Nowinki Przyrodnicze. Stopka redakcyjna. Opiekunowie gazetki: Zima długa i surowa, naszym ptaszkom ziarno chowa.

Transkrypt

1 Rok szkolny 2016/2017 Nowinki Przyrodnicze W tym numerze: Wróbel mazurek Sikora bogatka 2 2 Jemiołuszka 3 Zima długa i surowa, naszym ptaszkom ziarno chowa. Ptaszki głodne przyfruwają, i w okienko zaglądają. Gil Zięba Rudzik Nakarm ptaszki mój kolego, a tym sprawisz coś dobrego. Kos Sikora czubatka Sikora czarnogłówka Sikora uboga Sikora modra i sosnówka Kolorowanka 8 Stopka redakcyjna Wiktor Chudyga Katarzyna Godzińska Tomasz Kania Maja Knap Magda Niedorys Mateusz Prucnal Aleksandra Tchórzewska Wiktoria Tyska Gabriel Winiarczuk Katarzyna Woch Pełny brzuszek to uczyni, że się ptak nie boi zimy. Julia Zasuwik "Ptaszki" Opiekunowie gazetki: p. Bożena Bryk p. Anita Wiśniewska

2 Nowinki Przyrodnicze Wróbel mazurek Katarzyna Woch - kl. VI b. Wróbel mazurek jest podobny do wróbla, ale nieco mniejszy. Wierzch głowy m a b r u n a t n a w o - czekoladowy. Na białym policzku czarna plamka. Na skrzydle dwa białe pręgi. Obie płci są podobnie ubarwione. Długość ok. 14,5 cm, ciężar 24 g. Młode mają szary wierzch głowy. To pospolity, miejscami liczny gatunek osiadły. Wróbel zamieszkuje okolice półotwarte i otwarte, z grupami drzew, większe sady, parki, skraje lasów, zwłaszcza w pobliżu pól uprawnych. Częsty przy zabudowaniach leśnych położonych na skrajach lasów. Na okres zimy zbliża się gromadnie d o o s a d l u d z k i c h. Mazurek gnieździ się w dziuplach naturalnych, zwłaszcza o wąskim wlocie, s k r z y n k a c h l ę g o w y c h lub w szparach gniazd bocianich. Sikora bogatka Magda Niedorys - kl. VI b. zwyczaiła się do obecności człowieka i często żyje w miastach. Zimuje w Polsce i jest jednym z pierwszych gości przy karmniku. Gniazduje w dziuplach drzew, budkach lęgowych, skrzynkach na listy, rurach ogrodzeniowych i zakamar- Sikora bogatka to największa i najbarwniej upierzona polska sikora, stąd nazwa,,bogatka. Ma czarny wierzch głowy i czarny pas biegnący do podgardla przez brzuch (u samic pas jest węższy i kończy się na brzuchu); reszta spodu ciała jasnożółta, grzbiet i skrzydła zielonkawe, policzki białe. Osiąga długość do 15 cm. Pospolita w całej Polsce. Jej siedliskiem są lasy wszystkich typów, parki, ogrody, a także położone w pobliżu parków osiedla, jeśli rośnie tam choćby kilka drzew lub krzewów. Bogatka przykach budynków. Od wiosny do jesieni odżywia się owadami i ich larwami, zimą dożywia się w karmnikach, gdzie preferuje słoninę i nasiona roślin oleistych. Na przełomie kwietnia i maja samica wysiaduje od 8 do 12 jaj. Str. 2

3 Rok szkolny 2016/2017 Jemiołuszka Jemiołuszka to mały, pięknie ubarwiony i bardzo zgrabny ptak. Jego głos charakteryzuje się tym, że brzmi jak dzwoneczek, więc trudno pomylić go z innym ptakiem. Z daleka to tylko drobna sylwetka ptaka z czubkiem umieszczonym na głowie, lecz gdy podejdziemy bliżej możemy ujrzeć jego kolor upierzenia. Są to płochliwe ptaki, które po przestraszeniu od razu odlatują. Jeśli podejdziemy dość blisko dopiero wtedy dostrzeżemy jej wspaniałe ubarwienie. Upierzenie jest dość subtelne, ale zawiera ono wielką rozmaitość odcieni - od popielatego, poprzez różowy, do szarego i brązowego. Dopełnieniem czarnych elementów są białe paski; większość z nich zawiera żółte końcówki, a gdzieniegdzie występują czerwone. Naturalnym obszarem gniazdowania dla jemiołuszki są Tajga i Lasotundra, czyli lasy iglaste i mieszane na północy Azji, Ameryki Północnej i Europy. Ptaki te przygotowują sobie gniazda w konarach drzew iglastych (ale też w lasach brzozowych) przy pniu lub bocznej gałęzi i w krzewach. Zbudowane są z małych gałązek, źdźbeł trawy i porostów w podstawie na wysokości kilkudziesięciu metrów (zwykle jednak na 4-5 metrach). Wyścielenie stanowi trawa, puch roślinny, włosy, mech, p i ó r a i p o r o s t y. G n i a z d a o kształcie czarki są tak dobrze zamaskowane, że sposób wychowywania młodych był przez długi czas słabo poznany. Gniazdowanie może mieć charakter kolonijny. Pary są monogamiczne. W Polsce jemiołuszki nie lęgną się. J e d e n l ę g w roku (przez krótkie podbiegunowe lato), niebieskawe jaja w l i c z b i e 4 do 5 pokryte rzadko rozsianymi, brązowymi i czarnymi plamami. Okres lęgowy przypada na maj i czerwiec. Jaja wysiadywane są przez okres 14 dni przez samicę. Partner wtedy ją karmi. Pisklęta szybko się rozwijają i po 2 tygodniach wylatują z gniazda i są już w pełni lotne. Młode karmią głównie komarami już oboje rodzice - samiec podaje matce pokarm krążąc wokół niej, podskakując z nastroszonym czubem i zwieszonymi skrzydłami. Podczas okresu godowego jemiołuszki żywią się głównie owadami. Jesienią i zimą żywią się jagodami, jemiołą, dziką różą, jałowcem i cisem. Jemiołuszka w Polsce jest objęta ścisłą ochroną gatunkową. Wiktoria Tyska - kl. V b. Str. 3

4 Nowinki Przyrodnicze Czy wiesz, że Bocian biały ten gatunek jest coraz rzadszy w Europie. W niektórych krajach już nie występuje. W Polsce wiele bocianów gniazduje w części wschodniej i północnej. Aby ptaki te przetrwały w Europie, Polska musi chronić ich siedliska. Czapla biała jest nieco mniejsza i smuklejsza od czapli siwej. Jeszcze do niedawna do nas zalatywała, obecnie coraz częściej gniazduje. Słonina dla sikorek musi być surowa bez soli i przyprawy. Nigdy nie wrzucaj ptakom też pieczywa może im zaszkodzić. Bataliony - podczas godów samce mają bogatą szatę z ozdobnymi piórami na głowie i szyi. Trudno spotkać dwa jednakowo upierzone bataliony. Żołna to ptak, który w Polsce przebywa od maja do września. Jaja składa w komorze gniazdowej wygrzebanej w skarpie na długości 1 metra na ziemi. Żywi się osami i pszczołami, które chwyta dziobem w połowie ciała. Potem uderza ofiarą odcinając odwłok. Ma wielkość wróbla - długość 15,5 cm, ciężar g. Na skrzydle 2 białe przepaski, kuper zielonawy, chorągiewki zewnętrzne skrajnych sterówek białe. Samiec jest najjaskrawiej ubarwiony na wiosnę; jesienią jest bardziej szary, podobniejszy do samicy. Młode s ą p o d o b n e d o s a m i c y, ale bardziej szare. scami bardzo liczny gatunek lęgowy i przelotny. Płci wędrują osobno; niektóre osobniki pozostają na zimę. Przylot w końcu III (najpierw przylatują samice, a w kilka dni po nich samce), odlot w październiku. Zięba występuje wszędzie, gdzie rosną drzewa, nawet pojedyncze. W lasach występuje na ogół licznie (w niektórych jest najliczniejszym GIL Zięba gatunkiem). Najczęściej widzi- Nieco większy od wróbla. Obie płci różnią się ubarwieniem. W Polsce w y s t ę p u j e w dwóch formach, różniących się tylko wielkością. Gil górski ma długość 14,8 16 cm, ciężar około 27 g, gnieździ się w Sudetach na Dolnym Śląsku i wzdłuż Odry aż do Szczecina. Gil północny długość 17 18,6 cm, ciężar około 32 g gnieździ się nielicznie prawie w całym kraju. Na zimę niekiedy licznie zlatują do nas z północy i wschodniej Europy gile północne i w poszukiwaniu pożywienia koczują małymi gromadkami, zwłaszcza na krzaczystych skrajach lasu, w parkach i sadach. Przygotował: Wiktor Chudyga - kl. VI b. Pospolity, miejmy ją w drzewostanach starszych, przerzedzonych; w drzewostanach silniej zwartych występuje na ich obrzeżach. Jest ptakiem nadrzewnym i naziemnym; przebywa w strefie gałęzi i gałązek koron drzew, gdzie skacze z gałęzi na gałąź i poszukuje owadów. Na ziemię zlatuje często w poszukiwaniu nasion lub delikatnych części roślin. Porusza się chodząc. Aleksandra Tchórzewska - kl. VI b. Str. 4

5 Nowinki Przyrodnicze Nieco większy od szpaka. Długość 26 cm, rozpiętość około 46 cm, ciężar około 95 g. Płci różnią się ubarwieniem. Młode są podobne do samicy, ale na grzbiecie są bardziej rdzawe i plamiste na piersi. Pospolity, dość liczny gatunek lęgowy, osiadły lub przelotny. Do ptaków lęgowych zaliczamy nasze kosy leśne, żyjące w podszytych lasach różnego typu, zapustach, rozległych krzewiastych zaroślach nadrzecznych itp. Rudzik Kos Przylatują one w III, a odlatują w X-XI. Kos leśny jest dość ostrożny i płochliwy, ale znacznie mniej obawia się człowieka niż inne drozdy. Do ptaków osiadłych należą nasze kosy ogrodowe, żyjące w ogrodach, parkach i sadach miast i wsi (nierzadko też na skrajach zakrzewionych lasów) w zachodniej części kraju, mniej więcej do Wisły. Rudzik ma długość 14 cm. Można go łatwo rozpoznać po ceglastej twarzy i tej samej barwy podgarlu. O d m a r c a do października rozbrzmiewa smutna piosenka samca, niekiedy jeszcze po zapadnięciu zmroku. Buduje gniazdo z suchych liści, trawy i mchu, które wyścielone jest w środku sier- Katarzyna Godzińska - kl. VI b. ścią i piórkami, a umieszczane w zagłębieniu w glebie, między korzeniami lub w sągach drewna. Dwukrotnie w roku samica znosi 5-6 jaj, sama je wysiaduje, natomiast w wychowaniu młodych bierze udział także samiec. Gnieździ się w Europie, Azji zachodniej i w większej części swego zasięgu jest ptakiem przelotnym. Zimuje nad Morzem Śródziemnym. Chroni się w gąszczu, skąd odzywa się kilkakrotnym trzeszczącym: ''szynykeri kiki kik" lub bardzo szybkim: ''tik-tik-tik". Wabi cichym: ''ciej". Śpiewa bardzo ładnie, ale na ogół rzadko, od wczesnej wiosny aż do jesieni, przeważnie o świcie i przed zachodem słońca. Pożywienie stanowią łowione na ziemi drobne owady, pająki i dżdżownice, w jesieni niektóre jagody. Ten ptak jest pod ochroną. Kos ogrodowy jest na ogół mało płochliwy; przyzwyczaił się do człowieka i na zimę stare ptaki pozostają na miejscu. Młode natomiast wywędrowują i osiedlają się w innych okolicach. Str. 5 Przygotowali: Tomasz Kania, Mateusz Prucnal - kl. VI b.

6 Rok szkolny 2016/2017 Sikora czubatka powszechnie występuje również w Polsce. Jest uznawana jako ptak średnio liczny. Pojawia się na terenie całego kraju, choć przede wszystkim w miejscach obfitych w lasy iglaste. W rejonach, gdzie takich lasów nie ma, praktycznie nie występuje. Najczęściej spotykana jest wewnątrz Sikora czubatka lasów, rzadziej na ich obrzeżach. Swoje gniazda tworzy, wykłuwając je w spróchniałych drzewach. Jest klasycznym przykładem dziuplaka. Buduje swoje dziuple lub wykorzystuje te, które są opuszczone przez inne zwierzęta. Wykorzystuje również nierzadko, naturalne zagłębienia w drzewach, zakamarki gałęzi i inne miejsca, które pozwalają stworzyć jej takie miejsce bytowania. Sikorka czubatka, różni się nieco wyglądem, od powszechnie występujących w naszym kraju sikorek o żółtawym upierzeniu. Obie płci ubarwione są identycznie. Charakterystyczną cechą czubatek jest czub z piór na górze głowy. Sikorki czubatki żywią się owadami, larwami, pająkami i podobnymi zwierzętami. Bardzo często chwytają je w czasie lotu, jednak nie jest to generalna zasada. Zimą nierzadko decydują się na korzystanie z karmników wystawionych przez człowieka, jednak unikają siedzib ludzkich najczęściej wybierają karmniki, które są wystawione w okolicach lasów. Sikora czarnogłówka Ma cm, to niewielka sikora podobna do sikory ubogiej o dużej głowie i grubej szyi. Różni się od niej matowoczarną czapeczką sięgającą dalej na kark, dłuższym i szerszym krawacikiem, płowymi bokami ciała i jasną wstawką na skrzydłach utworzoną przez jasne brzegi lotek. Śpiew również podobny do sikory ubogiej, ale znacznie wolniejszy. Zamieszkuje podmokłe zadrzewienia, nadrzeczne łozowiska, ale także suche drzewostany iglaste. Dziupla w cienkim wypróchniałym d r z e w i e, w y d ł u b a n a przez ptaki lub powiększona, wyścielona włóknami rośli n n y mi, tra wa mi. W okresie lęgowym zjada owady, a potem głównie nasiona. Maja Knap - kl. V b. Str. 6

7 Rok szkolny 2016/2017 Sikora uboga na miejsce pobytu wybiera zarośla oraz lasy liściaste i mieszane. Nie wybiera zaś centralnych części lasu, w zamian za to, decyduje się na zakładanie gniazd w miejscach, które ułatwiają jej swobodny dostęp do otwartego terenu. Sikora uboga to niewielki ptak, o dość charakterystycznym upierzeniu. Na głowie ptaków można wyróżnić czarną cześć, w świetle słońca błyszczącą na granatowo. Sikora uboga Reszta głowy jasna. Upierzenie ciała sikorki jest u góry brązowo szare, u dołu bardziej jasne. Czarny, krótki dziób i jasnoniebieskie nogi. Występuje również na terenach podmokłych. Sikora uboga żywi się pokarmem pochodzenia zwierzęcego oraz roślinnego. Jeśli chodzi o pokarm zwierzęcy zjada drobne owady, dżdżownice, pająki. W przypadku roślin, chętnie sięga po ich nasiona. Bardzo rzadko, ale zdarza się jej korzystać z pokarmu wykładanego przez człowie- ka. Sikora uboga składa jeden lęg w roku, znosząc dość liczną ilość jaj nierzadko jest ich nawet 10. Młode wykluwają się po 2 tygod n i a c h wysiad y- w a n i a. P i s k l ę t a gotowe są do opuszc z e n i a g n i a z d a już po 20 dniach od narodzin. Sikorka modra i sosnówka Sikorka modra jest mniejsza od wróbla. Obie płci są ubarwione jednakowo. Wierzch głowy niebieski, biało obrzeżony (czapeczka samicy może być trochę bledsza). Skrzydła i ogon jasnoniebieskie podobnie jak wierzch głowy, grzbiet żółtozielony, spód ciała żółty. Czarny wąski pasek oczny sięga od dzioba aż na tył głowy. Czoło i policzki białe. Czarny podbródek przedłuża się w czarne linie na bokach głowy, które łączą się tworząc obrożę. Na karku jasna plamka. Młode mają mniej wyraźne barwy, jakby matowe, a policzki są żółtawe. Sprawnie porusza się wśród cienkich gałązek, często zawisa głową w dół. Dziób cienki, ale ostry i dość silny. Gniazdo w dziupli lub budce lęgowej o średnicy otworu 28 mm (przy większym może być wygoniona), zbudowane z mchu i suchych traw, wysłane wełną, włosami, sierścią. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Sikorka sosnówka to najmniejsza spośród żyjących w Polsce sikor. Z wyglądu przypomina bogatkę, jednak od jej krewniaczki, oprócz wielkości, odróżnia ją nieco uboższe ubarwienie - spód ciała ma brudnobiały lub beżowy, na tylnej części głowy ma biała plamę, nie ma za to czarnego krawata na brzuchu. Osiąga 11,5 cm długości. Występuje głównie w starszych lasach iglastych. Stroni od skupisk ludzi, więc niezwykle rzadko można ją spotkać. Gniazduje w dziuplach drzew, ale korzysta z założonych przez ludzi budek lęgowych. Od wiosny do jesieni jej pożywieniem są głównie owady i drobne bezkręgowce, zimą także nasiona. Wysiadywanie jaj zwykle od 6 do 11, rozpoczyna się w drugiej połówce kwietnia, a w ciągu sezonu 1 lub Maja Knap - kl. V b. Sikorka sosnówka jest ptakiem, który swoje gniazda zakłada w pniach drzew, nierzadko wykorzystuje opuszczone gniazda innych ptaków. W przypadku dużej konkurencji o miejsca, decyduje się na założenie gniazda na ziemi buduje niewielkie norki, wykorzystując niekiedy również norki po myszach. 2 lęgi. Sikorka modra Str. 7 Przygotowali: Maja Knap - kl. V b, Gabriel Winiarczuk - kl. VI b.

8 Nowinki przyrodnicze Kolorowanka