Grzegorz Gradziński. 1. Cel badań

Transkrypt

1 Analiza sprawności motorycznej uczniów rozpoczynających naukę w 4-letnim Technikum Zawodowym Regionalnego Centrum Edukacji Zawodowej w Lubartowie w roku szkolnym 2008/2009 Grzegorz Gradziński 1. Cel badań ocena sprawności motorycznej w ujęciu jednostkowym i grupowym; dostosowanie nauczanego materiału, na podstawie wyników badań, do poziomu sprawności motorycznej uczniów; indywidualizacja podczas prowadzenia lekcji w-f; porównanie wyników osiągniętych przez poszczególne klasy; wysunięcie wniosków do dalszej pracy nauczycieli w-f z badaną młodzieżą. 2. Charakterystyka badanych Grupę badaną stanowili uczniowie i uczennice 5 klas pierwszych 4- letniego Technikum Zawodowego w wieku 16 lat (151 osób). Młodzież pochodzi zarówno ze środowiska miejskiego jak i wiejskiego, z przewagą tego drugiego. Do gimnazjum uczniowie w przeważającej części uczęszczali na wsi. Z badania wyłączono uczniów, którzy posiadali okresowe zwolnienia lekarskie z ćwiczeń na lekcji wychowania fizycznego (7 osób) i tych, którym nie było możliwości przeprowadzenia testu ze względu na ich absencję lub nieprzygotowanie na zajęciach (4 osoby). 3. Narzędzie pomiaru Indeks Sprawności Fizycznej autorstwa K. Zuchory to propozycja indywidualnego sprawdzianu kondycji fizycznej dla osób obojga płci. Podane w Indeksie próby: szybkości, skoczności, siły ramion, gibkości, wytrzymałości i siły mięśni brzucha, są łatwe do wykonania i nie wymagają specjalnego sprzętu, a uzyskane rezultaty są łatwe do oceny. Podana propozycja oceny sprawności fizycznej w odróżnieniu od innych tego typu sprawdzianów charakteryzuje się prostotą ćwiczeń i łatwością odczytywania ocen. Uzyskany ogólny przeciętny wynik oceniany za pomocą indeksu jest obiektywnie porównywalny z 1

2 wynikami uzyskanymi w różnych okresach życia, innych osób oraz dorosłych i dzieci 1. Indeks jest niezwykle praktyczny w ocenie indywidualnego poziomu sprawności fizycznej oraz w samokontroli i samoocenie ucznia. Składa się z następujących prób ocenianych według skali: kolor różowy dziewczęta kolor zielony - chłopcy Próba i sposób jej wykonania Szybkość Biegnij szybko w miejscu przez 10 sek. wysoko unosząc kolana i klaszcz pod uniesioną nogą. Policz liczbę klaśnięć. minimalny dostateczny dobry bardzo dobry wysoki wybitny 1 pkt 2 pkt 3 pkt 4 pkt 5 pkt 6 pkt 12 klaśnięć 16 klaśnięć 20 klaśnięć 25 klaśnięć 30 klaśnięć 35 klaśnięć 15 klaśnięć 20 klaśnięć 25 klaśnięć 30 klaśnięć 35 klaśnięć 40 klaśnięć Skoczność Skocz w dal z 5 stóp 6 stóp 7 stóp 8 stóp 9 stóp 10 stóp miejsca, rezultat zmierz stopkami j.w j.w. j.w. j.w. j.w. j.w. Siła ramion Uchwyć się drążka lub gałęzi tak aby swobodnie zawisnąć Gibkość Stań na baczność. Wykonaj powolny skłon w przód nie zginając kolan Wytrzymałość Jak długo możesz biec: a) w miejscu (ok. 120 kroków na minutę) b) na odległość, wynikiem będzie przebiegnięty dystans Siła mięśni brzucha Połóż się na plecach, unieś nogi nad podłoże i wykonuj nożyce poprzeczne rękach, wytrzymaj 3 sek. rękach, wytrzymaj 10 sek. chwyć oburącz za kostki 1 min. 200 m. 2 min. 400 m. rękach, wytrzymaj 10 sek. wyprostowanej ręce, wytrzymaj 10 sek. palcami obu rąk dotknij palców stóp 3 min. 500 m. 5 min m. jednej ręce, wytrzymaj 3 sek. rękach, (głowa wyżej niż drążek), wytrzymaj 3 sek. palcami obu rąk dotknij podłoża 6 min m. 10 min m. jednej ręce, wytrzymaj 10 sek. rękach, (głowa wyżej niż drążek), wytrzymaj 10 sek. wszystkimi palcami (obu rąk) dotknij podłoża 10 min. 150 m. 15 min m. zawiśnij, (głowa wyżej niż drążek), wytrzymaj 3 sek. zawiśnij, oburącz, jedną rękę wolno opuść, wytrzymaj 10 sek. dotknij dłońmi podłoża 15 min m. 20 min m. zawiśnij, oburącz (głowa wyżej niż drążek), wytrzymaj 10 sek. zawiśnij, oburącz, utrzymuj się kolejno na lewej i prawej ręce po 10 sek. dotknij głową kolan 20 min 250 m. 30 min m. 10 sek. 30 sek. 1 min. 1,5 min. 2 min. 3 min. 30 sek. 1 min. 1,5 min. 2 min. 3 min. 4 min. 1 J. Barankiewicz: Leksykon wychowania fizycznego i sportu szkolnego. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa

3 Normy dla poszczególnych kategorii wiekowych - sprawdź swój wynik: OCENA 7 lat 8 lat 9-10 lat lat lat lat lat lat Minimalna Dostateczna Dobra Bardzo dobra Wysoka Wybitna Przebieg badań Test przeprowadzono na początku roku szkolnego 2008/2009 na przełomie września i października na lekcjach wychowania fizycznego bez wcześniejszego uprzedzenia uczniów, aby nie przygotowywali się specjalnie do wykonywanych prób. Przed rozpoczęciem prób z Indeksu niezbędny był wywiad z pielęgniarką szkolną, która na podstawie dostarczonych przez uczniów kart zdrowia i rozmowy z uczniem określiła jego zdolność do ćwiczeń na lekcji w-f. 5. Wyniki osiągnięte przez uczniów badanych klas po 6 próbach Indeksu Maksymalnym średnim wynikiem możliwym do uzyskania przez klasę było 36 punktów. Porównując dwie klasy dziewcząt wyższy średni wynik ze wszystkich prób uzyskała klasa 1TH (18,88pkt). Jednakże różnica pomiędzy wynikami tych dwóch klas jest nieznaczna. Świadczy to o bardzo zbliżonym poziomie sprawności dziewcząt, który jest określony w indeksie jako dobry. dziewczęta - średnia klasy z sumy pkt za 6 prób 3 18,88 18,57 18, TH dz. 1TEK dz. średnia Wśród chłopców poniżej średniej 18,84 znalazła się tylko klasa 1TM, której osiągnięcie odbiega od rezultatów pozostałych klas i jest na poziomie dostatecznym. 3

4 chłopcy - średnia klasy z sumy pkt za 6 prób 3 20,13 19,00 16,32 19,90 18, TE 1TB 1TM 1TH/1TEK średnia 6. Analiza wyników badanych cech motorycznych uzyskanych przez poszczególne klasy na tle innych grup i w porównaniu do średniej z danej próby a) szybkość dziewczęta - szybkość 4,40 3,95 4,18 W próbie szybkości, u dziewcząt, klasa 1TEK uzyskała wynik dobry a klasa 1TH wynik na poziomie bardzo dobrym. chłopcy - szybkość 3,94 3,55 3,84 4,27 3,90 Wśród chłopców wynik bardzo dobry osiągnęli uczniowie klasy 1TEK/1TH. Powyżej średniej znalazła się jeszcze klasa 1TE a pozostałe klasy poniżej średniej lecz również na poziomie dobrym. 4

5 b) skoczność dziewczęta - skoczność 1,92 1,62 1,77 W tej próbie obie klasy wypadły słabo uzyskując wynik średni na poziomie minimalnym, choć bliżej dostatecznego były uczennice 1TH. chłopcy - skoczność 0 3,19 2,58 3,45 6 Chłopcy z klasy 1TM ponownie zaprezentowali najgorszy tylko dostateczny poziom skoczności i wyraźnie odbiegają od średniej badanej grupy poziomu dobrego. c) siła ramion dziewczęta - siła ramion 2,48 2,38 2,43 Siła ramion u dziewcząt na poziomie dostatecznym, nieliczne osoby potrafią unieść swój ciężar ciała podciągając się na drążku. Podobnie w obydwu klasach. 5

6 chłopcy - siła ramion 3,59 3,77 2,97 9 3,61 W trzeciej próbie z kolei, bardzo dobry poziom siły mięśni ramion u chłopców z klas 1TH/TEK. Wyniki w trzech klasach zmieściły się w poziomie dobrym a 1TM z najniższą średnią ponownie znalazła się na końcu stawki. d) wytrzymałość dziewczęta - wytrzymałość 3,48 3,48 3,48 Poziom wytrzymałości w tym przypadku okazał się identyczny w dwóch badanych grupach dziewcząt i został określony jako dobry. chłopcy - wytrzymałość 4,41 3,52 2,48 2,82 3,31 W grupie chłopców zdiagnozowano bardzo dużą rozbieżność poziomu tej cechy motorycznej, od dostatecznego poniżej średniej klas 1TM i 1TH/TEK, przez dobry klasy 1TB do bardzo dobrego klasy 1TE. 6

7 e) gibkość dziewczęta - gibkość 4,20 4,71 4,46 Blisko poziomu wysokiego znajduje się średnia próby gibkości wykonanej przez klasę 1TEK. chłopcy - gibkość 3,28 3,58 3 3,91 3,45 Wśród grupy męskiej najbliżej poziomu bardzo dobrego był wynik punktowy klasy 1 TH/TEK, jednakże wszystkie klasy znalazły się w przedziale poziomu dobrego. f) siła mięśni brzucha dziewczęta - siła mięśni brzucha 2,4 2,43 2,42 Bardzo podobny wynik wśród badanych grup dziewcząt, lecz tylko na poziomie dostatecznym. 7

8 chłopcy - siła mięśni brzucha 1,91 1,39 1,42 1,36 1,52 U chłopców wszystkie klasy osiągnęły wynik minimalny i tylko uczniowie 1TE zbliżyli się do poziomu dostatecznego. 7. Podsumowanie Osiągnięte przez poszczególne grupy badanych wyniki obrazują poziom cech motorycznych wpływających na ogólną sprawność fizyczną a przez to na przyswajanie nowych umiejętności ruchowych. Wysoki poziom badanych cech sprzyja szybkiemu nauczaniu ruchu a zbyt niski - prowadzi do wydłużenia tego procesu. Wynik średni dziewcząt z całości testu wskazuje na dobry poziom cech mo torycznych, choć siła ramion, siła mięsni brzucha i skoczność są na zbyt niskim poziomie. Zadowalający jest poziom szybkości i gibkości. Chłopcy wykazali się słabą wytrzymałością (poza klasą 1TE), niezbyt dobrą skocznością i wręcz niedostateczną siłą mięsni brzucha. Natomiast dobrze wypadli w próbach szybkości i siły ramion. 8. Wnioski i zalecenia do pracy Zapoznać nauczycieli uczących w klasach pierwszych z wynikami badań; Stosować na zajęciach więcej ćwiczeń ogólnorozwojowych poprawiających te cechy motoryczne, których poziom w danej klasie jest poniżej przeciętnej badanej grupy pierwszoklasistów; Stosować indywidualizację i wskazywać uczniom słabszym metody i ćwiczenia podnoszące u nich zbyt niski poziom wszystkich lub niektórych cech motorycznych; Opublikować wyniki badań na szkolnej stronie internetowej, aby młodzież mogła się z nimi zapoznać i wyciągnąć wnioski na temat własnej sprawności fizycznej na tle rówieśników; Zdopingować młodzież do podnoszenia własnej sprawności fizycznej poprzez samodoskonalenie i stosowanie przy tym samokontroli; Wprowadzić rywalizację między klasami pierwszymi która z klas poprawi bardziej swoje wyniki do końca roku szkolnego. Opracowanie mgr Grzegorz Gradziński 8