MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W OBSZARZE DZIAŁANIA

Transkrypt

1 POWIATOWY URZĄD PRACY W KIELCACH MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W OBSZARZE DZIAŁANIA POWIATOWEGO URZĘDU PRACY W KIELCACH W I PÓŁROCZU 2006 ROKU Kielce, sierpień 2006 roku

2 I. Wstęp Powiatowy Urząd Pracy w Kielcach realizuje zadania własne powiatu kieleckiego oraz zadania miasta Kielce przyjęte uchwałą Rady Powiatu w Kielcach z dnia 31 marca 2004 roku. Szczegółowy zakres działań określa ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U r. Nr 99 poz. 1001, z późniejszymi zmianami). Powiatowy Urząd Pracy w Kielcach obsługuje 19 gmin powiatu kieleckiego oraz miasto Kielce i jest jednym z największych Urzędów Pracy w Polsce. W ośmiu gminach powiatu: Chmielnik, Łopuszno, Nowa Słupia, Łagów, Raków, Mniów, Chęciny i Bodzentyn działają punkty obsługi klienta. PUP Kielce współdziała z powołanymi w ośmiu gminach powiatu Gminnymi Centrami Informacji. Głównym celem badania zawodów nadwyżkowych i deficytowych jest stworzenie ich rankingów, które stanowią narzędzie dla monitoringu, czyli procesu systematycznego śledzenia zjawisk zachodzących na rynku pracy. Monitoring pozwala na formułowanie ocen i wniosków dla systemu kształcenia zawodowego i szkolenia bezrobotnych i ma służyć lepszemu dopasowaniu kwalifikacji osób poszukujących pracy do oczekiwań pracodawców. Podstawę do sporządzania statystyki bezrobotnych według zawodów i specjalności stanowią następujące akty prawne: Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 lipca 2005 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2006 (Dz. U. Nr 178, poz. 1482, z późn. zm.); Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2005r. w sprawie określenia wzorów formularzy sprawozdawczych, objaśnień co do sposobu ich wypełniania oraz wzorów kwestionariuszy i ankiet statystycznych stosowanych w badaniach statystycznych ustalonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2006 (Dz. U. Nr 206, poz. 1707, z późn.zm.); Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 265, poz. 2644). Statystyka bezrobotnych poprzednio pracujących jest sporządzana według zawodu w jakim poszukują pracy bezrobotni i do wykonania tego zawodu mają odpowiednie kwalifikacje potwierdzone świadectwem szkolnym lub innym dokumentem bądź odpowiednim stażem pracy w danym zawodzie (udokumentowana ciągłość pracy w okresie minimum 1 roku w tym samym zawodzie). Niniejsze opracowanie zawiera analizę skali i struktury bezrobocia w obszarze działania Powiatowego Urzędu Pracy w Kielcach między innymi w grupach i zawodach oraz popytu na pracę dla 2

3 poszczególnych zawodów z punktu widzenia zgłaszanych ofert pracy. Bada także zawody wykazujące deficytowość lub nadwyżkę pracowników oraz określa kierunki zmian w odniesieniu do zawodów wywierających największy wpływ na rynek pracy. Zawody deficytowe i nadwyżkowe zostały wyznaczone w oparciu o wskaźnik szansy uzyskania oferty pracy. Skuteczne aktywizowanie lokalnego rynku pracy, promocja zatrudnienia oraz przeciwdziałanie i łagodzenie skutków bezrobocia wymaga kompleksowej współpracy wielu partnerów. Ustawa dopuszcza możliwość świadczenia tychże usług przez firmy prywatne, natomiast to na Urzędach spoczywa obowiązek ich koordynacji. Dotyczy to zarówno pośrednictwa pracy, szeroko rozumianej działalności doradczej i szkoleniowej pobudzającej i wspomagającej indywidualną aktywność i przedsiębiorczość, jak i programów subsydiowanego zatrudnienia dających realną szansę podjęcia pracy. II. Analiza bezrobocia według zawodów (grup zawodów) Poziom i stopa bezr obocia Analiza w obszarze działania PUP Kielce w czerwcu 2006 roku wskazywała, iż w pierwszym półroczu 2006 roku następował stały spadek bezrobocia. W porównaniu z grudniem 2005 nastąpił spadek liczby zarejestrowanych osób bezrobotnych o osoby, tj. 10,88%. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w PUP Kielce na dzień roku wynosiła osoby, w tym: w powiecie kieleckim osoby, (56,61 % ogółu PUP), w mieście Kielce osób, (43,39% ogółu PUP), bezrobotnych kobiet, (52,43 % ogółu PUP), w powiecie kieleckim kobiet, (52,37 % w stosunku do z obszaru powiatu kieleckiego), w mieście Kielce kobiety, (52,50 % w stosunku do z obszaru Kielc), bezrobotnych zamieszkałych na wsi, (52,76 % ogółu PUP), bezrobotnych do 25 roku życia, (19,98 % ogółu PUP), 3

4 w powiecie kieleckim osoby, (23,26 % w stosunku do z obszaru powiatu kieleckiego), w mieście Kielce osób, (15,7 % w stosunku do z obszaru Kielc), bezrobotnych powyżej 50 roku życia, (17,05 % ogółu PUP), w powiecie kieleckim osób, (13,91 % w stosunku do z obszaru powiatu kieleckiego), w mieście Kielce osób, (21,24 % w stosunku do z obszaru Kielc), osoby długotrwale bezrobotne, (69,42 % ogółu PUP), w powiecie kieleckim osób, (71,03 % w stosunku do z obszaru powiatu kieleckiego), w mieście Kielce osób, (67,32 % w stosunku do z obszaru Kielc), osób bezrobotnych z prawem do zasiłku, (8,53 % ogółu PUP), w powiecie kieleckim osób, (7,95 % w stosunku do z obszaru powiatu kieleckiego), w mieście Kielce osoby, (9,27 % w stosunku do z obszaru Kielc), 866 bezrobotnych niepełnosprawnych, (2,73 % ogółu PUP), w powiecie kieleckim 290 osób, (2,11 % w stosunku do z obszaru powiatu kieleckiego), w mieście Kielce 576 osób. (4,19 % w stosunku do z obszaru Kielc). 4

5 Porównując stan na koniec pierwszego półrocza 2006 roku w stosunku do analogicznych okresów lat ubiegłych liczba osób bezrobotnych była niższa o: 18,48% w stosunku do 2002 roku, 17,31% do 2003 roku, 17,68% do 2004 roku oraz 11,16% do 2005 roku. Wykres 1. Liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych w PUP Kielce w okresie od stycznia 2001 do czerwca 2006 roku I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2001 r r r r r r Wykres 2. Liczba osób bezrobotnych w powiecie kieleckim i mieście Kielce I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII miasto Kielce powiat kielecki miasto Kielce powiat kielecki miasto Kielce powiat kielecki miasto Kielce powiat Kielce Porównując stan na koniec pierwszego półrocza 2006 roku w stosunku do końca 2005 roku liczba osób bezrobotnych powiecie kieleckim była niższa o osób, tj. 11,07%, natomiast w Kielcach o osób, tj. 10,65%. 5

6 Wykres 3. Stopa bezrobocia w czerwcu 2005 i 2006 roku Polska woj. świętokrzyskie miasto Kielce powiat kielecki PUP cze ,6 14,7 26,9 20,8 cze ,7 12,9 24,8 18,85 Wysokość stopy bezrobocia w czerwcu 2006 roku w porównaniu do stanu na koniec czerwca 2005 roku była niższa w powiecie kieleckim o 2,1% a w mieście Kielce o 1,8%. Średnio dla obszaru działania PUP Kielce wysokość stopy bezrobocia zmniejszyła się o 1,95%. Wysokość stopy bezrobocia ma wpływ na ustalenie okresu pobierania zasiłku przez osoby bezrobotne. Aktualnie, zarówno dla mieszkańców powiatu kieleckiego jak i miasta Kielce wynosi on 6 miesięcy. Spowodowane jest to tym, że wskaźnik stopy bezrobocia obliczany dla całego obszaru działania Urzędu i nie przekracza 125% średniej krajowej. Liczba osób bezrobotnych w gminach powiatu kieleckiego i mieście Kielce zarejestrowanych w PUP w Kielcach Tabela 1. Liczba osób bezrobotnych w gminach powiatu kieleckiego i mieście Kielce w okresie roku. wyszczególnienie spadek w osobach spadek w % Bieliny spadek 140 osób spadek 14,62% Bodzentyn spadek 96 osób spadek 9,68% Chęciny spadek 146 osób spadek 9,85% Chmielnik spadek 123 osoby spadek 10,04% Daleszyce spadek 213 osób spadek 13,04% Górno spadek 169 osób spadek 12,5% Łagów spadek 6 osób spadek 0,96% Łopuszno spadek 55 osób spadek 5,40% Masłów spadek 71 osób spadek 8,72% Miedziana Góra spadek 78 osób spadek 8,41% Mniów spadek 74 osoby spadek 5,09% Morawica spadek 133 osoby spadek 13,54% Nowa Słupia spadek 132 osoby spadek 11,08% Piekoszów spadek 113 osób spadek 7,57% Pierzchnica spadek 17 osób spadek 4,32% 6

7 Raków spadek 39 osób spadek 6,30% Sitkówka Nowiny spadek 67 osób spadek 10,75% Strawczyn spadek 137 osób spadek 14,39% Zagnańsk spadek 146 osób spadek 12,86% Powiat kielecki spadek osób spadek 9,84% Miasto Kielce spadek osób spadek 12,82% PUP Kielce spadek osoby spadek 11,16% Jak przedstawia powyższa tabela, w powiecie kieleckim liczba osób bezrobotnych zmniejszyła się z ( ) do osób ( ) to jest o osób (9,84%), natomiast w Kielcach z ( ) do ( ) o osób (12,82%). Największy spadek bezrobocia można zaobserwować w gminach: Bieliny, Strawczyn, Morawica, Daleszyce, Zagnańsk, Górno, Nowa Słupia, Sitkówka Nowiny oraz Chmielnik. Szczegółowe zestawienie różnic w liczbie osób bezrobotnych przedstawia powyższa tabela. Podstawowe kategor ie osób bezr obotnych Bezrobotne kobiety i mężczyźni Na koniec czerwca 2006 roku zarejestrowanych było: kobiet i mężczyzn udział ich wynosił odpowiednio: 52,43% i 47,57% (w czerwcu 2005r kobiet 49,75% i mężczyzn 50,25%). Liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet w porównaniu do czerwca 2005 roku była niższa o osób a mężczyzn o Osoby niepełnosprawne Na koniec czerwca 2006 roku w rejestrach PUP Kielce pozostawało zarejestrowanych 866 osób bezrobotnych niepełnosprawnych ( o 22 osoby mniej niżw końcu czerwca 2005 roku). Stanowiły one 2,73% ogółu osób bezrobotnych. Osoby do 25 roku życia W czerwcu 2006 roku w rejestrach PUP Kielce pozostawało zarejestrowanych osób bezrobotnych do 25 roku życia ( o 811 osób miej niż w czerwcu 2005 roku ). Stanowiły one 19,98% ogółu osób bezrobotnych. Osoby które ukończyły szkołę wyższą do 27 roku życia. Według stanu na 30 czerwca 2006 roku w PUP Kielce zarejestrowane były 293 osoby bezrobotne które ukończyły szkołę wyższą do 27 roku życia (o 79 osób mniej niżw czerwcu 2005 roku). Stanowiły one 0,92% ogółu osób bezrobotnych. 7

8 Osoby powyżej 50 roku życia Na koniec czerwca 2006 roku w PUP Kielce pozostawało zarejestrowanych osób bezrobotnych powyżej 50 roku życia (o 88 osób mniej niż w czerwcu 2005 roku). Stanowiły one 17,09% ogółu osób bezrobotnych. Osoby długotrwale bezrobotne W czerwcu 2006 roku w rejestrach Urzędu zarejestrowane były osoby długotrwale bezrobotne (o osoby mniej niż w czerwcu 2005 roku). Stanowiły one 69,42% ogółu osób bezrobotnych. Osoby samotnie wychowujące co najmniej jedno dziecko do 7 roku życia Według stanu na 30 czerwca 2006 roku w rejestrach PUP pozostawały zarejestrowane 563 osoby bezrobotne samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 7 roku życia (o 38 osób mniej niż w czerwcu 2005 roku). Stanowiły one 1,78% ogółu osób bezrobotnych. Osoby bez kwalifikacji zawodowych Na koniec czerwca 2006 roku w rejestrach PUP Kielce zarejestrowane były osoby bez kwalifikacji zawodowych (o osób więcej niżw czerwcu 2005 roku). Stanowiły one 24,16% ogółu osób bezrobotnych. Bezr obotni według wieku, poziomu wykształcenia, stażu pracy i czasu pozostawania bez pracy Według wieku Wśród osób zarejestrowanych w PUP Kielce bez pracy najczęściej pozostają ludzie młodzi. W końcu czerwca 2006 roku zarejestrowanych było osób bezrobotnych w wieku lata, tj. 29,60% ogółu. Kolejna grupa to bezrobotni w wieku lata osób, udział tej grupy wyniósł 19,98%. Łącznie osoby w wieku lata stanowiły 49,58% ogółu osób bezrobotnych. 8

9 Wykres 5. Bezrobotni według wieku Udział bezrobotnych w pozostałych grupach wiekowych: lata osoby, tj. 20,56%, lata osób, tj. 24,09%, lat osób, tj. 5,01%, lata 235 osób, tj. 0,74%. Według poziomu wykształcenia. Przyjmując za kryterium poziom wykształcenia, najwięcej osób bezrobotnych posiadało wykształcenie zasadnicze zawodowe 9.776, tj. 30,91% ogółu oraz gimnazjalne i poniżej 8.437osób, tj. 26,67%. Łącznie te dwie grupy stanowiły 57,58% ogółu bezrobotnych. Wykres 6. Bezrobotni według poziomu wykształcenia. gimnazjalne i poniżej zasadnicze zawodowe średnie ogólnokształcące policealne i średnie zawodowe wyższe wyższe policealne i średnie średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe gimnazjalne i poniżej

10 Świadectwo ukończenia szkół policealnych i średnich zawodowych posiadały osoby, tj. 24,19% ogółu zarejestrowanych, średnich ogólnokształcących osoby, tj. 8,61% ogółu zarejestrowanych, dyplomem ukończenia studiów wyższych legitymowały się osoby, tj. 9,59% ogółu zarejestrowanych. Według stażu pracy Najliczniejszą grupę spośród zarejestrowanych osób bezrobotnych stanowiły osoby bez stażu pracy 9.566, co stanowiło 30,25% ogółu zarejestrowanych w PUP. Wykres 7. Bezrobotni według stażu pracy. bez stażu 30 i więcej od od od 5 10 od 1 5 do 1 roku do 1 roku od 1 5 od 5 10 od od i więcej bez stażu Spośród osób bezrobotnych, najwięcej posiadało niewielki staż pracy to znaczy: od 1 do 5 lat osób, co stanowiło 16,57%, bardzo krótko do 1 roku pracowało osób, tj. 12,83%, natomiast od 5 do 10 lat osoby, co stanowiło 13,35% ogółu bezrobotnych. Kolejne grupy, to bezrobotni legitymujący się długim stażem pracy : od 10 do 20 lat osób co stanowiło 14,42%, od 20 do 30 lat osoby, tj. 10,72% oraz 30 lat i więcej 579 osób co stanowiło 1,83%. Według czasu pozostawania bez pracy Biorąc pod uwagę czas pozostawania bez pracy, najliczniejszą grupę spośród zarejestrowanych bezrobotnych w PUP stanowiły osoby długotrwale bezrobotne (powyżej 12 miesięcy) osób stanowiły one 53,9% ogółu zarejestrowanych. 10

11 Wykres 8. Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy. pow do do pow Znaczący udział stanowiły także osoby bezrobotne pozostające bez pracy od 6 do 12 miesięcy osób, tj. 18,69%. Od 1 do 3 miesięcy oczekiwało na pracę osób, co stanowiło 8,25% od 3 do 6 miesięcy osób, tj. 12,38% ogółu. Najmniej osób pozostawało bez pracy do 1 miesiąca osób, co stanowiło 6,75%. Analizując strukturę bezrobocia w obszarze działania PUP Kielce okazało się, że nierównowagę na rynku pracy powoduje stosunkowo niewielka liczba zawodów, które generują zasadniczą część bezrobotnych. W ewidencji PUP Kielce z obszaru powiatu kieleckiego najwięcej osób bezrobotnych dotyczy zawodów: asystent ekonomiczny (878 osób), krawiec (615), sprzedawca (566), kucharz (542), ślusarz (484), murarz (433), technik mechanik (395), tokarz (277), fryzjer (260), mechanik samochodów osobowych (230), ekonomista (218), cukiernik (200), piekarz (166), pozostali mechanicy pojazdów samochodowych (200), pracownik biurowy (149), elektromonter (144), technik rolnik (141), technik technologii odzieży (139), technik budownictwa (134), blacharz samochodowy (129), technik żywienia i gospodarstwa domowego (123), pozostali mechanicy (116), technik elektryk (113), kelner (106). Natomiast najwięcej osób bezrobotnych zarejestrowanych nie posiada zawodu (6.665). Natomiast z obszaru miasta Kielce dotyczy zawodów: asystent ekonomiczny (901 osób), technik mechanik (511), sprzedawca (488), ślusarz (319), technik budownictwa (292), krawiec (239), fryzjer (223), kucharz (220), pracownik biurowy (206), pozostali mechanicy pojazdów samochodowych (189), murarz (180), tokarz (171), pozostali mechanicy monterzy maszyn i urządzeń (149), technik żywienia i gospodarstwa domowego (126), mechanik samochodów osobowych (126), technik elektryk (104), elektromonter zakładowy (100). Nie posiadających zawodu z obszaru miasta Kielce jest osób. 11

12 III. Analiza ofert pracy według zawodów W pierwszym półroczu 2006 roku PUP w Kielcach dysponował zgłoszonymi i pozyskanymi ofertami pracy, w tym 60,39% stanowiły zgłoszone z obszaru miasta Kielc. Porównując analogiczny okres 2005 roku nastąpił wzrost liczby ofert pracy o 9,26%, do 2004 roku o 22,59%, do 2003 roku o 5,08% i do 2002 roku o 114,76%. Liczbę ofert pracy będących w dyspozycji Urzędu w poszczególnych miesiącach obrazuje poniższy wykres. Wykres 9. Oferty pracy zgłoszone i pozyskane w PUP Kielce w latach I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2001 r r r r r r Najwęcej zrealizowanych ofert pracy w Kielcach odnotowano w zawodach: pracownik biurowy (308), robotnik gospodarczy (246), sprzedawca (225), magazynier (79), pracownik administracyjny (60), ekonomista (57), robotnik budowlany (48), sortowacz (46), robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym (38), księgowy (36), specjalista do spraw marketingu i handlu (32), sekretarka (32), kucharz (30), przedstawiciel handlowy (28), kelner (27), fryzjer (27), inżynier budownictwa (24), kasjer handlowy (24), fizjoterapeuta (23), handlowiec (21), technik informatyk (19), opiekun w domu pomocy społecznej (19), mechanik samochodów ciężarowych (19), sprzątaczka (19). Natomiast z obszaru powiatu kieleckiego w zawodach: pracownik biurowy (268), sprzedawca (176), robotnik gospodarczy (53), pracownik administracyjny (47), robotnik budowlany (38), magazynier (31), ekonomista (26), murarz (26), kucharz (24), stolarz (24), szwaczka (23), specjalista do spraw marketingu i handlu (22), opiekun w domu pomocy społecznej (21), mechanik samochodów osobowych (21), kelner (20), robotnik drogowy (20), pracownik ochrony mienia i osób (19), kierowca samochodu ciężarowego (19), robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym (19), sekretarka (17), opiekunka 12

13 środowiskowa (15), asystent ekonomiczny (14), sprzątaczka (14), księgowy (13), technik farmaceutyczny (12), fryzjer (12), piekarz (12), pozostali pracownicy administracyjni, sekretarze i pokrewni ( 11), konserwator budynków (11), przedstawiciel handlowy (10), mechanik samochodów ciężarowych (10), cukiernik (10). Wiekszość ofert pracy w zawodzie pracownik biurowy, pracownik administracyjny zrealizowanych zostało w ramach umów stażowych. W grupie zawodów handlowych mamy do czynienia z jednej strony z wysokim bezrobociem, z drugiej zaś dużą liczbą ofert pracy. Duża flaktuacja kadr w tej grupie może wynikać z niedostosowania kwalifikacji zawodowych osób bezrobotnych do potrzeb zgłaszanych przez pracodawców wymagających nowoczesnych metod handlu, promocji i marketingu. Według struktury osób bezrobotnych i ofert pracy według PKB w obszarze powiatu kieleckiego w I półroczu 2005 roku najwięcej osób zarejestrowało się z grupy zawodów dotyczących: działalności usługowej, komunalnej, społecznej i indywidualnej (15,62%), przetwórstwa przemysłowego (11,29%), budownictwa (11,09%), oraz handlu hurtowego, detalicznego i napraw sprzętu mechanicznego i artykułów przeznaczenia domowego (9,28%). Natomiast biorąc pod uwagę liczbę zgłoszonych ofert najwięcej dotyczyło sekcji PKD: administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenia zdrowotne (35,38%), działalność usługowa, komunalna, społeczna i indywidualna (15,27%), handel hurtowy, detaliczny, naprawy sprzętu mechanicznego i artykułów przeznaczenia domowego (12,92%), przetwórstwo przemysłowe (8,63%). Jeśli chodzi o strukturę osób zarejestrowanych z obszaru powiatu kieleckiego na koniec I półrocza najwięcej osób pozostawało w ewidencji Urzędu z następujących sekcji PKB: działalność usługowa, komunalna, społeczna i indywidualna (18,73%), przetwórstwo przemysłowe (11,39%), handel hurtowy, detaliczny, naprawy sprzętu mechanicznego i artykułów przeznaczenia domowego (9,44%) oraz administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenia zdrowotne (8,63%). (źródło T I/P 9a powiat kielecki) Biorąc pod uwagę identyczne kryteria w mieście Kielce najwięcej osób zarejestrowało się z grup zawodów dotyczących: działalności usługowej, komunalnej, społecznej i indywidualnej (17,56%), handlu hurtowego, detalicznego oraz napraw sprzętu mechanicznego i artykułów przeznaczenia domowego (13,45%) oraz przetwórstwa przemysłowego (12,62%) i budownictwa (9,80%). Przyjmując za kryterium zgłoszone oferty pracy najwięcej dotyczyło: działalności usługowej, komunalnej, społecznej i indywidualnej (31,68%), handlu hurtowego, detalicznego, napraw sprzętu mechanicznego i artykułów przeznaczenia domowego (17,05%), przetwórstwa 13

14 przemysłowego (9,90%), administracji publicznej i obrony narodowej, obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego (8,91%). Jeśli chodzi o strukturę osób zarejestrowanych z obszaru Kielc na koniec I półrocza najwięcej osób pozostawało w ewidencji Urzędu z następujących sekcji PKB: pozostała działalność usługowa, komunalna, społeczna i indywidualna (22,10%), handel hurtowy, detaliczny i naprawy sprzętu mechanicznego i artykułów przeznaczenia domowego (13,42%), przetwórstwo przemysłowe (11,39). (źródło T I/P 9a miasto Kielce) Biorąc pod uwagę ranking zawodów zgłaszanych w ofertach pracy (wg zestawień COMPUTERLAND) ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty pracy w obszarze powiatu kieleckiego największe możliwości podjęcia pracy mają następujące zawody: nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy, pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów, pracownicy obsługi biurowej, leśnicy, pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach, robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie, specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia, sprzedawcy i demonstratorzy, kierowcy i operatorzy pojazdów, specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych, pozostali specjaliści, operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych, pracownicy usług osobistych i ochrony, operatorzy i monterzy maszyn, średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia, robotnicy zawodów precyzyjnych, ceramicy, wytwórcy wyrobów galanteryjnych, robotnicy poligraficzni. Natomiast najniższe ze sklasyfikowanych: specjaliści szkolnictwa, pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy, robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń, średni personel techniczny, ogrodnicy. W obszarze miasta Kielc identyczny ranking przedstawia się następująco: Największe możliwości: pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach, pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów, robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie, pracownicy obsługi biurowej, kierownicy małych przedsiębiorstw, nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy, modelki, sprzedawcy i demonstratorzy, specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia, operatorzy i monterzy maszyn, pracownicy usług osobistych i ochrony, specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych, operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych, pozostali specjaliści, pracownicy pozostałych specjalności, robotnicy zawodów precyzyjnych, ceramicy, wytwórcy wyrobów galanteryjnych, robotnicy poligraficzni, górnicy i robotnicy budowlani, kierowcy i operatorzy pojazdów, pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy. Natomiast najniższe ze sklasyfikowanych: średni personel techniczny, średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia, robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń, specjaliści szkolnictwa. 14

15 Zapotrzebowanie pracodawców na pracowników w obszarze powiatu kieleckiego i miasta Kielce w zawodach wymienionych w grupie największej szansy uzyskania oferty pracy wynika najczęściej z sezonowości produkcji i usług zwłaszcza w budownictwie i przetwórstwie przemysłowym (chłodnictwo). Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy znajdują się w grupie najczęściej zatrudnianych jak i zwalnianych pracowników, co powoduje dużą fluktuację kadr na tych stanowiskach. IV. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych Rozwój gospodarki oraz otwarcie rynków unijnych mają niezaprzeczalny wpływ na kształtowanie się rynku pracy. Analizy zawodów deficytowych i nadwyżkowych wskazują, że zaczyna brakować specjalistów wśród ślusarzy, spawaczy oraz w zawodach budowlanych. Przybywa natomiast osób z wyższym wykształceniem humanistycznym. Zarówno w obszarze powiatu kieleckiego i miasta Kielce brak jest zakładów pracy mogących zatrudnić te osoby. W tej sytuacji potrzebne byłyby działania samorządów skierowane w celu pozyskania odpowiednich inwestorów mogących utworzyć nowe miejsca pracy. Deficyt zawodów spowodowany jest poprzez zbyt wysokie wymagania stawiane osobom bezrobotnym przez pracodawców. Wynika to z niewystarczającej liczby zgłaszanych ofert pracy. Poza tym system kształcenia powoduje powstawanie poniższych zawodów nadwyżkowych, na które istnieje niewystarczające zapotrzebowanie ze strony pracodawców. Istotnym elementem jest fakt, iż osoby z wyższymi kwalifikacjami często podejmują zatrudnienie przy pracach prostych, więc wiele nadwyżek jest zagospodarowywanych w tym sektorze. Na podstawie aplikacji opracowanych przez COMPUTERLAND wynika, że największy odsetek zawodów deficytowych wystepuje w grupie osób bezrobotnych z wykształceniem podstawowym, zawodowym i średnim, nie posiadających wysokich kwalifikacji zawodowych, jak również w grupie osób z wykształceniem średnim i wyższym (szególnie humanistycznym), posiadających wysokie kwalifikacje zawodowe (znające język angielski lub niemiecki). Ze względu na wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów zawody nadwyżkowe w obszarze powiatu kieleckiego to: robotnik gospodarczy, księgowy, recepcjonista, opiekunka domowa, kasjer bankowy, przedstawiciel handlowy, kasjer handlowy, magazynier, specjalista do spraw rekrutacji pracowników, pracownik ochrony mienia i osób, robotnik magazynowy, pracownik biurowy, pracownik 15

16 administracyjny, robotnik budowlany, robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym, specjalista do spraw reklamy, bibliotekarz, sprzątaczka, tynkarz, grafik komputerowy, administrator baz danych, administrator sieci informatycznej, specjalista ochrony środowiska, technolog robót wykończeniowych w budownictwie, operator koparek i zwałowarek, zmywacz szyb samochodowych, pomoc laboratoryjna, dozorca, pakowacz. Natomiast deficytowe to: prawnik legislator, kosmetyczka, terapeuta zajęciowy, maszynista maszyn offsetowych, pozostali inżynierowie i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani, introligator poligraficzny, zbrojarz, handlowiec, inżynier zootechniki, kierowca samochodu osobowego, wychowawca w placówkach oświatowych, wychowawczych i opiekuńczych, technik geodeta, pracownik socjalny, stolarz, mechanik samochodów ciężarowych, architekt, inżynier budowy dróg, inżynier inżynierii środowiska gospodarka wodna i hydrologia, inżynier mechanik maszyny i urządzenia do obróbki metali, inżynier technologii żywności, adwokat, specjalista do spraw integracji europejskiej, pozostali specjaliści administracji publicznej gdzie indziej niesklasyfikowani, technik fizjoterapii, monter izolacji budowlanych, garmażer, pilarz, monter maszyn i urządzeń przemysłowych, piekarz, dziewiarz. W Kielcach wskaźnik intensywności nadwyżki dotyczy zawodów: robotnik gospodarczy, pracownik biura podróży, pracownik biurowy, instruktor amatorskiego ruchu artystycznego, opiekunka dziecięca, sekretarka, przedstawiciel handlowy, pracownik ochrony mienia i osób, magazynier, technik farmaceutyczny, pomoc kuchenna, sprzątaczka, księgowy, inżynier inżynierii środowiska instalacje sanitarne, inżynier rolnictwa, robotnik leśny, rozbieracz wykrawacz, robotnik magazynowy, robotnik drogowy, technik dentystyczny, robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym. Deficytowe to: fizjoterapeuta, technik informatyk, kelner, bibliotekoznawca, ratownik medyczny, specjalista do spraw marketingu i handlu, kosmetyczka, specjalista zastosowań informatyki, pielęgniarka, nauczyciel upośledzonych umysłowo, fotograf, terapeuta zajęciowy, operator urządzeń utylizacji surowców zwierzęcych, elektromechanik pojazdów samochodowych, informatycy, inżynier mechanik maszyny i urządzenia przemysłowe, wychowawca w placówkach oświatowych, wychowawczych i opiekuńczych, dziennikarz, technik drogownictwa, pomoc domowa. W rankingu zawodów deficytowych występuje duża dynamika zmian. Większość zawodów zawdzięcza swoją deficytowość wzrostowi liczby zgłaszanych ofert pracy, któremu towarzyszy powoli spadający poziom bezrobocia. 16

17 Zmiany w wysokości bezr obocia i podjęcia pracy w pier wszym półr oczu 2006 r oku W pierwszych sześciu miesiącach 2006 roku zarejestrowano osoby bezrobotne, to znaczy o 522 osoby mniej w porównaniu do analogicznego okresu 2005 roku (styczeń czerwiec 2005 rok zarejestrowano osób). W pierwszych sześciu miesiącach 2006 roku wyrejestrowano osób, tj. o 843 osoby więcej niż w analogicznym okresie 2005 roku (styczeń czerwiec 2005 roku osoby) w tym: podjęciem pracy osób (styczeń czerwiec 2005 roku osoby), podjęciem pracy niesubsydiowanej osób (styczeń czerwiec 2005 roku osób), podjęciem pracy subsydiowanej 475 osób (styczeń czerwiec 2005 roku 584 osoby). Różnica miedzy odpływem i napływem w PUP Kielce w pierwszym półroczu 2006 roku wyniosła osoby. Wykres.. Podjęcia pracy osób bezrobotnych zarejestrowanych w PUP Kielce ( rok 2005 czerwiec 2006) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII podjęcia pracy niesubsydiowanej subsydiowanej podjęcia pracy niesubsydiowanej subsydiowanej W pierwszym półroczu 2006 roku z obszaru Kielc najwięcej osób zarejestrowało się z zawodach: asystent ekonomiczny, technik mechanik, ekonomista, sprzedawca, technik budownictwa, ślusarz, murarz, fryzjer, pozostali mechanicy pojazdów samochodowych, mechanik samochodów osobowych, pracownik biurowy, specjalista do spraw marketingu i handlu, kucharz, technik żywienia i gospodarstwa domowego, tokarz, krawiec, politolog, mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych, pozostali mechanicy monterzy maszyn i urządzeń, pozostali specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania, technik elektryk. Podobne zestawienie z obszaru powiatu kieleckiego: asystent ekonomiczny, technik mechanik, murarz, ślusarz, kucharz, sprzedawca, krawiec, ekonomista, technik budownictwa, mechanik samochodów 17

18 osobowych, pozostali mechanicy pojazdów samochodowych, fryzjer, tokarz, technik elektryk, piekarz, blacharz samochodowy, cukiernik, technik żywienia i gospodarstwa domowego, technik elektronik, mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych, elektromonter. Aktywizacja zawodowa Aktywizacja zawodowa realizowana w PUP Kielce finansowana jest z środków MPiPS Funduszu Pracy oraz z środków pozyskanych z UE. Wykres 10. Aktywizacja zawodowa w 2005 i w pierwszym półroczu 2006 roku Formami aktywizacji zawodowej w pierwszych czterech miesiącach 2006 roku objęto w ramach: prac interwencyjnych 410 osób, robót publicznych 46 osób, jednorazowych dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej 169 osób, dofinansowanie kosztów wyposażenia stanowisk pracy 64 zakłady pracy, szkoleń programem objęto 559 osób. W pierwszym półroczu 2006 roku przeprowadzono szkolenia w następujących kierunkach: prawo jazdy kat. C, D, E, 0 Dotacje Prace interwencyjne Szkolenia Roboty publiczne kursy dla operatorów maszyn do robót ziemnych i drogowych, pracownik ochrony fizycznej, kursy dokształcające dla kierowców przewożących osoby i rzeczy, kursy spawalnicze uprawnienia ponadpodstawowe Ponadto zorganizowano 22 kursy grupowe, których kierunki Staże Przygotow. zawod Dojazdy na staż i szkol. Stypendia za okres nauki Prace społecznie użyteczne ogółem objętych w 2006r. ogółem objętych w 2005r. zostały ustalone na podstawie analizy ofert pracy, monitoringu potrzeb szkoleniowych prowadzonego 18

19 wśród klientów urzędu oraz efektywności zatrudnieniowej absolwentów dotychczas zorganizowanych kursów. Szkolenia grupowe zorganizowano w następujących kierunkach: kursy spawalnicze, kursy dla operatorów sprzętu do robót ziemnych, budowlanych i drogowych kursy dla pracowników ochrony, kursy dla pracowników hurtowni (magazynów) z obsługą wózków jezdniowych i kas fiskalnych, kursy grafiki komputerowej i kosztorysowania komputerowego i inne. staży dla młodzieży osób, przygotowania zawodowego w miejscu pracy objęto 516 osób, ponadto: zrefundowano dojazdy na staż i szkolenia 148 osobom, wypłacono stypendia za okres nauki 126 osobom. Subsydiowane programy cieszą się ogromnym zainteresowaniem zarówno wśród pracodawców jak i bezrobotnych. Ze względu jednak na dużą liczbę osób bezrobotnych Urząd nasz i tak w niewystarczającej części może te potrzeby zaspokoić. Zwolnienia z przyczyn dotyczących zakładów pracy Na koniec czerwca 2006 roku (narastająco od początku roku) w trzech zakładach pracy zgłoszono zwolnienie 39 osób, z tego: w 1 zakładzie z sektora publicznego zgłoszono zwolnienie 6 osób, w 2 zakładach z sektora prywatnego zgłoszono zwolnienie 33 osób. Wykres 11. Zwolnienia i zgłoszenia rejestrowane w obszarze działania PUP Kielce w latach liczba osób zgłoszonych do PUP przez zakłady pracy liczba osób zwolnionych przez zakłady pracy Na przestrzeni od stycznia do kwietnia 2006 roku w 4 zakładach pracy zwolniono 202 pracowników, z tego: 19

20 w 1 zakładzie z sektora publicznego zwolniono 28 osób, w 3 zakładach z sektora prywatnego zwolniono 174 osoby. Osoby poszukujące pracy Klientami PUP Kielce są także osoby poszukujące pracy i niepełnosprawne nie pozostające w zatrudnieniu. Na koniec czerwca 2006 roku zarejestrowanych było osób poszukujących pracy, tj. o 26 osób mniej niż w czerwcu ubiegłego roku. Wśród osób niepełnosprawnych i nie pozostających w zatrudnieniu zarejestrowanych było 518 osób, tj. o 4 mniej niż w końcu czerwca 2005 roku. Tendencje charakterystyczne dla stanu bezr obocia w pierwszym półr oczu 2006 roku Porównując stan na koniec pierwszego półrocza 2006 roku w stosunku do analogicznych okresów lat ubiegłych liczba osób bezrobotnych była niższa o: 18,48% w stosunku do 2002 roku, 17,31% do 2003 roku, 17,68% do 2004 roku oraz 11,16% do 2005 roku. Liczba osób bezrobotnych na koniec czerwca 2006 roku pozostawała w stosunku do roku: w powiecie kieleckim niższa o osób, tj. 9,84%, w mieście Kielce niższa o osób, tj. 12,82%. Największy spadek bezrobocia (w porównaniu do kwietnia 2005 roku) można zaobserwować w gminach: Bieliny, Strawczyn, Morawica, Daleszyce, Zagnańsk, Górno, Nowa Słupia, Sitkówka Nowiny oraz Chmielnik. Wzrost liczby ofert pracy w stosunku do analogicznych okresów lat ubiegłych to znaczy do pierwszego półrocza 2005 roku nastąpił wzrost o 9,26%, do 2004 roku o 22,59%, do 2003 roku o 5,08% i do 2002 roku o 114,76%. Spadek liczby zarejestrowanych w pierwszym półroczu 2006 roku o 662 osoby w porównaniu do analogicznego okresu 2005 roku. (styczeń czerwiec 2006 roku zarejestrowano osób bezrobotnych). Wzrost liczby wyrejestrowanych w pierwszym półroczu 2006 roku o 843 osoby w porównaniu do analogicznego okresu 2005 roku (styczeń czerwiec 2006 roku wyrejestrowano osoby). 20

21 V. Wnioski Wnioski wypływające z analizy pozwalają stwierdzić, że rynek pracy charakteryzuje się głęboką nierównowagą. Nadmiar pracowników występuje w większości zawodów i specjalności, a nadmiaru tego rynek pracy nie jest w stanie wchłonąć. Procesy zachodzące w życiu społecznym i gospodarczym powodują zmiany na rynku pracy, które wymuszają na społeczeństwie zmianę podejścia do pracy. Nowa sytuacja wymaga od pracowników elastyczności zawodowej oraz aktywności edukacyjnej prawie przez całe życie. Generalnie pracodawcy poszukują pracowników wszechstronnie wykształconych, posiadających wiedzę i doświadczenie w różnych dziedzinach. Na rynku pracy największe szanse mają osoby mobilne, szybko reagujące na dokonywające się zmiany oraz stale podnoszące swoje kwalifikacje. Rozwój gospodarki oraz otwarcie rynków unijnych mają niezaprzeczalny wpływ na kształtowanie się rynku pracy. Analizy zawodów deficytowych i nadwyżkowych wskazują, że zaczyna brakować specjalistów wśród ślusarzy, spawaczy oraz w zawodach budowlanych. Przybywa natomiast osób z wyższym wykształceniem humanistycznym. Zarówno w obszarze powiatu kieleckiego i miasta Kielce brak jest zakładów pracy mogących zatrudnić te osoby. W tej sytuacji potrzebne byłyby działania samorządów skierowane w celu pozyskania odpowiednich inwestorów tworzących nowe miejsca pracy. Opracowano w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kielcach. Załączniki: 1. Struktura bezrobotnych i ofert pracy według PKB w powiecie kieleckim w I półroczu 2006 roku. 2. Struktura bezrobotnych i ofert pracy według PKB w mieście Kielce w I półroczu 2006 roku. 21

22 T l/p 9a Struktura bezrobotnych i ofert pracy według PKD w powiecie kieleckim w l półroczu 2006 roku. Bezrobotni Oferty pracy Sekcja PKD zarejestrowani w l półroczu stan w końcu I półrocza zgłoszone w l półroczu stan w końcu l półrocza Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 1,5555 2,0413 1, Rybactwo 0, Górnictwo 0,9468 0,7728 0, Przetwórstwo przemysłowe 11,294 11,3995 8,6386 3,4483 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę 0,248 0,3276 1,244 0 Budownictwo 11,0911 9,0222 2, ,3448 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego 9,2876 9, , ,7931 Hotele i restauracje 0,8566 1,2937 2, ,6897 Transport, gospodarka magazynowa i łączność 1,578 1,7893 2, ,2414 Pośrednictwo finansowe 0,3607 0,336 2, Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej 1,1497 1,2181 3, Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia 5,2976 7, , ,4827 społeczne i powszechne ubezpieczenie Edukacja zdrowotne 2,7953 1,7473 4, Ochrona zdrowia i pomoc społeczna Działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników Organizacje i zespoły eksterytorialne Działalność nie zidentyfikowana 1,3075 1,2349 6, , , , ,1803 0, , , Ogółem

23 T l/p 9a Struktura bezrobotnych i ofert pracy według PKD w powiecie mieście Kielce w l półroczu 2006 roku. Bezrobotni Oferty pracy Sekcja PKD zarejestrowani w l półroczu stan w końcu I półrocza zgłoszone w l półroczu stan w końcu l półrocza Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 0,7851 0,9751 0,09 0 Rybactwo 0,0224 0, Górnictwo 0,3589 0,4334 0,27 0 Przetwórstwo przemysłowe 12,629 11,3956 9,901 10,1449 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę 0,1122 0,1576 0,27 0 Budownictwo 9, ,0955 6, Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego 13,459 13, , ,087 Hotele i restauracje 1,0094 1,2115 2, ,3913 Transport, gospodarka magazynowa i łączność 1,9291 2,551 1, ,7391 Pośrednictwo finansowe 0,8748 1,0046 3, Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej 2,3105 2,3737 8,0558 7,2464 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne 1,5926 1,5562 8, Edukacja 1,5253 1,763 2, Ochrona zdrowia i pomoc społeczna Działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników Organizacje i zespoły eksterytorialne 1,4805 2,2259 6, , , , , ,2467 0, ,0224 0, Działalność nie zidentyfikowana 34, , Ogółem