PODRĘCZNIK POLSKA ORGANIZACJA AIKIDO

Transkrypt

1 PODRĘCZNIK POLSKA ORGANIZACJA AIKIDO Wydanie II -Do użytku wewnętrznego-

2 POLSKA ORGANIZACJA AIKIDO Prezes P.O.A Główna siedziba: Sensei Jacek Ostrowski Słowackiego 50/ Racibórz tel w/prezes P.O.A Sesshinkan Dojo Sensei Sławomir Orłowski Grudziądz Śniadeckich 80/ Grudziądz tel Skarbnik P.O.A Sesshinkan Dojo Gdynia Sensei Oskar Szrajer tel Sekretarz P.O.A Sesshinkan Dojo Gdynia Sensei Artur Barzowski tel

3 DEDYKACJA Podręcznik ten jest dedykowany Twórcy AIKIDO,,Pozwól przeciwnikowi iść tam, gdzie chce - zmień mu drogę, jeśli tego pragnie, a potem pozwól mu upaść tam, gdzie chce " Aikido Kaiso Morihiei Ueshiba O-Sensei ( ) Cztery zasady Aikido: 1.Skoncentruj się na jednym punkcie 2.Rozluźnij się całkowicie 3.Opuść w dół ciężar ciała 4.Rozwijaj przepływ KI

4 Spis treści: Słowo wstępne Shihan Fumio Toyoda Wprowadzenie I. Aikido twoja wybrana sztuka Powitanie Czym jest Aikido? II. Polska Organizacja Aikido Shihan Fumio Toyoda Twoje miejsce w Polskiej Organizacji Aikido III. Sensei-nauczyciel IV. Etykieta w stosunku do Sensei Dojo-miejsce treningu W Dojo Obowiązki w Dojo Etykieta w Dojo V. Aikidoka-student Drogi Hierarchia Dojo Ćwiczenia z innymi VI. VII. Etykieta w stosunku do innych ćwiczących Trening-codzienny praktyka jako ścieżka Zasady obowiązujące podczas trening Nastawienie do treningu Postawa-stanie i siedzenie Elementy treningu Kontuzje i choroby podczas treningu Etykieta na treningu Stopnie i egzaminy-postępy w treningu Egzamin Stopnie dan Komisja Egzaminacyjna POA Komisja Instruktorska POA Etykieta podczas egzaminu Minimalne wymagania egzaminacyjne Polskiej Organizacji Aikido VIII. Słowniczek-wyrażenia i zwroty japońskie używane w Aikido IX. Ataki stosowane na treningu X. Podstawowe techniki stosowane w Aikido

5 Słowo wstępne Shihan Fumio Toyoda W języku japońskim jest wyrażenie numon, które oznacza przekroczyć bramę.jako adept Aikido przekroczyć bramę Drogi Aiki, co znaczy, że zobowiązałeś się do nauki Aikido. Jeśli to zobowiązanie było szczere, zwane z japońska shoshin świadomością początkującego, to już w połowie uwieńczyłeś swą drogę sukcesem. Chciałbym abyś zrozumiał wagę tej szczerości, ponieważ to ona rozstrzyga o sukcesie nauki. Mówimy Sho shin kan tetsu, z prawdziwym zaangażowaniem twej świadomości początkującego uczestniczysz w treningu aby osiągnąć swój cel. Mam nadzieję, że w tym duchu jeszcze bardziej zaangażujesz się w nasz program treningowy. To nie znaczy tylko że podejmujesz zobowiązanie, także my, twoi instruktorzy, zobowiązaliśmy się do pracy z tobą. W ten sposób przemierzając drogę wspólnie, jako prawdziwi przyjaciele, mam pewność, że da to pozytywne efekty. Ten podręcznik ma być przewodnikiem ułatwiającym ten proces. Jak wszystko, podręcznik nie jest ostateczną wersją, w przyszłości możemy go skorygować lub zmienić, aby był odbiciem postępującego rozwoju naszego programu treningowego. Mam szczerą nadzieję, że uznacie go za użyteczny, i że przyczyni się choć w niewielkim stopniu do polepszenia nas samych i świata poprzez Aikido. WPROWADZENIE Podręcznik ucznia Polskiej Organizacji Aikido został stworzony, aby dać początkującym jak również zaawansowanym uczniom lepsze zrozumienie treningu Aikido. Ludzie przychodzą uczyć się Aikido z wielu powodów i każdy musi mieć jasny obraz tego dlaczego trenują Aikido i czym Aikido jest dla nich. Tego nie da im podręcznik, to tylko podstawowe zasady wypływające z historii, zrębów i podstaw treningu Aikido, które będą przydatne uczniom w ich rozwoju. Trzeba zaznaczyć, że proste przeczytanie tego podręcznika nie da zrozumienia Aikido; tylko szczera, zaangażowana nauka może to sprawić. Bez treningu nie ma Aikido, bez treningu ten podręcznik to tylko puste słowa. Nacisk w podręczniku nie jest położony na objaśnianie technik. Jednakże wyjaśnia on rodzaje treningu jakie adepci P.O.A podejmują, i powody ku temu. Wyjaśniana jest także etykieta; dojo jest często kłopotliwym miejscem dla nowych adeptów więc mamy nadzieję, że to pozwoli bardziej oswoić ich z niezwykłym dla początkującego rytuałem dojo. Wreszcie mamy szczerą nadzieję, że adept Aikido uzna ten podręcznik za źródło wiedzy, otuchy i inspiracji, które pozwoli mu wgłębić się bardziej w trening Aikido. AIKIDO - twoja wybrana sztuka Powitanie Witaj adepcie Aikido. Jako Aikidoka, trenujący Aikido, rozpocząłeś trening, który może zaoferować wiele korzyści Tobie i twojemu życiu: umiejętność samoobrony, kondycję fizyczną, poprawę zdrowia twego ciała i umysłu, pewność siebie i o wiele więcej. Chcemy z naciskiem stwierdzić, że Aikido będzie dla ciebie tym, czym je uczynisz. Nie rozpoczynaj treningu Aikido z nastawieniem, że wiedza będzie ci dana przez prostą prezentację, czy poprzez samo uregulowanie opłat musisz brać" wiedzę, uczyć się aktywnie, patrzeć, słuchać i kraść" swemu nauczycielowi i starszym uczniom wszystko co zdołasz, bądź głodny, chłoń intensywnie. Jako początkujący, zostaniesz bardzo szybko obrzucony wielką ilością wiedzy w nadchodzących miesiącach. Zachęcamy cię do kultywowania tzw. świadomości początkującego: otwartości, pilności i szczerości. To uczyni twe początkowe miesiące nauki najbardziej efektywnymi. To jest przede wszystkim czas, aby położyć fundamenty dla twojego treningu. Zaawansowani adepci także nie powinni zapominać o tym nastawieniu. Każdy dzień to nowy dzień, nowa okazja do nauki. Kaligrafia zrobiona przez Morihiei Ueshiba O-Sensei..Aikido" - Czym jest Aikido? Japońska sztuka wojenna Aikido jest rozległym systemem technik rzutów, dźwigni na stawy, uderzeń i unieruchomień, w połączeniu z treningiem tradycyjnymi japońskimi rodzajami broni jak miecz, kij i nóż. Stworzone zostało przez Morihiei Ueshiba na początku dwudziestego wieku na podstawie jego własnych intensywnych studiów różnych systemów sztuk wojennych z użyciem i bez użycia broni, Aikido reprezentuje esencję wielowiekowej japońskiej wiedzy wojennej. Jest to jedna z najszerzej praktykowanych Budo, sztuk wojennych, na świecie. Jednak Ueshiba ( zwyczajowo nazywany O-Sensei lub czcigodny nauczyciel ) był przekonany, że jego Aikido ma być uprawiane jako więcej niż tylko nauka metod walki. O-Sensei wyobrażał sobie Aikido nie tylko jako środek do zwyciężania wroga, ale także jako środek promowania pozytywnego charakteru idealnego wojownika i przede wszystkim przezwyciężania konfliktu dwoistości. Dla O-Sensei Aikido było ścieżką samodoskonalenia. On wierzył, że może ono być środkiem dla każdego, każdej narodowości, do kroczenia tą samą ścieżką. Aikido to shugyo: intensywny fizyczny i duchowy trening prowadzący do perfekcji ludzkiego charakteru i osiągnięcia prawdziwej mądrości. Duch shugyo bardziej niż jakakolwiek technika definiuje trening Aikido. Pomimo, że techniczne mistrzostwo jest podstawą, bez podbudowy filozoficznej Aikido byłoby niczym więcej niż ćwiczeniami i rzutami, Kiedy trenujesz, miej te koncepcje na uwadze. Ostatecznie muszą one przestać być koncepcjami, a stać się częścią ciebie. Jako początkujący, staraj się ćwiczyć podstawy Aikido - koncentrację energii, relaks, skupienie umysłowe i spokój - we wszystkim co robisz. Przekonasz się, że trening Aikido nie jest ograniczony do dojo. ale staje się sztuką życia. To jest to co uważa się za Aikido w życiu codziennym.

6 II. Polska Organizacja Aikido Polska Organizacja Aikido jest organizacją zapewniającą kierownictwo, instrukcje, uznanie stopni i inne usługi" dla twojego dojo. Jako członek P.O.A twoje dojo i instruktor są rozpoznawalni jako uprawnione źródło nauczania Aikido. Jako członek P.O.A. (którym staniesz się po zdaniu egzaminu na 7-me ku) także będziesz rozpoznawany jako prawowity adept Aikido, a twoje członkostwo da ci dostęp do gazetek, seminariów,obozów i innych korzyści wspomagających twój trening. Cele P.O.A są jasne i proste: 1. Podnieść i utrzymać Aikido na najwyższym z możliwych poziomów, używając tradycyjnych japońskich i współczesnych metod nauczania sztuki i filozofii Aikido. 2. Zapewnić ciągłość przekazywania sztuki Aikido dla przyszłych pokoleń poprzez powiększanie profesjonalnej, najlepszej kadry instruktorskiej. Shihan Fumio Toyoda Urodzony w Japonii 8-ego listopada 1947 roku Shihan Toyoda rozpoczął swą naukę Aikido w wieku 10-ciu lat w Chushinkan Dojo w Prefekturze Tochigi w Japonii. Po zdobyciu pierwszego dan w wieku lat 17-stu, został zaakceptowany jako uchideshi w Ichikukai Dojo w Tokio co wiązało się z zobowiązaniem do trzech lat rygorystycznych ćwiczeń misogi i zen. W tym czasie kontynuował także studia prawnicze na Uniwersytecie Senshu. Po ukończeniu Uniwersytetu Senshu Shihan Toyoda żył jako uchideshi w Światowym Centrum Aikido {Aikido Hombu Dojo) i tam rozpoczął karierę jako profesjonalny, zawodowy instruktor. W tym okresie nauczał także na kilku czołowych japońskich Uniwersytetach, między innymi Daito Bunka University, Seikei University i International Christian University. Począwszy od 1971 roku Shihan Toyoda przez dwa lata uczył w Ki no Kenkyukai (Stowarzyszenie Ki) jako Główny Instruktor Shin Shin Toitsu Aikido Koichi Tohei. Jego nauczycielskie obowiązki zaprowadziły go do Południowej Korei i na Hawaje, gdzie organizował pokazy Aikido i seminaria dla instruktorów jak również początkujących. Podczas tych wczesnych lat, podróży i nauczania za granicą Shihan Toyoda wyczul wzrastające zapotrzebowanie na zawodowych, wykwalifikowanych instruktorów Aikido i powziął osobiste zobowiązanie aby rozpowszechnić sztukę i filozofię Aikido poza wybrzeża swej ojczystej Japonii. Począwszy od 1974 roku Shihan Toyoda rozpoczął wypełnianie swego zobowiązania poprzez osobiste rozpowszechnianie nauki w Stanach Zjednoczonych jak również w Kanadzie. W tym roku założył Chicago Ki - Aikido Society i rozpoczął intensywne podróże i nauczanie na seminariach. Gdy Shihan Toyoda założył swą organizację i nauczał w Stanach Zjednoczonych zauważył, że wewnątrz świata Aikido" istnieją głębokie podziały światopoglądowe. Zauważył także, że ulokowane w Japonii organizacje sprawują ścisłą kontrolę nad lokalnymi dojo w Stanach. Obserwował jak niezadowolone z tego dojo jedno po drugim zrywały swe więzy z Japonią, aby kontynuować swą działalność w niezależnej, ale i niepewnej przyszłości. Shihan Toyoda był przekonany, że ten stan rzeczy nie mógł prowadzić do wzrostu popularności Aikido, a jedynie obniżał jakość Aikido na świecie. Prawie do końca aktywny,jak zwykle radośnie zapracowany,poczuł się gorzej,prowadząc seminarium w Grecji na początku czerwca 2001 roku. Po krótkim pobycie w szpitalu w Atenach został przewieziony do Chicago, gdzie wydawało się już, że wszystko idzie ku lepszemu. Jednak stało się. 04 lipca 2001 roku ponieśliśmy wielką stratę. Opuścił nas shihan Fumio Toyota. Nasz mentor, a zarazem człowiek dla którego Aikido było zawsze miłością i pokarmem życia a nie biznesem, który zawsze powtarzał słowa o`senseia Aikido ma służyć wszystkim a nie tylko tym co mają pieniądze. Edvard Petkov Germanov Sensei Edward Germanov urodził się 5 Maja 1966r. w Sofi. Sztuki walki uprawia od 1980r. Na początku ćwiczył Kyoku shin kai Karate, później Judo aż w 1986 r. rozpoczął treningi Aikido. Jego pierwszym nauczycielem był Petko Petkov Sensei, później kontynuował treningi pod okiem Georgy Penev Sensei - założycielu Aikido w Bułgari. W 1989r. Sensei Germanov został instruktorem w Aikido Association Sofia.W 1990r. założył Bulgarian Aikido Association (BAA) której jest szefem i głównym instruktorem. 4 października 1990 zorganizował pierwszą wizyte Shihana z Japoni w Bułgari, podczas której zdał na stopień 1 DAN. przed shihan Fumio Toyoda. W 1992r. Germanov Sensei osiągnał stopień 2 DAN a w 1994r. 3 DAN w Chicago, ponownie przed założycielem Aikido Association of America (AAA) i Aikido Association Internationale (AAI), Fumio Toyoda. W 1997r. zdał na 4 DAN, ponownie w Chicago. Pod koniec tego samego roku Sensei Germanov założył Bulgarian Aikido Foundation, która miała na celu pomoc w rozwoju BAA. W 1998r. ukończył ciężki trening Zen w klasztorze Cho Zen Ji in Hawaii. W tym samym roku Germanov Sensei ćwiczył pod okiem Doshu Moriteru Ueshiba w Aikikai Hombu dojo Tokyo oraz u Shihan Kobayashi - szef Aikido Kobayashi dojo. W tym czasie wział udział również w 36. All Japan Aikido Demo in Budokan, Tokyo. Dziś Sensei Gemanov posiada 5 DAN i jest oficjalnym przedstawicielem rodziny Toyoda na Bułgarie jako wieczny student Shihan Toyoda. Jest członkiem związku nauczycieli w AAI i prowadzi seminaria w Serbi, Grecji, Czechach, Dubaju, Łotwie, Polsce i USA. Andrew Sato Sensei Andrew Sato urodził się w 1950r w Evaston, Illinois. Posiada 6 dan Aikikai, jest pełnoetatowym instruktorem aikido oraz byłym głównym instruktorem Aikido Association of America (AAA), Aikido Association International (AAI) oraz Tenshinkan dojo. Andrew Sato rozpoczął swój trening aikido w 1977 roku pod okiem shihana Toyody początkowo jako członek Ki Aikido Society następnie jako członek AAA i AAI. Podczas swojej kadencji jako główny instruktor AAA i AAI podróżował po całej Europie oraz Stanach Zjednoczonych nauczając według metodyki shihana Toyody. W 2005 roku sensei Sato zakończył swój związek z AAA/AAI. W celu dalszego rozwijania swojego Aikido i wspierania innych którzy poprosili o kontynuację treningu, sensei Sato i mała grupa oddanych dojo zainicjowali początek Aikido World Alliance (AWA). Jego ulubione techniki to Iriminage, Koshinage oraz Randori. Sensei Sato jest żonaty, posiada dwójkę dzieci, oboje ćwiczą Aikido.

7 Jacek Ostrowski Sensei Sensei Jacek Ostrowski ur r. w Krotoszynie. W wieku 12 lat miał pierwsze kontakty ze sportami i sztukami walki zaczynając przygodę od zapasów a później karate kyokushin kai i jujitsu. W 1991 r. rozpoczął służbę w Marynarce Wojennej w Gdyni gdzie po raz pierwszy uczestniczył w treningach aikido. Regularne treningi rozpoczął jesienią 1992 r. w Trójmiejskim Wojskowym Klubie Sportowym FLOTA u pierwszego sensei M.Siejka w Polskiej Federacji Aikido.W 1997 r. będąc uczestnikiem na jednym ze staży organizowanych przez sensei Tomasza Krzyżanowskiego wówczas 3 dan aikido aikikai Prezes A.A.I-Polska, poznał aikido w wykonaniu shihana Fumio Toyody 6 dan aikido aikikai Pressident A.A.A./A.A.I. i zdecydował się na podążanie jego drogą AIKIDO. W 2003 rok wraz ze Sławomirem Orłowskim i Oskarem Szrajerem otwiera własną sekcję Sesshinkan dojo przy WKS FLOTA i AMW w Gdyni. W tym samym roku zostaje promowany na 1 dan aikido przez sensei J.Nakayama 5 dan aikido aikikai. Po śmierci shihana Toyoty chcąc iść dalej w zgodzie z prawdziwą jego drogą nawiązuje współpracę z sensei Edwardem Petkov Germanov 5 dan aikido aikikai - Prezesem B.A.A.,przedstawiciela rodziny TOYODA i zostaje jego przedstawicielem w Polsce. Na początku 2006 roku zostaje promowany na 2 dan aikido aikikai przez sensei Germanov. W latach sensei Jacek z grupą instruktorów Sesshinkan dojo zakładają i rejestruje stowarzyszenie pod nazwą Polska Organizacja Aikido kontynuując drogę shihana Toyody. Z początkiem 2008 roku wraz z sensei Orłowski bierze udział w ciężkim programie Uchideshi w Hombu dojo B.A.A. pod okiem sensei Germanov 5 dan aikido a w marcu 2008 roku zdaje pomyślnie kolejny stopień 3 dan aikido aikikai. Również należy pamiętać o tym iż sensei Ostrowski w 1997 roku wraz z sensei Jacekiem Swajdą ćwicząc i prowadząc równolegle sekcje Jujitsu/Jujutsu w Gdyni zostają przyjęci w poczet instruktorów Polskiego Związku Instruktorów Służb Mundurowych, gdzie współpracują ze światowej klasy mistrzami tradycyjnych sztuk walki min. z soke Antonio Garcia 10 dan, Terry Wengrove 10 dan, shihanem Dariuszem Otockim 7 dan, Markiem Pantkowskim 6 dan, Krzysztofem Jankowiakiem 9 dan, Grzegorzem Krauze 7 dan, Przemysław Burzyński 4 dan oraz wieloma innymi znanymi postaciami świata Budo. W 2005 roku zdaje pomyślnie egzamin na 1 dan jujutsu Hakko denshin-ryu, w tym samym czasie zostaje promowany na 1 dan combat-jujitsu PZISM. W 2007 roku uczestniczy w programie yudansha w hombu dojo JUJUTSU Hakkodenshin ryu Kokodo Renmei pod okiem soke Antonio Garcia 10 dan i zdaje pomyślnie egzamin na 2 dan jujutsu Hakko denshin-ryu. Aktualnie sensei Jacek Ostrowski jest Prezesem Polskiej Organizacji Aikido jak i Raciborskiego Ośrodka Aikido oraz przedstawicielem regionalnym na województwo Śląskie i Pomorskie Polskiego Związku Instruktorów Służb Mundurowych prowadząc regularne zajęcia z dziećmi, młodzieżą, dorosłymi oraz służbami mundurowymi w rodzinnym Raciborzu jak i w wielu miastach w Polsce i zagranicą organizując staże, zgrupowania krajowe i międzynarodowe ze światowej klasy mistrzami. Twoje miejsce w Polskiej Organizacji Aikido Jako członek P.O.A jesteś częścią międzynarodowego stowarzyszenia adeptów Aikido. Jesteś także uważany za ucznia Shihan Toyoda, na równi z twym własnym sensei. Zachęcamy cię do uczęszczania na seminaria, obozy i korzystanie z innych okazji aby otrzymać instrukcje bezpośrednio od spadkobierców wiedzy Shihana Toyody. To posłuży rozszerzeniu twojego treningu i uczyni cię bardziej integralną częścią stowarzyszenia P.O.A. To ty tworzysz P.O.A, bez szczerego zaangażowania adeptów Aikido takich jak ty, P.O.A nie ma powodów do istnienia. Oprócz organizowanych przez P.O.A seminariów, które będą miały miejsce w twoim dojo lub w twym regionie, powinieneś wiedzieć o wymienionych tu głównych wydarzeniach organizowanych przez P.O.A., do wzięcia udziału w których będziesz uprawniony: Kangeiko: intensywne zimowe seminarium Shochugeiko: intensywne 7-mio dniowe seminarium. Uchideshi: intensywne treningi jako uczeń ( od 1 -go do 36 miesięcy ) Yudansha: intensywne seminarium dla instruktorów Jyoshu: kurs instruktorski Polityka P.O.A wymaga aby wszyscy instruktorzy uczestniczyli w jednym seminarium dla instruktorów w każdym roku, aby uaktualnić ważność certyfikatu instruktorskiego. Jesteś uprawniony do uczestnictwa w seminarium instruktorskim po uzyskaniu stopnia 2-go kyu. Pamiętaj proszę, że jako adept Aikido twoje zachowania rzutują bezpośrednio na obraz twojego dojo, twojego sensei, Shihan Toyoda, Stowarzyszenia, i sztuki Aikido w ogóle. Bądź dumny ze swej sztuki i organizacji, i przez cały czas dąż do utrzymania wysokiego standardu moralnego i etycznego sztuk wojennych. III. SENSEI nauczyciel Twój sensei, twój nauczyciel jest kimś, z kim związałeś się relacją wzajemnego zaufania. Wierzysz, że twój sensei nauczy cię sztuki Aikido podług swych najwyższych możliwości. I wzajemnie, twój sensei wierzy, że będziesz ćwiczył bezpiecznie i pilnie, uczył się z całego serca i zachowywał tak jak tego wymaga Aikido. Sensei" dosłownie oznacza tego, który urodził się wcześniej". To nie dotyczy wieku, twój sensei w rzeczywistości może być młodszy od ciebie. Urodzony wcześniej" oznacza, że twój sensei wkroczył na ścieżkę treningu Aikido przed tobą i już był tam, gdzie ty dopiero zmierzasz. Twój sensei jest przewodnikiem. Nie masz być mu ślepo uległym, ale powinieneś wykazywać mu szacunek, cierpliwość i posłuszeństwo. Twój sensei jest kimś, kto prawdopodobnie ryzykując swym życiem i własnym zdrowiem, nauczył się tej sztuki i zgodził się dzielić nią z innymi. Twój sensei jest łącznikiem z pokoleniami nauczycieli, aż do O - Sensei i dalej. Traktuj to połączenie jako cenny skarb. Gdy twój sensei mówi, słuchaj i patrz uważnie. Nie wszystko na treningu Aikido będzie ci przekazane werbalnie. Nie jest dobrym nauczycielem ten, który odczuwa potrzebę wyjaśniania każdego szczegółu swych instrukcji słowami. Bądź cierpliwy i trenuj pilnie. Z postępami w twej nauce, osiągniesz satysfakcję odkrywania dla siebie aspektów naszej sztuki. Raz osiągnięta, ta wiedza stanie się twoją. To jest przekazywanie wiedzy isshin den skin, z umysłu do umysłu.

8 Etykieta w stosunku do Sensei Etykieta nie jest po prostu martwą tradycją czy zwyczajem: to żywa metoda treningu samego w sobie. Obserwuj ją bardzo uważnie. To następujące zasady zachowania wobec instruktora: 1. Zwracaj się do instruktora zawsze sensei 2 Kłaniaj się instruktorowi na powitanie, a także na pożegnanie lub zakończenie rozmowy. kiedy twój instruktor cię wzywa odpowiadaj tak" lub hai" szybko i z szacunkiem. 3. Gdy twój instruktor mówi, słuchaj i patrz bezpośrednio na niego. Gdy ty mówisz do swego instruktora mów bezpośrednio i wyraźnie. 4. Gdy idziesz ze swoim instruktorem zaproponuj pomoc w niesieniu bagażu czy innych rzeczy, które on lub ona będzie niosła. Japońska tradycja mówi, że uczeń powinien iść nieco z tyłu, po lewej stronie instruktora (lewa tylna strona była najtrudniejsza do szybkiej obrony dla wojownika więc uczeń powinien tam iść by chronić swego mistrza). Gdyby twój instruktor nie wymagał zachowywania tego starego zwyczaju, to najlepszy sposób do rozwijania twej zdolności zachowywania odpowiedniego ma - ai (dystansu), i okazania szacunku. W każdym przypadku bądź czujny będąc w towarzystwie twego instruktora. To twój obowiązek pomagać mu i chronić go w każdy możliwy sposób. 5. Zachowuj takie same zasady grzeczności i bycia zaszczyconym w stosunku do swego sensei, jakie zachowywałbyś w stosunku do każdej innej osoby godnej szacunku. IV. DOJO - miejsce treningu Słowo dojo" może być tłumaczone jako miejsce Drogi" albo miejsce oświecenia". To czyni oczywistym fakt, że słowo dojo" oznacza więcej niż halę treningową czy miejsce ćwiczeń. Jak wiemy dojo japońskich sztuk wojennych powstało w czasach gdy Bushi (klasa wojowników) zetknęła się po raz pierwszy z filozofią Zen i jej propagatorami Bushi odnaleźli w buddyjskim Zen filozofię pasującą do ich codziennych zmagań i trening przydatny w rozwijaniu dyscypliny umysłu i ciała, które wojownicy zawsze cenili. Nauczyciele Zen w swych naukach dla pragmatycznie nastawionych Bushi także używali analogii i powiązań ze sztukami wojennymi. Żołnierz i mnich potrzebują tych samych przymiotów: nieustraszoności, braku przywiązania do świata zewnętrznego i do samego siebie, energii w działaniu i zobowiązania do kontynuowania swych działań do końca. Obydwaj potrzebują stanu umysłu wolnego od wszystkich pokus, myśli płynących bez przeszkód,obydwaj poddali się ciężkiemu treningowi. Gdy Zen zostało szerzej zaakceptowane i w końcu zaadoptowane przez wiodące autorytety, jego wpływ na sztuki wojenne wzrósł. Z czasem, sztuki wojenne zaczęły być postrzegane nie tylko jako metody walki, ale jako metody rozwoju samego siebie. Ta tradycja ma odbicie w doktrynie japońskiego Budo ( sztuk wojennych). Aikido jest Budo, i jako ono przyjęło tę tradycję. My wszyscy jako adepci Aikido dążymy nie tylko do nauki technik samoobrony, ale także do przemiany nas samych w lepszych ludzi. Nawet bez silnego nacisku na Zen, współczesne dojo jest powszechnie rozpoznawane jako miejsce do ulepszania ludzkiego charakteru poprzez ścisłą dyscyplinę treningu umysłowo - cielesnego. Jesteśmy za to dłużni Bushi i naukom Zen. Ulubione powiedzenie O - Sensei to Masakatsu agatsu" - prawdziwe zwycięstwo to zwycięstwo z samym sobą. Dojo to specjalne miejsce gdzie ćwiczymy dla zwycięstwa z samym sobą. W dojo Typowe dojo powinno mieć kilka elementów, o których powinniśmy pamiętać. W szczególności, niektóre obszary dojo mają znaczenie, o którym powinieneś wiedzieć. Następujący rysunek i definicje będą ci pomocne. 1. Kamiza: dosłownie siedzenie boga", kamiza to przód" dojo i kierunek, w którym będziesz siadał i kłaniał się na początku i końcu zajęć. Kamiza w dojo Aikido zazwyczaj będzie miała powieszony zwój z kaligrafią i fotografię O - Sensei Ueshiba. Może też mieć małą kapliczkę albo kamidana (ołtarzyk) w tradycji Shinto - roślinną kompozycję, półkę na broń treningową czy inne przedmioty, w zależności od orientacji dojo. Kamiza może też być nazywana shomen - głowa lub centrum. 2. Shimoza: dolna" ściana, naprzeciw kamiza. 3. Joseki: wysokie" siedzenie, prawa strona dojo, gdy jesteś zwrócony twarzą do kamiza. Gdy uczniowie siedzą w szeregu, powinni siedzieć w kolejności według stopni - adepci wyżsi stopniem od strony joseki. 4. Shimoseki: niskie" siedzenie, shimoseki to lewa strona dojo, gdy jesteś zwrócony twarzą do kamiza. Niżsi stopniem uczniowie i początkujący powinni siedzieć po tej stronie. 5..Tatami: z technicznego Kamiza(Shomen) punktu widzenia tatami to plecione słomiane maty, tradycyjne pokrycie podłoża w japońskim dojo jak i domu. DOJO Współczesne dojo zazwyczaj Shimoseki Tatami(maty) Joseki używają różnych rodzajów mat piankowych, które są łatwiejsze w utrzymaniu i wytrzymalsze. Shimoza Inne rzeczy, jakie znajdziesz oczywiście w swoim dojo to pomieszczenie biurowe, szatnie i toalety. Z czasem zapoznasz się ze swoim dojo i jego częściami. Obowiązki w dojo Jako członek dojo cieszysz się różnymi przywilejami. Jesteś także obciążony różnymi obowiązkami wspólnie z innymi adeptami: Obowiązki: nie jest dobrym myślenie, że dojo to rodzaj klubu zdrowia gdzie możesz zapłacić za poinstruowanie i oczekiwać otrzymania tak wiele jak to możliwe. Nie płacisz za instrukcje w dojo: nauki jakie otrzymasz, których twój sensei uczył się z wielkim wysiłkiem i przez wiele lat są bezcenne. Twoje opłaty w dojo zapewniają po prostu utrzymanie pomieszczeń i kontynuację istnienia. Reguluj swoje opłaty na czas, bez ponaglania. Nie stawiaj swego instruktora w kłopotliwej sytuacji, kiedy musi prosić cię o pieniądze.

9 Nie zwlekasz z zapłatą lekarzowi czy innemu profesjonaliście, który świadczy ci usługi, traktuj tak samo swego sensei. Spóźnione lub zwlekanie z płatnością jest oznaką braku szacunku nie tylko dla twojego nauczyciela, ale także dla dojo i pozostałych uczniów. Czyszczenie: jako członek dojo będziesz zobowiązany do uczestniczenia w sprzątaniu i utrzymaniu urządzeń.. To nie jest próba wykorzystywania cię przez instruktora do czerpania korzyści z twej pracy. To z jednej strony czysta, praktyczna potrzeba, a z drugiej to w tym samym stopniu część twego treningu co ćwiczenie technik Aikido. Zaangażuj się w dojo. Podwiń rękawy przyłóż ręce i pracuj ciężko na każdym calu dojo - wtedy naprawdę poczujesz się jego częścią. Bardzo miło jest mówić o szczytnych koncepcjach jak zwycięstwo nad samym sobą", ale gdy toalety są zawsze brudne, jest jasne, że nasze słowa są puste. Etykieta w Dojo 1. Szanuj dojo, instruktorów i innych adeptów: oni umożliwiają ci trening. 2. Gdy wchodzisz do dojo zdejmij buty i ustaw je starannie w półce na obuwie. 3. Gdy trwa trening poruszaj się i mów cicho, aby nie przeszkadzać. 4. Kłaniaj się gdy wchodzisz i wychodzisz z miejsca ćwiczeń. 5. Zgłaszaj na ochotnika swoją pomoc w utrzymaniu dojo w czystości. Jeśli widzisz coś co wymaga wyczyszczenia, po prostu to zrób. Jeśli nie możesz, powiedz komuś kto będzie mógł. 6. Nie jedz, nie pij i nie żuj gumy w dojo. 7. Nie czekaj na ponaglenia do zapłaty twych opłat 8. Zawsze pozostawaj czujny na punkcie bezpieczeństwa pożarowego i osobistego zwracaj uwagę kto wchodzi i wychodzi z dojo, i z jakiego powodu. 9. Dąż do utrzymania w dojo atmosfery powagi ale i serdeczności V. Aikidoka - student Drogi" Jako adept Aikido masz wielkie szczęście. Jesteś jednym z niewielu ludzi na świecie, którzy mają dostęp do niezbędnych do treningu rzeczy - zdrowego ciała i umysłu, zasobów finansowych, czasu i okazji, instruktora i urządzeń. Powinniśmy uświadomić sobie jak rzadkim jest na tym świecie dla ludzi być zdolnym do podjęcia takiego treningu samorozwoju, i powinniśmy wyrazić naszą wdzięczność poprzez intensywny trening. Pozostali adepci są twoimi partnerami w treningu. Bez nich nie mógłbyś ćwiczyć. Spędzisz wiele czasu zapoznając się z ich ciałami w czasie ćwiczeń. Wykorzystaj ten czas, aby poznać także ich osobowość. Interesuj się twoimi kolegami i pracuj razem z nimi nad zrozumieniem i rozwojem Aikido. Hierarchia Dojo Jako uczeń Aikido zajmujesz określone miejsce w hierarchii dojo. Na szczycie tej struktury jest oczywiście twój sensei. Po nim lub niej są posiadacze kolejnych stopni zaawansowania. Ci, którzy są wyżsi stopniem są twoimi sempai. Niżsi od ciebie stopniem to twoi kohai. System sempai - kohai bardzo przenika japońską kulturę. Nie jest jego intencją ustanawianie swego rodzaju starszeństwa, a raczej wskazanie przysługującego każdemu miejsca, które pozwala pełnić mu rolę jaką się oczekuje od niego. Traktuj swego sempai z szacunkiem i wspieraj jego wysiłki w pomocy dla sensei. Ucz się od nich, ponieważ oni także byli tam gdzie ty jesteś. Każdy z nich uczył się od twego sensei w zależności od swych indywidualnych zdolności, i każdy może mieć unikalną wiedzę czy znać warianty, które innym umknęły. Zachęcaj swych kohai do treningu i wspieraj ich. Oni są pod twoją opieką. Polegają na tobie w nauce i patrzą na ciebie, często ślepo". Staraj się być wart szacunku jaki ci okazują, i rób wszystko co w twej mocy aby wspomagać ich w treningu. Przede wszystkim nie bądź wyniosły i nie przeceniaj ich pochwał: pamiętaj o swoim miejscu, zachowuj pokorę. Ćwiczenia z innymi Ćwiczenie Aikido koniecznie wymaga obecności innych. Pomimo, że jest wiele ćwiczeń i metod treningowych, które możesz wykonywać sam, główna część twego treningu będzie wymagała polegała na obronie przed rzeczywistymi atakami innych ćwiczących. Nie można nigdy zapominać o tym, że techniki Aikido mogą być powodem ciężkich kontuzji łub nawet śmiertelne gdy są wykonane nieprawidłowo podczas ćwiczeń. Na tobie leży odpowiedzialność aby ćwiczyć bezpiecznie. To oznacza by nigdy nie ćwiczyć technik, których nie nauczyłeś się bezpośrednio od swego instruktora. To znaczy także by ćwiczyć nowe techniki powoli, we współpracy ze swym partnerem. Pamiętaj, że różne osoby mają różne typy budowy ciała, style poruszania i możliwości. Stosowanie techniki na małej (delikatnej) osobie w ten sam sposób co na dużej (potężniejszej) jest nieprawidłowe i może niepotrzebnie zranić. Rozwijaj swoje wyczucie w stosunku do innych i używaj tylko tyle siły i umiejętności ile są w stanie znieść na ich poziomie zaawansowania. Będziesz wdzięczny za takie traktowanie. W ten sposób obydwoje będziecie bezpiecznie rozwijać waszą siłę i umiejętności. Etykieta w stosunku do innych ćwiczących 1. Traktuj innych tak jak ty chciałbyś być traktowanym. 2. Bądź pierwszym, który zaoferuje jakąkolwiek pomoc swemu koledze podczas treningu. 3. Traktuj jako honor możliwość trenowania z innymi kolegami i bycia ich uke. 4. Weź sobie do serca aby poznać każdego kolegę i oferuj wsparcie w potrzebie. 5. Pomagaj początkującym w oswojeniu się z dojo. 6. Ćwicz zawsze z wyczuciem w stosunku do możliwości i ograniczeń partnera, jak również własnych.

10 VI. Trening - codzienna praktyka jako ścieżka". Ćwiczenie Aikido nie jest niczym specjalnym ani tajemniczym. Droga" Aikido jest niczym więcej jak wymagającą poświęcenia, codzienną praktyką. Nie myśl, że cokolwiek innego da ci znajomość Aikido. Trenuj dzień za dniem, cierpliwie i systematycznie, a zobaczysz naturalne rezultaty. ZASADY OBOWIĄZUJĄCE PODCZAS TRENINGU" zebrane przez założyciela 1. Jedno zastosowanie Aikido może spowodować śmierć przeciwnika. Podczas treningu, bądź posłuszny swemu instruktorowi, i nie czyń czasu treningu czasem na niepotrzebną próbę sił. 2. Aikido jest sztuką, w której jeden człowiek uczy się stawiać czoła wielu przeciwnikom jednocześnie. Z tego powodu wymaga od ciebie szlifowania i doprowadzania do perfekcji wykonania każdego ruchu, tak abyś mógł zająć się" nie tylko tym bezpośrednio przed tobą, ale także tymi, którzy pojawiają się z któregokolwiek kierunku. 3. Ćwicz cały czas z uczuciem radości. 4. Nauki twego instruktora przedstawiają sobą jedynie małą cząstkę tego, czego będziesz się uczył. Mistrzostwo każdego twojego ruchu będzie zależało prawie w całości od indywidualnych, poważnych ćwiczeń. 5. Codzienny trening rozpoczyna się od lekkich ruchów ciała, stopniowo wzbierających na intensywności i sile; ale nie wolno przesadzać. To dlatego nawet starzy ludzie mogą kontynuować swój trening z przyjemnością, bez uszkodzeń ciała, i osiągają ostateczny cel treningu. 6. Celem Aikido jest trening zarówno ciała jak i umysłu, a także uczynienie człowieka szczerym. Wszystkie arkana sztuki Aikido są naturalnie tajemnicą i nie mogą być upublicznianie, ani nauczane aby nie zostały użyte do złych celów. Nastawienie do treningu O - Sensei zalecał swym uczniom by czerpali radość z treningu. To doskonała rada. Za każdym razem powinieneś roztaczać bardzo pozytywne, radosne nastawienie na treningu. W tym samym czasie jednakże, musisz utrzymywać śmiertelną powagę. Aikido jest Budo - sztuką wojenną. Pomimo, że posługuje się ekstremalną przemocą to kształtuje lepszych ludzi. Aikido jest nie tylko drogą do magicznego" unikania konfliktów poprzez jakiś tajemniczy proces harmonii. Duch Aikido to rzetelne mierzenie się z konfliktem. Tylko wtedy możemy mieć nadzieję na jego rozwiązanie. Gdy trenujesz, pamiętaj zawsze, że potencjalne kontuzje tkwią w twoich ruchach. Bądź świadom otwarć" swej postawy i dziur" w twej uwadze, i u twojego partnera. Chodź i poruszaj się gotowy w każdej chwili reagować na wszystko co dzieje się w twym codziennym życiu i na matach. Uświadom sobie, że w tym życiu możemy umrzeć w każdej chwili i trenuj z tą świadomością. W języku japońskim jest wyrażenie: shinken shobu. Dosłownie znaczy to walkę na miecze z prawdziwej stali. To założenie, że sytuacja jest prawdziwa, poważna. Na treningu musisz być nastawiony shinken shobu". Gdy twój partner atakuje cię z drewnianym nożem dla ćwiczenia, musisz uwierzyć, że to prawdziwy nóż. Gdy ty atakujesz swego partnera, atakuj naprawdę. W ten sposób obydwaj odniesiecie prawdziwe korzyści z treningu. Postawa - stanie i siedzenie Gdy trenujesz, zauważasz zrelaksowaną, wyprostowaną shisei pozycję i kamae postawę starszych stopniem. Dołóż starań aby utrzymywać na uwadze swą własną postawę, jak też innych dookoła ciebie. To następujące cztery sposoby stania i siedzenia, których będziesz używał najczęściej podczas treningu Aikido: 1. Seiza: to najpopularniejszy japoński sposób siedzenia z pośladkami spoczywającymi na piętach. Pozycja seiza powoduje prawidłowe ułożenie kręgosłupa i rozwoju prawidłowego oddychania. To w pewnym sensie podstawa techniki. Gdy siedzisz w seiza wyciągnij się w górę poprzez czubek twej głowy; w rezultacie tego twój podbródek naturalnie wysunie się, zamiast raczej tylko zwisać nad twoją klatką piersiową. Rozprosz swój wzrok i miej na uwadze swoje otoczenie. Bądź także czujny by nie garbić się, czy wyginać pleców. Możesz wysunąć miednicę lekko do przodu aby to osiągnąć. Twój sensei może korygować twoją postawę i dać ci dalsze wskazówki. Zazwyczaj początkujący czują się niewygodnie w tej pozycji; bądź cierpliwy, i siedź w seiza kilka minut każdego dnia. Wkrótce przywykniesz do tego i być może nawet zaczniesz woleć to od siedzenia na krześle. 2. Agura no shisei: siedzenie ze skrzyżowanymi nogami. Agura jest pozycją gdzie prawa stopa leży na ziemi przed lewą, inaczej niż w zachodnim sposobie siedzenia ze skrzyżowanymi nogami, gdzie jedna noga jest założona na drugą. Ci, którzy są słabo rozciągnięci mogą uważać za trudne położenie kolan na ziemi lub utrzymanie prostych pleców. Ponownie: codzienne rozciąganie i ćwiczenie pomoże. 3. Shizentai: zazwyczaj tłumaczone jako naturalna postawa", shizentai jest po prostu postawą ze stopami rozstawionymi na szerokość barków. Skup się na swoim brzuchu, oddychaj prawidłowo, i pozwól wszystkim napięciom opuścić twoją górną część ciała. Utrzymuj dynamiczne napięcie w swoich nogach, gotowy do poruszania się w każdej chwili. Wyprostuj kręgosłup i wyciągnij się w górę poprzez głowę. Rozprosz wzrok; nie zwieszaj głowy w dół. 4. Hanmi no Kamae: Hanmi to postawa boczna używana w obronie. Upewnij się, czy twoja przednia i tylna stopa są ustawione prawidłowo w jednej linii, tak jak pokazywał to twój sensei, a także czy przednie kolano masz lekko zgięte. Przesuń swe biodra do przodu i mocno wytęż swą uwagę we wszystkich kierunkach. Pamiętaj zawsze, że twoja postawa odzwierciedla stan twego umysłu. Przygarbiona postawa wskazuje na rozproszony, przytępiony czy znużony umysł; napięta postawa wskazuje nerwowość lub nadpobudliwość. Przekonasz się, że praca nad prawidłową postawą zmieni także twój stan umysłu. Konsultuj się ze swoim sensei w sprawie korygowania twej postawy i jej znaczenia dla twej techniki. Elementy treningu To niektóre elementy treningu, których możesz się dopatrzyć w swoim dojo. Twój sensei użyczy ci wiedzy o technicznych detalach tych elementów.

11 1. Rozgrzewka i rozciąganie: dla osiągnięcia maksymalnych korzyści, rozgrzewaj się indywidualnie przed rozpoczęciem zajęć, a po zajęciach rozciągaj się aby rozwijać elastyczność. Ćwiczenia rozgrzewkowe powinny być wykonywane dynamicznie, ale relaksująco, przy głębokim oddychaniu. Przy zimnej czy brzydkiej pogodzie może być potrzebny dłuższy czas na rozgrzewkę. 2. Ukemi: Ukemi, które dosłownie znaczy łap swoje ciało", jest sztuką bezpiecznego przyjmowania siły technik, które są na tobie stosowane; zawiera to różne techniki przetaczania i padania. Ukemi jest często lekceważone przez początkujących, którzy uważają je za trudne i wolą ćwiczyć techniki samoobrony. Trzeba zapamiętać, że bez dobrej umiejętności ukemi, Aikido umiera. Bez zdolności do bezpiecznego ćwiczenia, które daje ci ukemi, nie możemy trenować. Ukemi to samoobrona. To umiejętność przeżycia każdej techniki. Poświęć swą energię na osiągniecie perfekcji w ukemi. To jest niezaprzeczalnie stwierdzone, że adept, który jest doświadczonym uke (osobą, na której stosowana jest technika i pada) ma także zdolność do zostania doświadczonym nage (rzucającym) - czując dynamikę techniki stosowanej na tobie, nauczysz się stosować technikę na innych bardziej efektywnie. Trening ukemi będzie zawierał następujące ćwiczenia: Koho Tento Undo - pad do tyłu i powrót do pozycji wyjściowej, z pozycji stojącej klęczącej i siedzącej Ushiro Ukemi /pad - pad na plecy z uderzeniem ręką o matę. Mae Ukemi /pad - pad do przodu z uderzeniem ręką o matę. Yoko Ukemi - pad boczny. Mae Ukemi /przetaczanie - proste przetoczenie w przód Ushiro Ukemi /przetaczanie - proste przetoczenie w tył Mae Ukemi /pad boczny - przetoczenie lub w przód z lądowaniem w pozycji bocznej. Warianty tych ćwiczeń będą zawierały specyficzne ćwiczenia ukemi i zastosowania do różnych technik. 3. Ćwiczenia rozciągające nadgarstki: te cztery ćwiczenia są zwyczajowo robione na początku zajęć. Naucz się ich dobrze, ponieważ są to więcej niż proste rozciągania. Sposób w jaki trzymasz i wywierasz nacisk na własne nadgarstki jest taki sam, jaki będziesz stosował na innych w odpowiedzi na atak. Także różne warianty ruchów nadgarstka mają zastosowanie w tesabaki - technikach ręcznych - używanych w obronie. Powtarzaj wciąż te ćwiczenia, a rozwiniesz silne, giętkie przeguby. Aikitaiso: te ćwiczenia Aiki" są stworzone do nauki prawidłowego ustawienia i używania ciała. Nie można niedoceniać ich użyteczności, jeśli są ćwiczone prawidłowo. Aikitaiso powinny być praktykowane dynamicznie i zdecydowanie. Powinieneś rozpoznawać zastosowania tych ruchów w różnych technikach, ćwiczenia aikitaiso będą zawierały Funakogi Undo Shomenuchi Ikkyo Undo Zengo Undo Happo Undo Tekubikosa Undo Sayu Undo Sayu Choyaku Undo Udefuri Undo Udefuri Choyaku Undo Ushirotori Undo Ushiro Tekubitori Undo Tenkan Undo 5. Tai Sobaki Ho: te ćwiczenia ruchów ciała leżą u podstaw twojego treningu technicznego. Ćwiczone prawidłowo dadzą ci zdolność do poruszania się lekko i naturalnie w każdym kierunku gdy zostaniesz zaatakowany. Techniki nie mogą być stosowane jeśli taisabaki jest nieodpowiednie lub nieskoordynowane w czasie. Gdy ćwiczysz taisabaki, utrzymuj twą całkowitą koncentrację na przeciwniku przez cały czas, w czasie i pomiędzy ruchami. Nie pozwalaj na powstawanie dziur" w twej uwadze i nie otwieraj swej postawy. Poruszaj się bez oporów i bezustannie kontroluj linię centrum" swego przeciwnika, dopasowując się do tempa jego ruchów. Tai Sabaki Ho będą zawierały Tai Sabaki Toshu - ćwiczenia z pustymi dłońmi, jak i Tai Sobaki z Bokken, ćwiczenia z mieczem. Podczas ćwiczeń od razu zauważysz powiązanie pomiędzy tymi dwoma rodzajami Tai Sobaki. Będziesz się uczył następujących form Tai sobaki: Tai sobaki Toshu: Przeciwko Munetsuki: Przeciwko Shomenuchi: Przeciwko Yokomenuchi: Tai sobaki z Bokken: Przeciwko Munetsuki: Przeciwko Shomenuchi: Przeciwko Yokomenuchi: cztery różne ruchy z atemi. cztery różne ruchy z atemi. trzy różne ruchy z atemi. cztery różne ruchy z cięciami. cztery różne ruchy z cięciami. trzy różne ruchy z cięciami. 6. Waza: Waza to formalne techniki Aikido. Trzeba pamiętać, że wszystkie Waza to formy zaaranżowane, to platformy" za pomocą których Aikido jest przekazywane przez nauczyciela uczniowi. Jest jednak zadaniem ucznia tchnąć życie w te formy i zapanować nad nimi. Nie są one ani sztywne ani dogmatyczne - są linią przewodnią, która zaprowadzi adepta po intensywnym treningu do jego własnego Aikido. Nie ma dwóch takich samych adeptów, tak więc każdy naturalnie rozwinie Aikido takie jakie jemu odpowiada. O - Sensei jest wspominany za powiedzenie Aikido nie ma żadnych technik." Chciał przez to powiedzieć, że uczniom nie wolno niszczyć Aikido poprzez ograniczanie go do tej czy innej formy, a raczej, że powinni zawsze starać się schwytać wewnętrzne pryncypia Aikido, i manifestować je z każdą chwilą. Za pośrednictwem form, zrozumieć podstawowe zasady: tak możnaby określić cele dla prawdziwego mistrza sztuk wojennych. Będziesz się uczył następujących Aikido Waza:

12 Kihon waza - podstawowe lub najprostsze techniki Nage waza - techniki rzutowe Katame waza - techniki blokowania i unieruchamiania Ushiro waza - obrona przed atakami od tyłu Atemi waza - techniki uderzeń w czule punkty Kaeshi waza - metody przeciwdziałania technikom przeciwnika Henka waza -metody swobodnego przechodzenia z jednej techniki na drugą Oyo waza -techniki zaawansowane i ich zastosowanie Buki waza - techniki z użyciem broni (wymienione poniżej oddzielnie) Które potem, w zależności od okoliczności mogą być klasyfikowane jako: Tachi waza -techniki w pozycji stojącej Suwari waza -techniki w siadzie Hanmi - hantachi waza -techniki w siadzie, w obronie przed stojącym atakującym Jiyu waza -techniki dowolne To następujące główne techniki Aikido, których będziesz się uczył (w przybliżonym polskim tłumaczeniu) Ikkyo - pierwsze uczenie" Nikyo - drugie uczenie" Sankyo - trzecie uczenie" Yonkyo - czwarte uczenie" Gokyo - piąte uczenie" Iriminage - rzut z wejściem" Shihonage - rzut w cztery strony" Kokyunage - rzut w timingu" dosłownie rzut oddechem" Kotegaeshi - skręcenie nadgarstka" Koshinage - rzut przez biodro Kaiten nage - rzut obrotowy" Jiujinage - rzut ze skrzyżowanymi łokciami" Kubinage - rzut za szyję" Udegarami - splecone ręce" Sudori - znikanie" Sumi otoshi - rzut do rogu" Aiki otoshi - upadek" Aiki Ganseki otoshi - rzut przetaczania" Ikkyo, Nikyo, Sankyo, Yonkyo, Gokyo, Kotegaeshi, Shihonage i pozostałe mają także specyficzne techniki unieruchamiania związane z nimi. Większość technik ma warianty rzutów i unieruchomień. Omote / Ura - Irimi / Tenkan Wiele, ale nie wszystkie techniki Aikido mają warianty, których znajomość będzie wymagana. Słowa Omote, Ura, Irimi i Tenkan są używane do oznaczenia tych wariantów. Omote oznacza przód", a Ura tył"; dlatego te dwa terminy mają szczególnie specjalne oznaczenia. Irimi znaczy wejść" (to enter), Tenkan wirować" rab obrócić"; dlatego te dwa terminy oznaczają ruchy ciała. Ponieważ te dwie pary wyrażeń są czasami niemal tego samego znaczenia, w ramach P.O.A, używa się terminów Omote i Ura dla technik unieruchamiania (katame - waza), a do technik rzutowych (nage - waza) terminów Irimi i Tenkan. Nazewnictwo technik Aikido Pełne nazwy stosowanych w Aikido technik, jak możesz zauważyć w swoich minimalnych wymaganiach egzaminacyjnych są złożone z dwóch części. Pierwsza połowa nazwy ogólnie wskazuje na sposób ataku, na przykład Katatekosatori - chwyt za przegub tą samą ręką (na krzyż). Druga połowa nazwy będzie zazwyczaj techniką obrony używaną przeciwko temu atakowi, na przykład Kotegaeshi. Pełna nazwa stosowanej techniki będzie dlatego brzmiała Katatekosatori Kotegaeshi'. chwyt za nadgarstek tej samej ręki i technika z wykręceniem nadgarstka, która w tym przypadku będzie rzutem zakończonym unieruchomieniem. Niektóre techniki będą też miały dodane do ich nazw określone specyfikacje, jak Omote i Ura lub oznaczenie kontekstu ich użycia, jak Suwari - waza. Początkujących onieśmiela czasami ta japońska terminologia; to zazwyczaj zajmuje trochę czasu, aby się z nią zaznajomić. Nazewnictwo Aikido jest próbą dostosowania terminologii do czegoś, co nie zawsze może być porównywalne czy oznaczalne". Różni nauczyciele mogą mieć własne wersje terminologii. Trzeba zaznaczyć, że naszym celem jest zapoznanie się z techniką i jej zasadami, a wtedy nazwy są po prostu wygodnym aczkolwiek nie zawsze precyzyjnym sposobem opisu tego co robimy. 7. Kogeki: ściśle związane z atemi, metodami uderzania w czasie wykonywania techniki, są kogeki, metody ataku. Kiedy trenujesz z partnerem musisz mieć zdolność i umiejętność do atakowania z całych sił - w przeciwnym wypadku twój partner nigdy nie nabędzie umiejętności obrony przed prawdziwym atakiem. Metody treningowe kogeki będą zawierały ćwiczenia w uderzeniach i kopaniu, jak również metody chwytania i duszenia z przodu i z tylu. To jest lista najpowszechniej stosowanych ataków. Proszę zauważyć, że te ataki mogą odnosić się zastosowań z pustymi rękami jak i z bronią, a także, że kombinowane ataki są również stosowane. Niektóre ataki mają też wersję gyaku - odwrotną". To tylko wskazówki; żadna lista nie pokaże wszystkich możliwych ataków. Uczeń musi być przygotowany na jakikolwiek atak, z jakiejkolwiek strony. Uderzenia

13 Munetsuki: uderzenie pięścią lub pchnięcie w korpus ciała Ganmenuchi: uderzenie pięścią lub pchnięcie w twarz Shomenuchi: uderzenie z góry w głowę Yokomenuchi: sierpowe uderzenie w bok głowy (skroń) lub szyję Maegeri: kopnięcie przednie Yokogeri: kopnięcie boczne Mawashigeri: kopnięcie okrężne Chwyty i duszenia Katatetori: chwyt za nadgarstek przeciwnej ręki partnera Katatekosatori: chwyt za nadgarstek tej samej ręki partnera Katateryotetori: chwyt oburęczny za wysunięte przedramię Ryotetori: chwyt dwoma dłońmi za dwa nadgarstki Katatori: chwyt za klapę lub ramię Ryokatatori: chwyt dwoma dłońmi za obydwie klapy lub ramiona Kubishime: duszenie na szyję Ushiro tekubitori: obydwa nadgarstki schwycone od tyłu Ushiro hijitori: obydwa łokcie schwycone od tyłu Ushiro katatori: obydwa ramiona schwycone od tyłu Ushiro eridori: chwyt za kołnierz od tyłu Ushiro kubishime: duszenie na szyję od tyłu Ushiro tekubitori kubishime: duszenie na szyję i trzymanie jednego nadgarstka od tyłu. niedźwiedzi uścisk" od tyłu, stosuje się też do ataków Ushirotori: z chwytami od tyłu w ogóle 8. Randori: Randori znaczy dosłownie okiełznać chaos". Jest to ćwiczenie w obronie przed wieloma atakującymi z którego słynie Aikido. Randori jest ostatecznym sprawdzianem twojego zrozumienia zasad Aikido, a w szczególności twojego taisabaki. Strategie do randori będą ci wskazane przez twojego instruktora. Musimy tu podkreślić, że randori musi być wykonywane bezpiecznie: wszyscy, i uke i nage muszą się trochę wstrzymywać'', aby zapobiec kontuzjom. To znaczy, że nage powinien rzucać czy poruszać się w ten sposób, aby uke był w stanie podnieść się i powrócić niezwłocznie do atakowania. To znaczy także, że nage powinien w końcu zmęczyć się przez ten nieskończony" dopływ atakujących i popełnić błąd; jednakże uke nie może wykorzystywać tej przewagi do zaatakowania i lekkomyślnego spowodowania kontuzji nage. I uke i nage muszą docenić uprzejmość jaką sobie okazują i w pełni wykorzystać zalety tej wspaniałej okazji do treningu. 9. Buki - waza: Buki - waza to techniki z bronią, w tym przypadku z użyciem trzech tradycyjnych japońskich broni: jo (kija długości ok. 130cm), ken (miecza) i tanto (noża). Umiejętności nabyte podczas ćwiczeń z bronią - wyczucie czasu, momentu i dystansu, dynamiki ruchu, skupienia, koncentracji energii, itp. - są nieocenione w technikach z pustymi rękami. Podczas treningu zauważysz silne powiązanie pomiędzy treningiem z bronią i pustymi rękami. Nie lekceważ treningu z bronią ponieważ wydaje się on trudny czy przestarzały. Korzyści z niego płynące są nie do przecenienia, i jest on częścią naszej tradycji Aikido. Trening z bronią musi zawsze kłaść nacisk na bezpieczeństwo; drewniana broń treningowa może zranić lub zabić tak łatwo jak prawdziwe ostrze. Zawsze traktuj broń treningową jak gdyby była prawdziwa i podejmuj wysiłki aby zachowywać prawidłową etykietę jej utrzymania i użycia. To pomoże ci także w rozwijaniu nastawienia na powagę i celowość twego treningu. Trening z bronią będzie zawierał takie elementy jak: Jo Postawy i sposoby trzymania Suburi: samodzielne ćwiczenie uderzeń Kata: zaaranżowane formy Kumijo: formy w parach jo przeciw jo Formy Jo przeciw Bokken w parach Jo dori: obrona przed atakiem jo gołymi rękami Jo nage: rzuty z użyciem jo Ken (zazwyczaj używa się Bokken, drewnianego miecza treningowego) Postawy i sposoby trzymania Suburi: samodzielne ćwiczenie uderzeń Tanren uchi: samodzielne ćwiczenie uderzeń w ustalony cel Kata: zaaranżowane formy Kumitachi: formy w parach Bokken przeciw Bokken Formy Bokken przeciw Jo w parach Bokken dori: obrona przed atakiem mieczem gołymi rękami Tanto Sposoby trzymania Suburi: Tanto dori: samodzielne ćwiczenie uderzeń obrona przed atakiem nożem gołymi rękami 10. Trening wewnętrzny: trening wewnętrzny" odnosi się do ćwiczeń - testów Ki, ćwiczenia oddechu (kokyu - ho) i medytacji (meiso - ho), jak również do ćwiczenia zwanego kokyu - dosa. Te metody treningowe mają za cel rozwijanie cech psycho -

14 fizycznych niezbędnych do uprawiania Aikido jako Budo, sztuki wojennej. Pomimo, że umieszczony tu na końcu, uprawianie tego wewnętrznego treningu ma najwyższe znaczenie w treningu Aikido. Testy Ki to metody sprawdzania stabilności twej postawy i umysłu, stopnia napięcia i relaksacji oraz zrozumienia najprostszych technik podstawowych Aikido. Testy Ki mogą być przeprowadzane w każdej chwili; podczas zdawania egzaminu, zazwyczaj są obserwowane podczas wykonywania ćwiczeń aikitaiso i demonstracji podstawowych postaw Aikido; znajdziesz je spisane w Minimalnych Wymaganiach Egzaminacyjnych pod nagłówkiem Testy Ki i ćwiczenia". Kokyu - ho zawiera następujące ćwiczenia: Okinaga: ćwiczenie oddechu, które wymaga głębokiego, przedłużonego wydechu z hora (brzucha) do ust, i kontrolowanego wdechu przez nos. Kiai: ćwiczenie, które wymaga gwałtownego wydechu z hora z wydaniem dźwięku, zazwyczaj z użyciem sylab ei" lub "toh". Ibuki: ćwiczenie, które wymaga gwałtownego wydechu z hora bez wydawania dźwięku. Meiso - ho jest treningiem medytacji, poprzez którą adept rozwija joriki czyli siłę skupienia uwagi". Ta metoda może wymagać liczenia oddechów lub technik rozwoju głębszej uwagi na procesy umysłowe. Jest wiele typów medytacji, ale aby uzyskać dostęp do Budo, metoda, którą stosujesz musi raczej kłaść nacisk na czujną uwagę na siebie i twoje otoczenie, niż na rozwój stanów transowych czy półsennych, hipnotycznych. Kokyu - dosa jest ćwiczeniem przy którym siedząc w seiza twarzą do partnera rozciągasz swe ramiona. Twój partner będzie je trzymał i próbował opierać się twoim usiłowaniom wytrącenia go z równowagi To ćwiczenie zmusza cię do prawidłowego używania hora i oddychania, pomoże także w rozwijaniu prawidłowego używania ciała, oddechu i energii. Inna wersja tego ćwiczenia to renzoku kokyu - dosa, które wymaga stałego ruchu. Kontuzje i choroby podczas treningu Jeśli będziesz miał jakiekolwiek wątpliwości co do swojej zdolności do treningu spowodowanej twoją kondycją fizyczną przed treningiem skonsultuj się ze swoim lekarzem i sensei. Nie trenuj kiedy jesteś chory; jeśli zachorujesz, zawiadom swego sensei o chorobie. Adepci Aikido często trenują zanim kontuzja zostanie w pełni wyleczona, ponieważ są żądni powrotu do dojo. Pomimo, że takie podejście jest godne polecenia, to jednak jest niekorzystne dla treningu. Twoje ciało jest narzędziem w treningu Aikido; jeśli uszkodzisz narzędzie, trening nie może być kontynuowany. Staraj się trenować ciężko i często, ale także poznaj swe ograniczenia i pozwól swemu ciału odzyskiwać siły. Jeśli z powodu choroby czy kontuzji jesteś nieobecny w dojo, spytaj swego sensei co możesz zrobić dla kontynuacji swego treningu podczas nieobecności. Rozciąganie ciała, nadgarstków, aikitaiso, trening wewnętrzny, kogeki, trening z bronią i inne sposoby, w zależności od twej kondycji, mogą wciąż być dla ciebie dostępne. Jeśli nie, traktuj twą chorobę czy kontuzję jako trening sam w sobie; z duchem shugyo, każde działanie czy sytuacja w naszym życiu mogą stać się treningiem. Etykieta na treningu W czasie treningu można zaobserwować następujące zasady etykiety: 1. Usuń przed treningiem całą biżuterię; może ona być niebezpieczna dla ciebie i innych. 2. Przycinaj prawidłowo paznokcie nóg i rąk. 3. Zachowuj ścisłe zasady higieny osobistej; utrzymuj swoje gi (ubiór treningowy) zawsze czyste. 4. Jeśli przyszedłeś przed treningiem wykorzystaj ten czas na uprzątnięcie dojo i ćwiczenie. 5. Pięć minut przed rozpoczęciem treningu usiądź cicho w linii i oddaj się ćwiczeniom wewnętrznym. 6. Gdy twój sempai woła Shomen ni rei" (ukłon do przodu), ukłoń się. Gdy woła Sensei ni rei" (ukłon dla nauczyciela), ukłoń się i powiedz Onegaishimasu!" (proszę bądź łaskaw (uczyć nas). 7. Jeśli spóźniłeś się na zajęcia przebierz się szybko, ukłoń przed wejściem na miejsce ćwiczeń, a potem usiądź cicho z boku dopóki twój sensei nie da ci pozwolenia na dołączenie do ćwiczących. 8. Kłaniaj się twemu sensei gdy jesteś wzywany do asystowania przy demonstracji techniki, ukłoń się ponownie i usiądź kiedy skończy. 9. Kłaniaj się gdy instruktor skończy demonstrację i nakazuje grupie ćwiczenie. 10. Gdy twój sensei klaszcze w jakimkolwiek momencie treningu siadaj w linii. 11. Gdy twój sensei doradza ci podczas ćwiczenia techniki, podziękuj mu łub jej i ukłoń się. 12. Nie mów gdy twój sensei przemawia łub objaśnia techniki. 13. Jeśli z jakiegokolwiek powodu musisz opuścić miejsce ćwiczeń podczas treningu ukłoń się i podziękuj swemu partnerowi, a potem poproś swego instruktora o pozwolenie opuszczenia maty. 14. Kłaniaj się partnerowi gdy zaczynasz bądź kończysz z nim ćwiczyć. 15. Na koniec zajęć twój sempai znów zawoła Shomen ni rei" i Sensei ni rei". Gdy ukłonisz się swemu sensei, powiedz Arigato gozaimashita" (dziękuję bardzo). Twój sempai powie wtedy Hotagai ni rei" (ukłon dla kolegów adeptów). W tym momencie powinieneś ukłonić się wszystkim, z którymi ćwiczyłeś podczas zajęć. 16. Gdy ćwiczysz i czujesz silny ból klep głośno ręką o matę; to sygnał dla twego partnera, żeby przestał naciskać. Jest to szybsze niż powiedzenie och" czy stop". 17. Nigdy nie ćwicz żadnej techniki, której nie byłeś uczony. 18. Cały czas zachowuj zasady bezpieczeństwa. 19. Zgłaszaj od razu swemu sensei każdą kontuzję. 20. Nie ucz technik Aikido osób postronnych bez pozwolenia. To dla zapobieżenia kontuzjom i nieodpowiedzialnemu użyciu. VII. STOPINE I EGZAMINY - postępy w treningu Stopnie w Aikido są ustanowione dla ukazania twojego postępu w poznawaniu sztuki. To bardzo subiektywny sposób, postęp u jednego z adeptów może oznaczać coś zupełnie innego, niż u innego. W celu zapewnienia, że w organizacji zachowywane są wysokie standardy, P.O.A określiło swe minimalne wymagania egzaminacyjne (zobacz załącznik) jako przewodnik do zdobywania kolejnych stopni.

15 Jako adept nie zapominaj, że te wymagania to minimum. To znaczy, że nauczenie się tylko tych technik nie da ci pełnej wiedzy o Aikido. W zasadzie techniki wypisane na liście są dalekie od pełnego zrozumienia Aikido. Są one zbiorem technik, które wymagają od adepta opanowania szerokiej gamy ruchów ciała i umiejętności, które mogą być potem stosowane do całego ciała jako techniki Aikido. Pomimo, że zachęcamy cię do używania tej listy do ustrukturyzowania twego treningu, nie możesz czynić z niej jedynego przewodnika w twej nauce. Stopnie nie są tym na czym powinieneś skupiać się zbyt mocno jako uczeń. Są ważne, ponieważ potrzebujemy pewnych oznak kompetencji i zdolności instruktorskich. Jednakże adept, który zbyt mocno koncentruje się na nauce tylko tych rzeczy, które muszę znać na swój następny egzamin", przeoczy główny ceł treningu Aikido, tak techniczny jak i wewnętrzny. Egzamin Egzaminy są wymagane przez P.O.A, dla wszystkich stopni kyu i dan, aż do yondan. Jest tak z kilku powodów. Po pierwsze, dla zapobieżenia degradacji stopni. Bez egzaminowania, zdobywanie stopni staje się obiektem osobistych zachcianek i faworyzacji. System egzaminacyjny wymaga aby adept wykazał się swą wiedzą przed komisją egzaminacyjną bądź wykwalifikowanymi instruktorami, którzy głosują potem co do rezultatów egzaminu. Po drugie egzamin jest częścią treningu. Jest barierą. Dla większości uczniów test to wydarzenie zjadające nerwy", ponieważ wymaga publicznej prezentacji. Możesz czuć się spięty lub wystraszony podczas egzaminu. Jednakże pewność siebie jakiej nabyłeś podczas treningu pomoże ci przejść przez test egzamin jest wspaniałą okazją do wykazania się znajomością podwalin Aikido - odwagą, koncentracją, zrelaksowaniem, intensywnością. Egzaminy pokazują ci twój prawdziwy stan i poziom zaawansowania. Wreszcie, publiczna prezentacja egzaminów jest konieczna dla przetrwania Aikido. Jeśli nie możemy pokazywać naszej techniki, nie możemy uczyć i nie możemy zdobywać szacunku i podziwu dla sztuk wojennych u ogółu ludzi. Egzamin jest dowodem, że możesz prezentować swoją technikę w każdej chwili. To oświadczenie twego statusu jako adepta Aikido, i publiczna demonstracja twych umiejętności jakie zdobyłeś poprzez ciężki trening. Gdy zdajesz egzamin, musisz pamiętać, że jesteś adeptem sztuki wojennej. Nawet jeśli jest to twój pierwszy test, a ty trenujesz dopiero od kilku miesięcy, będziesz traktowany jako adept sztuk wojennych i musisz się jak on zachowywać. To oznacza oddanie się całym sobą w egzamin, z energią, koncentracją i dynamiką. Jeśli podszedłeś do swego egzaminu jakby to była ostatnia rzecz, jaką miałbyś zrobić w życiu, to znaczy, że masz właściwe podejście. Cały czas utrzymuj swą postawę i zachowanie. Jeśli popełnisz błąd, nie przejmuj się tym, nie daj się wytrącić z równowagi. Każdy popełnia błędy, ale to twa reakcja na błąd pokaże na jakim etapie treningu jesteś. Przede wszystkim, nie poddawaj się. Gdy kończy się twój egzamin, niech nie wydaje ci się, że ty skończyłeś po tym jak ukłoniłeś się po raz ostatni. Wstań i idź pewnie na swoje miejsce. Usiądź i utrzymuj swą postawę - wciąż jesteś obserwowany. Tak naprawdę, twój egzamin nie kończy się nigdy - przez całe twoje życie. Mając takie nastawienie, będziesz gotowy w każdej chwili. Stopnie dan Egzamin na stopień dan lub czarny pas jest jednym z najtrudniejszych, aczkolwiek pozytywnych doznań jakich doświadczysz jako adept Aikido, w niektórych organizacjach i dojo stało się zwyczajem nagradzanie adepta czarnym pasem bez wymogu zdawania egzaminu. P.O.A., jest nieugięte w swej polityce wymagania od kandydatów na czarny pas przejścia przez egzamin. Test P.O.A., na czarny pas jest wyczerpujący, ale da ci okazję do zaprezentowanie tego czego nauczyłeś się poprzez swą ciężką pracę. Posiadacz czarnego pasa zastał utożsamiony, pod wpływem filmów i mediów, z mistrzostwem czy śmiertelnymi" umiejętnościami. W rzeczywistości słowo oznaczające posiadacza czarnego pasa pierwszego stopnia - shodan, oznacza początkującego". Czarny pas jest po prostu znakiem identyfikującym cię jako adepta Aikido. Innymi słowy, nie jesteś już gościem w dojo, ale uprawnionym członkiem. Bądź dumny ze zdobycia czarnego pasa, ale miej na uwadze, co on naprawdę reprezentuje. Założyciel powiedział: Nie spiesz się. To zajmuje przynajmniej dziesięć lat, aby zdobyć pierwszy stopień!" Ścieżką do mistrzostwa w Aikido jak i w wielu sztukach wojennych jest trening przez cale życie. Komisja Egzaminacyjna Komisja Egzaminacyjna - shinsa iin kai, jest ciałem, które przeprowadza egzaminy. Składa się z sandan lub wyższych stopniem instruktorów i przewodzona przez członka Komisji Instruktorskiej P.O.A, z twojego regionu. Jej zadaniem jest upewnienie się, że twój egzamin jest przeprowadzony prawidłowo, zgodnie z polityką P.O.A.. Gdy zbiera się komisja, jest możliwe, że jej członkowie będą mieli bardzo różne spojrzenie na standardy technik; jednakże dopóki twoja technika jest solidna i przedstawia sobą silne zrozumienie zasad, nie musi ściśle odpowiadać interpretacji któregokolwiek z członków komisji. Jest wiele dróg uprawiania Aikido, i polityka egzaminacyjna P.O.A, to respektuje. W niektórych sytuacjach, gdy komisja nie jest w stanie się zebrać, egzamin może przeprowadzić bezpośrednio twój sensei. Wszystkie egzaminy na stopnie dan, oprócz tych organizowanych w siedzibie P.O.A., muszą mieć miejsce przed komisją przewodzoną osobiście przez sensei EDWARD PETKOV GERMANOV, który jest ostatecznym przewodniczącym wszystkich komisji oraz sensei JACEK OSTROWSKI (prezes Polskiej Organizacji Aikido ) Komisja Instruktorska P.O.A. Jako część wysiłków P.O.A, ku uczynieniu trenowania Aikido dostępnym dla każdego, ustanowiono Komisję Instruktorską. Członkami Komisji Instruktorskiej są starsi stopniem adepci - od sandan w górę, którzy zostali wybrani do wspomagania wysiłków instruktorskich P.O.A.. Członek Komisji Instruktorskiej może przewodniczyć Komisji Egzaminacyjnej podczas twojego testu. Członkowie komisji organizują często seminaria pod patronatem P.O.A., o zakresie zbieżnym z naszymi minimalnymi wymaganiami egzaminacyjnymi i inne, do wzięcia udziału w których powinieneś dążyć za wszelką cenę. Etykieta podczas egzaminu To następujące zasady etykiety, których powinieneś przestrzegać gdy zdajesz egzamin: 1. Upewnij się, że znasz wszystkie techniki i ćwiczenia, których się od ciebie wymaga. 2. Pamiętaj, że wszystkie testy P.O.A, kumulują się. 3. Upewnij się, że spełniłeś wszystkie inne wymagania do podejścia do egzaminu, jak minimalny okres treningu, wymagane godziny i uczestnictwo w seminariach.

16 4. Upewnij się, że wypełniłeś wszystkie wymagane formularze aplikacyjne i zapłaciłeś opłatę egzaminacyjną i składkę roczną P.O.A.. Jeśli zalegasz z opłatami, wyrównaj swój rachunek przed przystąpieniem do testu. 5. Gdy inni zdają egzamin, zaoferuj się być ukemi dla nich. Bądź gotowy na wezwanie do jakiejkolwiek pomocy w organizacji egzaminu. 6. Gdy zostaniesz wywołany do egzaminu odpowiedz wyraźnie Hai", i zajmij odpowiednie miejsce. Usiądź, ukłoń się w stronę shomen i czekaj spokojnie. 7. Bez zwłoki wypełniaj polecenia Komisji Egzaminacyjnej. 8. Gdy twój uke zostanie wezwany do towarzyszenia ci przy teście, ukłoń się wspólnie z nim w stronę shomen. Ukłoń się uke i wstań. Gdy twój uke zostanie zwolniony, usiądź w seiza i ukłoń się, a następnie zwróć się twarzą do shomen i czekaj na dalsze polecenia lub następnego uke. 9. Gdy demonstrujesz technikę nie ociągaj się i nie pauzuj. Jeśli popełniłeś błąd to dokończ technikę gdy to możliwe lub przynajmniej odsuń się i przyjmij postawę obronną. 10. Nie zatrzymuj się i nie poddawaj. Poruszaj się pewnie i szybko. 11. Gdy Komisja Egzaminacyjna przerywa test aby ci doradzić, usiądź w seiza i słuchaj uważnie. Ukłoń się gdy skończą. 12. Na zakończenie twego egzaminu, gdy ukłonisz się swemu ostatniemu uke, a potem w stronę shomen, odwróć się w stronę Komisji Egzaminacyjnej i ukłoń się. 13. Zachowuj swą postawę i opanowanie gdy idziesz na swoje miejsce. Nie uginaj czy kładź się, nawet jeśli jesteś bardzo zmęczony. Jeśli poczujesz się chory, opuść matę. W innym wypadku usiądź spokojnie i ureguluj oddech. Wymagania egzaminacyjne Polskiej Organizacji Aikido 7 kyu Minimum 2 miesiące i 20 godz. Treningu Testy Ki i ćwiczenia Seiza Japoński sposób siedzenia Shizentai Postawa naturalna, stopy ustawione równolegle na szerokość barków Orenaite Niezginalna ręka testowana w postawie hanmi Koho Tento Undo Przetaczanie się do tyłu i do przodu w pozycji siedzącej, klęczącej i stojącej Ushiro Ukemi Pad do tyłu z przewrotem z pozycji klęczącej i stojącej Mae Ukemi Pad do przodu z przewrotem z pozycji klęczącej i stojącej Kokyudosa Ćwiczenie z partnerem w seiza, kształtujące timing lub siłę oddechu 6 kyu Minimum 3 miesiące i 30 godz. treningu. Testy Ki i ćwiczenia Ushiro Ukemi Pad do tyłu z uderzeniem ręką o matę i powrót do pozycji stojącej Mae Ukemi Pad do przodu z uderzeniem ręką o matę i powrót do pozycji stojącej Shomenuchi, Yokomenuchi i Munetsuki Podstawowe uderzenia Funakogi Undo Shomenuchi Ikkyo Undo Renzoku Kokyudosa Ćwiczenia kokyudosa ciągłe na dwie strony bez przerwy 5 kyu Minimum 3 miesięcy i 30 godz. treningu oraz uczestnictwo w seminarium od ostatniego egzaminu. Testy Ki i ćwiczenia Hanmi no Kamae Banzai no Kamae Zengo Undo Happo Undo Tekubikosa Undo Kamae z Bokken Pięć podstawowych postaw z bokken Bokken i Jo Suburi Podstawowe uderzenia bokken i jo 4 kyu Minimum 3 miesięcy i 30 godz. treningu oraz uczestnictwo w seminarium od ostatniego egzaminu. Testy Ki i ćwiczenia Techniki Katatekosatori Kotegaeshi Uchwyt za tę samą rękę / Rzut z wykręceniem nadgarstka i unieruchomienie Katatori Ikkyo Uchwyt za rękaw /Ikkyo i unieruchomienie Katatekosatori Kokyunage Uchwyt za tę samą rękę / Rzut w timingu kontrolując głowę Techniki Shomenuchi Kokyunage Uderzenie z góry w głowę / rzut w timingu kontrolując głowę Katatetori Shihonage Uchwyt za przeciwną rękę / rzut w cztery strony Shomenuchi Iriminage Uderzenie z góry w głowę / rzut z wejściem Katatori Nikyo Uchwyt za rękaw / Nikyo i unieruchomienie Techniki Shomenuchi Kotegaeshi Uderzenie z góry w głowę / Rzut z wykręceniem nadgarstka i unieruchomienie Shomenuchi Ikkyo Uderzenie z góry w głowę / Ikkyo i unieruchomienie Katatori Sankyo Uchwyt za przeciwną rękę / Sankyo, wymagane nage waza (rzut) i katame waza (unieruchomienie) Yokomenuchi Sokumen Iriminage Uderzenie z boku w głowę / rzut z wejściem w bok twarzy, technika na bazie sayu undo Munetsuki Kotegaeshi Uderzenie proste w klatkę piersiową / Rzut z wykręceniem nadgarstka i unieruchomienie Katatetori Kaitenage Uchwyt za przeciwną rękę / Kaitenage, wymagana również wersja tenkan Techniki Yokomenuchi Shihonage Uderzenie z boku w głowę / rzut w cztery strony

17 Ushirosori Maekagami Sayu Undo Sayu Choyaku Undo Sayu undo z krokiem Udefuri Undo Udefuri Choyaku Undo Ushirotori Undo Ushirotekubitori Undo Shikko Chodzenie na kolanach Taisabaki Toshu Ruchy ciała przeciwko atakom: Katatetori, Shomenuchi, Yokomenuchi i Munetsuki 3 kyu Minimum 6 miesięcy i 60 godz. treningu oraz uczestnictwo w seminarium od ostatniego egzaminu Testy Ki i ćwiczenia Yoko Ukemi Pad w bok z postawy stojącej i z przewrotem w przód Tenkan Undo 2 kyu Minimum 6 miesięcy i 60 godz. treningu;30 godz. jako asystent instruktora oraz uczestnictwo w seminarium od ostatniego egzaminu Testy Ki i ćwiczenia Agura no shisei Kata ashiage Agaranai karada Meisoho trening medytacji Kokyuho trening oddychania Odpowiedź na pytania: -Cztery zasady Aikido? -Co to jest Aikido? 1 kyu Minimum 6 miesięcy i 60 godz. treningu;50 godz. jako asystent instruktora oraz uczestnictwo w seminarium od ostatniego egzaminu. Testy Ki i ćwiczenia Bokken Tai Sabaki Ruchy ciała i cięcia z bokken, ćwiczenie z partnerem Pisemna praca: Metodyka prowadzenia zajęć z buki-waza Shodan Minimum 9 miesięcy i 90 godz. Treningu 50 godz. jako asystent instruktora uczestnictwo w seminarium dla instruktorów; uczestnictwo w seminarium zagranicznym Ushirotekubitori Kokyunage Uchwyt za nadgarstki z tyłu / rzut w timingu na bazie ushirotekubitori undo Ushirotekubitori Kotegaeshi Uchwyt za nadgarstki z tyłu / Rzut z wykręceniem nadgarstka i unieruchomienie Katatori Yonkyo Uchwyt za rękaw / Yonkyo i unieruchomienie Ryotetori Tenchinage Uchwyt za nadgarstki / rzut niebo ziemia Ryotetori Kokyunage Uchwyt za nadgarstki / rzut w timingu, wymagana wersja ze zwrotem Techniki Ushirohijitori Kotegaeshi Uchwyt za łokcie z tyłu / Rzut z wykręceniem nadgarstka i unieruchomienie Munetsuki Kokyunage Uderzenie proste w klatkę piersiową / rzut w timingu, wymagana wersja ze zwrotem Katatori Gokyo Uchwyt za rękaw / Gokyo i unieruchomienie Ushirotori Kokyunage Uchwyt z tyłu (chwyt niedźwiedzia) / rzut w timingu na bazie ushirotori undo Ryotetori Kaitennage Uchwyt za nadgarstki / Kaitennage Katateryotetori Nikyo Uchwyt dwoma rękoma za przedramię / Nikyo i unieruchomienie Suwari waza: (techniki wykonywane w pozycji siedzącej) Shomenuchi Kokyunage Shomenuchi Ikkyo Katatori Nikkyo Bokken Kata I 13 ruchów Jiyu Waza Techniki dowolne: obrona przed dowolnym atakiem chwytanym Techniki Ryokatatori Kokyunage Uchwyt za dwa rękawy / rzut w timingu wymagana wersja ze zwrotem Ushirokatatori Kokyunage Uchwyt za ramiona z tyłu / rzut w timingu wykorzystanie ruchu ze skłonem Katateryotetori Kokyunage Uchwyt dwoma rękami za przedramię / rzut w timingu Ryokatatori Kotegaeshi Uchwyt za rękawy / Rzut z wykręceniem nadgarstka i unieruchomienie Katatori Menuchi Iriminage Uchwyt za rękaw i uderzenie shomenuchi lub yokomenuchi / rzut z wejściem Hanmi Hantachi Waza (techniki wykonywne w pozycji siedzącej, partner atakuje na stojąco) -Katatetori Shihonage -Katatetori Sankyo -Munetsuki Kotegaeshi Ryotetori Koshinage Uchwyt za dwa nadgarstki / rzut przez biodro Maegeri Kokyunage Kopnięcie proste do przodu / rzut w timingu Jiyu Waza dowolne techniki obrona przed dowolnym atakiem Jo Kata I 22 ruchy Techniki Ushirotekubitori Jujinage Uchwyt za dwa nadgarstki z tyłu / skrzyżowanie rąk i rzut Yokomenuchi Sudori Uderzenie z boku w głowę / rzut ze zniknięciem Katateryotetori Kotegaeshi Uchwyt dwoma rękami za przedramię / Rzut z wykręceniem nadgarstka i unieruchomienie Munetsuki Sumiotoshi Uderzenie proste w klatkę piersiową / rzut do rogu Katatori Gammenuchi Ikkyo Uchwyt za rękaw i uderzenie w twarz / Ikkyo i unieruchomienie Tantodori obrona przed atakiem nożem; co najmniej 3 techniki przeciwko shomenuchi, yokomenuchi i munetsuki Bokken Kata II 13 ruchów Randori 3 atakujących (atak dowolny) Techniki Munetsuki Techniki dowolne; minimum pięć technik Yokomenuchi Techniki dowolne; minimum pięć technik Ushirotekubitori Techniki dowolne; minimum pięć technik Ryotetori Techniki dowolne; minimum pięć technik

18 Dwie pisemne prace -Co to jest Aikido? -Co to jest shugyo? Nidan Minimum 18 miesięcy i 50 godz. jako Asystent Instruktora, uczestnictwo w minimum jednym seminarium Aikido dla Instruktorów po zdobyciu Shodan. Pisemna praca - Historia i przyszłość Aikido Sandan Minimum 30 miesięcy i 100 godz. jako Asystent Instruktora, uczestnictwo w minimum dwóch seminariach Aikido dla Instruktorów po zdobyciu Nidan. Pisemna praca - Filozofia Aikido Yondan Minimum 42 miesiące i 200 godz. jako Instruktor, uczestnictwo w minimum dwóch seminariach Aikido dla Instruktorów po zdobyciu Sandan. Pisemna praca -Zastosowania Aikido Wymagana rozmowa z Shihanem Hanmi Hantachi Waza Techniki dowolne Bokken Dori Obrona przed atakiem bokken; minimum trzy techniki przy każdym ataku: shomenuchi, yokomenuchi i munetsuki Jo Kata II 22 ruchy Randori 4 atakujących (atak dowolny) Techniki Katatori Ganmenuchi Techniki dowolne; minimum pięć technik Shomenuchi Techniki dowolne; minimum pięć technik Hanmi Hantachi Techniki dowolne; dwóch atakujących Jo Dori Obrona przed atakiem jo; minimum trzy techniki przy każdym ataku: shomenuchi, yokomenuchi i munetsuki Randori 5 atakujących (atak dowolny) Techniki Jo Nage Rzuty przy użyciu jo; techniki dowolne Kumijo Formy jo przeciwko jo (5) Kumitachi Formy bokken przeciwko bokken (6) Randori 6 atakujących (atak dowolny) Techniki Kihon waza Techniki podstawowe : pięć minut techniki dowolne Henka waza Techniki zmienne : pięć minut techniki dowolne Oyo waza Techniki zaawansowane i ich zastosowanie : demonstracja dowolna pięć minut Metodologia nauczania: kihon waza i oyo waza To są minimalne wymagania egzaminacyjne; nie jest to lista wszystkich zastosowań technik Aikido, które powinny być znane. Wiele technik posiada wersję omote i ura, które powinny być znane. Wiele technik posiada zastosowanie przeciwko atakowi statycznemu i dynamicznemu, które powinny być znane. W niektórych przypadkach trzeba wykonać dodatkowe wersje. Wszystkie egzaminy kumulują się, tzn. trzeba być przygotowanym na wykonanie technik z zakresu stopni już posiadanych. Wszyscy zdający powinni: uregulować wszystkie bieżące opłaty, protokół egzaminacyjny powinien być wypełniony przed egzaminem, opłata egzaminacyjna powinna być opłacona przed egzaminem. Instruktor zdającego powinien wyrazić zgodę na podejście do egzaminu. VIII. Słowniczek wyrażenia i zwroty japońskie używane w Aikido To jest nieformalny słownik. Proszę zwrócić uwagę, że wiele z tych stów wyraża subtelne idee nie w pełni oddane w tych polskich przekładach. Zawarte są tu głównie terminy techniczne, słowa mające znaczenie filozoficzne. Ai Aikido Aihanmi Aikidoka Aiktaiso Atemi Awase Ayumi ashi Bo Bokken Bokken tori Bokuto Bu Budo Budoka Bushi Bushido Butsudan Cho Chudan Dame Dan Do Dogi Dojo Dori Doshu Eri Fudo Gaeshi spotkanie, połączenie, harmonia droga do stania się kimś posiadającym energie" postawa obopólnej zgody" (Uke i Nage mają z przodu tą samą stopę) osoba, która trenuje Aikido ćwiczenia w koordynacji umysłu i ciała uderzenia w obszary witalne, używane jako element technik Aikido spotkanie lub zbliżanie się do siebie zwykły krok, jak przy chodzeniu drewniany kij, zazwyczaj długości 72 cali drewniany miecz technika odbierania miecza, zwana także Tachitori drewniany miecz wojenny sztuka wojenna praktyk sztuk wojennych klasa wojowników droga wojownika" ołtarz Buddy"; buddyjska kapliczka, często umieszczona naprzeciw Dojo, pod wpływem tradycji buddyjskich szef lub przewodniczący środkowy poziom niepoprawnie, źle stopnie czarnego pasa droga lub ścieżka ubranie treningowe miejsce oświecenia"; sala treningowa chwyt lub trzymanie mistrz drogi", w tej chwili Kisshomaru Ueshiba kołnierz niewzruszony nieporuszalny" np. Fudoshin niewzruszony umysł Fudo no shisei - niewzruszona postawa odwrotny

19 Ganmenuchi pchnięcie w twarz Gedan niski poziom Gi ubranie treningowe Giri zobowiązanie kogoś Gokkyo piąte uczenie (fifth teaching) Gyaku odwrotny lub przeciwny Gyaku hanmi postawa obopólnej niezgody" ( Uke i Nage stoją z przeciwnym stopami z przodu) Hakama czarne spodnie zakładane na wierzch kimona w Aikido Hanmi postawa boczna Hantachi pozycja klęcząca Hanmi hantachi waza techniki wykonywane przez siedzącego Nage przeciwko stojącemu Uke Hantai przeciwny lub odwrotny Hara dolna część brzucha, siedziba" prawidłowego oddychania i siły Hasso postawa z Bokken lub Jo trzymanym pionowo jako przedłużenie barku Heiho strategia Henka waza zmiana techniki"; zmiana pomiędzy różnymi zastosowaniami techniki w praktyce Hidari lewy Hiji łokieć Hitai czoło Hiza kolano Ho metoda Hoho policzek Hombu siedziba główna Ii dobry He nie (wykrzyknik) Ikkyo pierwsze uczenie" Irimi wejście Iriminage rzut z wejściem" Isshin den shin z umysłu do umysłu"; droga jaką wiedza ma być przekazywana przez nauczyciela uczniowi Jiju wolny (jak w technikach dowolnych) Jo krótki kij drewniany, zazwyczaj długości 130 cm Jodan wysoki poziom Jo dori techniki odbierania Jo Jo nage rzuty przy użyciu Jo Joriki siła skupienia uwagi" Joseki wyższa'' (przeznaczona dla bardziej doświadczonych adeptów) strona obszaru maty; prawa strona, gdy stoisz twarzą do Shomen Joza wysokie siedzenie", miejsce gdzie siadają instruktorzy Jujinage rzut ze skrzyżowanymi rekami'' Kaeshiwaza techniki kontrowania ataku przeciwnika Kaiso założyciel Kaitennage rzut obrotowy" Kakarai geiko ćwiczenia w grupach Kamae postawa lub pozycja Kami duch, boskie istnienie; termin Shinto Kamiza siedzenie boga"; ołtarz lub przód Dojo; wpływ Shinto Kan dom lub pomieszczenie, także intuicja Kata bark; także formy używane w treningu, np. Bokken kata Katatori trzymanie za bark łub klapę Katate przedramię Katate ryotetori chwyt oburęczny z jeden nadgarstek Katame waza techniki unieruchomień Katana rodzaj długiego miecza; noszony ostrzeni do góry Ken miecz Ki duch, siły witalne, energia Kiai wybuchowa" emisja energii w postaci okrzyku lub wrzasku; odnosi się także do poziomu energii lub odczucia osoby czy rzeczy Kihon techniki podstawowe Ki musubi łączenie swej energii z energią przeciwnika Kiri cięcie Kirigaeshi ćwiczenie Suburi, ciągłe powtarzanie uderzeń Yokomen i Gyaku yokomen Kohai niższy rangą adept Kotai ruch do tyłu Kote wierzch dłoni Kotegaeshi wykręcenie wierzchu dłoni", technika rzutowa Kokyu ożywienie oddechu; używane także do zrozumienia timingu Kokyudosa ćwiczenie oddechu lub wyczucia czasu Koshi biodro Koshinage rzut przez biodro Kuden ustny instruktaż Kubi szyja

20 Kubishime duszenie na szyję Kumitachi walka na miecze Kumijo walka na Jo Kyu stopnie poniżej stopni Dan Ma-ai dystans Mae przód lub do przodu Meiso ho ćwiczenie medytacyjne Men głowa Migi prawy Misogi ćwiczenia oczyszczające; często stosuje się do technik oddychania Mochi chwyt Morote tori zobacz Katate ryotetori Mune klatka piersiowa Manetsuki pchnięcie w klatkę piersiową Mushin bez umysłu"; stan umysłu wolny od wszelkich przeszkód i powiązań z myślami czy zdarzeniami Nage rzut; także osoba, która wykonuje rzut Nikkyo drugie uczenie" No przedimek określający przynależność lub połączenie, np. Chudan no kamae: postawa środkowa" Ni wskazówka co do kierunku np. Shomen ni rei - ukłon do przodu" Nidan drugi stopień Dan Obi pas Omote przód Orenaite niezginalna ręka Osae unieruchomienie np. Ude osae unieruchomienie ramienia O-Sensei czcigodny nauczyciel"; w Aikido odnosi się do Morihei Ueshiba Randori atak wielu przeciwników (dosłownie okiełznać chaos") Rei ukłon Ritsurei ukłon w pozycji stojącej Ryote obydwie ręce Ryotetori chwyt za obydwie ręce -San przyrostek, wyraz szacunku Sandan trzeci stopień Dan Sankakutai postawa trójkątna Sankyo trzecie uczenie" Sayu bok Seika no itten punkt"; zobacz Tanden Seiza formalny siad klęczny Sempai starszy stopniem adept Sensei instruktor (dosłownie urodzony wcześniej") Shikko chodzenie na kolanach Shihan nauczyciel nauczycieli" Shihonage rzut w cztery strony" Shime duszenie tub dławienie Shimoza niskie siedzenie"; miejsce gdzie siadają uczniowie; ściana naprzeciw Kamiza lub Shomen Shimoseki obszar maty dla niższych rangą uczniów, stojąc twarzą do Shomen, lewa strona Shinken prawdziwy, stalowy miecz; obrazowo oznacza powagę i obowiązkowość Shinken shobu walka na śmierć i życie, obrazowo oznacza sytuację wymagającą totalnego skupienia i wyobcowania". Duch dobrego treningu powinien być Shinken shobu Shinto narodowa japońska religia Shisei postawa,ułożenie ciała Shodan pierwszy stopień Dan Shomen przód; ściana w stronę której studenci kłaniają się Shomenuchi uderzenie znad głowy w przód głowy Shugyo intensywny fizyczny i umysłowy trening dla ulepszania charakteru i zdania sobie sprawy ze swej prawdziwej natury Shuto tnące" uderzenie krawędzią dłoni Sokumen Irhninage rzut z wejściem" ramieniem na bok głowy Suburi indywidualny trening uderzeń z bronią Suburito ciężki Bokken używany do Suburi i czasami do Kumitachi Sumiotoshi rzut do rogu", technika rzutowa Suki otwarcie" lub słabość, umysłowa lub fizyczna w obronie przeciwnika Suriashi ślizgająca się" stopa Suwari waza techniki wykonywane przez Uke i Nage w siadzie Tachi rodzaj długiego miecza, technicznie odnosi się do mieczy noszonych ostrzem w dół Tachitori zobacz Bokken tori Taijitsu sztuki walki bez broni Tai sabaki ruchy ciała np. Irimi, Tenkan Tanden (z chińskiego Tan tien); punkt", centrum, środek ciężkości ciała i źródło siły duchowej; zlokalizowane dwa cale poniżej pępka, w centrum Hara Tanto nóż

21 Tanto dori techniki odbierania noża Tatami maty Tegatana ręce jako miecz"; sposób w jaki ręce i dłonie poruszają się i uderzają w Aikido Tekubi nadgarstek (dosłownie gardło ręki") Tekubitori chwyt za nadgarstek Tenkan obrotowy ruch ciała Tenchinage rzut niebo - ziemia" To miecz; także przedimek i" Tori trzymanie lub chwyt; takie Nage lub broniący się Toshu bez broni Tsuba rękojeść miecza Tsugiashi ślizgający się" krok Tsuki atak przez pchnięcie pięścią lub bronią Uchi uderzenie Uchideshi wewnętrzna dyscyplina"; uczniowie mieszkający w dojo i zobowiązani do treningu przez cały czas,24 godziny na dobę Ude ramię Ude garami splecione ręce" Uke ten, który jest rzucany (dosłownie ten, który otrzymuje") Ukemi otrzymujące ciało"; sztuka padania i przyjmowania technik bez kontuzji Undo ćwiczenie Ura tył Ushiro od tyłu Ushirotori każdy atak od tylu; często odnosi się szczególnie do niedźwiedziego uścisku". Inne ataki od tyłu to Ushiroeridori, Ushirotekubitori, Ushirokubishime, Ushirohijitori, Ushirokatatori, itd. Waza technika Yame stop Yoko bok Yokomenuchi uderzenie w bok głowy lub skroń Yondan czwarty stopień Dan Yubi palce Zanshin pozostająca pamięć"; nieprzerwane napięcie koncentracji, energii i uwagi przed zakończeniem techniki i natychmiast po nim, podążanie" za techniką Zen (z Sanskrytu Dhyana", z chińskiego Ch'an"); dosłownie medytacja" szkoła Buddyzmu kładąca nacisk na osobiste, intuicyjne doświadczanie rzeczywistości, mająca silny wpływ na japoński sposób myślenia i sztuki wojenne Zori sandały 1 - ichi (ić) 11 - ju-ichi 21 - ni-ju-ichi 2 - ni 12 - ju-ni 22 - ni-ju-ni 3 - san 13 - ju-san 30 - san-ju 4 - shi (si) 14 - ju-shi 40 - shi-ju 5 - go 15 - ju-go 50 - go-ju 6 - roku (rok) 16 - ju-roku 60 - roku-ju 7 - shichi (sić) 17 - ju-shichi 70 - shichi-ju 8 - hachi (hać) 18 - ju-hachi 80 - hachi-ju 9 - kyu (kju) 19 - ju-kyu 90 - kyu-ju 10 - ju (dziu) 20 - ni-ju 91 - kyu-ju-ichi 92 - kyu-ju-ni hyahu (hjaku) XI. PODSTAWOWE ATAKI katatekosatori katatetori katateryotetori ryotetori

22 katatori ryokatatori ushirotekubitori ushirohijitori ushirokatatori shomenuchi yokomenuchi munetsuki tachi waza hanmi hantachi waza suwari waza X. PODSTAWOWE TECHNIKI Ikkyo jest z reguły pierwszą techniką dźwigni, którą poznaje się rozpoczynając treningi aikido. Technika ta może być wykonana w formie rzutu i jako trzymanie. Generalna zasada ikkyo polega na naciskaniu ramienia przeciwnika od tyłu, tuż powyżej łokcia (ok. 2-3 cm) w charakterystycznym, miękkim miejscu, które najpierw należy dokładnie rozpoznać na własnym ramieniu. Nacisk wywierany jest nie siłą rąk lecz ciężarem całego ciała. Nikyo jest podstawową techniką unieruchamiającą opartą na takim zgięciu nadgarstka i odpowiednim skręceniu go w stronę głowy atakującego aby kąty między przedramieniem, a ramieniem oraz nadgarstkiem, a przedramieniem były zbliżone do kąta prostego. Takie ustawienie przypominające kształtem literę "s" powoduje bolesne napięcie struktur anatomicznych ręki uke Sankyo należy do grupy specyficznych dla aikido dźwigni polegających na nienaturalnym skręceniu nadgarstka. Efekt tej dźwigni polega na skręceniu ręki nie tylko w stawie nadgarstkowym, ale także ścięgien przedramienia oraz stawu łokciowego. Wykonanie samej dźwigni stanowi pozycję wyjściową do zakończenia techniki rzutem.

23 Yonkyo - "przygwożdżony nadgarstek" - jedna z najbardziej bolesnych spośród podstawowych technik neutralizacji. Polega ona na zastosowaniu nagłego, mocnego nacisku na centra nerwowe znajdujące się na przedramieniu uke. Zewnętrzna strona nadgarstka jest stosunkowo twarda, natomiast wewnętrzna posiada wiele słabych punktów. Odpowiednio mocny nacisk na te punkty czyni przeciwnika bezbronnym. Największą rolę odgrywają w tym unieruchomieniu: mały palec i nasada palca wskazującego, którymi posługujemy się przy wywieraniu nacisku na przedramię partnera. Gokyo to podstawowa technika stosowana przede wszystkim do neutralizacji ataków przy użyciu broni jaką może być nóż, miecz bądź pałka. Technika ta podobna jest do ikkyo, ale w tym wypadku główna różnica tkwi w uchwycie dłoni partnera, a więc również w zakończeniu techniki. W tej technice stosujemy podchwyt dłoni uke tak byśmy kontrolowali ewentualną broń jaką może mieć w ręce. Hiji Kime Osae to technika, w której staw łokciowy jest zginany w kierunku przeciwnym do naturalnego zakresu ruchu, jakim ten staw dysponuje. Przy prawidłowym wykonaniu ręka uke jest wyprostowana, tori trzyma mocno jego dłoń i działa na jego łokieć ciężarem całego ciała. Irimi Nage jest techniką w której początkowy ruch, mający na celu uniknięcie kolizji z siłą przeciwnika, prowadzi do zajęcia pozycji z której dopiero wykonywana jest technika. Jedną ręką kierujemy uke dookoła własnego ciała stanowiącego oś obrotu, drugą przyciskamy do swego ramienia jego głowę. Gdy partner znajduje się w ruchu dookoła naszego centrum, sprowadzamy go w dół poprzez płynne zawrócenie postępowego ruchu uke do jego źródła. Sokumen Irimi Nage to technika, która składa się z zejścia z linii ataku przeciwnika, wzmocnienia jego momentu pęndu poprzez dodanie własnej siły i wreszcie przewrócenia go dzięki ruchowi rąk, bioder i właściwemu operowaniu własnym środkiem ciężkości. Technika, w której tori przesuwa się w kierunku boku uke by pozbawić go równowagi i przewrócić, jest ruchem bardzo charakterystycznym dla aikido. Tenchi Nage - "rzut niebo-ziemia". Techniką tą możemy zneutralizować frontalny atak, którego siłę rozprowadzamy najpierw na zewnątrz, a później z powrotem do źródła. Nasze działanie polega na zrobieniu dużego kroku w bok, by

24 pozbawić w ten sposób partnera równowagi i przewróceniu go drugim dużym krokiem wykonanym za jego plecy. Cała technika musi być wykonana w sposób płynny i nieprzerwany. Shiho nage (shi-4, ho-metoda) jest to rzut wykonywany w czterech kierunkach. Przedramię przeciwnika należy uchwycić nachwytem oburącz. Bezpośrednio po uchwyceniu aikidoka wykonuje zwrot wokół własnej osi, przenosząc uchwyconą rękę ponad własną głową. Z tej pozycji "cięcie mieczem w dół" i obniżenie postawy powoduje nieuchronny upadek uke. W początkowej fazie ważne jest odpowiednie wyciągnięcie ręki uke co jednocześnie powoduje zachwianie jego równowagi oraz umożliwia zasłonięcie się przed ewentualnym atakiem ręką Uchi Kaiten Nage - "rzut obrotowy", jedna z podstawowych technik aikido, w której atak prowadzony jest w przód i zawracany do jego źródła. Ważnymi szczegółami tej techniki jest to, że ciało uke pochylone jest mocno w dół oraz pozbawione równowagi. Jedna z jego rąk jest prowadzona po dużym łuku najpierw w tył i do góry, a następnie w dół i do przodu, co spowoduje upadek partnera. Pamiętamy aby przytrzymać tył głowy uke lekko naciskając ją w dół. Kote Gaeshi - trzymając rękę partnera naciskamy kciukiem miejsce położone pomiędzy nasadami palców małego i serdecznego. Pozostałymi palcami obejmujemy nasadę jego kciuka. Z tej pozycji kierujemy dłoń uke w kierunku przedramienia, co spowoduje naruszenie jego równowagi i umożliwi wykonanie rzutu. Aiki Otoshi - "rzut aiki", opiera się na użyciu bioder w celu oderwania od maty stóp przeciwnika i wykonania rzutu. Biodra są tutaj osią dookoła której następuje obrócenie uke i rzut. Po obejściu siły atakującego centralizacji następuje moment, w którym jedną z nóg przesuwamy tak daleko za plecy partnera, że zaczynamy stykać się z nim jednym z boków naszego ciała. Pochylamy się do przodu i obiema rękoma łapiemy od tyłu jego kolana. Rzucamy partnera przed siebie, lekko w bok, lub za siebie do tyłu poprzez wyciągnięcie spod niego jego nóg.

25 Kokyu Nage - rzut bez zatrzymywania przeciwnika z możliwością dokonania nagłej zmiany kierunku w jego ruchu najlepiej w ramach jednego cyklu "wdech i wydech", czyli rzut poprzez tzw. kierowanie oddechem W Koshi Nage najistotniejsza jest praca bioder, przy pomocy których dokonuje się rzutu - "rzut biodrami". Nasze biodra w trakcie rzutu stają się osią dookoła której ciało partnera się obraca. Na początku stoimy bokiem do partnera stykając się z jego podbrzuszem. Obniżamy swój środek ciężkości poprzez ugięcie kolan, a następnie pochylamy partnera do przodu. Uke łatwo będzie wtedy przetoczyć dalej dookoła po biodrach i w dół na matę. W momencie rzutu prostujemy nogi w kolanach i zwalniamy jego ręce. Juji Garami - technika ta opiera się na zawiązaniu rąk partnera w łokciach. Unieruchomione ręce uke funkcjonować będą jako oś, dookoła której podczas rzutu obróci się całe jego ciało. Na chwilę przed ostatecznym rzutem uwalniamy jego nadgarstki by umożliwić partnerowi bezpieczne wykonanie padu. Zwrócić tutaj należy uwagę aby zaplecione łokcie były naturalnie ułożone jeden na drugim by zapobiec niepożądanym kontuzjom. Kokyu Ho to technika służąca nauce synchronizacji, koncentracji siły, szczególnie zaś kontrolowania przeciwnika przy użyciu "kokyu-ryoku" (mi. zdolność koncentracji siły na wybranym fragmencie ciała). Obaj partnerzy siedzą w seiza. Synchronizując swój ruch z pociągnięciem uke, tori wznosi obie ręce nad głowę, pozbawiając uke równowagi, przewraca go na plecy i kontroluje. Suwari waza jest najlepszą metodą rozwijania stabilności bioder. Postawa, ruchy, ćwiczenia AI HANMI układ ćwiczących: obie osoby stoją w tej samej pozycji, lewą lub prawą nogą z przodu GYAKU HANMI układ ćwiczących: osoby ćwiczące stoją w odwrotnych pozycjach, "pozycja lustrzana" HIDARI KAMAE postawa z lewą nogą z przodu MIGI KAMAE postawa z prawą nogą z przodu SEIZA polecenie przyjęcia postawy siedzącej, siad japoński SHIZEN TAI pozycja swobodna, naturalna SHIZENHON TAI postawa "na baczność" ZA HO pozycja siedząca MAE UKEMI