Niemiecka płaca minimalna co należy wiedzieć 1

Transkrypt

1

2 Niemiecka płaca minimalna co należy wiedzieć 1

3 Obowiązująca od początku roku ustawa o płacy minimalnej w Niemczech (MiLoG) wprowadziła sporo zamieszania wśród przewoźników wykonujących przewozy międzynarodowe. Pojawiły się liczne wątpliwości co do tego, jak postępować, by nie narazić się na straty a jednocześnie sprostać obowiązkom narzuconym przez naszych zachodnich sąsiadów. W e-booku zebraliśmy kilka pomocnych informacji na ten temat. Wliczamy diety i ryczałty... 3 Każda kontrola może być inna... 4 Tranzyt też podlega MiLoG... 5 Poprawne wypłacanie stawki... 6 Zgłaszanie pracowników... 8 Uproszczenie wymogów Niemiecka płaca minimalna co należy wiedzieć 2

4 Przewoźnicy mogą odetchnąć z ulgą. Kontrola polskiej firmy transportowej przeprowadzona przez niemiecki urząd celny pokazała, że Niemcy nie mają nic przeciwko temu, żeby wliczać do stawki minimalnej wynoszącej 8,84 euro brutto za godzinę należności za podróże służbowe. Długo nie było wiadomo, jak tak naprawdę przebiega kontrola. Odpowiedź przyszła wraz z jej zakończeniem. Przedsiębiorstwo transportowe, które zostało poddane kontroli, wypłacało swoim kierowcom jeżdżącym do Niemiec wynagrodzenie oraz należności, tak aby uwzględnić stawkę minimalną, a także prowadziło potrzebną dokumentację. Firma następnie przesyłała służbom niemieckim gotowe raporty uwzględniające te elementy. Organ kontrolny bardzo dokładnie sprawdzał poprawność rozliczeń dotyczących liczby odbieranych przez kierowcę noclegów oraz diet wypłaconych pracownikowi w trakcie pracy na terytorium Niemiec. Wynik tej kontroli był pozytywny. Okazało się, że przedsiębiorca wypłacił należności w wysokości pokrywającej wymagania niemieckiej płacy minimalnej. Oznacza to, że do płacy minimalnej można wliczyć ryczałt noclegowy oraz diety pomniejszone o wynikające z wytycznych niemieckiego ministerstwa finansów kwoty świadczeń socjalnych. Jednak pamiętajmy, że na razie to jest tylko jedna kontrola. Niemiecka płaca minimalna co należy wiedzieć 3

5 Urząd niemiecki może wezwać do okazania dokumentów potwierdzających faktyczne wypłacenie kierowcy należności w odpowiedniej wysokości, zatem pomocne będą wydruki dotyczące przelewów bankowych lub pokwitowania wypłaty gotówki podpisane przez kierowcę. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości organ wzywa do uzupełnienia dokumentów. Każda kontrola ma charakter indywidualny, a zatem jej zakres może się różnić. Najczęściej dotyczy to okresu, za który należy udokumentować prawidłowe wynagrodzenie dla kierowcy. Okres trwania kontroli nie jest jednoznaczny i zależy w dużej mierze od jakości wymienianych informacji. Najczęściej komunikacja z urzędem odbywa się za pomocą poczty elektronicznej (nie trzeba mieć kwalifikowanego podpisu). Jeśli okaże się, że zapłacone kierowcy należności są na poziomie niższym od wymaganego przepisami MiLoG, wówczas organ może nałożyć na przewoźnika karę za niedopełnienie obowiązków. Jeżeli nie będzie żadnych nieprawidłowości, urząd zakończy postępowanie, a zgromadzoną w czasie kontroli dokumentację zniszczy. Nie ma obowiązku informowania przedsiębiorcy o pozytywnym finale kontroli. Niemiecka płaca minimalna co należy wiedzieć 4

6 Zdaniem niemieckiego rządu zagraniczny kierowca, który, wykonując usługę transportową, przejeżdża przez Niemcy tranzytem, możne być uznany za pracownika delegowanego. Wystarczy, że zleceniodawca ma siedzibę w Niemczech. Stawka minimalna miałaby zatem obejmować np. kierowcę polskiego przewoźnika, który przewozi towar z Polski do Holandii, ale działa na zlecenie niemieckiej firmy. W takiej sytuacji kierowca powinien mieć wypłacone 8,84 euro za każdą godzinę pracy na terenie Niemiec. Stawkę minimalną należy także stosować do kabotażu i transportu wykonywanego samochodami, które są załadowywane i rozładowywane na terenie Niemiec. Konieczność wypłacania stawki minimalnej dotyczy również transportu towarów, do i z krajów trzecich przez niemieckie porty. W tych przypadkach towary są dowożone lub odwożone samochodem np. do i z Polski, wraz z przeładunkiem towaru ze statku na samochód lub z samochodu na statek w niemieckim porcie. Tego rodzaju tranzyt łączy się z wyładunkiem lub załadunkiem w niemieckim porcie, nawet jeżeli nie jest to docelowe miejsce dostarczenia towaru i z tego powodu nie podlega zawieszeniu w zakresie płacy minimalnej. Ponadto przepisy MiLoG obowiązują wszystkie osoby pracujące w Niemczech, niezależnie od tego, ile czasu zajmuje ta praca. Ustawa nie wprowadza żadnych wymogów odnośnie do długości pobytu i pracy w Niemczech, po upływie którego należy jej przestrzegać. Zatem przepisy o stawce minimalnej muszą być stosowane w każdym przypadku delegowania pracownika do pracy w Niemczech. Niemiecka płaca minimalna co należy wiedzieć 5

7 Stawka minimalna 8,84 euro za godzinę to wynagrodzenie brutto obliczone według polskich przepisów i tak też powinno być wykazywane w dokumentacji płacowej kierowcy. Od naliczonego wynagrodzenia nalicza się bowiem i odprowadza składki do ZUS oraz zaliczkę na podatek dochodowy według polskich, a nie niemieckich stawek. Na potrzeby prawidłowego naliczenia płacy minimalnej w Niemczech wypłacanej w obcej walucie stosuje się zasadę kursu waluty zgodnie z art. 107 rozporządzenie nr 574/72. Kurs dla złotego na I kwartał 2017 roku wynosi: 1 euro = 4,3566 zł. Poprawne wyliczenie wynagrodzenia za pracę w Niemczech zgodnie z ustawą MiLoG musi uwzględniać faktycznie wykonywaną pracę na terenie Niemiec. Chodzi tu o wszystkie czynności związane z wykonywaniem przewozu drogowego, czyli: prowadzenie pojazdu, załadowanie i rozładowywanie oraz nadzór nad załadunkiem i rozładunkiem, nadzór oraz pomoc osobom wsiadającym i wysiadającym, czynności spedycyjne, obsługa codzienna pojazdów i przyczep, inne prace podejmowane w celu wykonania zadania służbowego lub zapewnienia bezpieczeństwa osób, pojazdu i rzeczy, utrzymanie pojazdu w czystości. Do czasu pracy kierowcy nie wlicza się natomiast: czasu dyżuru, jeśli wtedy nie pracował, nieusprawiedliwionego postoju w czasie prowadzenia pojazdu, dobowego nieprzerwanego odpoczynku. Niemiecka płaca minimalna co należy wiedzieć 6

8 W prawie niemieckim nie ma definicji płacy minimalnej. Jednak świadczenie musi spełnić następujące warunki, aby można je było uznać za składnik takiej płacy: 1) jest stałe i przysługuje za normalną pracę (w grę nie wchodzą premie z zysku pracodawcy, motywacyjne ani okazjonalne), 2) nie stanowi wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, pracę w warunkach szczególnych oraz wynikającą ze zwiększenia pracy w jednostce czasu, 3) stanowi przyrost aktywów pracownika. Przykład: Część środków na potrzeby MiLoG Kierowca z reguły wykonuje przewozy krajowe, czasem wyjeżdża też do Niemiec. Czy można w umowie o pracę z nim ustalić np. 2 zł brutto za godzinę pracy poza terenem Niemiec i 8,84 euro brutto za godzinę pracy w Niemczech, tak aby w przeliczeniu zachować minimalne wynagrodzenie krajowe wynoszące zł brutto? Wolno tak zrobić, właśnie pod warunkiem że w przeliczeniu zachowamy polską płacę minimalną. Inaczej mówiąc, można osiągnąć polskie minimalne wynagrodzenie przez wypłacenie stawki MiLoG za pracę na terenie Niemiec. Przy 160 godzinach pracy w miesiącu, uwzględniając płacę minimalną na poziomie zł, stawka godzinowa wynosi 12,5 zł. Pracodawca może ustalić stawkę niższą (np. 2 zł za godzinę) niż stawka wynikająca z polskiej płacy minimalnej, przesuwając część środków na opłacenie MiLoG. Należy jednak pamiętać, że pracodawca nie może ustalić stawki 0 zł za pracę w Polsce. Dzięki dokonaniu takich przesunięć dopłacenie kierowcy różnicy z tytułu MiLoG będzie konieczne dopiero wtedy, gdy wynagrodzenie należne za pracę w Niemczech przekroczy kwotę zł. Niemiecka płaca minimalna co należy wiedzieć 7

9 Każda firma, która chce wykonać operację transportową na terenie Niemiec, ma obowiązek powiadomić o tym wcześniej niemiecki urząd celny. Należy to zrobić za pomocą formularza (mobil) dotyczącego tzw. pracowników mobilnych. Można go pobrać ze strony niemieckiej służby celnej: Wypełniony po niemiecku formularz należy przesłać faksem pod numer ( ) do Zachodniej Służby Celnej w Kolonii (Bundesfinanzdirektion West w Kolonii). Urzędnicy nie potwierdzają, że otrzymali formularz. W formularzu przedsiębiorca zobowiązuje się przestrzegać przepisów o minimalnej płacy, przechowywać wymaganą dokumentację i dostarczać ją na żądanie niemieckich władz celnych do kontroli. Trzeba w nim również wskazać miejsce, w którym firma będzie trzymała: umowy (aneksy do umów) o pracę, dokumentację czasu pracy, rozliczenie wynagrodzeń, potwierdzenie wypłaty wynagrodzeń zgodnych ze stawką minimalną. Jeśli coś się zmieni w planowanym przewozie po wysłaniu formularza (np. wydłuży się lub skróci czas jego realizacji), nie trzeba ponownie go przesyłać. Jest to konieczne, tylko gdy przewóz ma realizować kierowca, którego nie wymieniliśmy w pierwszym zgłoszeniu. Kierowca nie ma obowiązku mieć przy sobie ani tego formularza, ani umowy o pracę lub innego dokumentu potwierdzającego wypłatę wynagrodzenia według niemieckiej stawki minimalnej. Do kontroli musi jedynie okazać swój dokument tożsamości. Niemiecka płaca minimalna co należy wiedzieć 8

10 Jeśli Niemcy do tego nie wezwą, firma nie musi zgłaszać im, że wypłaciła wynagrodzenie zgodne ze stawką minimalną. Dopiero na żądanie niemieckich służb trzeba wysłać dokumenty wykazujące, że tak się stało. Chodzi o takie dokumenty, jak: rozliczenie czasu pracy, rozliczenie wynagrodzenia za pracę na terenie Niemiec według stawki 8,50 euro brutto, umowa o pracę lub odpowiedni aneks oraz dowody wypłaty pracownikowi wynagrodzenia. Nie ma wiążącego jednolitego wzoru na prowadzenie dokumentacji czasu pracy kierowcy na terenie Niemiec, dlatego forma tych dokumentów jest bez znaczenia. Liczy się ich treść. Przedsiębiorca musi wysłać je na adres wskazany w wezwaniu wraz z tłumaczeniem na język niemiecki. Uwaga! Wynagrodzenie musi być wypłacone najpóźniej ostatniego dnia pracy banku, w miesiącu następującym po miesiącu, w którym została wykonana praca. Obecnie nie trzeba zgłaszać pracowników na terenie Niemiec, jeśli w firmie przedsiębiorcy pracują jego: małżonkowie, dzieci, rodzice. Pod warunkiem że pracodawca jest osobą prawną, spółką osobową posiadającą zdolność do czynności prawnych, uprawnionym do reprezentowania organem osoby prawnej albo członkiem takiego organu lub uprawnionym do reprezentowania wspólnikiem spółki osobowej posiadającej osobowość prawną. Nie trzeba też prowadzić dokumentacji dla tych osób. Jednak to nie znaczy, że nie ma obowiązku wypłacania im minimalnego wynagrodzenia. Niemiecka płaca minimalna co należy wiedzieć 9

11 Dokumentacja przewozów do oraz z Niemiec jest teraz obowiązkiem wyłącznie tych przewoźników, których kierowcy zarabiają poniżej euro brutto. Ten najnowszy pomysł niemieckich władz to odpowiedź na protesty belgijskich i holenderskich przewoźników, którzy skarżyli się na liczne biurokratyczne wymogi związane z wykonywanie przewozów do Niemiec. Chodzi o obowiązek zgłaszania kierowców do niemieckiego urzędu celnego wraz z przewidzianą z wyprzedzeniem liczbą ich tras przez Niemcy. Ponadto należy prowadzić też pełną dokumentację wynagrodzeń w języku niemieckim. Dzięki nowemu rozwiązaniu te wymogi już nie obowiązują. Jednak przewoźnik musi spełnić co najmniej jeden z dwóch ściśle określonych warunków. Zatrudniony przez niego kierowca wykonujący przewozy na terenie Niemiec musi mieć stałą pensję w wysokości: co najmniej euro brutto miesięcznie (czyli około zł) lub euro brutto miesięcznie (czyli około zł) o ile pensja w tej wysokości była wypłacana przez ostatni rok. Pierwszy z wymienionych warunków można zastosować także do nowozatrudnionych kierowców lub tych, którzy właśnie otrzymali podwyżkę. W takich przypadkach kierowcy powinni dysponować tylko jednym potwierdzeniem wypłaty wynagrodzenia w kwocie euro brutto. W przypadku drugiego warunku kierowcy w razie kontroli muszą przedstawić dowody wypłat z ostatnich 12 miesięcy. W jednym i w drugim przypadku potwierdzenia muszą być sporządzone po niemiecku. Zmiany objęły głównie przedsiębiorców z krajów Europy Zachodniej, którzy mogą wykazać wypłacanie swoim kierowcom pensji ustalonych przez niemieckie władze. Zdecydowana większość polskich przewoźników będzie mieć z tym problem. Nawet płacąc kierowcy około zł na rękę, trudno osiągnąć kwotę brutto wynoszącą około zł, ponieważ znaczną część wynagrodzenia kierowcy stanowią nieopodatkowane dodatki. Niemiecka płaca minimalna co należy wiedzieć 10

12 Podstawa prawna: ustawa z 11 sierpnia 2014 r. o płacy minimalnej w Niemczech (Mindeslohngesetz). Autorzy: Arkadiusz Góra, ekspert OCRK, były wieloletni pracownik Inspekcji Transportu Drogowego, Adam Hrycak, prawnik, specjalista z zakresu transportu drogowego Niemiecka płaca minimalna co należy wiedzieć 11

13 Redaktor: Izabela Kunowska ISBN: E-book nr: 2HH0392 Wydawnictwo: Adres: Kontakt: Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o Warszawa, ul. Łotewska 9a Telefon , faks , cok@wip.pl NIP: Numer KRS: Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy. Wysokość kapitału zakładowego: zł Copyright by: Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2015 Niemiecka płaca minimalna co należy wiedzieć 12