Nowa regulacja Unii Europejskiej przekształcenie Dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków - wymagania do roku 2020

Transkrypt

1 Nowa regulacja Unii Europejskiej przekształcenie Dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków - wymagania do roku 2020 Aleksander Panek Narodowa Agencja Poszanowania Energii apanek@nape.pl Plan Kontekst Europejski RECAST Wdrożenie rzeczywistość Wnioski 1

2 Lista działań DG Enterprise dot. budownictwa zrównoważonego Przegląd przepisów państw członkowskich Poszerzenie zakresu dyrektywy EBPD Zmiana wagi ceny w przetargu publicznym na rzecz oceny wg metodyki LCA Deklaracje środowiskowe wyrobów Porównanie wymagań dot. budynków spełniających kryteria rozwoju zrównoważonego ( ) Nowe Eurokody aspekty rozwoju zrównoważonego w projektowaniu Przyjęcie Rozporządzenia dot. wyrobów budowlanych Efektywność łańcucha dostaw Podwyższenie kwalifikacji wykonawców W lipcu 2011 rozporządzenie PE zastąpiło Dyrektywę 109/89 WE O wyrobach Budowlanych 2

3 Podstawowe wymogi dotyczące obiektów budowlanych 1. WYTRZYMAŁOŚĆ MECHANICZNA I STATECZNOŚĆ 2. BEZPIECZEŃSTWO POŻAROWE 3. HIGIENA, ZDROWIE I ŚRODOWISKO NATURALNE Obiekty budowlane muszą być zaprojektowane i wykonane w taki sposób, ab podczas ich budowy, użytkowania i rozbiórki nie stanowiły zagrożenia dla higieny ani zdrowia mieszkańców i sąsiadów, nie wywierały w ciągu ich całego cyklu życia nadmiernego wpływu na jakość środowiska naturalnego ani na klimat 4. BEZPIECZEŃSTWO UŻYTKOWANIA 5. OCHRONA PRZED HAŁASEM 6. OSZCZĘDNOŚĆ ENERGII I IZOLACYJNOŚĆ CIEPLNA Obiekty budowlane i ich instalacje grzewcze, chłodzące i wentylacyjne muszą być zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby utrzymać na niskim poziomie ilość energii wymaganej do ich użytkowania, przy uwzględnieniu miejscowych warunków klimatycznych i potrzeb użytkowników. 7. ZRÓWNOWAŻONE WYKORZYSTANIE ZASOBÓW NATURALNYCH Obiekty budowlane muszą być zaprojektowane, wykonane i rozebrane w taki sposób, aby wykorzystanie zasobów naturalnych było zrównoważone i zapewniało: a) recycling obiektów budowlanych oraz wchodzących w ich skład materiałów i b) części po rozbiórce; c) trwałość obiektów budowlanych; d) wykorzystanie w obiektach budowlanych przyjaznych środowisku surowców i e) materiałów wtórnych. System oceny energetycznej budynków obowiązuje w Polsce od dnia 1 stycznia 2009 r. i wynika z postanowień dyrektywy 2002/91/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie charakterystyki energetycznej budynków Obejmuje: obowiązek wprowadzenia systemu sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynków oraz ich części; obowiązek regularnych kontroli kotłów opalanych paliwem nieodnawialnym oraz urządzeń chłodniczych w systemach klimatyzacji; wprowadzenie minimalnych wymagań dotyczących standardu energetycznego nowych budynków; obowiązku wprowadzenie wspólnego zakresu metodyki oceny energetycznej 3

4 FORMALNE WDROŻENIE PRZEPISÓW DYREKTYWY O CHARAKTERYSTYCE ENERGETYCZNEJ BUDYNKÓW Nowelizacja ustawy Prawo budowlane: - ustawa z dnia 19 września 2007 r. o zmianie ustawy Prawo budowlane, - ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz ustawy o gospodarce nieruchomościami. Zmiana rozporządzeń: - rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki oraz ich usytuowanie, - rozporządzenie Ministra Infrastruktury 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego. FORMALNE WDROŻENIE PRZEPISÓW DYREKTYWY O CHARAKTERYSTYCE ENERGETYCZNEJ BUDYNKÓW Wydanie trzech nowych rozporządzeń: - rozporządzenie w sprawie przeprowadzania szkolenia oraz egzaminu dla osób ubiegających się o uprawnienie do sporządzania świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, - rozporządzenie w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej, - rozporządzenie w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej osoby sporządzającej świadectwa charakterystyki energetycznej budynku. 4

5 NOWELIZACJA USTAWY PRAWO BUDOWLANE Z SIERPNIA 2009 R. ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz ustawy o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2009 r. Nr 161, poz. 1279). Najważniejsze zmiany w stosunku do dotychczasowego brzmienia ustawy. określenie sytuacji, w których powstaje obowiązek sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej lokalu mieszkalnego, wprowadzenie reguł postępowania oraz odpowiedzialności dla osób uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynków, określenie sytuacji prawnych w wyniku których następuje utrata uprawnień do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynków, doprecyzowanie zasad prowadzenia rejestrów osób uzyskujących uprawnienia do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej, wprowadzenie obowiązku zawarcia ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej dla osób sporządzających świadectwa, rozszerzenie katalogu osób uprawnionych do sporządzania świadectw. UBEZPIECZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNEJ OSOBY SPORZĄDZAJĄCEJ ŚWIADECTWA CHARAKTERYSTYKI ENERGETYCZNEJ BUDYNKU Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2009 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej osoby sporządzającej świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową (Dz. U. Nr 224 poz. 1802) szczegółowy zakres ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej osoby sporządzającej świadectwa charakterystyki energetycznej za szkody wyrządzone w związku ze sporządzaniem świadectwa charakterystyki energetycznej, minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia. termin powstania obowiązku ubezpieczenia, 5

6 PRZEWIDYWANE ZMIAN PRZEPISÓW W KONTEKŚCIE PRZEKSZTAŁCENIA DYREKTYWY RECAST 31/2010/WE Cel i zakres przekształcenia dyrektywy: wyjaśnienie i uproszczenie niektórych przepisów, rozszerzenie zakresu dyrektywy, wzmocnienie istniejących rozwiązań, ustanowienie wiodącej roli sektora publicznego, skuteczniejsza promocja opłacalnej ekonomicznie poprawy jakości energetycznej budynków, wykorzystanie potencjału w zakresie działań optymalnych pod względemkosztów, skutkujących osiągnięciem oszczędności energii w budynkach. Wdrażanie dyrektywy 2002/91/WE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków data ogłoszenia dokumentu: 19 maja 2010 r. data wejścia w życie: 8 lipca 2010 r. data transpozycji: 9 lipca 2012 r. 6

7 Nowe zadania wyzwania? Budynek o niemal zerowym zużyciu energii budynek o niemal zerowym zużyciu energii oznacza budynek o bardzo wysokiej charakterystyce energetycznej. Niemal zerowa lub bardzo niska ilość wymaganej energii powinna pochodzić w bardzo wysokim stopniu z energii ze źródeł odnawialnych, w tym energii ze źródeł odnawialnych wytwarzanej na miejscu lub w pobliżu. Zgodnie z postanowieniami przekształconej dyrektywy Państwa członkowskie zapewnią aby: do dnia 31 grudnia 2020 r. wszystkie nowe budynki były budynkami o niemal zerowym zużyciu energii; po dniu 31 grudnia 2018 r. nowe budynki zajmowane przez władze publiczne oraz będące ich własnością były budynkami o niemal zerowym zużyciu energii. Krajowe plany Państwa członkowskie opracowują krajowe plany mające na celu zwiększenie liczby budynków o niemal zerowym zużyciu energii. Zawartość planu: definicja budynków o niemal zerowym zużyciu energii, pośrednie cele służące poprawie charakterystyki energetycznej nowych budynków na rok 2015, informacje na temat polityk i środków finansowych lub innych środków przyjętych w celu promowania budynków o niemal zerowym zużyciu energii 7

8 Pozostałe zmiany w stosunku do dyrektywy 2002/91/WE. (art. 7) Budynki istniejące : wzmocnienie przepisu poprzez ustanowienie wymogu spełniania przez wszystkie istniejące budynki poddawane ważniejszej renowacji wymagań charakterystyki energetycznej oraz wymogu określenia wymagań charakterystyki energetycznej również dla elementów budynków. (art. 8) Systemy techniczne budynku (art. 8): nowy przepis wymaga określenia wymagań charakterystyki energetycznej dla systemów technicznych budynków (art. 10) Zachęty finansowe i bariery rynkowe: artykuł został dodany w celu podkreślenia znaczenia odpowiedniego finansowania. Państwa członkowskie sporządzają wykaz aktualnych i proponowanych środków. Komisja przedstawia analizę dostępnych środków finansowych. Zmiany cd (art ) Świadectwa charakterystyki energetycznej : zapewnienie wydawania i dopracowanie treści świadectw, obowiązku wystawienia świadectw charakterystyki energetycznej w budynkach zajmowanych przez władze publiczne oraz umieszczenia ich w widocznym miejscu. Dotyczy to budynków o powierzchni użytkowej powyżej 500 m2. ustanowienie wymogu podawania w reklamach wskaźnika charakterystyki energetycznej zawartego w świadectwie przy okazji wystawienia na sprzedaż lub pod wynajem (art )Przeglądy systemów ogrzewania i systemów klimatyzacji (art. 18 i załącznik II) Niezależni eksperci i systemy kontroli : zapewnienie większej elastyczności w zakresie przeglądów systemów klimatyzacji, zapewnienie niezależnych systemów kontroli świadectw charakterystyki energetycznej i sprawozdań z przeglądów systemów ogrzewania i klimatyzacji. 8

9 Zmiany cd (art. 19) Przeglądy: określono datę dokonania oceny dyrektywy w świetle zdobytego doświadczenia i postępów poczynionych podczas jej stosowania. wyznaczona data: do dnia 1 stycznia 2017 r. przedstawienie propozycji zmian, jeśli jest to konieczne. Transpozycja (art. 28): dwa lata po wejściu w życie dyrektywy przyjęcie i publikacja środków transpozycji dyrektywy (przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne) dwa lata i sześć miesięcy lub trzy lata po wejściu w życie dyrektywy stosowanie przepisów krajowych w odniesieniu do stosowania art. 12 ust. 1 i 2 (wydawanie świadectw charakterystyki energetycznej dla pojedynczych modułów budynków, które są wynajmowane) do dnia 31 grudnia 2015 r Zmiany cd (Art. 27) Sankcje Państwa członkowskie są zobowiązane do ustanowienia i wdrożenia zasad obowiązujących w przypadku naruszenia krajowych przepisów przyjętych na mocy niniejszej dyrektywy. Kary powinny być skuteczne, proporcjonalne i zniechęcające W ciągu 2 lat i 6 miesięcy Komisja jest powiadamiana o zastosowanych środkach. 9

10 Projektowane zmiany w przepisach krajowych w celu transpozycji RECASTU wg MI ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118, z późn. zm.) regulacje dot. obowiązków sporządzania świadectw i wykonania przeglądów systemów ogrzewania i klimatyzacji, delegacja do sporządzenia krajowego planu, system kontroli świadectw i przeglądów systemów ogrzewania i klimatyzacji rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki oraz ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75, poz. 690, z 2003 r. z późn. zm.) Wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej dla budynków nowych i przebudowywanych, wymagania dotyczące systemów technicznych, poziom optymalny pod względem kosztów budynek o niemal zerowym zużyciu energii Projektowane zmiany w przepisach krajowych w celu transpozycji RECASTU wg MI cd. rozporządzenie Ministra Infrastruktury 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz. U. Nr 120, poz. 1133) obowiązek rozważenia systemów alternatywnych obowiązujący dla nowych budynków, wymagania dot. nowych budynków rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość technicznoużytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej (Dz. U. Nr 201, poz. 1240) metodologia obliczania charakterystyki energetycznej budynków, zakres świadectw charakterystyki energetycznej budynków rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie książki obiektu budowlanego (Dz. U. 120, poz. 1134) wzory sprawozdań z przeglądu systemów ogrzewania i klimatyzacji 10

11 RZECZYWISTOŚĆ 1. Dyrektywy traktowane są jako uciążliwa konieczność 2. Wdrożenie ma być takie aby nie narażać interesów np. inwestorów, projektantów. Stąd nieokreślone są warunki posiadania świadectwa, brak rejestru i kontroli jakości, brak sprawdzania kwalifikacji, niedotrzymanie niezależności oceniającego od procesu budowlanego, 3. Przepisy zezwalają na budowanie budynków energetycznie gorszych 4. Błędy w metodyce świadectw powodują, że nie zawierają one istotnych informacji dla właściciela, a więc są kolejnym zbędnym elementem dokumentacji budowlanej, 5. Brak reakcji w sprawie usunięcia błędów utrwala postrzeganie prawa jako dolegliwości i nie sprzyja budowie autorytetu Państwa, RZECZYWISTOŚĆ System świadectw energetycznych w obecnej formie jest zupełnie nieprzydatny i nie spełnia żadnego celu, gdyż: 1. Forma świadectwa (bez klas energetycznych) i zawarte w nim dane nie tworzą konkretnej oceny jakości energetycznej budynku, nie dostarczają użytkownikowi przydatnej informacji, 2. Metodyka obliczeń zapotrzebowania energii zawiera liczne błędy, 3. Wprowadzono obowiązek sporządzania świadectw i jednocześnie stworzono warunki, umożliwiające nie wykonywanie tego obowiązku, 4. Nie przewidziano żadnej formy kontroli poprawności sporządzanych świadectw w wyniku czego jest to dokument o niskiej niewiarygodności, a często wydawane są świadectwa zupełnie fikcyjne, 5. Nie przewidziano związku oceny energetycznej budynku z polityką podatkową, kredytową itp. co powinno zachęcać do poprawy jakości energetycznej budynków, 6. Nie przeprowadzono kampanii informacyjnej wyjaśniającej cel i wykorzystanie świadectw. 11

12 RZECZYWISTOŚĆ Ponieważ, Unia nie wnika w sposób wprowadzenia obowiązkowych ustaleń, czyli jeśli mamy błędy w przepisach, które obowiązują to Unia nie zmusi nas do ich poprawienia. Zatem, z formalnego punktu widzenia są dwa elementy dyrektywy, które nie wdrożyliśmy a z których będziemy rozliczani: nie wymagamy okazywania świadectwa przy transakcjach kupna/sprzedaży i wynajmu, nie mamy przepisów wykonawczych dotyczących kontroli klimatyzatorów i kotłów grzewczych, a ponadto nie zastosowaliśmy się do żadnych miękkich sugestii zapisanych w dyrektywie np. nie przeprowadziliśmy kampanii edukacyjno promocyjnej. Maksymalne wartości EP dla budynków nowych (dla modernizowanych +15%) 12

13 Porównanie ze starymi wymaganiami EP H = 75/1,2= 62,5 kwh/m 2 rok EP H = 42, (A/V e )kwh/m 2 rok EP H = 177/1,2= 147,5 kwh/m 2 rok E = 29*2,8/0,9090=89 kwh/m2rok E = 81,9+ 36,9(A/V e ) kwh/m2rok E = 37,4*2,8/0,9090=115 kwh/m2rok Porównanie ze starymi wymaganiami kwh/m2rok 160 Porównanie wymagań η=0,909 h=2,8 wi=1,2 0 0,01 0,05 0,09 0,13 0,17 0,21 0,25 0,29 0,33 0,37 0,41 0,45 0,49 0,53 0,57 0,61 0,65 0,69 0,73 0,77 0,81 0,85 0,89 0,93 0,97 1,01 1,05 1,09 1,13 1,17 1,21 1,25 1,29 1,33 1,37 Eknowewt Ekstarewt 13

14 14

15 Wnioski Ze względu na szereg nieścisłości, a nawet błędów, zawartych w rozporządzeniu w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku należy posługiwać się wiedzą dotyczącą tych zagadnień, innymi aktami prawnymi oraz materiałami branżowymi, które umożliwiają wyznaczenie charakterystyki energetycznej budynku. ILE JEST OBECNIE WARTE ŚWIADECTWO ENERGETYCZNE? NIESTETY W TYM SERWISIE, NIE MA OFERT PROJEKTÓW ARCHITEKTONICZNYCH... ANI RECEPT LEKARSKICH. w 24 godziny! 15

16 CERTYFIKAT ENERGETYCZNY! ŚWIADECTWO CZY KAWAŁEK PAPIERU? Dziękuję za uwagę Aleksander Panek 16