Anna Dudzińska. Człowiek a zwierzę tak różni, a jednak tak podobni
|
|
- Tadeusz Andrzejewski
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Człowiek a zwierzę tak różni, a jednak tak podobni Anna Dudzińska Nie można zaprzeczyć, że człowiek jako gatunek, powstały w wyniku ewolucji, pochodzi od zwierząt, na co antropogeneza dostarcza dowodów. Nauka określa miejsce człowieka w hierarchii rozwoju, zaznaczając jednocześnie nasze podobieństwa i różnice. Analizując zagadnienie człowiek a zwierzę chciałabym przedstawić pokrótce wybrane różnice między zwierzętami a ludźmi, a główne aspekty odróżniające nas od zwierząt przeanalizuję z perspektywy teologii i filozofii, a nie biologii i antropogenezy. W moim przekonaniu trzeba jednak wyjść od nauk przyrodniczych, żeby później móc zajmować się bardziej abstrakcyjnymi różnicami. Zacznijmy od tego, że główną różnicą w tym aspekcie jest mózg, zwłaszcza jego początkowe stadia rozwoju chodzi tu przede wszystkim o płaty czołowe kory mózgowej. Ponadto dochodząc do takiego stopnia rozwoju, że człowiek może chodzić na dwóch nogach uzyskał narzędzie, jakim są ręce z wrażliwymi na dotyk palcami i z przeciwstawnym kciukiem, co daje możliwość chwytania przedmiotów. Inna cechą jest budowa krtani, która pozwala na bogatą artykulację głosu, co z kolei umożliwia dalszy rozwój i dostarcza następnych dowodów na różnice między człowiekiem a zwierzęciem [1]. 1 / 5
2 Teilhard de Chardin, francuski jezuita twierdzi, iż człowiek rozpoczął nową, całkiem inną erę w historii Ziemi. Istnieje znacznie większa luka między człowiekiem a prostym życiem organicznym niż między życiem organicznym a nieorganiczną materią. Świadoma inteligencja doprowadziła po raz pierwszy do istnienia wszechświata, który jest świadomy siebie, jest <<spersonalizowany>> [2]. Dla de Chardina spersonalizowany wszechświat to Bóg, który jest Istotą Najwyższą, a ludzie według niego będą dążyć do jedności z Nim. Można powiedzieć, że to właśnie odróżnia człowieka od zwierzęcia człowiek ma cel, do którego dąży, trzeba jeszcze dodać, że jest to cel wyższy. W przypadku przekonań jezuity centrum jest Bóg jest to punkt Omega. Należy jednak stwierdzić, że w różnych kulturach te cele różnią się w hinduizmie i buddyzmie celem jest wyzwolenie się z samsary kołowrotu wcieleń. Zwierzę nie ma takich celów, nie mówiąc nawet o tym, że nie zdaje sobie z ich istnienia sprawy. Owo spersonalizowanie wszechświata nie musi też oznaczać jedynie dążenia do jedności z Bogiem, ale istnienie właśnie człowieka, mającego osobowość, duchowość, zdolność do abstrakcyjnego myślenia, czego nie można przypisać zwierzętom. Nie można im też przypisać artykulacji, dzięki której człowiek może komunikować, za pomocą mowy, odpowiednich słów i połączeń gramatycznych, właśnie swoich przemyśleń, idei, uczuć. Nie sposób nie poruszyć zagadnienia duszy, jako kwestii różniącej ludzi od zwierząt. Według Tadeusza Kalety zagadnienie to ma długą i bogatą tradycję. Jako pierwszy rozważania na ten temat podjął Pitagoras z Samos w VI w. p. n.e., który uznał, iż zwierzęta mają duszę, ale inną niż ludzka, bowiem dusza ludzka wzbogacona jest o rozum. Ten fakt był również bliski Arystotelesowi, który z kolei uznał, że i rośliny, i zwierzęta, i ludzie mają duszę, jednak różnią się one między sobą. Dusza roślin jest wegetatywna, odpowiedzialna za rozmnażanie i odżywianie dziś powiedzielibyśmy, że są to funkcje życiowe roślin, nie dusza. Zwierzęta mają duszę zmysłową, odpowiedzialną za ruch i spostrzeżenie. Natomiast człowiek ma rozum i jako jedyny posiada boski pierwiastek, który jednoznacznie odróżnia go od świata roślin i zwierząt. Filozofię Arystotelesa w dużej mierze przejęła filozofia chrześcijańska, gdzie nieśmiertelna i niematerialna dusza dana od Boga zasada bytu właściwa jest tylko człowiekowi i o człowieczeństwie stanowi [3]. Zwierzęta mogą odczuwać stany emocjonalne lęk, radość, zazdrość, mogą również odczuwać ból fizyczny, jednak nie mogę zgodzić się z opinią w sporze, toczącym się w XVII i XVIII wieku na temat duszy zwierzęcej i przyznać, że mają one duszę. Stanowisko automatyzmu zwierzęcego, obecnego w XVII w., zgodnie z którym zwierzęta nie tylko nie maja duszy, ale odmawia im się też czynności psychicznych, dziś jest natomiast archaiczny. T. Kaleta porusza jeszcze jeden aspekt zagadnienia człowiek a zwierzę, który wiąże się z celowością istnienia innych stworzeń niż ludzkie. Trzeba stwierdzić, że w kulturze europejskiej ich rola skupiała się na służebności względem człowieka, co w pewnym sensie wynika z przekonań religijnych, bowiem fragmenty Księgi Rodzaju dostarczają informacji, z których wynika, iż takie traktowanie zwierząt jest konsekwencją grzechu pierworodnego. Abel składał ofiarę z trzody, władzę ludzi nad zwierzętami uznano też po Potopie, słowami: Wszystko, co się rusza i żyje, niech wam służy za pokarm, a w XIII wieku franciszkanin św. Bonawentura 2 / 5
3 podsumował tę kwestię tak: Wszystko istnieje dla człowieka [4]. Natomiast w XVIII-wiecznej Anglii można było usłyszeć głosy, że udomowienie zwierząt było dla nich odpowiednie ich liczba się zwiększyła i zostały ucywilizowane oraz dostały opiekę. Powyższym poglądom przeciwstawiali się jednak oświeceniowi filozofowie, patrzący na zwierzęta jako na istoty niezależne, żyjące z człowiekiem. Francuski teolog Pierre Charon jeszcze w XVI wieku twierdził, że wszystko, co jest pod nieboskłonem, podporządkowane jest temu samemu losowi [5]. W dzisiejszych czasach można raczej przychylić się do tego drugiego stwierdzenie. Owszem człowiek ma władzę nad zwierzętami może je podporządkować, wyszkolić, udomowić wytresować, ale nie jest w stanie całkowicie uzależnić ich od siebie. Natomiast fakt, iż ludzie mogą to zrobić świadczy o ich wyższości nad zwierzętami, bardziej wykształconym rozumie, inteligencji. T. Kaleta, za którym podążamy w tych rozważaniach mówi jeszcze o jednym aspekcie, mianowicie zdolności człowieka do budowania cywilizacji i przekształcenia świata, czego inne istoty nie potrafią. W rozważaniach na ten temat przewodnim głosem okazuje się stanowisko humanistyczne, mówiące o duchowości człowieka i możliwości ominięcia biologicznych uwarunkować człowiek jest w stanie rozwijać się na różnych płaszczyznach, wybierać dobro lub zło, twierdzi włoski humanista Giovanni Pico della Mirandola, którego popiera filozof niemiecki Johann Fichte, mówiący: Każde zwierzę od urodzenia jest, czym jest, człowiekiem trzeba się dopiero stać [6]. Również Monteskiusz podkreślał, że zwierzęta kierują się instynktem, żyją zgodnie z prawami natury, a człowiek jest jedyną istotą, która jest w stanie wytwarzać prawa, kodyfikować życie społeczne, wnosić do niego porządek i ład. Jean Jacques Rousseau dodał do tego też niemożność zwierząt w przeciwieństwie od ludzi do postępu, a Immanuel Kant, niemiecki filozof podkreślał rolę edukacji w procesie socjalizacji i rozwoju człowieka [7]. Matt Ridley twierdzi natomiast, że: Obiegową mądrością nauk społecznych jest twierdzenie, że natura ludzka to po prostu rezultat wychowania i doświadczenia jednostki. Nasze kultury nie są jednak przypadkowym zbiorem arbitralnych nawyków. Są one ukierunkowanym wyrazem naszych instynktów. Dlatego też te same motywy pojawiają się we wszystkich kulturach takie jak rodzina, rytuał, wymiana, miłość, hierarchia, przyjaźń, zazdrość, lojalność grupowa i przesądy. (...) Społeczeństwo nie zostało wymyślone przez myślących ludzi; wyewoluowało jako część naszej natury. Jest tak samo wytworem naszych genów jak nasze organizmy [8]. 3 / 5
4 Nie można jednak przypisywać rozwoju i umiejętności tworzenia społeczeństw jedynie genom i procesowi ewolucji. Do stworzenia cywilizacji, połączenia się w społeczeństwa, rozwoju tych grup społecznych potrzebne są bardziej skomplikowane procesy myślowe, współdziałanie, współtworzenie. Dzięki ewolucji ludzie mogą się porozumiewać i komunikować, co jest ważne w procesie budowania społeczeństw, geny sprawiają, że możemy rozpoznać swojego, ale poza tym potrzebna jest jeszcze w tym aspekcie zdolność abstrakcyjnego myślenia, tworzenia, wiedza, umiejętności, które są właściwe jedynie człowiekowi. Powyższe głosy dostarczają dowodów na różnice miedzy człowiekiem a zwierzęciem. Jednak w moim przekonaniu można połączyć te poglądy z opiniami Johna Locke a, Davida Hume a i Etienne de Condillac a, którzy twierdzili, że relacje między ludźmi a zwierzętami to ciągłość i nie powinno się ich oddzielać. Człowiek jest na dalszym etapie rozwoju niż zwierzęta, bardziej rozwinął pewne umiejętności, ale wywodzi się od nich. Można też powiedzieć, że ma większe predyspozycje, właśnie dzięki możliwości budowania społeczeństw, cywilizacji, przeobrażenia świata rzeczywistego. Przychylę się tu do zdania Locke a i Hume a, z których pierwszy uważał, że ludzie wyróżniają się zdolnością abstrakcyjnego myślenia, a nie tylko samym myśleniem, a drugi, że wyróżniają się siłą rozumowania, a nie jedynie samym rozumowaniem [9]. Jest to właśnie różnica pomiędzy światem zwierzęcym a ludzkim owszem zwierzęta potrafią myśleć, rozumować i trzeba jeszcze do tego dodać odczuwać, ale nie na tym samym poziomie, co człowiek. Wskazane aspekty są jedynie wybranymi, ponieważ temat człowiek a zwierzę jest bardzo szeroki i można go omawiać z wielu płaszczyzn, patrząc na niego z różnych perspektyw i mówiąc o różnych aspektach tematu. [1] A. B. Izdebski, Człowiek fenomenalne zwierzę [w:] z dnia / 5
5 [2] A. Bankroft, Współcześni mistycy i mędrcy, s. 51. [3] T. Kaleta, Człowiek a zwierzę [w:] Wiedza i życie, nr 2/1996, [w:] z dnia [4] Tamże. [5] T. Kaleta, tamże. [6] Tamże. [7] Tamże. [8] A. B. Izdebski, tamże. [9] Tamże. 5 / 5
MIND-BODY PROBLEM. i nowe nadzieje dla chrześcijańskiej antropologii
MIND-BODY PROBLEM i nowe nadzieje dla chrześcijańskiej antropologii CZŁOWIEK JEST MASZYNĄ (THOMAS HOBBES) Rozumienie człowieka znacząco zmienia się wraz z nastaniem epoki nowożytnej. Starożytne i średniowieczne
Bardziej szczegółowoWiek XVIII wiek oświecenia, wiek rozumu. Sapere aude! Miej odwagę posługiwać się swym własnym rozumem tak oto brzmi hasło oświecenia (I. Kant).
Wiek XVIII wiek oświecenia, wiek rozumu. Sapere aude! Miej odwagę posługiwać się swym własnym rozumem tak oto brzmi hasło oświecenia (I. Kant). Epoka filozofów, którzy chcą przekształcać świat 4 główne
Bardziej szczegółowo1. Dyscypliny filozoficzne. Andrzej Wiśniewski Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016
1. Dyscypliny filozoficzne Andrzej Wiśniewski Andrzej.Wisniewski@amu.edu.pl Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016 Pochodzenie nazwy filozofia Wyraz filozofia pochodzi od dwóch greckich słów:
Bardziej szczegółowoFILOZOFIA POZIOM PODSTAWOWY
EGZAMIN MATURALNY W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 FILOZOFIA POZIOM PODSTAWOWY ROZWIĄZANIA ZADAŃ I SCHEMAT PUNKTOWANIA MAJ 2014 2 Egzamin maturalny z filozofii Część I (20 punktów) Zadanie 1. (0 3) Obszar standardów
Bardziej szczegółowoFilozofia człowieka. Fakt ludzki i jego filozoficzne interpretacje
Filozofia człowieka Fakt ludzki i jego filozoficzne interpretacje Spotkanie źródłem poznania i nauk POZNAWANIE 2 Jedność doświadczenia filozoficznego Filozofia nauką o zasadach ( principia) Do wiedzy o
Bardziej szczegółowoFilozoficzna interpretacja doświadczenia mistycznego w ujęciu Mieczysława Gogacza. Izabella Andrzejuk
Filozoficzna interpretacja doświadczenia mistycznego w ujęciu Mieczysława Gogacza. Izabella Andrzejuk Doświadczenie mistyczne w filozofii i teologii Wydaje się, iż ujęcie doświadczenia mistycznego zarazem
Bardziej szczegółowoKościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH
Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH CHARAKTERYSTYKA: Program przeznaczony jest dla uczniów szkół ponadpodstawowych: liceum, technikum oraz szkół zawodowych. Katechezy
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wartości w wychowaniu
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Wartości w wychowaniu prof. Ewa Chmielecka Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 20 października 2009 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTETDZIECIECY.PL O czym
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA
SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Przedmiot: etyka Klasy: VI Rok szkolny: 2015/2016 Szkoła: Szkoła Podstawowa im. Batalionów AK Gustaw i Harnaś w Warszawie ul. Cyrklowa 1 Nauczyciel prowadzący: mgr Piotr
Bardziej szczegółowoWizja teorii ewolucji człowieka Karola Darwina. SP Klasa VI, temat 3
Wizja teorii ewolucji człowieka Karola Darwina Wizja biblijnego stworzenia Adama według Michała Anioła Grupa 1 i 2 Z pewnością każdy z nas zastanawiał się, jak powstał człowiek. Czy to Bóg go stworzył,
Bardziej szczegółowoOGÓLNA CHARAKTERYSTYKA FILOZOFII XIII WIEKU
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA FILOZOFII XIII WIEKU POWSTANIE UNIWERSYTETÓW Najwcześniej powstają dwa uniwersytety: Sorbona - Paryż Oxford Uniwersytety zostają zorganizowane na wzór struktury cechowej, w której
Bardziej szczegółowoPROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY SPECJALNEJ PRZYSPOSABIAJĄCEJ DO PRACY
PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY SPECJALNEJ PRZYSPOSABIAJĄCEJ DO PRACY PRZY SPECJALNYM OŚRODKU SZKOLNO - WYCHOWAWCZYM W LESZNIE Podstawy prawne systemu wychowania Powszechna Deklaracja Praw Człowieka Konwencja
Bardziej szczegółowoPROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ
PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ PRZY SPECJALNYM OŚRODKU SZKOLNO - WYCHOWAWCZYM W LESZNIE Podstawy prawne systemu wychowania Powszechna Deklaracja Praw Człowieka Konwencja Praw Dziecka Deklaracja
Bardziej szczegółowoFilozofia, Pedagogika, Wykład III - Filozofia archaiczna
Filozofia, Pedagogika, Wykład III - Filozofia archaiczna 2009-09-04 Plan wykładu 1 Jońska filozofia przyrody - wprowadzenie 2 3 Jońska filozofia przyrody - problematyka Centralna problematyka filozofii
Bardziej szczegółowoRozdział 8. Św. Augustyn i państwo Boże
Słowo wstępne Rozdział 1. Filozofia i jej podstawowe zagadnienia Wstępne pojęcie filozofii Działy filozofii Filozofia a inne formy ludzkiego poznania Praktyczny wymiar filozofii Rozdział 2. Bezpieczeństwo
Bardziej szczegółowoWiesław M. Macek. Teologia nauki. według. księdza Michała Hellera. Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Wiesław M. Macek Teologia nauki według księdza Michała Hellera Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego Warszawa 2010 Na początku było Słowo (J 1, 1). Książka ta przedstawia podstawy współczesnej
Bardziej szczegółowoARGUMENTY KOSMOLOGICZNE. Sformułowane na gruncie nauk przyrodniczych
ARGUMENTY KOSMOLOGICZNE Sformułowane na gruncie nauk przyrodniczych O CO CHODZI W TYM ARGUMENCIE Argument ten ma pokazać, że istnieje zewnętrzna przyczyna wszechświata o naturze wyższej niż wszystko, co
Bardziej szczegółowoFILOZOFOWIE UMYSŁU. Angielskie oświecenie
FILOZOFOWIE UMYSŁU Angielskie oświecenie JOHN LOCKE (1632-1704) NOWY ARYSTOTELES Locke w 1690 roku wydaje swoje podstawowe dzieło filozoficzne: En essay concerning the human understanding (Rozważania dotyczące
Bardziej szczegółowoAnna Czyrska ŚMIERĆ MIŁOŚCI, CZYLI (ANTY) PORADNIK O TYM, DLACZEGO BOIMY SIĘ KOCHAĆ
Anna Czyrska ŚMIERĆ MIŁOŚCI, CZYLI (ANTY) PORADNIK O TYM, DLACZEGO BOIMY SIĘ KOCHAĆ Spis treści Wstęp 1. Małżeństwo jako dramat, czyli dlaczego współczesny świat nazywa ciebie singlem 2. Dlaczego nie potrafisz
Bardziej szczegółowoElementy filozofii i metodologii INFORMATYKI
Elementy filozofii i metodologii INFORMATYKI Filozofia INFORMATYKA Metodologia Wykład 1. Wprowadzenie. Filozofia, metodologia, informatyka Czym jest FILOZOFIA? (objaśnienie ogólne) Filozofią nazywa się
Bardziej szczegółowoGWSP GIGI. Filozofia z aksjologią. dr Mieczysław Juda
GWSP Filozofia z aksjologią dr Mieczysław Juda GIGI Filozofia z aksjologią [5] Systemy nowożytne: empiryzm Locke a i sceptycyzm Hume a Filozofia z aksjologią [5] Systemy nowożytne: empiryzm Locke a i sceptycyzm
Bardziej szczegółowoKodeks dobrej magii kreowanie systemu wartości.
T Temat Kodeks dobrej magii kreowanie systemu wartości. Projekt finansowany ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach Narodowego Programu Zdrowia Realizator projektu: fundacja e d u k a c j i
Bardziej szczegółowoŚWIATOPOGLĄD NEW AGE
ŚWIATOPOGLĄD NEW AGE ŚWIATOPOGLĄD względnie stały zespół sądów (często wartościujących), przekonań i opinii na temat otaczającego świata czerpanych z rozmaitych dziedzin kultury, głównie z nauki, sztuki,
Bardziej szczegółowoKoncepcja Opatrzności w Platońskim Timajosie
Koncepcja Opatrzności w Platońskim Timajosie Dialog czy monolog? Timajos jest monologiem zawierającym opowiadanie o powstaniu świata człowieka (opowiadanie fantastyczne?) Akcja rozgrywa się pomiędzy fikcyjnym
Bardziej szczegółowoSpór o poznawalność świata
ROMAN ROŻDŻEŃSKI FILOZOFIA A RZECZYWISTOŚĆ Spór o poznawalność świata Wydawnictwo WAM Kraków 2012 Spis treści Przedmowa 11 Rozdział I Myślenie filozoficzne w cieniu zwątpienia 15 1. Wprowadzenie 15 2.
Bardziej szczegółowoArgument teleologiczny
tekst Argument teleologiczny i piąta droga św. Tomasza z Akwinu Argument z celowości 1. W świecie obserwujemy celowe działanie rzeczy, które nie są obdarzone poznaniem (np. działanie zgodnie z prawami
Bardziej szczegółowoKościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH
Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH CHARAKTERYSTYKA: Program przeznaczony jest dla uczniów szkół podstawowych. Minimum programowe nie uwzględnia podziału treści materiału
Bardziej szczegółowoPROGRAM WYCHOWAWCZY GIMNAZJUM
PROGRAM WYCHOWAWCZY GIMNAZJUM PRZY SPECJALNYM OŚRODKU SZKOLNO - WYCHOWAWCZYM W LESZNIE Podstawy prawne systemu wychowania Powszechna Deklaracja Praw Człowieka Konwencja Praw Dziecka Deklaracja Praw Osób
Bardziej szczegółowoCZŁOWIEK JEST ISTOTĄ SPOŁECZNĄ, TEN ZAŚ, KTO NIE ŻYJE W SPOŁECZEŃSTWIE JEST BESTIĄ ALBO BOGIEM Arystoteles
CZŁOWIEK JEST ISTOTĄ SPOŁECZNĄ, TEN ZAŚ, KTO NIE ŻYJE W SPOŁECZEŃSTWIE JEST BESTIĄ ALBO BOGIEM Arystoteles Czy można żyć poza społeczeństwem? To, co przynosimy na świat z naszego ewolucyjnego dziedzictwa,
Bardziej szczegółowoTRZY GŁÓWNE PERSPEKTYWY FUNKCJONALIZM ROZWÓJ MYŚLI SOCJOLOGICZNEJ. WSPÓŁCZESNE PERSPEKTYWY SOCJOLOGICZNE FUNKCJONALIZM TEORIE KONFLIKTU
ROZWÓJ MYŚLI SOCJOLOGICZNEJ. WSPÓŁCZESNE PERSPEKTYWY SOCJOLOGICZNE dr Agnieszka Kacprzak TRZY GŁÓWNE PERSPEKTYWY Auguste Comte Emile Durkheim TEORIE KONFLIKTU Karol Marks INTERAKCJONIZM SYMBOLICZNY Max
Bardziej szczegółowoEGZAMIN MATURALNY 2010 FILOZOFIA
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2010 FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY Klucz punktowania odpowiedzi MAJ 2010 2 Zadanie 1. (0 2) problemów i tez z zakresu ontologii, epistemologii,
Bardziej szczegółowoZagadnienia antropologii filozoficznej
Zagadnienia antropologii filozoficznej 1. Człowiek najciekawszym przedmiotem poznania. 2. Człowiek najbardziej zainteresowanym podmiotem poznania. 3. Refleksja nad człowiekiem refleksja nad sobą. 4. Pierwotne
Bardziej szczegółowoArgument teleologiczny
tekst Argument teleologiczny i piąta droga św. Tomasza z Akwinu Tekst piątej drogi (z celowości): Piąta Droga wywodzi się z faktu kierowania rzeczami. Stwierdzamy bowiem, że pewne rzeczy, które są pozbawione
Bardziej szczegółowoMieczysław Gogacz. Przedmowa
1 Mieczysław Gogacz Przedmowa Książka jest prezentacją krótkich opracowań poglądów i przytoczonych tekstów św. Tomasza z Akwinu. Poglądy są ułożone w zespoły nauk filozoficznych, wyjaśniających, kim jest
Bardziej szczegółowoI Z A B E L L A A N D R Z E J U K
I Z A B E L L A A N D R Z E J U K bo bez przyjaciół nikt nie mógłby pragnąć żyć, chociażby posiadał wszystkie inne dobra; wszak i ci, którzy mają bogactwa, stanowisko i władzę, zdają się najbardziej potrzebować
Bardziej szczegółowoCzy istnieje życie poza Ziemią?
Czy istnieje życie poza Ziemią? fot. źródło http://apod.nasa.gov/apod/astropix.html Wojtek Pych Centrum Astronomiczne im. M. Kopernika PAN Definicja życia Zespół tzw. procesów życiowych - swoistych, wysoko
Bardziej szczegółowoŻycie w starożytnych Chinach
STAROŻYTNE CHINY Życie w starożytnych Chinach Ośrodek budowy państwowości chińskiej znajdował się w dolinie rzeki Huang-ho ( chiń. Żółta Rzeka). Pierwsze państwa powstały tam około połowy II tysiąclecia
Bardziej szczegółowoCzy świat istnieje w umyśle?
Czy świat istnieje w umyśle? W XVIII wieku żył pewien anglikański biskup irlandzkiego pochodzenia, nazwiskiem George Berkeley (1685-1753). Ten erudyta, który za cel postawił sobie zwalczanie ateizmu, studiował
Bardziej szczegółowoGranice. w procesie wychowania. Iwona Janeczek
Granice w procesie wychowania Iwona Janeczek Czym są granice? w świecie fizycznym są to płoty, szlabany, żywopłoty; informują o tym gdzie zaczyna się moja własność; w świecie duchowym są równie rzeczywiste,
Bardziej szczegółowoMICHEL DE MONTAIGNE ( )
MICHEL DE MONTAIGNE (1533-1592) Sceptycyzm prowadzący do celu Nie wiem na pewno nawet tego, czego nie wiem Pirron nie chciał wcale zamienić się w kamień, ale właśnie chciał stać się żyjącym człowiekiem,
Bardziej szczegółowoKoncepcja religii w tomizmie konsekwentnym. Mieczysław Gogacz
Koncepcja religii w tomizmie konsekwentnym Mieczysław Gogacz Teoria relacji osobowych - punkt wyjścia osoba jako byt posiada doskonalsze osobowe istnienie u bytów osobowych z racji ich doskonałości inaczej
Bardziej szczegółowoDlaczego matematyka jest wszędzie?
Festiwal Nauki. Wydział MiNI PW. 27 września 2014 Dlaczego matematyka jest wszędzie? Dlaczego świat jest matematyczny? Autor: Paweł Stacewicz (PW) Czy matematyka jest WSZĘDZIE? w życiu praktycznym nie
Bardziej szczegółowoCzłowiek stworzony do szczęścia
Człowiek stworzony do szczęścia 8 1 Cele katechetyczne wymagania ogólne: ukazanie teologicznego i literackiego sensu opisu stworzenia świata z Rdz 2, 4b 10.15 25; przypomnienie nauki Bożej o szczególnej
Bardziej szczegółowoJohann Gottlieb Fichte
Johann Gottlieb Fichte 1762-1814 Fichte i kant Kant odniósł tylko częściowy sukces szukając transcendentalnej jedności naszego poznania, ponieważ był pod zbytnim wpływem empiryzmu. Treść nie jest nam po
Bardziej szczegółowoCzy świat istnieje w umyśle?
Czy świat istnieje w umyśle? W XVIII wieku żył pewien anglikański biskup irlandzkiego pochodzenia, nazwiskiem George Berkeley (1685-1753). Ten erudyta, który za cel postawił sobie zwalczanie ateizmu, studiował
Bardziej szczegółowoEGZAMIN MATURALNY 2011 FILOZOFIA
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2011 FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY MAJ 2011 2 Egzamin maturalny z filozofii poziom rozszerzony Zadanie 1. (0 1) Obszar standardów B. Opis wymagań
Bardziej szczegółowoIstotą naszego powołania jest tak całkowite oddanie się Bogu, byśmy byli jego ślepym narzędziem do wszystkiego, do czego tylko Bóg nas zechce użyć.
o. Walerian Porankiewicz Istotą naszego powołania jest tak całkowite oddanie się Bogu, byśmy byli jego ślepym narzędziem do wszystkiego, do czego tylko Bóg nas zechce użyć. To całkowite oddanie się Bogu
Bardziej szczegółowoEGZAMIN MATURALNY 2012 FILOZOFIA
Centralna Komisja Egzaminacyjna EGZAMIN MATURALNY 2012 FILOZOFIA POZIOM PODSTAWOWY Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 2012 2 Egzamin maturalny z filozofii Część I (20 punktów) Zadanie 1. (0 2) Obszar standardów
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. Wstęp 3.
SPIS TREŚCI Wstęp 3 I. ROZWAŻANIA WSTĘPNE 23 1. Luteranizm i jego znaczenie dla filozofii 23 1.1. Główne założenia doktrynalne luteranizmu 24 1.2. Luter i filozofia 33 2. Reakcja na Reformację - racjonalizacje
Bardziej szczegółowo- zna swoją rolę jako uczeń, Polak, Europejczyk, - zna pojęcia: sprawiedliwość, wolność, demokracja.
Edukacja społeczna Edukacja ekologiczna Edukacja prorodzinna Wdrażanie ucznia do różnorodnych form samorządności: - Samorząd Uczniowski, - Samorząd Klasowy, - gazetki szkolne, - dyżury klasowe, - sekcje
Bardziej szczegółowoJerzy Lukierski NAUKA I RELIGIA CZY MOŻNA POGODZIĆ?
Jerzy Lukierski NAUKA I RELIGIA CZY MOŻNA POGODZIĆ? Relacja między nauką i religią jest dość złożona. Wyrazem tego jest debata pomiędzy nauką i religią, w której szczególnie w przeszłości było wiele pasji
Bardziej szczegółowoFITNESS INTELIGENCJI
FITNESS INTELIGENCJI Aleksander Dydel ABC TEORII I ĆWICZEŃ WSTĘP Ancora imparo. Michał Anioł Inteligencja jest piękną i wartościową cechą umysłu, którą można rozwinąć. Sama z siebie nie jest gwarantem
Bardziej szczegółowoTeoria ewolucji. Podstawowe pojęcia. Wspólne pochodzenie.
Teoria ewolucji Podstawowe pojęcia. Wspólne pochodzenie. Ewolucja Znaczenie ogólne: zmiany zachodzące stopniowo w czasie W biologii ewolucja biologiczna W astronomii i kosmologii ewolucja gwiazd i wszechświata
Bardziej szczegółowoRozwój ku pełni człowieczeństwa w nauczaniu Papieża Jana Pawła II
Rozwój ku pełni człowieczeństwa w nauczaniu Papieża Jana Pawła II Wojciech Kosek Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka, Bielsko-Biała, 10. kwietnia 2014 r. Konferencja Personalistyczna koncepcja wychowania
Bardziej szczegółowoOsoba podstawą i zadaniem pedagogiki. Izabella Andrzejuk
Osoba podstawą i zadaniem pedagogiki Izabella Andrzejuk Plan wystąpienia 1. Człowiek jako osoba 1. Relacje osobowe 2. Istota wychowania 1. Znaczenie relacji osobowych w wychowaniu 3. Pedagogika, filozofia
Bardziej szczegółowoCzy możemy coś powiedzieć o istocie Boga?
Przymioty Boga Czy możemy coś powiedzieć o istocie Boga? dowody na istnienie Boga ustaliły, że On jest, ale czy poza wiedzą o Jego istnieniu możemy coś wiedzieć o Jego istocie? Św. Tomasz twierdzi, że
Bardziej szczegółowoGRAŻYNA KOWALCZYK. Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata
GRAŻYNA KOWALCZYK SĄ TYLKO DWA SPOSOBY NA ŻYCIE. JEDEN TO ŻYCIE TAK, JAKBY NIC NIE BYŁO CUDEM. DRUGI TO ŻYCIE TAK, JAKBY WSZYSTKO BYŁO CUDEM (Albert Einstein) Wykaz rzeczy niszczących i zagrażających życiu
Bardziej szczegółowoWstęp. Historia Fizyki. dr Ewa Pawelec
Wstęp Historia Fizyki dr Ewa Pawelec 1 Co to jest historia, a co fizyka? Po czym odróżnić fizykę od reszty nauk przyrodniczych, nauki przyrodnicze od humanistycznych a to wszystko od magii? Szkolne przedstawienie
Bardziej szczegółowoRodzina jako system więzi społecznych i emocjonalnych.
Rodzina jako system więzi społecznych i emocjonalnych. Rodzina jest interpersonalnym systemem stosunków wewnątrz grupowych lub systemem społecznym. Te stosunki tworzone są przez więzi społeczne i emocjonalne.
Bardziej szczegółowoWychowanie ku pełni człowieczeństwa wyzwaniem dla edukacji
Wychowanie ku pełni człowieczeństwa wyzwaniem dla edukacji Ks. dr Jacek Czaplicki KS-4 Wychowanie ku wartościom - szanse i zagrożenia" 1 G. C. Berkouwer konstatuje: "Dziś bardziej niż kiedykolwiek, pytanie
Bardziej szczegółowoWymagania na ocenę dopuszczającą z Etyki dla klasy 1
Wymagania na ocenę dopuszczającą z Etyki dla klasy 1 1 klasa: (okres od staroŝytności do średniowiecza ) 1. Krótko zdefiniować pojęcia "etyka" i "moralność", oraz wskazać róŝnicę pomiędzy etyką a moralnością.
Bardziej szczegółowoEDU TALENT - serwis pomocy w pisaniu prac magisterskich i licencjackich dla studentów
Analiza filozoficzna księgi X (Iota) z Metafizyki Arystotelesa Filozofia arystotelejska zawsze była i zawsze będzie inspiracją dla kolejnych pokoleń filozofów. Zawiera ona wiele wskazówek nie tylko dla
Bardziej szczegółowoIMMANUEL KANT ETYKA DEONTOLOGICZNA
IMMANUEL KANT ETYKA DEONTOLOGICZNA PROJEKT ETYKI KANTA W POSZUKIWANIU OBIEKTYWNYCH PODSTAW ETYKI Wobec krytyki Huma Immanuel Kant stara się znaleść jakąś obiektywną podstawę dla etyki, czyli wykazać, że
Bardziej szczegółowoDEKALOG gdzie szukać informacji? YouCat KKK
gdzie szukać informacji? YouCat 348 351 KKK 2052 2082 Jacek Salij Dekalog o. Adam Szustak, Konferencje o Dekalogu Valerio Bocci Dziesięć przykazań wyjaśniane dzieciom Wiesława Lewandowska Pan Bóg nie robi
Bardziej szczegółowoFilozofia, ISE, Wykład X - Filozofia średniowieczna.
Filozofia, ISE, Wykład X - Filozofia średniowieczna. 2011-10-01 Plan wykładu 1 Filozofia średniowieczna a starożytna 2 3 Ogólna charakterystyka filozofii średniowiecznej Ogólna charakterystyka filozofii
Bardziej szczegółowoRozmowa z zaczarowanym lusterkiem odnajduję się w grupie.
T Temat Rozmowa z zaczarowanym lusterkiem odnajduję się w grupie. Projekt finansowany ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach Narodowego Programu Zdrowia Realizator projektu: fundacja e d u
Bardziej szczegółowoDavid Hume ( )
David Hume (1711-1776) Chciał być Newtonem nauk o człowieku. Uważał, że wszystkie nauki (oprócz matematyki i logiki), również filozofia, powinny kierować się metodą eksperymentalną, opartą na doświadczeniu.
Bardziej szczegółowoWstęp do logiki. Kto jasno i konsekwentnie myśli, ściśle i z ładem się wyraża,
Prof. UAM, dr hab. Zbigniew Tworak Zakład Logiki i Metodologii Nauk Instytut Filozofii Wstęp do logiki Kto jasno i konsekwentnie myśli, ściśle i z ładem się wyraża, kto poprawnie wnioskuje i uzasadnia
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Psychologia potrzeb. Dr Monika Wróblewska EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Psychologia potrzeb Dr Monika Wróblewska Uniwersytet w Białymstoku 10 czerwca 2010 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL 1. Specyfika potrzeb
Bardziej szczegółowoFilozofia przyrody, Wykład V - Filozofia Arystotelesa
Filozofia przyrody, Wykład V - Filozofia Arystotelesa 2011-10-01 Tematyka wykładu 1 Arystoteles - filozof systematyczny 2 3 4 Różnice w metodzie uprawiania nauki Krytyka platońskiej teorii idei Podział
Bardziej szczegółowoKoncepcja etyki E. Levinasa
Koncepcja etyki E. Levinasa Fragment wypowiedzi Jana Pawła II z: Przekroczyć próg nadziei : Skąd się tego nauczyli filozofowie dialogu? Nauczyli się przede wszystkim z doświadczenia Biblii. Całe życie
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Sztuka przekonywania
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Sztuka przekonywania Dr Leszek Gracz Uniwersytet Szczeciński 17 marca 2016 r. O czym dzisiaj będziemy mówić i co będziemy robić Istota przekonywania. Podstawy konstruktywnej
Bardziej szczegółowoO układzie współrzędnych. Kinga Kolczyńska - Przybycień
Spis tresci 1 Spis tresci 1 Każdy z was na pewno w swoim życiu widział mapę W naturalny sposób powstaje pytanie po co w ogóle są mapy? Najbardziej prostą odpowiedzią jest to, że pomagają w przemieszczaniu
Bardziej szczegółowoKLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI
Egzamin maturalny maj 2009 FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI Zasady oceniania: za rozwiązanie wszystkich zadań można uzyskać maksymalnie 50 punktów (w tym za rozwiązanie zadań
Bardziej szczegółowoWychowanie i pseudowychowanie
Wychowanie i pseudowychowanie Wychowanie jako przyciąganie (Platon uwolnienie z ciemności ku światłu) Wychowanie jako przewodzenie (wojskowy sposób myślenia podporządkowanie jednemu autorytetowi) Wychowanie
Bardziej szczegółowoImmanuel Kant: Fragmenty dzieł Uzasadnienie metafizyki moralności
Immanuel Kant: Fragmenty dzieł Uzasadnienie metafizyki moralności Rozdział II Pojęcie każdej istoty rozumnej, która dzięki wszystkim maksymom swej woli musi się uważać za powszechnie prawodawczą, by z
Bardziej szczegółowoWSHiG Karta przedmiotu/sylabus
WSHiG Karta przedmiotu/sylabus KIERUNEK SPECJALNOŚĆ TRYB STUDIÓW SEMESTR Turystyka i Rekreacja Obsługa Ruchu Turystycznego, Hotelarstwo i Gastronomia, Zarządzanie i Marketing w Hotelarstwie, Gastronomii,
Bardziej szczegółowoTEMAT PRACY SOKRATEJSKA IDEA NIEWIEDZY JAKO ŹRÓDŁA ZŁA MORALNEGO A ETYKA ŚW. TOMASZA Z AKWINU ANALIZA PORÓWNAWCZA ETYKA SOKRATESA ETYKA ŚW.
TEMAT PRACY SOKRATEJSKA IDEA NIEWIEDZY JAKO ŹRÓDŁA ZŁA MORALNEGO A ETYKA ŚW. TOMASZA Z AKWINU ANALIZA PORÓWNAWCZA ETYKA SOKRATESA ETYKA ŚW. TOMASZA 399 0 1274 2012 PLAN PRACY I. Etyka Sokratesa II. System
Bardziej szczegółowoCzy i jak możliwe jest rozstrzygnięcie sporu etycznego o IVF? Zbigniew Szawarski Komitet Bioetyki przy Prezydium PAN
Czy i jak możliwe jest rozstrzygnięcie sporu etycznego o IVF? Zbigniew Szawarski Komitet Bioetyki przy Prezydium PAN z.szawarski@uw.edu.pl 26.VI.2013 Dwa rodzaje sporów Spór teoretyczny Nauka Filozofia
Bardziej szczegółowoPojęcie bezpieczeństwa Miejsce bezpieczeństwa w hierarchii wartości Filozofia bezpieczeństwa i związane z nią dyscypliny badawcze
Elementy filozofii bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo z perspektywy historii filozofii i filozofii polityki. Wojciech Rechlewicz Celem publikacji jest realizacja trzech zadań. Pierwszym z nich jest wprowadzenie
Bardziej szczegółowoCzym jest religia i czy filozofia może ją badać. Problem wiary, rozumu i logiki Definicja religii
Czym jest religia i czy filozofia może ją badać Problem wiary, rozumu i logiki Definicja religii Wiara i rozum Czy rozum potrafi udowodnić wszystkie prawdy religijne, czy tylko niektóre, czy może nie jest
Bardziej szczegółowoFilozofia, Historia, Wykład V - Filozofia Arystotelesa
Filozofia, Historia, Wykład V - Filozofia Arystotelesa 2010-10-01 Tematyka wykładu 1 Arystoteles - filozof systematyczny 2 3 4 Podział nauk Arystoteles podzielił wszystkie dyscypliny wiedzy na trzy grupy:
Bardziej szczegółowoosobiste zaangażowanie, czysto subiektywna ludzka zdolność intuicja, jako warunek wewnętrznego doświadczenia wartości.
1. Czy wartości - choć nie mieszczą się w obiektywistycznej wizji świata - są jedynie subiektywną reakcją czy oceną podmiotu? Podmiot substancja, centrum wiedzy, działania, decyzji i wyborów. Filozofowie
Bardziej szczegółowoFilozofia, Socjologia, Wykład II - Podział filozofii. Filozofia archaiczna
Filozofia, Socjologia, Wykład II - Podział filozofii. Filozofia archaiczna 2011-10-01 Plan wykładu 1 Klasyczny podział dyscyplin filozoficznych Metafizyka Ontologia Epistemologia Logika Etyka Estetyka
Bardziej szczegółowoNajważniejsze lata czyli jak rozumieć rysunki małych dzieci
Najważniejsze lata czyli jak rozumieć rysunki małych dzieci Anna Kalbarczyk Najważniejsze lata czyli jak rozumieć rysunki małych dzieci Rozwój osobowości dziecka w wieku od 2 do 6 lat na podstawie jego
Bardziej szczegółowoPROFILAKTYKA INTEGRALNA KIERUNKIEM ZMIAN ZAPOBIEGANIA UZALEŻNIENIOM
PROFILAKTYKA INTEGRALNA KIERUNKIEM ZMIAN ZAPOBIEGANIA UZALEŻNIENIOM dr Piotr Owczarek Prezes FSL Na podstawie : M. Dziewiecki, Nowoczesna profilaktyka uzależnień, Kielce 2005 r. MOŻE WRESZCIE SOBIE UZMYSŁOWISZ,
Bardziej szczegółowoZAGADNIENIA NA KOLOKWIA
ZAGADNIENIA NA KOLOKWIA RACJONALIZM XVII WIEKU [COPLESTON] A. KARTEZJUSZ: 1. metoda matematyczna i) cel metody ii) 4 reguły iii) na czym polega matematyczność metody 2. wątpienie metodyczne i) cel wątpienia
Bardziej szczegółowoKARTA INFORMACYJNA UCZESTNIKA XIV GIMNAZJALNEGO KONKURSU FILOZOFICZNEGO
KARTA INFORMACYJNA UCZESTNIKA XIV GIMNAZJALNEGO KONKURSU FILOZOFICZNEGO Imię, nazwisko Imię ojca Data i miejsce urodzenia Klasa Adres i nazwa szkoły (z kodem i telefonem) Imię, nazwisko oraz adres e-mail
Bardziej szczegółowoFilozofowie na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie ARTUR ANDRZEJUK
Polski Uniwersytet na Obczyźnie Filozofowie na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie ARTUR ANDRZEJUK Brano pod uwagę następujące kryteria: Publikacje z filozofii Nauczanie filozofii Założenia Artur Andrzejuk
Bardziej szczegółowoNazwa kierunku: Teologia pastoralna Poziom studiów: studia jednolite magisterskie Sylabus modułu: Filozofia człowiek i przyroda TM_FCP
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Nazwa kierunku: Teologia pastoralna Poziom studiów: studia jednolite magisterskie Sylabus modułu: Filozofia człowiek i przyroda TM_FCP 1. Informacje ogólne koordynator
Bardziej szczegółowoReligijność w psychoterapii. Tomasz Wyrzykowski
Religijność w psychoterapii Tomasz Wyrzykowski II Ogólnopolska Konferencja: Psychiatria i duchowość Kraków 2018 Tezy artykułu Treści o charakterze religijnym należy traktować jak każdy inny element psychoanalizy.
Bardziej szczegółowo6. Zagadnienia źródła poznania I Psychologiczne zagadnienie źródła poznania
6. Zagadnienia źródła poznania I Psychologiczne zagadnienie źródła poznania Andrzej Wiśniewski Andrzej.Wisniewski@amu.edu.pl Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016 Dwa zagadnienia źródła poznania
Bardziej szczegółowoCOŚ TY ATENOM ZROBIŁ SOKRATESIE. Paweł Bortkiewicz
COŚ TY ATENOM ZROBIŁ SOKRATESIE Paweł Bortkiewicz bortpa@amu.edu.pl Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie, Że ci ze złota statuę lud niesie, Otruwszy pierwej... REWOLUCJA SOKRATEJSKA uwydatnienie sprzeczności
Bardziej szczegółowoPoznanie substancji oddzielonych. środa, 9 stycznia 13
Poznanie substancji oddzielonych Czym jest władza? władza - narzędzie duszy do wykonywania określonych aktów władza jako proprietas (własność, właściwość) - specjalny rodzaj przypadłości. władza jako możność
Bardziej szczegółowoPrzedmiot, źródła i drogi poznania
Wieloznaczność pojęcia poznanie Czynność (uświadomiona) Rezultat czynności Pozostałe czynności, mające na celu uzyskanie informacji 1.Relacja poznawcza. Przedmiot Podmiot Akty poznawcze 1.1 Przedmiot poznania:
Bardziej szczegółowoTutoring Kurs edukacji spersonalizowanej. Kraków, 21.09.2014
Tutoring Kurs edukacji spersonalizowanej Kraków, 21.09.2014 Część wstępna krótka autoprezentacja doświadczenia uczestników (praca w szkole, tutoring) oczekiwania co do kursu Plan szkolenia Część wstępna
Bardziej szczegółowoInternet źródło inspiracji estetycznych dla pedagogiki religii. Franz Feiner Cieszyn
Internet źródło inspiracji estetycznych dla pedagogiki religii Franz Feiner Cieszyn 26.05. 2004 Obserwacje w WWW w czasopiśmie Christlich pädagogische Blätter Punkty wyjściowe Znaki pedagogicznoreligijne
Bardziej szczegółowoŚWIAT WARTOŚCI DZIECI KOŃCZĄCYCH EDUKACJĘ PRZEDSZKOLNĄ
ŚWIAT WARTOŚCI DZIECI KOŃCZĄCYCH EDUKACJĘ PRZEDSZKOLNĄ Jolanta Malanowska Powiatowy Ośrodek Edukacji w Środzie Śląskiej WYCHOWANIE DLA WARTOŚCI Potrzeby dziecka w wieku przedszkolnym potrzebuje punktu
Bardziej szczegółowoEGZAMIN MATURALNY 2013 FILOZOFIA
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2013 FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 2013 2 Zadanie 1. (0 4) Obszar standardów Opis wymagań Znajomość i rozumienie
Bardziej szczegółowoCzy i/lub w jakim sensie można uważać, że świat jest matematyczny? Wprowadzenie do dyskusji J. Lubacz, luty 2018
Czy i/lub w jakim sensie można uważać, że świat jest matematyczny? Wprowadzenie do dyskusji J. Lubacz, luty 2018 Do czego odnoszą się poniższe stwierdzenia? Do tego, czym jest matematyka dla świata, w
Bardziej szczegółowo