań Wrocław Nowa Ruda 0,1 3,5 - docelowa pojemność czynna [mld m 3 ] Mogilno Mikstat 0,18 Gustorzyn Piotrków Trybunalski Katowice Swarzów Kraków 0,09 Warszawa Brzeźnica Husów Jarosław 0,07-0,1 0,35-0,5 0,33-1,2 Strachocina

16 Źródło:

17 Realizowane aktualnie inwestycje OSM dla zwiększenia oferowanej pojemności magazynowej na terenie Polski Magazyn Parametry techniczne pracy w 2015r. Max. Max. Przypuszczalny rok Pojemność wydajność wydajność udostepnienia czynna: zatłaczania: odbioru: pojemnosci mln m 3 mln m 3 /d mln m 3 /d K Mogilno 500 9,6 20, rok Wierzchowice ,6 14, rok Husów 500 2,8 5, rok Strachocina 330 2,32 3, rok Swarzów 90 1,00 1,00 Brzeźnica 65 1,10 0,93 Kosakowo 250 2,4 9, rok RAZEM ,82 56,18

18 4. STRATEGIA I PLANOWANIE ROZBUDOWY DLA REGULACJI PRACY SYSTEMU PRZESYŁOWEGO I TWORZENIA OBOWIĄZKOWYCH ZAPASÓW

19

20

21 Wybór sposobu Rozbudowy systemu MOGILNO ALBO ROZBUDOWA SYSTEMU Wyszczególnienie Średnica [mm] Zakres rzeczowy gazociągi Długość [km] Tłocznie [MW] Nakłady inwestycyjne mln zł RAZEM TŁOCZNIE 1. Rozbudowa Podlasia 80% Rozbudowa Rembelszczyzny Rozbudowa Jarosławia GAZOCIĄGI 4. Rembelszczyzna Gustorzyn Wronów-Piotrków-Odolanów Podlasie Wronów Pogórska Wola Tworzeń Nakłady inwestycyjne na Mogilno wyniosły ok. 600 mln zł

22

23 Zasady tworzenia, utrzymywania oraz finansowania zapasów gazu ziemnego USTAWA z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym1) Art Przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie obrotu gazem ziemnym z zagranicą lub podmiot dokonujący przywozu gazu ziemnego: 1) utrzymuje zapasy obowiązkowe gazu ziemnego w wielkości odpowiadającej co najmniej 30-dniowemu średniemu dziennemu przywozowi tego gazu, ustalonemu w sposób określony w art. 25 ust. 2 albo ust. 5 z zastrzeżeniem art.74; 2) utrzymuje zapasy obowiązkowe gazu ziemnego w instalacjach magazynowych, których parametry techniczne zapewniają możliwość dostarczenia ich całkowitej ilości do systemu gazowego w okresie nie dłuższym niż 40 dni;

24 Typy w Polsce w strukturach porowatych (wsczerpanych złożach gazu) przykład Wierzchowice ośrodek grupowy ośrodek centralny ośrodek grupowy gazociągi złożowe - czwartorzęd + trzeciorzęd - retyk + kajper kolektor magazynowy - wapień muszlowy - ret - pstry piaskowiec śr +dolny - cechsztyn odwiert poziomy

25 Kawernowe podziemne magazyny gazu ŁUGOWANIE WYTŁACZANIE SOLANKI ZASADA PRACY

26 Schemat analiz optymalizacji

27 [mln m 3 /dobę] Stan istniejący i strategia rozbudowy Strategia rozbudowy pojemności magazynowych (regulacja + obow. zapasy) wg. ustawy z dnia 16 luty 2007 r Daszewo 30 Mogilno 400/1200 Poznań Bonikowo 130 Wierzchowice Wrocław 500/1200/3500 Kosakowo 250 Gdańsk Gustorzyn Piotrków Trybunalski Katowice Kraków Swarzów Olsztyn Warszawa Zbiorniki w wyeksploatowanych złożach : 600/ istniejące - w budowie, rozbudowie Zbiorniki w kawernach solnych : Brzeźnica istniejące - w budowie, rozbudowie Husów Jarosław 400/500 Strachocina 150/300/ po 2025 Harmonogram uzyskiwania zapasów obowiązkowych gazu odbiór ze zbiorników napełnianie Rok szacowana wielkość importu ilość dni średniego importu gazu zapasy obowiązkowe gazu Planowane rozbudowy spełnienie wymagań Ustawy mld m 3 dni mln m 3 mln m , Strachocina , , Wierzchowice,Kosakowo, Mogilno, Strachocina Strachocina,Mogilno, Kosakowo , Wierzchowice spełnienie SUMA 4985 częściowo

28 Znaczenie budowy pojemności magazynowych dla systemu Brak lub opóźnienia rozbudowy pojemności : ograniczy możliwość rozwoju rynku gazu; może spowodować ograniczenia w dostawach gazu w okresie szczytu poboru; obniży bezpieczeństwo energetyczne (brak zapasów strategicznych).

29 Wierzchowice wizualizacja części naziemnej ŚLUZA NAD.- ODB. FILTRY PZO - POMIAROWNIA Wierzchowice CHŁODNICE wizualizacja z TURBOEKSPANDEREM części naziemnej ST. RED.-POM. BLOK EC ST. REDUKCJI INSTALACJA OSUSZANIA ST. ROZDZIAŁU GAZU ODWIERTY BUD. ADMINISTR. I DYSPOZYTORNIA WJAZD OSŁONA AKUSTYCZNA BUDYNEK AGR.SPRĘŻAJĄCYCH BUDYNEK GPZ ENERGRTYCZNY BUDYNEK WARSZTATÓW ZBIORNIK P-POŻ CZĘŚĆ REKREACYJNA

30 Kosakowo wizualizacja części naziemnej

31 5. Lokalizacja struktur podziemnych dla budowy ewentualnych pojemności strategicznych oraz potencjalnych Euromagazynów ROSJA LITWA BIAŁORUŚ NIEMCY CZECHY SŁOWACJA UKRAINA

32 Dziękuję za uwagę