Lekcja 3 Dziewczyny do biznesu! (3 x 45 minut)

Transkrypt

1 mgr Małgorzata Jonczy Adamska Projekt Jej portret. Propozycje scenariuszy lekcji z historii, literatury i edukacji obywatelskiej. Szkolenia dla nauczycielek i nauczycieli Moduł IV. Biznesmenki, menedżerki, prezeski. Kobiety w biznesie, ekonomii i na rynku pracy. Lekcja 3 Dziewczyny do biznesu! (3 x 45 minut) Wprowadzenie: Scenariusze zajęć do wykorzystania w ramach zajęć z przedmiotu Podstawy przedsiębiorczości. Trzeci scenariusz w module dotyczącym obecności kobiet w biznesie i ekonomii ma stanowić zachętę dla dziewcząt i chłopców do działania na rzecz zwiększania udziału kobiet w sektorze biznesu oraz w zawodach nietypowych dla kobiet, ale za to dobrze płatnych i cieszących się dużym prestiżem. Wzrost przedsiębiorczości kobiet mogą wzmocnić działania na rzecz eliminacji przeszkód, z którymi spotykają się one w prowadzeniu własnej firmy. Przeszkody te mają charakter społeczno kulturowy, związany z klasycznym kontraktem płci i stereotypami płci, ale także z poczuciem gorszego traktowania ze względu na płeć przez pracowników, klientów, kontrahentów, urzędników. W raporcie Udział kobiet i mężczyzn w podejmowaniu decyzji w 2007 r. analiza sytuacji i tendencje Komisja Europejska wskazuje na zbyt małą liczbę kobiet zasiadających na stanowiskach decyzyjnych w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Oprócz udziału kobiet w polityce (rządach i parlamentach krajowych, a także Parlamencie Europejskim) raport odnosi się także do sektora biznesu, a zatem kluczowych stanowisk ekonomicznych. Banki centralne wszystkich 27 państw członkowskich Unii Europejskiej są kierowane przez mężczyzn. W całej Europie kobiety stanowią 44 proc. wszystkich pracowników, ale tylko 32 proc. tych, którzy zajmują stanowiska kierownicze (kadra zarządcza, dyrektorzy i kierownicy małych przedsiębiorstw). Niewystarczający udział kobiet na najwyższych stanowiskach jest wyjątkowo wyraźny w dużych przedsiębiorstwach, gdzie mężczyźni stanowią prawie 90 % członków zarządów w najważniejszych spółkach (zaliczających się do indeksu wiodących przedsiębiorstw w każdym kraju). Te, i inne statystyki, proponowane młodzieży w pierwszym ćwiczeniu, stanowią dowód na to, że sytuacja kobiet na rynku pracy i w sektorze biznesu jest trudniejsza, w związku z tym należy podjąć działania na rzecz zmiany. 1 Stowarzyszenie W stronę dziewcząt ; Projekt Jej portret ; Moduł IV. Biznesmenki, menedżerki, prezeski. Kobiety w

2 Proponowany przebieg zajęć: Ćwiczenie 1 (20 minut) Sytuacja kobiet w biznesie (załącznik 7) Z różnych statystyk dotyczących sytuacji kobiet w biznesie w sposób jednoznaczny wynika, że kobiety rzadziej zajmują stanowiska kierownicze, rzadziej są szefowymi dużych przedsiębiorstw, oraz rzadziej niż mężczyźni podejmują decyzję o rozpoczęciu własnej działalności gospodarczej. Jednocześnie kobiety dużo częściej pracują w zawodach opłacanych znacznie gorzej niż zawody uznawane za typowo męskie, a także zarabiają mniej niż mężczyźni za tę samą pracę lub pracę o tej samej wartości. Ważne, żeby młodzież przed przejściem do części scenariusza, który dotyczyć będzie promowania udziału kobiet w biznesie, a także podejmowania przez dziewczęta i kobiety decyzji o pracy w zawodach nietypowych dla ich płci, za to lepiej płatnych, zapoznała się ze statystykami dotyczącymi sytuacji kobiet i mężczyzn w sektorze biznesu, a także innymi źródłami wskazującymi, która płeć znajduje się w gorszej, a która w lepszej sytuacji. Poproś młodzież o przyjrzenie się następującym danym dotyczącym udziału kobiet i mężczyzn w sektorze biznesu. Przeprowadź dyskusję z wykorzystaniem następujących pytań: Czy widzicie dysproporcje między kobietami i mężczyznami dotyczące sytuacji obu płci na rynku pracy i w sektorze biznesu? Z czego takie dysproporcje mogą wynikać? Jakie bariery mogą napotykać kobiety, które chcą: awansować na stanowisko kierownicze? pracować w zawodzie nietypowym dla kobiet? rozpocząć własną działalność gospodarczą, zgodną z umiejętnościami i wiedzą? Jakie są skutki niedoboru kobiet w zawodach technicznych czy na stanowiskach kierowniczych? Podsumuj dyskusję, wskazując, że przytoczone statystyki wskazują wyraźne różnice dotyczące sytuacji kobiet i mężczyzn w obszarze biznesu oraz na rynku pracy. Skutkiem tego są znacznie lepsze zarobki oraz najczęściej niezależność finansowa mężczyzn, przy niskich, często nie pozwalających na utrzymanie się, dochodach dużej grupy kobiet (np. pielęgniarki, nauczycielki wychowania przedszkolnego, kosmetyczki). Jednocześnie kobiety i mężczyźni stanowią mniej więcej po 50% ludności w Polsce i Unii Europejskiej, zatem nie ma powodu, żeby nie były osobami niezależnymi finansowo. Ćwiczenie 2 (15 minut) Niezależność finansowa ważna czy nieistotna? Celem tego ćwiczenia jest analiza pojęcia niezależności finansowej oraz wskazanie, dlaczego warto zabiegać o nią i dążyć do tego, żeby być w życiu osobą finansowo niezależną. Podziel młodzież na małe, 5 ososbowe grupy i zadaj jej następujące pytania: a) Co to jest niezależność finansowa? Jak ją rozumiesz? Podaj 5 powodów, dla których warto być niezależnym/ niezależną finansowo. b) Jakie korzyści może kobiecie przynieść niezależność finansowa? Czy może mieć jakieś wady? Po 10 minutach pracy w grupach zbierz zalety na tablicy, zwróć uwagę na to, czy dziewczęta i chłopcy wymieniają takie same powody niezależności finansowej. Jeżeli pojawią się tutaj argumenty dotyczące trudności w godzeniu życia zawodowego oraz rodzinnego, przypomnij dane dotyczące pracy domowej kobiet i mężczyzn oraz poglądów Polaków i Polek na te kwestie, zawarte w scenariuszu 2. niniejszego modułu. 2 Stowarzyszenie W stronę dziewcząt ; Projekt Jej portret ; Moduł IV. Biznesmenki, menedżerki, prezeski. Kobiety w

3 Ćwiczenie 3 (20 minut) Dobre praktyki zachęta dla kobiet (załączniki 8A, 8B, 8C, 9, 10) Podziel młodzież na grupy oraz poproś o zapoznanie się z materiałami dotyczącymi kilku akcji afirmatywnych związanych z obecnością kobiet w zawodach uważanych za typowo męskie, w tym w nauce oraz obecnością kobiet w biznesie. Następnie poproś o krótką prezentację i poprowadź dyskusję. Kobiety w zawodach technicznych / naukach ścisłych Akcja Dziewczyny na politechniki! Organizator: Konferencja Rektorów Polskich Uczelni Technicznych, miesięcznik Perspektywy ; Program Diversity ; Organizator: Motorola / Justyna Ożóg Kobiety przesiębiorczynie Projekt Akademia przedsiębiorczości dla kobiet ; Organizator: Fundacja Kobieca efka / Natalia Sarata Pytania do dyskusji: Dlaczego warto / trzeba / należy organizować takie akcje? Dlaczego odniosły one sukces? Czy słyszeliście / słyszałyście wcześniej o tego typu inicjatywach? Ćwiczenie 4. Wielkie i małe przedsiębiorczynie (20 minut) (załącznik 11) Rozdaj młodzieży biogramy kobiet, które zajmowały się biznesem i odniosły sukces. Zastanów się wspólnie z młodzieżą,: jak wyglądały początki działalności tych kobiet? co zdecydowało o sukcesie tych kobiet? jakie odniosły korzyści związane z prowadzeniem własnego biznesu? czy i dlaczego mogą stanowić przykład dla dziewcząt (i chłopców), którzy rozważają zaangażowanie się w tego typu działalność? Na podstawie obu powyższych ćwiczeń (a także ewentualnych materiałów dotyczących lokalnych przedsiębiorczyń, zebranych przez młodzież po 1 lekcji z tego zakresu) sformułuj wspólnie z uczennicami i uczniami listę powodów, dla których warto zachęcać dziewczyny i kobiety do aktywności w świecie biznesu i do podejmowania wyzwań w zawodach nietypowych dla kobiet, zdominowanych przez mężczyzn. Ważne, żeby młodzież sformułowała te argumenty sama, poniżej podajemy kilka przykładów. Zwróć uwagę na to, żeby te argumenty przynajmniej częściowo odnosiły się do płci przedsiębiorczyń, a nie były uniwersalnymi stwierdzeniami dotyczącymi prowadzenia działalności gospodarczej. Kobiety w biznesie 1. Polki zdecydowanie częściej, niż kobiety z innych krajów UE zakładają własne firmy. Choć stanowi to między innymi rezultat gwałtownych cięć socjalnych, jakie dokonały się w Polsce po 89 roku, statystyki jasno dowodzą, że kobiet jest w biznesie coraz więcej. 2. W mediach wciąż niewiele jest kobiet, które prowadzą swój biznes, ale to nie oznacza, że biznes nie jest dla kobiet! 3 Stowarzyszenie W stronę dziewcząt ; Projekt Jej portret ; Moduł IV. Biznesmenki, menedżerki, prezeski. Kobiety w

4 3. Prowadząc własny biznes jesteś samodzielna i niezależna finansowo robisz to, co lubisz, i jeszcze ktoś Ci za to płaci sama decydujesz o godzinach swojej pracy sama sobie jesteś szefową wiesz, że pracujesz dla siebie to mobilizuje i motywuje do działania sama decydujesz o swojej podwyżce sama decydujesz, czy włączasz się w jakiś ciekawy projekt czy przedsięwzięcie nie musisz nikogo prosić o zgodę! 4. Jest wiele programów, które wspierają kobiety w zakładaniu działalności gospodarczej, zarówno finansowanych ze środków Unii Europejskiej, jak i przez urzędy pracy. 5. Własny biznes to gwarancja, że nie padniesz ofiarą dyskryminacji ze względu na płeć w swoim miejscu pracy. 6. Nawet jeśli nie masz kapitału, jest wiele możliwości, żeby prowadzić działalność używając tego, co masz w głowie (np. tłumaczenia, nauka języków, szkolenia, pisanie publikacji, doradztwo itp., projektowanie). Zwróć uwagę młodzieży na to, że zdarza się, że podjecie własnej działalności gospodarczej jest efektem wymuszenia pracodawcy, który w ten sposób redukuje koszty związane z zatrudnieniem pracownika (w ramach zatrudnienia na podstawie umowy o pracę pracodawca ponosi duże koszty ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego, w przypadku osoby prowadzącej działalność koszty te ponosi ta właśnie osoba). Porozmawiajcie z młodzieżą o wadach i zaletach samozatrudnienia. Uwaga! Samozatrudnienie, jednoosobowa działalność gospodarcza, jednoosobowa firma wszystkie te nazwy oznaczają tę samą sytuację taką, w której osoba fizyczna podejmuje działalność gospodarczą na własny rachunek i na własne ryzyko. Według informacji Głównego Urzędu Statystycznego pod koniec 2006 roku było w Polsce ponad 2,7 miliona samozatrudnionych (co stanowiło blisko 27% wszystkich pracujących). Mimo braku dokładnych danych statystycznych na ten temat, wielu komentatorów uważa, że większość z nich (ok. 2 mln) uruchomiło własną działalność gospodarczą w rezultacie mniejszych lub większych nacisków ze strony pracodawcy. Tej opinii przeczą jednak wyniki badania "Pracujący Polacy 2007" przeprowadzonego przez Polską Konfederację Pracodawców Prywatnych LEWIATAN Objęło ono m.in. grupę pracowników samozatrudnionych, z których większość (59,7%) wybrała ten sposób pracy z własnej woli, a jedynie 8% została do tego nakłoniona przez pracodawcę. 75% z ankietowanych przedsiębiorców deklaruje zadowolenie z samozatrudnienia, zaś 19,7% mówi, że czasami jest zadowolona, a czasami nie. Nikt nie deklaruje niezadowolenia. Ważne, żeby w tym miejscu zwrócić uwagę młodzieży na fakt, że intencją pracodawcy może być właśnie pozbycie się kosztów utrzymania pracownika, w związku z tym konieczne jest dokładne rozważenie zalet i wad samozatrudnienia, czyli prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej. Warto w tym miejscu skorzystać z załącznika, w którym przedstawiono informacje dotyczące tego, czym jest samozatrudnienie, i jakie są motywacje ludzi do podejmowania własnej jednoosobowej działalności. Kobiety w nietypowych zawodach 1. Realizujesz się w zawodzie zgodnym z Twoimi umiejętnościami i zainteresowaniami. 2. Lubisz swoją pracę! 3. Przełamujesz stereotypy dotyczące zawodów uważanych za typowo kobiece i typowo męskie. 4 Stowarzyszenie W stronę dziewcząt ; Projekt Jej portret ; Moduł IV. Biznesmenki, menedżerki, prezeski. Kobiety w

5 4. Wszystkie prognozy gospodarcze wskazują, że branżami, które będą się najlepiej rozwijać w najbliższych latach, są branże techniczne, z największym naciskiem na nowe technologie, informatykę. W związku z tym są to zawody przyszłości warto zatem szukać w nich wykształcenia, a potem także zatrudnienia. Większy prestiż, wyższe zarobki! Zebrane argumenty wykorzystajcie w następnym ćwiczeniu. Ćwiczenie 4 (40 minut) Dziewczyny do biznesu! akcja informacyjno promocyjna w mojej szkole, w moim mieście Zaproś młodzież do zaplanowania w małych zespołach akcję informacyjno promocyjną związaną z pracą kobiet w nietypowych zawodach i/lub prowadzeniem własnej działalności gospodarczej. Ważne, żeby młodzież sama wybrała formę promocji, tak żeby odpowiadała ona ich talentom, możliwościom, zdolnościom. Ponownie zachęcamy do wykorzystania nowych technologii duża grupa młodych ludzi bardzo sprawnie posługuje się różnego typu urządzeniami technicznymi, często jest w posiadaniu wysokiej jakości telefonów komórkowych, aparatów fotograficznych, kamer, komputerów z dostępem do Internetu. Przeprowadź także z młodzieżą dyskusję dotyczącą tego, do kogo chcieliby dotrzeć z informacją, albo w jaki sposób. Możliwości / pomysły: plakat; wiersz / piosenka; ulotki; spotkania z kobietami prowadzącymi własny biznes lub wykonującymi nietypowe zawody; gazetka szkolna (ścienna lub w formie magazynu); wystawa fotograficzna (przedstawiająca kobiety prowadzące własną działalność i/lub kobiety pracujące w nietypowych zawodach, w zawodach uważanych za męskie); film promocyjny / amatorski program telewizyjny / spot reklamowy (tu można zaprosić kobiety z lokalnego biznesu do krótkich wypowiedzi zachęcających do podejmowania własnej działalności); akcja w Internecie przy wykorzystaniu stron internetowych (istniejących lub zbudowanie nowej na jednym z bezpłatnych serwerów), komunikatorów (np. Gadu Gadu czy Skype). Ważne, żebyś zagwarantował/a młodzieży realizację zaplanowanej akcji z jednej strony to zmotywuje ich do wysiłku, zaktywizuje, a jednocześnie spowoduje, że więcej dziewcząt zacznie rozważać własną działalność jako formę kariery zawodowej, czy podejmie dalsze kształcenie, a w konsekwencji zatrudnienie w zawodzie uważanym za nietypowy. Powodzenia! 5 Stowarzyszenie W stronę dziewcząt ; Projekt Jej portret ; Moduł IV. Biznesmenki, menedżerki, prezeski. Kobiety w