Kapitał ludzki województwa mazowieckiego

Transkrypt

1 Kapitał ludzki województwa mazowieckiego Województwo mazowieckie jest największym zarówno pod względem powierzchni jak i liczby mieszkańców regionem w Polsce. Według informacji zebranych podczas Narodo wego Spisu Powszechnego przeprowadzonego w marcu 2011 r. było zamieszkane przez 5369 tys. ludzi. Do głównych ośrodków miejskich województwa należą: Warszawa, Radom, Płock i Siedlce. Warszawa jest nie tylko największym miastem w województwie, ale także w całej Polsce (zamieszkuje ją ponad 1,7 mln ludzi). Stolica Polski stanowi także główny ośrodek biznesowy kraju. Większość central międzynarodowych firm zlokalizowana jest właśnie tutaj; w mieście znajduje się też najwięcej centrów SSC/BPO. Według ABSL w 2010 r. było ich tu 54 i zatrudniały one osób. Oznacza to, że 16,9 % osób zatrudnionych w centrach usług biznesowych pod koniec 2010 r. pracowało w Warszawie. Liczba ta wzro sła o 39% od roku W Tabeli 1. znajduje się lista Tabela 1. Wybrane centra SSC/BPO w Warszawie wraz z obsługiwanymi procesami Nazwa firmy Royal Bank of Scotland Accenture AVON EMEA Citi Group Euronet First Data (PolCard) Sitel Polska Esselte Schneider Electric SSC Annik Technology Services Jones Lang LaSalle SSC CBRE Facility Management Colgate Palmolive Services Poland Procter & Gamble Tchibo Źródło: Hays Poland Obsługiwane procesy, IT, Operations, IT, BPO, CC Card transactions Contact Centre Data Analysis IT, KPO wybranych centrów SSC/BPO wraz z obsługiwanymi przez nie procesami. Jednym z czynników decydujących o tak dużej popularności Warszawy jako lokalizacji centrów SSC/BPO jest fakt, że miasto dysponuje wysoko wykwalifikowaną siłą roboczą. Studenci w Warszawie Warszawa jest największym centrum akademickim w Polsce. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w mieście znajdowało się 78 szkół wyższych, a w całym województwie mazowieckim 107, co stanowiło prawie jedną czwartą wszys tkich uczelni w Polsce. Do najważniejszych uczelni w Warszawie należą: Uniwersytet Warszawski, Politechnika Warszawska oraz Szkoła Główna Handlowa. Od roku 2007 zajmują one miejsca w pierwszej dziesiątce najlepszych uczelni wyższych przygotowywanym przez miesięcznik Perspektywy. W roku 2011 zajęły one również pierwsze miejsca w rankingu wg typów uczelni. Uniwersytet Warszawski jest największą polską uczelnią pod koniec roku 2011 na 37 kierunkach i ponad 100 specjalnościach studiowało niemal 52 tys. studentów. Warto również wspomnieć, że ten ośrodek kształcenia jako jeden z dwóch w Polsce znalazł się na prestiżowej Liście Szanghajskiej zawierającej najlepsze uczelnie na świecie. Tabela 2. Średnie miesięczne wynagrodzenia brutto w centrach SSC/BPO Źródło: Hays Poland Najczęściej oferowane Minimum Maximum Junior Specialist Specialist Senior Specialist/ Team Leader marzec / kwiecień 2012

2 Politechnika Warszawska jest według danych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego najczęściej wybieraną uczelnią w Polsce i to nieprzerwanie, począwszy od roku Przy rekrutacji na rok akademicki 2011/2012, na każde miejsce na PW przypadało 8,7 kandydata. W roku 2012 na 19 wy działach i 29 kierunkach uczyło się razem ponad 36 tys. stu dentów, w tym niemal tysiąc doktorantów i prawie 2,5 tys. uczestników studiów podyplomowych. Rysunek 1. Miejsce pochodzenia osób rozpoczynających studia w Warszawie Szkoła Główna Handlowa jest jedną z 5 państwowych uczelni ekonomicznych w Polsce. Co roku kończy ją ok. 2,5 tys. osób. SGH oferuje zajęcia na 9 kierunkach, w tym unikalnym, prowadzonym tylko na tej uczelni: Metody Ilościowe w Ekonomii i Systemy Informacyjne. Potwierdzeniem wysokiego poziomu nauczania w SGH jest członkostwo w elitarnej organizacji CEMS Global Alliance in Management Education, która zrzesza 27 wiodących uczelni zarządzania z całego świata. W województwie mazowieckim pod koniec roku 2010 na studia uczęszczało ponad 323 tys. osób (wg GUS), co stanowiło około 17,5% wszystkich studentów w Polsce. Znacząca większość, bo prawie 80%, wybrało jedną z uczelni warszawskich. Warto również wspomnieć, że mimo niekorzystnej sytuacji demograficznej, liczba absolwentów w stolicy rośnie nieprzerwanie od roku Dane te zostały przedstawione na Wykresie 1. Wykres 1. Liczba absolwentów w Warszawie Źródło: GUS, BDL Kierunki najbardziej interesujące z punktu widzenia inwestorów z sektora SSC/BPO to ekonomia/ zarządzanie, IT oraz inżynieria. W roku 2010 kierunki ekonomiczne w stolicy ukończyło ponad 18 tys., techniczne prawie 2500, a informatyczne 1700 osób. W przypadku każdej z tych specjalności rynek warszawski należy do największych w Polsce, a w przypadku kierunków ekonomicznych jest wręcz największy. Warto również wspomnieć, że w latach Źródło: Tworzenie i absorpcja kapitału ludzkiego w polskich miastach akademickich. Raport zanotowano w Warszawie wzrost liczby absolwentów kierunków ekonomicznych o 25%. Warszawskie uczelnie przyciągają studentów zarówno z obszaru całego województwa, między innymi Radomia i Siedlec, jak i z całego kraju, w tym przede wszystkim z sąsiadujących województw: podlaskiego, łódzkiego, lubelskiego i świętokrzyskiego. Miejsca pochodzenia osób rozpoczynających studia w Warszawie zaznaczone zostały na Rysunku 1. Skalę popularności Warszawy jako miejsca rozpoczynania edukacji wyższej obrazuje wskaźnik zwany skolaryzacją netto. Pokazuje on liczbę studentów w stosunku do liczby osób w wieku lat. Jeśli jest ona większa od 100% oznacza to, że obszar przyciąga studentów spoza swoich granic. Dla Warszawy wskaźnik ten wynosi 251%, co oznacza, że na każdą osobę w wieku studenckim przypada 2,5 studentów. Jest to jeden z najwyższych wskaźników w Polsce. Odpowiednie wykształcenie nie jest jednak jedynym czynnikiem decydującym o lokalizacji centrów SSC/BPO. Równie istotna, a czasami nawet ważniejsza jest znajomość języków obcych. Od roku 2010 istnieje w Polsce badanie, która pozwala zmierzyć jej poziom Bilans Kapitału Ludzkiego. W ramach projektu badawczego przebadano ponad 30 tys. studentów, z których prawie 4,5 tys. pocho dziło z Warszawy. marzec / kwiecień

3 Wykres 2. Znajomość języków obcych wśród studentów Wykres 3. Studeci w Radomiu wg kierunków studiów 100% 92,3% informatyczne 3,7% 80% 3,7% 3,9% 5,2% 19,2% ochrona środowiska 3,9% usługi transportowe 5,2% 60% 5,3% biologiczne 7,0% 40% 36,7% 7,0% medyczne 7,3% pedagogiczne 14,5% 20% 17,4% 7,3% 18,2% ekonomia i administracja 15,6% społeczne 18,2% 0% Angielski Niemiecki Francuski 11,4% 8,2% 4,3% 4,9% Rosyjski Hiszpański Włoski Inne 14,5% 15,6% inżynieryjno-techniczne 19,2% pozostałe 5,3% Źródło: Bilans Kapitału Ludzkiego Źródło: GUS, BDL Wyniki sondażu dotyczącego znajomości języków obcych przedstawiono na Wykresie 2. Dowodzą one, że najpopularniejszym językiem obcym wśród studentów w stolicy pozostaje angielski jego znajomość zadekla rowało ponad 92% z nich. Drugie miejsce zajmuje język niemiecki, a trzecie francuski. Warszawskie uczelnie dysponują jednocześnie jedną z najszerszych ofert studiów filologicznych. Oprócz nauki popularnych języków europejskich takich jak angielski, niemiecki czy francuski studenci mogą wybrać kierunki takie jak Hebraistyka, Sinologia, Afrykanistyka czy Orientalistyka. Radom drugi po Warszawie ośrodek akademicki na Mazowszu Warszawa nie jest jedynym ośrodkiem akademickim na Mazowszu ani też jedynym miastem gotowym na przyjęcie inwestycji z sektora SSC/BPO. Eksperci firmy doradztwa personalnego Hays Poland w ostatnich miesiącach obserwowali zwiększone zainteresowanie inwestorów mniejszymi miastami w Polsce. Coraz częściej centra, które przejmują dodatkowe procesy lub zdobywają nowych klientów i muszą zwiększyć zatrudnienie, decydują się oddelegować pro stsze procesy do mniejszego, a zarazem tańszego ośrodka w Polsce (onshoring), zamiast przenosić je na odległe rynki (offshoring). W Radomiu, wg danych GUS na koniec roku 2010, istniało 8 szkół wyższych, na których studiowało ok. 15 tys. osób. Najważniejszą i jednocześnie największą uczelnią radomską jest Politechnika Radomska: na koniec roku 2011 na 6 wydziałach i 26 kierunkach tej szkoły kształciło się ponad 8 tys. studentów. Oprócz Politechniki do głównych uczelni w mieście należały Wyższa Szkoła Handlowa oraz Wyższa Szkoła Biznesu, kształcące przede wszystkim na kierunkach administracyjnych. Rozkład studentów w Radomiu wg kierunków przedstawiony został na Wykresie 3. Tym, co wyróżnia Radom wśród innych ośrodków akademickich jest bardzo wysoki procent studentów wybierających kierunki inżynieryjno-techniczne. W roku 2010 studiowało na nich 19,2% studentów, podczas gdy w całej Polsce było to zaledwie 3,8%. Również średnie szkolnictwo techniczne cieszy się w Radomiu dużą popularnością: aż 36,8% wszystkich absol wentów gimnazjów decydowało się na dalsze kształ cenie w technikach. Warto również zaznaczyć, że w Radomiu zlokalizowana jest najlepsza szkoła tego typu w województwie mazowieckim (wg Rankingu Perspektyw) Technikum w Zespole Szkół Elektronicznych im. Bohaterów Westerplatte. Chcąc w odpowiedni sposób oszacować potencjał zasobów ludzkich na radomskim rynku, firma doradztwa personal nego Hays Poland przeprowadziła szeroko zakrojone badania wśród radomskich studentów oraz uczniów szkół średnich: na ankiety umieszczone w Internecie odpowiedziało w sumie ponad 2900 osób: 2042 studentów oraz 886 uczniów. Studentów pytano m.in. o oczekiwania wobec przyszłych pracodawców, w tym o wymagania płacowe. Rozkład odpowiedzi na to pytanie przedstawiony został na Wykresie 4. Wynika z nich, że respondenci z jednej strony chcieliby otrzymać od swojego pracodawcy szansę na dobre zarobki w przyszłości, a z drugiej zależy im na tym, aby móc 44 marzec / kwiecień 2012

4 bezproblemowo łączyć pracę z życiem prywatnym. Tym, co zdecydowanie wyróżnia studentów z Radomia jest częstotliwość wyboru odpowiedzi Bezpieczeństwo zatrudnienia zaznaczyło ją aż 38,6 % ankietowanych. Dopiero na ósmym miejscu wśród najczęściej wybie ranych odpowiedzi znalazło się konkurencyjne podstawowe wynagrodzenie, co oznaczać może, że studenci z Radomia traktują pracę bardzo perspektywicznie są gotowi zgodzić się na niższe zarobki w chwili obecnej, jeśli tylko otrzymają szansę na ich poprawę w przyszłości. Potwierdzają to odpowiedzi na pytanie o oczekiwane wynagrodzenie 44,4% ankietowanych zdecydowałoby się pracować już za kwotę poniżej 2000 zł brutto miesięcznie a 38,6% oczekiwało pensji pomiędzy dwoma a trzema tysiącami złotych. Brak możliwości znalezienia pracy spełniającej ich oczekiwania jest też główną przyczyną, która skłania młodych ludzi z Radomia do opuszczenia tego miasta i poszukania swojej szansy gdzie indziej. W badaniu firmy doradztwa personalnego Hays Poland taką chęć zadeklarowało 70% ankietowanych. Najważniejszymi z przyczyn były: większa szansa na znalezienie pracy w innych miastach (67,4% ankietowanych deklarujących chęć wyjazdu) oraz lepsze możliwości rozwoju zawodowego w innych miastach (47,0%). Jednocześnie mieszkańcy Radomia podkreślali bliskie związki z rodzimą miejscowością i jako główną przyczynę chęci pozostania w Radomiu wymieniali: powody rodzinne (60%), znajomych i przyjaciół (54%) oraz przywiązanie do miasta (43%). Podsumowując wyniki tych badań można stwierdzić, że radomscy studenci stanowić będą bardzo lojalnych pracowników, jeśli tylko pracodawca zatroszczy się o nich, zapewniając im stabilną pracę z szansami na wyższe wynagrodzenie w przyszłości. Wykres 4. Oczekiwania radomskich studentów wobec pracodawców Dobre perspektywy na wysokie zarobki Możliwość utrzymania równowagi pomiędzy pracą a życiem prywatnym Przyjazne środowisko pracy Profesjonalne szkolenia i rozwój Bezpieczeństwo zatrudnienia 47,1% 42,5% 41,1% 38,6% 60,1% Możliwość samorealizacji Zgodność pracy z kwalifikacjami Konkurencyjne podstawowe wynagrodzenie Jasna ścieżka awansu Dogodna lokalizacja firmy Prestiż firmy Atrakcyjne dodatkowe świadczenia Wysokie standardy etyczne firmy Międzynarodowe środowisko pracy 28,3% 26,1% 23,5% 19,0% 16,4% 13,4% 12,8% 9,9% 5,5% Inne 0,5% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Źródło: badanie Hays Poland, n = 2042 marzec / kwiecień

5 O dużym potencjale na rozwój organizacji SSC/BPO w mniejszych miejscowościach takich jak Radom świa dczy również rosnąca popularność języków obcych wśród uczniów szkół średnich. Niemal wszyscy pytani uczniowie deklarują przynajmniej podstawową znajomość języka angielskiego, a ponad 85% odpowiada twierdząco na pytanie o znajomość języka niemieckiego. Dane na ten temat przedstawione zostały na Wykresie 5. Podsumowanie Kapitał ludzki to jeden z głównych czynników decydujących o atrakcyjności danej lokalizacji dla inwestorów. Zwłaszcza branża SSC/BPO, w tym szczególnie procesy oparte na wiedzy mają szanse rozwoju jedynie na rynku pracy, który jest stale zasilany wykształconą kadrą. Mazowsze charakteryzuje się zatem szczególnie dobrym potencjałem, biorąc pod uwagę jakość kształcenia, jak i najwyższą w kraju liczbę studentów. Wyniki sondażu prowadzonego wśród uczniów szkół średnich są podobne, jeśli chodzi o przyczyny planowanego wyjazdu z Radomia. Do wyjazdu skłaniają przede wszystkim większa szansa na znalezienie pracy w innym mieście oraz lepsze możliwości rozwoju zawodowego. Młodzi ludzie decydują się pozostać w Radomiu głównie ze względu na przywiązanie do miasta oraz niskie koszty życia. Z danych Bilansu Kapitału Ludzkiego wynika również, że przeszło połowa maturzystów decyduje się na wyjazd z Radomia w celu podjęcia studiów. Celem ich podróży najczęściej jest Warszawa. Jednak z drugiej strony, również Radom przyciąga studentów z innych ośrodków miejskich, takich jak Lublin czy Kielce. Ponadto wielkość rynku oraz lokalne środowisko biznesowe, umożliwiają stosunkowo łatwe pozyskanie doświadczonych specjalistów oraz kadry menedżerskiej. Katalizatorem rozwoju Mazowsza jest Warszawa, jako główne skupisko firm z kapitałem zagranicznym. Natomiast potencjał na rozwój stwarzają także mniejsze ośrodki, z jednej strony zlokalizowane blisko stolicy, z drugiej charakteryzujące się przewagą kosztową. Autorzy tekstu Jadwiga Naduk Head of Market Research & Consultancy Hays Poland Wykres 5. Znajomość języków obcych wśród uczniów radomskich szkół średnich 100% 80% 60% 40% 99,5% 86,1% Tomasz Szreder Analyst Hays Poland Jan Szczepanowski Analyst Hays Poland 20% 22,2% 18,3% 12,0% 9,7% 0% Angielski Niemiecki Rosyjski Francuski Hiszpański Włoski Źródło: badanie Hays Poland, n = marzec / kwiecień 2012

6 Wszystko o Outsourcingu Państwo, a Outsourcing Edukacja, a Outsourcing Czym jest Outsourcing? Kto jest kim w Outsourcingu?