Międzynarodowe praktyki specjalistyczne w branży ogrodniczej i rolniczej dla szkół specjalistycznych i zawodowych z Dolnego Śląska i Saksonii

Transkrypt

1 Międzynarodowe praktyki specjalistyczne w branży ogrodniczej i rolniczej dla szkół specjalistycznych i zawodowych z Dolnego Śląska i Saksonii

2 Wstęp Polityka edukacyjna w Unii Europejskiej. Skuteczny rozwój społeczeństwa i gospodarki bazujących na wiedzy, w dużym stopniu zależy od edukacji ogólnokształcącej i zawodowej na wysokim poziomie. Ważnym elementem strategii EUROPA 2020, której celem jest sukces gospodarczy w Unii Europejskiej, jest edukacja. Ze względu na narodowe kompetencje polityka edukacyjna w państwach wdrażana jest niezależnie. Poprzez różne programy Unia Europejska intensywnie wspiera i dofinansowuje edukację ogólnokształcącą i zawodową. Tylko w latach Unia Europejska inwestuje około siedmiu miliardów euro w programy wspierające naukę w każdym okresie życia. Cztery główne cele Unii Europejskiej do roku 2020 to realizacja nauki przez całe życie oraz mobilność, poprawa jakości i efektywności kształcenia ogólnego i zawodowego, wspieranie sprawiedliwości oraz innowacyjności i kreatywności. Wraz z podpisaniem Deklaracji Bolońskiej w roku 1999, 29 państw europejskich powołało do życia proces osiągania zbieżności pomiędzy systemami kształcenia wyższego. Dzięki systemowi punktów ECVET proces ten stosowany jest także w zakresie kształcenia zawodowego, które w przypadku krajów europejskich jest silnie zróżnicowane. Dualne kształcenie zawodowe z teoretycznymi i praktycznymi jednostkami dydaktycznymi nie wszędzie jest powszechnie stosowane. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) poprzez współpracę transgraniczną pomiędzy Wolnym Krajem Związkowym Saksonią i Polską w latach wspiera także projekty edukacyjne. U styku trzech granic Czechy Polska Niemcy, w regionie o raczej słabej gospodarce, duże znaczenie dla trwałego rozwoju regionu wiejskiego ma edukacja na wysokim poziomie, połączona z wiedzą interkulturalną. Celem niniejszego projektu było wspieranie praktycznego kształcenia zawodowego polskich uczniów w zakresie ogrodnictwa i rolnictwa. Kwiecień 2012 Juliane Lehmann Christlich-Soziales Bildungswerk Sachsen e.v. Malgorzata Djabri Pogranicze - 2 -

3 1. Prezentacja projektu Operacyjny program wsparcia Treść i cele projektu Koordynacja projektu Specjalityczni partnerzy realizacji projektu Przygotowanie i realizacja praktyk specjalistycznych za granicą Różnice w kształceniu zawodowym w Polsce i w Niemczech Działania w czasie realizacji projektu Galeria zdjęć z praktyk Dalsze możliwości wsparcia Trwałość i kontynuacja projektu Inicjatywy dalszej współpracy Linki Serdeczne podziękowania dla wszystkich partnerów projektu, usługodawców i opiekunów, którzy przyczynili się do sukcesu międzynarodowych praktyk specjalistycznych

4 1. Prezentacja projektu 1.1. Operacyjny program wsparcia W celu wieloletniego zabezpieczenia praktyk międzynarodowych beneficjent wybrał Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Saksonia Polska Nadrzędnym celem programu jest kształtowanie i wdrażanie na saksońsko polskim obszarze wsparcia transgranicznych działań w zakresie gospodarczym, społecznym i ekologicznym poprzez wspólne strategie, w celu trwałego rozwoju terytorialnego. Ważne jest spełnienie wysokich wymagań dotyczących jakości współpracy. W projekcie spełnione powinny zostać dwa z podanych poniżej czterech kryteriów, od wspólnego planowania przez wspólną realizację i wspólny personel do wspólnego finansowania. Więcej informacji na temat projektu znajdziecie Państwo na stronie

5 1.2. Treść i cele projektu Opis projektu i wartość dodana W celu wzmocnienia i pogłębienia współpracy pomiędzy dolnośląskimi i saksońskimi placówkami edukacyjnymi i szkołami w latach przeprowadzone zostały międzynarodowe praktyki specjalistyczne w zakresie ogrodnictwa i rolnictwa. Dwutygodniowe praktyki odbywały się w Pozazakładowych Ośrodkach Kształcenia Zawodowego Dresden-Pillnitz i Köllitsch należących do Saksońskiego Urzędu ds. Środowiska, Rolnictwa i Geologii. W ich ramach, oprócz krótkich wykładów teoretycznych, przeprowadzane były przede wszystkim ćwiczenia praktyczne i wyjazdy specjalistyczne. Po dwutygodniowej praktyce w Ośrodkach odbywała się jednotygodniowa praktyka w położonych we wschodniej Saksonii gospodarstwach rolnych i ogrodniczych, która miała na celu wykorzystanie i umocnienie wcześniej zdobytej wiedzy. Wartością dodaną projektu jest przede wszystkim przekazywanie nowoczesnej wiedzy technicznej i technologicznej i jej praktyczne zastosowanie. Przy corocznych uzgodnieniach tematów kształcenia i wyborze tematów specjalistycznych beneficjent dąży do oferowania dolnośląskim szkołom specjalistycznym i zawodowym programu dokształcającego dopasowanego do ich potrzeb. W saksońskiej części obszaru wsparcia wspierane może być między innymi wykorzystywanie i dalszy rozwój najwyższej jakości zasobów edukacyjnych. Grupy docelowe projektu Podczas dwóch lat trwania projektu w międzynarodowych praktykach w zakresie ogrodnictwa i rolnictwa udział wzięło w sumie 42 uczniów zawodowych placówek edukacyjnych z Dolnego Śląska. Ale nie tylko uczniowie odnieśli korzyść ze współpracy transgranicznej placówek biorących udział w projekcie. Także wymiany kadry nauczycielskiej prowadziły do wymiany wiedzy i intensywnego poznawania się partnerów. Dzięki tej współpracy zainicjowane mogły zostać działania innowacyjne w zakresie kształcenia zawodowego. Wieloletnia współpraca doprowadziła do powstania stosunków partnerskich opartych na zaufaniu, a całej społeczności szkolnej przyniosła wiele korzyści. Na bazie wiedzy o sytuacji edukacyjnej kraju sąsiedniego projekt daje placówkom edukacyjnym Wolnego Kraju Związkowego Saksonii szansę dopasowania ofert edukacyjnych do potrzeb placówek dolnośląskich.

6 1.3. Koordynacja projektu Beneficjent i koordynacja projektu po stronie saksońskiej: Christlich-Soziales Bildungswerk Sachsen e.v. Kurze Straße 8 D Nebelschütz, OT Miltitz Sächsisches Landeskuratorium Ländlicher Raum e.v. Kurze Straße 8 D Nebelschütz, OT Miltitz Koodrynatorka projektu: mgr geogr. Juliane Lehmann tel: +49 (0) fax: +49 (0) juliane.lehmann@csb-miltitz.de Partner współpracy i koordynacja projektu po stronie polskiej: Południowo Zachodnie Forum Samorządu Terytorialnego Pogranicze ul. Armii Krajowej 30 PL Lubań Koordynatorka projektu: Malgorzata Djabri tel./fax: djabri@pogranicze-csb.home.pl Polski i saksoński partner pozostają do dyspozycji w przypadku pytań dotyczących budowy i treści projektu także po jego zakończeniu oraz pośredniczą w przekazywaniu danych kontaktowych.

7 2. Specjalistyczni partnerzy realizacji projektu Pozazakładowy Ośrodek Kształcenia w zakresie ogrodnictwa Dresden-Pillnitz Ogrodnictwo w miejscowości Pillnitz cieszy się wieloletnią tradycją. Dział ogrodnictwa ze specjalistyczną szkołą ogrodniczą i techniczną w pobliżu parku przypałacowego Pillnitz oferują wyjątkowe połączenie badania, działalności doświadczalnej i nauki. Od roku 1996 kształcenie pozazakładowe ma w Pillnitz do dyspozycji metrów kwadratowych powierzchni funkcjonalnych i ćwiczeniowych oraz metrów kwadratowych nowoczesnych szklarni ćwiczeniowych. Wymienione poniżej kursy uzupełniają praktyczne kształcenie zawodowe w zawodzie ogrodnika. Są one przyporządkowane do określonych lat kształcenia i odnoszą się do siedmiu kierunków specjalistycznych w zawodzie ogrodnika: Szkółka drzew i krzewów Zieleń cmentarna Architektura ogrodów i krajobrazu Warzywnictwo Sadownictwo Byliny Rośliny ozdobne Treści poszczególnych kursów odpowiadają późniejszej aktywności zawodowej. Uczestnicy kursów muszą samodzielnie zaplanować wybór maszyn do niezbędnych prac w architekturze ogrodów i krajobrazu, przeprowadzić te prace i skontrolować ich wynik. Treścią kursu Pozazakładowego Ośrodka Kształcenia w Pillnitz może być także trening prezentacji produktów ogrodniczych, a także przeprowadzanie rozmów doradczych oraz rozmów z klientami. Do dyspozycji praktykantów Pozazakładowego Ośrodka Kształcenia są nowoczesne sale dydaktyczne, sala komputerowa i warsztaty do przeprowadzania kursów techniki rzemieślniczej wraz z różnymi materiałami. Po uzgodnieniu z Pozazakladowym Ośrodkiem Kształcenia możliwe jest także kształcenie uczestników zagranicznych, dokładnie dopasowane do ich potrzeb. Kontakt: Sächsisches Landesamt für Umwelt, Landwirtschaft und Geologie Überbetriebliche Ausbildung, Andrea Schiertz, Leiterin der ÜbA Söbrigener Straße 3 a, Dresden-Pillnitz Zdjęcie: LfULG Zdjęcie: LfULG

8 Pozazakladowe kształcenie w Gospodarstwie Dydaktycznym i Doświadczalnym Köllitsch Nazwa Köllitsch związana jest z kilkudziesięcioletnią tradycją chowu i hodowli zwierząt oraz kształceniem, dokształcaniem i doskonaleniem zawodowym. Możliwość poznawania zastosowanych rolniczych technik badawczych gwarantuje wymianę wiedzy o wysokiej jakości. Poza tym Gospodarstwo Dydaktyczne i Doświadczalne Köllitsch jest placówką dydaktyczną dla uczniów z Saksonii i południowej Brandenburgii w następujących zawodach: Rolnik Hodowca zwierząt Specjalista serwisu rolniczego Gospodyni domowa Najważniejszym punktem jest tu przekazywanie umiejętności zawodowych i wiedzy specjalistycznej w praktyce. Oferta edukacyjna obejmuje działy hodowli bydła i świń (podstawy i pogłębianie wiedzy), proste naprawy, spawanie, technikę rolniczą, a także uprawę roślin wraz z surowcami odnawialnymi. Köllitsch posiada liczne nowoczesne warsztaty i sale dydaktyczne, w których poprzez ćwiczenia zdobywane i szkolone są umiejętności praktyczne. Do dyspozycji jest powierzchnia ćwiczeniowa i duży wybór techniki rolniczej. Zespół instruktorów i praktyków z gospodarstwa przekazuje wiedzę w praktyce. Oferta doskonalenia zawodowego i dokształcania ciągle dopasowywana jest do wymagań praktyki rolniczej. Oferowane są liczne seminaria fachowe podczas kursów wielodniowych i specjalistycznych. Zdjęcie: LfULG Liczne partnerstwa międzynarodowe do dzisiaj wspierają opartą na zaufaniu współpracę transgraniczną. Zdjęcie: LfULG W celu kształcenia praktykantów zagranicznych możliwe jest dopasowanie planu kształcenia zgodne z zapotrzebowaniem. Kontakt: Sächsisches Landesamt für Umwelt, Landwirtschaft und Geologie Lehr- und Versuchsgut Köllitsch Ute Jarosch, Leiterin Berufliche Bildung und Verwaltung Am Park 3, Köllitsch

9 Gospodarstwa saksońskie przyjmujące praktykantów - wybór Ogrodnictwo Szkółka drzew Kohout założona została w roku 1961 jako małe przedsiębiorstwo rodzinne. W roku 1992 przedsiębiorstwo założyło spółkę z o.o. Ogrodnictwo i kształtowanie krajobrazu i otworzyło Centrum Ogrodnicze w Prietitz. We własnej szkółce drzew produkowane są wszystkie gatunki drzew iglastych i ozdobnych. Szkółka drzew i centrum ogrodnicze w Prietitz od początku inicjatywy są partnerem w regionie i umożliwiają praktykantom, także w ramach zwiedzania gospodarstwa, pozyskanie kompleksowego spojrzenia na prowadzenie przedsiębiorstwa i jego ukierunkowanie. Przy tym imponujące jest współdziałanie w przedsiębiorstwie rodzinnym gospodarstwa produkcyjnego, centrum ogrodniczego i przedsiębiorstwa zajmującego się ogrodnictwem i kształtowaniem krajobrazu. Rolnictwo Źródło: Interesującym pod względem fachowym, a także cennym partnerem wspierającym praktyki jest gospodarstwo KRABAT-Milchwelt. Przedsiębiorstwo działa w branży mleczarskiej, a jego celem jest szklana produkcja. Nowoczesne obory wraz z pokazową serowarnią i urządzeniem do produkcji biogazu umożliwiają poznanie obiegu materii i energii w rolnictwie, które obecnie stanowią cenny wkład w zrównoważony rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich. Gospodarstwo nadawało się do przyjmowania praktykantów dzięki zróżnicowanej działalności gospodarczej. Dzięki harmonijnie działającym gałęziom gospodarstwa od produkcji paszy do hodowli bydła mlecznego i przetwórstwa mleka w szklanej produkcji serowarni pokazuje najwyższy poziom Serdecznie podziękowania dla następujących przedsiębiorstw i placówek za gotowość do przyjęcia praktykantów oraz skuteczną realizację praktyk. Partnerami praktyk ogrodniczych były: Szkółka drzew i Centrum Ogrodnicze Kohout w Prietitz, Wyższa Szkoła Techniki i Gospodarki w Dreźnie, Wydział: Rolnictwo i pielęgnacja krajobrazu, Gospodarstwo państwowe - Pałace, zamki i ogrody Saksonii, Saksoński Urząd ds. Środowiska, Rolnictwa i Geologii, Dział ogrodniczy, galand-gebler i Szkółka drzew Naumann, obydwa z Gersdorf, a także Centrum Żywienia i Ziół Chrześcijańsko Społecznego Stowarzyszenia Edukacyjnego Saksonii (CSB) z ogrodem dydaktycznym w klasztorze St. Marienstern Panschwitz-Kuckau. Partnerami praktyk w zakresie rolnictwa były MHK Agrar-Produkte GmbH, gospodarstwo z hodowlą drobiu Latta oraz gospodarstwo rolne z uprawą warzyw Domanja, wszystkie

10 z Wittichenau, gospodarstwo z hodowlą macior w Nebelschütz, gospodarstwo rolne Wessela w Crostwitz oraz Farma dla dzieci i młodzieży CSB w Hoyerswerdzie.

11 3. Przygotowanie i realizacja praktyk specjalistycznych za granicą System dualnego kształcenia nie jest powszechnie stosowany we wszystkich krajach europejskich, w Polsce także nie. Dlatego podczas planowania współpracy oraz kształcenia za granicą należy zwracać uwagę na kompatybilność placówek edukacyjnych Różnice w kształceniu zawodowym w Polsce i w Niemczech Kształcenie zawodowe odbywa się głównie w zasadniczych szkołach zawodowych (ZSZ) i z reguły trwa trzy lata. Uczniowie rozpoczynają w nich naukę w wieku 16 lat. Nowatorską metodą kształcenia są licea techniczne, w których w ciągu czterech lat przekazywane jest szerokie spektrum wiedzy zawodowej dającej możliwość przystępowania do matury. Technikum uzupełniające bazuje na wiedzy uczniów zdobytej w zasadniczych szkołach zawodowych i ją pogłębia. Dużą zaletą systemu dualnego jest bliskość do przyszłego rynku pracy. Celem jest wykształcenie wykwalifikowanych fachowców, którzy posiadają niezbędne kompetencje i kwalifikacje na zmieniającym się rynku pracy. Duża ilość zajęć praktycznych zapewnia przyswajanie wiedzy, na którą panuje rzeczywiste zapotrzebowanie na rynku pracy. W systemie dualnym uczniowie odgrywają podwójną rolę: są jednocześnie uczniami i pracownikami. Zawierają oni z gospodarstwem umowę na kształcenie. Tu, w czasie pracy w gospodarstwie, uczniowie mają możliwość poznania praktycznej strony zawodu, pod kierownictwem doświadczonych kolegów. Jeden lub dwa dni w tygodniu uczęszczają do szkoły zawodowej, w której uczą się teoretycznych podstaw wykonywanego zawodu. Jedną trzecią planu nauczania zajmują przedmioty ogólnokształcące, takie jak język niemiecki, język angielski czy wiedza o społeczeństwie. Dwie trzecie planu to przedmioty zawodowe. W zależności od zawodu kształcenie trwa dwa lata do trzech i pół roku. W przypadku odpowiedniej wiedzy zdobytej wcześniej lub szczególnie dobrej pracy czas trwania nauki po uzgodnieniu z gospodarstwem i szkołą zawodową może zostać skrócony. Przekazywaniem treści zawodowych, których swoim praktykantom ze względu na specyfikę działalności nie są w stanie przekazać firmy i gospodarstwa, zajmują się Pozazakładowe Ośrodki Kształcenia. W zakresie ogrodnictwa i rolnictwa należą one do Urzędu ds. Środowiska, Rolnictwa i Geologii i dysponują nowoczesnymi sprzętami, które wykorzystywane są w procesie dydaktycznym.

12 3.2. Działania w czasie realizacji projektu Aby kształcenie za granicą przyniosło sukces, konieczne jest jego przygotowanie. Prace przygotowawcze mają szczególnie duże znaczenie wtedy, gdy, tak jak w tym przypadku, istnieją duże różnice pomiędzy systemami kształcenia. Poniżej pokrótce omówione zostały trzy aspekty, które uznaliśmy za szczególnie ważne. Wyjazdy specjalistyczne w celu przygotowania praktyk Zagraniczne praktyki specjalistyczne dla uczniów wymagają szczególnie intensywnego fachowego przygotowania. Jest to szczególnie ważne, kiedy, tak jak w tym przypadku, istnieją duże różnice pomiędzy systemami kształcenia. W celu przygotowania praktyk odbyły się wyjazdy nauczycieli szkół zawodowych z Polski i saksońskich instruktorów do placówek edukacyjnych biorących udział w projekcie. Dzięki informacjom o szerokiej ofercie edukacyjnej w Saksonii mogły zostać wybrane treści dla określonych grup docelowych. Przedstawiciele szkoły z Bożkowa z wizytą w LVG Köllitsch Udział w lekcji w Zespole Szkół w Bolkowie: od lewej- instruktorzy ÜbA Chr. Breuder i C. Kutschke, K. Larek-Drewniak (tłumaczka) i koordynatorka projektu J. Lehmann Poznanie przez instruktorów z Saksonii dolnośląskich placówek edukacyjnych przyczyniło się do poznania środowiska nauki uczniów z Polski. Obydwa aspekty doprowadziły do kształcenia uczniów z Dolnego Śląska zgodnie z ich potrzebami. Imprezy informacyjne dla potencjalnych praktykantów W celu możliwie wczesnego włączenia i poinformowania uczniów o praktykach koordynatorzy projektu realizują wspólne imprezy informacyjne w szkołach biorących udział w projekcie. Dla wielu uczniów trzytygodniowy pobyt za granicą oznaczał duże wyzwanie i zdenerwowanie. Impreza informacyjna w kwietniu 2010 w szkole zawodowej w Legnicy

13 Oprócz objaśnień dotyczących treści, głównym punktem zainteresowania były przede wszystkim zagadnienia organizacyjne. Dla koordynatorów saksońskich, którzy przejmowali opiekę nad praktykami po stronie saksońskiej spotkania te dawały możliwość, poznania zarówno uczestników jak i nauczycieli zawodu jeszcze przez rozpoczęciem pobytu w Saksonii. Stosowanie i wspieranie kompetencji językowych Oprócz kształcenia fachowego pobyt za granicą służył także umocnieniu zdobytych podczas nauki kompetencji językowych i umożliwiał ich stosowanie. W celu przygotowania do pobytu w Saksonii w szkołach biorących udział w praktykach odbyły się kursy języka niemieckiego w pigułce. W tym celu partner po stronie polskiej przygotował karty pracy, które służyły zdobywaniu i poszerzaniu fachowego słownictwa w języku niemieckim i wspierały przygotowanie międzykulturowe. Poza tym Pozazakładowe Ośrodki Kształcenia wykorzystywały fachowe karty pracy. Zostały one przetłumaczone na język polski, aby móc przekazać ważne podstawy teoretyczne poszczególnych bloków edukacyjnych. Te same karty pracy w języku niemieckim mogły służyć nauce słownictwa fachowego i w ten sposób wzbogacać lekcję języka obcego. Podczas praktyk uczniowie mieli do dyspozycji tłumaczy. Przez cały czas gwarantowali oni pełne zrozumienie i transfer wiedzy. Potwierdzenie i porównanie europejskiej mobliności Europass został stworzony przez Unię Europejska jako instrument transparentnej prezentacji osobistych kwalifikacji, zdolności i kompetencji. Europass otwiera więc wszystkie drzwi do nauki i pracy w Europie obojętnie, czy chodzi o studia, naukę, poszukiwanie pracy czy zatrudnienie i pracę w wolnym zawodzie. Ustandaryzowane i jednolite na terenie całej Europy dokumenty europass, europass życiorys, euorpass paszport językowy, europas objaśnienia do świadectw, europass-mobilność i europass suplementy do dyplomów umożliwiają udokumentowanie wszystkich kwalifikacji, które zdobywane są w ciągu całego życia nieważne na jakim jego etapie. W związku z tym, zgodnie z sensem europejskiej polityki edukacyjnej, europass przyczynia się do prezentacji wyników nauczania (learning outcomes), a mniej do przebiegu kształcenia i okresów nauki (learning inputs).

14 4. Galeria zdjęć z praktyk Praktyki w Pozazakładowym Ośrodku Kształcenia Dresden-Pillnitz Wydział Ogrodniczy Obróbka piaskowca Budowa suchego muru Zastosowanie nowoczesnej techniki w uprawie gleby Wynik projektu podczas dwutygodniowych praktyk Pogłębianie wiedzy teoretycznej i poznawanie jej na przykładach podczas wyjazdów specjalistycznych Kształtowanie krajobrazu w ogrodzie barokowym Großsedlitz Różnorodność roślin w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Technicznego w Dreźnie

15 Przekazywanie informacji kulturowych podczas spędzania wolnego czasu Zwiedzanie barokowego Drezna Zwiedzania Torgau - miasta Lutra Wykorzystanie jednotygodniowej praktyki w branży ogrodniczej w celu pogłębienia wiedzy Zwiedzanie gospodarstwa pomaga w rozpoznaniu współdziałania jego poszczególnych gałęzi Szkółka drzew i Centrum Ogrodnicze firmy Kohout w Prietitz Zwiedzanie gospodarstwa przy Szkółce drzew Naumann w Gersdorf Kształcenie w zawodzie rolnika w Gospodarstwie Dydaktycznym i Doświadczalnym Köllitsch Ćwiczenia przy karuzeli udojowej Przygotowanie mieszanki pasz

16 Sprzęty rolnicze działanie i drobne naprawy Praktyka w branży rolniczej Dumni z zakończenia dwutygodniowych praktyk w Gospodarstwie Dydaktycznym i Doświadczalnym Köllitsch Zwiedzanie Spółki z o.o. MKH Agrar-Produkte Wittichenau, gospodarstwo KRABAT-Milchwelt, Kotten

17 5. Dalsze możliwości wsparcia Oprócz wykorzystanego w projekcie programu operacyjnego istnieją inne programy, które wspierają wymianę młodzieży w celach edukacyjnych. Poniżej przedstawione zostaną dwa z nich. LEONARDO DA VINCI europejski program kształcenia zawodowego Unijny program LEONARDO DA VINCI wspiera współpracę w zakresie kształcenia i doskonalenia zawodowego. Jego celem jest wspieranie przekazywania kompetencji międzynarodowych i ich uzupełnianie. Do roku 2013 liczba praktyk zagranicznych w gospodarstwach i placówkach edukacyjnych ma zostać zwiększona do minimum rocznie. Przedmiotem są europejskie próby modelowe, a także transfer już rozwiniętych produktów i procedur w zakresie innowacji i poprawy systemów kształcenia zawodowego. W programie LEONARDO DA VINCI wspierane są między innymi następujące działania: Pobyty zagraniczne w celu kształcenia i doskonalenia zawodowego, Partnerstwa i sieci, Projekty do transferu i rozwoju innowacji. Wskazówka: Realizacją programu LEONARDO DA VINCI na terenie Niemiec zajmuje się Narodowa Agencja Edukacyjna dla Europy przy Federalnym Instytucie Kształcenia Zawodowego. Polsko - Niemiecka Współpraca Młodzieży Polsko Niemiecka Współpraca Młodzieży służy wymianie i współpracy pomiędzy młodzieżą z Niemiec i z Polski. Jest otwarta dla wszystkich podmiotów i inicjatyw. Jej działalność polega na partnerskiej i równoprawnej współpracy Niemców i Polaków. Polsko Niemiecka Współpraca Młodzieży jest organizacją dwunarodową, wspierającą wymianę młodzieży z Niemiec i z Polski, a także wspólne poznawanie się i zrozumienie. Organizacja ma biura w Poczdamie i w Warszawie. PNWM wspiera między innymi następujące działania Niemiecko polskie projekty młodzieży, Szkolne i pozaszkolne wymiany młodzieży oraz Wyjazd do miejsc pamięci.

18 6. Trwałość i kontynuacja projektu 6.1. Inicjatywy dalszej współpracy Chrześcijańsko Społeczne Stowarzyszenie Edukacyjne Saksonii (CSB), które w niniejszym projekcie pełniło funkcję partnera wiodącego, pozostaje do dyspozycji zainteresowanych dalszymi inicjatywami szkół zawodowych z Saksonii i Dolnego Śląska także po zakończeniu projektu w kwietniu Nasza kompleksowa wiedza związana ze środowiskiem dydaktycznym na Dolnym Śląsku może pomóc w znalezieniu odpowiednich partnerów do wymiany, budowie partnerstwa między szkołami, a także w znajdowaniu możliwości współpracy w procesie kształcenia. Poza tym CSB jest instytucją wspierającą zarówno w procesie składania wniosku jak i jako partner projektu przy jego realizacji. W wyniku licznych wyjazdów specjalistycznych, które odbywały się zarówno do placówek edukacyjnych w Saksonii jak i na Dolnym Śląsku, pomiędzy placówkami nawiązane zostały cenne osobiste i fachowe kontakty, których utrzymywanie wspierane będzie w czasie trwania projektu i po jego zakończeniu. W roku 2011 w działalność tą włączone zostały również szkoły, które do tej pory nie brały czynnego udziału w projekcie. O tym jak ważna jest edukacja praktyczna i wykorzystanie cennych zasobów wiedzy świadczy duże zainteresowanie partnerów zagranicznych współpracą z saksońskimi placówkami edukacyjnymi kształcącymi w zakresie ogrodnictwa i rolnictwa. W przypadku Gospodarstwa Dydaktycznego i Doświadczalnego Köllitsch po wizycie w roku 2011 na Dolnym Śląsku i rewizycie w Köllitsch powstała inicjatywa projektu z programu Leonardo da Vinci. Szkoła zawodowa ze strony polskiej postawiła sobie za cel uzupełnienie swojej oferty o technikę rolniczą, hodowlę zwierząt i wykorzystywanie produktów spożywczych. Spotkanie robocze w celu utworzenia projektu partnerskiego w grudniu 2011 w Köllitsch

19 7. Linki Programy wspierające Partnerzy fachowi EUROPass Potwierdzenie mobliności zawodowej i Źródła: Zentrale Auslands- und Fachvermittlung (ZAV) der Bundesagentur für Arbeit (2009): Mobil in Europa: Ausbildung - Studium - Beruf: Polen pod adresem Landesamt für Umwelt, Landwirtschaft und Geologie (LfULG) (2011): Praxisnah und kompetent - Lehr- und Versuchsgut Köllitsch, folder Landesamt für Umwelt, Landwirtschaft und Geologie (2010): Überbetriebliche Ausbildung - Abteilung Gartenbau Pillnitz, folder STOPKA REDAKCYJNA Wydawca: Christlich-Soziales Bildungswerk Sachsen e.v. Kurze Straße 8, D Nebelschütz, OT Miltitz Telefon: Fax: Internet: Przy współpracy z : Południowo- Zachodnim Forum Samorządu Terytorialnego Pogranicze ul. Armii Krajowej 30, PL Lubań Telefon: Fax: Internet: Redakcja: Christlich-Soziales Bildungswerk Sachsen e.v. mgr geogr. Juliane Lehmann Tłumaczenie: Karolina Larek-Drewniak Zamknięcie wydania: 12 kwietnia 2012 Zdjęcia tytułowe: Christlich-Soziales Bildungswerk Sachsen e.v. Wspierane przez: