PRZYK ADOWY ARKUSZ EGZAMINACYJNY FIZYKA I ASTRONOMIA POZIOM PODSTAWOWY. Czas pracy 120 minut. Instrukcja dla zdajàcego

Transkrypt

1 PRZYK ADOWY ARKUSZ EGZAMINACYJNY FIZYKA I ASTRONOMIA Intrukcja dla zdajàcego POZIOM PODSTAWOWY Cza pracy 120 inut 1. Sprawdê, czy arkuz egzainacyjny zawiera 12 tron (zadania 1 18). Ewentualny brak zg oê przewodniczàceu zepo u nadzorujàcego egzain. 2. Rozwiàzania zadaƒ i odpowiedzi zapiz w iejcu na to przeznaczony. 3. W rozwiàzaniach zadaƒ przedtaw tok rozuowania prowadzàcy do otatecznego wyniku oraz pai taj o jednotkach. 4. Piz czytelnie; u ywaj d ugopiu/pióra tylko z czarny tuze/atraente. 5. Nie u ywaj korektora. B dne zapiy wyraênie przekreêl. 6. Zapiy w brudnopiie nie b dà oceniane. 7. Podcza egzainu o na korzytaç z karty wybranych wzorów i ta ych fizycznych, linijki oraz kalkulatora. Za rozwiàzanie wzytkich zadaƒ o na otrzyaç àcznie 50 punktów. yczyy powodzenia Arkuz opracowany przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON na wzór oryginalnego arkuza aturalnego

2 2

3 ZADANIA ZAMKNI TE W zadaniach od 1 do 10 wybierz i zaznacz w karcie odpowiedzi jednà poprawnà odpowiedê. Zadanie 1. (1 pkt) Jàdro atou toru zawiera 90 protonów. Ato toru A. 0 C B. 180 C - C. 144, $ C D. 80 C 232 Th 90 a adunek równy: Zadanie 2. (1 pkt) Na wykreie przedtawiono zale noêç po o enia od czau w pewny ruchu. S() t() Po up ywie 7 ruchu zybkoêç cia a oiàgn a wartoêç: A. 42 B. 0 C. 6 7 D. 21 Zadanie 3. (1 pkt) Cia o o aie 02, kg poruza i po okr gu o proieniu 2 pod dzia anie i y doêrodkowej o wartoêci 10 N. Pr dkoêç liniowa tego cia a a wartoêç: A. 10 B. 9 C. 11 D. 40 k h Zadanie 4. (1 pkt) Wka to dokoƒczenie zdania, które jet fa zywe. Teoria heliocentryczna foru owana przez Miko aja Kopernika ówi o ty, e: A. planety krà à po orbitach ko owych. B. S oƒce jet Êrodkie WzechÊwiata. C. Zieia jet Êrodkie WzechÊwiata. D. ca y uk ad planetarny jet zakni ty ferà gwiazd ta ych. 3

4 Zadanie 5. (1 pkt) Na wykreie przedtawiono izotery dla jednakowych a tego aego gazu. Na jego podtawie o na twierdziç, e: A. T > T 2 1 B. dla v = v, zale noêç i dzy wartoêciai ciênieƒ wynoi: p > p C. T > T 1 2 D. dla p = p 1 2, zale noêç i dzy wartoêciai obj toêci wynoi: v > v 1 2 p T 1 T 2 V Zadanie 6. (1 pkt) Próbka izotopu pewnego pierwiatka proieniotwórczego zawiera 10 4 jàder o czaie po owicznego zaniku równy 10 dni. Po pi ciu dniach liczba aktywnych jàder b dzie wynoiç oko o: A B C D Zadanie 7. (1 pkt) Z powierzchni Ziei wyrzucono pionowo do góry cia o o aie 3 kg, któreu nadano energi kinetycznà 300 J. Na jakà wyokoêç dotrze cia o (poiƒ opory powietrza)? A. 15 B. 20 C. 10 D. 25 Zadanie 8. (1 pkt) Trawaj jedzie z pr dkoêcià 7. W pewny oencie otorniczy zaczyna haowanie. Si a oporu podcza haowania tanowi 20% ci aru trawaju. Trawaj zatrzya i po: A. 35 B. 35, C. 38, D. 38 Zadanie 9. (1 pkt) Czàtka o adunku q wpada w jednorodne pole agnetyczne o indukcji B protopadle do jego linii. Dzia ajàca na czàtk i a Lorentza odgrywa rol i y doêrodkowej, w wyniku czego tore poruzajàcej i czàtki jet okràg o proieniu r. P d tej czàtki jet równy: A. p = Br q Bq B. p = r C. p = Bqr D. p = Bqr 2 Zadanie 10. (1 pkt) Na granic dwóch oêrodków pada wiàzka Êwiat a bia ego, pod taki kàte a, e proieƒ Êwiat a fioletowego za auje i pod kàte 90c. Wiedzàc, e n > n o kàcie b, b dàcy kate za aania fiol. czerw. proienia Êwiat a czerwonego, powiey, e: A. a< b <90c. B. 0c < b< a. C. proieƒ Êwiat a czerwonego ulega ca kowiteu wewn trzneu odbiciu. D. b = 90c. 4

5 ZADANIA OTWARTE Zadanie 11. Wahad o (7 pkt) Przypiezenie grawitacyjne na powierzchni Ziei o ey potwierdziç wieloa etodai. Jednà z nich jet zatoowanie do tego celu wahad a protego (2 pkt) Do okreêlenia wartoêci przypiezenia grawitacyjnego u yto wahad a protego o d ugoêci 2. Wahad o wprawiono w ruch wahad owy i zierzono jego okre równy 285,. Podaj przypiezenie grawitacyjne w ty iejcu (2 pkt) Wiedzàc, e okrey dwóch wahade ajà i do iebie jak 5: 3, podaj, w jaki tounku pozotajà d ugoêci tych wahade (3 pkt) Zegar wahad owy zaopatrzony jet w wahad o. Za ó y, e jet to wahad o prote. Po uiezczeniu tego zegara na Ki ycu jego wkazania ulegnà zianie. Czy taki zegar b dzie i póênia, czy te piezy? Co trzeba zrobiç, aby wkazania zegara na Ziei i na Ki ycu by y takie ae? Odpowiedzi uzaadnij. Do obliczeƒ przyjij, e g = g 6 1. K Z 5

6 Zadanie 12. Foton (5 pkt) Aby zaz o zjawiko fotoelektryczne zewn trzne, padajàce na p ytk etalu fotony uzà ieç odpowiednià energi, a ÊciÊlej ówiàc cz totliwoêç. Minialna cz totliwoêç, przy której zachodzi zjawiko fotoelektryczne, noi nazw cz totliwoêci granicznej (3 pkt) Wiàzka fotonów pada na fotokatod wykonanà ze rebra. Praca wyjêcia elektronów z powierzchni rebra wynoi 55, ev. Oblicz, jaka powinna byç inialna cz totliwoêç padajàcego proieniowania, aby zaz o zjawiko fotoelektryczne (2 pkt) - Na powierzchni fotokatody niklowej pada proieniowanie o d ugoêci fali = 2$ Praca dla niklu wynoi 5 ev. Oblicz, jakà energi kinetycznà uzykajà wybite z powierzchni niklu fotoelektrony. 6

7 Zadanie 13. Statek koiczny (5 pkt) Statek koiczny poruza i z pr dkoêcià 08, c (2 pkt) Wiedzàc, e tatek koiczny poruza i przez 25 lat z podanà pr dkoêcià, oblicz, ile lat up yn o w ty czaie na Ziei (3 pkt) Protokàtne lutro o wyiarach (zierzonych w poczynku) 15, # 25, uiezczono na tatku koiczny. Statek poruza i z podanà pr dkoêcià wzgl de Ziei, w kierunku d u zego wyiaru lutra. Oblicz wyiary lutra zierzone przez atronaut podró ujàcego tatkie koiczny. Zadanie 14. Uk ad S oneczny (4 pkt) (2 pkt) Planety Uk adu S onecznego poruzajà i po elipach zgodnie z prawai Keplera. Za kilkadzieiàt lat wzytkie planety utawià i w jednej linii. Co i wówcza tanie? Odpowiedê uzaadnij. 7

8 14.2. (2 pkt) Ki yc znajduje i od Ziei w odleg oêci równej oko o 60, 3 jej proienia. Oblicz, ile czau potrzebuje Êwiat o, które odbija i od tarczy Ki yca, aby dotrzeç do Ziei. Zadanie 15. Praca (5 pkt) Na pewnej wyokoêci nad zieià znajduje i cia o o aie 100 kg (2 pkt) Oblicz, jakà prac wykona cia o, padajàc z wyokoêci 20. Poiƒ opory powietrza (3 pkt) Cia o pad o na ziei z wyokoêci 30. Tu przed upadkie oiàgn o pr dkoêç o wartoêci 20. Oblicz prac i oporu. Jaka cz Êç poczàtkowej energii padajàcego cia zota a zaieniona na jego energi kinetycznà? 8

9 Zadanie 16. (6 pkt) Dana jet oczewka dwuwypuk a, o proieniach krzywizn r = r = 8 c, wykonana ze zk a o wpó czynniku za aania 15., (3 pkt) Oblicz ognikowà i zdolnoêç zbierajàcà tej oczewki (3 pkt) Oblicz, w jakiej odleg oêci od oczewki trzeba utawiç ekran, aby uzykaç obraz pozorny proty i pi ciokrotnie powi kzony. Zadanie 17. Grzejnik elektryczny (3 pkt) Na grzejniku elektryczny podane à oznaczenia: 230 V, 50 Hz, 2000 W (1 pkt) WyjaÊnij znaczenie podanych paraetrów. 9

10 17.2. (1 pkt) Oblicz, jakà iloêç ciep a wydzieli grzejnik w ciàgu 5 h pracy. Wyraê t wielkoêç w kwh (1 pkt) Oblicz kozt pobranej energii, jeêli 1 kwh koztuje netto 35 gr (nie zaponij o 22% podatku VAT). Zadanie 18. Skrzypce (5 pkt) D ugoêç truny zaocowanej w krzypcach i napr onej wynoi 32, 5 c (2 pkt) Wyprowadê wzór okreêlajàcy d ugoêci fal, jakie ogà powtaç w trunie krzypiec. Oblicz najd u zà z nich. 10

11 18.2. (1 pkt) Oblicz pr dkoêç rozchodzenia i tonu podtawowego w tej trunie, jeêli wydaje ona dêwi k a o cz totliwoêci f = 440 Hz (2 pkt) Wyznacz, o ile nale a oby wyd u yç trun, aby uzykaç dêwi k c, o 12razy, d u zej d ugoêci fali. 11

12 BRUDNOPIS (nie podlega ocenie) 12