1. Liberalizacja europejskiej polityki energetycznej (wg. Prof. Alana Rileya) a) Trzeci pakiet energetyczny b) Postępowanie antymonopolowe Dyrekcja

Transkrypt

1 MIĘDZYZDROJE, maj 2012

2 1. Liberalizacja europejskiej polityki energetycznej (wg. Prof. Alana Rileya) a) Trzeci pakiet energetyczny b) Postępowanie antymonopolowe Dyrekcja Generalna ds. Konkurencji c) Połączenia międzysystemowe (interkonektory, odwrócenie kierunku przesyłu) d) Dywersyfikacja źródeł dostaw 2. Dostęp Polski do europejskiego rynku gazu a) Infrastrukturalne otoczenie polskiego rynku gazu b) Europejskie węzły handlu gazem 3. Działania na krajowym rynku gazu a) Istniejące i planowane połączenia b) Rozbudowa krajowego systemu gazowniczego c) Inwestycja OSM dla zwiększenia pojemności magazynowych d) Koncesje na poszukiwanie gazu ziemnego z łupków e) Program Uwalniania Gazu (PUG) f) Prawo gazowe 4. PODSUMOWANIE 5. WNIOSEK KOŃCOWY

3 a) Trzeci pakiet energetyczny 1. Liberalizacja europejskiej polityki energetycznej ramy prawne dla pełnego rozdziału przejrzystość działania stanowi znaczący krok dla przyśpieszenia liberalizacji rynku gazu w UE b) Działania antymonopolowe KE kontrole w 2006 roku w siedzibach firm postępowanie przeciwko kilku firmom energetycznym (EON i RWE rozpoczęły rozdział własnościowy) kontrole w 2011 roku w biurach Gazpromu w Czechach i Niemczech ośmielają konkurentów do korzystania z TPA, a nowe podmioty do wchodzenia na rynek c) Rosnąca infrastruktura przesyłowa w obrębie unijnego rynku połączenia międzysystemowe odwrócenie kierunku przesyłu w istniejących gazociągach mają ogromne znaczenie dla otwierania się krajowych rynków na konkurencję

4 1. Liberalizacja europejskiej polityki energetycznej (c.d.) d) Dywersyfikacja źródeł dostaw surowców energetycznych Budowa nowych terminali LNG Zwiększenie dostaw rurociągiem norweskim i algierskim Korytarz południowy wydobycie gazu z łupków to najważniejsze czynniki wzrostu bezpieczeństwa energetycznego i liberalizacji rynku gazu Teza Prof. Alana Rileya Tworzy się zliberalizowany rynek gazu w UE, na którym pozycja rosyjskiego giganta Gazpromu stoi pod znakiem zapytania. Gazprom będzie zmuszony do konkurencji na europejskim rynku.

5 2. Dostęp polskich przedsiębiorstw do europejskiego rynku gazu Infrastrukturalne otoczenie polskiego rynku gazu Otoczenie międzynarodowe nie sprzyja bezpieczeństwu i liberalizacji rynku gazu w Polsce Dominacja gazu od jednego dostawcy z jednego kierunku i jednego rodzaju transportu Źródło: Dr. Marcin Sienkiewicz Instytut Studiów Międzynarodowych

6 2. Dostęp polskich przedsiębiorstw do europejskiego rynku gazu (c.d.) 2. Dostęp polskich przedsiębiorstw do europejskiego rynku gazu c.d. EUROPEJSKIE WĘZŁY HANDLU GAZEM Obecnie na terenie siedmiu krajów Europy działa 12 punktów handlu gazem. Punkty te można podzielić na: huby fizyczne zlokalizowane w miejscach gdzie łączą się gazociągi przesyłowe z wielu kierunków. Gaz przepływa fizycznie przez hub węzeł handlu gazem, wirtualne punkty handlu gazem obejmują część krajowej lub regionalnej sieci przesyłowej. Budowa interkonektorów łączących systemy gazownicze Polski i Europy umożliwi dostęp do punktów handlu gazem, a co za tym idzie do rynku kontraktów krótkoterminowych (SPOT). Źródło:

7 3. Działania na krajowym rynku gazu ISTNIEJĄCE i PLANOWANE POŁACZENIA MIEDZYSYSTEMOWE Terminal LNG 5 7,5 mld m 3 Polska - Litwa 2,3 mld m 3 TIETIEROWKA REWERS 2,3 mld m 3 LASÓW 1,5 mld m 3 SGT WYSOKOJE Kontrakt jamalski 9,8 mld m 3 CIESZYN 0,5-1,0 (2,5) mld m 3 planowane istniejące DROZDOWICZE SŁOWACJA 2,5-5,0 mld m 3

8 3. Działania na krajowym rynku gazu (c.d.) PLANY ROZBUDOWY SYSTEMU PRZESYŁOWEGO I WYNIKAJĄCE Z NICH NOWE PRZEPUSTOWOŚCI PO 2015 r. Wzrost zapotrzebowania na gaz w Polsce Wzrost zdolności importowych o 5 8 mld m 3 Potencjał rozwoju rynku Terminal LNG Wg. Polityki Energetycznej Polski Prognoza dostaw gazu: Rosja 9,8 mld m 3 LNG - Katar 1,5 mld m 3 SGT - rewers 2,5 mld m 3 Lasów 1,5 mld m 3 Cieszyn 0,5 mld m 3 Wydobycie krajowe 4,2 mld m 3 19,8 mld m 3

9 3. Działania na krajowym rynku gazu (c.d.) Inwestycje OSM dla zwiększenia oferowanej pojemności magazynowej na terenie Polski Magazyn Parametry techniczne pracy PMG w 2015r. Pojemność czynna: Max. wydajność zatłaczania: Max. wydajność odbioru: mln m 3 mln m 3 /d mln m 3 /d Przypuszczalny rok udostepnienia pojemnosci KPMG Mogilno 500 9,6 20, rok PMG Wierzchowice ,6 14, rok PMG Husów 500 2,8 5, rok PMG Strachocina 330 2,32 3, rok PMG Swarzów 90 1,00 1,00 PMG Brzeźnica 65 1,10 0,93 PMG Kosakowo 250 2,4 9, rok RAZEM ,82 56,18 Rozbudowa pojemności magazynowych pozwoli na pokrycie zarówno potrzeb regulacji nierównomierności poboru gazu jak i utrzymania obowiązkowych zapasów gazu.

10 [mln m 3 /dobę] Stan istniejący i strategia rozbudowy PMG Strategia rozbudowy pojemności magazynowych Działania na krajowym rynku gazu (c.d.) (regulacja + obow. zapasy) wg. ustawy z dnia 16 luty 2007 r. PMG Kosakowo Gdańsk 250 PMG Daszewo 30 PMG Mogilno 400/1200 Poznań PMG Bonikowo 130 PMG Wierzchowice Wrocław 500/1200/3500 Gustorzyn Piotrków Trybunalski Katowice Kraków Swarzów Olsztyn Warszawa Zbiorniki w wyeksploatowanych złożach : 600/ istniejące PMG PMG Brzeźnica PMG Husów Jarosław 400/ PMG Strachocina 150/300/ w budowie, rozbudowie Zbiorniki w kawernach solnych : - istniejące - w budowie, rozbudowie 2020 po 2025 Harmonogram uzyskiwania zapasów obowiązkowych gazu odbiór ze zbiorników napełnianie Rok szacowana wielkość importu ilość dni średniego importu gazu zapasy obowiązkowe gazu spełnienie wymagań Ustawy mld m 3 dni mln m 3 mln m , Strachocina , , Wierzchowice,Kosakowo, Mogilno, Strachocina Strachocina,Mogilno, Kosakowo , Wierzchowice spełnienie SUMA 4985 Planowane rozbudowy PMG częściowo

11 3. Działania na krajowym rynku gazu (c.d.) Koncesje na poszukiwanie gazu z łupków stan wrzesień 2011

12 3. Działania na krajowym rynku gazu (c.d.) e) Program Uwalniania Gazu (PUG) - W latach PGNiG udostępni na aukcjach do 70% gazu tj. do 9,4 mld m 3 /rok - Publiczny i równy dostęp wszystkim podmiotom zainteresowanym aukcjami (OSD, OSM, producenci energii i sp-ki handlowe) - Gaz na aukcjach będzie oferowany w kontraktach rocznych w transzach po 10 GWh (ok. 1 mln m 3 ) - Cena dostawy w tym kwartale 2013 r będzie ustalona w ramach aukcji PUG. W kolejnych kwartałach będzie indeksowana zgodnie z metodą zdefiniowaną w tzw. Porozumieniu Regulacyjnym pomiędzy URE i PGNiG - Gaz będzie oferowany w 5-ciu aukcjach organizowanych przy wsparciu giełdy towarowej w regularnych odstępach co 2 tygodnie po 1,9 mld m 3 dla każdego roku funkcjonowania PUG (ok. 14% rynku) - Po przeprowadzeniu aukcji na giełdzie towarowej zostanie uruchomiony rynek wtórny (swobodny obrót gazem)

13 3. Działania na krajowym rynku gazu (c.d.) f) Prawo gazowe - Polska zobowiązana jest do pełnego dostosowania prawa krajowego do przepisów aktów prawnych UE w tym tzw. III pakietu energetycznego - Prawo energetyczne wymaga uporządkowania i uproszczenia - Projekt ustawy uporządkuje stan prawny w sektorze gazu ziemnego - Ustawa obejmuje: - zasady podejmowania i prowadzenia działań - wyznaczanie i funkcjonowanie operatorów - zasady ustalania cen i stawek opłat - zasady przyłączania odbiorców do sieci - zasady rozstrzygania sporów (operator/użytkownik) - ochrona odbiorów w tym wrażliwych - system bezpieczeństwa dostaw do Polski - polityka energetyczna w sektorze gazu ziemnego - kompetencje Prezesa URE w sektorze gazu ziemnego

14 3. Działania na krajowym rynku gazu (c.d.) f) Prawo gazowe (c.d.) - Możliwość uwolnienia cen gazu przez Prezesa URE - Możliwość zastąpienia zatwierdzania ceny gazu w taryfie zatwierdzaniem metodologią obliczania ceny sprzedaży dla odbiorców przemysłowych Ceny dla odb. domowych pozostają objęte obowiązkiem taryfowym - Obowiązek stworzenia systemu ochrony odbiorców wrażliwych - Kluczowa rola przypisania operatorowi systemu przesyłowego, który jest odpowiedzialny za zapewnienie odpowiedniego stanu sieci sporządzanie procedur na wypadek sytuacji nadzwyczajnych oraz sporządzania planów wprowadzania ograniczeń w systemie

15 4. PODSUMOWANIE Połączenia międzysystemowe w powiązaniu z rozbudową pojemności magazynowej pozwalają na aktywne uczestnictwo w europejskim handlu gazem. Współpraca państw Europy Środkowej w realizacji połączeń systemowych umożliwi w dalszej perspektywie uruchomienie korytarza przesyłowego północ południe, w oparciu o terminale LNG Świnoujście i KRK, oraz współpracę z hub em CEGH (Baumgarten).

16 4. PODSUMOWANIE (c.d.) Korytarz przesyłowy Północ - Południe INTERKONEKTOR POLSKA - CZECHY Współpraca państw Europy środkowej w realizacji połączeń międzysystemowych umożliwi w perspektywie uruchomienie korytarza przesyłowego północ południe pomiędzy Bałtykiem a Adriatykiem. INTERKONEKTOR POLSKA - SŁOWACJA

17 4. PODSUMOWANIE (c.d.) Otoczenie infrastrukturalne w rejonie północno zachodniej Polski pozwoli na lokalizację HUB-a w Polsce np. w terminalu LNG w Świnoujściu. Byłby to milowy krok w kierunku intensyfikacji liberalizacji rynku gazu w Polsce jak i dla zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego kraju. Istotnym krokiem dla lokalizacji HUB-a w tym rejonie byłaby budowa PMG czy to w kawernach solnych czy też strukturach porowatych (zawodnionych).

18 4. PODSUMOWANIE (c.d) HUB - Świnoujście Potencjalny PMG

19 4. PODSUMOWANIE (c.d.) Standard w zakresie infrastruktury Standard (N-1) Właściwe organy (w ciągu 3-ch lat od wejścia w życie) zapewnią aby w przypadku zakłóceń w funkcjonowaniu największej infrastruktury pozostała infrastruktura (standard N-1) posiada zdolność dostarczania ilości gazu niezbędnej do zaspokojenia całkowitego zapotrzebowania na gaz na obszarze analizowanym przez okres 60-ciu dni nadzwyczajnie wysokiego zapotrzebowania na gaz podczas najzimniejszych okresów, występujących statystycznie raz na 20-cia lat. N % Ip m maksymalna sumaryczna zdolność techniczna gazociągów importowych (mln m 3 /dobę) P m maksymalna zdolność produkcyjna (mln m 3 /dobę) S m sum. zdolność odbioru ze wszystkich instalacji magazyn. w sytuacji kryzysowej (mln m 3 /dobę) LNG m maksymalna sumaryczna zdolność instalacji LNG (mln m 3 /dobę) D max oznacza zdolność pokrycia dziennego zapotrzebowania na gaz na obszarze analizowanym w najzimniejszym dniu o nadzwyczajnie wysokim zapotrzeb. występujące statyst. raz na 20 lat I m zdolność największej infrastruktury gazowniczej, mającej największy udział w zaopatrzeniu w gaz (mln m 3 /dobę)

20 4. PODSUMOWANIE (c.d)

21 5. WNIOSEK KOŃCOWY Rozwój infrastruktury : - wydobywczej - przesyłowej - magazynowej - dystrybucyjnej - interkonektora w połączeniu z pakietem legislacyjnym - Prawo Gazowe - Program Uwalniania Gazu jest warunkiem powodzenia liberalizacji rynku i jednocześnie wzrostu bezpieczeństwa energetycznego

22 5. WNIOSEK KOŃCOWY (c.d.) Rozwój infrastruktury Bezpieczeństwo energetyczne Liberalizacja rynku