Świętokrzyska Szkoła Wyższa w Kielcach, Wydział Ochrony Zdrowia
|
|
- Dawid Jan Zieliński
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Tomasz Szurmik 1, Paweł Lizis 2, Ewa Puszczałowska-Lizis 3 1 Orto-Med. Bielsko-Biała 2 Świętokrzyska Szkoła Wyższa w Kielcach, Wydział Ochrony Zdrowia 3 Uniwersytet Rzeszowski, Wydział Medyczny, Instytut Fizjoterapii OCENA EFEKTÓW KOREKCJI POSTAWY CIAŁA W PŁASZCZYŹNIE STRZAŁ- KOWEJ U DZIEWCZĄT WIEJSKICH W WIEKU 7-12 LAT ZE SKOLIOZĄ I 0 Streszczenie Wady postawy ciała dzieci i młodzieży stanowią poważny problem społeczny. Wskazuje to na potrzebę podejmowania skutecznych działań diagnostycznych i rehabilitacyjnych w stosunku do ogółu dzieci i młodzieży w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci z małych miast i obszarów wiejskich. Celem pracy była ocena skuteczności ćwiczeń korekcyjnych stosowanych u dziewcząt ze skoliozą I 0 z towarzyszącymi wadami kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej. Podjęto również próbę wykazania, czy wielkość przednio-tylnych krzywizn kręgosłupa determinuje jakość postawy ciała oraz czy istnieje związek między wybranymi cechami morfologicznymi a postawą ciała u badanych dziewcząt. Dwukrotnym badaniem w odstępie 10-miesięcznym objęto grupę 22 dziewcząt z wadami kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej w wieku 7-12 lat. Dziewczęta zamieszkiwały obszar wiejski na terenie gminy Żywiec. Uczestniczyły w autorskim programie ćwiczeń korekcyjnych, prowadzonych w Specjalistycznym Ośrodku Korekcji Wad Postawy Orto-Med w Żywcu. Pomiary wielkości przednio-tylnych krzywizn kręgosłupa przeprowadzono metodą fotogrametryczną. Typy postawy ciała wyodrębniono na podstawie typologii sylwetkowej Wolańskiego w modyfikacji Zeyland-Malawki. Obliczono ilościowy i procentowy rozkład typów postawy ciała przed zastosowaną korekcją i po jej zakończeniu. Do oceny zależności pomiędzy wielkością przedniotylnych krzywizn kręgosłupa a jakością postawy ciała wykorzystano nieparametryczny test Chi² (χ²). W celu oceny związków postawy ciała z cechami morfologicznymi zastosowano korelację liniową Pearsona. Stwierdzono korzystny wpływ zastosowanych ćwiczeń korekcyjnych na kształt przednio-tylnych krzywizn kręgosłupa badanych dziewcząt. Masa i wysokość ciała koreluje z postawą ciała badanych dziewcząt. 10-miesięczny program ćwiczeń korekcyjnych poprawia kształt przednio-tylnych krzywizn kręgosłupa i postawę ciała dziewcząt w wieku 7-12 lat ze skoliozą I. Kształt krzywizn kręgosłupa determinuje jakość postawy ciała badanych dziewcząt. Słowa kluczowe: postawa ciała, metoda fotogrametryczna, krzywizny przednio-tylne kręgosłupa, dziewczęta. 1
2 Tomasz Szurmik 1, Paweł Lizis 2, Ewa Puszczałowska-Lizis 3 1 Orto-Med. in Bielsko-Biała 2 The Holly Cross Higher School in Kielce, Department of Health Prevent 3 University of Rzeszów, Faculty of Medicine, Institute of Physiotherapy EVALUATION OF THE EFFECTS OF POSTURE CORRECTION IN THE SAGITAL PLANE IN RURAL GIRLS AGED 7-12 WITH I 0 SCOLIOSIS Summary Body posture of children and adolescents is a serious social problem. This points need attempt to take effective diagnostics and rehabilitation for all the children and youth in Poland, with particular focus on children from small towns and rural areas. In this study assessed the effectiveness of correction exercises in girls with I 0 scoliosis and deformation of the spine in sagittal plane. Additionally attempted to establish whether the size of anterioposterior curvatures of the spine determines the quality of the body posture in rural girls. Double study comparised 22 girls with deformation of the spine in the sagittal plane. Age researched was 7-12 year ( x =9,5±2,1). Girls lived in the areas of country Żywiec. The girls were subjected to copyright program in a Specialized Center Correction of Orto-Med in Żywiec. Largeness of the anterioposterior curvatures of the spine assessed by photogrammetric method. Types of posture was isolated on the basis of a Wolanski s typology of the modified silhouette by Zeyland- Malawka. In order to analyze the results before and after, the quality and percentage distribution of types of body posture was calculated. For estimate interrelation between quality of body posture and largeness of the anterioposterior curvatures used non parametric Chi 2 test. The relationships between body posture and with morphological features examed by Pearsons correlation. Found a beneficial effect of corrective exercises for shape of the anterioposterior curvatures in researched girls. Results indicate, that largeness of the anterioposterior curvatures of the spine determines quality of body posture. Weight and hight of body indicate for correlation with body posture. Ten month correction program improve the shape of anteriorposterior curvatures of the spine and girls body posture in 7-12 age with scoliosis the I. The shape curvatures of the spine has influence for quality of girls body posture. Key words: body posture, photogrammetric method, anterioposterior curvatures, spine, girls 2
3 Wstęp Postawa ciała jest indywidualnym sposobem trzymania się człowieka w pozycji stojącej lub swobodnym układem ciała w tej pozycji, uwarunkowanym przez czynniki morfologiczne lub funkcjonalne. Jedną z ważniejszych cech postawy ciała jest jej zmienność, zachodząca w trakcie filo- i ontogenezy. Zmiany te, zwłaszcza w okresie ontogenezy, decydują o jakości postawy oraz obrazują specyfikę statyki ciała w kolejnych okresach rozwojowych. Wady postawy ciała dzieci i młodzieży stanowią poważny problem społeczny. Na częstość ich występowania w dużej mierze wpływa postęp cywilizacyjny, który ogranicza naturalną potrzebę ruchu. Sedenteryjny tryb życia przyczynia się do szybszej utraty ruchomości w stawach, niż zakłada to ewolucyjny proces starzenia się organizmu. Pozycja siedząca związana jest na ogół z pochyleniem głowy i tułowia do przodu, co powoduje uciśnięcie narządów jamy brzusznej, utrudnienia pracy układu trawiennego, unieruchomienie i spłaszczenie klatki piersiowej. Brak ruchu, niewłaściwe nawyki higieniczne, nieprawidłowe odżywianie, złe warunki mieszkaniowe, to niektóre czynniki, które nakładając się na siebie mogą zagrażać prawidłowemu rozwojowi dzieci i młodzieży. W piśmiennictwie dotyczącym zagadnienia oceny postawy ciała proponowanych jest wiele metod oceny. Ich mnogość i różnorodność świadczy o tym, że dotychczas nie znaleziono metody doskonałej. Do najbardziej powszechnych należą: metoda punktowania Kasperczyka [6], metoda inklinometryczna [7, 12, 19], metoda fotogrametryczna [9]. Dokonując oceny postawy ciała dzieci i młodzieży, jako główne kryterium, w wielu przypadkach bierze się częstość występowania wad postawy. Podawane przez różnych autorów liczby i oceny wielkości tego zjawiska są rozbieżne, gdyż wahają się od 36% do 76% [5, 8, 11, 15, 17, 18]. Badania wskazują, że zmiany w aparacie ruchu częściej dotyczą dzieci miejskich między 6 a 14 rokiem życia oraz 18-letniej młodzieży wiejskiej [3]. Odchylenia od cech postawy prawidłowej, powstające w okresie plastyczności rozwojowej, nie wyrównane w wieku rozwojowym, mogą prowadzić do niewydolności narządu ruchu oraz niewydolności ogólnoustrojowej, co zwłaszcza w późniejszych okresach ontogenezy może mieć niekorzystny wpływ na stan zdrowia, samopoczucie, a w konsekwencji na jakość i długość życia. Wszystko to wskazuje na potrzebę podejmowania skutecznych działań diagnostycznych i rehabilitacyjnych w stosunku do ogółu dzieci i młodzieży w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci z małych miast i obszarów wiejskich. Chodzi o upowszechnianie masowej, przesiewowej diagnostyki w celu wczesnego wykrywania nieprawidłowości w kształtowaniu się postawy ciała oraz zwiększenie dostępności do działań leczniczych i rehabilitacyjnych dzieci i młodzieży wymagających specjalistycznej opieki medycznej. 3
4 Celem pracy była ocena skuteczności ćwiczeń korekcyjnych stosowanych u dzieci ze skoliozą I 0 oraz towarzyszącymi wadami kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej. Podjęto również próbę wykazania, czy wielkość przednio-tylnych krzywizn kręgosłupa determinuje jakość postawy ciała oraz czy istnieje związek między wybranymi cechami morfologicznymi a postawą ciała. Sformułowano następujące pytania badawcze: 1. Czy zastosowane ćwiczenia korekcyjne poprawiają postawę ciała dziewcząt z wadami kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej? 2. Czy wielkość przednio-tylnych krzywizn kręgosłupa determinuje jakość postawy ciała dziewcząt? 3. Czy występują związki pomiędzy masą, wysokością ciała, wskaźnikiem BMI a postawą ciała dziewcząt? Materiał i metody badań Dwukrotnym badaniem w odstępie 10-miesięcznym (wrzesień 2009-czerwiec 2010) objęto grupę 22 dziewcząt w wieku 7-12 lat, ze skoliozą I 0 wraz z towarzyszącymi wadami kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej. Średnia wieku w badanej grupie wynosiła x =9,54±2,1 lat. Dziewczęta zamieszkiwały obszar wiejski na terenie gminy Żywiec. Uczestniczyły w autorskim programie ćwiczeń korekcyjnych, prowadzonych w Specjalistycznym Ośrodku Korekcji Wad Postawy Orto-Med w Żywcu. Dzieci uczestniczące w badaniach charakteryzowały się przeciętną aktywnością ruchową i nie uczestniczyły w pozaszkolnych zajęciach sportoworekreacyjnych. Rodzice dzieci zostali poinformowani o celu badań i wyrazili na nie pisemną zgodę. Na podstawie specjalistycznej diagnozy lekarskiej stwierdzono skoliozy I 0 w badanej grupie. Przeprowadzono ocenę funkcjonalną narządu ruchu oraz wykonano pomiary przednio-tylnych krzywizn kręgosłupa. Po dokładnej ocenie postawy ciała każdej osobie dobrano ćwiczenia, w zależności od przebiegu skrzywienia i towarzyszącej wady w płaszczyźnie strzałkowej. Dziewczęta uczęszczały na 45-minutowe zajęcia korekcyjne systematycznie, dwa razy w tygodniu, przez okres 10 miesięcy. Przykłady ćwiczeń specjalnych wykorzystanych w programach indywidualnych: - ćwiczenie z wykorzystaniem Asymetrycznego Zestawu Bloczków Rehabilitacyjnych (AZBR) z nakładką kifotyzującą: p.w.: klęk ze wsparciem tułowia na wsporniku z nakładką kifotyzującą. Chwyt kończynami górnymi za linki z obciążnikami. Przebieg ćwiczenia: pociąganie z jednoczesnym rozciąganiem różnoimiennych kończyn górnych w zależności od rodzaju i kierunku skrzywienia kręgosłupa. Ćwiczenie precyzyjne oddziałuje na szczyt skrzywienia poprzez odpowiednio dobranie ułożenia ramion w pozycji końcowej. Ilość powtórzeń: 5 po 30 sekund (ryc 1). 4
5 - asymetryczne ćwiczenie odcinka lędźwiowego w pozycji skifotyzowanej: p.w.: tułów wsparty na przyrządzie tak, aby miednica ustawiona była na jego krawędzi. Przebieg ćwiczenia: unoszenie i oparcie na drabince jednoimiennej z kierunkiem łuku skrzywienia lędźwiowego kończyny dolnej w górę z lekkim odwiedzeniem. Ilość powtórzeń: 10, z wytrzymaniem przez 20 sekund. Dobór asymetrycznej pozycji wyjściowej oraz przebiegu ćwiczenia zależny od rodzaju i kierunku skrzywienia kręgosłupa, rotacji oraz towarzyszących wad w płaszczyźnie strzałkowej (ryc 2). - ćwiczenie wzmacniające mięśnie brzucha: p.w.: tyłem do drabinki ze wsparciem przedramion na przyrządzie. Przebieg ćwiczenia: unoszenie ugiętych w stawach kolanowych i biodrowych kończyn dolnych w górę ze skrętem w prawo i lewo oraz wytrzymaniem, powrót do pozycji wyjściowej. Ilość powtórzeń: 30 po 5 sekund (ryc 3). - ćwiczenie korygująco-kifotyzujące w Derotatorze i Korektorze Skolioz (DiKS): p.w.: klęk podparty w urządzeniu ze stabilizacją obręczy barkowej i biodrowej. Ustawienie głowic korygująco-redresyjnych na szczytach łuków w zależności od przebiegu skrzywienia. Przebieg ćwiczenia: ćwicząca biorąc głęboki wdech, wykonuje ruch zwany kocim grzbietem w górę. W trakcie ekstremum wygięcia wykonuje wydech z wytrzymaniem tej pozycji przez około 8 sekund a następnie powraca do pozycji wyjściowej (ryc. 4) - ćwiczenie elongacyjne z zastosowaniem elongatora z klęcznikiem : p.w.: pozycja siedząc na specjalnym klęczniku umożliwiającym poprawne ustawienie miednicy. Szczyt głowy dotykał ramienia wysięgnika z ruchomą głowicą. Ćwicząca wypycha głowicę wysięgnika głową w górę z wytrzymaniem ekstremum elongacji. Urządzenie poprzez sygnał dźwiękowy informowało o nieprawidłowym przebiegu ćwiczenia, dając możliwość skorygowania pozycji. Ilość powtórzeń: z wytrzymaniem maksymalnej elongacji przez sekund (ryc. 5). Ryc.1. Ćwiczenie z wykorzystaniem Asymetrycznego Zestawu Bloczków Rehabilitacyjnych (AZBR) z nakładką kifotyzującą [16]. 5
6 Ryc.2. Ćwiczenie odcinka lędźwiowego z pozycją kifotyzującą [16]. Ryc.3. Ćwiczenie wzmacniające mięśnie brzucha [16]. Ryc.4. Ćwiczenie korygująco-kifotyzujące w Derotatorze i Korektorze Skolioz (DiKS) [16]. 6
7 Ryc. 5. Ćwiczenie elongacyjne z wykorzystaniem elongatora z klęcznikiem [16]. Przeprowadzono pomiary wybranych cech morfologicznych: 1. Masa ciała - przy użyciu wagi lekarskiej, z dokładnością do 0,5 kg. 2. Wysokość ciała - antropometrem, techniką Martina z dokładnością do 0,1 cm. Na podstawie pomiarów masy i wysokości ciała obliczono wskaźnik BMI (Body Mass Index) wg wzoru: masa ciała kg BMI 2 wysokośćciała m Podstawowe statystyki opisowe badanych cech morfologicznych zamieszczono w tab. I. Tabela I. Podstawowe statystyki opisowe wybranych cech morfologicznych badanych dziewcząt Cecha min - max x s V Masa ciała 20,3-45,9 32,5 8,8 27,1 Wysokość ciała 121,0-163,0 142,3 14,7 10,3 BMI 13,20-17,88 15,67 1,36 8,68 Pomiary przednio-tylnych krzywizn kręgosłupa wykonano za pomocą komputerowego zestawu do diagnostyki wad postawy ciała metodą fotogrametryczną, zaprojektowanego i wykonanego przez pracowników Politechniki Warszawskiej [9]. Stanowisko pomiarowe do badania postawy ciała składało się z: -urządzenia pomiarowego (z wbudowaną kamerą wideo), -aparatu cyfrowego, -systemu komputerowo-elektronicznego, -oprogramowania (ryc.6). 7
8 Ryc. 6. Stanowisko pomiarowe do oceny postawy ciała. [13]. Komputerowy system badania postawy ciała techniką mory projekcyjnej posiada oprogramowanie umożliwiające wykonanie pomiaru i analizę zarejestrowanego obiektu. Na podstawie zaproponowanych parametrów można określić rodzaj postawy i ewentualnie zaobserwować występujące nieprawidłowości. W związku z tym, że osią całego ciała jest kręgosłup i jego ustawienie, a ukształtowanie ma zasadniczy wpływ na postawę ciała, program umożliwia określenie różnych parametrów głębokościowych, długościowych i kątowych, dających informację o przestrzennym ukształtowaniu pleców, całego kręgosłupa oraz poszczególnych jego odcinków (ryc. 7). Ryc. 7. Wybrane parametry wyznaczane w płaszczyźnie strzałkowej [13]. Oceniono jakość postawy ciała w płaszczyźnie strzałkowej na podstawie kątów przednio-tylnych krzywizn kręgosłupa, gdzie od sumy kątów α i β odjęto sumę kątów β i γ, obliczając wskaźnik kompensacji μ= (kąt α + kąt β) (kąt β + kąt γ) (ryc. 8). 8
9 Ryc. 8. Kąty przednio-tylnych wygięć kręgosłupa [21]. Na podstawie kryterium Wolańskiego w modyfikacji Zeyland-Malawki określono trzy typy postawy: kifotyczną, równoważną oraz lordotyczną. W obrębie poszczególnych typów wyróżniono po 3 podtypy. Typologia przedstawia się następująco: 1. Postawy kifotyczne: jeżeli µ >4º: χ = β + g K I χ < 28º; K II 29º χ 31º; K III χ > 32º 2. Postawy równoważne: jeżeli (-3º) µ 3º: σ = α + β + g R I σ < 32º; R II 33º σ 41º; R III σ > 42º 3. Postawy lordotyczne: jeżeli µ < (-4 ): λ = α + β L I λ < 24º; L II 25º λ 29º; L III λ > 30º Następnie dokonano klasyfikacji jakości postawy ciała na: - prawidłową typ kifotyczny KI, równoważny RI, RII, lordotyczny LI - nieprawidłową typ kifotyczny KII, KIII, lordotyczny LII, LIII, równoważny RIII [20]. W celu analizy zebranego materiału obliczono ilościowy i procentowy rozkład typów postawy ciała przed zastosowaną korekcją i po jej zakończeniu. Do oceny zależności pomiędzy wielkością przednio-tylnych krzywizn kręgosłupa a jakością postawy ciała wykorzystano nieparametryczny test Chi² (χ²). Dla oceny związków postawy ciała z wybranymi cechami morfologicznymi zastosowano korelację liniową Pearsona. Wyniki badań Zasadniczym celem pracy była ocena skuteczności korekcji wad kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej u badanych dziewcząt. W analizie wyników przedstawiono ilościowy i procento- 9
10 wy rozkład typów i kategorii postawy ciała przed zastosowaną korekcją i po jej zakończeniu. Wyniki wykazują, że w badaniu pierwszym najczęściej, bowiem u 10 dziewcząt występował nieprawidłowy typ lordotyczny. Nieprawidłowy równoważny odnotowano u 4 a nieprawidłowy typ kifotyczny u 3 dziewcząt. W badaniu II nie stwierdzono nieprawidłowego typu kifotycznego, a prawidłowy typ kifotyczny stwierdzono u 3 dziewcząt. Ponadto zmniejszyła się do 7 ilość dziewcząt z nieprawidłowym typem lordotycznym. Nie uległa zmianie ilość osób z nieprawidłowym typem równoważnym. Reasumując zaobserwowano największą poprawę wśród dziewcząt o typie kifotycznym i lordotycznym. Ogółem w badaniu drugim u 12 dziewcząt stwierdzono występowanie nieprawidłowych krzywizn przednio-tylnych kręgosłupa (tab. II, ryc. 9). Wyniki wskazują, że po 10-miesięcznej korekcji zmniejszyła się ilość osób z nieprawidłowymi krzywiznami przednio-tylnymi, a zwiększyła ilość osób z prawidłowymi krzywiznami przednio-tylnymi, co świadczy o pozytywnym wpływie zastosowanego programu korekcji na jakość postawy ciała badanych dziewcząt (tab. II, ryc. 9). Tabela II. Skuteczność korekcji deformacji kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej Typ postawy ciała Kategoria postawy ciała Kifotyczny Lordotyczny Równoważny Razem bad. I bad. II bad. I bad. II bad. I bad. II bad.i bad. II n % n % n % n % n % n % n % n % Prawidłowa 0 0,0 3 13,6 0 0,0 3 13,6 5 22,7 5 22,7 5 22, ,5 Nieprawidłowa 3 13,6 0 0, ,4 7 31,8 4 18,2 4 18, , ,5 Razem 3 13,6 3 13, , ,5 9 40,9 9 40, Ryc. 9. Skuteczność korekcji deformacji kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej: 1) typ kifotyczny, 2) typ lordotyczny, 3) typ równoważny. 10
11 Kolejnym celem analizy jest weryfikacja hipotezy zakładającej, że ukształtowanie przedniotylnych krzywizn kręgosłupa warunkuje jakość postawy ciała. W związku z tym dokonano podziału postawy ciała na typ kifotyczny, lordotyczny i równoważny oraz przypisano jej jedną z dwóch kategorii postawy: prawidłową lub nieprawidłową, które utworzono w oparciu o szeregi rozdzielcze. Do poszukiwania zależności zastosowano nieparametryczny test χ² (tabele wielopolowe). Wartość krytyczna statystyki dla V=2 (stopnie swobody) wszystkich współczynników wynosi χ 2 =9,488; p<0,05. Zakładano, że zwiększenie lub zmniejszenie krzywizn fizjologicznych kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej ma związek z nieprawidłową postawą ciała badanych dziewcząt. Obliczony współczynnik χ 2 między kształtem przednio-tylnych krzywizn kręgosłupa a jakością postawy ciała dziewcząt wykazuje znamienność statystyczną na poziomie p<0,05; χ 2 = 7,244 (tab. III). Badania wykazały, że pogłębienie lub spłycenie kifozy piersiowej i lordozy lędźwiowej determinuje nieprawidłową postawę ciała dziewcząt. Badania własne potwierdzają pośrednio przydatność typologii sylwetkowej Wolańskiego w modyfikacji Zeyland-Malawki do dokładnej i wiarygodnej oceny jakości postawy ciała dzieci i młodzieży (tab. III). Tabela III. Zależność między typem postawy ciała a jej jakością Typ postawy ciała Kifotyczny Lordotyczny Równoważny Razem Kategoria postawy ciała n Prawidłowa Nieprawidłowa Razem χ 2 7,244 istotność statystyczną na poziomie p<0,05 wyróżniono grubym drukiem. W celu wykazania czy istnieją związki między cechami morfologicznymi a postawą ciała zastosowano korelację liniową Pearsona. Wyniki wykazały, że istnieje korelacja statystycznie istotna między masą, wysokością ciała a postawą ciała dziewcząt. Masa ciała koreluje z postawą ciała na poziomie p<0,001; r = -0,658. Z kolei wysokość ciała koreluje z postawą ciała na poziomie p<0,05; r=-0,453 (tab. III). Ujemne współczynniki korelacji wskazują, że w badanej grupie dziewcząt w wieku 7-12 lat osoby lżejsze i niższe charakteryzują się lepszą postawą ciała niż cięższe i wyższe (tab. IV). Nie stwierdzono zależności między wskaźnikiem BMI a postawą ciała dziewcząt (tab. IV). 11
12 Tabela IV. Współczynniki korelacji liniowej Pearsona między cechami morfologicznymi a postawą ciała dziewcząt Cecha Postawa ciała r Masa ciała - 0,658*** Wysokość ciała - 0,453* BMI -0,022 istotność statystyczną oznaczono gwiazdką: *p<0,05, ***p<0,001 Dyskusja W badaniach postawy ciała stosowane są różnego rodzaju metody badawcze. W związku z tym publikowane wyniki badań przez różnych autorów są trudne do porównania. Niezależnie od stosowania różnych metod badawczych, duże rozbieżności wyników spowodowane są uwarunkowaniami środowiskowymi, doborem badanych grup oraz czasem trwania obserwacji. Grabara [4], na podstawie badań metodą fotogrametryczną 302 dzieci w wieku 8-13 lat zaobserwowała, że u dziewcząt najczęściej występowały typy: R III i L III. Drzał-Grabiec i wsp. [2] na podstawie badań 159 dzieci klas I-III szkoły podstawowej, przeprowadzonych metodą fotogrametryczną stwierdzili, że dominującym typem postawy ciała był typ lordotyczny (47% badanych), rzadziej kifotyczny (39%), natomiast równoważny występował u 15% badanych. Również Wojna i wsp. [20] zaobserwowali, że w grupie dzieci 6-7 lat dominuje lordotyczny typ postawy ciała. Podtypy dobre występowały częściej wśród dzieci starszych a podtypy złe u dzieci młodszych. Prętkiewicz-Abacjew [11] analizowała kształt krzywizn kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej i kąt przodopochylenia miednicy w oparciu o badania przeprowadzone za pomocą przyrządu kołeczkowego i cyrkla Wiles a. Typy postawy ciała autorka określiła wg Wolańskiego. W okresie pokwitania występowanie nieprawidłowości postawy ciała w płaszczyźnie strzałkowej jest częstsze, niż przed tym okresem. W przypadku kąta krzywizny lordozy lędźwiowej u dziewcząt przed okresem dojrzewania najliczniej były reprezentowane małe kąty nachylenia kręgosłupa w odcinku piersiowo-lędźwiowym. Ponad połowa dziewcząt w okresie dojrzewania płciowego charakteryzowała się dużymi kątami pochylenia odcinka lędźwiowo-krzyżowego. U dziewcząt w tym okresie często występowały postawy równoważne i kifotyczne. Autorka podkreśla, że zmiana warunków morfologicznych zachodzących w okresie dojrzewania, zaburza czucie i nawyk postawy, dlatego też postawa ciała w tym okresie wymaga szczególnej uwagi lekarzy, rodziców, nauczycieli w-f, którzy powinni dbać, by powstałe w tym okresie pogorszenie postawy nie uległo utrwaleniu [11]. 12
13 Znawcy problematyki skolioz twierdzą, że plecy płaskie, względnie pogłębione lordozy są punktem wyjścia lub czynnikiem predysponującym do powstawania skolioz idiopatycznych. W fizjologicznych wygięciach przednio-tylnych ciężar ciała spoczywa na stosunkowo dużych powierzchniach trzonów kręgów, które chronione są przez krążki międzykręgowe. Spłaszczenie pleców czyni kręgosłup labilnym i istnieje duże prawdopodobieństwo, że utraconą w postawach przodowygiętych elastyczność i wytrzymałość, organizm stara się zrekompensować przez jego boczne wychylenie [10]. Nieprawidłowe ustawienie kręgów sprzyja nierównomiernemu wzrostowi trzonów kręgów i postępującemu zniekształceniu krążków międzykręgowych a do ich przyspieszonego wzrostu dochodzi po wypukłej stronie skrzywienia [1, 14]. Warto podkreślić, że skoliozy w początkowych etapach ontogenezy występują u chłopców i dziewcząt w stosunku 1:1 a w dalszym procesie rozwoju proporcja ta ulega zmianie na niekorzyść dziewcząt i wynosi 1:7 [10]. Przyczyną może być fakt, że u dziewcząt z natury częściej stwierdza się przodopochylenie miednicy, co prowadzi do pogłębionej lordozy lędźwiowej, a w konsekwencji do częstego występowania skoliozy lędźwiowej. Ponadto dziewczęta są z reguły mniej aktywne ruchowo, co ogranicza korzystne dla rozwoju obciążanie i odciążanie trzech punktów podporu (jądro miażdżyste i dwa stawy międzykręgowe). Wchodzą wcześniej w skok pokwitaniowy, dlatego ich układ kostny jest częściej narażony na deformacje [10]. Wyniki badań własnych wskazują, że w grupie 7-12 letnich dziewcząt ze skoliozą I najczęściej występuje lordotyczny typ postawy ciała. Ponadto stwierdzono, że po 10-miesięcznym okresie stosowania autorskiego programu ćwiczeń korekcyjnych zwiększyła się częstość występowania podtypów prawidłowych, szczególnie w kifotycznym i lordotycznym typie postawy ciała. Wykazano również zależność między kategorią postawy ciała a jej jakością. Jakość postawy ciała determinowana jest przez typ postawy ciała. W rezultacie można powiedzieć, że wielkość przednio-tylnych krzywizn kręgosłupa wpływa na postawę ciała. W pracy podjęto próbę oceny związków między wybranymi cechami morfologicznymi a postawą ciała. Wyniki wykazały, że istnieje korelacja statystycznie istotna między masą, wysokością a postawą ciała dziewcząt. Ujemne współczynniki korelacji wskazują, że osoby lżejsze i niższe charakteryzują się lepszą postawą ciała niż cięższe i wyższe. Nie stwierdzono związków między wskaźnikiem BMI a postawą ciała. Brak statystycznie istotnych związków może wskazywać, że wskaźnik ten niedokładnie odzwierciedla proporcje ciała (stosunek masy do wysokości) w okresie rozwoju somatycznego, w związku z tym nie jest najlepszym miernikiem zmienności budowy ciała dziewcząt przed i w trakcie skoku pokwitaniowego. Być może statystycznie istotne związki między powyższymi cechami pojawią się w okresie późniejszym, po zakończeniu procesów rozwojowych. Brak statystycznie istotnych związków może również wynikać z niejednorodności grupy badawczej spowodowanej dużą rozpiętością wieku 13
14 dziewcząt. W związku z tym, problem ten wymaga dalszych badań naukowych i zweryfikowania wyników własnych na liczniejszej i bardziej jednorodnej grupie osób. Przedstawione doniesienia naukowe oraz uzyskane wyniki badań własnych, a także ich analiza wskazują na potrzebę diagnozowania i opracowywania programów postępowania korekcyjnego w stosunku do ogółu dzieci i młodzieży z wadami postawy ciała, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci z małych miast i obszarów wiejskich. Wnioski 1. Stwierdzono poprawę kształtu przednio-tylnych krzywizn kręgosłupa u badanych dziewcząt, co wskazuje na efektywność zastosowanego programu ćwiczeń korekcyjnych. 2. Badania wykazały współzależność między wielkością przednio-tylnych krzywizn kręgosłupa a postawą ciała, co prowadzi do wniosku, że pogłębienie lub spłycenie kifozy piersiowej i lordozy lędźwiowej determinuje jakość postawy ciała dziewcząt w wieku 7-12 lat. 3. Odnotowano związki między masą, wysokością ciała a postawą ciała, co pozwala twierdzić, że dziewczęta lżejsze i niższe posiadają lepszą postawą ciała niż cięższe i wyższe. Piśmiennictwo 1. Antoniou J., Arlet V., Gosvami T., Aebi M., Alini M. Elevated synthetic activity In the convex side of scoliotic intervertebral disc end endplates compared with normal tissues. Spine 2002; 26 (10): Drzał-Grabiec J., Snela S., Bibrowicz K. Postawa ciała w płaszczyźnie strzałkowej u dzieci z trzech pierwszych klas szkoły podstawowej. Przegl Med UR 2009; 4: Górniak K. Rozwój biologiczny dzieci wiejskich z wadami postawy ciała. Studia i Monografie, AWF, Warszawa, Grabara M. Wady postawy ciała u dzieci w wieku szkolnym. Wych Fiz i Zdrow 2004; 12 : Kania-Gudzio T., Wiercicka M. Ocena postawy ciała dzieci w wieku 7-15 lat na podstawie wybranej losowo szkoły podstawowej miasta Poznania. Nowiny Lekarskie 2002; 71 (2-3): Kasperczyk T. Wady postawy ciała. Diagnostyka i leczenie. Kasper, Kraków, Kużdżał A., Szczygieł A., Ćwirlej A. Porównanie parametrów krzywizn kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej mierzonych metodą antropostereometryczną i inklinometryczną. Post Rehab 2004; 18 (4): Lichota M. Zmiany kształtu przednio-tylnych krzywizn kręgosłupa u dzieci w wieku 6-7 lat. Fizjoter 2008; 5 (1): Nowotny J., Podlasiak P., Zawieska D. System analizy wad postawy. Politechnika Warszawska
15 10. Ociepka R., Wagner G.T. Leczenie skolioz. System aktywnej korekcji idiopatycznych skrzywień bocznych kręgosłupa SAKIS. Łódź 2008: Prętkiewicz-Abacjew E. Wybrane cechy postawy ciała w płaszczyźnie strzałkowej u chłopców i dziewcząt w okresie dojrzewania płciowego. [W:] Nowotny J. (red.): Dysfunkcje kręgosłupa, Diagnostyka i terapia. AWF Katowice, 1993: Saur P. Lumbag rangr of motion: Rehability and validity of the inclinometer technique in the clinical measurement of trunk flexability. Spine1996; 12 (11): Słonka K., Paluch P. Wykorzystanie techniki mory w ocenie postawy ciała człowieka. Materiały Konferencji Naukowo-Technicznej PPM 2005; Stokes W., Windisch E. Vertebral height growth predominates over intervertebral disc height growth in the adolescent spine. Spine 2006; 31(14): Suder A., Kościuk T., Pałosz J. Częstość występowania wad postawy ciała u chłopców krakowskich w wieku od 4 do 18 lat-stan aktualny i zmiany w ostatnim trzydziestoleciu. Pediatr Pol 2003, LXXVIII (2): Szurmik T., Szczygieł A., Sitarz J. Wielofunkcyjny Zestaw do Profilaktyki i Leczenia Wad Postawy /OPIW-01 Plus/ do wykorzystania w szkołach, ośrodkach specjalistycznych. [W:] K. Górniak K. (red.): Korektywa i kompensacja zaburzeń w rozwoju fizycznym dzieci i młodzieży. ZWWF Biała Podlaska 2005; Śliwa W., Mieszała W. Ocena krzywizn kręgosłupa metodą elongacyjną z wykorzystaniem Posturometru-S. [W:] Nowotny J. (red.): Dysfunkcje kręgosłupa, Diagnostyka i terapia. AWF Katowice, 1993: Walicka-Cupryś K., Ćwirlej A. Ocena wielkości krzywizn przednio-tylnych kręgosłupa u dzieci w wieku dziesięciu lat z pomocą pomiaru inklinometrycznego. Młoda Sportowa Nauka Ukrainy 2006; 10 (2): Walicka-Cupryś K., Puszczałowska-Lizis E., Maziarz K. Kształtowanie się przedniotylnych krzywizn kręgosłupa u uczniów z klas gimnazjalnych i licealnych. Rebab Med 2008; 24 (4): Wojna D., Anwajler J., Hawrylak A., Barczyk K. Ocena postawy ciała dzieci w młodszym wieku szkolnym. Post Rehab 2009; 23 (2): Zeyland-Malawka E. Badanie postawy ciała. AWF Gdańsk, 1997: Zeyland Malawka E. Klasyfikacja ocena postawy ciała w modyfikacjach metody Wolańskiego i Nowojorskiego Testu Klasyfikacyjnego. Fizjoter 1999; 7 (4):
Metoda Dobosiewicz. Physiotherapy & Medicine www.pandm.org
Metoda Dobosiewicz Physiotherapy & Medicine Znajduje zastosowanie w zachowawczym leczeniu dziecięcych i młodzieńczych skolioz idiopatycznych. Według tej metody czynnikiem powstawania i progresji wady są
Bardziej szczegółowoWady postawy. Podział i przyczyna powstawania wad postawy u dziecka. Najczęściej spotykamy podział wad postawy i budowy ciała na dwie grupy:
Wady postawy Wada postawy jest pojęciem zbiorczym i niedostatecznie sprecyzowanym. Obejmuje szereg osobniczych odchyleń postawy ciała od wzorców uznawanych za normę stosowną do wieku, płci, typów budowy,
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z wyników badań prowadzonych w ramach programu. Szkoła Podstawowa NR 79 w Gdańsku
Sprawozdanie z wyników badań prowadzonych w ramach programu Szkoła Podstawowa NR 79 w Gdańsku 2012 Ośrodek Promocji Zdrowia i Sprawności Dziecka 80-397 Gdańsk ul. Kołobrzeska 61 tel. 058 553 43 11 fax.058
Bardziej szczegółowoTadeusz Kasperczyk WADY POSTAWY CIAŁA. diagnostyka i leczenie KRAKÓW 2004
TADEUSZ KASPERCZYK Tadeusz Kasperczyk i WADY POSTAWY CIAŁA diagnostyka i leczenie KRAKÓW 2004 t Spis treści Od A u to ra... 7 Rozdział I Wiadomości w stępne...9 Pojęcia: postawa prawidłowa, postawa wadliwa,
Bardziej szczegółowoSKOLIOZY. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3 RODZAJ SKOLIOZY. BOCZNE SKRZYWIENIE KRĘGOSŁUPA (scoliosis)
Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 SKOLIOZY BOCZNE SKRZYWIENIE KRĘGOSŁUPA (scoliosis) Jest to odchylenie osi anatomicznej kręgosłupa od mechanicznej w trzech płaszczyznach: czołowej, strzałkowej i poprzecznej. Skolioza
Bardziej szczegółowoKONSPEKT ZAJĘĆ GIMNASTYKI KOREKCYJNO KOMPENSACYJNEJ. 1. Data prowadzenia zajęć: Godzina:. Grupa: 5 dziewcząt i 1 chłopak
KONSPEKT ZAJĘĆ GIMNASTYKI KOREKCYJNO KOMPENSACYJNEJ 1. Data prowadzenia zajęć: Godzina:. Grupa: 5 dziewcząt i 1 chłopak 2. Wiek ćwiczących: 12-15 lat Ilość ćwiczących: 6 3. Wady: A ScThLsin DR g-0,3, B
Bardziej szczegółowoKONSPEKT GIMNASTYKI KOREKCYJNO KOMPENSACYJNEJ
Paweł Dziubak nauczyciel Publicznej Szkoły Podstawowej w Żabieńcu KONSPEKT GIMNASTYKI KOREKCYJNO KOMPENSACYJNEJ Temat Kształtowanie nawyku prawidłowej postawy. Zadanie główne: mięśni pośladkowych i brzucha.
Bardziej szczegółowowww.pandm.prv.pl METODA KLAPPA Charakterystyka :
METODA KLAPPA Charakterystyka : Metoda ta polega na zastosowaniu odpowiednich pozycji izolowanych oraz schematu ruchu jakim jest sterowanie oddolne ( obręczą biodrową ) oraz sterowanie odgórne ( obręczą
Bardziej szczegółowoGimnastyka korekcyjna. w/ćw Zajęcia zorganizowane: 15/30 h 9/16 h 1,5 Praca własna studenta: 30 h 50 h 1. udział w wykładach 3*3 h
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Moduły wprowadzające / wymagania wstępne: Nazwa modułu (przedmiot lub grupa przedmiotów): Koordynator, osoby
Bardziej szczegółowoSpecyfikacja dostawy sprzętu i wyposażenia Sali gimnastyki korekcyjnej i rehabilitacyjnej.
Załącznik nr 11 do SIWZ Specyfikacja dostawy sprzętu i wyposażenia Sali gimnastyki korekcyjnej i rehabilitacyjnej. Zamówienie obejmuje dostawę, wraz z transportem, rozładunkiem, rozmieszczeniem dostarczonego
Bardziej szczegółoworok szkolny 2012/2013
Projekt Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania uczniów klas I-III szkół podstawowych W zdrowym ciele proste plecy Realizator Hanna Antoń Termin 20 XI 2012r. - Liczba godzin 60 rok szkolny 2012/2013
Bardziej szczegółowoOGÓLNA BUDOWA KRĘGOSŁUPA
OGÓLNA BUDOWA KRĘGOSŁUPA KRĘGOSŁUP (columna vertebralis) Kręgosłup jest ruchomym słupem kostnym składa się z kręgów zrośniętych ze sobą w odcinkach krzyżowym i guzicznym oraz ruchomych połączeo w części
Bardziej szczegółowoZwiązki cech somatycznych z wybranymi zdolnościami motorycznymi chłopców w wieku lat
PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Seria: Kultura Fizyczna 00, z. VIII Inga Kordel Związki cech somatycznych z wybranymi zdolnościami motorycznymi chłopców w wieku 1 lat Streszczenie
Bardziej szczegółowoPLECY WKLĘSŁE. Slajd 1. (Dorsum concavum) Slajd 2. Slajd 3 OPIS WADY
Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 PLECY WKLĘSŁE (Dorsum concavum) OPIS WADY W większości przypadków istotą wady jest pogłębienie fizjologicznej lordozy lędźwiowej połączone ze zmianami w jej zasięgu i kształcie.
Bardziej szczegółowoZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Władimir Bożiłow 1, Małgorzata Roślak 2, Henryk Stolarczyk 2 1 Akademia Medyczna, Bydgoszcz 2 Uniwersytet Łódzki, Łódź ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ
Bardziej szczegółowoWADY POSTAWY CIAŁA U DZIECI DETERMINANTY ROZWOJU I PROFILAKTYKA. opracowała: Izabela Gelleta
WADY POSTAWY CIAŁA U DZIECI DETERMINANTY ROZWOJU I PROFILAKTYKA opracowała: Izabela Gelleta Z roku na rok zwiększa się liczba osób ze schorzeniami narządu ruchu, zgłaszających się do poradni rehabilitacyjnych.
Bardziej szczegółowoANATOMIA 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37.
ANATOMIA 1. Kręgi zaliczane są do kości: 2. Kręgi lędźwiowe nie posiadają: 3. W obrębie kręgosłupa nie występują: 4. Szkielet kręgosłupa zbudowany jest z: 5. W obrębie kręgosłupa występują połączenia:
Bardziej szczegółowoKoślawość kolan (KK) płaskostopie( PP)
Koślawość kolan (KK), występuje wtedy gdy wewnętrzna powierzchnia kolan delikatnie się styka powodując oddalenie stóp ( kostek wewnętrznych) od siebie : 3-4 cm KK nieznaczna. 5-7 cm KK wyraźna, 7-więcej
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 162 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LI, SUPPL. IV, 162 SECTIO D 2004 Instytut Kultury Fizycznej, Uniwersytet Szczeciński Kriszkoviecas Eugenijus Uniwersytet Wileński, Litwa.
Bardziej szczegółowoZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 384 PRACE INSTYTUTU KULTURY FIZYCZNEJ NR
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 384 PRACE INSTYTUTU KULTURY FIZYCZNEJ NR 2 23 JERZY EIDER BEATA BURYTA RAFAŁ BURYTA ROZWÓJ FIZYCZNY DZIECI Z WADAMI POSTAWY I UPOŚLEDZENIEM UMYSŁOWYM NA TLE
Bardziej szczegółowoPLECY OKRĄGŁE choroba kręgosłupa
PLECY OKRĄGŁE To choroba kręgosłupa, której cechą charakterystyczną jest nadmierne wygięcie kręgosłupa ku tyłowi w odcinku piersiowym i krzyżowym. Nieleczona kifoza może nie tylko się pogłębić i doprowadzić
Bardziej szczegółowoTrzymaj się prosto! program profilaktyki wad postawy
Trzymaj się prosto! program profilaktyki wad postawy Przesłanki do realizacji programu: Wady postawy to coraz większy problem zdrowotny naszego społeczeństwa. W ostatnich latach znacząco wzrosła ilość
Bardziej szczegółowoCZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA POSZCZEGÓLNYCH TYPÓW SKOLIOZ U DZIEWCZĄT I CHŁOPCÓW NA PRZESTRZENI OSTATNICH PIĘĆDZIESIĘCIU LAT
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogiki i Administracji w Poznaniu Nr 3 2007 Magdalena Rusin, Grażyna Szypuła, Jadwiga Nabielska, Ewa Kowalska, Grażyna Kępys Bielski Ośrodek Gimnastyki Korekcyjno-Kompensacyjnej
Bardziej szczegółowoPOZYCJE WYJŚCIOWE I DWICZEBNE. dwiczenia kompensacyjno - korekcyjne
POZYCJE WYJŚCIOWE I DWICZEBNE dwiczenia kompensacyjno - korekcyjne Zadania gimnastyki Gimnastyka wyrównawcza to zasób i rodzaj dwiczeo, które mają skompensowad pewien niedobór ruchowy zarówno pod względem
Bardziej szczegółowoInnowacja Trzymaj się prosto. czyli jak pomóc naszym uczniom
Innowacja Trzymaj się prosto czyli jak pomóc naszym uczniom ś ł ś ń Trzymaj się prosto Głównym założeniem innowacji jest szeroko pojęta profilaktyka wad postawy. Są to działania prowadzone na terenie szkoły
Bardziej szczegółowoDZIEŃ PRAWIDŁOWEJ POSTAWY CIAŁA
DZIEŃ PRAWIDŁOWEJ POSTAWY CIAŁA Postawa ciała to indywidualny układ ciała jaki przyjmuje człowiek w swobodnej, nawykowej pozycji stojącej. Postawa ciała zmienia się w ciągu całego życia. Zmiany te zależą
Bardziej szczegółowoDr Jawny System. System aktywnego siedzenia
Dr Jawny System System aktywnego siedzenia Dr Jawny System jest zwieńczeniem koncepcji Systemu Aktywnego Leczenia Kręgosłupa SALK oraz wieloletnich prac konstruktorskich Jarosława Jawnego. Wszystkie części
Bardziej szczegółowoKONSPEKT ZAJĘĆ Z GIMNASTYKI KOREKCYJNEJ
KONSPEKT ZAJĘĆ Z GIMNASTYKI KOREKCYJNEJ Prowadząca: Joanna Chrobocińska Liczba ćwiczących: do 14 osób, Czas: 30 minut, Wada: boczne skrzywienie kręgosłupa I st. (skolioza) Temat: Ćwiczenia mięśni prostownika
Bardziej szczegółowoGIMNASTYKA KOMPENSACYJNO -
Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 GIMNASTYKA KOMPENSACYJNO - KOREKCYJNA WPROWADZENIE Zadania gimnastyki Gimnastyka wyrównawcza to zasób i rodzaj ćwiczeń, które mają skompensować pewien niedobór ruchowy zarówno pod
Bardziej szczegółowoELEKTRONICZNY SYSTEM MEDYCYNY SZKOLNEJ ESMS
SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROGRAMU GDYŃSKI ZDROWY UCZEŃ ELEKTRONICZNY SYSTEM MEDYCYNY SZKOLNEJ ESMS Zestawienie zbiorcze ORGANIZATOR PROJEKTU: PARTNERZY: HONOROWY PATRONAT: Gdynia, 2019 SPIS TREŚCI Wprowadzenie...
Bardziej szczegółowoPrawidłowa postawa ciała a ergonomia pracy
Prawidłowa postawa ciała a ergonomia pracy Współczesny człowiek jest szczególnie narażony na wady postawy ciała. Siedzący tryb życia coraz mniejsza aktywność ruchowa, złe nawyki żywieniowe a w konsekwencji
Bardziej szczegółowoPROGRAM GIMNASTYKI ZDROWOTNEJ DLA OSÓB W WIEKU EMERYTALNYM
Stowarzyszenie Wspierania Ekonomii Etycznej Pro Ethica Dane siedziby (do FVa) kontakt: ul. Katowicka 152/29 Centrum Inicjatyw Społecznych 41-705 Ruda Śląska ul. 11 listopada 15a, 41-705 Ruda Śląska NIP:
Bardziej szczegółowoPROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH
załącznik nr 6 do uchwały nr 365/VI/VI/2019 Senatu PWSZ w Koninie z dnia 10 czerwca 2019 r. PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ Kultury Fizycznej i Ochrony Zdrowia PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH
Bardziej szczegółowoPrzykładowy zestaw ćwiczeń dla kobiet w ciąży. Główne cele ćwiczeń
Przykładowy zestaw ćwiczeń dla kobiet w ciąży Główne cele ćwiczeń przygotowanie organizmu do efektywnego porodu zapobieganie obrzękom zapobieganie bólom krzyża wzmocnienie mięśni dna miednicy nauka oddychania
Bardziej szczegółowoZestaw ćwiczeń dla dzieci WYPROSTUJ SIĘ!
PROFILAKTYKA WAD POSTAWY SIĘ! 1 Zestaw ćwiczeń dla dzieci SIĘ! Mała aktywność fizyczna i siedzący tryb życia zaburzają harmonijny rozwój młodego organizmu. Ponieważ dzieci uczą się szybciej niż dorośli,
Bardziej szczegółowoPublikacje: Ćwirlej A Ćwirlej A Ćwirlej A Ćwirlej A Ćwirlej A Ćwirlej A Ćwirlej A Ćwirlej A Ćwirlej A Ćwirlej A Ćwirlej A Ćwirlej A.
Publikacje: 1. Ćwirlej A., Kwolek A., Styl życia i poziom wiedzy mieszkańców dużego miasta w kontekście profilaktyki zdrowotnej. Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2003, 3, 253-259. 2. Ćwirlej
Bardziej szczegółowoZMIANY W KRZYWIZNACH KRGOSŁUPA MCZYZN I KOBIET W POZYCJI SIEDZCEJ W ZALENOCI OD TYPU POSTAWY CIAŁA WSTP
Elbieta CHLEBICKA Agnieszka GUZIK Wincenty LIWA Politechnika Wrocławska ZMIANY W KRZYWIZNACH KRGOSŁUPA MCZYZN I KOBIET W POZYCJI SIEDZCEJ W ZALENOCI OD TYPU POSTAWY CIAŁA WSTP siedzca, która jest przyjmowana
Bardziej szczegółowoZa zgodą autora zamieszczono na naszej stronie Małgorzata Matyja, Anna Gogola własne artykuły
Małgorzata Matyja, Anna Gogola własne artykuły Neurorozwojowa analiza wad postawy ciała W koncepcji neurorozwojowej rozwój postawy ciała związany jest z jakością napięcia posturalnego. Postawa ciała uwarunkowana
Bardziej szczegółowoJarosław Fugiel *, Teresa Sławińska **
NR 53 2011 AN TRO PO MO TO RY KA POSTAWA CIAŁA DZIECI WCZESNEJ SPECJALIZACJI SPORTOWEJ BODY POSTURE OF CHILDREN OF EARLY SPORT SPECIALIZATION Jarosław Fugiel *, Teresa Sławińska ** ** dr, Katedra Biostruktury,
Bardziej szczegółowoSPRAWDZIAN PREDYSPOZYCJI DO ODDZIAŁU SPORTOWEGO (KL. IV i VII) O PROFILU PIŁKA SIATKOWA W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 3 w KOBYŁCE
SPRAWDZIAN PREDYSPOZYCJI DO ODDZIAŁU SPORTOWEGO (KL. IV i VII) O PROFILU PIŁKA SIATKOWA W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 3 w KOBYŁCE W procedurze naboru do klas o profilu piłka siatkowa dokonuje się pomiaru podstawowych
Bardziej szczegółowoNakład pracy studenta bilans punktów ECTS Obciążenie studenta
Lp. Element Opis 1 Nazwa Korekcja wad postawy ciała 2 Typ Do wyboru 3 Instytut Nauk o Zdrowiu 4 Kod PPWSZ F- P_51 5 Kierunek, kierunek: Fizjoterapia specjalność, poziom : studia drugiego stopnia poziom
Bardziej szczegółowoWADY POSTAWY U DZIECI
1 WADY POSTAWY U DZIECI Postawę dziecka kształtuje w dużej mierze środowisko, w którym najistotniejszą rolę odgrywa dom i szkoła. Od chwili rozpoczęcia nauki szkoła staje się miejscem wielogodzinnego przebywania
Bardziej szczegółowoStudia Medyczne Akademii Œwiêtokrzyskiej tom 7 Kielce 2007
Studia Medyczne Akademii Œwiêtokrzyskiej tom 7 Kielce 2007 Jacek Wilczyñski Zak³ad Patobiomechaniki Instytut Fizjoterapii Wydzia³ Nauko o Zdrowiu Akademii Œwiêtokrzyskiej w Kielcach Kierownik Zak³adu:
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA SZKOŁA PLECÓW - MODEL Z KARLSRUHE. Hans Dieter Kempf, Jurgen Fischer
KONCEPCJA SZKOŁA PLECÓW - MODEL Z KARLSRUHE Hans Dieter Kempf, Jurgen Fischer METODYKA: INFORMACJA/ ROZMOWA W GRUPIE MAŁE ZABAWY / ROZGRZEWKA W FORMIE ZABAWY PROGRAM SZKOŁY ZDROWYCH PLECÓW ĆWICZENIA FUNKCJONALNE
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) Wady postawy i gimnastyka korekcyjna
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Wady postawy i gimnastyka korekcyjna
Bardziej szczegółowoPORADNIK NEUROREHABILITACJI DLA PACJENTÓW SPECJALISTYCZNEJ PRAKTYKI LEKARSKIEJ o profilu neurochirurgicznym i neurologicznym
PORADNIK NEUROREHABILITACJI DLA PACJENTÓW SPECJALISTYCZNEJ PRAKTYKI LEKARSKIEJ o profilu neurochirurgicznym i neurologicznym Autorzy: mgr Bartosz Nazimek, dr med. Dariusz Łątka Opole, kwiecień 2010 Prawidłowe
Bardziej szczegółowoJak żyć na co dzień z osteoporozą
Jak żyć na co dzień z osteoporozą mgr fizjoterapii Izabela Łojko Klinika Ortopedii i Ortopedii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Jak żyć na co dzień z osteoporozą mgr fizjoterapii Izabela Łojko
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z wyników badań prowadzonych w ramach programu
P0-oooooooo Sprawozdanie z wyników badań prowadzonych w ramach programu Szkoła Podstawowa nr 79 2017 Gdański Ośrodek Promocji Zdrowia 80-397 Gdańsk, ul. Kołobrzeska 61 tel. 058 553 43 11 email: opz.gdansk.pl
Bardziej szczegółowo1. Polska szkoła rehabilitacji. Ogólnoustrojowe konsekwencje bezruchu po urazach ośrodkowego układu nerwowego, udarach i urazach wielonarządowych
Wykłady: 1. Polska szkoła rehabilitacji. Ogólnoustrojowe konsekwencje bezruchu po urazach ośrodkowego układu nerwowego, udarach i urazach wielonarządowych - przeglądowa historia rehabilitacji na świecie
Bardziej szczegółowoOcena wybranych parametrów postawy ciała dzieci i młodzieży przy użyciu nowoczesnej techniki diagnostycznopomiarowej w aspekcie terapeutycznym.
Andrzej Szczygieł, Mariusz Janusz, Andrzej Marchewka Zakład Kinezyterapii Instytutu Rehabilitacji Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie kierownik Zakładu: dr Marek Pieniążek Ocena wybranych parametrów
Bardziej szczegółowoStanisław Tuzinek Tomasz Biniaszewski Anna Ratynska PODSTAWY TEORII I METODYKI GIMNASTYKI KON. Redakcja naukowa Stanisław Tuzinek
Stanisław Tuzinek Tomasz Biniaszewski Anna Ratynska PODSTAWY TEORII I METODYKI GIMNASTYKI KON Redakcja naukowa Stanisław Tuzinek \ Stanisław Tuzinek Tomasz Biniaszewski Anna Ratynska PODSTAWY TEORII I
Bardziej szczegółowoAlicja Drohomirecka, Katarzyna Kotarska
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 384 PRACE INSTYTUTU KULTURY FIZYCZNEJ NR 20 2003 ALICJA DROHOMIRECKA KATARZYNA KOTARSKA SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA DZIECI PRZEDSZKOLNYCH ZE STARGARDU SZCZECIŃSKIEGO
Bardziej szczegółowoŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Zakład Rehabilitacji
ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Zakład Rehabilitacji Kierownik: dr n. med. Anna Opuchlik Opracowanie: mgr Piotr Siwoń ZESTAW ĆWICZEŃ DLA PACJENTÓW KLINIKI ONKOLOGII KLINICZNEJ DZIAŁU CHEMIOTERAPII Z poniższego
Bardziej szczegółowoPostawa ciała dzieci i młodzieży szkół specjalnych wg. programu komputerowego badania postawy ciała techniką mory projekcyjnej
Postawa ciała dzieci i młodzieży szkół specjalnych wg. programu komputerowego badania postawy ciała techniką mory projekcyjnej I. WPROWADZENIE W systemie edukacji i opieki zdrowotnej w ostatnim okresie
Bardziej szczegółowoPlecy okrągłe (hiperkifoza piersiowa). Jest to wada obejmująca odcinek piersiowy kręgosłupa, w której obserwuje się: nadmierne pogłębienie
Plecy okrągłe (hiperkifoza piersiowa). Jest to wada obejmująca odcinek piersiowy kręgosłupa, w której obserwuje się: nadmierne pogłębienie fizjologicznej kifozy piersiowej, kompensacyjne patologiczne pogłębienie
Bardziej szczegółowoCharakterystyka postawy ciała w płaszczyźnie strzałkowej osób starszych pensjonariuszy domów opieki społecznej
Gerontologia Polska PRACA ORYGINALNA tom 18, nr 3, 134 139 ISSN 1425 4956 Joanna Anwajler, Katarzyna Barczyk, Dorota Wojna, Bożena Ostrowska, Tadeusz Skolimowski Katedra Fizjoterapii Akademii Wychowania
Bardziej szczegółowoGIMNASTYKA KOMPENSACYJNO - KOREKCYJNA
GIMNASTYKA KOMPENSACYJNO - KOREKCYJNA Zadania gimnastyki Gimnastyka wyrównawcza to zasób i rodzaj dwiczeo, które mają skompensowad pewien niedobór ruchowy zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym.
Bardziej szczegółowoWNIOSKOWANIE STATYSTYCZNE
STATYSTYKA WNIOSKOWANIE STATYSTYCZNE ESTYMACJA oszacowanie z pewną dokładnością wartości opisującej rozkład badanej cechy statystycznej. WERYFIKACJA HIPOTEZ sprawdzanie słuszności przypuszczeń dotyczących
Bardziej szczegółowoKrzysztof Pytka ¹. 1. Wstęp
Krzysztof Pytka ¹ Ocena wpływu mobilizacji łopatki na zachowanie się krzywizn kręgosłupa studentów Uniwersytetu Medycznego w Lublinie przy użyciu urządzenia MORA 4 Generacji. ¹) Uniwersytet Medyczny w
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z wyników badań prowadzonych w ramach programu
Sprawozdanie z wyników badań prowadzonych w ramach programu Rok 2008 2008 Ośrodek Promocji Zdrwia i Sprawności Dziecka 80-397 Gdańsk ul. Kołobrzeska 61 tel. 058 553 43 11 fax.058 553 53 34 e-mail: opzisd@wp.pl
Bardziej szczegółowoDziałania korekcyjne zapobiegające wadom postawy REFERAT
Działania korekcyjne zapobiegające wadom postawy REFERAT Wady postawy u dzieci i młodzieży to problem zdrowotny i społeczny. Wyniki badań specjalistów potwierdzają wyraźne nieprawidłowości w rozwoju narządu
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Ćwiczenia kompensacyjno-korekcyjne KOD WF/I/st/29
KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Ćwiczenia kompensacyjno-korekcyjne KOD WF/I/st/29 2. KIERUNEK: Wychowanie fizyczne 3. POZIOM STUDIÓW 1 : I stopień studia stacjonarne 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: III
Bardziej szczegółowoRODZAJE WAD POSTAWY. - zapadniętą lub spłaszczoną klatkę piersiową (bardzo często funkcja oddechowa klatki piersiowej jest upośledzona),
RODZAJE WAD POSTAWY WADY KRĘGOSŁUPA PLECY OKRĄGŁE. Plecy okrągłe to nadmierne uwypuklenie fizjologicznej krzywizny piersiowej. Nadmierne wygięcie kręgosłupa w odcinku piersiowym skompensowane jest w odcinku
Bardziej szczegółowoSYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA Ćwiczenia kompensacyjno-korekcyjne. Wydział Wychowania Fizycznego UR
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2019 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki
Bardziej szczegółowoSYLABUS - GIMNASTYKA KOREKCYJNO-KOMPENSACYJNA
SYLABUS - GIMNASTYKA KOREKCYJNO-KOMPENSACYJNA Nazwa przedmiotu Gimnastyka korekcyjno-kompensacyjna Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Medyczny, Instytut Fizjoterapii, Kod przedmiotu Studia Kierunek
Bardziej szczegółowoPodkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2017/ /2022 r.
Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko Syllabus przedmiotowy 2017/18-2021/2022 r. Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne Stopień
Bardziej szczegółowoSYLABUS. Wybrane metody fizjoterapii z zakresu mechanoterapii. Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Załącznik nr 2 do Zarządzenia Rektora UR Nr 4/2012 z dnia 20.01.2012r. SYLABUS Nazwa przedmiotu Wybrane metody fizjoterapii z zakresu mechanoterapii Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Medyczny,
Bardziej szczegółowoTOKI LEKCYJNE DLA POTRZEB PŁYWANIA KOREKCYJNEGO
TOKI LEKCYJNE DLA POTRZEB PŁYWANIA KOREKCYJNEGO Tok lekcyjny dla pleców okrągłych Ćwiczenia oddechowe można wprowadzać po każdym wykonanym zadaniu jako: uspokojenie organizmu i zadanie korekcyjne Ćwiczenia
Bardziej szczegółowoWrocławskich Gimnazjów i Szkół Podstawowych
Sprawozdanie z badań przesiewowych realizowanych w latach 2015-2018 wśród uczniów klas pierwszych gimnazjów i klas czwartych szkół podstawowych Wrocławskich Gimnazjów i Szkół Podstawowych w ramach Ogólnopolskiego
Bardziej szczegółowoUchwala Nr XXIX/11/2009 Rady Gminy Bodzechów z dnia 5 lutego 2009r.
Uchwala Nr XXIX/11/2009 Rady Gminy Bodzechów z dnia 5 lutego 2009r. w sprawie uchwalenia gminnego programu zdrowotnego na 2009 rok w zakresie profilaktyki i korekcji wad postawy dla dzieci z Gminy Bodzechów
Bardziej szczegółowoRehabilitacja wad postawy i SI u dzieci. mgr Natalia Twarowska
Rehabilitacja wad postawy i SI u dzieci mgr Natalia Twarowska Plan prezentacji 1. Definicja postawy ciała 2. Prawidłowa postawa ciała i budowa stóp 3. Omówienie najczęstszych wad postawy i stóp u dzieci
Bardziej szczegółowoPoród Siłami Natury. 1 6 doba
Poród Siłami Natury 1 6 doba ĆWICZENIA PRZECIWOBRZĘKOWE I PRZECIWZAKRZEPOWE Pozycja wyjściowa (PW): leżenie na plecach na łóżku RUCH: naprzemienne zginanie (zaciskanie) i prostowanie palców stóp (x20)
Bardziej szczegółowoJAK ZAPOBIEGAĆ BÓLOM KRĘGOSŁUPA W CZASIE PRACY
JAK ZAPOBIEGAĆ BÓLOM KRĘGOSŁUPA W CZASIE PRACY Systematyczna i racjonalna aktywność ruchowa może w sposób istotny zapobiec wielu dolegliwościom, które wiążą się zsiedzącym trybem życia. Równocześnie przeciwdziała
Bardziej szczegółowoSYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016/2017. Wydział Wychowania Fizycznego UR. Wydział Wychowania Fizycznego UR
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016/2017 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki
Bardziej szczegółowoPrzygotowanie motoryczne do jazdy na nartach. mgr Jakub Saniewski
Przygotowanie motoryczne do jazdy na nartach. mgr Jakub Saniewski Cechy motoryczne człowieka Szybkość: polega na przemieszczaniu fragmentów ciała, lub też całego ciała w jak najkrótszym czasie, a zatem
Bardziej szczegółowoKONSPEKT ZAJĘĆ GIMNASTYKI KOREKCYJNO KOMPENSACYJNEJ
KONSPEKT ZAJĘĆ GIMNASTYKI KOREKCYJNO KOMPENSACYJNEJ 1. Data prowadzenia zajęć: Godzina: Grupa: dziewczęta i chłopcy 2. Wiek ćwiczących: 7 10 lat ćwiczących: 7 3. Wada: ScThLsin śladowa DP/DC 4. Miejsce
Bardziej szczegółowoAnkieta Połykanie i gryzienie a stan funkcjonalny w rdzeniowym zaniku mięśni. Data urodzenia.. Telefon.. Mail. Liczba kopii genu SMN2..
Szanowni Państwo, Po raz kolejny zwracam się do Państwa z prośbą o wypełnienie ankiety. Tym razem zawiera ona pytania dotyczące połykania, gryzienia, oddychania i mówienia. Funkcje te w znacznym stopniu
Bardziej szczegółowoźle METODYKA ERGONOMICZNEGO WYKONYWANIA ĆWICZEŃ SIŁOWYCH
Podnoszenie jest bezpieczne wówczas, gdy rzut środka ciężkości układu, osoba podnosząca i obiekt podnoszony mieści się wewnątrz powierzchni ograniczonej stopami (czworobok podparcia). Stopy powinny być
Bardziej szczegółowoKonspekt lekcji z wychowania fizycznego. Ćwiczenia z przyborem wzmacniające poszczególne grupy mięśni.
Konspekt lekcji z wychowania fizycznego Temat lekcji: Ćwiczenia z przyborem wzmacniające poszczególne grupy mięśni. Cele operacyjne: Umiejętności: Ćwiczenia z laską gimnastyczną wzmacniające poszczególne
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 67/2016 z dnia 21 kwietnia 2016 r. o projekcie programu polityki
Bardziej szczegółowoZRÓŻNICOWANIE DYMORFICZNE CECH MORFOLOGICZNYCH KANDYDATÓW NA STUDIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO W WSP W CZĘSTOCHOWIE W ROKU AKADEMICKIM 1996/1997
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Janusz Wojtyna, Joanna Rodziewicz-Gruhn Akademia im. Jana Długosza, Częstochowa ZRÓŻNICOWANIE DYMORFICZNE CECH MORFOLOGICZNYCH KANDYDATÓW NA STUDIA
Bardziej szczegółowoIzabela Białek Choszczno; 24 02 2004r. Nauczyciel mianowany Zespół Szkół Nr 1 Choszczno SCENARIUSZ. Lekcji wychowania fizycznego z zakresu aerobiku
Izabela Białek Choszczno; 24 02 2004r. Nauczyciel mianowany Zespół Szkół Nr 1 Choszczno SCENARIUSZ Lekcji wychowania fizycznego z zakresu aerobiku Klasa: I a, I TG Data: 24 02 2004r. Czas: 45 minut Miejsce:
Bardziej szczegółowoPLAN PRACY ZAJĘĆ RUCHOWYCH Z ELEMENTAMI GIMNASTYKI KOREKCYJNO- KOMPENSACYJNEJ DLA DZIECI KLAS I III
PLAN PRACY ZAJĘĆ RUCHOWYCH Z ELEMENTAMI GIMNASTYKI KOREKCYJNO- KOMPENSACYJNEJ DLA DZIECI KLAS I III Opracowała Paulina Kochańska Nauczyciel Wychowania Fizycznego, Instruktor Gimnastyki Korekcyjnej - 2
Bardziej szczegółowoUKSZTAŁTOWANIE PRZEDNIO-TYLNYCH KRZYWIZN KRĘGOSŁUPA STUDENTÓW FILII AWF W BIAŁEJ PODLASKIEJ
Krystyna Górniak * Małgorzata Lichota ** ROCZNIK LUBUSKI Tom 44, cz. 2a, 2018 UKSZTAŁTOWANIE PRZEDNIO-TYLNYCH KRZYWIZN KRĘGOSŁUPA STUDENTÓW FILII AWF W BIAŁEJ PODLASKIEJ Wprowadzenie Lata studiów to bardzo
Bardziej szczegółowoINFORMACJA DLA KANDYDATÓW DO SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 23 MISTRZOSTWA SPORTOWEGO W OLSZTYNIE
INFORMACJA DLA KANDYDATÓW DO SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 23 MISTRZOSTWA SPORTOWEGO W OLSZTYNIE Testy sprawnościowe z zakresu gimnastyki sportowej dziewcząt i taekwondo olimpijskiego dla kandydatów do klasy I
Bardziej szczegółowoPL 214942 B1 22.06.2009 BUP 13/09
PL 214942 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 214942 (21) Numer zgłoszenia: 384092 (22) Data zgłoszenia: 19.12.2007 (13) B1 (51) Int.Cl.
Bardziej szczegółowoGRAFIK ZAJĘĆ PILATES STUDIO KAROLINA LIBELT
GRAFIK ZAJĘĆ KAROLINA LIBELT SALA MATWORK 7:15 8:30 11:00 16:30 17:45 19:00 CORE SIŁA I KONDYCJA 20:15 SHAPE ABS/ARMS/BOOTY 17:30 POWER YOGA Michał SHAPE ABS/ARMS/BOOTY SALA 17:45 18:00 PLUS 19:00 Na salę
Bardziej szczegółowoPODSTAWOWE WADY POSTAWY CIAŁA W ŚWIETLE LITERATURY PRZEDMIOTU.
PODSTAWOWE WADY POSTAWY CIAŁA W ŚWIETLE LITERATURY PRZEDMIOTU. Wadą postawy nazywamy zmiany w wyprostowanej swobodnej pozycji ciała, zdecydowanie różniącej się od ukształtowania typowych dla danej płci,
Bardziej szczegółowoRaport Pomiaru Sprawności Fizycznej Kadr Makroregionalnych PZPC. Międzynarodowym Testem Sprawności Fizycznej
Raport Pomiaru Sprawności Fizycznej Kadr Makroregionalnych PZPC Międzynarodowym Testem Sprawności Fizycznej W dniach 06.09.2014-11.09.2014r podczas konsultacji Kadr Makroregionalnych Polskiego Związku
Bardziej szczegółowo2. Zwiększa siłę mięśni, w szczególności mięśni brzucha, dolnej części pleców, bioder i pośladków
Pilates pochodzi od twórcy Josepha Pilatesa, który stworzył tę metodę wzorując się na technikach wschodu i łącząc je z technikami zachodu. Istotą ćwiczeń Pilatesa jest rozciąganie, spinanie i rozluźnianie
Bardziej szczegółowoRekrutacja do klasy I Szkoły Podstawowej nr 23 Mistrzostwa Sportowego im. M.G. Bublewicza w Olsztynie na rok szkolny 2017 / 2018
Rekrutacja do klasy I Szkoły Podstawowej nr 23 Mistrzostwa Sportowego im. M.G. Bublewicza w Olsztynie na rok szkolny 2017 / 2018 Wtorek - 4.04.2017 r. Miejsce- obiekty sportowe szkoły- ul. Gietkowska 12
Bardziej szczegółowoSCENARISZ ZAJĘĆ Z GIMNASTYKI KOREKCYJNO-KOMPENSACYJNEJ BOCZNE SKRZYWIENIE KRĘGOSŁUPA
OPRACOWAŁA : ALEKSANDRA KOCHAN SCENARISZ ZAJĘĆ Z GIMNASTYKI KOREKCYJNO-KOMPENSACYJNEJ BOCZNE SKRZYWIENIE KRĘGOSŁUPA KLASA IV TEMAT : Ćwiczenia mięśni brzucha CEL LEKCJI : Wzmacnianie mięśni brzucha MIEJSCE
Bardziej szczegółowoKształtowanie zdolności siłowych na lekcji wychowania fizycznego - propozycje ćwiczeń z użyciem piłek lekarskich
Tabor R., Spieszny M. 2007. Kształtowanie zdolności siłowych na lekcji wychowania fizycznego - propozycje ćwiczeń z użyciem piłek lekarskich. Acta Scientifica Academiae Ostroviensis, Zesz. Nauk. WSBiP
Bardziej szczegółowoDomowe ćwiczenia korekcyjne dla dzieci ze szpotawością kolan. 1. Pozycja wyjściowa - siad płotkarski, plecy wyprostowane, ręce w skrzydełka
Domowe ćwiczenia korekcyjne dla dzieci ze szpotawością kolan 1. Pozycja wyjściowa - siad płotkarski, plecy wyprostowane, ręce w skrzydełka Ruch wytrzymać w pozycji licząc do dziesięciu i zmiana nogi 2.
Bardziej szczegółowoPoczątkowa (POPC) / końcowa (KOPC) ocena postawy ciała w ramach projektu Skierniewice stawiają na zdrowie
Początkowa (POPC) / końcowa (KOPC) ocena postawy ciała w ramach projektu Skierniewice stawiają na zdrowie 1. Ocena postawy ciała płaszczyzna strzałkowa i czołowa (pozycja swobodna, nie skorygowana) a)
Bardziej szczegółowoCzęstość istotnych związków wysokości i masy ciała z cechami tułowia wśród 4 6-letnich dzieci obojga płci i z dwóch różnych środowisk
Pomeranian J Life Sci 2018;64(3):105-109 Częstość istotnych związków wysokości i masy ciała z cechami tułowia wśród 4 6-letnich dzieci obojga płci i z dwóch różnych środowisk The frequency of significant
Bardziej szczegółowoOgólnopolska akcja Ministra Edukacji Narodowej "Ćwiczyć każdy może" organizowana w ramach Roku Szkoły w Ruchu.
Ogólnopolska akcja Ministra Edukacji Narodowej "Ćwiczyć każdy może" organizowana w ramach Roku Szkoły w Ruchu. Scenariusz zajęć: Nordic walking - Technika marszu nordic, marsz po najbliższej okolicy. Miejsce
Bardziej szczegółowoJAK ZADBAĆ O STANOWISKO PRACY UCZNIA 2013-09-18 ODDZIAŁ EDUKACJI ZDROWOTNEJ I HIGIENY DZIECI I MŁODZIEŻY
JAK ZADBAĆ O STANOWISKO PRACY UCZNIA 1 Ważnym elementem dla ucznia jest zapewnienie mu stanowiska pracy dostosowanego do wymagań ergonomii. Ma to odzwierciedlenie w obowiązujących przepisach prawnych,
Bardziej szczegółowo1. Zaznacz w poniższych zdaniach określenia charakteryzujące układ ruchu. (0 1)
Sprawdzian a Imię i nazwisko Klasa Liczba punktów Ocena Test podsumowujący dział X Ruch Masz przed sobą test składający się z 15 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwych do uzyskania.
Bardziej szczegółowoJAK ZADBAĆ O STANOWISKO PRACY UCZNIA
JAK ZADBAĆ O STANOWISKO PRACY UCZNIA 1 Ważnym elementem dla ucznia jest zapewnienie mu stanowiska pracy dostosowanego do wymagań ergonomii. Ma to odzwierciedlenie w obowiązujących przepisach prawnych,
Bardziej szczegółowo