Nowotwory z³oœliwe w województwie opolskim w 2008 roku Kazimierz Drosik Teresa Gebauer Wies³awa Kaczmarek

Transkrypt

1 Nowotwory z³oœliwe w województwie opolskim w roku Kazimierz Drosik Teresa Gebauer Wies³awa Kaczmarek Opolskie Centrum Onkologii im. prof. Tadeusza Koszarowskiego Opole

2 Serdecznie dziêkujemy za szczególne zaanga owanie pracownikom Regionalnego Rejestru Nowotworów w Opolu, paniom: Teresie Gebauer, Danucie Owsiak, Magdalenie Uliñskiej-Smykale oraz wszystkim osobom wspó³pracuj¹cym z Regionalnym Rejestrem Nowotworów w Opolu, dziêki którym mog³o powstaæ niniejsze opracowanie. Dziêkujemy tak e wszystkim pracownikom placówek, prowadz¹cych dzia³alnoœæ lecznicz¹ w województwie opolskim, którzy dope³niaj¹ obowi¹zku zg³aszania zachorowañ oraz zgonów na nowotwory z³oœliwe i przesy³aj¹ do opolskiego rejestru Karty Zg³oszenia Nowotworu Z³oœliwego. Redakcja: dr n. med. Kazimierz Drosik Teresa Gebauer Wies³awa Kaczmarek Krystyna Raczyñska Wydawca: Opolski Rejestr Nowotworów - Opole, ul. Katowicka a tel. Kierownik: Wies³awa Kaczmarek tel. rejestr-nowotworow@onkologia.opole.pl Sk³ad i druk: Przedsiêbiorstwo Graficzne "Drukmasz" - Namys³ów, ul. Maja tel. drukmasz@o.pl ISSN: -X Publikacja wydana ze œrodków finansowych Ministra Zdrowia w ramach Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych zadania pn.: Poprawa systemu zbierania i rejestrowania danych o nowotworach

3 Spis treœci strona Wstêp Nowotwory z³oœliwe w województwie opolskim w roku - Wies³awa Kaczmarek... Dane geograficzno-administracyjne województwa opolskiego... Zachorowania i zgony na nowotwory z³oœliwe w województwie opolskim w r. - Kazimierz Drosik... Zachorowania na nowotwory z³oœliwe... Mê czyÿni... Kobiety... Zgony z powodu nowotworów z³oœliwych... Mê czyÿni... Kobiety... Rak w roku zachorowalnoœæ i umieralnoœæ. Województwo opolskie na tle kraju Wojciech Redelbach... Nowotwory z³oœliwe w Polsce w roku... Wykaz tabel i wykresów: Mê czyÿni - zachorowania Tabela. Zarejestrowane zachorowania w roku, liczba, wspó³czynniki surowe, standaryzowane,wskaÿnik struktury, mê czyÿni województwo opolskie... Tabela. Zarejestrowane zachorowania w roku w podziale na kody rozpoznañ oraz grupy wiekowe, mê czyÿni, województwo opolskie... Tabela. Zarejestrowane zachorowania w roku w podziale na powiaty, mê czyÿni, województwo opolskie... Tabela. Zarejestrowane zachorowania w latach -, liczby bezwzglêdne, mê czyÿni, województwo opolskie... Tabela. Zarejestrowane zachorowania w latach -, wspó³czynniki surowe, mê czyÿni, województwo opolskie... Tabela. Zarejestrowane zachorowania w latach -, wspó³czynniki standaryzowane, mê czyÿni, województwo opolskie... Tabela. Zarejestrowane zachorowania w latach -, w podziale na powiaty, mê czyÿni, województwo opolskie... Tabela. Standaryzowane wspó³czynniki zachorowalnoœci w roku, mê czyÿni, Polska... Kobiety - zachorowania Tabela. Zarejestrowane zachorowania w roku, liczba, wspó³czynniki surowe, standaryzowane, wskaÿnik struktury, kobiety, województwo opolskie... Tabela. Zarejestrowane zachorowania w roku w podziale na kody rozpoznañ oraz grupy wiekowe, kobiety, województwo opolskie... Tabela. Zarejestrowane zachorowania w roku w podziale na powiaty, kobiety, województwo opolskie... Tabela. Zarejestrowane zachorowania w latach -, liczby bezwzglêdne, kobiety, województwo opolskie... Tabela. Zarejestrowane zachorowania w latach -, wspó³czynniki surowe, kobiety, województwo opolskie... Tabela. Zarejestrowane zachorowania w latach -, wspó³czynniki standaryzowane, kobiety, województwo opolskie... Tabela. Zarejestrowane zachorowania w latach - w podziale na powiaty, kobiety, województwo opolskie... Tabela. Standaryzowane wspó³czynniki zachorowalnoœci w roku, kobiety, Polska... Mê czyÿni - zgony Tabela. Zarejestrowane zgony w roku, liczba, wspó³czynniki surowe, standaryzowane, wskaÿnik struktury, mê czyÿni województwo opolskie... Tabela. Zarejestrowane zgony w roku, w podziale na kody rozpoznañ oraz grupy wiekowe, mê czyÿni, województwo opolskie... Tabela. Zarejestrowane zgony w roku w podziale na powiaty, mê czyÿni, województwo opolskie... Tabela. Zarejestrowane zgony z powodu nowotworów z³oœliwych w latach -, liczby bezwzglêdne, mê czyÿni,... województwo opolskie Tabela. Surowe wspó³czynniki umieralnoœci w latach -, mê czyÿni, województwo opolskie... Tabela. Standaryzowane wspó³czynniki umieralnoœci w latach, mê czyÿni, województwo opolskie... Tabela. Zarejestrowane zgony w latach - w podziale na powiaty, liczby bezwzglêdne, mê czyÿni, województwo opolskie... Tabela. Standaryzowane wspó³czynniki umieralnoœci w roku, mê czyÿni, Polska... Kobiety- zgony Tabela. Zarejestrowane zgony w roku, liczba, wspó³czynniki surowe, standaryzowane, wskaÿnik struktury, kobiety, województwo opolskie... Tabela. Zarejestrowane zgony w roku w podziale na kody rozpoznañ oraz grupy wiekowe, kobiety, województwo opolskie... Tabela. Zarejestrowane zgony w roku w podziale na powiaty, kobiety, województwo opolskie... Tabela. Zarejestrowane zgony z powodu nowotworów z³oœliwych w latach -, liczby bezwzglêdne, kobiety, województwo opolskie... Tabela. Surowe wspó³czynniki umieralnoœci w latach -, kobiety, województwo opolskie... Tabela. Standaryzowane wspó³czynniki umieralnoœci w latach -, kobiety, województwo opolskie... Tabela. Zarejestrowane zgony w latach - w podziale na powiaty, liczby bezwzglêdne, kobiety, województwo opolskie... Tabela. Standaryzowane wspó³czynniki umieralnoœci w roku, kobiety, Polska...

4 strona Spis wykresów Wykres. Standaryzowane wspó³czynniki zachorowalnoœci w roku, mê czyÿni, Polska... Wykres. Standaryzowane wspó³czynniki zachorowalnoœci w latach -, mê czyÿni, województwo opolskie... Wykres. Standaryzowane wspó³czynniki zachorowalnoœci w roku, kobiety, Polska... Wykres. Standaryzowane wspó³czynniki zachorowalnoœci w latach -, kobiety, województwo opolskie... Wykres. Standaryzowane wspó³czynniki umieralnoœci w roku, mê czyÿni, Polska... Wykres. Standaryzowane wspó³czynniki umieralnoœci w latach -, mê czyÿni, województwo opolskie... Wykres. Standaryzowane wspó³czynniki umieralnoœci w roku, kobiety, Polska... Wykres. Standaryzowane wspó³czynniki umieralnoœci w latach -, kobiety, województwo opolskie... Potwierdzenia choroby nowotworowej badaniem histopatologicznym... Tabela. Odsetek potwierdzeñ histopatologicznych wg województw w r.; mê czyÿni, Polska... Tabela. Odsetek potwierdzeñ histopatologicznych wg kodów rozpoznañ w r.; mê czyÿni, województwo opolskie... Tabela. Odsetek potwierdzeñ histopatologicznych wg województw w r.; kobiety, Polska... Tabela. Odsetek potwierdzeñ histopatologicznych wg kodów rozpoznañ w r.; kobiety, województwo opolskie... Wzór Karty Zg³oszenia Nowotworu Z³oœliwego... -

5 Wies³awa Kaczmarek Nowotwory z³oœliwe w województwie opolskim w roku Wstêp Biuletyn Nowotwory z³oœliwe w województwie opolskim w roku poœwiêcony danym za rok jest publikacj¹, która odzwierciedla statystyczne informacje z bazy zachorowañ i zgonów Rejestru Nowotworów, w zwi¹zku z wyst¹pieniem rozpoznania nowotworu z³oœliwego u osób zamieszka³ych na terenie województwa opolskiego. Wczeœniej wydane roczniki publikacji Nowotwory z³oœliwe w województwie opolskim oraz dane statystyczne w raportach z lat poprzednich umieszczone s¹ na stronie internetowej Opolskiego Centrum Onkologii w zak³adce Rejestr Nowotworów. Regionalny Rejestr Nowotworów w Opolu obejmuje swoim zasiêgiem dwanaœcie powiatów, w tym miasto Opole na prawach powiatu. Zadaniem Regionalnego Rejestru Nowotworów jest przetwarzanie danych o zachorowaniach na nowotwory z³oœliwe, tj. ich pozyskiwanie, gromadzenie, aktualizowanie, udostêpnianie. Rejestr przechowuje dane w postaci papierowej (od r.) oraz prowadzi bazê elektroniczn¹ zg³aszanych zachorowañ i zgonów (od r.). Podstaw¹ prawn¹ rejestracji zachorowañ na nowotwory z³oœliwe jest ustawa o statystyce publicznej z dnia czerwca roku oraz coroczne rozporz¹dzenia prezesa Rady Ministrów: programy badañ statystycznych statystyki publicznej na poszczególne lata, które na wszystkie jednostki s³u by zdrowia (publiczne, niepubliczne, gabinety i praktyki prywatne) nak³adaj¹ obowi¹zek comiesiêcznego zg³aszania (do dnia ka dego miesi¹ca) wszystkich przypadków pierwszego rozpoznania lub podejrzenia nowotworu z³oœliwego, przy wizytach kontrolnych lub w przypadku zgonu osoby z rozpoznaniem nowotworowym (w zakresie ICD: C D) do wojewódzkiego rejestru nowotworów na Karcie Zg³oszenia Nowotworu Z³oœliwego (wzór MZ/N- a). Od roku obowi¹zuje w Polsce. Rewizja Miêdzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych z roku (Dz. Urz. MZiOS, nr, poz.)- ICD, wed³ug której klasyfikowane s¹ tak e rozpoznania chorób nowotworowych. Dane z rejestrów wojewódzkich przekazywane s¹ corocznie do Krajowego Rejestru Nowotworów, gdzie podlegaj¹ przetworzeniu, analizie i ³¹czeniu w ogólnopolski zbiór roczny. Metody statystyczne W celu przedstawienia statystyki zachorowalnoœci i umieralnoœci, aby by³a porównywalna w czasie i miêdzy ró nymi populacjami, korzysta siê z metod uwzglêdniaj¹cych wielkoœæ populacji oraz jej strukturê. W opracowaniu zastosowano podstawowe wskaÿniki statystyczne, tj.: liczby bezwzglêdne, odsetki, wspó³czynniki surowe oraz standaryzowane wed³ug wieku. Bezwzglêdna liczba przypadków zachorowañ lub zgonów z powodu nowotworów wystêpuj¹cych w danej populacji w okreœlonym przedziale czasu (rok ) zale y od wielkoœci populacji oraz jej struktury wiekowej. Wystêpuj¹ nastêpuj¹ce sformu³owania: Zapadalnoœæ (zachorowalnoœæ) jest definiowana jako liczba nowych przypadków danej choroby w okreœlonym przedziale czasu i w okreœlonej populacji. Miernikiem zapadalnoœci jest wspó³czynnik zapadalnoœci, okreœlaj¹cy liczbê nowych zachorowañ w okreœlonym przedziale czasu na jednostkê populacji ( mieszkañców). Umieralnoœæ jest definiowana analogicznie jak zapadalnoœæ, przy czym zdarzeniem, które jest liczone, stanowi zgon z powodu okreœlonej choroby. Miernikiem umieralnoœci jest wspó³czynnik umieralnoœci, okreœlaj¹cy liczbê zgonów w okreœlonym przedziale czasu na jednostkê populacji. Chorobowoœæ okreœla liczbê wszystkich chorych na dan¹ chorobê w okreœlonym czasie w danej populacji. Wspó³czynnik chorobowoœci wyra a liczbê wszystkich chorych na dane schorzenie w okreœlonym przedziale czasu na jednostkê populacji. Standaryzacja wspó³czynników jest konieczna, gdy porównuje siê miêdzy sob¹ dwie lub wiêcej grup lub obserwuje jedn¹ populacjê w d³u szym okresie.

6 wzoru: Standaryzowany wspó³czynnik zachorowalnoœci (umieralnoœci) SR oblicza siê wed³ug nastêpuj¹cego N Ó SR = Ó ki i=p w i gdzie: k i jest liczba zachorowañ (zgonów) w i-tej grupie wieku, i p i jest liczebnoœci¹ populacji w i-tej grupie wieku, N w i= i i jest numerem grupy wieku (i=,,n), N jest liczb¹ grup wieku (w przypadku -letnich grup wieku N=), wi jest wag¹ przypisanej i-tej grupie wieku, wynikaj¹c¹ z rozk³adu standardowej populacji œwiata. Bezwzglêdna liczba przypadków zachorowañ lub zgonów z powodu nowotworów, wystêpuj¹cych w danej populacji w okreœlonym przedziale czasu, zale y tak od wielkoœci populacji, jak i jej struktury wiekowej. Wspó³czynnik surowy zachorowalnoœci (umieralnoœci) okreœla liczbê zachorowañ (zgonów) na badanej populacji, przy czym miara ta nie uwzglêdnia struktury wieku populacji. Wielkoœæ wspó³czynników surowych zale y wy³¹cznie od liczby przypadków danej choroby i wielkoœci populacji, nie zale y natomiast od struktury wieku populacji. Standaryzacja wspó³czynników umieralnoœci pozwala na uniezale nienie porównywanych wspó³czynników od ró nic w strukturze ludnoœci. Istnieje kilka metod zapewniaj¹cych porównywalnoœæ wystêpowania chorób w ró nych populacjach (wspó³czynniki cz¹stkowe, obciête, skumulowane), wœród których najczêœciej stosowany jest standaryzowany wspó³czynnik zachorowalnoœci (umieralnoœci). Wspó³czynniki standaryzowane okreœlaj¹, ile zachorowañ (zgonów) wyst¹pi³oby w danej populacji, gdyby struktura wieku tej populacji by³a taka sama jak struktura wieku populacji przyjêtej za standard. Zosta³y przyjête jako miara nara enia populacji. WskaŸnik struktury zgonów (lub zachorowañ) na nowotwory z³oœliwe jest ilorazem bezwzglêdnej liczby zgonów (lub zachorowañ) na poszczególne nowotwory i ca³kowitej liczby zgonów (lub zachorowañ) przedstawionym w procentach. Miar¹ kompletnoœci rejestracji nowotworów z³oœliwych jest wskaÿnik zachorowania/zgony (Z/Z), który jest ilorazem liczby nowo zarejestrowanych nowotworów z³oœliwych ogó³em i liczby zgonów z powodu nowotworów z³oœliwych w tym samym okresie. w W Z zachorowania Z / Z = Z zgony WskaŸnik zachorowania/zgony w r. dla Polski ogó³em wynosi,, w tym, dla mê czyzn i, dla kobiet. Kompletnoœæ rejestracji nowotworów z³oœliwych w Polsce w r. wynosi % i jest wy sza o dwa punkty procentowe ni rok wczeœniej. W Polsce w roku zarejestrowano. zachorowania na nowotwory z³oœliwe, w tym.zachorowañ u mê czyzn i. u kobiet oraz.zgonów na nowotwory z³oœliwe, w tym. u mê czyzn i. u kobiet. WskaŸnik zachorowania/zgony dla województwa opolskiego w roku wyniós³,, w tym, dla mê czyzn i, dla kobiet. Na OpolszczyŸnie w r. zarejestrowano zachorowania na nowotwory z³oœliwe, w tym zachorowania u mê czyzn i u kobiet, oraz zgonów, w tym u mê czyzn i u kobiet. Szacunkowa kompletnoœæ rejestracji nowotworów z³oœliwych w r. w województwie opolskim wynosi % i jest wy sza o cztery punkty procentowe ni rok wczeœniej. K = K= R { %,jeœli KR -> K%,jeœli KR < W W za/zg s % s Wza/zg * gdzie: Wza/zg jest wskaÿnikiem zachorowania/zgony uznanym za standard. Szacunkowy odsetek zarejestrowanych nowotworów z³oœliwych, nazywany kompletnoœci¹ rejestracji, oblicza siê na podstawie nastêpuj¹cego wzoru:na podstawie wskaÿników kompletnoœci szacowana liczba nowych zachorowañ w Polsce wynosi oko³o z czego zachorowañ u mê czyzn i zachorowañ u kobiet. Szacunkowa kompletnoœæ rejestracji w województwie opolskim w r. wynosi %. Prawdopodobne niedorejestrowanie kszta³tuje siê na poziomie %, co mo e œwiadczyæ o tym, e ok. zachorowañ nie zosta³o zg³oszonych do rejestru!

7 Kompletnoœæ rejestracji nowotworów na OpolszczyŸnie wed³ug powiatów w roku WskaŸnik zachorowania/zgony (Za/Zg) na nowotwory z³oœliwe wed³ug powiatów Powiat brzeski g³ubczycki kêdzierzyñsko-kozielski kluczborski krapkowicki namys³owski nyski oleski opolski prudnicki strzelecki m.opole Liczba zachorowañ Liczba WskaŸnik zgonów Zachorowania/ Zgony Liczba zachorowañ w województwie opolskim w podziale na grupy wiekowe dla mê czyzn w r. Liczba zachorowañ w województwie opolskim w podziale na grupy wiekowe dla kobiet w r. Liczba osób w województwie opolskim w podziale na grupy wiekowe w r.

8 Dane geograficzno - administracyjne Województwo opolskie Województwo opolskie po³o one jest w po³udniowo zachodniej czêœci Polski. Jego powierzchnia wynosi. km. Województwo podzielone jest na powiatów, w tym jedno miasto (Opole) na prawach powiatu. Ludnoœæ województwa opolskiego Struktura ludnoœci wed³ug p³ci i -letnichgrup wiekowych zosta³a przedstawiona na podstawie danych z G³ównego Urzêdu Statystycznego w dniu czerwca roku wed³ug sta³ego miejsca zamieszkania. Wynika z nich, e w roku Opolszczyzna liczy³a.. mieszkañców (. mê czyzn i. kobiet).w porównaniu z rokiem liczba mieszkañców zmniejszy³a siê o osób (uby³o mê czyzn i kobiety). Liczba osób dla powiatów w województwie opolskim w roku w podziale na grupy wiekowe kobiet i mê czyzn przedstawiona zosta³a w poni szych tabelach. Liczba osób w powiatach województwa opolskiego w roku w podziale na grupy wiekowe mê czyÿni (wg danych z VI) Powiat brzeski g³ubczycki kêdzierzyñsko-kozielski kluczborski krapkowicki namys³owski nyski oleski opolski prudnicki strzelecki m.opole Razem Razem Liczba osób w powiatach województwa opolskiego w roku w podziale na grupy wiekowe kobiety (wg danych z VI) Powiat brzeski g³ubczycki kêdzierzyñsko-kozielski kluczborski krapkowicki namys³owski nyski oleski opolski prudnicki strzelecki m.opole Razem Razem

9 Kazimierz Drosik Zachorowania i zgony na nowotwory z³oœliwe w województwie opolskim w roku Przedstawione w obecnym, kolejnym ju biuletynie, dane o zachorowaniach na choroby nowotworowe i zgonach z powodu nowotworów, opracowane zosta³y w oparciu o dane gromadzone przez Regionalny Rejestr Nowotworów dla województwa opolskiego, funkcjonuj¹cy w Opolskim Centrum Onkologii w Opolu, oraz dane z Krajowego Rejestru Nowotworów. We tabelach nie ujêto tych nowotworów, które w latach - nie zosta³y rozpoznane u adnego mieszkañca województwa opolskiego. Zachorowania na nowotwory z³oœliwe w roku Mê czyÿni W roku zarejestrowano ³¹cznie nowych zachorowañ na nowotwory z³oœliwe u mê czyzn, mieszkaj¹cych na terenie województwa opolskiego (w roku odnotowano zachorowañ). Wspó³czynnik surowy zachorowalnoœci wyniós³, (zachorowañ na tys.), wspó³czynnik standaryzowany, (w roku odpowiednio, i,). Zarówno w liczbach bezwzglêdnych, jak i wspó³czynnikach epidemiologicznych, widoczny jest wzrost zachorowalnoœci. Bezwzglêdna liczba zachorowañ i surowy wspó³czynnik zachorowalnoœci w roku by³y najwy sze w ostatnim dziesiêcioleciu, jednak wspó³czynnik standaryzowany zachorowalnoœci by³ ni szy w porównaniu z latami -, ale wy szy ni w latach -. Wskazuje to na du y wp³yw nie tylko zmian w liczebnoœci populacji, ale przede wszystkim na zmiany struktury wiekowej starzenie siê ludnoœci Opolszczyzny. Wspó³czynnik standaryzowany dla mê czyzn w województwie opolskim by³ wy szy od wspó³czynnika dla ca³ego kraju, który w roku wyniós³,. W skali kraju pod wzglêdem zachorowalnoœci województwo opolskie uplasowa³o siê na miejscu (tabela ). Najczêstszym nowotworem z³oœliwym u mê czyzn jest nadal nowotwór p³uca. Zachorowalnoœæ na t¹ chorobê stanowi prawie % wszystkich nowych zachorowañ, a surowy i standaryzowany wspó³czynnik zachorowalnoœci wynosi odpowiednio, i,(zachorowañ na tys.). Po okresie spadku zachorowañ na nowotwór p³uca w ostatnich dwóch latach liczba zachorowañ zaczyna siê stabilizowaæ. Kolejne, pod wzglêdem czêstoœci zachorowañ, nowotwory to nowotwory jelita grubego (³¹cznie,%), gruczo³u krokowego (,%), skóry (,%), pêcherza moczowego (,%) oraz o³¹dka (,%). Dok³adne dane przedstawia tabela. W tabeli. przedstawiono bezwzglêdne liczby zachorowañ w poszczególnych grupach wiekowych. Najwiêcej zachorowañ, bo,%, podobnie jak w poprzednich latach, stwierdzono u mê czyzn w wieku - lat. Pewne ró nice w zachorowalnoœci u mê czyzn stwierdza siê pomiêdzy poszczególnymi powiatami województwa opolskiego. W tabeli przedstawiono bezwzglêdne liczby zachorowañ w roku. Najwiêksz¹ liczbê zachorowañ stwierdza siê, podobnie jak w latach poprzednich, w powiecie nyskim, mieœcie Opolu i powiecie opolskim. Wynika to przed wszystkim z faktu, e w tych rejonach zamieszkuje najwiêcej ludnoœci. Oceniaj¹c zachorowania na nowotwory z³oœliwe u mê czyzn w województwie opolskim w latach - mo na stwierdziæ, e zachorowalnoœæ po okresie spadku ponownie zaczyna rosn¹æ. Tabele,, przedstawiaj¹ zmiany zachorowalnoœci mierzone bezwzglêdn¹ liczb¹ zachorowañ oraz surowymi i standaryzowanymi wspó³czynnikami zachorowalnoœci. Wahaniom rocznym ulegaj¹ zachorowania w poszczególnych powiatach, co przedstawiono w tabeli. Poniewa s¹ to jednak tylko liczby bezwzglêdne, trudno na tej podstawie wyci¹gn¹æ daleko id¹ce wnioski. Zmiany zachorowalnoœci na najczêstsze nowotwory w latach - przedstawiono w formie wykresu na rycinie. Kobiety W roku zarejestrowano nowych zachorowañ na nowotwory z³oœliwe u kobiet w województwie opolskim (w roku by³o ich ). Wspó³czynnik surowy zachorowalnoœci i wspó³czynnik standaryzowany wyniós³ odpowiednio, i, (w roku odpowiednio, i,). Standaryzowany wspó³czynnik zachorowalnoœci u kobiet by³ ni szy w porównaniu z rokiem oraz ni szy ni œrednia dla Polski w roku (,).

10 Standaryzowany wspó³czynnik zachorowalnoœci plasuje województwo opolskie na dziewi¹tym miejscu w Polsce (tabela i wykres ). Najczêœciej rozpoznawanym nowotworem u kobiet jest nowotwór piersi, który stanowi,% wszystkich nowych zachorowañ (wsp. stand.,, surowy,; w roku odpowiednio, i,). Jest to jednak nadal mniej ni w wiêkszoœci krajów Europy zachodniej, ale widoczna jest wyraÿna tendencja wzrostowa w ostatnich latach. Kolejnymi nowotworami pod wzglêdem czêstoœci s¹ nowotwory skóry (,%), jelita grubego (³¹cznie,%), trzonu macicy (,%), p³uca (,%), szyjki macicy (,%) i jajnika (,%). Dok³adne dane przedstawiono w tabeli. W tabeli przedstawiono bezwzglêdne liczby zachorowañ w poszczególnych grupach wiekowych. Najwiêcej zachorowañ, bo niemal %, stwierdza siê u kobiet w grupach wiekowych - lat. Pomiêdzy poszczególnymi powiatami województwa opolskiego stwierdza siê ró nice w liczbie zachorowañ. Dotyczy to liczb bezwzglêdnych, co jest niew¹tpliwie wynikiem ró nic w wielkoœci populacji poszczególnych powiatów. Dane przedstawiono w tabeli. Zmiany bezwzglêdnej liczby zachorowañ oraz wspó³czynników surowych i standaryzowanych zachorowalnoœci na nowotwory z³oœliwe u kobiet w latach - w województwie opolskim przedstawiono w tabelach,, i oraz na wykresie. Wzrasta przede wszystkim zachorowalnoœæ na nowotwory piersi, skóry i okrê nicy. Utrzymuje siê tendencja spadkowa dla nowotworów o³¹dka. Zachorowalnoœæ na nowotwory p³uca utrzymuj¹ siê na zbli onym poziomie. Zgony z powodu nowotworów z³oœliwych w roku Wed³ug danych Regionalnego Rejestru Nowotworów w Opolu z powodu nowotworów z³oœliwych zmar³o w roku osób (o mniej ni w roku ). Zgony z powodu nowotworów z³oœliwych stanowi¹ nadal ok. % wszystkich zgonów. Mê czyÿni W roku choroby nowotworowe by³y przyczyn¹ zgonu u mê czyzn (w roku - ). Standaryzowany i surowy wspó³czynnik umieralnoœci wyniós³ odpowiednio, i zgonów na tys. populacji (w roku odpowiednio, i,). Stawia to woj. opolskie na miejscu w kraju, z ni szym ni œrednia dla Polski standaryzowanym wspó³czynnikiem umieralnoœci (tabela i wykres ). Najczêstsz¹ nowotworow¹ przyczyn¹ zgonu by³y nowotwory p³uca (,%). Nadal co trzeci zgon jest wynikiem tej choroby. W dalszej kolejnoœci znalaz³y siê zgony z powodu nowotworów o³¹dka (,%), okrê nicy (,%), nowotworów gruczo³u krokowego (,%) i trzustki (,%). Suma zgonów z powodu nowotworów okrê nicy i odbytnicy (,% wszystkich zgonów nowotworowych) wskazuje, e nowotwory jelita grubego stanowi¹ u mê czyzn drug¹, po nowotworach p³uca, nowotworow¹ przyczynê zgonu. Pocieszaj¹ce jest to, e zmniejszy³ siê odsetek zgonów z powodu niedok³adnie okreœlonego nowotworu z,% w roku do,%. Dok³adne dane przedstawione s¹ w tabeli. Najwiêksz¹ liczbê zgonów nowotworowych stwierdza siê u mê czyzn w wieku - lat (tabela ). Podobnie jak w zachorowalnoœci, pomiêdzy poszczególnymi powiatami wystêpuj¹ ró nice w liczbie zgonów spowodowane ró nicami w wielkoœci populacji. Przedstawiono to w tabeli. Umieralnoœæ mê czyzn z powodu nowotworów z³oœliwych w latach - utrzymuje siê na zbli onym poziomie. Jednak z niewielk¹ tendencj¹ spadkow¹. Umieralnoœæ z powodu okreœlonych nowotworów ulega wahaniom rocznym, st¹d na podstawie omawianego przedzia³u czasowego trudno dopatrzyæ siê jakichœ wyraÿnych tendencji. Dane przedstawiaj¹ce zmiany liczby zgonów oraz wspó³czynników surowych i standaryzowanych zawieraj¹ tabele,,,. Graficzn¹ ilustracj¹ zachodz¹cych zmian w umieralnoœci na najczêstsze nowotwory u mê czyzn jest wykres. Kobiety W roku z powodu nowotworów z³oœliwych zmar³o w województwie opolskim kobiet (w roku - ). Standaryzowany wspó³czynnik umieralnoœci wyniós³, a wspó³czynnik surowy, zgonów na tys. populacji (w roku odpowiednio, i,). Pod wzglêdem standaryzowanego wspó³czynnika umieralnoœci województwo opolskie znalaz³o siê ponownie na. miejscu w kraju. Œredni dla Polski wskaÿnik umieralnoœci (standaryzowany) wynosi,. Dane przedstawiono w tabeli oraz na wykresie. Ponownie najczêstsz¹ nowotworow¹ przyczyn¹ zgonu kobiet by³y nowotwory p³uca (,%). Zgony z powodu nowotworów piersi (,%) znalaz³y siê na drugim miejscu. Kolejne miejsca, jako nowotworowe przyczyny zgonu, zajmuj¹ nowotwory okrê nicy (,%), o³¹dka (%), trzustki (,%) i szyjki macicy (równie,%). Podobnie jak u mê czyzn zmniejszy³ siê odsetek zgonów z powodu nieokreœlonej choroby nowotworowej z,% w roku do, roku. Szczegó³owe dane przedstawione s¹ w tabeli.

11 Najwiêksz¹ liczbê zgonów z powodu nowotworów z³oœliwych stwierdza siê u kobiet w wieku - lata (tabela ). Pomiêdzy poszczególnymi powiatami województwa opolskiego wystêpuj¹ ró nice w liczbie zgonów kobiet z powodu nowotworów z³oœliwych, na co niew¹tpliwie wp³ywa ró na wielkoœæ populacji. Dane przedstawiono w tabeli. W tabelach,,, przedstawiono zmiany w umieralnoœci kobiet w latach -. Zwracaj¹ uwagê wahania roczne, utrudniaj¹ce interpretacjê wyniku. Niew¹tpliwie mo na jednak stwierdziæ, e wzrasta umieralnoœæ z powodu nowotworów p³uca. Graficzn¹ ilustracj¹ zachodz¹cych zmian w umieralnoœci na najczêstsze nowotwory u kobiet jest wykres. Potwierdzenia rozpoznania choroby nowotworowej badaniem histopatologicznym Ka de rozpoznanie choroby nowotworowej powinno byæ potwierdzone badaniem histopatologicznym, bo to ono jest podstaw¹ rozpoznania nowotworu. Zdarza siê jednak, e ze wzglêdu na znaczne zaawansowanie choroby w momencie rozpoznania i wynikaj¹cy z tego brak mo liwoœci leczenia, odstêpuje siê od pobrania materia³u do badania histopatologicznego, bo wynik tego badania i tak nie mia³by adnego wp³ywu na los chorego. Takie przypadki powinny byæ, o ile dane kliniczne rzeczywiœcie wskazuj¹ na chorobê nowotworow¹, rejestrowane w rejestrach nowotworów. Nale y jednak d¹ yæ do tego, aby takie sytuacje zdarza³y siê rzadko. W tabelach i przedstawiono odsetek zarejestrowanych nowotworów, potwierdzonych badaniem histopatologicznym. Dla mê czyzn, przy œredniej dla Polski %, odsetek potwierdzeñ w województwie opolskim okazuje siê najwy szy i wynosi %. U kobiet ten odsetek jest nieco wy szy i dla Polski wyniós³ %, ale ponownie najwy szy jest w województwie opolskim i wynosi %. Dane o potwierdzeniach histologicznych poszczególnych nowotworów w województwie opolskim przedstawiono w tabelach i. Te dane œwiadcz¹ o wysokiej jakoœci zarejestrowanych i przedstawionych w niniejszym opracowaniu danych pochodz¹cych z Regionalnego Rejestru Nowotworów dla województwa opolskiego.

12 Wojciech Redelbach * Rak - województwo opolskie na tle kraju W województwie opolskim, podobnie jak w kraju, nowotwory z³oœliwe s¹ drug¹ po chorobach uk³adu kr¹ enia przyczyn¹ zgonów. W porównaniu z wczeœniejszymi latami obserwuje siê sta³¹ tendencjê wzrostow¹, zarówno w stosunku do zachorowalnoœci, jak i umieralnoœci. Przyczynami tego zjawiska jest starzenie siê spo³eczeñstwa, negatywny wp³yw czynników œrodowiskowych, a przede wszystkim z³e nawyki ywieniowe, brak aktywnoœci fizycznej i palenie tytoniu. Zachorowalnoœæ W Polsce w roku zachorowa³o na nowotwory z³oœliwe ponad tys. osób ( rok tys.), zmar³o ponad tys. osób ( rok tys.). W województwie opolskim w roku zachorowa³o na nowotwory z³oœliwe prawie, tys. osób ( rok, tys.), zmar³o ponad, tys. osób ( rok tys.). Najczêœciej wystêpuj¹ce nowotwory w województwie opolskim u mê czyzn to rak p³uca, rak jelita grubego i odbytnicy, rak prostaty, czyli gruczo³u krokowego, rak pêcherza moczowego, rak o³¹dka. U kobiet najczêstszymi nowotworami s¹: rak piersi, rak jelita grubego i odbytnicy, rak trzonu macicy, rak p³uca, rak szyjki macicy. Ryzyko zachorowania na nowotwory z³oœliwe w województwie opolskim nale y okreœliæ jako umiarkowane; dla mê czyzn:. miejsce w kraju (. miejsce woj. wielkopolskie,. - woj. podlaskie), dla kobiet:. miejsce w kraju (. miejsce woj. dolnoœl¹skie,. - woj. podlaskie). Niestety, wnioskowanie, e województwo podlaskie jest najzdrowsze, nie jest uprawnione ze wzglêdu na niski wspó³czynnik rejestrowania zachorowañ na nowotwory z³oœliwe (%, woj. opolskie %). Zachorowalnoœæ na nowotwory z³oœliwe w Polsce kszta³tuje siê podobnie. Obserwuje siê wzrost zachorowalnoœci na raka piersi, raka jelita grubego i odbytnicy, raka p³uca (u kobiet! wzrost liczby pal¹cych papierosy), raka trzonu macicy, raka prostaty, czyli gruczo³u krokowego, raka pêcherza moczowego. Odwrotn¹ tendencjê, czyli spadek zachorowalnoœci, odnotowuje siê w przypadku raka szyjki macicy, raka p³uca (u mê czyzn! spadek liczby pal¹cych papierosy), raka o³¹dka. Umieralnoœæ Umieralnoœæ na nowotwory z³oœliwe w województwie opolskim przedstawia siê jednak odmiennie ni w kraju. W Polsce najczêstsz¹ przyczyn¹ nowotworow¹ zgonów w roku u mê czyzn by³ rak p³uca, rak jelita grubego i odbytnicy, rak prostaty czyli gruczo³u krokowego, rak o³¹dka, rak pêcherza moczowego. Natomiast u kobiet najczêœciej przyczyn¹ zgonu by³ rak p³uca, rak piersi, rak jelita grubego i odbytnicy, rak jajnika, rak trzustki. W województwie opolskim w roku obserwujemy odmienn¹ strukturê umieralnoœci ni w kraju. Mê czyÿni najczêœciej umierali z powodu raka p³uca, raka jelita grubego i odbytnicy, raka o³¹dka, raka prostaty czyli gruczo³u krokowego, raka trzustki. Kobiety natomiast umiera³y najczêœciej z powodu raka jelita grubego i odbytnicy (jedyne województwo w kraju!), raka p³uca, raka piersi, raka o³¹dka, raka trzustki. Krótki przegl¹d przedstawionych danych liczbowych przyczynia siê do sformu³owania kilku wniosków: wniosek pozytywny: ni sza ni w kraju umieralnoœæ z powodu raka piersi (. miejsce jedyne województwo) najprawdopodobniej zwi¹zana jest z upowszechnieniem profilaktycznych badañ mammograficznych, dobrym dostêpem do diagnostyki i skutecznego leczenia, wykrywaniem raka piersi na wczesnych etapach zaawansowania, wiar¹ kobiet w sens wykonywania badañ i poddawania siê leczenie wniosek pozytywny: ni sza ni w kraju umieralnoœæ z powodu raka szyjki macicy (. miejsce) najprawdopodobniej zwi¹zana jest z upowszechnieniem profilaktycznych badañ cytologicznych, dobrym dostêpem do diagnostyki i skutecznego leczenia oraz wzrostem œwiadomoœci mieszkanek województwa wniosek negatywny: wy sza ni w kraju umieralnoœæ z powodu nowotworów z³oœliwych jelita grubego i odbytnicy (. miejsce u kobiet jedyne województwo w kraju!), zwi¹zane jest z ograniczonym dostêpem do badañ diagnostycznych (kolonoskopia), niedostateczn¹ œwiadomoœci¹ zagro enia i bagatelizowaniem dolegliwoœci brzusznych (dotyczy równie raka o³¹dka i trzustki), zbyt póÿnym zg³aszaniem siê do leczenia specjalistycznego. *Artyku³ powsta³ z wykorzystaniem najnowszych, zweryfikowanych danych, pochodz¹cych z publikacji Centrum Onkologii Instytut im. M. Sk³odowskiej-Curie i Krajowego Rejestru Nowotworów pt. Nowotwory z³oœliwe w Polsce w roku pod redakcj¹ U.Wojciechowskiej, J.Didkowskiej i W.Zatoñskiego

13 Wzrost zachorowalnoœci i umieralnoœci na nowotwory z³oœliwe w województwie opolskim wymusza koniecznoœæ podjêcia dalszych dzia³añ w kierunku popularyzacji uczestnictwa w profilaktycznych programach zdrowotnych (przesiewowa mammografia, badania cytologiczne, badania kolonoskopowe), rozszerzenia dostêpu do nowoczesnej diagnostyki i specjalistycznego leczenia onkologicznego (zw³aszcza tworzenie nowych pracowni kolonoskopowych i zwiêkszenie kontraktacji œwiadczeñ medycznych z zakresu onkologii przez Narodowy Fundusz Zdrowia), przekonanie mieszkañców Opolszczyzny o celowoœci wykrywania wczesnych zmian nowotworowych, co umo liwia podjêcie skutecznego leczenia w województwie opolskim. Zarejestrowane zachorowania w roku i w latach - w podziale na powiaty, mê czyÿni, kobiety w województwie opolskim Powiat brzeski g³ubczycki kêdzierzyñsko-kozielski kluczborski krapkowicki namys³owski nyski oleski opolski prudnicki strzelecki m. Opole Razem zachorowania w r. Mê czyÿni zachorowania w r. Kobiety zachorowania w r. M+K zachorowania - Mê czyÿni zachorowania - Kobiety zachorowania - M+K Zarejestrowane zgony w roku i w latach - w podziale na powiaty, mê czyÿni, kobiety w województwie opolskim Powiat brzeski g³ubczycki kêdzierzyñsko-kozielski kluczborski krapkowicki namys³owski nyski oleski opolski prudnicki strzelecki m. Opole Razem zgony w r. Mê czyÿni zgony w r. Kobiety zgony w r. M+K zgony - Mê czyÿni zgony - Kobiety zgony - M+K

14 * Nowotwory z³oœliwe ogó³em w Polsce w roku Nowotwory z³oœliwe stanowi¹ narastaj¹cy problem zdrowotny i ekonomiczny polskiego spo³eczeñstwa. Skalê problemu pokazuje ponad tys. zarejestrowanych nowych zachorowañ w roku, w tym, tys. u mê czyzn i, tys. u kobiet (jednak ze wzglêdu na niedorejestrowanie zachorowañ szacuje siê, i rzeczywista ich liczba wynios³a tys.), blisko tys. zgonów rocznie oraz ok. tys. Polaków z chorob¹ nowotworow¹. W tym e roku na ka de tys. osób w polskiej populacji u ponad zdiagnozowano nowotwór, ok. osób y³o z chorob¹ nowotworow¹ a ponad osoby zmar³y z powodu nowotworów z³oœliwych. Zachorowania W roku Krajowy Rejestr Nowotworów otrzyma³ informacje o pierwszorazowych zg³oszeniach nowotworów z³oœliwych dla mê czyzn i dla kobiet; ³¹cznie zg³oszenia nowotworów. Oszacowanie liczby zachorowañ dla roku wskazuje, e liczba nowych zachorowañ wynosi³a ok. tys., z czego tys. u mê czyzn i tys. u kobiet. Rok by³ drugim z kolei rokiem, w których liczba zg³oszonych zachorowañ u kobiet przekroczy³a liczbê zachorowañ u mê czyzn. Odsetek zarejestrowanych zachorowañ na poszczególne nowotwory Mê czyÿni Kobiety Zgony W roku wystawiono w Polsce œwiadectw zgonów z powodu nowotworów z³oœliwych u mê czyzn i u kobiet; ³¹cznie aktów zgonu. Odsetek zarejestrowanych zgonów na poszczególne nowotwory Mê czyÿni Kobiety *Wykorzystano dane zawarte w publikacji Nowotwory z³oœliwe w Polsce w r. wydanej przez Centrum Onkologii- Instytut im. Marii Sk³odowskiej-Curie w Warszawie w r.

15 Zachorowania Mê czyÿni Tabela. Zarejestrowane zachorowania w roku ; liczba, wspó³czynniki surowe, standaryzowane, wskaÿnik struktury, mê czyÿni, województwo opolskie ICD Nazwa rozpoznania Liczba Wsp. sur. Wsp. std. % C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C D C C C C C C C C C C C C C C D D C C C C C C C Nowotwór z³oœliwy oskrzela i p³uca Nowotwór z³oœliwy gruczo³u krokowego Inne nowotwory z³oœliwe skóry Nowotwór z³oœliwy pêcherza moczowego Nowotwór z³oœliwy okrê nicy Nowotwór z³oœliwy odbytnicy Nowotwór z³oœliwy o³¹dka Nowotwór z³oœliwy krtani Nowotwór z³oœliwy nerki za wyj¹tkiem miedniczki nerkowej Nowotwór z³oœliwy trzustki Nowotwór z³oœliwy j¹dra Wtórne nowotwory z³oœliwe uk³adu oddechowego i trawiennego Ch³oniaki nieziarnicze rozlane Czerniak z³oœliwy skóry Nowotwór z³oœliwy mózgu Nowotwór z³oœliwy prze³yku Nowotwór z³oœliwy zgiêcia esiczo-odbytniczego Nowotwory z³oœliwe wargi Wtórny nowotwór z³oœliwy innych umiejscowieñ Wtórne i nieokreœlone nowotwory wêz³ów ch³onnych Bia³aczka limfatyczna Nowotwór z³oœliwy w¹troby i przewodów ó³ciowych wewn¹trzw¹trobowych Nowotwory z³oœliwe tkanki ³¹cznej i innych tkanek miêkkich Nowotwór z³oœliwy czêœci krtaniowej gard³a (hypopharynx) Nowotwór z³oœliwy tarczycy Nowotwór z³oœliwy bez okreœlenia jego umiejscowienia Nowotwór z³oœliwy dna jamy ustnej Nowotwór z³oœliwy sutka Szpiczak mnogi i nowotwory z komórek plazmatycznych Nowotwory z³oœliwe migda³ka Bia³aczka szpikowa Nowotwór z³oœliwy innych i nieokreœlonych czêœci jêzyka Nowotwór z³oœliwy pêcherzyka ó³ciowego Nowotwór z³oœliwy innych i nie okreœlonych czêœci dróg ó³ciowych Nowotwór z³oœliwy czêœci ustnej gard³a (oropharynx) Nowotwór z³oœliwy czêœci nosowej gard³a (nasopharynx) Rak in situ skóry Nowotwór z³oœliwy podniebienia Nowotwór z³oœliwy miedniczki nerkowej Nowotwór z³oœliwy œlinianki przyusznej Nowotwór z³oœliwy jelita cienkiego Nowotwór z³oœliwy zatok przynosowych Miêdzyb³oniak Nowotwór z³oœliwy pr¹cia Nowotwór z³oœliwy oka Choroba Hodgkina Nowotwór z³oœliwy odbytu i kana³u odbytu Nowotwór z³oœliwy koœci i chr¹stki stawowej koñczyn Nowotwór z³oœliwy moczowodu Nowotwór z³oœliwy umiejscowieñ innych i niedok³adnie okreœlonych Obwodowy i skórny ch³oniak z komórek T Raki in situ innych i nieokreœlonych czêœci narz¹dów trawiennych Czerniak in situ Nowotwór z³oœliwy innych i nieokreœlonych czêœci jamy ustnej Nowotwór z³oœliwy przestrzeni zaotrzewnowej i otrzewnej Nowotwór z³oœliwy nadnerczy Nowotwór z³oœliwy innych gruczo³ów wydzielania wew. i struktur pokrewnych Nowotwór z³oœliwy nasady jêzyka Nowotwór z³oœliwy innych i nieokreœlonych du ych gruczo³ów œlinowych Nowotwór z³oœliwy innych i niedok³adnie okreœlonych narz¹dów trawiennych,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,

16 ICD Nazwa rozpoznania Liczba Wsp. sur. Wsp. std. % C C C C C C C C D D C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C D D D D Nowotwór z³oœliwy grasicy Nowotwór z³oœliwy serca, œródpiersia i op³ucnej Miêsak Kaposi'ego Nowotwór z³oœliwy innych i nieokreœlonych mêskich narz¹dów p³ciowych Nowotwór z³oœliwy opon Nowotwór z³oœliwy rdzenia krêgowego, nerwów czaszkowych i innych czêœci centralnego systemu nerwowego Ch³oniak nieziarniczy guzkowy (grudkowy) Inne i nieokreœlone postacie ch³oniaków nieziarniczych Rak in situ jamy ustnej, prze³yku i o³¹dka Rak in situ innych i nieokreœlonych umiejscowieñ Nowotwór z³oœliwy dzi¹s³a Nowotwór z³oœliwy zachy³ka gruszkowatego Nowotwór z³oœliwy o in.i bli ej nieokreœl. umiejscowieniu w obrêbie wargi, jamy ustnej i gard³a Nowotwór z³oœliwy jamy nosowej i ucha œrodkowego Nowotwór z³oœliwy tchawicy Nowotwór z³oœliwy innych i niedok³adnie okreœlonych czêœci uk³adu oddechowego i narz¹dów klatki piersiowej Nowotwór z³oœliwy koœci i chrz¹stki stawowej o innym i nieokreœlonym umiejscowieniu Nowotwory z³oœliwe nerwów obwodowych i autonomicznego uk³adu nerwowego Nowotwór z³oœliwy sromu Nowotwór z³oœliwy pochwy Nowotwór z³oœliwy szyjki macicy Nowotwór z³oœliwy trzonu macicy Nowotwór z³oœliwy nieokreœlonej czêœci macicy Nowotwór z³oœliwy jajnika Nowotwór z³oœliwy innych i nieokreœlonych eñskich narz¹dów p³ciowych Nowotwór z³oœliwy ³o yska Nowotwór z³oœliwy innych i nieokreœlonych narz¹dów moczowych Z³oœliwe choroby immunoproliferacyjne Bia³aczka monocytowa Inne bia³aczki okreœlonego rodzaju Bia³aczka z komórek nieokreœlonego rodzaju Inny i nieokreœl. nowotwór z³oœliwy tkanki limf., krwiotwórczej i tkanek pokrewnych Nowotwory z³oœliwe niezale nych (pierwotnych) mnogich umiejscowieñ Rak in situ ucha œrodkowego i uk³adu oddechowego Rak in situ sutka Rak in situ szyjki macicy Rak in situ innych i nieokreœlonych narz¹dów p³ciowych Ogó³em,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,

17 Tabela.. Zarejestrowane zachorowania w roku w podziale na kody rozpoznañ oraz grupy wiekowe, mê czyÿni, województwo opolskie ICD Razem C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C D C C C C C C C C C C C C C C D D C C C C C C C C C C C

18 ICD C C C C D D Ogó³em + Razem Tabela. Zarejestrowane zachorowania w roku w podziale na powiaty, mê czyÿni, województwo opolskie Powiat nyski m.opole opolski kêdzierzyñsko-kozielski brzeski kluczborski prudnicki oleski krapkowicki strzelecki g³ubczycki namys³owski Razem

19 Tabela. Zarejestrowane zachorowania w latach -, liczby bezwzglêdne, mê czyÿni, województwo opolskie ICD Nazwa rozpoznania C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C D C C C C C C C C C C C C C C D D C C C C C C C C C C C C C Nowotwór z³oœliwy oskrzela i p³uca Nowotwór z³oœliwy gruczo³u krokowego Inne nowotwory z³oœliwe skóry Nowotwór z³oœliwy pêcherza moczowego Nowotwór z³oœliwy okrê nicy Nowotwór z³oœliwy odbytnicy Nowotwór z³oœliwy o³¹dka Nowotwór z³oœliwy krtani Nowotwór z³oœliwy nerki za wyj¹tkiem miedniczki nerkowej Nowotwór z³oœliwy trzustki Nowotwór z³oœliwy j¹dra Wtórne nowotwory z³oœliwe uk³adu oddechowego i trawiennego Ch³oniaki nieziarnicze rozlane Czerniak z³oœliwy skóry Nowotwór z³oœliwy mózgu Nowotwór z³oœliwy prze³yku Nowotwór z³oœliwy zgiêcia esiczo-odbytniczego Nowotwory z³oœliwe wargi Wtórny nowotwór z³oœliwy innych umiejscowieñ Wtórne i nieokreœlone nowotwory wêz³ów ch³onnych Bia³aczka limfatyczna Nowotwór z³oœliwy w¹troby i przewodów ó³ciowych wewn¹trzw¹trobowych Nowotwory z³oœliwe tkanki ³¹cznej i innych tkanek miêkkich Nowotwór z³oœliwy czêœci krtaniowej gard³a (hypopharynx) Nowotwór z³oœliwy tarczycy Nowotwór z³oœliwy bez okreœlenia jego umiejscowienia Nowotwór z³oœliwy dna jamy ustnej Nowotwór z³oœliwy sutka Szpiczak mnogi i nowotwory z komórek plazmatycznych Nowotwory z³oœliwe migda³ka Bia³aczka szpikowa Nowotwór z³oœliwy innych i nieokreœlonych czêœci jêzyka Nowotwór z³oœliwy pêcherzyka ó³ciowego Nowotwór z³oœliwy innych i nie okreœlonych czêœci dróg ó³ciowych Nowotwór z³oœliwy czêœci ustnej gard³a (oropharynx) Nowotwór z³oœliwy czêœci nosowej gard³a (nasopharynx) Rak in situ skóry Nowotwór z³oœliwy podniebienia Nowotwór z³oœliwy miedniczki nerkowej Nowotwór z³oœliwy œlinianki przyusznej Nowotwór z³oœliwy jelita cienkiego Nowotwór z³oœliwy zatok przynosowych Miêdzyb³oniak Nowotwór z³oœliwy pr¹cia Nowotwór z³oœliwy oka Choroba Hodgkina Nowotwór z³oœliwy odbytu i kana³u odbytu Nowotwór z³oœliwy koœci i chr¹stki stawowej koñczyn Nowotwór z³oœliwy moczowodu Nowotwór z³oœliwy umiejscowieñ innych i niedok³adnie okreœlonych Obwodowy i skórny ch³oniak z komórek T Raki in situ innych i nieokreœlonych czêœci narz¹dów trawiennych Czerniak in situ Nowotwór z³oœliwy innych i nieokreœlonych czêœci jamy ustnej Nowotwór z³oœliwy przestrzeni zaotrzewnowej i otrzewnej Nowotwór z³oœliwy nadnerczy Nowotwór z³oœliwy innych gruczo³ów wydzielania wewnêtrznego i struktur pokrewnych Nowotwór z³oœliwy nasady jêzyka Nowotwór z³oœliwy innych i nieokreœlonych du ych gruczo³ów œlinowych Nowotwór z³oœliwy innych i niedok³adnie okreœlonych narz¹dów trawiennych Nowotwór z³oœliwy grasicy Nowotwór z³oœliwy serca, œródpiersia i op³ucnej Miêsak Kaposi'ego Nowotwór z³oœliwy innych i nieokreœlonych mêskich narz¹dów p³ciowych Nowotwór z³oœliwy opon Nowotwór z³oœliwy rdzenia krêgowego, nerwów czaszkowych i innych czêœci centralnego systemu nerwowego

20 ICD Nazwa rozpoznania C C D C C C C C C C C C C C C D Ch³oniak nieziarniczy guzkowy (grudkowy) Inne i nieokreœlone postacie ch³oniaków nieziarniczych Rak in situ jamy ustnej, prze³yku i o³¹dka Nowotwór z³oœliwy dzi¹s³a Nowotwór z³oœliwy zachy³ka gruszkowatego Nowotwór z³oœliwy o innym i bli ej nieokreœlonym umiejscowieniu w obrêbie wargi, jamy ustnej i gard³a Nowotwór z³oœliwy jamy nosowej i ucha œrodkowego Nowotwór z³oœliwy tchawicy Nowotwór z³oœliwy koœci i chrz¹stki stawowej o innym i nieokreœlonym umiejscowieniu Nowotwór z³oœliwy innych i nieokreœlonych narz¹dów moczowych Z³oœliwe choroby immunoproliferacyjne Bia³aczka monocytowa Inne bia³aczki okreœlonego rodzaju Bia³aczka z komórek nieokreœlonego rodzaju Inny i nieokreœlony nowotwór z³oœliwy tkanki limfatycznej, krwiotwórczej i tkanek pokrewnych Rak in situ ucha œrodkowego i uk³adu oddechowego C-D Ogó³em

21 Tabela. Zarejestrowane zachorowania w latach -, wspó³czynniki surowe, mê czyÿni, województwo opolskie ICD C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C D C C C C C C C C C C C C C C D D C C C C C C C C C C C C C Nazwa rozpoznania Nowotwór z³oœliwy oskrzela i p³uca Nowotwór z³oœliwy gruczo³u krokowego Inne nowotwory z³oœliwe skóry Nowotwór z³oœliwy pêcherza moczowego Nowotwór z³oœliwy okrê nicy Nowotwór z³oœliwy odbytnicy Nowotwór z³oœliwy o³¹dka Nowotwór z³oœliwy krtani Nowotwór z³oœliwy nerki za wyj¹tkiem miedniczki nerkowej Nowotwór z³oœliwy trzustki Nowotwór z³oœliwy j¹dra Wtórne nowotwory z³oœ. uk³. oddechowego i trawiennego Ch³oniaki nieziarnicze rozlane Czerniak z³oœliwy skóry Nowotwór z³oœliwy mózgu Nowotwór z³oœliwy prze³yku Nowotwór z³oœliwy zgiêcia esiczo-odbytniczego Nowotwory z³oœliwe wargi Wtórny nowotwór z³oœliwy innych umiejscowieñ Wtórne i nieokreœlone nowotwory wêz³ów ch³onnych Bia³aczka limfatyczna Nowotwór z³oœliwy w¹troby i przewodów ó³ciowych wewn¹trzw¹trobowych Nowotwory z³oœliwe tkanki ³¹cznej i innych tkanek miêkkich Nowotwór z³oœliwy czêœci krtaniowej gard³a (hypopharynx) Nowotwór z³oœliwy tarczycy Nowotwór z³oœliwy bez okreœlenia jego umiejscowienia Nowotwór z³oœliwy dna jamy ustnej Nowotwór z³oœliwy sutka Szpiczak mnogi i nowotwory z komórek plazmatycznych Nowotwory z³oœliwe migda³ka Bia³aczka szpikowa Nowotwór z³oœliwy innych i nieokreœlonych czêœci jêzyka Nowotwór z³oœliwy pêcherzyka ó³ciowego Nowotwór z³oœliwy innych i nie okreœlonych czêœci dróg ó³ciowych Nowotwór z³oœliwy czêœci ustnej gard³a (oropharynx) Nowotwór z³oœliwy czêœci nosowej gard³a (nasopharynx) Rak in situ skóry Nowotwór z³oœliwy podniebienia Nowotwór z³oœliwy miedniczki nerkowej Nowotwór z³oœliwy œlinianki przyusznej Nowotwór z³oœliwy jelita cienkiego Nowotwór z³oœliwy zatok przynosowych Miêdzyb³oniak Nowotwór z³oœliwy pr¹cia Nowotwór z³oœliwy oka Choroba Hodgkina Nowotwór z³oœliwy odbytu i kana³u odbytu Nowotwór z³oœliwy koœci i chr¹stki stawowej koñczyn Nowotwór z³oœliwy moczowodu Nowotwór z³oœliwy umiejscowieñ innych i niedok³adnie okreœlonych Obwodowy i skórny ch³oniak z komórek T Raki in situ innych i nieokreœlonych czêœci narz¹dów trawiennych Czerniak in situ Nowotwór z³oœliwy innych i nieokreœlonych czêœci jamy ustnej Nowotwór z³oœliwy przestrzeni zaotrzewnowej i otrzewnej Nowotwór z³oœliwy nadnerczy Nowotwór z³oœliwy innych gruczo³ów wydzielania wewnêtrznego i struktur pokrewnych Nowotwór z³oœliwy nasady jêzyka Nowotwór z³oœliwy innych i nieokreœlonych du ych gruczo³ów œlinowych Nowotwór z³oœliwy innych i niedok³adnie okreœlonych narz¹dów trawiennych Nowotwór z³oœliwy grasicy Nowotwór z³oœliwy serca, œródpiersia i op³ucnej Miêsak Kaposi'ego Nowotwór z³oœliwy innych i nieokreœlonych mêskich narz¹dów p³ciowych Nowotwór z³oœliwy opon Nowotwór z³oœliwy rdzenia krêgowego, nerwów czaszkowych i innych czêœci centralnego systemu nerwowego,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,

22 ICD C C D C C C C C C C C C C C D C-D Nazwa rozpoznania Ch³oniak nieziarniczy guzkowy (grudkowy) Inne i nieokreœlone postacie ch³oniaków nieziarniczych Rak in situ jamy ustnej, prze³yku i o³¹dka Nowotwór z³oœliwy dzi¹s³a Nowotwór z³oœliwy zachy³ka gruszkowatego Nowotwór z³oœliwy o innym i bli ej nieok. umiejscowieniu w obrêbie wargi, jamy ustnej i gard³a Nowotwór z³oœliwy jamy nosowej i ucha œrodkowego Nowotwór z³oœliwy tchawicy Nowotwór z³oœliwy koœci i chrz¹stki stawowej o innym i nieokreœlonym umiejscowieniu Z³oœliwe choroby immunoproliferacyjne Bia³aczka monocytowa Inne bia³aczki okreœlonego rodzaju Bia³aczka z komórek nieokreœlonego rodzaju Inny i nieok. nowotwór z³oœliwy tkanki limfatycznej, krwiotwórczej i tkanek pokrewnych Rak in situ ucha œrodkowego i uk³adu oddechowego Ogó³em,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,

23 Tabela. Zarejestrowane zachorowania w latach -, wspó³czynniki standaryzowane, mê czyÿni, województwo opolskie ICD C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C D C C C C C C C C C C C C D C D C C C C C C C C C Nazwa rozpoznania Nowotwór z³oœliwy oskrzela i p³uca Nowotwór z³oœliwy gruczo³u krokowego Inne nowotwory z³oœliwe skóry Nowotwór z³oœliwy pêcherza moczowego Nowotwór z³oœliwy okrê nicy Nowotwór z³oœliwy odbytnicy Nowotwór z³oœliwy o³¹dka Nowotwór z³oœliwy nerki za wyj¹tkiem miedniczki nerkowej Nowotwór z³oœliwy krtani Nowotwór z³oœliwy j¹dra Nowotwór z³oœliwy trzustki Nowotwór z³oœliwy mózgu Wtórne nowotwory z³oœliwe uk³adu oddechowego i trawiennego Ch³oniaki nieziarnicze rozlane Czerniak z³oœliwy skóry Nowotwór z³oœliwy prze³yku Nowotwory z³oœliwe tkanki ³¹cznej i innych tkanek miêkkich Bia³aczka limfatyczna Nowotwór z³oœliwy zgiêcia esiczo-odbytniczego Nowotwory z³oœliwe wargi Wtórny nowotwór z³oœliwy innych umiejscowieñ Wtórne i nieokreœlone nowotwory wêz³ów ch³onnych Bia³aczka szpikowa Nowotwór z³oœliwy czêœci krtaniowej gard³a (hypopharynx) Nowotwór z³oœliwy w¹troby i przewodów ó³ciowych wewn¹trzw¹trobowych Nowotwór z³oœliwy tarczycy Nowotwór z³oœliwy dna jamy ustnej Nowotwór z³oœliwy sutka Nowotwór z³oœliwy bez okreœlenia jego umiejscowienia Nowotwór z³oœliwy innych i nieokreœlonych czêœci jêzyka Szpiczak mnogi i nowotwory z komórek plazmatycznych Nowotwory z³oœliwe migda³ka Nowotwór z³oœliwy czêœci ustnej gard³a (oropharynx) Nowotwór z³oœliwy pêcherzyka ó³ciowego Nowotwór z³oœliwy nadnerczy Nowotwór z³oœliwy czêœci nosowej gard³a (nasopharynx) Nowotwór z³oœliwy innych i nie okreœlonych czêœci dróg ó³ciowych Nowotwór z³oœliwy podniebienia Nowotwór z³oœliwy jelita cienkiego Nowotwór z³oœliwy koœci i chr¹stki stawowej koñczyn Nowotwór z³oœliwy przestrzeni zaotrzewnowej i otrzewnej Rak in situ skóry Nowotwór z³oœliwy œlinianki przyusznej Nowotwór z³oœliwy zatok przynosowych Nowotwór z³oœliwy miedniczki nerkowej Nowotwór z³oœliwy oka Choroba Hodgkina Miêdzyb³oniak Nowotwór z³oœliwy pr¹cia Nowotwór z³oœliwy moczowodu Nowotwór z³oœliwy innych gruczo³ów wydzielania wewnêtrznego i struktur pokrewnych Nowotwór z³oœliwy odbytu i kana³u odbytu Nowotwór z³oœliwy umiejscowieñ innych i niedok³adnie okreœlonych Obwodowy i skórny ch³oniak z komórek T Czerniak in situ Nowotwór z³oœliwy innych i nieokreœlonych czêœci jamy ustnej Raki in situ innych i nieokreœlonych czêœci narz¹dów trawiennych Nowotwór z³oœliwy nasady jêzyka Nowotwór z³oœliwy innych i nieokreœlonych du ych gruczo³ów œlinowych Nowotwór z³oœliwy innych i niedok³adnie okreœlonych narz¹dów trawiennych Nowotwór z³oœliwy innych i nieokreœlonych mêskich narz¹dów p³ciowych Nowotwór z³oœliwy opon Inne i nieokreœlone postacie ch³oniaków nieziarniczych Nowotwór z³oœliwy grasicy Nowotwór z³oœliwy serca, œródpiersia i op³ucnej Miêsak Kaposi'ego,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,