ANALIZA ZACHOROWAŃ I ZGONÓW NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM 2004r ISNN X

Transkrypt

1 ANALIZA ZACHOROWAŃ I ZGONÓW NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM 2004r ISNN X WOJEWÓDZKIE CENTRUM ONKOLOGII W GDAŃSKU ANALIZA ZACHOROWAŃ I ZGONÓW NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE W 2004 ROKU W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM Monika Nowaczyk, Ewa Solska, Eneasz Reca POMORSKI REJESTR NOWOTWORÓW PRZY WOJEWÓDZKIM CENTRUM ONKOLOGII W GDAŃSKU Gdańsk 2006

2 Strona 2

3 ANALIZA ZACHOROWAŃ I ZGONÓW NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM 2004r SPIS TREŚCI 1 Słowo wstępne Streszczenie Zarys historyczny Pomorskiego Rejestru Nowotworów Zadania Pomorskiego Rejestru Nowotworów Stan zdrowia populacji Województwa Pomorskiego Wstęp Materiał i metody statystyczne Omówienie Tabele i wykresy Lista tabel Spis rysunków

4 Strona 4

5 ANALIZA ZACHOROWAŃ I ZGONÓW NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM 2004r 1 Słowo wstępne Biuletyn Analiza zachorowań i zgonów na nowotwory złośliwe w 2004 roku w Województwie Pomorskim jest publikacją mającą na celu przedstawienie danych dotyczących chorób nowotworowych w naszym województwie w 2004 roku oraz ich analizę w stosunku do lat poprzednich. Obecny biuletyn Pomorskiego Rejestru Nowotworów jest to trzecie opracowanie naszych danych i jest adresowane do władz Województwa Pomorskiego, wydziałów opieki zdrowotnej i społecznej przy urzędach wojewódzkich, lekarzy i hospicjów. Ewa Solska 2 Streszczenie 2.1 Zarys historyczny Pomorskiego Rejestru Nowotworów Pomorski Rejestr Nowotworów w Gdańsku rozpoczął działalność jako rejestr wojewódzki w 1965 roku w ramach struktur Wojewódzkiej Przychodni Onkologicznej. Powstała ona z inicjatywy prof. Tadeusza Zielińskiego. Początkowo rejestr obejmował swoją działalnością województwo gdańskie, elbląskie i słupskie zgodnie z obowiązującym wówczas podziałem administracyjnym kraju. Po reformie administracyjnej terenem jego działania jest całe województwo pomorskie. W związku ze stałym rozwojem i tworzeniem zgodnie z potrzebami nowych jednostek w ramach Wojewódzkiej Przychodni Onkologicznej w 2004 roku została ona przekształcona w Wojewódzkie Centrum Onkologii w Gdańsku. Poza Pomorskim Rejestrem Nowotworów działa równieŝ Centrum Profilaktyki Onkologicznej i Promocji Zdrowia, którego zadaniem jest objęcie badaniami profilaktycznymi i edukacja Strona 5

6 zwiększająca świadomość społeczeństwa województwa pomorskiego o moŝliwościach zapobiegania i wczesnego rozpoznania chorób nowotworowych. Od lat współpracujemy w tym zakresie z Polską Unią Onkologii, Ministerstwem Zdrowia, Urzędem Miasta Gdańsk. Pomorski Rejestr Nowotworów nawiązał współpracę z Zakładami Anatomii Patologicznej naszego terenu celem uzyskania jak najbardziej wiarygodnych danych. 2.2 Zadania Pomorskiego Rejestru Nowotworów Nowotwory złośliwe po chorobach układu sercowo-naczyniowego stanowią drugą przyczynę zgonów w Polsce, powodując prawie 25 % zgonów u męŝczyzn i 21 % u kobiet. W związku z powyŝszym wzrost zachorowań i umieralności z powodu nowotworów złośliwych notowany od lat powojennych oraz coraz większy wzrost zachorowań i zgonów na nowotwory złośliwe wśród osób poniŝej 65 roku Ŝycia w przeciwieństwie do większości krajów europejskich stanowi jeden z najwaŝniejszych problemów systemu opieki zdrowotnej w Polsce. Zadaniem rejestru nowotworów złośliwych jest umoŝliwienie planowania i przeprowadzenia skutecznej walki z zagroŝeniem jakim stanowią nowotwory złośliwe. Działania w zakresie pokonywania raka obejmują pierwotną i wtórną profilaktykę, diagnostykę, leczenie, rehabilitację po leczeniu onkologicznym oraz opiekę hospicyjną nad chorymi z nowotworami złośliwymi. Rejestry nowotworów złośliwych gromadząc dane o zachorowaniach oraz zgonach na nowotwory złośliwe w określonej populacji wpływa na politykę zdrowotną w danym regionie. Gromadząc rzetelnie dane (rejestry o wysokiej kompletności i jakości rejestracji) działalność rejestru pozwala obserwować trendy zachodzące w częstości zachorowań i zgonów na nowotwory złośliwe w danym obszarze. Pomorski Rejestr Nowotworów realizuje swoje zadania poprzez: Strona 6

7 ANALIZA ZACHOROWAŃ I ZGONÓW NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM 2004r - regularne i bieŝące gromadzenie danych o zachorowaniach i zgonach na nowotwory złośliwe w populacji Województwa Pomorskiego - przetwarzanie danych określając potrzeby onkologiczne naszego regionu, wyznacza tereny o największym zagroŝeniu nowotworowym oraz stara się umoŝliwić wykrycie i eliminację czynników rakotwórczych - przetwarzanie danych o zachorowaniach i zgonach na nowotwory złośliwe planuje przeprowadzenie pierwotnej i wtórnej profilaktyki w Województwie Pomorskim - Pomorski Rejestr Nowotworów umoŝliwia takŝe realizację projektów i prac naukowych dotyczących chorób nowotworowych poprzez dostarczanie danych o zachorowaniach i zgonach na nowotwory złośliwe z zachowaniem ustawy o ochronie danych osobowych. Zbiory roczne po skompletowaniu wszystkich danych są przesyłane do Krajowego Rejestru Nowotworów prze Centrum Onkologii w Warszawie, gdzie są łączone i analizowane z danymi z pozostałych rejestrów w Polsce. 2.3 Stan zdrowia populacji Województwa Pomorskiego Województwo Pomorskie zajmuje powierzchnię ponad 18 tysięcy kwadratowych co stanowi około 6% powierzchni Polski. Stan ludności Województwa Pomorskiego w 2004 roku wynosił Największymi skupiskami miejskimi ludności jest Gdańsk, Gdynia, Sopot, Tczew, Słupsk oraz Kościerzyna. Odsetek zgonów nowotworowych w Województwie Pomorskim wynosi 29%. W Polsce w 2003 roku odnotowano z powodu nowotworów złośliwych odnotowano zgonów, w tym wśród męŝczyzn i wśród kobiet. W 2004 roku zarejestrowano ogółem zgonów na tle nowotworów Strona 7

8 złośliwych, w tym wśród męŝczyzn i wśród kobiet. Liczba zgonów w Polsce wzrosła o 1.7 %. W Województwie Pomorskim w 2003 roku zanotowano zgonów z powodu nowotworów złośliwych, w tym zgonów wśród męŝczyzn i wśród kobiet. W 2004 roku w naszym województwie zarejestrowano zgony z powodu nowotworów złośliwych, w tym zgony wśród męŝczyzn i wśród kobiet. Liczba zgonów z powodu nowotworów złośliwych wzrosła na przestrzeni jednego roku o 1.5%. Trudno w tym przypadku mówić o trendzie rosnącym zgonów z powodu nowotworów złośliwych bo obliczenia te dotyczą zaledwie jednego roku. Ale wieloletnie obserwacje prowadzone od lat powojennych pozwalają na wyciągnięcie wniosków o trendzie rosnącym. W 2004 roku Województwo Pomorskie zajęło 7 miejsce z powodu liczby zgonów u męŝczyzn na nowotwory złośliwe oraz znalazło się na 5 miejscu z powodu zgonów na nowotwory złośliwe wśród kobiet (patrz Tabela 2-1). Na liście według standaryzowanych współczynników zgonów na nowotwory złośliwe ogółem Województwo Pomorskie zajmowało czwarte miejsce wśród męŝczyzn i trzecie miejsce wśród kobiet. Najczęstszymi nowotworami złośliwymi powodującymi zgony wśród męŝczyzn w Województwie Pomorskim były rak płuca (974 os.), nowotwory jelita grubego(234 os.), rak gruczołu krokowego (173 os.), rak Ŝołądka (179 os.) i rak pęcherza moczowego (147 os.). U 338 (11,4%) męŝczyzn nie udało się ustalić umiejscowienia ogniska pierwotnego. W ostatnich latach znacznie spadł odsetek przypadków o nieznanej pierwotnej lokalizacji ogniska pierwotnego co świadczy o poprawie jakości rejestracji danych w Pomorskim Rejestrze Nowotworów. Strona 8

9 ANALIZA ZACHOROWAŃ I ZGONÓW NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM 2004r Wśród kobiet najczęstszą przyczyną zgonu były rak płuca (334 os.), rak piersi (286 os.), nowotwory jelita grubego (231 os.), rak szyjki macicy (137 os.) oraz rak jajnika (156 os.). Nowotwory złośliwe narządu rodnego u kobiet spowodowały zgon u 375 osób. Odsetek zgonów z powodu nowotworu o nieznanej lokalizacji wynosił u kobiet 10,8% (patrz Tabela 2-3). Nazwa województwa MęŜczyźni kobiety Dolnośląskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Ogółem Tabela 2-1: Liczba zgonów na województwa w 2004 roku. Strona 9

10 Nazwa województwa męŝczyźni kobiety DOLNOŚLĄSKIE 199,3 110,7 KUJAWSKO-POMORSKIE 223,3 119,9 LUBELSKIE 184,8 90,2 LUBUSKIE 213,9 107,8 ŁÓDZKIE 203,7 106,3 MAŁOPOLSKIE 190,7 96,6 MAZOWIECKIE 194,9 103,8 OPOLSKIE PODKARPACKIE 177,3 84,1 PODLASKIE 196,3 100,7 POMORSKIE 218,8 116,8 ŚLĄSKIE 209,6 111,6 ŚWIĘTOKRZYSKIE 179,4 88,2 WARMIŃSKO-MAZURSKIE 210,4 100,5 WIELKOPOLSKIE 220,8 112,8 ZACHODNIOPOMORSKIE ,9 Polska 202,4 105,3 Tabela 2-2:Standaryzowane współczynniki umieralności na nowotwory złośliwe w podziale na województwa w 2004 roku. Strona 10

11 ANALIZA ZACHOROWAŃ I ZGONÓW NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM 2004r Rozp Nazwa rozpoznania Liczba C16 C18 C25 C34 C50 C53 C56 C61 C67 C80 męŝczyźni Wsp Wsp sur std % Liczba kobiety Nowotwór złośliwy Ŝołądka ,8 13,1 6, ,1 4,87 Nowotwór złośliwy okręŝnicy ,6 13,5 6, ,4 8 7,52 Nowotwór złośliwy trzustki 100 9,4 7,3 3, ,2 5,4 4,48 Nowotwór złośliwy oskrzela i płuca ,5 71,6 32, ,8 17,7 14,52 Nowotwór złośliwy sutka ,5 15,2 12,43 Nowotwór złośliwy szyjki macicy ,2 7,9 5,96 Nowotwór złośliwy jajnika ,2 8,2 6,43 Nowotwór złośliwy gruczołu krokowego ,3 13,3 5, Nowotwór złośliwy pęcherza moczowego ,8 10,9 4, Nowotwór złośliwy bez określenia jego umiejscowienia ,8 24,4 11, ,3 11,9 10,87 Ogółem wszystkie nowotwory Wsp sur Wsp std ,3 218, ,8 Tabela 2-3: Zgony na nowotwory złośliwe najczęściej występujące u męŝczyzn i kobiet. % W Polsce w 2004 roku odnotowano ogółem zachorowań na nowotwory złośliwe, w tym wśród męŝczyzn i u kobiet. W Województwie Pomorskim w tym samym okresie zarejestrowano wszystkich zachorowań na nowotwory złośliwe, u męŝczyzn i u kobiet (patrz Tabela 2-4). Województwo Pomorskie według kolejności standaryzowanych współczynników zachorowalności w 2004 roku w podziale na województwa wśród męŝczyzn znalazło się na 7 miejscu, a wśród kobiet na 8 miejscu (patrz Tabela 2-5). Strona 11

12 Nazwa województwa męŝczyźni kobiety Dolnośląskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Ogółem Tabela 2-4: Liczba zachorowań w podziale na województwa w 2004 roku. Strona 12

13 ANALIZA ZACHOROWAŃ I ZGONÓW NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM 2004r Nazwa województwa męŝczyźni kobiety Dolnośląskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Polska Tabela 2-5: Standaryzowane współczynniki zachorowań na nowotwory złośliwe w podziale na województwa w 2004 roku. W Województwie Pomorskim najczęstsze zachorowania na nowotwory u męŝczyzn były rak płuca (1038 os. 29%), nowotwory jelita grubego (353 os. 10%), rak gruczołu krokowego (278 os. 7,8%), rak pęcherza moczowego (219 os. - 6,14%) i rak Ŝołądka (184 os. 5,16%). U 241 (6,75%) męŝczyzn nie udało się ustalić umiejscowienia ogniska pierwotnego. Wśród kobiet najczęstszym rozpoznanym nowotworem był rak piersi (593os. 17,84%), rak płuca (379os. 11,4%), nowotwory jelita grubego (321os. 9,7%), rak trzonu macicy (227 os. 6,83%), rak szyjki macicy (215 os. 6,47%) oraz rak jajnika (213 os. 6,41 %). Umiejscowienia ogniska pierwotnego nie udało się ustalić u 196 (5,9%) kobiet. Strona 13

14 ICD 10 Nazwa rozpoznania Liczba MęŜczyźni Wsp sur Wsp std % Liczba Wsp sur Kobiety C16 Nowotwór złośliwy Ŝołądka ,3 13,6 5, ,6 5,6 3,58 C18 Nowotwór złośliwy okręŝnicy ,6 15,9 6, ,4 10,5 6,56 C34 Nowotwór złośliwy oskrzela i płuca ,5 76,2 29, ,8 20,6 11,4 C44 Inne nowotwory złośliwe skóry ,1 14,2 5, ,3 8,6 5,17 C50 Nowotwór złośliwy sutka 6 0,6 0,4 0, ,8 36,7 17,84 Wsp std % C53 C54 Nowotwór złośliwy szyjki macicy ,2 13,8 6,47 Nowotwór złośliwy trzonu macicy ,2 13,6 6,83 C56 Nowotwór złośliwy jajnika ,5 6,41 C61 C67 C80 Nowotwór złośliwy gruczołu krokowego ,1 20,6 7, Nowotwór złośliwy pęcherza moczowego ,6 15,8 6, Nowotwór złośliwy bez określenia jego umiejscowienia ,6 17,6 6, ,5 9 5,9 Ogółem wszystkie nowotwory ,3 263, ,2 184,5 Tabela 2-6: Zachorowania na nowotwory najczęściej występujące u męŝczyzn i kobiet. W ubiegłych latach Województwo Pomorskie zajmowało jedne z pierwszych miejsc w Polsce zarówno pod względem zachorowalności na nowotwory złośliwe jak i zgonów z tego powodu. W 2003 roku Województwo Pomorskie według wielkości standaryzowanych współczynników zgonów znajdowało się na drugim miejscu wśród męŝczyzn oraz na pierwszym wśród kobiet. Podobna sytuacja była obserwowana w latach poprzednich. W 2004 roku sytuacja poprawiła się, ale z wyciągnięciem wiąŝących wniosków naleŝy się wstrzymać i przez kilka kolejnych lat obserwować jakie tendencje będą w trendach zachorowalności i zgonów na nowotwory złośliwe w naszym województwie. Strona 14

15 ANALIZA ZACHOROWAŃ I ZGONÓW NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM 2004r 3 Wstęp Niniejsza publikacja zawiera dane dotyczące zachorowalności i zgonów na nowotwory złośliwe w 2004 roku w Województwie Pomorskim. 4 Materiał i metody statystyczne Materiał- Pomorski Rejestr Nowotworów Złośliwych działa od wielu lat przy Wojewódzkim Centrum Onkologicznym w Gdańsku. Obecnie Pomorski Rejestr Nowotworów złośliwych zbiera dane z terenu obejmującego po nowym podziale administracyjnym obowiązującym od 1999 Województwo Pomorskie. Od tego momentu większość rejestrów działa w stolicach województw i jest ich obecnie w Polsce 16. Dane dotyczące zachorowań na nowotwory złośliwe zbierane są na podstawie Ustawy o statystyce publicznej z dnia 29 czerwca 1995 roku oraz corocznych rozporządzeń Prezesa Rady Ministrów: Program badań statystycznych statystyki publicznej nakłada ona na wszystkie jednostki słuŝby zdrowia (publiczne, niepubliczne, gabinety i praktyki prywatne) obowiązek zgłaszania co miesiąc (do 15 dnia kaŝdego miesiąca) do wojewódzkiego rejestru chorób nowotworowych wszystkich przypadków rozpoznania bądź podejrzenia nowotworu złośliwego. Do Pomorskiego Rejestru Nowotworów Złośliwych przysyła co miesiąc ponad jednostek słuŝby zdrowia karty zgłoszenia nowotworu. Dane z rejestru są opracowywane i przesyłane w zbiorach rocznych do Krajowego Rejestru Nowotworów, gdzie są łączone i analizowane. Pomorski Rejestr Nowotworów Złośliwych prowadzi takŝe lokalne analizy zagroŝenia nowotworami złośliwymi. W Polsce obecnie obowiązuje X Rewizja Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych z 1994 roku, ogłoszona zgodnie Strona 15

16 z komunikatem Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 28 października 1996 roku w sprawie wprowadzenia X Rewizji Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (Dz.Urz.MZiOS 1996 nr 13 poz. 35). X Rewizja Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych charakteryzuje się: - systemem literowo-cyfrowym np. C50.1 gdzie litera C oznacza nowotwór złośliwy, cyfra 50 lokalizację w piersi natomiast cyfra po przecinku oznacza lokalizację w narządzie, w tym przypadku cyfra 1 oznacza centralną część sutka - wprowadzonymi rozpoznaniami histopatologicznymi jako cechę identyfikującą niektóre nowotwory pod danym numerem kodowym prze co klasyfikacja topograficzna stała się klasyfikacją morfologiczno-topograficzny. Przykładem jest międzybłoniak C45, który obejmuje kod morfologiczny M905 z kodem charakteru nowotworu /3 (inwazyjny, złośliwy), kod topograficzny określa cyfra po przecinku, np. C45.0 międzybłoniak opłucnej - klasyfikacją histologiczną, która stanowi integralną część rozdziału X Rewizji poświęconego nowotworom. Dane dotyczące zgonów są gromadzone są na podstawie informacji spływających z WUS oraz z jednostek słuŝby zdrowia. W przypadku Pomorskiego Rejestru Nowotworów Złośliwych dane o zgonach są uzyskiwane takŝe bezpośrednio z kart historii chorób pacjentów Wojewódzkiego Centrum Onkologii w Gdańsku, przy którym rejestr działa. Dokumentem na podstawie którego są gromadzone dane o zachorowalności i zgonach na nowotwory złośliwe w rejestrach jest Karta Zgłoszenia Nowotworu. Informacje te są uzupełniane poprzez bezpośredni kontakt z jednostkami słuŝby zdrowia, które zgłosiły przypadki w razie jakichkolwiek wątpliwości. Strona 16

17 ANALIZA ZACHOROWAŃ I ZGONÓW NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM 2004r Metody statystyczne - w powyŝszym opracowaniu zastosowano następujące wskaźniki statystyczne: liczby bezwzględne, odsetki, współczynniki surowe oraz współczynniki standaryzowane według wieku. Liczba bezwzględna jest to całkowita ilość przypadków zachorowań lub zgonów z powodu danej jednostki chorobowej w określonej populacji dotyczącej wyznaczonego przedziału czasu (np.2004 rok). Współczynnik zachorowalności (zgonów) określa liczbę zachorowań (zgonów) na osób z danej populacji bez uwzględnienia Ŝadnej cechy charakterystycznej. Współczynnik surowy nie uwzględnia w przypadku chorób nowotworowych wieku, co jest bardzo istotne gdyŝ nowotwory złośliwe w 50% przypadków występują po 65 roku Ŝycia. A więc znacznie częściej występują wśród osób starszych niŝ w wśród osób młodszych. W populacjach, w których jest więcej ludzi starszych, w krajach wysoko cywilizowanych czy w regionach, gdzie występuje migracja młodych ludzi, nowotwory będą występowały częściej na osób. Nie oznacza to, Ŝe w tych populacjach jest większe zagroŝenie zachorowania na nowotwory złośliwe, tylko Ŝe jest więcej osób starszych. Aby móc porównywać między sobą populację wprowadzono standaryzację według wieku. Współczynnik standaryzowany zachorowalności (umieralności) według wieku uwzględnia strukturę danej populacji według wieku. Standaryzowany współczynnik zachorowalności (umieralności) według zgonów określa ile zachorowań (zgonów) wystąpiło by w danej populacji, gdyby struktura tej populacji była taka sama jak struktura wieku populacji przyjętej za standard. Jako standard najczęściej przyjmowana jest standardowa populacja świata, ale moŝna takŝe przyjąć standardową populację europy. Jednym słowem Standaryzowany współczynnik zachorowalności (umieralności) według wieku moŝna określić jako narzędzie do porównań badanych populacji. Strona 17

18 5 Omówienie Województwo Pomorskie w ostatnich latach naleŝało do województw o najwyŝszej zachorowalności i umieralności z powodu nowotworów złośliwych. Przez kilka ostatnich lat obserwowany był trend rosnący tych parametrów. Porównując standaryzowane współczynniki zachorowalności według wieku dla poszczególnych lat Województwo Pomorskie zarówno przed zmianą podziału administracyjnego w Polsce (Województwo Gdańskie) w 1999 oraz po podziale było jednym z najbardziej zagroŝonym województw w Polsce (patrz Tabela 5-1 i Tabela 5-2). W analizie tej trudno ocenić lata , kiedy w Polsce w ramach długotrwałego strajku lekarzy nie były wypełniane karty zgonu oraz karty zgłoszenia nowotworu i dane dotyczące tego okresu są znacznie uszczuplone. W większości prac dotyczących epidemiologii nowotworów w Polsce te lata są wykluczone z analizy. Od roku 2003 porównując standaryzowane współczynniki zachorowalności według wieku moŝna zauwaŝyć tendencje do obniŝenia tych współczynników na tle innych województw. Ale jest to za krótki okres obserwacji by moŝna formułować jednoznaczne wnioski. Rok MęŜczyźni Kobiety Tabela 5-1: Lista kolejności występowania Województwa Pomorskiego w Polsce wg standaryzowanego współczynnika zachorowalności w latach Strona 18

19 ANALIZA ZACHOROWAŃ I ZGONÓW NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM 2004r RównieŜ analizując standaryzowane współczynniki umieralności według wieku notuje się tendencje do zmniejszenia powyŝszego parametru w porównaniu do pozostałych województw w Polsce. Rok MęŜczyźni Kobiety Tabela 5-2: Lista kolejności występowania Województwa Pomorskiego w Polsce wg standaryzowanego współczynnika umieralności w latach Obowiązkiem kaŝdego rejestru jest oszacowanie kompletności rejestracji dla danego roku. Kompletność rejestracji dla kaŝdego rejestru co roku jest publikowany przez Krajowy Rejestr Nowotworów. Pozwala to na oceną jakości pracy poszczególnych rejestrów i jej poprawę. Obecnie notuje się poprawę rejestracji nowotworów. W 2003 roku kompletność rejestracji wynosiła 91 % w porównaniu do roku 1990, w którym kompletność rejestracji wynosiła 80%. Niestety w latach ze względu na protest lekarzy jakość rejestracji znacznie się obniŝyła. Miarą kompletności rejestracji jest wskaźnik zachorowania/zgony. Wskaźnik zachorowania/zgony jest ilorazem liczby nowo zarejestrowanych zachorowań ogółem i liczby zgonów z powodu nowotworów złośliwych w określonym przedziale czasu np rok. Za standard kompletności rejestracji nowotworów złośliwych w Polsce przyjęto wskaźniki zachorowań/zgonów w pięciu rejestrach (Dolnośląski Rejestr Nowotworów, Lubelski Rejestr Nowotworów, Podkarpacki Rejestr Strona 19

20 Nowotworów, Pomorski Rejestr Nowotworów i Świętokrzyski Rejestr Nowotworów) w latach W Pomorskim Rejestrze Nowotworów Złośliwych kompletność Rejestracji w 2003 roku wynosiła 1.36 w 2004 roku przy wskaźniku zachorowania/zgony dla Polski 1.4. W 2004 roku wskaźnik zachorowania/zgony dla Województwa Pomorskiego wynosił 1.31 przy obliczonym wskaźniku zachorowania/zgony dla całej Polski Z powyŝszych rozwaŝań wynika, Ŝe ocena zagroŝenia chorobami nowotworowymi mieszkańców Województwa Pomorskiego w ostatnich latach oraz trendów zachorowalności i umieralności wymaga dalszych, wieloletnich badań oraz poprawy jakości rejestracji nowych zachorowań i zgonów na nowotwory złośliwe. Strona 20

21 ANALIZA ZACHOROWAŃ I ZGONÓW NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM 2004r 6 Tabele i wykresy Tabela 6-1: Porównanie populacji Województwa Pomorskiego do Standardowej populacji świata. 5-letnie grupy wiekowe Populacja Woj. Pomorskiego Std. populacja świata (+) Tabela 6-2: Ilość osób w Województwie Pomorskim w podziale na grupy wiekowe oraz płeć w 2004 roku. 5-letnie grupy wiekowe MęŜczyźni Kobiety Ogólnie (+) Strona 21

22 Tabela 6-3: Liczba zachorowań męŝczyzn w podziale na rozpoznania oraz grupy wiekowe w roku 2004 w Województwie Pomorskim. ICD Sum C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C Strona 22

23 ANALIZA ZACHOROWAŃ I ZGONÓW NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM 2004r C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C D D D D D D D D D Ogółem Strona 23

24 Tabela 6-4: Liczba zachorowań kobiet w podziale na rozpoznania oraz grupy wiekowe w roku 2004 w Województwie Pomorskim ICD Sum C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C Strona 24

25 ANALIZA ZACHOROWAŃ I ZGONÓW NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM 2004r C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C D D D D D D D D D Ogółem Strona 25

26 Tabela 6-5: Współczynniki surowe dla zachorowań męŝczyzn w podziale na rozpoznania oraz grupy wiekowe w 2004 roku w Województwie Pomorskim. ICD Razem C ,7 6,7 10, ,5 C ,7 5,2 7,7 5,4 3, ,1 C ,2 6,1 3,5 0 2, ,8 C ,4 3, ,3 C ,5 8,5 5,2 7,7 8,1 3, ,9 C ,2 0 2,6 2, ,3 C ,2 1, , ,3 C , ,7 0 2,7 6, ,6 C C ,3 4,6 4,9 6,9 12,8 5,4 6,7 10,9 11,2 0 2,3 C ,3 3,7 1,7 7,7 0 3, ,9 C ,2 3,7 1,7 2,6 2, ,8 C ,2 1,7 0 2, ,3 C ,5 7,3 5,2 7,7 5,4 3,3 0 11,2 0 1,8 C ,7 2,6 2,7 3, ,4 C ,9 15,9 22,5 33,3 43,3 33,4 27,3 33,5 24 7,5 C ,3 8,1 15,9 32,9 58, ,2 120,2 245,7 240,3 17,3 C ,2 0 2, , ,5 C , , ,2 69, ,6 185,8 256,8 96,1 20,6 C ,6 0 6,7 10,9 11,2 0 0,6 C ,3 1,4 2,7 6,9 12,2 22,5 33,3 54,2 96,8 87,4 145,2 96,1 12 C ,3 2,4 1,7 2,6 0 3,3 10,9 11, C ,9 1,3 4,6 8,5 8,7 17,9 13,5 43,4 27,3 11,2 48,1 4,9 C ,4 1,7 2,6 13,5 13,4 10,9 33,5 0 1,7 C ,3 1,2 2, ,7 3,3 5,5 33, C ,3 8,1 8,5 27,7 43,5 40,6 43,4 60, ,8 C ,2 1,2 1, ,3 16,4 44,7 0 1 C ,4 0 1, ,2 C , , ,3 C ,4 4 6,9 19,5 31,1 48,6 35,2 43,4 38,2 22,3 72,1 9,5 C , , ,2 C ,1 0 5,8 8 65, ,9 465,9 634,5 699,4 714,7 648,7 97,5 C , , , ,3 C , ,6 0 3,3 5,5 11,2 0 0,5 C , ,1 C , , , ,5 C ,2 0 1,7 2, ,3 C , ,6 2,9 2,7 1,2 6,1 6,9 12,8 10,8 30,1 16,4 11,2 48,1 3,9 C ,9 2,7 12,7 12,2 22,5 48,6 86,7 146,9 191,2 145,2 288,3 18,1 C ,7 5,2 5,1 2,7 13,4 10, ,5 C C , , ,2 C , , ,3 C , , ,6 2, ,2 24 0,6 C ,4 1,7 5, ,2 0 0,6 C C C C C C C C C , ,4 0 10,9 11,2 0 0,6 C ,5 8,5 41,5 51, ,3 672,8 26,1 C ,4 5,2 14,5 10,2 5,8 2,7 4,6 2,4 3, , ,3 Strona 26

27 ANALIZA ZACHOROWAŃ I ZGONÓW NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM 2004r C C ,8 18,3 31,1 33,3 48,8 43,4 49, ,1 10,2 C C , ,5 11,2 0 0,3 C , ,2 15,9 34,6 30,7 92, ,8 223,3 360,4 20,6 C C , , ,2 C ,1 C71 3,4 0 1,3 2,2 0 2,2 2,6 2,9 4 6,9 13,4 17,3 25,6 37,9 26,7 38,2 22,3 24 7,8 C , , , ,2 0 0,4 C ,3 4,3 1,3 1,2 1,2 0 2,6 2,7 6, C , , ,2 C C ,6 2,7 6,7 0 11,2 24 0,6 C , ,1 C ,6 5,4 3, ,4 C ,1 C , ,4 2,7 5,8 31,7 50,2 66,6 92,1 136,9 207,6 256,8 360,4 22,6 C ,1 4,5 1,3 4,3 1,3 2,3 1,2 3,5 2, ,5 11,2 0 2,2 C ,7 0 5,5 11,2 0 0,3 C ,1 1,1 1,3 2,9 2,7 0 1,2 0 5,1 5,4 6,7 5,5 22,3 0 1,7 C C , , ,1 1,7 2,6 5,4 13,4 10,9 22,3 0 1,8 C C ,2 1,2 8,7 5,1 10,8 33,4 10,9 22,3 0 2,5 C91 0 1, ,2 2, ,2 1,2 3,5 5,1 5,4 23,4 21,9 44,7 72,1 3,1 C ,1 1 2,2 0 1,4 4 3,5 2,4 5,2 10, ,9 11,2 48,1 3,5 C C ,6 2, ,2 C ,7 0 2,7 0 5,5 11,2 0 0,4 C , , ,3 C D D , , ,2 D D D D , ,1 D D D Ogółem 3,4 1,5 2,5 13,2 18,9 31, ,8 66,6 212,2 423,6 669,7 1077,9 1530,4 2130,4 2480,7 2903,4 3435,8 335,3 Strona 27

28 Tabela 6-6: Współczynniki surowe dla zachorowań kobiet w podziale na rozpoznania oraz grupy wiekowe w 2004 roku w Województwie Pomorskim. ICD Razem C , ,1 C ,1 0 1, ,2 C ,1 1,6 2,2 4, ,8 0 0,6 C , , ,2 C ,1 1,1 1,6 2,2 0 2, ,5 C , ,1 C ,8 0 0,1 C , ,1 0 2,2 2,1 2,4 3 4,8 0 0,6 C , , ,2 C , , ,3 C , ,1 C ,3 1, ,4 C C , ,1 C ,6 2, ,8 0 0,3 C ,2 1,1 7,9 0 6,3 4,7 14,9 14,3 8,2 2 C ,7 4,4 8 11,1 17, ,4 71,7 90,5 106,3 10,6 C ,3 1, ,2 2,1 4, ,6 C ,1 1,3 3 2, ,3 26,9 41,8 44,2 82,8 98,6 204,9 155,4 19,4 C , , ,3 C ,3 0 1,3 3,3 16,1 22,2 17,6 35,7 42,6 26,9 57,2 32,7 9 C ,3 3,2 2,2 2, ,5 8,2 1 C ,1 0 1, ,6 16,8 7,1 14,9 38,1 81,8 3,5 C ,3 1,1 2,3 6, ,2 29,9 42,9 65,4 5 C ,3 1,6 6,6 4,2 7,1 11,9 14,3 24,5 1,9 C ,7 2,2 14,9 9,5 19,8 16, ,8 38,1 106,3 9 C ,1 1,1 1,6 0 2,1 2,4 11,9 9,5 0 1 C , ,3 C ,4 0,2 C ,7 3,3 1,1 6,3 4,4 4,2 2,4 3 4,8 0 1,5 C C ,8 60,8 64,9 101,1 109,3 132,4 164,3 152,5 163,5 33,8 C ,5 0 1, ,2 2, ,4 C ,2 1, , ,4 C C , ,1 C , , ,8 0 0,4 C ,1 1,1 0 3,9 4,5 4 4,4 8 7,9 8,8 6,3 11,8 11,9 23,8 24,5 4,5 C ,9 5,4 7,8 18,3 17,4 26,4 42,1 73,3 113, ,8 15,3 C ,1 1, ,1 2, ,4 C C ,1 2, ,2 C , , , ,3 C ,3 0 1,1 3,2 2,2 8,4 2,4 0 4,8 0 1 C ,1 1, ,7 49,5 82,3 97,5 123,5 167,1 147, ,4 119,1 163,5 52,8 C ,5 1,3 0 2,3 3,2 2,2 2,1 14,2 14,9 14,3 16,4 2,1 C ,3 0 1,1 1,6 0 2,1 7,1 3 4,8 8,2 0,9 C ,4 7,8 13,4 41,5 35,6 44,7 45,9 35,2 35,7 21,3 47,8 28,6 16,4 19,2 C , ,8 44,3 85,7 92,5 66,2 74, ,7 20,2 C ,1 2,4 0 4,8 0 0,3 C ,1 1,1 5,2 4, ,9 50,4 34,8 39,6 52,6 54,4 47,8 57,2 65,4 19 C , ,3 16,4 0,5 C C C C C Strona 28

29 ANALIZA ZACHOROWAŃ I ZGONÓW NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM 2004r C ,3 0 1,3 2,2 6,9 15,8 13,2 10,5 18,9 44,8 47,7 57,2 6,3 C C , ,2 0,3 C ,7 1,1 2,3 6,3 8,8 12,6 11,8 38,8 14,3 40,9 4 C C , ,1 1, ,4 C ,1 4, ,4 0,5 C71 3,6 1, ,2 1,3 0 6,7 11,1 5,7 11,1 19,8 16,8 23,6 26,9 42,9 0 7 C , ,2 2,4 0 4,8 0 0,4 C ,1 0 3,9 7,4 2,7 3,3 10,3 7,9 2,2 6,3 7, ,2 3,5 C , ,1 C , ,1 C , ,2 2,4 0 4,8 40,9 0,9 C C , ,4 0,4 C , ,1 C , ,5 4 7,8 12,6 15,8 26,4 46,3 66,2 116,5 166,8 220,8 17,5 C81 0 1, ,3 2, ,1 0 2,2 4,2 2, ,4 C ,1 4, ,3 C ,1 1, ,3 1,1 6,3 6,6 6,3 4,7 6 9,5 8,2 2 C , ,2 0 2,4 0 4,8 0 0,4 C , ,7 11,9 4,8 16,4 0,9 C C ,6 8,8 6,3 11,8 20,9 19,1 16,4 2,3 C ,1 0 1, ,4 3,2 4,4 6,3 9,5 9 19,1 16,4 2,2 C , ,7 4,4 5,7 3,2 4,4 6,3 9,5 9 14,3 0 2,8 C C , , ,2 C , ,5 0 0,4 C , ,2 0,2 C D D D D D , , ,2 D ,2 2, ,5 D ,3 1,5 0 1,1 3,4 1, ,6 D D Ogółem 3,6 3,2 0 3,4 16,1 19,1 48,4 83,1 176,6 276,8 441,4 531,9 718,9 824,2 995,5 1296,4 1458,3 1717,1 296,2 Strona 29

30 Tabela 6-7: Zarejestrowane zachorowania na nowotwory męŝczyzn wg umiejscowienia w 2004 roku w Województwie Pomorskim. ICD 10 Nazwa rozpoznania Liczba Wsp sur Wsp std % Miejsce C00 Nowotwory złośliwe wargi 5 0,5 0,3 0,14 31 C01 Nowotwór złośliwy nasady języka 12 1,1 0,9 0,34 25 C02 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych części języka 9 0,8 0,6 0,25 28 C03 Nowotwór złośliwy dziąsła 3 0,3 0,2 0,08 33 C04 Nowotwór złośliwy dna jamy ustnej 20 1,9 1,5 0,56 21 C05 Nowotwór złośliwy podniebienia 3 0,3 0,2 0,08 33 C06 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych części jamy ustnej 3 0,3 0,2 0,08 33 C07 Nowotwór złośliwy ślinianki przyusznej 6 0,6 0,5 0,17 30 C08 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych duŝych gruczołów ślinowych C09 Nowotwory złośliwe migdałka 25 2,3 1,8 0,7 19 C10 Nowotwór złośliwy części ustnej gardła (oropharynx) 10 0,9 0,8 0,28 27 C11 Nowotwór złośliwy części nosowej gardła (nasopharynx) 8 0,8 0,6 0,22 29 C12 Nowotwór złośliwy zachyłka gruszkowatego 3 0,3 0,2 0,08 33 C13 Nowotwór złośliwy części krtaniowej gardła (hypopharynx) 19 1,8 1,4 0,53 22 C14 Nowotwór złośliwy o innym i bliŝej nieokreślonym umiejscowieniu w obrębie wargi, jamy ustnej i gardła 4 0,4 0,3 0,11 32 C15 Nowotwór złośliwy przełyku 80 7,5 6 2,24 12 C16 Nowotwór złośliwy Ŝołądka ,3 13,6 5,16 6 C17 Nowotwór złośliwy jelita cienkiego 5 0,5 0,4 0,14 31 C18 Nowotwór złośliwy okręŝnicy ,6 15,9 6,14 4 C19 Nowotwór złośliwy zgięcia esiczo-odbytniczego 6 0,6 0,4 0,17 30 C20 Nowotwór złośliwy odbytnicy ,2 3,59 7 C21 Nowotwór złośliwy odbytu i kanału odbytu ,8 0,31 26 C22 Nowotwór złośliwy wątroby i przewodów Ŝółciowych wewnątrzwątrobowych 52 4,9 3,9 1,46 13 C23 Nowotwór złośliwy pęcherzyka Ŝółciowego 18 1,7 1,2 0,5 23 C24 Nowotwór złośliwy innych i nie określonych części dróg Ŝółciowych ,8 0,31 26 C25 Nowotwór złośliwy trzustki 94 8,8 7 2,63 10 C26 Nowotwór złośliwy innych i niedokładnie określonych narządów trawiennych ,7 0,31 26 C30 Nowotwór złośliwy jamy nosowej i ucha środkowego 2 0,2 0,2 0,06 34 C31 Nowotwór złośliwy zatok przynosowych 3 0,3 0,2 0,08 33 C32 Nowotwór złośliwy krtani 101 9,5 7,7 2,83 9 C33 Nowotwór złośliwy tchawicy 2 0,2 0,1 0,06 34 C34 Nowotwór złośliwy oskrzela i płuca ,5 76,2 29,0 9 C37 Nowotwór złośliwy grasicy 3 0,3 0,2 0,08 33 C38 Nowotwór złośliwy serca, śródpiersia i opłucnej 5 0,5 0,4 0,14 31 C39 Nowotwór złośliwy innych i niedokładnie określonych części układu oddechowego i narządów klatki piersiowej 1 0,1 0,1 0,03 35 C40 Nowotwór złośliwy kości i chrąstki stawowej kończyn 5 0,5 0,4 0,14 31 C41 Nowotwór złośliwy kości i chrząstki stawowej o innym i nieokreślonym umiejscowieniu 3 0,3 0,2 0,08 33 C43 Czerniak złośliwy skóry 41 3,9 3,1 1,15 15 C44 Inne nowotwory złośliwe skóry ,1 14,2 5,41 5 C45 Międzybłoniak 16 1,5 1,2 0,45 24 C46 Mięsak Kaposi'ego C47 Nowotwory złośliwe nerwów obwodowych i autonomicznego układu nerwowego 2 0,2 0,2 0,06 34 C48 Nowotwór złośliwy przestrzeni zaotrzewnowej i otrzewnej 3 0,3 0,3 0,08 33 C49 Nowotwory złośliwe tkanki łącznej i innych tkanek miękkich 6 0,6 0,5 0,17 30 C50 Nowotwór złośliwy sutka 6 0,6 0,4 0,17 30 C51 Nowotwór złośliwy sromu Strona 30

31 ANALIZA ZACHOROWAŃ I ZGONÓW NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM 2004r C52 Nowotwór złośliwy pochwy C53 Nowotwór złośliwy szyjki macicy C54 Nowotwór złośliwy trzonu macicy C55 Nowotwór złośliwy nieokreślonej części macicy C56 Nowotwór złośliwy jajnika C57 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych Ŝeńskich narządów płciowych C58 Nowotwór złośliwy łoŝyska C60 Nowotwór złośliwy prącia 6 0,6 0,4 0,17 30 C61 Nowotwór złośliwy gruczołu krokowego ,1 20,6 7,79 2 C62 Nowotwór złośliwy jądra 46 4,3 3,7 1,29 14 C63 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych męskich narządów płciowych C64 Nowotwór złośliwy nerki za wyjątkiem miedniczki nerkowej ,2 8 3,05 8 C65 Nowotwór złośliwy miedniczki nerkowej C66 Nowotwór złośliwy moczowodu 3 0,3 0,2 0,08 33 C67 Nowotwór złośliwy pęcherza moczowego ,6 15,8 6,14 4 C68 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych narządów moczowych C69 Nowotwór złośliwy oka 2 0,2 0,1 0,06 34 C70 Nowotwór złośliwy opon 1 0,1 0,1 0,03 35 C71 Nowotwór złośliwy mózgu 83 7,8 6,6 2,33 11 C72 Nowotwór złośliwy rdzenia kręgowego, nerwów czaszkowych i innych części centralnego systemu nerwowego 4 0,4 0,3 0,11 32 C73 Nowotwór złośliwy tarczycy ,9 0,31 26 C74 Nowotwór złośliwy nadnerczy 2 0,2 0,1 0,06 34 C75 Nowotwór złośliwy innych gruczołów wydzielania wewnętrznego i struktur pokrewnych C76 Nowotwór złośliwy umiejscowień innych i niedokładnie określonych 6 0,6 0,5 0,17 30 C77 Wtórne i nieokreślone nowotwory węzłów chłonnych 1 0,1 0,1 0,03 35 C78 Wtórne nowotwory złośliwe układu oddechowego i trawiennego 4 0,4 0,3 0,11 32 C79 Wtórny nowotwór złośliwy innych umiejscowień 1 0,1 0,1 0,03 35 C80 Nowotwór złośliwy bez określenia jego umiejscowienia ,6 17,6 6,75 3 C81 Choroba Hodgkina 23 2,2 1,8 0,64 20 C82 Chłoniak nieziarniczy guzkowy (grudkowy) 3 0,3 0,2 0,08 33 C83 Chłoniaki nieziarnicze rozlane 18 1,7 1,4 0,5 23 C84 Obwodowy i skórny chłoniak z komórek T C85 Inne i nieokreślone postacie chłoniaków nieziarniczych 19 1,8 1,3 0,53 22 C88 Złośliwe choroby immunoproliferacyjne C90 Szpiczak mnogi i nowotwory z komórek plazmatycznych 27 2,5 1,9 0,76 18 C91 Białaczka limfatyczna 33 3,1 2,6 0,92 17 C92 Białaczka szpikowa 37 3,5 2,9 1,04 16 C93 Białaczka monocytowa C94 Inne białaczki określonego rodzaju 2 0,2 0,2 0,06 34 C95 Białaczka z komórek nieokreślonego rodzaju 4 0,4 0,3 0,11 32 C96 Inny i nieokreślony nowotwór złośliwy tkanki limfatycznej, krwiotwórczej i tkanek pokrewnych 3 0,3 0,2 0,08 33 C97 Nowotwory złośliwe niezaleŝnych (pierwotnych) mnogich umiejscowień D00 Rak in situ jamy ustnej, przełyku i Ŝołądka D01 Raki in situ innych i nieokreślonych części narządów trawiennych 2 0,2 0,1 0,06 34 D02 Rak in situ ucha środkowego i układu oddechowego D03 Czerniak in situ D04 Rak in situ skóry D05 Rak in situ sutka 1 0,1 0,1 0,03 35 D06 Rak in situ szyjki macicy D07 Rak in situ innych i nieokreślonych narządów płciowych D09 Rak in situ innych i nieokreślonych umiejscowień Ogółem ,3 263,4 Strona 31