Krzysztof Pytka ¹. 1. Wstęp

Transkrypt

1 Krzysztof Pytka ¹ Ocena wpływu mobilizacji łopatki na zachowanie się krzywizn kręgosłupa studentów Uniwersytetu Medycznego w Lublinie przy użyciu urządzenia MORA 4 Generacji. ¹) Uniwersytet Medyczny w Lublinie, studia doktoranckie 1. Wstęp Wraz z przyjęciem przez człowieka postawy spionizowanej, siła grawitacyjna zaczęła wywierać nacisk osiowy na kręgosłup człowieka. Aby utrzymać kręgosłup w pozycji prawidłowej dużą rolę odgrywa jego aparat więzadłowy oraz mięśniowy. Postęp techniczny oraz rozwój cywilizacyjny spowodował ograniczenie aktywności ruchowej. Człowiek coraz częściej musiał przyjmować pozycję nienaturalną, wymuszoną dla kręgosłupa, ucząc się i pracując. Współcześnie coraz więcej osób spędza czas siedząc przed telewizorem i komputerem, wydłużył się też czas spędzony w szkole. Zaskutkowało to rozwojem wad postawy. Wady postawy stają się obecnie jedną z najpoważniejszych chorób cywilizacyjnych. W odpowiedzi na zaistniałą sytuację medycy zaczęli zastanawiać się i działać przeciwko powstawaniu zniekształceń kręgosłupa. W swojej pracy chciałbym pokazać, że oddziaływując na łopatkę, można wpływać na ustawienie krzywizn kręgosłupa, a co za tym idzie, można korygować jego wadliwe ustawienie oraz zapobiegać dalszym deformacjom. 2. Materiał i metoda Badaniami objęto 30 osobową grupę studentów Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Grupa składała się z 30 mężczyzn. Przedział wiekowy badanych osób był od 20 do 26 lat, a średnia wieku to 22,4 lat. Badania przeprowadzono w Zakładzie Rehabilitacji i Fizjoterapii, Katedry Rehabilitacji, Fizjoterapii i Balneoterapii, Wydziału Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, w dniach r.

2 Aparatura do komputerowego badania postawy ciała pracuje w oparciu o metodę fotogrametrii polegającej na dokonywaniu obliczeń antropometrycznych na podstawie zdjęcia z badanej powierzchni. Obraz przestrzenny powstaje dzięki temu, że urządzenie wyświetla na plecach pacjenta linie o ściśle określonych parametrach. Linie te padają pod określonym kątem na plecy ulegając zniekształceniom, zależnie od tego, czy dany punkt znajduje się bliżej lub dalej od urządzenia. Zniekształcenia obrazu linii rejestrowane są przez komputer, który dzięki algorytmom numerycznym przetwarza je na mapę warstwicową badanej powierzchni. Zjawisko to nosi w optyce nazwę zjawiska Moire`a. W praktyce polega to na tym, iż obserwowany przez kamerę przetwarzany jest na sygnał cyfrowy i przesyłany do pamięci komputera. Analiza, wyświetlanie i drukowanie badania wykonywane są przez program komputerowy. Wszystkie dane pacjenta, zdjęcie pleców, obraz przestrzenny zapisywane są w pamięci komputera. Metodyka wykonania badania: 1. Na plecach pacjenta zaznaczyć należy charakterystyczne punkty, tj. dolne kąty łopatek, wyrostki kolczyste kręgosłupa, kolce biodrowe tylne górne; 2. Ustawiamy pacjenta w odległości badania; 3. Wyłączamy wszystkie światła w pomieszczeniu, uruchamiamy aparaturę aparatu; 4. Rozpoczynamy rejestrację kolejnych zdjęć pacjenta; 5. Z serii zdjęć wybieramy te, które odpowiadają optymalnemu ustawieniu; 6. Zapisujemy wybrane zdjęcie. Właściwe badanie pacjenta poprzedzone jest oznaczeniem na jego ciele punktów charakterystycznych, które po wykonaniu komputerowej fotografii będą na niej widoczne. W punktach tych umieszcza się kursory, na których podstawie liczone są wszystkie parametry.

3 Ryc. 1 Podstawa obliczeń kąta krzywizny piersiowej i lędźwiowej, głębokości kifozy i lordozy, wysokości krzywizn. Oznaczenia parametrów: C7 wyrostek kolczysty siódmego kręgu szyjnego, γ (GAMMA) kąt zawarty między osią pionową a odcinkiem łączącym C7 z punktem największej kifozy piersiowej, KP punkt największej kifozy piersiowej, PL przejście między kifozą piersiową a lordozą lędźwiową, β (BETA) kąt zawarty między osią pionową a odcinkiem łączącym największą kifozę piersiową z największą lordozą lędźwiową, LL lordoza lędźwiowa, α (ALFA) kąt zawarty między osią pionową, a linią łączącą punkt największej lordozy lędźwiowej z punktem S1, S1 wyrostek kolczysty pierwszego kręgu krzyżowego [Błąd! Nie można odnaleźć źródła odwołania.]. Kąt kifozy piersiowej (KKP) obliczany jest w następujący sposób: KKP = 180 (β + γ)

4 Kąt lordozy lędźwiowej (KLL) obliczany jest w następujący sposób: KLL = 180 (α + β) Długość kifozy piersiowej (DKP) obliczana jest w następujący sposób: DKP = odległość między C7 i PL Długość lordozy lędźwiowej (DLL) obliczana jest w następujący sposób: DLL = odległość między S1 i PL Mianem mobilizacji w terapii manualnej określa się działanie w kierunku zwiększenia zakresu ruchu w stawie hypomobilnym, tj. takim, w którym doszło do ograniczenia jego ruchomości. W manualnej mobilizacji stawów rozróżnia się mobilizację z użyciem trakcji, oraz z użyciem ślizgu. Trakcja jest to bierne działanie translatoryczne, które w wyniku ciągu prowadzi do separacji powierzchni stawowych stawu. Pojęciem ślizgu określa się bierne translatoryczne przesunięcie kości, które prowadzi do prostoliniowego ślizgu pomiędzy powierzchniami stawowymi. W przypadku mobilizacji łopatki zastosowano technikę ślizgową, prowadzoną w kierunku ograniczenia zakresu jej ruchomości. Mobilizacja trwała 90 sekund w okresach 3 x 30 sekund z jednosekundową przerwą miedzy mobilizacjami. 1. W przypadku niżej ustawionej łopatki zastosowano mobilizację w kierunku doczaszkowym; 2. W przypadku wyżej ustawionej łopatki zastosowano mobilizację w kierunku doogonowym; 3. W przypadku gdy łopatka położona była bliżej kręgosłupa zastosowano mobilizację w kierunku odkręgosłupowym; 4. W przypadku gdy łopatka położona była dalej od kręgosłupa zastosowano mobilizację w kierunku odkręgosłupowym.

5 3. Wyniki badań W badaniach wzięło udział 30 osób, z czego 100% stanowili mężczyźni, studenci Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Przedział wiekowy badanych wahał się od 20 do 26 lat, a średnia wieku wyniosła 22,4 lata. Kąt krzywizny piersiowej po mobilizacji łopatki zmienił się u 100% badanych, kąt krzywizny lędźwiowej zmienił się u 97% badanych. Zarówno długość krzywizny piersiowej i lędźwiowej zmieniła się u 100% badanych. Przed mobilizacją łopatki średnia wartość kąta krzywizny piersiowej badanych osób wyniosła 152,67, po mobilizacji zaś 153,38. Po mobilizacji łopatki krzywizna piersiowa średnio zwiększyła swój kąt o 8,78 lub zmniejszyła o 7,64. Przed mobilizacją łopatki średnia wartość kąta krzywizny lędźwiowej wynosiła 166,35, a po mobilizacji 164,22. Po mobilizacji łopatki krzywizna lędźwiowa średnio zwiększyła swój kąt o 4,2 lub zmniejszyła o 9,05. Przed mobilizacją łopatki średnia długość krzywizny piersiowej wyniosła 296,0mm, po mobilizacji zaś, 291,83mm. Po mobilizacji łopatki krzywizna piersiowa średnio zwiększyła swoją długość o 14,24mm, lub zmniejszyła o 16,56mm. Przed mobilizacją łopatki długość krzywizny lędźwiowej wynosiła średnio 195,43mm, a po mobilizacji 198,48mm. Po mobilizacji łopatki krzywizna lędźwiowa zwiększyła się średnio o 14,91mm, lub zmniejszyła o 17,68mm. 4. Wnioski Na podstawie przeprowadzonych badań można wyciągnąć następujące wnioski.: 1. Mobilizacja łopatki wpływa na zachowanie się krzywizn kręgosłupa. 2. Poprzez mobilizację łopatki można wpływać na zmniejszenie lub zwiększenie kąta krzywizn kręgosłupa. 3. Poprzez mobilizację łopatki można wpływać na zmniejszenie lub zwiększenie długości krzywizn kręgosłupa.