OPIS PRZEDMIOTU. Metody wspomagania rozwoju. Wydział Pedagogiki i Psychologii. Instytut Psychologii. Psychologia. jednolite studia magisterskie

Transkrypt

1 OPIS PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Metody wspomagania rozwoju Wydział Wydział Pedagogiki i Psychologii Instytut/Katedra Instytut Psychologii Kierunek Psychologia Specjalizacja/specjalność Wszystkie Poziom organizacyjny studiów jednolite studia magisterskie System studiów niestacjonarne Rok/semestr IV 9 Tytuł i/lub stopień naukowy/tytuł zawodowy, imię i nazwisko prowadzącego/ prowadzących przedmiot Dr Małgorzata Wojtowicz-Dacka Liczba godzin dydaktycznych 15h ćwiczeń Liczba punktów ECTS 5 Opisywana forma zajęć ćwiczenia Rygor zaliczenie z oceną Typ przedmiotu przedmioty kierunkowe, Język wykładowy język polski Przedmioty wprowadzające i wymagania wstępne Student powinien zaliczyć wcześniej przedmioty: psychologia ogólna, psychologia rozwoju człowieka, metody badania rozwoju. Celem ćwiczeń jest przyswojenie wiedzy o podstawowych metodach wspomagania rozwoju we wszystkich sferach działalności człowieka. Kończąc kurs z metod wspomagania rozwoju, absolwent: WIEDZA Założenia i cele przedmiotu (w formie efektów kształcenia) K_W01 Zna historię kształtowania się metod i technik wczesnej interwencji i wspomagania rozwoju dzieci oraz założenia i znaczenie tych metod dla przebiegu dalszego rozwoju a także zna dokonania jej autorów na świecie i w Polsce. K_W02 Zna badania empiryczne, których wyniki pomagałyby mu rozumieć i wyjaśniać specyfikę stosowania określonych technik w poszczególnych jednostkach zaburzeń rozwojowych. K_W05 Zna różne sposoby wspomagania rozwoju (zarówno w sferze ruchowej, jak i poznawczej i emocjonalnej)

2 UMIEJĘTNOŚCI K_U01 Rozumie zarówno teoretyczne, jak i empiryczne teksty psychologiczne oraz potrafi budować zdania w terminach naukowych K_U09 Potrafi wskazać konsekwencje przyjętej metody dla procesu diagnozy i tworzenia programów wspomagania rozwoju K_U02Korzysta ze zdobytej wiedzy przy definiowaniu i rozwiązywaniu realnych problemów życiowych swoich i innych ludzi, czyli potrafi odpowiedzialnie konsultować i doradzać zgłaszającym się do niego osobom. K_U10 Jest w stanie zdiagnozować przebieg rozwoju oraz wskazać determinujące go czynniki oraz wskazać jak stymulować wrodzone zdolności dziecka K_U14 Potrafi wskazać obszary niewiedzy oraz niebezpieczeństwa błędów, jakie mogą pojawić się w procesie wspomagania rozwoju. Potrafi wskazać konsekwencje przeciążenia stymulacją ze strony otoczenia, w tym przeciążenia z racji niewłaściwe oddziaływania wspomagającego Treści programowe przedmiotu KOMPETENCJE K_K03 Cechuje się szczególną wrażliwością względem osób i grup społecznych, które można określić jako osoby/grupy wysokiego ryzyka zakłóceń w rozwoju, wymagające zastosowania metod lub technik wspomagających K_K01 Ma świadomość, iż wiedza z zakresu biologii, filozofii oraz psychologii rozwoju człowieka jest niezbędna dla trafnego wyjaśnienia przebiegu zakłóceń procesu rozwoju człowieka K_K02 Rozumie znaczenie wczesnych doświadczeń człowieka, zwłaszcza w procesie kształtowania się zaburzeń integracji sensorycznej i dalszych problemów w nauce Wprowadzenie w problematykę stosowania metod, form i technik wykorzystywanych we wczesnej interwencji i wspomaganiu rozwoju dziecka. Niebezpieczeństwo błędów pojawiających się w procesie wspomagania rozwoju. Stymulacja wrodzonych zdolności dziecka w pierwszych trzech latach życia zabawy i zabawki sprzyjające rozwojowi. Wspomaganie rozwoju małego dziecka w jego najbliższym środowisku sposoby Marii Montessori Wczesna stymulacja rozwoju ruchowego metodą NDT Bobath oraz V.Vojty. Wierszyki na dziecięce masażyki wspomaganie więzi fizycznej i uczuciowej. Wspomaganie dzieci ze specyficznymi problemami w nauce oraz w zaburzeniach integracji sensorycznej ćwiczenia oddechowe i artykulacyjne oraz ćwiczenia usprawniające percepcję wzrokową i słuchową. Założenia i znaczenie Metody dobrego startu M. Bogdanowicz. Wprowadzenie do metody ruchu rozwijającego W.Sherlbone Wspomaganie rozwoju psychomotorycznego metodą Dennisona Muzykoterapia jako forma wspomagania rozwoju dziecka wprowadzenie w oddziaływanie metodą E.E.Gordona, C. Orffa i

3 Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu wymagania i system oceniania innych. Pomoc dzieciom z problemami emocjonalnymi i trudnościami w zachowaniu strategie autoterapeutyczne oraz gry i zabawy przeciwko agresji. dyskusja, krytyczna analiza materiałów źródłowych, praca z książką, prezentacje multimedialne, obserwacja, analiza raportu z badań Aktywność na ćwiczeniach: aktywne uczestnictwo w zajęciach (udział w dyskusji, opracowanie tematów); zaliczenie na podstawie obecności, oceny aktywności Literatura podstawowa Bogdanowicz, M. (1985) Metoda Dobrego Startu pracy z dzieckiem w wieku 3 do 4 lat oraz od 5-10 lat, WsiP, Warszawa. Bogdanowicz, M.; Kisiel, B. Przasnysza, M. (1994) Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka, WSiP, Warszawa. Bogdanowicz, M. Okrzesik, D. (2005) Opis i planowanie zajęć według metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne. Harmonia, Gdańsk. Brzezińska, A.; Czub. T.; Lutomski, G.; Smykowski, B. (red.) (1995) Dziecko w zabawie i świeci języka. Zysk i s-ka, Poznań. Cytowska, B. ; Wilczura, B. (red) (2008) Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka. Oficyna Wyd. Impuls, Kraków. DenissonP.E (2003) Kinezjologia edukacyjna dla dzieci. Podstawowy podręcznik kinezjologii edukacyjnej dla rodziców i nauczycieli, Międzynarodowy Instytut Nemokinezjologii, Warszawa. Franczyk A., Krajewska K.(2002) Program psychostymulacji dzieci w wieku przedszkolnym z deficytami i zaburzeniami rozwoju. Ćwiczenia i zabawy do wykorzystania w pracy dydaktyczno terapeutycznej dla nauczycieli i terapeutów pracujących z dziećmi o specyficznych potrzebach edukacyjnych, Impuls, Kraków. Gruszczyk- Kolczyńska E. (1997) Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki, WSiP Warszawa Kozłowska, A. (1996) Jak pomagać dziecku z zaburzeniami życia uczuciowego. Wyd.Żak, Warszawa. Laskowska, I.; Wójtowicz-Dacka, M. (2010) Co oferuje współczesny żłobek? Medyczne, pedagogiczne i psychologiczne metody wspomagania rozwoju dzieci 0-3 lat. Bydgoszcz. Miksza, M. (1998) Zrozumieć Montessori, czyli Maria Montessorii o wychowaniu dziecka.impuls, Kraków. Olechnowicz, H. Dziecko własnym terapeutą. Jak wspomagać strategie autoterapeutyczne dzieci z dysfunkcjami więzi osobistych. PWN, Warszawa, Portmqann, R. (1999) Gry i zabawy przeciwko agresji. Wyd. Jedność, Kielce. Woolfson, R.C. (2002) Zdolne niemowlę. Wyd. Muza S.A., Warszawa. Woolfson, R.C. (2002) Zdolny maluch. Wyd. Muza S.A., Warszawa. Schaffer, H.R. (2010). Psychologia rozwojowa. Kraków: Wydawnictwo Trempała J. (red.) (2011). Psychologia rozwoju człowieka. Podręcznik akademicki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Turner, S. J. i Helms, D.B. (1999). Rozwój człowieka. Warszawa: WSiP Vasta, R, Haith, M.M. i Miller, S.A. (1995). Psychologia dziecka. Warszawa: WSiP Literatura uzupełniająca Birch, A. (2005). Psychologia rozwojowa w zarysie: od niemowlęctwa do

4 (w tym portale internetowe) dorosłości. Warszawa: PWN Boyd, D., Bee, H. (2008). Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Zysk i Ska Brzezińska, A. (2000). Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa: Scholar Brzezińska, A. (red.). (2005). Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. GWP: 2005 Harwas-Napierała, B. i Trempała, J. (red.) (2001/2005). Psychologia rozwoju człowieka, tom 2. Warszawa: PWN Harwas-Napierała, B. i Trempała, J. (red.) (2003/2005). Psychologia rozwoju człowieka, tom 3. Warszawa: PWN Ilg, F. L., Ames, L. B., Baker, S. M. (2007). Rozwój psychiczny dziecka od 0 do 10 lat. Gdańsk: GWP Przetacznik-Gierowska M. i Tyszkowa M. (2002). Psychologia rozwoju człowieka, tom 1. Warszawa: PWN. Schaffer, H.R. (2006). Rozwój społeczny. Kraków: Wydawnictwo Bogdanowicz, M.PRZYTULANKI czyli wierszyki na dziecięce masażyki + płyta CD czyta PIOTR FRONCZEWSKI Odowska-Szlachcic, B. TERAPIA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ - Ćwiczenia usprawniające bazowe układy zmysłowe i korygujące zaburzenia planowania motorycznego - zeszyt 1 Tońska-Szybelbein, A. CHODZĄ SŁUCHY czyli ćwiczenia usprawniające percepcję słuchową dla uczniów klas IV VI Mariola Malkiewicz CHODŹMY SIĘ BAWIĆ zabaw dla dzieci Katrzyna Szłapa CMOKAJ, DMUCHAJ, PARSKAJ, CHUCHAJ Elżbieta Wianecka Co dzień łatwiej - Ćwiczenia edukacyjne. Joanna Masłowska POKAŻ OKO POKAŻ NOS. 102 wierszyki z gestami kształcące orientację w schemacie ciała Małgorzata Barańska Bailey, B.A. ŁATWO KOCHAĆ, TRUDNO DYSCYPLINOWAĆ. Dom Wyd. Rebis, Poznań, 2010 Sąsiadek, K. ZABAWY PALUSZKOWI, Media Rodzina, Poznań, 2005 Kaja, B. Wspomaganie rozwoju. Psychostymulacja, psychokorekcja T.1,2,3, Bydgoszcz: Wyd. WSP, UKW Wójtowicz-Dacka M. (1997) Efekty programu wspomagania rozwoju umiejętności poznawczych, - w Wspomaganie rozwoju. Psychostymulacja, psychokorekcja pod red.b.kaja; T.I, Bydgoszcz: Wyd. WSP data podpis prowadzącego przedmiot/ koordynatora przedmiotu*

5 PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Metody wspomagania rozwoju Opisywana forma zajęć Ćwiczenia Liczba godzin 15h dydaktycznych Tytuł i/lub stopień naukowy/tytuł zawodowy, imię i nazwisko prowadzącego/ prowadzącego dana formę zajęć Dr Małgorzata Wojtowicz-Dacka Szczegółowa tematyka zajęć Wprowadzenie w problematykę stosowania metod, form i technik wykorzystywanych we wczesnej interwencji i wspomaganiu rozwoju dziecka. Niebezpieczeństwo błędów pojawiających się w procesie wspomagania rozwoju. Stymulacja wrodzonych zdolności dziecka w pierwszych trzech latach życia zabawy i zabawki sprzyjające rozwojowi. Wspomaganie rozwoju małego dziecka w jego najbliższym środowisku sposoby Marii Montessori Wczesna stymulacja rozwoju ruchowego metodą NDT Bobath oraz V.Vojty. Wierszyki na dziecięce masażyki wspomaganie więzi fizycznej i uczuciowej. Wspomaganie dzieci ze specyficznymi problemami w nauce oraz w zaburzeniach integracji sensorycznej ćwiczenia oddechowe i artykulacyjne oraz ćwiczenia usprawniające percepcję wzrokową i słuchową. Założenia i znaczenie Metody dobrego startu M. Bogdanowicz. Wprowadzenie do metody ruchu rozwijającego W.Sherlbone Wspomaganie rozwoju psychomotorycznego metodą Dennisona Muzykoterapia jako forma wspomagania rozwoju dziecka wprowadzenie w oddziaływanie metodą E.E.Gordona, C. Orffa i innych. Pomoc dzieciom z problemami emocjonalnymi i trudnościami w zachowaniu strategie autoterapeutyczne oraz gry i zabawy przeciwko agresji. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu wymagania i system oceniania Aktywność na ćwiczeniach: aktywne uczestnictwo w zajęciach (udział w dyskusji, opracowanie tematów); zaliczenie na podstawie obecności oraz oceny aktywności. Literatura podstawowa Bogdanowicz, M. (1985) Metoda Dobrego Startu pracy z dzieckiem w wieku 3 do 4 lat oraz od 5-10 lat, WsiP, Warszawa. Bogdanowicz, M.; Kisiel, B. Przasnysza, M. (1994) Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka, WSiP, Warszawa. Bogdanowicz, M. Okrzesik, D. (2005) Opis i planowanie zajęć według metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne. Harmonia, Gdańsk. Brzezińska, A.; Czub. T.; Lutomski, G.; Smykowski, B. (red.) (1995) Dziecko w zabawie i świeci języka. Zysk i s-ka, Poznań. Cytowska, B. ; Wilczura, B. (red) (2008) Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka. Oficyna Wyd. Impuls, Kraków. DenissonP.E (2003) Kinezjologia edukacyjna dla dzieci. Podstawowy podręcznik kinezjologii edukacyjnej dla rodziców i nauczycieli, Międzynarodowy Instytut Nemokinezjologii, Warszawa. Franczyk A., Krajewska K.(2002) Program psychostymulacji dzieci w wieku przedszkolnym z deficytami i zaburzeniami rozwoju. Ćwiczenia

6 i zabawy do wykorzystania w pracy dydaktyczno terapeutycznej dla nauczycieli i terapeutów pracujących z dziećmi o specyficznych potrzebach edukacyjnych, Impuls, Kraków. Gruszczyk- Kolczyńska E. (1997) Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki, WSiP Warszawa Kozłowska, A. (1996) Jak pomagać dziecku z zaburzeniami życia uczuciowego. Wyd.Żak, Warszawa. Laskowska, I.; Wójtowicz-Dacka, M. (2010) Co oferuje współczesny żłobek? Medyczne, pedagogiczne i psychologiczne metody wspomagania rozwoju dzieci 0-3 lat. Bydgoszcz. Miksza, M. (1998) Zrozumieć Montessori, czyli Maria Montessorii o wychowaniu dziecka.impuls, Kraków. Olechnowicz, H. Dziecko własnym terapeutą. Jak wspomagać strategie autoterapeutyczne dzieci z dysfunkcjami więzi osobistych. PWN, Warszawa, Portmqann, R. (1999) Gry i zabawy przeciwko agresji. Wyd. Jedność, Kielce. Woolfson, R.C. (2002) Zdolne niemowlę. Wyd. Muza S.A., Warszawa. Woolfson, R.C. (2002) Zdolny maluch. Wyd. Muza S.A., Warszawa. Schaffer, H.R. (2010). Psychologia rozwojowa. Kraków: Wydawnictwo Trempała J. (red.) (2011). Psychologia rozwoju człowieka. Podręcznik akademicki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Turner, S. J. i Helms, D.B. (1999). Rozwój człowieka. Warszawa: WSiP Vasta, R, Haith, M.M. i Miller, S.A. (1995). Psychologia dziecka. Warszawa: WSiP Literatura uzupełniająca (w tym portale internetowe) Birch, A. (2005). Psychologia rozwojowa w zarysie: od niemowlęctwa do dorosłości. Warszawa: PWN Boyd, D., Bee, H. (2008). Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Zysk i Ska Brzezińska, A. (2000). Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa: Scholar Brzezińska, A. (red.). (2005). Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. GWP: 2005 Harwas-Napierała, B. i Trempała, J. (red.) (2001/2005). Psychologia rozwoju człowieka, tom 2. Warszawa: PWN Harwas-Napierała, B. i Trempała, J. (red.) (2003/2005). Psychologia rozwoju człowieka, tom 3. Warszawa: PWN Ilg, F. L., Ames, L. B., Baker, S. M. (2007). Rozwój psychiczny dziecka od 0 do 10 lat. Gdańsk: GWP Przetacznik-Gierowska M. i Tyszkowa M. (2002). Psychologia rozwoju człowieka, tom 1. Warszawa: PWN. Schaffer, H.R. (2006). Rozwój społeczny. Kraków: Wydawnictwo Bogdanowicz, M.PRZYTULANKI czyli wierszyki na dziecięce masażyki + płyta CD czyta PIOTR FRONCZEWSKI Odowska-Szlachcic, B. TERAPIA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ - Ćwiczenia usprawniające bazowe układy zmysłowe i korygujące zaburzenia planowania motorycznego - zeszyt 1 Tońska-Szybelbein, A. CHODZĄ SŁUCHY czyli ćwiczenia usprawniające percepcję słuchową dla uczniów klas IV VI Mariola Malkiewicz CHODŹMY SIĘ BAWIĆ zabaw dla dzieci Katrzyna Szłapa CMOKAJ, DMUCHAJ, PARSKAJ, CHUCHAJ Elżbieta Wianecka Co dzień łatwiej - Ćwiczenia edukacyjne.

7 Joanna Masłowska POKAŻ OKO POKAŻ NOS. 102 wierszyki z gestami kształcące orientację w schemacie ciała Małgorzata Barańska Bailey, B.A. ŁATWO KOCHAĆ, TRUDNO DYSCYPLINOWAĆ. Dom Wyd. Rebis, Poznań, 2010 Sąsiadek, K. ZABAWY PALUSZKOWI, Media Rodzina, Poznań, 2005 Kaja, B. Wspomaganie rozwoju. Psychostymulacja, psychokorekcja T.1,2,3, Bydgoszcz: Wyd. WSP, UKW Wójtowicz-Dacka M. (1997) Efekty programu wspomagania rozwoju umiejętności poznawczych, - w Wspomaganie rozwoju. Psychostymulacja, psychokorekcja pod red.b.kaja; T.I, Bydgoszcz: Wyd. WSP data podpis prowadzącego daną formę zajęć data podpis koordynatora przedmiotu