KI PL-C. Tajemnica słońca

Transkrypt

1 KI PL-C Tajemnica słońca Tajemnica słońca Urząd Publikacji ISBN

2 NOTA PRAWNA Ani Komisja Europejska, ani żadna osoba działająca w jej imieniu, nie ponosi odpowiedzialności za sposób wykorzystania informacji zawartych w niniejszej publikacji. Odpowiedzialność za poglądy wyrażone w niniejszej publikacji ponosi wyłącznie jej autor i niekoniecznie muszą one odzwierciedlać stanowisko Komisji Europejskiej. Więcej informacji na temat Unii Europejskiej można znaleźć w Internecie w portalu Europa ( Dane katalogowe znajdują się na końcu niniejszej publikacji. Luksemburg: Urząd Publikacji Unii Europejskiej, 2011 ISBN doi: /31390 Unia Europejska, 2011 Powielanie dozwolone pod warunkiem wskazania źródła. Printed in Luxembourg WydrukoWano na papierze bielonym bez chloru pierwiastkowego (ecf) KOMISJA EUROPEJSKA Dyrekcja Generalna ds. Badań Naukowych i Innowacji Dyrekcja K Energia Dział K.1 Zagadnienia Przekrojowe rtd-energy-com@ec.europa.eu Kontakt: Jana Masarcova Komisja Europejska Biuro CDMA 01/ Bruksela BELGIA Tel Faks

3 KOMISJA EUROPEJSKA Tajemnica słońca 2011 Komisja Europejska Dyrekcja Generalna ds. Badań Naukowych i Innowacji

4 Co już wiesz o słońcu?

5

6 W lesie wszystko potrzebuje energii Filip i Zosia potrzebują energii, by móc się bawić. Sarenkaizajączekpotrzebują energii, by móc skakać. Ptakipotrzebująenergii, by latać. Jabłoń potrzebuje energii, by dawać jabłka. Chmury potrzebują energii, by przesuwać się po niebie. Słońcepotrzebujeenergii, by świecić. Aleskądsłońcebierzeswoją energię?

7

8

9 Skąd bierze się ta cała energia? Dzieci, sarenka, zajączek i ptaki pobierają energię z jedzenia. Jabłoń pobiera energię od słońca, z ziemi oraz wody. Chmury popychane są przez wiatr. Ale skąd słońce bierze swoją energię?

10

11

12 Samolot potrzebuje energii, by latać. Słońce potrzebuje energii, by świecić. Ale skąd słońce bierze swoją energię?

13

14

15

16

17 Lokomotywa parowa i parostatek czerpią energię z węgla. Węgiel i paliwo pochodzą z głębi ziemi. Ale skąd słońce bierze swoją energię?

18

19

20 W domu Wiele rzeczy, których używamy w domu, również potrzebuje energii telewizor, lampa, komputer, radio, lodówka, toster, pralka czy suszarka do włosów. Energia, z której korzystają, nazywa się elektrycznością. Pobierają ten prąd przez specjalne kable doprowadzone do domu. Ale skoro do słońca nie są podłączone żadne kable, to skąd czerpie ono swoją energię?

21

22

23 W szkole i w pracy Wiele przedmiotów, których używamy w szkole i w pracy, produkowanych jest w fabrykach. Fabryki potrzebują prądu elektrycznego, by móc produkować te rzeczy. W szkole lampy i komputery potrzebują prądu elektrycznego, by działać. Prąd dociera do szkół i fabryk przez specjalne kable. Słońce potrzebuje energii, by świecić. Ale skąd słońce bierze swoją energię?

24

25

26 Jak wytwarza się prąd elektryczny? Prąd dociera do naszych domów i szkół przez specjalne kable. Ale jak się wytwarza ten prąd? Duże ilości prądu powstają w elektrowniach. Najpierw pracownicy elektrowni spalają węgiel, ropę lub gaz, aby wytworzyć ciepło. Wykorzystują to ciepło do gotowania wody. Kiedy woda się gotuje, powstaje para. Para jest niezwykle silna popycha specjalne koło zwane turbiną, które kręci się bardzo szybko. Turbina znajduje się we wnętrzu gigantycznego magnesu. Kiedy turbina obraca się w środku tego magnesu, powstaje prąd elektryczny. Pracownicy elektrowni wysyłają ten prąd bardzo długimi kablami do naszych domów, szkół i fabryk. Słońce potrzebuje energii, by świecić. Ale skąd słońce bierze swoją energię?

27

28

29 Energia jądrowa W niektórych elektrowniach do gotowania wody używa się uranu rzadkiego metalu występującego w przyrodzie, z którym należy obchodzić się bardzo ostrożnie. Gotująca się woda wytwarza mnóstwo pary.para wprawia w ruch turbinę,która kręci się w wielkim magnesie. W ten sposób powstaje prąd elektryczny. Pracownicy elektrowni wysyłają ten prąd kablami do naszych domów, szkół i fabryk. Ale skąd słońce bierze swoją energię?

30

31

32

33

34

35

36

37 Chwyć promyk słońca! Kiedy światło słoneczne pada na specjalne tablice, zwane panelami słonecznymi, zamieniają one to światło w prąd elektryczny. Ale skąd słońce bierze swoją energię?

38

39

40 Energia słońca Słońce zbudowane jest z ogromnej liczby malutkich i niewidzialnych bloczków. Raz po raz bloczki te łączą się ze sobą stapiają się, by stworzyć większy blok. W tym czasie wytwarzają dużo energii, zwanej energią jądrową. Ta właśnie energia sprawia, że słońce jest takie jasne i takie gorące. W ten sposób słońce może świecić i dawać nam ciepło. Stąd słońce bierze swoją energię!

41

42

43 Naśladując słońce Naukowcy starają się skopiować sposób wytwarzania energii, z którego korzysta słońce. Gdyby udało im się naśladować słońce, byliby w stanie wytworzyć mnóstwo prądu elektrycznego za pomocą energii jądrowej. Energia jądrowa byłaby czystym źródłem, które nie szkodzi przyrodzie. Lecz naśladowanie czegoś tak jasnego i gorącego jak słońce jest niezwykle trudne! Filip i Zosia chcą zostać naukowcami, kiedy dorosną. Chcą się nauczyć wielu nowych rzeczy, a nam wszystkim przynieść więcej słońca!

44

45 Redakcja i kierownictwo artystyczne Alessandro Pascolini Ilustracje Uliva Foà Koordynacja Maria Teresa Orlando

46 EUROPE DIRECT to serwis, który pomoże Ci znaleźć odpowiedzi na pytania dotyczące Unii Europejskiej. Numer bezpłatnej infolinii*: * Niektórzy operatorzy telefonii komórkowej nie udostępniają połączeń z numerami lub pobierają za nie opłaty.

47 Komisja Europejska Tajemnica słońca Luksemburg: Urząd Publikacji Unii Europejskiej str. 19 x 25 cm ISBN doi: /31390 JAK OTRZYMAĆ PUBLIKACJE UE Publikacje bezpłatne: w EU Bookshop ( w przedstawicielstwach i delegaturach Unii Europejskiej (dane kontaktowe można uzyskać pod adresem lub wysyłając faks pod numer ) Publikacje płatne: w EU Bookshop ( Płatne subskrypcje (np. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, zbiory orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej): u dystrybutorów Urzędu Publikacji Unii Europejskiej (

48

49 PL Energia z wody i wiatru W elektrowni para popycha turbinę, która kręci się w kółko. Ale co jeszcze jest wystarczająco silne, by wprawić turbinę w ruch? Siła dużego wodospadu również jest w stanie poruszać turbiną, aby wytwarzała prąd elektryczny. Można też wykorzystać siłę wiatru. Wiatrmoże kręcić turbiną, aby wytwarzała prąd. Ale skąd słońce bierze swoją energię?