Krajowy standard kompetencji zawodowych Doradca rolniczy [213201]

Transkrypt

1 Załącznik 2 14 opisów standardów kompetencji zawodowych

2 Krajowy standard kompetencji zawodowych Doradca rolniczy [213201] Zespół ekspercki Anna Karwat Elżbieta Kuśmierczyk Małgorzata Pucek Edyta Kozieł Ewaluatorzy Anna Górska Marek Rudziński Recenzenci Lidia Lewandowska Ewa Bieńkowska Komisja branżowa Eugeniusz Chyłek (Przewodniczący) Małgorzata Ramatowska Wiesław Świderek ISBN Data zatwierdzenia: r. 2

3 Spis treści 1. Wprowadzenie Syntetyczny opis zawodu Zadania zawodowe Opisy kompetencji zawodowych Słownik standardów kompetencji zawodowych

4 1. Wprowadzenie 4 Dynamiczne zmiany technologii, środków pracy, stanowisk pracy, zawodów, zadań zawodowych, rozwój gospodarki opartej na wiedzy oraz problemy bezrobocia i zatrudnienia wymagają nowych instrumentów wspierania rozwoju zasobów ludzkich. Przedsiębiorcy, instytucje rynku pracy, pracownicy i bezrobotni wyrażają potrzeby, oczekiwania na opracowanie prostych narzędzi, instrumentów identyfikacji kompetencji zawodowych, wiedzy, umiejętności i kompetencji personalno-społecznych. Od nowych standardów kompetencji zawodowych oczekuje się większej przejrzystości kompetencji na rynku pracy i poprawy jakości kształcenia i doskonalenia zawodowego. Podstawę prawną tworzenia systemu krajowych standardów kompetencji zawodowych stanowi Ustawa z dnia r. z późniejszymi zmianami O promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Dz. U. z 2004 r. Nr 999 poz. 1001: Minister właściwy do spraw pracy realizuje zadania na rzecz rynku pracy przez dążenie do uzyskania wysokiego poziomu i rozwoju zasobów ludzkich, w szczególności przez: a) prowadzenie analiz rynku pracy, b) ustalenie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy, c) koordynowanie, opracowywanie i rekomendowanie standardów kwalifikacji zawodowych dla zawodów występujących w klasyfikacji zawodów i specjalności. Nowy model standardu kompetencji zawodowych jest spójny z opisem Europejskich i Polskich Ram Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie. Standard kompetencji zawodowych zawiera: syntetyczny opis zawodu, zadania zawodowe: A. zadania technologiczno-wykonawcze, B. zadania organizacyjne, kierowania i kontroli, C. zadania współpracy i komunikacji, opisy kompetencji zawodowych w poszczególnych zadaniach zawodowych, zbiory: wiedzy, umiejętności i kompetencji społeczno-personalnych, słownik. Podstawą sporządzenia opisu standardu kompetencji zawodowych stanowiły wyniki badań w przedsiębiorstwach, weryfikowane przez ewaluatorów, recenzentów i komisje branżowe rekomendowane przez stowarzyszenia pracodawców, pracobiorców i stowarzyszenia branżowe. W Polsce nadzorem i koordynacją opracowania krajowych standardów kwalifikacji zawodowych zajmuje się Departament Rynku Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Zbiory sukcesywnie opracowywanych standardów są udostępniane w internetowej bazie danych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej: http//

5 STANDARD KOMPETENCJI ZAWODOWYCH DLA ZAWODU CZĘŚĆ I: Metryczka 1. Nazwa i kod zawodu 2. Zespół autorski 3. Komisja branżowa 4. Data zatwierdzenia 5. Słownik standardów kompetencji zawodowych CZĘŚĆ II: Opis zawodu 6. Syntetyczny opis zawodu 7. Lista zadań zawodowych z podziałem na: A. Zadania technologiczno-wykonawcze [Z 1 (A); Z 2 (A); Z 3 (A) Z i (A)] B. Zadania organizacyjne, kierowania i kontroli [Z i+1 (B); Z i+2 (B); Z i+3 (B) Z j (B)] C. Zadania współpracy i komunikacji [Z j+1 (C); Z j+2 (C); Z j+3 (C) Z k (C)] CZĘŚĆ III: Opisy kompetencji zawodowych (przyporządkowanie do poszczególnych zadań zawodowych zbiorów: wiedzy, umiejętności oraz kompetencji personalnych i społecznych) A. Kompetencje technologiczno-wykonawcze Zadanie Z 1 (A) Z 2 (A) Z i (A) B. Kompetencje organizacyjne, kierowania i kontroli Zadanie Z i+1 (B) Z i+2 (B) Z j (B) C. Kompetencje współpracy i komunikacji Zadanie Z j+1 (C) Z j+2 (C) Z k (C) Rys. 1. Struktura krajowego standardu kompetencji zawodowych Rys. 1. Struktura krajowego standardu kompetencji zawodowych Według aktualnego stanu prawnego standardy kompetencji zawodowych nie są obligatoryjnym dokumentem i funkcjonują na zasadzie rekomendacji Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Nowa, uproszczona struktura, przejrzystość opisu ułatwiają wykorzystanie standardów w instytucjach rynku pracy, przedsiębiorstwach, placówkach kształcenia i szkolenia zawodowego oraz przez pracowników i bezrobotnych. 5

6 2. Syntetyczny opis zawodu Celem doradztwa jest zapewnienie pomocy ludności wiejskiej związanej z sektorem rolno- -spożywczym w rozwiązywaniu jej problemów oraz stymulowanie rozwoju obszarów wiejskich. Doradcy świadczą usługi poprzez doradzanie, organizowanie szkoleń i informowanie, udzielanie pomocy w zakresie sporządzania dokumentów związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego, wdrażanie i upowszechnianie najnowszych osiągnięć nauki. Współpracują z instytucjami i organizacjami działającymi w otoczeniu i na rzecz rolnictwa. Głównym zadaniem doradcy rolniczego jest prowadzenie doradztwa w zakresie rolnictwa, rozwoju wsi, rynków rolnych oraz wiejskiego gospodarstwa domowego, mającego na celu poprawę poziomu dochodów rolniczych oraz podnoszenie konkurencyjności rynkowej gospodarstw rolnych, wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a także podnoszenie poziomu kwalifikacji i kompetencji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich związanych z sektorem rolno-spożywczym. Wynikiem wszechstronnej działalności doradcy jest prowadzenie przez rolnika gospodarstwa rolnego na określonym poziomie dochodowości, spełniającym standardy UE, a także kształtowanie aktywnej postawy rolników oraz umiejętności samodzielnego rozwiązywania problemów. Praca doradcy wykonywana jest na terenie obszarów wiejskich przez cały rok, w różnych warunkach i miejscach zarówno w budynkach (biuro, sale wykładowe, mieszkania rolników, budynki inwentarskie itp.), jak i w terenie (grunty orne, sady, pastwiska, ogrody, tereny wystawowe itp.). Doradca rolniczy powinien mieć wykształcenie wyższe w kierunku (specjalności), który zapewni dostateczną wiedzę merytoryczną do wykonywania zadań zawodowych głównie z zakresu rolnictwa, zootechniki, ogrodnictwa, ekonomiki rolnictwa oraz specjalności pokrewnych. Atutem doradcy rolniczego jest posiadanie prawa jazdy kat. B oraz umiejętność korzystania z elektronicznych nośników informacji, które w znacznym stopniu ułatwią wykonywanie zadań zawodowych. Zawód doradcy rolniczego wymaga posiadania kompetencji personalno-społecznych, m.in. takich jak: łatwość nawiązywania kontaktu i współpracy z ludźmi, zdolność dostrzegania zależności przyczynowo-skutkowych, odpowiedzialność, uzdolnienia organizacyjne, samokontrola, jak również gotowość do ustawicznego kształcenia. Doradca rolniczy z uwagi na charakter wykonywanej pracy powinien odznaczać się wysoką kulturą osobistą oraz kierować się zasadami etyki zawodowej. Zapewnienie poufności informacji uzyskanych od rolnika jest obowiązkiem doradcy rolniczego. Praca doradcy rolniczego wymaga stałej gotowości do przemieszczania się różnymi środkami lokomocji, pracy w terenie w różnych warunkach atmosferycznych oraz trudnych warunkach lokalowych. Niesie również zagrożenia wynikające z obsługi urządzeń i sprzętu specjalistycznego wykorzystywanego w pracy doradczej. 6

7 3. Zadania zawodowe Technologiczno-wykonawcze Z 1 (A) Organizowanie i prowadzenie szkoleń, doradzanie oraz udzielanie informacji dotyczących funkcjonowania gospodarstwa rolnego. Z 2 (A) Upowszechnianie metod produkcji rolniczej. Z 3 (A) Prowadzenie analiz w zakresie funkcjonowania gospodarstwa rolnego oraz rynku artykułów rolno-spożywczych. Z 4 (A) Udzielanie pomocy w zakresie sporządzania dokumentacji związanej z prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Z 5 (A) Inicjowanie i wspieranie w tworzeniu wspólnych przedsięwzięć gospodarczych. Z 6 (A) Wspieranie i promowanie rozwoju obszarów wiejskich. Z 7 (A) Doradzanie w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych rolników. Organizacyjne, kierowania i kontroli Z 8 (B) Organizowanie stanowiska pracy doradcy rolniczego. Z 9 (B) Planowanie i programowanie zadań doradczych. Z 10 (B) Kontrolowanie jakości realizowanych zadań doradczych. Z 11 (B) Kierowanie grupowym procesem doradczym. Współpracy i komunikacji Z 12 (C) Komunikacja w zespole pracowniczym i z przełożonymi. Z 13 (C) Współpraca z mieszkańcami obszarów wiejskich oraz jednostkami działającymi w otoczeniu i na rzecz rolnictwa. 7

8 4. Opisy kompetencji zawodowych Zadanie zawodowe Z 1 (A): Organizowanie i prowadzenie szkoleń, doradzanie oraz udzielanie informacji dotyczących funkcjonowania gospodarstwa rolnego Przepisy BHP, ppoż. i ergonomii Metodyka pracy doradczej Podstawy andragogiki Zarządzanie usługami edukacyjnymi Systemy produkcji rolniczej (np. rolnictwo konwencjonalne, ekologiczne, integrowane) Technologia produkcji rolniczej Ekonomika produkcji rolniczej Zasady prowadzenia gospodarstwa rolnego Normy i wymogi obowiązujące w gospodarstwach rolnych Funkcjonowanie wiejskiego gospodarstwa domowego Funkcjonowanie rynków rolnych Formy przedsiębiorczości na obszarach wiejskich Europejskie Strategie i Programy Rozwoju Wspólna Polityka Rolna UE Możliwości dofinansowania gospodarstw rolnych Ochrona środowiska Zasady bezpieczeństwa i higiena pracy oraz ergonomii w gospodarstwie rolnym Systemy jakości produkcji Zasady promocji i marketingu Przepisy prawne Techniki i technologie informacyjne Programy specjalistyczne Urządzenia specjalistyczne Stosuje przepisy BHP, ppoż. i ergonomii Stosuje różne formy organizacyjne kształcenia Dostosowuje formę, tematykę, program oraz treści kształcenia do potrzeb Przygotowuje materiały szkoleniowe i dydaktyczne Korzysta z technik i technologii informacyjnych oraz środków dydaktycznych Prowadzi dokumentację związaną z organizacją szkoleń i doradztwem Rozpoznaje i odczytuje potrzeby doradcze rolników Prowadzi doradztwo, dobierając i stosując metody doradcze Inicjuje wprowadzanie rozwiązań technologiczno-organizacyjnych w gospodarstwie z uwzględnieniem innowacji w tym zakresie Wskazuje kierunki rozwoju gospodarstwa i możliwości dofinansowania Ocenia poziom dostosowania gospodarstw do obowiązujących norm i wymogów Wspiera działania w zakresie funkcjonowania wiejskiego gospodarstwa domowego Promuje przedsiębiorczość na obszarach wiejskich Podejmuje działania na rzecz ochrony środowiska Pozyskuje, gromadzi, przetwarza i udostępnia informacje Stosuje przepisy prawa Zdolności pedagogiczne Komunikatywność Łatwość wypowiadania się Zdolność transferu wiedzy 8

9 Uzdolnienia organizacyjne Zdolność nawiązywania kontaktów Zdolność przekonywania Zdolność dostrzegania zależności przyczynowo-skutkowych Zaangażowanie Samokontrola Asertywność Odporność na stres Wzbudzanie zaufania Wysoka kultura osobista Gotowość do ustawicznego uczenia się Przestrzeganie etyki zawodowej Zadanie zawodowe Z 2 (A): Upowszechnianie metod produkcji rolniczej Przepisy BHP, ppoż. Systemy produkcji rolniczej (np. rolnictwo konwencjonalne, ekologiczne, integrowane) Kierunki produkcji i specjalizacje w gospodarstwie rolnym Nowe odmiany roślin i rasy zwierząt Zasady zakładania i prowadzenia demonstracji upowszechnieniowych Innowacje w produkcji rolniczej Zasady przygotowania materiałów informacyjno-upowszechnieniowych Zasady współpracy z mediami (w tym np. prasa, radio, telewizja) Stosuje przepisy BHP i ppoż. Dobiera technologie produkcji do warunków gospodarstwa Promuje nowości w zakresie odmian roślin i ras zwierząt Prowadzi demonstracje upowszechnieniowe Upowszechnia wyniki demonstracji Analizuje wyniki i wykorzystuje je do zarządzania gospodarstwem Promuje nowoczesne i alternatywne metody produkcji rolniczej Przygotowuje materiały informacyjno-upowszechnieniowe Współpracuje z mediami (w tym np. prasa, radio, telewizja) Zdolność wykorzystania wiedzy Nastawienie na wdrożenia Świadomość transferu wiedzy Świadomość roli transferu innowacji Zdolność współpracy z mediami Zadanie zawodowe Z 3 (A): Prowadzenie analiz w zakresie funkcjonowania gospodarstwa rolnego oraz rynku artykułów rolno-spożywczych Przepisy BHP, ppoż. i ergonomii Normatywy produkcji rolniczej Ekonomika produkcji rolniczej Wyniki badań naukowych dotyczących produkcji rolniczej Funkcjonowanie rynku artykułów rolno-spożywczych Zasady przygotowania i sprzedaży płodów rolnych 9

10 10 Techniki i technologie informacyjne Specjalistyczne programy komputerowe Stosuje przepisy BHP, ppoż. i ergonomii Dokonuje analizy ekonomiczno-produkcyjnej gospodarstwa Korzysta z różnych źródeł informacji Sporządza i interpretuje zestawienia danych Wykorzystuje wyniki analiz do doradzania Rozpoznaje problem, jego przyczyny i we współpracy z rolnikiem podejmuje działania w celu jego rozwiązania Korzysta z technik i technologii informacyjnych Wykorzystuje programy komputerowe Korzysta z baz danych dotyczących rynków rolnych Zdolności analityczne Rozumowanie logiczne Uzdolnienia matematyczne Uzdolnienia ekonomiczne Zdolność gromadzenia informacji Zdolność współpracy Zdolność prognozowania Zdolność rozwiązywania problemów Zdolność wykorzystywania wiedzy Zadanie zawodowe Z 4 (A): Udzielanie pomocy w zakresie sporządzania dokumentacji związanej z prowadzeniem gospodarstwa rolnego Przepisy BHP, ppoż. i ergonomii Technologia i ekonomika produkcji rolniczej Dokumentacja dotycząca funkcjonowania gospodarstwa rolnego Dokumentacja obowiązująca w realizacji zadań wynikających ze Wspólnej Polityki Rolnej UE Możliwości, źródła, zasady i obowiązująca dokumentacja dotycząca dofinansowania gospodarstw rolnych Techniki i technologie informacyjne Przepisy obowiązującego prawa w zakresie prowadzenia gospodarstwa oraz korzystania ze źródeł finansowania Stosuje przepisy BHP, ppoż. i ergonomii Wypełnia dokumentację dotyczącą funkcjonowania gospodarstwa rolnego Wypełnia dokumentację związaną z dofinansowaniem gospodarstwa rolnego Opracowuje plan rozwoju gospodarstwa rolnego Korzysta z technik i technologii informacyjnych Stosuje przepisy prawa Zdolności analityczne Koncentracja uwagi Dokładność Odpowiedzialność Zdolność przestrzegania procedur Zdolność interaktywnej komunikacji internetowej Uzdolnienia informatyczne

11 Zadanie zawodowe Z 5 (A): Inicjowanie i wspieranie w tworzeniu wspólnych przedsięwzięć gospodarczych Funkcjonowanie grup producenckich Formy zrzeszania społeczności wiejskiej Finansowanie wspólnych przedsięwzięć gospodarczych Dokumentacja dotycząca funkcjonowania przedsięwzięć Podstawy prawne funkcjonowania różnych przedsięwzięć Techniki i technologie informacyjne Zasady promocji i marketingu Rozpoznaje rynek, potrzeby rolników i innych mieszkańców wsi pod względem powstawania przedsięwzięć Organizuje i współpracuje w tworzeniu wspólnych przedsięwzięć Opracowuje wnioski i plany rozwoju dla wspólnych przedsięwzięć gospodarczych w celu uzyskania wsparcia finansowego Sporządza dokumentację Stosuje przepisy prawa Wykorzystuje techniki i technologie informacyjne Inicjatywność Myślenie globalne Zdolność zarządzania wiedzą Zdolność współpracy w zespole Zdolności organizacyjne Zdolność przekonywania Komunikatywność Wzbudzanie zaufania Zadanie zawodowe Z 6 (A): Wspieranie i promowanie rozwoju obszarów wiejskich Przedsiębiorczość pozarolnicza na obszarach wiejskich Zasady promocji i marketingu Turystyka wiejska i agroturystyka Produkt lokalny, regionalny i tradycyjny Dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze wsi Estetyka wsi Przetwórstwo surowców rolnych na poziomie gospodarstwa Przepisy prawa Wykorzystuje znajomość instrumentów i form wsparcia w uzyskaniu funduszy UE oraz krajowych środków finansowych na dodatkowe działania rolnicze i pozarolnicze Wskazuje rozwiązania dotyczące różnicowania działalności zwiększającej dochodowość gospodarstwa Sporządza biznesplany dla działalności pozarolniczej Promuje działalność agroturystyczną oraz produkt tradycyjny, lokalny i regionalny Mobilizuje i zachęca mieszkańców wsi do troski o otoczenie Wspiera projekty dotyczące odnowy i rozwoju wsi Określa problemy socjalno-bytowe rolników i mieszkańców wsi Stosuje przepisy prawa 11

12 Zdolność analizowania sytuacji Przedsiębiorczość Operatywność i skuteczność Wrażliwość estetyczna Zamiłowanie do ładu i porządku Zdolność odczytywania potrzeb rolników i mieszkańców wsi Zdolność wyszukiwania nowych rozwiązań Zdolność wykorzystywania wiedzy Zadanie zawodowe Z 7 (A): Doradzanie w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych rolników Narzędzia do badania potrzeb edukacyjnych rolników Sposoby uzyskania kwalifikacji zawodowych rolników Placówki uprawnione do podnoszenia i potwierdzania kwalifikacji Identyfikuje potrzeby edukacyjne Dostrzega wymagania stawiane rolnikom do wykonywania zadań Wskazuje możliwości uzyskania kwalifikacji Udostępnia informacje dotyczące zakresu i źródeł finansowania szkoleń Zdolność wykorzystywania informacji Zdolność przekonywania Komunikatywność Odpowiedzialność za innych Zadanie zawodowe Z 8 (B): Organizowanie stanowiska pracy doradcy rolniczego Metodyka pracy doradcy rolniczego Regulamin i organizacja pracy Dokumentacja obowiązująca w zakładzie pracy Zarządzanie czasem Doskonalenie własne Bezpieczeństwo i higiena pracy Wykorzystuje metody i techniki pracy umysłowej Przestrzega regulaminu Wykonuje zadania zgodnie z zarządzeniami przełożonych i zakresem czynności Planuje i wykonuje zadania terminowo Dobiera formy i tematy kształcenia własnego Przestrzega przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii Zdolność przestrzegania procedur Zdolność pracy indywidualnej Zdolność zarządzania czasem Uzdolnienia organizacyjne Gotowość do ustawicznego uczenia się Samokontrola Odporność na stres 12

13 Zadanie zawodowe Z 9 (B): Planowanie i programowanie zadań doradczych Metodyka pracy doradcy rolniczego Zasady planowania i sprawozdawczości Dokumentacja dotycząca planowania i sprawozdawczości Strategia Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich Potrzeby rolników i mieszkańców obszarów wiejskich Stosuje metody doradcze Przygotowuje plany i sprawozdania Planuje zadania zgodnie z potrzebami klientów oraz wytycznymi przełożonych Wyznacza cele do osiągnięcia Prognozuje zadania w dłuższym okresie Wykorzystuje wiedzę merytoryczną do planowania zadań Wdraża strategię do programowania zadań Kompetencje metodyczne Systematyczność Zdolność zarządzania czasem Zdolność prognozowania Dokładność Samodzielność Zdolność przyjmowania odpowiedzialności za wyniki działań Zadanie zawodowe Z 10 (B): Kontrolowanie jakości realizowanych zadań doradczych Kodeks etyki zawodowej Zarządzanie jakością Proces i metody ewaluacji Przestrzega zasad etyki zawodowej Uczestniczy w procesie zarządzania jakością Wykorzystuje wyniki z ewaluacji jako informację zwrotną do ewentualnej poprawy jakości realizowanych zadań Przygotowuje i wykorzystuje narzędzia do oceny i badania satysfakcji klienta Pozyskuje opinie różnymi metodami Zdolność przestrzegania procedur Zdolność oceniania Zdolność analizowania sytuacji Samokontrola Systematyczność Zdolność rozpoznawania swoich słabych i mocnych stron 13

14 Zadanie zawodowe Z 11 (B): Kierowanie grupowym procesem doradczym Zarządzanie grupą docelową Zarządzanie zespołem zadaniowym Metody rozwiązywania problemu Techniki komunikacji i negocjacji Cechy pracy zespołowej Zarządzanie konfliktem Organizuje grupę docelową i kieruje jej działaniami Koordynuje pracę osób zaangażowanych w realizację projektu Rozwiązuje problem Stosuje różne techniki komunikacji i negocjacji z grupą Rozwiązuje konflikt Zdolności organizatorskie Asertywność Zdolności kierownicze Zdolność budowania zespołu Zdolność przyjmowania odpowiedzialności za wyniki działań Zdolność rozwiązywania problemu Zdolność motywowania pracowników Zadanie zawodowe Z 12 (C): Komunikacja w zespole pracowniczym i z przełożonymi Komunikacja interpersonalna Kodeks etyki zawodowej Struktura organizacyjna Stosuje metody i formy porozumiewania się Pokonuje bariery komunikacyjne Przestrzega zasad kodeksu etyki zawodowej Buduje dobre relacje z pracownikami i przełożonymi Zdolność współpracy w zespole Komunikatywność Kultura osobista Życzliwość Zdolność przekonywania Zadanie zawodowe Z 13 (C): Współpraca z mieszkańcami obszarów wiejskich oraz jednostkami działającymi w otoczeniu i na rzecz rolnictwa Programy rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich Instytucje i organizacje działające na rzecz wsi i rolnictwa Podstawy komunikacji społecznej 14

15 Analizuje lokalne i regionalne plany rozwoju Wykorzystuje znajomość kompetencji instytucji do zakresu współpracy Współpracuje w programowaniu rozwoju rolnictwa i infrastruktury obszarów wiejskich Uczestniczy w zespołach zadaniowych Prowadzi badania ankietowe na zlecenie jednostek współpracujących Empatia Komunikatywność Kultura osobista Łatwość wypowiadania się w mowie i piśmie Zdolność przekonywania Zdolność do współdziałania Zdolność elastycznego reagowania na zmiany Zdolność interaktywnej komunikacji internetowej 15

16 5. Słownik standardów kompetencji zawodowych Standard kompetencji zawodowych Zawód Specjalność Zadanie zawodowe norma opisująca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania zadań zawodowych wchodzących w skład zawodu, akceptowana przez przedstawicieli organizacji zawodowych i branżowych, pracodawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych. zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji lub kompetencji (wiedzy, umiejętności oraz kompetencji personalnych i społecznych), zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu stanowi źródło dochodów. jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera część czynności o podobnym charakterze (związanych z wykonywaną funkcją lub przedmiotem pracy), wymagających pogłębionej lub dodatkowej wiedzy i umiejętności, zdobytych w wyniku dodatkowego szkolenia lub praktyki. logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu, o wyraźnie określonym początku i końcu, wyodrębniony ze względu na rodzaj lub sposób wykonywania czynności zawodowych powiązanych jednym celem, kończący się produktem, usługą lub decyzją. W standardzie kompetencji zawodowych zadania zawodowe dzielą się na: zadania technologiczno-wykonawcze, zadania organizacyjne, kierowania i kontroli oraz zadania współpracy i komunikacji. Wykonywanie każdego zadania zawodowego wymaga posiadania kompetencji opisanej/ych trzema zbiorami: wiedzy, umiejętności oraz kompetencji personalnych i społecznych. Zadania technologiczno- -wykonawcze dotyczą metod działania podejmowanych na własnym stanowisku pracy, ale wynikających z technologii pracy w przedsiębiorstwie. Są związane z technologią wytwarzania, technologią świadczenia usług czy też sposobem wykonywania określonych procedur i operacji na stanowisku pracy. Zadania organizacyjne, kierowania i kontroli Zadania współpracy i komunikacji Kompetencje zawodowe Kompetencje personalne i społeczne dotyczą organizacji i planowania pracy na własnym stanowisku, organizowania pracy zespołu i kierowania zespołem, samokontroli wykonanych prac lub świadczonych usług, kontrolowania pracy podległych pracowników, a także oceny jakości pracy, wyrobów i usług. Łączą zakresy prac z zakresami samodzielności i odpowiedzialności. dotyczą współpracy i komunikowania się w zespole pracowniczym, współpracy i komunikowania się z przełożonymi, kooperantami i otoczeniem przedsiębiorstwa. wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykonać, odpowiednio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane są trzema zbiorami: wiedzy, umiejętności oraz kompetencji personalnych i społecznych. zasób powiązanych ze sobą faktów, zasad, teorii i doświadczeń przyswojonych przez osobę uczącą się. zdolność wykorzystania wiedzy oraz wyćwiczonych sprawności do wykonywania zadań oraz rozwiązywania problemów. sprawności, uzdolnienia oraz cechy niezbędne do autonomicznego, zespołowego i odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu społecznym i zawodowym. 16

17

18 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego KRAJOWY STANDARD KOMPETENCJI ZAWODOWYCH DLA ZAWODU Menedżer produktu [243103] Projekt B2.2 Rozwijanie zbioru krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez pracodawców ZATWIERDZAM Przewodniczący Komisji Branżowej (Imię, Nazwisko) 1

19 Krajowy standard kompetencji zawodowych Menedżer produktu [243103] Zespół ekspercki Dariusz Pala Elżbieta Garlacz-Janicka Paweł Brymora Iwona Kacak Ewaluatorzy Michał Dylewski Jolanta Religa Recenzenci Dominika Dwornik Maria Gagacka Komisja branżowa Wojciech Januszko (Przewodniczący) Sławomir A. Olejniczak Agnieszka Wilczak ISBN Data zatwierdzenia: r. 2

20 Spis treści 1. Wprowadzenie Syntetyczny opis zawodu Zadania zawodowe Opisy kompetencji zawodowych Słownik standardów kompetencji zawodowych

21 1. Wprowadzenie Dynamiczne zmiany technologii, środków pracy, stanowisk pracy, zawodów, zadań zawodowych, rozwój gospodarki opartej na wiedzy oraz problemy bezrobocia i zatrudnienia wymagają nowych instrumentów wspierania rozwoju zasobów ludzkich. Przedsiębiorcy, instytucje rynku pracy, pracownicy i bezrobotni wyrażają potrzeby, oczekiwania na opracowanie prostych narzędzi, instrumentów identyfikacji kompetencji zawodowych, wiedzy, umiejętności i kompetencji personalno-społecznych. Od nowych standardów kompetencji zawodowych oczekuje się większej przejrzystości kompetencji na rynku pracy i poprawy jakości kształcenia i doskonalenia zawodowego. Podstawę prawną tworzenia systemu krajowych standardów kompetencji zawodowych stanowi Ustawa z dnia r. z późniejszymi zmianami O promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Dz. U. z 2004 r. Nr 999 poz. 1001: Minister właściwy do spraw pracy realizuje zadania na rzecz rynku pracy przez dążenie do uzyskania wysokiego poziomu i rozwoju zasobów ludzkich, w szczególności przez: a) prowadzenie analiz rynku pracy, b) ustalenie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy, c) koordynowanie, opracowywanie i rekomendowanie standardów kwalifikacji zawodowych dla zawodów występujących w klasyfikacji zawodów i specjalności. Nowy model standardu kompetencji zawodowych jest spójny z opisem Europejskich i Polskich Ram Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie. Standard kompetencji zawodowych zawiera: syntetyczny opis zawodu, zadania zawodowe: A. zadania technologiczno-wykonawcze, B. zadania organizacyjne, kierowania i kontroli, C. zadania współpracy i komunikacji, opisy kompetencji zawodowych w poszczególnych zadaniach zawodowych, zbiory: wiedzy, umiejętności i kompetencji społeczno-personalnych, słownik. Podstawą sporządzenia opisu standardu kompetencji zawodowych stanowiły wyniki badań w przedsiębiorstwach, weryfikowane przez ewaluatorów, recenzentów i komisje branżowe rekomendowane przez stowarzyszenia pracodawców, pracobiorców i stowarzyszenia branżowe. W Polsce nadzorem i koordynacją opracowania krajowych standardów kwalifikacji zawodowych zajmuje się Departament Rynku Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Zbiory sukcesywnie opracowywanych standardów są udostępniane w internetowej bazie danych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej: http// 4

22 STANDARD KOMPETENCJI ZAWODOWYCH DLA ZAWODU CZĘŚĆ I: Metryczka 1. Nazwa i kod zawodu 2. Zespół autorski 3. Komisja branżowa 4. Data zatwierdzenia 5. Słownik standardów kompetencji zawodowych CZĘŚĆ II: Opis zawodu 6. Syntetyczny opis zawodu 7. Lista zadań zawodowych z podziałem na: A. Zadania technologiczno-wykonawcze [Z 1 (A); Z 2 (A); Z 3 (A) Z i (A)] B. Zadania organizacyjne, kierowania i kontroli [Z i+1 (B); Z i+2 (B); Z i+3 (B) Z j (B)] C. Zadania współpracy i komunikacji [Z j+1 (C); Z j+2 (C); Z j+3 (C) Z k (C)] CZĘŚĆ III: Opisy kompetencji zawodowych (przyporządkowanie do poszczególnych zadań zawodowych zbiorów: wiedzy, umiejętności oraz kompetencji personalnych i społecznych) A. Kompetencje technologiczno-wykonawcze Zadanie Z 1 (A) Z 2 (A) Z i (A) B. Kompetencje organizacyjne, kierowania i kontroli Zadanie Z i+1 (B) Z i+2 (B) Z j (B) C. Kompetencje współpracy i komunikacji Zadanie Z j+1 (C) Z j+2 (C) Z k (C) Rys. 1. Struktura krajowego standardu kompetencji zawodowych Według aktualnego stanu prawnego standardy kompetencji zawodowych nie są obligatoryjnym dokumentem i funkcjonują na zasadzie rekomendacji Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Nowa, uproszczona struktura, przejrzystość opisu ułatwiają wykorzystanie standardów w instytucjach rynku pracy, przedsiębiorstwach, placówkach kształcenia i szkolenia zawodowego oraz przez pracowników i bezrobotnych. 5

23 2. Syntetyczny opis zawodu Menedżer produktu jest specjalistą z zakresu zarządzania produktem (portfelem produktów), realizuje w tym zakresie funkcje analityczne, planistyczne, wdrożeniowe i kontrolne. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom rynku kształtuje produkt pod kątem technologicznym, logistycznym oraz marketingowo-sprzedażowym w taki sposób, aby zaspokajać potrzeby klientów, maksymalizując jednocześnie zyski własnej firmy. Inicjuje procesy innowacyjne w firmie. Jest wnikliwym obserwatorem rynku ze szczególnym uwzględnieniem działań konkurentów, trendów w makrootoczeniu oraz potrzeb i preferencji potencjalnych klientów. Współpracuje z kadrą zarządzającą oraz z działami wewnątrz firmy takimi jak: dział badań i rozwoju, dział produkcji, marketingu i sprzedaży, finansowy, zarządzania zasobami ludzkimi oraz logistyki. Współpracuje również z licznymi zewnętrznymi partnerami biznesowymi takimi jak: klienci, decydenci, instytucje badawcze, dostawcy. Zna doskonale branżę oraz produkt, którym się zajmuje. Do jego głównych obowiązków należy inicjowanie, gromadzenie i selekcja pomysłów na nowe produkty i rozwiązania, opracowywanie i realizacja strategii produktowych zgodnie z misją i celami firmy, zarządzanie bieżącym portfelem produktów, planowanie i realizowanie promocji produktowych, koordynowanie badań i certyfikacji produktów, merytoryczne wspieranie działu sprzedaży, prowadzenie szkoleń produktowych. Menedżer produktu jest kreatywny, posiada zdolności komunikacyjne, przywódcze, analityczne, organizacyjne. Charakteryzuje się samodzielnością, wyobraźnią, myśleniem twórczym, inicjatywą, zaangażowaniem w realizację powierzonych zadań oraz wysoką kulturą osobistą. Posiada wiedzę interdyscyplinarną na poziomie wyższym, m.in. z zakresu zarządzania, marketingu, analiz finansowych (rentowności sprzedaży), elementów psychologii, komunikacji interpersonalnej. Zna języki obce, posługuje się narzędziami i technologiami informatycznymi. Menedżer produktu może być zatrudniony w przedsiębiorstwach produkcyjnych, usługowych i handlowych różnych branż. W zależności od branży, specyfiki i wielkości przedsiębiorstwa menedżer produktu pracuje na stanowisku samodzielnym lub w kilkuosobowym zespole menedżerów produktu. Realizując zadania zawodowe zachowuje wymogi bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska. Brak jest specyficznych zagrożeń wynikających z pracy menedżera produktu. 6

24 3. Zadania zawodowe Technologiczno-wykonawcze Z 1 (A) Monitorowanie rynku pod kątem potrzeb klienta, zmian zachodzących w makrootoczeniu oraz analiza działań i oferty konkurentów. Z 2 (A) Inicjowanie, gromadzenie i selekcja nowych pomysłów. Z 3 (A) Opracowanie strategii produktowych. Z 4 (A) Wprowadzanie nowych produktów i optymalizacja istniejących. Z 5 (A) Kreowanie nowych potrzeb i preferencji klientów. Z 6 (A) Planowanie i realizowanie promocji produktowych. Z 7 (A) Projektowanie i prowadzenie szkoleń produktowych zewnętrznych i wewnętrznych. Organizacyjne, kierowania i kontroli Z 8 (B) Zarządzanie bieżącym portfelem produktów zgodnie z zaakceptowaną strategią. Z 9 (B) Prowadzenie dokumentacji produktowej. Z 10 (B) Koordynowanie badań i certyfikacji produktów. Z 11 (B) Organizowanie pracy własnej lub/i zespołu projektowego. Współpracy i komunikacji Z 12 (C) Merytoryczne wspieranie zespołu sprzedaży. Z 13 (C) Prowadzenie współpracy z dostawcami. Z 14 (C) Prowadzenie współpracy z klientami. Z 15 (C) Prowadzenie współpracy z kadrą zarządzającą i działami przedsiębiorstwa. 7

25 4. Opisy kompetencji zawodowych Zadanie zawodowe Z 1 (A): Monitorowanie rynku pod kątem potrzeb klienta, zmian zachodzących w makrootoczeniu oraz analiza działań i oferty konkurentów Źródła informacji o rynku Rodzaje badań marketingowych Metodologia analizowania oferty produktowej konkurentów Sposoby definiowania działań rynkowych konkurentów Zasady szacowania wielkości rynku i udziałów poszczególnych konkurentów Rodzaje klientów i ich zachowania Typy decydentów i ich motywacja Kanały dystrybucji i ich udział w rynku Trendy i zjawiska w poszczególnych warstwach makrootoczenia (np. ekonomiczne, społeczno- -kulturowe, technologiczne) Regulacje prawne związane z produktem i jego zastosowaniem Dobiera odpowiednie narzędzia i metody pozyskiwania informacji rynkowych Znajduje słabe i mocne strony konkurentów i ich oferty produktowej Szacuje udziały konkurentów w rynku Określa na bazie informacji rynkowych strategie konkurencji Rozpoznaje potrzeby i preferencje klientów Określa wpływ nabywców (indywidualnych, instytucjonalnych) na finalnie podejmowaną decyzję zakupową Wskazuje efektywne kanały dystrybucji i komunikacji Analizuje i przewiduje trendy i zjawiska w makrootoczeniu Ciekawość Czujność Komunikatywność Zdolność gromadzenia informacji Zdolność odczytywania potrzeb klientów Zdolności analityczne Zadanie zawodowe Z 2 (A): Inicjowanie, gromadzenie i selekcja nowych pomysłów System zbierania pomysłów z firmy i jej otoczenia Techniki kreatywnego myślenia Zarządzanie projektem Buduje system zbierania pomysłów Przeprowadza walidację pomysłów Przedstawia wybrane pomysły decydentom z propozycją ich wprowadzenia Inicjatywność Nastawienie na innowacyjność Kreatywność ogólna Zdolność pracy w zespole 8

26 Zdolność motywowania pracowników Zdolność odczytywania potrzeb klientów Zadanie zawodowe Z 3 (A): Opracowanie strategii produktowych Metody analizy otoczenia firmy oraz zachodzących zmian Rodzaje strategii firmy Typy strategii marketingowych Metodologia budowania planów marketingowych Etapy i charakterystyka cyklu życia produktu Zasady doboru optymalnych parametrów produktów Pozycjonowanie cenowe i pozacenowe produktu Kanały i narzędzia komunikacji marketingowej Zasady szacowania wielkości i wartości sprzedaży Rentowność produktów i czas zwrotu z inwestycji Prognozuje trendy na poszczególnych rynkach Buduje strategię produktową spójną ze strategią firmy Określa rynki atrakcyjne dla firmy Określa grupę docelową, jej potrzeby i preferencje Dobiera optymalne parametry produktu Określa nakłady inwestycyjne i inne wydatki Prognozuje wielkość sprzedaży i dochody firmy z tytułu sprzedaży produktów Szacuje czas zwrotu z inwestycji Przygotowuje harmonogram działań Rzetelność i sumienność Kreatywność ogólna Myślenie interdyscyplinarne Uzdolnienia ekonomiczne Zdolność dostrzegania zależności przyczynowo-skutkowych Zdolność zarządzania informacją Zadanie zawodowe Z 4 (A): Wprowadzanie nowych produktów i optymalizacja istniejących Sezonowość sprzedaży (czas wprowadzenia) Plany innych działów w firmie (np.: przestoje produkcyjne) Plany wprowadzania produktów przez innych menedżerów produktu Zarządzanie projektem Metody badań potrzeb i preferencji klientów Możliwości technologiczne, logistyczne i ekonomiczne firmy Wpływ zmiany poszczególnych parametrów produktów na ich rentowność Określa optymalny czas wprowadzenia produktów na rynek Przygotowuje harmonogramy wprowadzenia produktów Buduje zespoły projektowe Koordynuje działania zmierzające do wprowadzenia nowych produktów Modyfikuje produkty, uwzględniając potrzeby i preferencje nabywców (indywidualnych, instytucjonalnych) 9

27 Optymalizuje produkty dla maksymalizacji ich rentowności Określa poziom sprzedaży oraz rentowności produktów nowych i optymalizowanych Szacuje wpływ wprowadzenia nowych produktów i optymalizacji istniejących na sprzedaż już istniejących produktów Zdolność odczytywania potrzeb klientów Otwartość na zmiany Ciekawość Wrażliwość środowiskowa Wyobraźnia i myślenie twórcze Zdolność analizowania sytuacji Zadanie zawodowe Z 5 (A): Kreowanie nowych potrzeb i preferencji klientów Metody badań i analizy potrzeb i preferencji klientów Przebieg procesu decyzyjnego Motywacje zakupowe nabywców (indywidualnych, instytucjonalnych) Zasady analizy trendów rynkowych Techniki kreatywnego myślenia Zasady projektowania, przeprowadzania i analizowania badań marketingowych Kanały i narzędzia komunikacji marketingowej Określa motywacje zakupowe nabywców (indywidualnych, instytucjonalnych) Definiuje cechy produktów zaspokajających nowe potrzeby i preferencje Wskazuje grupy docelowe oraz sposoby dotarcia do nich z komunikatem marketingowym Nadzoruje wprowadzanie produktów kreujących nowe preferencje Ciekawość Kreatywność ogólna Myślenie interdyscyplinarne Zdolność prognozowania Zdolność współpracy ogólnej Zdolność wyszukiwania nowych rozwiązań Zadanie zawodowe Z 6 (A): Planowanie i realizowanie promocji produktowych Formy i instrumenty polityki promocji Przebieg procesu decyzyjnego Sezonowość sprzedaży i jej wpływ na proces planowania promocji produktowych Budowa akcji promocyjnych Kontrola skuteczności i efektywności działań promocyjnych Buduje skuteczne mechanizmy promocji Wybiera optymalny termin akcji Szacuje wpływ promocji na poziom sprzedaży w czasie jej trwania i po zakończeniu Nadzoruje przebieg akcji Analizuje słabe i mocne strony akcji promocyjnych Poprawia skuteczność i efektywność akcji promocyjnych 10

28 Myślenie interdyscyplinarne Spostrzegawczość Samodzielność Komunikatywność Zdolność dostrzegania zależności przyczynowo-skutkowych ZADANIE ZAWODOWE Z 7 (A): Projektowanie i prowadzenie szkoleń produktowych zewnętrznych i wewnętrznych Metodologia prowadzenia szkoleń Techniki prezentacji z zakresu produktu, jego zastosowania, konkurencji i rynku Zasady ewaluacji szkoleń Rozpoznaje potrzeby edukacyjne klienta zewnętrznego i wewnętrznego Planuje i organizuje szkolenia w zakresie wiedzy o produkcie, jego promocji, sposobu sprzedaży Dobiera, właściwe do celów szkolenia, metody kształcenia, środki dydaktyczne Przygotowuje materiały szkoleniowe zgodnie z przyjętą techniką prezentacji Prowadzi szkolenia z zachowaniem przepisów BHP i ppoż. Pozyskuje informacje zwrotne od uczestników szkoleń Analizuje efektywność prowadzonego szkolenia Asertywność Ekspresyjność Komunikatywność Łatwość wypowiadania się w mowie i piśmie Odporność emocjonalna i zrównoważenie Zdolność argumentowania Zdolności analityczne Zadanie zawodowe Z 8 (B): Zarządzanie bieżącym portfelem produktów zgodnie z zaakceptowaną strategią Zarządzanie produktem Zarządzanie marką Strategie marketingowe Parametry ekonomiczne produktów Technologia wytwarzania produktu Marketing MIX Mechanizmy rynkowe Monitoruje zmiany zachodzące na rynku Śledzi nowe działania konkurentów i zmiany w ich ofercie Identyfikuje pojawiające się nowe trendy rynkowe Monitoruje aktualny poziom sprzedaży, cen, kosztów, rentowności produktów swojego przedsiębiorstwa Kontroluje poziom realizacji wyznaczonych celów Dostosowuje działania do zmiennego otoczenia zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz firmy Znajduje nowe zastosowania produktów oraz nisze rynkowe 11

29 Decyduje o zawężeniu lub rozszerzeniu linii produktowej Decyduje o rozciągnięciu marki lub rozbudowaniu architektury marki Kontroluje poziom realizacji budżetu Czujność Dokładność Rzetelność i sumienność Zdolności analityczne Zdolność elastycznego reagowania na zmiany Zdolność rozwiązywania problemów Zadanie zawodowe Z 9 (B): Prowadzenie dokumentacji produktowej Zasady gromadzenia i przechowywania danych Programy informatyczne wspomagające administrowanie danymi Informacje rynkowe związane z produktem, istotne z punktu widzenia firmy Buduje system przechowywania danych o produktach Wybiera istotne informacje o produktach oraz rynkach, na których funkcjonują (m.in. parametry produktów; wielkości rynków; konkurenci; klienci; regulacje prawne itd.) Wprowadza informacje o produktach do systemu Aktualizuje informacje o produktach Cierpliwość Dokładność Systematyczność Odpowiedzialność ogólna Rzetelność i sumienność Zamiłowanie do ładu i porządku Zadanie zawodowe Z 10 (B): Koordynowanie badań i certyfikacji produktów Narzędzia do badań i certyfikacji w obszarze zarządzanego produktu Działalność instytucji certyfikujących, badawczych, audytowych Przepisy prawne dotyczące obowiązkowych i dobrowolnych systemów i standardów badań, certyfikacji Instrumenty do analizy skuteczności marketingowej i rynkowej wykonanych badań, zdobytych certyfikatów Narzędzia niezbędne do określania optymalnych standardów i cech produktu na każdym etapie jego tworzenia i wprowadzania na rynek Polityka i strategia działania firmy w zakresie badań i certyfikacji Poznaje i określa optymalne narzędzia przydatne w procesie badania i certyfikacji danego produktu Opracowuje i nadzoruje program badań, certyfikacji produktów w firmie i instytucji certyfikującej Monitoruje zmiany w przepisach i regulacjach między- i okołobiznesowych, jak również wewnątrz firmy, dotyczące obowiązkowych i dobrowolnych systemów i standardów badań i certyfikacji 12

30 Analizuje rynkową efektywność przeprowadzonych badań i zdobytych certyfikatów Definiuje graniczne i optymalne parametry produktu Asertywność Dokładność Dostrzeganie wymagań ekologicznych Zdolność analizowania sytuacji Myślenie systemowe Nastawienie na innowacyjność Systematyczność Zdolność zarządzania czasem Zadanie zawodowe Z 11 (B): Organizowanie pracy własnej lub/i zespołu projektowego Zadania i obowiązki menedżera produktu Prawne i etyczne aspekty pracy menedżera produktu Przepisy prawne i regulacje w obszarze BHP, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska Zasady ergonomii, w tym: optymalne zarządzanie czasem i przestrzenią Obowiązujące akty prawne w obszarze wykonywanego zawodu Zasady tworzenia baz danych klientów, dostawców, konkurentów Planowanie i analiza działań zawodowych własnych lub/i zespołu projektowego Metody, formy, techniki doskonalenia zawodowego Oferta edukacyjna dla menedżera produktu Dba o stanowisko pracy zgodnie z wymogami BHP, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska Stosuje zasady ergonomii w organizowaniu pracy Przestrzega obowiązujących przepisów prawa w obszarze wykonywanego zawodu Sporządza bazy danych klientów, dostawców, konkurentów z wykorzystaniem systemów informatycznych Planuje i analizuje własny lub/i zespołu projektowego potencjał oraz skuteczność działań zawodowych Dobiera ofertę doskonalenia zawodowego do potrzeb własnych lub/i zespołu projektowego Podnosi kwalifikacje zawodowe Gotowość do wprowadzania zmian Zdolność zarządzania czasem i przestrzenią Zdolność zarządzania samym sobą Gotowość do ustawicznego uczenia się Zdolność doskonalenia się Zdolność utrzymywania wysokiej jakości pracy Zadanie zawodowe Z 12 (C): Merytoryczne wspieranie zespołu sprzedaży Oferta i działania rynkowe konkurentów Techniki analityczne, np.: analiza SWOT Cele i system premiowy działu sprzedaży Sposoby komunikacji marketingowej Zasady raportowania efektywności sprzedażowych Narzędzia informatyczne wspomagające proces współpracy z zespołem sprzedaży 13

31 Przekłada oczekiwania klienta na cechy produktu Określa słabe i mocne strony konkurentów Opracowuje argumentację sprzedażową Przekazuje informację na temat cech i zastosowania produktu Kreuje dodatkowe narzędzia ułatwiające sprzedaż produktów Motywuje zespół sprzedaży do sprzedaży swoich produktów Tworzy raporty z realizacji zakładanych celów Operatywność i skuteczność Kreatywność ogólna Komunikatywność Samodzielność Zdolność zarządzania informacją Zdolność przewidywania Zadanie zawodowe Z 13 (C): Prowadzenie współpracy z dostawcami Aktualni i potencjalni dostawcy oraz ich oferta Parametry produktów Proces produkcyjny Zasady i techniki prowadzenia negocjacji Polityka firmy w zakresie współpracy z dostawcami Zasady tworzenia pozytywnego wizerunku w otoczeniu Wyszukuje optymalnych dostawców Dywersyfikuje portfel dostawców Definiuje optymalne parametry zamawianych produktów Określa zasady współpracy z dostawcami Negocjuje kontrakty zgodnie z polityką firmy Zapewnia ciągłość dostaw Komunikatywność Łatwość wypowiadania się w mowie i piśmie Kultura osobista Przestrzeganie etyki zawodowej Operatywność i skuteczność Uzdolnienia negocjacyjne Wzbudzanie zaufania Zdolności analityczne Zadanie zawodowe Z 14 (C): Prowadzenie współpracy z klientami Mechanizmy rynkowe w danej branży Charakterystyka branży Zasady i techniki prowadzenia negocjacji Budowanie relacji z klientami Zasady tworzenia pozytywnego wizerunku w otoczeniu Narzędzia informatyczne wspomagające zarządzanie relacjami z klientem 14

32 Promuje nowy/udoskonalony produkt, eksponując jego walory klientom Buduje i podtrzymuje relacje z klientami, wykorzystując różne sposoby komunikowania Szacuje długookresową wartość klienta Bada opinie nabywców o produktach przedsiębiorstwa Komunikuje się z klientami w języku obcym Wykorzystuje w swojej pracy narzędzia i technologie informatyczne Łatwość wypowiadania się w mowie i w piśmie Zdolność podejmowania szybkich i trafnych decyzji Empatia Kultura osobista Zdolność nawiązywania kontaktu z ludźmi Zdolność przekonywania Zdolność gromadzenia wiedzy Zdolności analityczne Zadanie zawodowe Z 15 (C): Prowadzenie współpracy z kadrą zarządzającą i działami przedsiębiorstwa Struktura organizacyjna przedsiębiorstwa, zadania i potrzeby informacyjne poszczególnych działów firmy Cele strategiczne przedsiębiorstwa Sposoby i techniki skutecznego komunikowania się Psychologiczne aspekty motywacji Systemy i urządzenia informatyczne używane w firmie Parametry produktów i ich powiązania z funkcjonowaniem innych działów Dobiera instrumenty polityki produktu informujące o korzyściach jego wdrożenia Prezentuje nowy/udoskonalony produkt, przedstawiając jego zalety Współpracuje z działami firmy w zakresie wsparcia techniczno-organizacyjnego Współpracuje z zespołem interdyscyplinarnym w celu wdrożenia nowego/udoskonalonego produktu Posługuje się pakietem typu MS Office Zbiera niezbędne dane dotyczące produktu Wprowadza i aktualizuje dane do systemu informatycznego Informuje zainteresowane osoby w firmie o zakończeniu procesu wprowadzania lub zmiany danych Rozlicza się z efektów swojej pracy Świadomość roli transferu innowacji Zdolność transferu wiedzy Inicjatywność Łatwość wypowiadania się w mowie i w piśmie Zdolność przewidywania Zdolność argumentowania Dokładność Zdolność przestrzegania procedur 15

33 5. Słownik standardów kompetencji zawodowych Standard kompetencji zawodowych Zawód Specjalność Zadanie zawodowe norma opisująca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania zadań zawodowych wchodzących w skład zawodu, akceptowana przez przedstawicieli organizacji zawodowych i branżowych, pracodawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych. zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji lub kompetencji (wiedzy, umiejętności oraz kompetencji personalnych i społecznych), zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu stanowi źródło dochodów. jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera część czynności o podobnym charakterze (związanych z wykonywaną funkcją lub przedmiotem pracy), wymagających pogłębionej lub dodatkowej wiedzy i umiejętności, zdobytych w wyniku dodatkowego szkolenia lub praktyki. logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu, o wyraźnie określonym początku i końcu, wyodrębniony ze względu na rodzaj lub sposób wykonywania czynności zawodowych powiązanych jednym celem, kończący się produktem, usługą lub decyzją. W standardzie kompetencji zawodowych zadania zawodowe dzielą się na: zadania technologiczno-wykonawcze, zadania organizacyjne, kierowania i kontroli oraz zadania współpracy i komunikacji. Wykonywanie każdego zadania zawodowego wymaga posiadania kompetencji opisanej/ych trzema zbiorami: wiedzy, umiejętności oraz kompetencji personalnych i społecznych. Zadania technologiczno- -wykonawcze dotyczą metod działania podejmowanych na własnym stanowisku pracy, ale wynikających z technologii pracy w przedsiębiorstwie. Są związane z technologią wytwarzania, technologią świadczenia usług czy też sposobem wykonywania określonych procedur i operacji na stanowisku pracy. Zadania organizacyjne, kierowania i kontroli Zadania współpracy i komunikacji Kompetencje zawodowe Kompetencje personalne i społeczne dotyczą organizacji i planowania pracy na własnym stanowisku, organizowania pracy zespołu i kierowania zespołem, samokontroli wykonanych prac lub świadczonych usług, kontrolowania pracy podległych pracowników, a także oceny jakości pracy, wyrobów i usług. Łączą zakresy prac z zakresami samodzielności i odpowiedzialności. dotyczą współpracy i komunikowania się w zespole pracowniczym, współpracy i komunikowania się z przełożonymi, kooperantami i otoczeniem przedsiębiorstwa. wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykonać, odpowiednio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane są trzema zbiorami: wiedzy, umiejętności oraz kompetencji personalnych i społecznych. zasób powiązanych ze sobą faktów, zasad, teorii i doświadczeń przyswojonych przez osobę uczącą się. zdolność wykorzystania wiedzy oraz wyćwiczonych sprawności do wykonywania zadań oraz rozwiązywania problemów. sprawności, uzdolnienia oraz cechy niezbędne do autonomicznego, zespołowego i odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu społecznym i zawodowym. 16

34

35 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego KRAJOWY STANDARD KOMPETENCJI ZAWODOWYCH DLA ZAWODU Mistrz produkcji w górnictwie podziemnym [312103] Projekt B2.2 Rozwijanie zbioru krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez pracodawców ZATWIERDZAM Przewodniczący Komisji Branżowej (Imię, Nazwisko) 1

36 Krajowy standard kompetencji zawodowych Mistrz produkcji w górnictwie podziemnym [312103] Zespół ekspercki Grzegorz Śliwiński Krzysztof Koczur Marcin Janusz Teresa Sagan Ewaluatorzy Jacek Zagłówek Barbara Susek Recenzenci Jacek Myszkowski Łukasz Orzech Komisja branżowa Marek Kwiatek (Przewodniczący) Roman Gorczyca Jerzy Sarata ISBN Data zatwierdzenia: r. 2