Rynkowy Raport Miesięczny

Transkrypt

1 Listopad grudzień 213 r. str. 1 Rok w pigułce! Styczeń skąd wziąć wzrost gospodarczy?, OFE początek końca Luty Korea Północna: czy nowa władza zmieni kurs? Kwiecień Korea Północna pręży atomowe muskuły Maj drukowanie po japońsku: oczekiwanie na osłabienie jena Czerwiec upadek Detroit Wrzesień Syria: napięcie na rynku ropy naftowej Wrzesień październik niezgoda wokół budżetu USA Listopad porozumienie z Iranem Grudzień zmiany w OFE ogłoszone we wrześniu, uchwalone przez Sejm

2 Listopad grudzień 213 r. str. 2 Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Główne wydarzenia Świat Fed obniżył dotychczasowy poziom skupu aktywów o 1 mld dolarów amerykańskich. Giełda amerykańska osiąga nowe historyczne maksima. Infl acja w strefi e euro okazuje się bardzo niska, a ożywienie mniejsze od oczekiwań. Europejski Bank Centralny obniża stopy procentowe o 25 bp, do,25%. Po grudniowym posiedzeniu stopy pozostają bez zmian. Prognoza EBC dla strefy euro na 214 r. zakłada, że infl acja i wzrost gospodarczy osiągną taki sam poziom: 1,1%. Polska Tempo wprowadzania zmian w OFE przyśpiesza. 6 grudnia 213 r. Sejm przyjmuje ustawę w sprawie OFE. Pod koniec grudnia ustawa została podpisana przez prezydenta. Przyszłoroczny budżet opiera się na transferze środków z OFE. Pomimo cięcia stóp przez EBC w Polsce potwierdza się koniec cyklu obniżek. Według informacji profesora Marka Belki stopy pozostaną na niezmienionym poziomie przynajmniej do końca I połowy 214 r. Po lekkim wzroście w miesiącach wakacyjnych tempo infl acji znów jest poniżej 1% (infl acja w październiku:,8%, w listopadzie:,6%). Produkcja przemysłowa i sprzedaż detaliczna nadal rosną. Dane dotyczące eksportu okazują się dobre. W III kwartale PKB wzrosło o 1,9%.

3 Listopad grudzień 213 r. str. 3 Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Sentyment Sentyment w Europie Świat Sentyment w USA Europa Następuje stopniowa, lecz powolna poprawa nastrojów zarówno w strefi e euro, jak i w Niemczech. Inwestorzy w strefi e euro są umiarkowanie optymistyczni. ZEW UE ZEW Niemcy SENTIX Wrzesień Październik Listopad Grudzień Źródło: Bloomberg Lepsze dane z rynku pracy w USA poprawiły sentyment w grudniu po listopadowym nieznacznym spadku nastrojów. CONFERENCE BOARD INDEKS MICHIGAN Wrzesień Listopad Źródło: Bloomberg Październik Grudzień

4 Listopad grudzień 213 r. str. 4 Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Działania Fed od czerwca 213 r czerwca 213 r. Amerykański bank centralny zapowiada, że ograniczy ilość skupowanych aktywów. 17 lipca 213 r. Fed łagodzi retorykę. Sierpień 213 r. Większość członków zgadza się na plan ograniczenia skupu aktywów. Pierwszy ruch zależy jednak od spływających danych makroekonomicznych. Posiedzenie września 213 r. Rynek spodziewał się ograniczenia skupu aktywów o 1 15 mld dolarów amerykańskich miesięcznie. Fed zaskakuje jednak rynek decyzją o nieograniczaniu skupu aktywów. Dane z gospodarki nie przekonują Fed, by takie ograniczenie przedsięwziąć. Kolejny termin, w którym mogły zostać ogłoszone zmiany w tej kwestii, to grudzień 213 r. Posiedzenie 3 października 213 r. Fed utrzymuje dotychczasowy poziom skupu aktywów. W komunikacie nie tylko zwraca uwagę na poprawę na rynku pracy, ale również widzi spowolnienie na rynku nieruchomości. Rynek zakłada, że prędzej czy później być może w grudniu (szanse wynoszą 5/5) Fed zacznie ograniczać skup aktywów. Prawdopodobny inny termin to marzec 214 r. Przesłuchanie Janet Yellen Amerykańska gospodarka dostarcza dużo gorszych danych niż przed wybuchem kryzysu. Bezrobocie, pomimo spadku, nadal pozostaje za wysokie a tylko silne ożywienie pozwoli zredukować poziom skupu aktywów. Posiedzenie grudnia 213 r. Na ostatnim w tym roku posiedzeniu amerykański bank centralny (Fed) podjął długo wyczekiwaną przez rynki decyzję o ograniczeniu skali aktywów skupowanych w ramach tzw. QE3. Kwota, którą Fed co miesiąc wspomagał rynki fi nansowe, zostanie zmniejszona z dotychczasowych 85 mld dolarów amerykańskich do 75 mld dolarów amerykańskich już w styczniu 214 r. Ograniczenie to obejmie proporcjonalnie papiery skarbowe oraz obligacje zabezpieczone hipotecznie, tzw. MBS.

5 Listopad grudzień 213 r. str. 5 Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Bilanse banków centralnych Ilość pieniądza generowanego przez banki centralne nadal rośnie. Głównym dostarczycielem bazy monetarnej na świecie jest Fed. Bank Japonii, począwszy od kwietnia 213 r., zwiększył aktywność. EBC, głównie za sprawą silnej opozycji Niemiec oraz zwrotów części pożyczek z LTRO, ograniczył swój bilans. Bilanse banków centralnych W mld USD Mar Fed BoJ Wrz 1 Mar 3 Paź 4 Kwi 6 Lis 7 Maj 9 Lis 1 Razem (prawa oś) ECB Cze 12 Gru Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień r. Wskaźniki wyprzedzające PMI dla przemysłu PMI dla największych światowych gospodarek nadal utrzymuje się na poziomie powyżej 5 pkt, co powinno pozytywnie wpływać na nadchodzące dane dotyczące wzrostu gospodarczego. PMI Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii osiąga wysokie poziomy. Kraje południa Europy oraz Francja balansują na granicy spowolnienia i ekspansji. Strefę euro w stronę ekspansji ciągną głównie Niemcy. W Polsce wskaźnik PMI systematycznie rośnie. PMI dla sektora przemysłowego DEKONIUNKTURA KONIUNKTURA JPM GLOBALNY Polska Chiny Nadal powyżej 5 pkt ISM USA Francja Włochy Wlk. Brytania Niemcy Strefa euro Wrzesień Październik Listopad Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień r.

6 Listopad grudzień 213 r. str. 6 Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Wskaźniki wyprzedzające PMI dla usług PMI w sektorze usługowym, podobnie jak w przemysłowym, dla czołowych światowych gospodarek nadal osiąga poziom powyżej 5 pkt. Dobra kontrybucja do wzrostu PKB panuje w USA i Wielkiej Brytanii. Sytuacja wygląda gorzej w strefi e euro. Włochy, Francja, Hiszpania wciąż oscylują w okolicach 5 pkt. Po październikowej lekkiej poprawie w listopadzie wartość wskaźnika dla Włoch i Francji się obniżyła. Hiszpania nie odnotowała zmian. Niemieccy PMI dla sektora usług JPM GLOBALNE Chiny US ISM NON-MAN Francja Włochy Wlk. Brytania Niemcy DEKONIUNKTURA KONIUNKTURA Powrót do ekspansji Strefa euro Wrzesień Październik Listopad Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień r. usługodawcy radzą sobie lepiej niż przemysł. Dla całej strefy euro odczyty październikowy i listopadowy są nieco gorsze niż za wrzesień. PKB na świecie (r/r) Odbicie w tempie wzrostu gospodarczego jest dość zróżnicowane. Odbicie następuje zgodnie ze wskazaniami PMI. Chiny nadal notują dość szybki wzrost (7% rocznie oznacza podwojenie PKB w ciągu najbliższych 1 lat). Europa ma nie najlepsze wyniki. Niektóre kraje strefy euro nadal borykają się ze spadającym tempem wzrostu gospodarczego. Według metodologii SAAR gospodarka Stanów Zjednoczonych urosła w III kwartale o 4,1% (odczyt PKB na świecie (r/r) Mar 1 Cze 2 UE Niemcy Włochy Wrz 3 Gru 4 Mar 6 Cze 7 Francja Hiszpania UK stateczny). Było to bardzo pozytywne zaskoczenie dla rynku. Według metodologii porównywalnej do europejskiej wzrost gospodarczy r/r osiągnął wartość 2%. Wrz 8 Odbicie w dynamice PKB Gru 9 Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień r. łącznie za III kwartał 213 r. Mar 11 Cze 12 US Polska Chiny Wrz 13

7 Listopad grudzień 213 r. str. 7 Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Ceny surowców Rynek surowców w każdym segmencie wykazuje się stabilnością cen. Stabilność na rynku surowców, przy stosunkowo niskim (w stosunku do potencjału światowego) wzroście gospodarczym, może się jeszcze utrzymać. Stabilizacja na rynku surowców powinna stabilizować infl ację, co jest szczególnie ważne dla rynków wschodzących. ROPA BRENT (USD/baryłkę) PSZENICA (USD/bu) Sie 7 Gru 7 Kwi 8 Sie 8 Gru 8 Kwi 9 Lip 9 Lis 9 Mar 1 Lip 1 Lis 1 Mar 11 Lip 11 Lis 11 Mar 12 Lip 12 Lis 12 Mar 13 Lip 13 Lis 13 MIEDŹ (USD/tonę) Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień r. Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień r. DJ UBS COMMODITIES Paź 7 Lut 8 Lip 8 Gru 8 Kwi 9 Wrz 9 Sty 1 Cze 1 Lis 1 Mar 11 Sie 11 Gru 11 Maj 12 Paź 12 Lut 13 Lip 13 Lis 13 Paź 7 Sty 8 Kwi 8 Lip 8 Paź 8 Sty 9 Kwi 8 Lip 9 Wrz 9 Gru 9 Mar 1 Cze 1 Wrz 1 Gru 1 Mar 11 Cze 11 Wrz 11 Gru 11 Mar 12 Cze 12 Wrz 12 Gru 12 Mar 13 Cze 13 Wrz 13 Gru 13 Paź 7 Lut 8 Lip 8 Gru 8 Kwi 9 Wrz 9 Sty 1 Cze 1 Lis 1 Mar 11 Sie 11 Gru 11 Maj 12 Paź 12 Lut 13 Lip 13 Lis 13 Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień r. Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień r.

8 Listopad grudzień 213 r. str. 8 Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Infl acja na świecie Od dłuższego czasu pomimo luźnej polityki monetarnej banków centralnych poziom infl acji na świecie generalnie spada. Infl acja w strefi e euro w październiku osiągnęła zaledwie,7%. W USA poziom wzrostu cen to tylko 1%. Również w Polsce po lekkim wzroście w miesiącach wakacyjnych (spowodowanym jednorazowym czynnikiem w postaci wzrastających opłat za wywóz śmieci), infl acja w październiku spadła do,8%, a w listopadzie do,6%. Cyklicznie zazwyczaj dołek infl acji wypada po dołku dynamiki PKB, Inflacja na świecie Sty 6 Maj 6 Wrz 6 Gru 6 Kwi 7 Sie 7 Lis 7 Mar 8 Cze 8 Paź 8 Lut 9 Maj 9 Wrz 9 Gru 9 Kwi 1 Sie 1 Lis 1 Mar 11 Lip 11 Paź 11 Lut 12 Maj 12 Wrz 12 Sty 13 Kwi 13 Sie 13 Lis 13 UE Niemcy Francja UK USA Polska Japonia Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień r. dlatego przy rosnącym wzroście gospodarczym w przyszłości należy się spodziewać lekkiego odbicia tego wskaźnika. Bezrobocie W USA stopa bezrobocia mocno spada. Dotychczas towarzyszył temu spadający udział obywateli w rynku pracy. W listopadzie poziom stopy bezrobocia zaskoczył analityków, spadając z 7,3% do 7%. Wzrósł poziom zaangażowania na rynku pracy. Stopa bezrobocia w Niemczech pozostaje na bardzo niskim poziomie, natomiast w pozostałych krajach strefy euro bezrobocie okazuje się niepokojąco wysokie, na co zwracał uwagę Mario Draghi. Bezrobocie Lis 5 Lis 6 UE Niemcy USA Lis 7 Lis 8 Lis 9 Polska Włochy Francja Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień r. W Polsce stopa bezrobocia cechuje się sporą sezonowością. W listopadzie wzrosła do 13,2%. Bezrobocie nadal jest wyższe niż w zeszłym roku. Lis 1 Lis 11 Lis 12 Lis 13 Hiszpania

9 Listopad grudzień 213 r. str. 9 Rynek akcji Główne wydarzenia na rynku akcji Rynki rozwinięte Giełda amerykańska osiąga nowe historyczne maksima. Dow Jones uzyskuje wynik powyżej 16 pkt, a S&P 5 powyżej 18 pkt. Wzrosty lekko wyhamowują pod koniec listopada i na początku grudnia. Po decyzji Fed następują dalsze wzrosty. Nikkei osiąga okolice majowych szczytów sprzed pierwszych wzmianek dotyczących ograniczenia luzowania ilościowego. Jen (słaby w stosunku do dolara amerykańskiego) wspiera japoński indeks. Indeksy giełd strefy euro wzrosły. Najsilniejszy okazał się DAX. Ogólnie koniec roku przyniósł pozytywne stopy zwrotu. Zwroty z indeksów giełdowych w walutach lokalnych. Rynki rozwinięte lepiej niż wschodzące Fed zaczyna mówić o zmniejszeniu skali skupu aktywów Kryzys polityczno-korupcyjny w Turcji Budżet USA Ograniczenie QE przez Fed 28 gru sty sty lut lut mar mar kwi kwi maj maj cze cze lip lip 13 1 sie sie 13 9 wrz wrz 13 9 paź paź 13 8 lis lis 13 8 gru gru 13 DOW SPX DAX CAC WIG2 ISE 1 RDX BUX NIKKEI HANG SENG Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień r.

10 Listopad grudzień 213 r. str. 1 Rynek akcji Rynki rozwijające się W Polsce, po bardzo dobrym listopadzie, wzrosty wyhamowały na początku grudnia. Na rynku delikatnie ciąży kwestia zmiany alokacji w portfelach OFE po wejściu w życie zmian w ustawie. Oferty publiczne cieszą się w naszym kraju olbrzymim zainteresowaniem (pierwsze notowanie ENERGI na GPW miało miejsce 11 grudnia). W zapisach dla osób fi zycznych można było obserwować spore redukcje. Ta sytuacja odciągała nieco kapitału z rynku wtórnego. Grudzień był słabym miesiącem dla inwestorów. WIG2 w tym miesiącu zanotował wynik -7,11%, a za cały rok -7,5% (WIG w grudniu: -6,25%, za cały rok: +8,6%). Najlepsze rezultaty w 213 r. przyniosły inwestycje w małe i średnie spółki. Przyszły rok będzie należał do zarządzających, którzy dobrze dobrali spółki do portfela. Pozostałe emerging markets zależą od działań Fed. Z naszego regionu najwrażliwsze są Rosja i Turcja. W Turcji końcówka roku to czas kryzysu korupcyjnego, w który zaangażowani są czołowi tureccy politycy. Indeksy giełdowe mocno traciły na wartości. Osłabiała się turecka lira. Zwroty z indeksów giełdowych w USD gru sty sty lut lut mar mar kwi kwi maj maj cze cze lip lip 13 1 sie sie 13 9 wrz wrz 13 9 paź paź 13 8 lis lis 13 8 gru gru 13 DOW SPX DAX Kryzys polityczno- -korupcyjny w Turcji CAC WIG2 ISE 1 RDX BUX NIKKEI Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień r. Rynki rozwinięte Rynki rozwijające się HANG SENG

11 Listopad grudzień 213 r. str. 11 Rynek obligacji i rynek walutowy Główne wydarzenia na rynku obligacji Rynki rozwinięte Dynamika cen 1-letnich obligacji amerykańskich i niemieckich, które od czerwca kształtowały się bardzo podobnie, zmieniła się w listopadzie. Na kanwie dobrych danych ze Stanów Zjednoczonych (PKB, niższa stopa bezrobocia) spadały ceny obligacji amerykańskich. Niskie poziomy infl acji w strefi e euro oraz obniżka stóp procentowych przez EBC sprawiły, że ceny obligacji niemieckich znajdowały się w trendzie bocznym. Początek grudnia przyniósł pewną normalizację i rentowności papierów niemieckich dogoniły swoje amerykańskie odpowiedniki. 1-letnie obligacje włoskie po spadkach z początku listopada zakończyły miesiąc na delikatnym plusie. Obligacje hiszpańskie nieco straciły na wartości. Początek grudnia przyniósł wzrosty wartości na obu rynkach. Przed i po zmianie retoryki Fed Lis 7 Francja Włochy Polska Fed mówi o zmniejszaniu skali dodruku pieniądza Lip 8 Niemcy USA Hiszpania Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień r. Mar 9 Silna pogoń za rentownościami Lis 9 Lip 1 Mar 11 Lis 11 Lip 12 Mar 13 Lis 13

12 Listopad grudzień 213 r. str. 12 Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Krzywa rentowności w Polsce Niska infl acja i koniec cyklu obniżek stóp procentowych oraz oczekiwania dotyczące zakończenia QE3 utrzymują niskie rentowności na krótkim końcu krzywej oraz powodują wzrost rentowności na długim końcu. W ciągu ostatnich 12 miesięcy kształt krzywej znacznie się zmienił. Uległa ona tak zwanemu wystromieniu. Nastąpił wzrost cen obligacji krótkoterminowych i spadek cen obligacji długoterminowych. Rynek obligacji w najbliższym czasie mogą nieco zaburzać wydarzenia związane z przekazaniem przez OFE obligacji do ZUS, co może spowodować skurczenie się polskiego rynku długu. Krzywa rentowności w Polsce 5, 4,5 4, 3,5 3, 2,5 2,276 3,84 3,131 2,575 2,98 2,898 3,235 3,192 3,128 3,61 3,463 3,176 2, -1 1 rok 2 lata 3 lata 4 lata 5 lat 7 lat 8 lat 1 lat Zmiana m wstecz Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień ,887 3,712 3,219 4,279 4,88 3,371 4,449 4,285 3,514 4,644 3,741 4,

13 Listopad grudzień 213 r. str. 13 Polska Co napędza gospodarkę? Produkcja. Konsumpcja. Inwestycje. Wskaźniki wyprzedzające przemysł PMI dla przemysłu dla Polski nadal rośnie. Po chwilowym spowolnieniu wskaźnika we wrześniu i październiku w listopadzie nastąpiło przyśpieszenie. Wzrosty pokazują poprawę koniunktury, dlatego można się spodziewać dalszego wzrostu produkcji przemysłowej. Wskaźniki wyprzedzające przemysł Listopad 54,4 Maj 7 Lis 7 Maj 8 Lis 8 Maj 9 Lis 9 Maj 1 Lis 1 Maj 11 Lis 11 Maj 12 Lis 12 Maj 13 Lis 13 Poziom oznaczający ekspansję PMI UE JPM Globalny Przemysł PMI Polska Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień r. Produkcja przemysłowa r/r w % versus wzrost gospodarczy w % Obecny i oczekiwany wzrost produkcji powinien dobrze oddziaływać na PKB. Historycznie te dwie dane są mocno pozytywnie skorelowane. Rośnie udział produkcji skierowanej na eksport oraz zróżnicowanie rynków zbytu. Nadal stosunkowo niski poziom popytu sprawia, że wykorzystanie mocy produkcyjnych jest na poziomie z grudnia 23 r. Rosnący popyt powinien wpływać na większe wykorzystanie mocy produkcyjnych. Inwestycje już powoli zaczynają notować wzrost, choć nadal jest to bardzo niewielka poprawa. Po danych za III kwartał rynek był pozytywnie zaskoczony wzrostem inwestycji w budynki i budowle. Produkcja przemysłowa r/r w % vs wzrost gospodarczy w % Sty 7 Cze 7 Lis 7 Kwi 8 Wrz 8 Lut 9 Lip 9 Gru 9 Maj 1 Paź 1 Mar 11 Sie 11 Sty 12 Cze 12 Lis 12 Kwi 13 Wrz 13 PRODUKCJA (lewa oś) PKB (prawa oś) Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień r Wrz 92 Lis 93 Lut 95 Maj 96 Sie 97 Lis 98 Lut Maj 1 Sie 2 Lis 3 Lut 5 Maj 6 Sie 7 Lis 8 Lut 1 Maj 11 Sie 12 Lis 13 Wykorzystanie mocy produkcyjnych Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień r.

14 Listopad grudzień 213 r. str. 14 Polska Sprzedaż detaliczna r/r w % versus wzrost gospodarczy w % Sprzedaż detaliczna rośnie. Wzrost konsumpcji jest jednym z trzech głównych motorów gospodarki. Odbicie obserwowane od kwietnia 213 r. trwa nadal, choć na razie nie jest tak silne, jak bywało to w poprzednich cyklach. Sprzedaż detaliczna r/r w % vs wzrost gospodarczy w % gru 2 3 kwi 4 31 sie 5 Polska r/r PKB (prawa oś) 31 gru 6 3 kwi 8 31 sie 9 31 gru 1 3 kwi sie Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień r. Stopy procentowe Polska Listopadowe i grudniowe posiedzenie RPP nie przyniosło zmian w stopach procentowych. Profesor Marek Belka zaznaczył, że stopy będą stały w miejscu przynajmniej do połowy przyszłego roku. Rynek spodziewa się podwyżek dopiero w okolicach listopada 214 r. Stopy procentowe Polska Gru 1 Gru 2 Gru 3 Gru 4 Gru 5 Gru 6 Gru 7 Gru 8 Gru 9 Gru 1 Gru 11 Gru 12 Gru 13 Podstawowa stopa procentowa P oziom stopy realnej Rentowność polskich 1-latek FRA 9X12 CPI Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień r.

15 Listopad grudzień 213 r. str. 15 Polska Polska gdzie jesteśmy w cyklu? 1,5 1,,5, -,5-1, -1,5 Maksima Minima Dołek PKB za nami. Czy dołek infl acji już za nami? Lis Lis 1 Lis 2 Lis 3 Lis 4 Lis 5 Lis 6 Lis 7 Lis 8 Lis 9 Lis 1 Lis 11 Lis 12 Lis 13 Dynamika PKB Dynamika CPI Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień r. WIG na tle podobnych okresów cyklu koniunkturalnego Wzrost wartości od poziomu Dołek PKB z Dołek PKB z Dołek PKB z Liczba dni od dołka dynamiki PKB Dołek PKB ŚREDNIA Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień r. WIG2 od końca cyklu obniżek stóp procentowych w różnych okresach historycznych Wzrost wartości od Dołek z Dołek z Dołek z Liczba dni od dołka PKB ŚREDNIA Dołek Źródło: Bloomberg, opracowanie własne na dzień r.

16 Listopad grudzień 213 r. str. 16 Typy inwestycyjne Union Investment TFI Co ma największy potencjał zysku? Typy inwestycyjne na kolejne 12 miesięcy Subfundusz Dla kogo? UniAkcje Wzrostu Najwyższy potencjał dla inwestorów poszukujących atrakcyjnej stopy zwrotu i akceptujących ryzyko akcji UniKorona Pieniężny UniWIBID Plus UniKorona Pieniężny potencjał zysku dla inwestorów poszukujących stopy zwrotu wyższej od tej na depozytach bankowych przy niskim ryzyku UniWIBID Plus dla Klientów private banking dysponujących większymi środkami i akceptujących nieco wyższe ryzyko Ryzyko inwestycyjne: minimalne niskie umiarkowane wysokie bardzo wysokie

17 Listopad grudzień 213 r. str. 17 Typy inwestycyjne Union Investment TFI UniKorona Pieniężny Korzyści dla Inwestora To klasyczne, a zarazem nowoczesne rozwiązanie przeznaczone jest dla Klientów zainteresowanych zyskownym lokowaniem środków w sposób możliwie najbezpieczniejszy. W porównaniu z depozytami bankowymi UniKorona Pieniężny ma większy potencjał zysku i pozwala na wygodny dostęp do zgromadzonych środków. Zdywersyfi kowane źródła dochodu, m.in. bony skarbowe, euroobligacje, inne zyskowne obligacje. Nawet w przypadku chwilowych wahań UniKorona Pieniężny bardzo szybko powraca na ścieżkę wzrostu. Świadczy to o najwyższej jakości zarządzania subfunduszem. Subfundusz może się pochwalić wysoką stopą zwrotu od początku roku osiągnął już 4,55% (dane na 3 grudnia 213 r.). Klasyczne rozwiązania w nowoczesnym wydaniu UniKorona Pieniężny UniKorona Pieniężny należy do najbardziej dojrzałych i największych na rynku funduszy inwestycyjnych. To klasyczne, a zarazem nowoczesne rozwiązanie przeznaczone jest dla Klientów zainteresowanych zyskownym lokowaniem środków w sposób możliwie najbezpieczniejszy. W porównaniu do podobnych pod tym względem depozytów bankowych UniKorona Pieniężny ma większy potencjał zysku i pozwala na wygodny dostęp do zgromadzonych środków. W co inwestuje? Instrumenty rynku pieniężnego o niskich wahaniach wartości Z jakim wiąże się ryzykiem? Krótkoterminowe papiery dłużne gwarantowane przez polski Skarb Państwa 7% 3% UniKorona Pieniężny charakteryzuje się najniższym poziomem ryzyka wśród subfunduszy Union Investment TFI. Inne zyskowne instrumenty fi nansowe zgodne z polityką inwestycyjną UniKorona Pieniężny minimalne niskie umiarkowane wysokie bardzo wysokie ryzyko

18 Listopad grudzień 213 r. str. 18 Typy inwestycyjne Union Investment TFI UniWIBID Plus* Korzyści dla Inwestora To subfundusz dla Klientów tolerujących nieco wyższe ryzyko niż w przypadku subfunduszu UniKorona Pieniężny oraz dysponujących większą kwotą do ulokowania. Subfundusz cechuje się wysoką płynnością. Portfel inwestycyjny subfunduszu UniWIBID Plus składa się głównie z instrumentów dłużnych o charakterze nieskarbowym, które powodują stabilny wzrost wartości jednostki subfunduszu oraz jej niskie wahania. Większy udział obligacji korporacyjnych zwiększa ryzyko (w porównaniu z subfunduszem UniKorona Pieniężny), jednak podwyższa potencjalny zysk. Subfundusz może się pochwalić wysoką stopą zwrotu od początku roku osiągnął już 5,1% (dane na 3 grudnia 213 r.). Wysoki potencjał zysku z zachowaniem płynności UniWIBID Plus UniWIBID Plus jest specjalistycznym subfunduszem przeznaczonym dla doświadczonych inwestorów. Dzięki wyższemu potencjałowi zysku i swobodzie dysponowania środkami to atrakcyjna alternatywa wobec tradycyjnych depozytów bankowych. UniWIBID Plus inwestuje przede wszystkim w obligacje emitowane przez dobre polskie fi rmy. Zalecany horyzont inwestycyjny wynosi 12 miesięcy. W co inwestuje? Krótkoterminowe obligacje Inne instrumenty fi rmowe pieniężne min. 7% maks. 3% Z jakim wiąże się ryzykiem? UniWIBID Plus daje możliwość osiągania stabilnych zysków w średniej perspektywie, co wiąże się z umiarkowanym ryzykiem. * 16 września 213 r. nazwa subfunduszu UniWIBID zmieniła się na UniWIBID Plus. UniWIBID Plus minimalne niskie umiarkowane wysokie bardzo wysokie ryzyko

19 Listopad grudzień 213 r. str. 19 Typy inwestycyjne Union Investment TFI UniAkcje Wzrostu* Korzyści dla Inwestora Akcje dużych firm stabilizują portfel i zapewniają jego płynność, a mniejszych fi rm zwiększają potencjalne zyski. Zarządzający subfunduszem prowadzi aktywną selekcję najlepszych spółek z najbardziej perspektywicznych branż (m.in. dzięki połączeniu analizy fundamentalnej z oceną jakościową i ilościową spółek w sektorach). Ryzyko jest ograniczone dzięki dywersyfi kacji pomiędzy wieloma branżami o wysokim potencjale wzrostu. Subfundusz optymalnie wykorzystuje bieżący potencjał wzrostu polskiej gospodarki. Subfundusz elastycznie inwestuje zarówno w akcje dużych, jak i mniejszych spółek (zarządzający subfunduszem aktywnie dostosowuje portfel do bieżącej sytuacji rynkowej). Subfundusz może się pochwalić wysoką stopą zwrotu od początku roku osiągnął już 14,34% (dane na 3 grudnia 213 r.). W kierunku najwyższego potencjału UniAkcje Wzrostu Subfundusz UniAkcje Wzrostu czerpie zysk ze wzrastającej wartości akcji spółek, które osiągają pozycje liderów w swoich branżach na rynku polskim i innych krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Cechuje się elastyczną strategią inwestycyjną. W portfelu subfunduszu znajdują się precyzyjnie dobrane aktywa przedsiębiorstw o najwyższym potencjale wzrostu w dłuższym okresie. Zalecany horyzont inwestycji to 5 lat. W co inwestuje? Akcje spółek o najlepszych pespektywach, działających na rynku Instrumenty dłużne, gotówka, polskim i w krajach Europy Środkowo-Wschodniej depozyty zabezpieczające, instrumenty pochodne na akcje min. 6% maks. 4% Z jakim wiąże się ryzykiem? UniAkcje Wzrostu ma duży potencjał zysku, co wiąże się z wysokim ryzykiem. UniAkcje Wzrostu minimalne niskie umiarkowane wysokie bardzo wysokie ryzyko * Z dniem r. subfundusz UniAkcje Sektory Wzrostu zmienia nazwę na UniAkcje Wzrostu.

20 Listopad grudzień 213 r. str. 2 Rekomendacje produktowe Union Investment TFI S.A. Opracowanie na podstawie danych dostępnych w serwisach, m.in. Bloomberg, Markit, Eurostat, GUS, DM BRE, DM PKO BP. Przedstawiane informacje fi nansowe dotyczą wskazanego okresu i nie gwarantują podobnych wyników w przyszłości. Brak gwarancji osiągnięcia celów inwestycyjnych subfunduszy; możliwość zmniejszenia wartości zainwestowanych środków. Duża zmienność wartości aktywów netto: UniAkcje Małych i Średnich Spółek, UniAkcje Wzrostu, UniAkcje: Nowa Europa, UniKorona Akcje, UniKorona Zrównoważony, UniStabilny Wzrost, UniObligacje: Nowa Europa w UniFundusze FIO i UniObligacje Aktywny w UniFundusze SFIO. Możliwe lokaty ponad 35% wartości aktywów UniKorona Pieniężny, UniKorona Obligacje, UniStabilny Wzrost, UniKorona Zrównoważony, UniLokata w papiery wartościowe emitowane, poręczane lub gwarantowane przez Skarb Państwa albo Narodowy Bank Polski, a w przypadku UniDolar Pieniężny oraz UniObligacje: Nowa Europa także w papiery wartościowe emitowane, poręczane lub gwarantowane przez: Australię, Austrię, Belgię, Bułgarię, Czechy, Cypr, Danię, Estonię, Finlandię, Francję, Grecję, Hiszpanię, Holandię, Irlandię, Islandię, Japonię, Kanadę, Koreę Południową, Litwę, Luksemburg, Łotwę, Maltę, Meksyk, Niemcy, Norwegię, Nową Zelandię, Polskę, Portugalię, Rumunię, Słowację, Słowenię, Stany Zjednoczone, Szwajcarię, Szwecję, Turcję, Węgry, Wielką Brytanię, Włochy oraz Europejski Bank Inwestycyjny i Bank Światowy (Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju). Prospekty informacyjne, ich skróty, tabele opłat, dane o ryzyku inwestycyjnym i podatkach dostępne są na stronie Union Investment TFI S.A. działa na podstawie zezwolenia Komisji Papierów Wartościowych i Giełd (obecnie: Komisja Nadzoru Finansowego) z dnia 14 grudnia 2 r. Komisja Nadzoru Finansowego nie jest organem, który zatwierdził lub zaakceptował produkty lub usługi Towarzystwa. Materiał informacyjny o charakterze marketingowym.