Normy zanieczyszczeń informator. Numer części:: DD _PL_Rev Parker Hannifin Corporation

Transkrypt

1 opl Normy zanieczyszczeń informator Numer części:: DD _PL_Rev Parker Hannifin Corporation

2 POLISH Spis treści Wprowadzenie... 2 Podstawowe informacje o zanieczyszczeniach... 3 Kody ISO (zanieczyszczenia płynów hydraulicznych)... 4 Sugerowane dopuszczalne poziomy zanieczyszczeń... 5 Kody ISO (zanieczyszczenie paliwa)... 6 Typowe raporty: rozmiary cząstek... 6 Tabela NAS Tabela SAE AS4059 wer. E... 8 Tabela GOST Tabela NAV AIR 10-1A Tabela porównawcza kodów ISO/NAS/SAE...10 Tabela konwersji wartości ppm...11 Wprowadzenie Niniejszy informator przeznaczony jest dla inżynierów, techników i członków personelu działu kontroli jakości zajmujących się kontrolą zanieczyszczeń. Jego celem jest dostarczenie informacji o przyjętych i szeroko stosowanych parametrach technicznych próbek ciekłych w zakresie ich czystości. Przedstawione w informatorze tabele pozwalają użytkownikom automatycznych, przenośnych liczników cząstek na poznanie zależności pomiędzy wstępnymi danymi dotyczącymi liczby cząstek o rożnych rozmiarach a kodami raportowania według różnych norm zanieczyszczeń. UWAGA NA TEMAT DANYCH LICZBOWYCH Prosimy zauważyć, że niektóre pozycje w tabelach podane są w postaci liczb łącznych (np. > 6 µm ), natomiast inne w postaci liczb dla poszczególnych zakresów rozmiarów cząstek (np µm ). Rozmiary cząstek wyrażonych w µm pochodzą z rozkładów określonych w normie ACFTD (ang. Air Cleaner Fine Test Dust). Rozmiary cząstek wyrażonych w µm(c) pochodzą z rozkładów określonych w normie MTD (ang. ISO Medium Test Dust). Wszystkie normy podawane są w liczbie cząstek na objętość i zapewniają łatwy sposób przeliczania liczby cząstek na proste w interpretacji limity. Liczby cząstek można dokładnie przeliczyć na poziomy zanieczyszczeń zwracając uwagę na wymagania normy. 2 Parker Hannifin Corporation

3 POLSKI Podstawowe informacje o zanieczyszczeniach Stałe zanieczyszczenia układów hydraulicznych różnią się rozmiarem, kształtem, formą i ilością. Zanieczyszczenia powodujące najwięcej uszkodzeń w układach hydraulicznych mają zazwyczaj rozmiary od 6 do 14 mikrometrów i nie są widoczne gołym okiem. W poniższej tabeli przedstawiono poglądowo względne rozmiary powszechnie spotykanych materiałów. Materiał Typowe rozmiary Obraz Ziarno soli kuchennej 100 µm Średnica włosa 70 µm Granica widoczności dla człowieka (oko nieuzbrojone) 40 µm Mąka 25 µm Krwinki czerwone 8 µm Bakterie 2 µm UWAGA: Jeden mikrometr (μm) odpowiada jednej tysięcznej milimetra (1 μm = 0,001 mm). Normy zanieczyszczeń informator 3

4 POLISH Kody ISO (zanieczyszczenia płynów hydraulicznych) Norma ISO 4406:1999 podaje metodę opisu rozkładu zanieczyszczeń płynu poprzez zliczanie cząstek znajdujących się w próbce płynu hydraulicznego o objętości 100 ml: podawane wartości są wartościami łącznymi. W celu uniknięcia posługiwania się niewygodnymi wartościami liczbowymi, są one konwertowane na kody, zgodnie z poniższą tabelą. Każdy kod odpowiada pomiarowi kanału cząstek związanych ze zużywaniem się i uszkodzeniami układów hydraulicznych, odpowiednio o rozmiarach 4 µm(c), 6 µm(c) and 14 µm(c). Na przykład, cząstek o rozmiarach większych niż 4 µm(c) odpowiada kodowi ISO 20 (jako że to więcej niż , ale mniej niż ). Na tej samej zasadzie, cząstek o rozmiarach większych niż 6 µm(c) odpowiada kodowi ISO 18; natomiast cząstek o rozmiarach większych niż 14 µm(c) odpowiada kodowi ISO 13. Tak więc, badany płyn zostałby opisany w raporcie kodem 20 / 18 / 13. W przypadku gdy wstępne dane dla jednego z zakresów rozmiarów wskazują na liczbę cząstek mniejszą niż 20, do numeru kodowego dla tego zakresu dołącza się symbol >. Kod ISO Liczba cząstek na 100 ml Od Do (włącznie) Parker Hannifin Corporation

5 POLSKI Sugerowane dopuszczalne poziomy zanieczyszczeń Kod ISO Rodzaj układu Typowe składniki Czułość 23 / 21 / 17 Niskociśnieniowe układy z dużymi prześwitami Pompy nurnikowe Niska 20 / 18 / 15 Typowa czystość nowego oleju hydraulicznego prosto od producenta. Niskociśnieniowe układy dla przemysłu ciężkiego lub do zastosowań, gdzie trwałość nie jest własnością krytyczną. 19 / 17 / 14 Ogólne układy maszynowe i układy ruchome Średnie ciśnienie, średnia pojemność 18 / 16 / 13 Określona w Światowej Karcie Paliw norma czystości paliwa do silników wysokoprężnych dostępnego z dystrybutora na stacji benzynowej. Niezawodne układy wysokiej jakości. Ogólne wymagania maszynowe Zawory kontroli przepływu Cylindry Pompy zębate, silniki Zawory i pompy/silniki tłokowe Zawory kierunkowe i ciśnieniowe Średnia Istotna Bardzo istotna 17 / 15 / 12 Zaawansowane układy i przekładnie hydrostatyczne Zawory redukcyjne Krytyczna 16 / 14 / 11 Wysokosprawne serwomechanizmy i trwałe układy wysokociśnieniowe, np. zastosowania w lotnictwie, narzędzia maszynowe itp. 15 / 13 / 09 Wrażliwe na osad układy sterowania o bardzo wysokiej niezawodności Laboratorium lub aeronautyka Serwozawory klasy przemysłowej Wysokosprawne serwozawory Krytyczna Wyjątkowo krytyczna UWAGA: Trzy liczby kodu ISO opisują odpowiednio poziomy zanieczyszczenia ISO dla cząstek o wielkości >4 µm(c), >6 µm(c) i >14 µm(c). Normy zanieczyszczeń informator 5

6 POLISH Kody ISO (zanieczyszczenie paliwa) Normę ISO 4406:1999 wykorzystuje się do pomiaru zanieczyszczeń w paliwach oraz układach hydraulicznych (patrz strona 4). Jedyna różnica polega na tym, że mierzone liczby cząstek wyrażane są zazwyczaj na jeden mililitr, nie na 100 ml, w związku z czym wstępne wyniki pomiarowe są 100 razy niższe. Kod ISO Od Liczba cząstek na ml Do (włącznie) Typowe raporty: rozmiary cząstek Płyn hydrauliczny ISO MTD 4µ(c) 6µ(c) 14µ(c) 21µ(c) 38µ(c) 70µ(c) ACFTD 2µ 5µ 15µ 25µ 50µ Paliwo ISO MTD 4µ(c) 6µ(c) 14µ(c) 21µ(c) 25µ(c) 30µ(c) Zgodnie z przyjętą konwencją, w przemyśle podaje się wstępne liczby cząstek na 100 ml w przypadku płynów hydraulicznych oraz na 1 ml w przypadku paliw, choć nie zostało to ujęte żadną normą. 6 Parker Hannifin Corporation

7 POLSKI Tabela NAS 1638 Norma czystości NAS 1638 została opracowana w USA dla elementów aeronautyki kosmicznej i jest nadal szeroko stosowana w przemysłowych i aeronautycznych napędach hydraulicznych oraz w brytyjskim przemyśle wydobywczym na Morzu Północnym. Stosowane wartości liczbowe są wartościami różnicowymi dla poszczególnych rozmiarów. Klasa NAS podawana jest zazwyczaj w postaci jednej liczby określającej maksymalną dopuszczalna liczbę cząstek (tj. najgorszy scenariusz) dla wyznaczonego zakresu cząstek. Zakres cząstek 5 15 µm µm µm µm >100 µm Klasy NAS (w oparciu o maksymalne limity zanieczyszczeń, w liczbie cząstek na 100 ml) Normy zanieczyszczeń informator 7

8 POLISH Tabela SAE AS4059 wer. E Norma ta jest technicznie identyczna z normą ISO Maksymalny limit zanieczyszczeń (cząstek/ml) MTD >4µm(c) >6µm(c) >14µm(c) >21µm(c) >38µm(c) >70µm(c) ACFTD >2µm >5µm >15µm >25µm >50µm >100µm Kod rozmiaru A B C D E F MTD ACFTD ISO11171 (kalibracja lub liczba cząstek pod mikroskopem optycznym rozmiar cząstek w oparciu o średnicę zastępczą powierzchni rzutowanej) ISO4402 (kalibracja lub liczba cząstek pod mikroskopem optycznym rozmiar cząstek w oparciu o największy wymiar) 8 Parker Hannifin Corporation

9 POLSKI Tabela GOST Norma GOST została określona przez Techniczną Komisję Normalizacyjną w dokumencie TK 184 Zapewnianie czystości przemysłowej, Wprowadzonym przez Rząd Federacji Rosyjskiej. Przyjęta przez międzyrządową komisję metrologii normalizacyjnej i certyfikacji (Protokół nr 19 z dn. 24 maja 2001 r.). Zakres cząstek 5 10µm 10 25µm 25 50µm µm µm Poziom zanieczyszczeń stałych wg klas (cząstek/100 ml) Normy zanieczyszczeń informator 9

10 POLISH Tabela NAV AIR 10-1A-17 Flotowa norma dla płynów hydraulicznych stosowanych w układach hydraulicznych statków powietrznych została określona w Podręczniki Hydrauliki Awiacyjnej (1989) w Tabeli 2-1, Flotowa norma czystości dla zanieczyszczeń stałych. FLOTOWA NORMA DLA PŁYNÓW HYDRAULICZNYCH UKŁADY HYDRAULICZNE STATKÓW POWIETRZNYCH Rozmiar cząstek w µm Poziom zanieczyszczeń stałych wg klas Liczba cząstek na 100 ml > Tabela porównawcza kodów ISO/NAS/SAE Porównania dotyczą wyłącznie liczb cząstek. W celu potwierdzenia zgodności z daną normą należy zastosować właściwą procedurę doświadczalną. ISO/DIS 4406 Norma obronna 05/42 Kody BS 5540/4 Tabela A Tabela B NAS 1638 SAE / 11 / / 12 / / 13 / / 14 / F 16 / 14 / / 15 / / 15 / F 17 / 15 / / 16 / / 16 / F 18 / 16 / / 17 / / 17 / / 18 / / 18 / F 20 / 18 / / 19 / F 21 / 19 / / 20 / / 20 / / 21 / / 21 / / 22 / / 23 / Parker Hannifin Corporation

11 POLSKI Tabela konwersji wartości ppm Zanieczyszczenia procentowe w częściach na milion (ppm) Wartość procentowa Wartość ppm 100% % % % % % 10 Objętość Przykład 1 1 litrze = ml 1 PPM = 1 µl in 1 litre 400 ppm w 1 litrze = 400 µl Przykład 2 Odczyt 250 PPM odpowiada ilości 0,1 litra wody wchłoniętej w układzie o pojemności 400 litrów. Normy zanieczyszczeń informator 11

12 Parker Hannifin UK Ltd Filter Division Europe, Condition Monitoring Centre, Brunel Way, Thetford Norfolk IP24 1HP UK 2011 Parker Hannifin Corporation, Wszelkie prawa zastrzeżone Numer części: DD _PL_Rev- (05/2011)