Możliwe konsekwencje biologiczne terapii STI571
|
|
- Mateusz Dudek
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PRACA POGLĄDOWA Review Article Acta Haematologica Polonica 2007, 38, Nr 1, str MARTA BARAŃSKA, KRZYSZTOF LEWANDOWSKI Możliwe konsekwencje biologiczne terapii STI571 Possible biological consequences of STI571 treatment Katedra i Klinika Hematologii i Chorób Rozrostowych Układu Krwiotwórczego Akademii Medycznej w Poznaniu Kierownik: Prof. dr hab. med. Mieczysław Komarnicki STRESZCZENIE Wyniki ostatnio przeprowadzonych badań sugerują, że STI571 może ingerować w stabilność genetyczną komórek Ph+ przewlekłej białaczki szpikowej. Goldberg i wsp. potwierdził zmniejszoną akumulację białka p53 w komórkach pacjentów z przewlekłą białaczką szpikową leczonych imatinibem. Okazało się, że STI571 hamuje aktywność nie tylko kinazy tyrozynowej bcr-abl, ale również kinazę punktu kontrolnego 1 (ang. Chk 1, checkpoint kinase 1). Skutkuje to zmniejszeniem poziomu fosforylacji białka p53, które staje się bardziej podatne na hamujące działanie białka Mdm2. Przedstawione zmiany mogą prowadzić do upośledzenia mechanizmów naprawczych DNA i występowania zaburzeń genetycznych. Wykazano, że częstość pojawiania się dodatkowych aberracji cytogenetycznych [trisomia 8, monosomia 7, brak Y oraz monosomia 15, zaburzenia struktury chromosomów w postaci translokacji i delecji: 3 del (20) (q11) 2 del (7) (q21q36), del (11q), del (7p)] u chorych leczonych imatinibem jest znamiennie wyższa niż u pacjentów otrzymujących inne rodzaje terapii. Znaczenie kliniczne występowania dodatkowych aberracji genetycznych u chorych z przewlekłą białaczką szpikową wymaga dalszych obserwacji. Wiadomo jednak, że pacjenci z obecnością choroby klonalnej Ph- i +8 lub -7/7q- szybciej wykazują objawy progresji choroby. SŁOWA KLUCZOWE: Przewlekła białaczka szpikowa STI571 Niestabilność genetyczna Aberracje genetyczne SUMMARY Recent studies suggest that STI571 may affect genetic stability of chronic myeloid leukemia (CML) Ph+ cells. Goldberg et al. confirmed the decreased accumulation of p53 protein in CML cells of patients treated with imatinib. STI571 inhibits not only the bcr-abl tyrosine kinase, but also checkpoint kinase 1 (Chk1). It leads to decreased level of p53 phosphorylation and increased p53 susceptibility to Mdm2-dependant inhibition. This may lead to impairment of DNA repair mechanism and occurrence of genetic abnormalities. It is proven, that frequency of additional cytogenetic aberrations in CML patients treated with imatinib [trisomy 8, monosomy 7, Y loss, trisomy 15, structural chromosomal abnormalities including translocations and deletions: 3 del (20) (q11) 2 del (7) (q21q36), del (11q), del (7p)] is significantly higher than that observed in CML patients treated with other modalities. The clinical significance of additional genetic aberrations needs more studies. However, it is known that CML patients with the Ph negative disease and +8 or -7/7q can sooner present symptoms of disease progression. KEY WORDS: Chronic myeloid leukemia STI 571 Genomic instability Genetic abnormalities
2 6 M. BARAŃSKA, K. LEWANDOWSKI Translokacja t(9:22)(q34:q11) jest typowym zaburzeniem genetycznym obecnym u pacjentów z przewlekłą białaczką szpikową. Konsekwencją translokacji na poziomie molekularnym jest powstanie hybrydowego genu BCR-ABL kodującego białko fuzyjne o aktywności kinazy tyrozynowej bcr-abl. Przypuszcza się, że ekspresja kinazy tyrozynowej bcr-abl jest odpowiedzialna za niekontrolowaną proliferację macierzystych komórek krwiotwórczych (Ph+) (1). Proces ten odbywa się za pośrednictwem białek wiążących RNA mających wpływ na regulowanie procesu translacji. Należą do nich między innymi: La (SSB), hnrnp E2 (PCBP2 lub α-cp2), hnrnp K i PABP2. Komórkowa ekspresja wymienionych białek koreluje z poziomem onkogenu BCR- ABL i ulega znacznemu zwiększeniu w fazie przełomu blastycznego. Wymienione białka pełnią funkcję pozytywnego lub negatywnego regulatora procesu translacji specyficznych fragmentów mrna. W badaniach eksperymentalnych najwięcej uwagi poświęcono regulacji procesu translacji fragmentów c/ebpα oraz mdm2 mrna, odpowiedzialnych za procesy różnicowania i czas przeżycia komórek nowotworowych przewlekłej białaczki szpikowej. Wykazano, że zwiększona aktywność białka Mdm2 prowadzi do zmniejszenia wrażliwości komórek BCR-ABL(+) na sygnał apoptotyczny (2). Rycina 1 ilustruje możliwe interakcje onkogenu BCR-ABL z białkami wiążącymi RNA. BCR/ABL c/ebpα STI571 mdm2 hnrnp E2 Ex 1 Ex2 La + BLOK RÓŻNICOWANIA WYDŁUŻENIE CZASU ŻYCIA KOMÓREK Ryc. 1. Wpływ BCR/ABL na translację mrna kodującego białka c/ebpα i mdm2 Fig. 1. Effect of BCR/ABL on c/ebpα and mdm2 mrna translation Białko bcr-abl zlokalizowane jest głównie w cytoplazmie komórek białaczkowych (3). Po zadziałaniu czynnika uszkadzającego kwas dezoksyrybonukleinowy (DNA) BCR-ABL przemieszcza się do jądra komórkowego i wiąże się z jednym z najważniejszych białek regulatorowych cyklu komórkowego - ATR (ataxia-telangiectasia and rad 3-related protein). ATR jest homologiem białka ATM (ataxia-telangiectasia mutant
3 Możliwe konsekwencje biologiczne terapii STI571 7 protein) odpowiedzialnym za regulowanie procesów komórkowych prowadzących do utrzymania stabilności genomu. Blokowanie funkcji ATR przez białko bcr-abl prawdopodobnie upośledza szlaki sygnałowe kontrolowane przez ATR, co prowadzi do akumulacji defektów DNA w komórkach BCR-ABL (+). Dierov i wsp (4) wykazali, że po ekspozycji komórek BCR-ABL (+) na etopozyd dochodzi do zwiększenia ilości uszkodzeń obu nici DNA (5), a także nasilenia syntezy radioopornego fenotypu DNA. Obecność genu fuzji BCR-ABL prowadzi także w tych przypadkach do zakłóceń przebiegu cyklu komórkowego w punkcie kontrolnym intra-s (4). Analiza naturalnego przebiegu choroby wykazała, że przewlekłą białaczkę szpikową cechuje skłonność do akumulacji dodatkowych aberracji cytogenetycznych. Wiadomo, że niestabilność genetyczna jest jedną z najbardziej charakterystycznych cech komórek nowotworowych. Może się ona objawić pojawieniem się nowych aberracji chromosomowych, mutacji, niestabilnością mikrosatelitarną (MSI), a także utratą heterozygotyczności (LOH) w określonym lotus (6, 7). MSI polega na zmianie długości (wielkości) alleli na skutek zwiększenia lub zmniejszenia liczby powtórzeń nukleotydowych. Utrata heterozygotyczności (LOH) oznacza delecję jednego z dwóch alleli tego samego genu, prowadzącą do jego hemizygotyczności. Jak dotąd zidentyfikowano szereg mechanizmów prowadzących do akumulacji anomalii genetycznych u chorych na przewlekłą białaczką szpikową. Najważniejsze z nich to 1) nasilenie procesu metylacji genów (w tym m.in. proksymalnego promotora onkogenu ABL1, genu p16ink4a i p14arf) (8, 9, 10), 2) zmniejszenie ekspresji białka BRCA1 odpowiedzialnego za utrzymanie integralności genomu (11), 3) nasilenie degradacji DNA-PKs warunkujące zmniejszoną efektywność procesu naprawy DNA po zadziałaniu promieniowania jonizującego (12), a także 4) mutacje genu kodującego białko p53 (8, 13). Analiza podłoża molekularnego przewlekłej białaczki szpikowej umożliwiła opracowanie nowych leków blokujących proliferację oraz indukujących apoptozę komórek z ekspresją białka bcr-abl. Jednym z najlepiej poznanych leków o aktywności inhibitora kinazy tyrozynowej jest STI571 (signal transduction inhibitor 571, Imatinib, Glivec )(14). Imatinib jest aktualnie lekiem z wyboru w leczeniu chorych na przewlekłą białaczkę szpikową. STI571 jest kompetytywnym inhibitorem kinaz c-abl, bcrabl, PDGF-R i c-kit (15). Blokuje on miejsce wiązania ATP uniemożliwia przenoszenie grupy fosforanowej z cząsteczki ATP na tyrozynę białka substratowego, co prowadzi do zahamowania aktywacji białek przekazujących sygnał proliferacyjny do jądra komórkowego i apoptozy komórek białaczkowych. Zastosowanie imatinibu u chorych wrażliwych na działanie leku prowadzi do ustąpienia klinicznych objawów choroby, zmniejszenia ilości komórek nowotworowych Ph+ w ocenie cytogenetycznej, a także ilości transkryptu BCR-ABL w ocenie molekularnej. Znaczącym problemem staje się zjawisko wtórnej oporności na imatinib u chorych pierwotnie dobrze odpowiadających na leczenie. Najczęstszą przyczyną rozwoju oporności na imatinib są mutacje punktowe domen kinazy tyrozynowej bcr-abl, które zwykle polegają na zamianie pojedynczego aminokwasu w centrum katalitycznym enzymu, co uniemożliwia przyłączenie cząsteczki leku do kinazy bcr-abl (16, 17). W przypadkach tych ekspozycja na
4 8 M. BARAŃSKA, K. LEWANDOWSKI STI571 prowadzi do wzrostu i dojrzewania klonów wrażliwych, przy jednoczesnej promocji klonów opornych. Prawdopodobieństwo rozwoju oporności na imatinib jest większe w późnych fazach choroby. Ocena 2-roczna wykazała, że oporność na imatinib wystąpiła u 80% chorych w fazie przełomu blastycznego oraz u 40 50% w fazie akceleracji przewlekłej białaczki szpikowej. Zjawisko to dotyczy także około 10% chorych w fazie przewlekłej choroby, którzy dotychczas leczeni byli jedynie interferonem (18). Niezmiernie rzadko mutacje punktowe domen kinazy tyrozynowej wykrywane są przed rozpoczęciem leczenia (19). Ostatnio ukazały się doniesienia sugerujące, że STI571 może ingerować w stabilność genetyczną komórki Ph+. Goldberg i wsp. (13) zwrócił uwagę na zmniejszoną akumulację białka p53 w komórkach nowotworowych pacjentów z przewlekłą białaczką szpikową leczonych STI571. Czechowska i wsp. (20) opisali związek pomiędzy stosowaniem imatinibu a uszkodzeniem DNA w komórkach Ph+ polegającym na modyfikacji zasad purynowych i pirymidynowych na drodze utleniania oraz alkilacji. POZIOM AKUMULACJI P53 A STOSOWANIE STI571 P53 'strażnik genomu', jest białkiem kodowanym przez jeden z najważniejszych genów supresorowych nowotworów. W warunkach prawidłowych gen p53 hamuje transformację nowotworową komórek (21). Do aktywacji genu p53 dochodzi pod wpływem wielu różnych czynników, w tym promieniowania ultrafioletowego (UV), X, γ, hipoksji, zmiany temperatury i potencjału redoks, delecji nukleotydu, zmian w budowie czynników wzrostowych oraz mikrotubul. W przypadku uszkodzenia struktury Uszkodzenie DNA (np. (np. promieniowaniem X) X) Zahamowanie cyklu komórkowego p53 Zahamowanie cyklu komórkowego Naprawa DNA Brak możliwości naprawy DNA APOPTOZA Eliminacja komórek uszkodzonych i i potencjalnie kancerogennych Ryc. 2. Wpływ p53 na komórkowe mechanizmy eliminacji uszkodzeń DNA Fig. 2. The influence of p53 on cellular mechanisms of DNA damage elimination
5 Możliwe konsekwencje biologiczne terapii STI571 9 DNA, białko p53 zatrzymuje cykl komórkowy uniemożliwiając powielenie uszkodzonego fragmentu DNA do chwili jego usunięcia przez mechanizmy naprawcze. Gdy uszkodzenie jest zbyt duże, aby mogło być naprawione, białko p53 kieruje komórkę na tor zaprogramowanej śmierci (apoptozy) co prowadzi do jej eliminacji (22). Obecność mutacji genu p53 potwierdzono w dużym odsetku nowotworów, a ich występowanie koreluje zwykle ze złym rokowaniem. W przewlekłej białaczce szpikowej, w odróżnieniu od większości chorób nowotworowych, częstość mutacji genu kodującego p53 jest niska. W fazie przewlekłej choroby p53 pozostaje w postaci niezmutowanej u większości pacjentów. U 25 30% pacjentów w przełomie blastycznym potwierdzono utratę niektórych alleli genu p53 (13). Według aktualnych hipotez, regulacja białka p53 w komórce odbywa się na drodze szeregu mechanizmów. Jak dotąd poznano kilka sposobów regulacji komórkowego poziomu biała p53. Najważniejszym z nich jest interakcja z białkami wiążącymi p53 (głównie Mdm2) oraz fosforylacja p53. Mdm2 blokuje zdolność p53 do aktywacji genów związanych z procesami naprawy i apoptozy komórki. Mdm2 doprowadza także do degradacji p53 przez ubikwitynację. Katalizowane przez ATM (ataxia teleangiectasia mutated protein) (23) lub c-abl (24) doczepienie grup fosforanowych do Mdm2, utrudnia degradację cząsteczek p53 przez Mdm2. Na stężenie p53 w komórce mają także wpływ enzymy biorące udział w fosforylacji białka p53. Fosforylacja seryny w pozycji 20 zabezpiecza białko p53 przed degradacją lub inhibicją zależną od Mdm2. Chk 2 (kinaza punktu kontrolnego, checkpoint kinase) i Plk3 katalizują proces fosforylacji Ser20 w odpowiedzi na promieniowanie jonizujące oraz działanie wolnych rodników tlenowych. Promieniowanie UV indukuje fosforylację p53 z udziałem Chk1 lub JNK (25). Promieniowanie UV STI571 Promieniowanie jonizujące wolne rodniki tlenowe Aktywacja Chk1 Aktywacja Chk2 Fosforylacja Ser20 białka p53 aktywność p53 Ryc. 3. Wpływ STI571 na komórkowe mechanizmy regulacji ekspresji p53 Fig. 3. The influence of STI571 on cellular regulation of p53 expression
6 10 M. BARAŃSKA, K. LEWANDOWSKI U pacjentów leczonych STI571 w sytuacji stresu komórkowego dochodzi do zmniejszonej akumulacji p53 w komórkach przewlekłej białaczki szpikowej. Sprawna funkcjonalnie kinaza bcr-abl katalizuje fosforylację kinazy Chk1, co prowadzi do przyłączenia reszty fosforanowej do Ser20 białka p53 i zwiększenia poziom p53 w komórce w odpowiedzi na działanie czynników uszkadzających DNA. STI571 hamuje aktywność nie tylko kinazy tyrozynowej bcr-abl, ale również Chk1. Skutkuje to zmniejszeniem poziomu fosforylacji Ser20 białka p53, które to staje się bardziej podatne na hamujące działanie białka Mdm2 (13). WOLNE RODNIKI TLENOWE Ostatnio zwrócono uwagę na zwiększoną komórkową syntezę wolnych rodników tlenowych (ROS) w komórkach bcr-abl (+). Mechanizm tego zjawiska nie jest dotychczas poznany (26). Wolne rodniki tlenowe należą do typowych promotorów karcynogenezy. Ich obecność zaburza strukturę DNA protoonkogenu prowadząc do jego ekspresji oraz transformacji nowotworowej komórki. Wolne rodniki mogą także uszkadzać fosfolipidy błony komórkowej, receptory białkowe i kanały jonowe, co zwiększa szkodliwe oddziaływanie karcynogenów na poziomie komórki. Wydaje się, że w komórkach nowotworowych BCR-ABL (+) nadprodukcja ROS łącznie z niestabilnością genetyczną zwiększa ryzyko wystąpienia mutacji domen kinazy tyrozynowej bcr-abl (27). Czechowska i wsp. (20) udowodnili, że imatinib w stężeniu od 0,2-2muM powoduje uszkodzenia DNA w liniach komórkowych K562 i BV173 BCR-ABL (+). Podobnego efektu nie potwierdzono w odniesieniu do prawidłowych limfocytów. Uszkodzenie DNA indukowane przez STI571 powstaje prawdopodobnie na skutek modyfikacji zasad purynowych i pirymidynowych na drodze alkilacji lub utleniania z udziałem wolnych rodników tlenowych. Można więc przypuszczać, że działanie terapeutyczne STI571 polega nie tylko na hamowaniu aktywności kinazy tyrozynowej, ale również na bezpośrednim uszkodzeniu DNA komórek BCR-ABL dodatnich oraz upośledzeniu efektywności mechanizmów naprawczych DNA w komórkach. Jak dotąd nie udowodniono jednak związku pomiędzy indukowanym przez imatinib uszkodzeniem DNA a pojawianiem się mutacji punktowych domen kinazy tyrozynowej bcr-abl prowadzących do oporności na leczenie imatinibem. PODSUMOWANIE Mutacje punktowe domen kinazy bcr-abl są najczęstszą przyczyną rozwoju wtórnej oporności na leczenie STI571. Jak dotąd ich pojawianie się tłumaczono niestabilnością genetyczną komórek Ph-dodatnich prowadzącą do nagromadzenia dodatkowych aberracji cytogenetycznych w trakcie trwania choroby. Niepokój budzi jednak zwiększona częstość wykrywania klonalnych zaburzeń chromosomalnych u pacjentów, którzy
7 Możliwe konsekwencje biologiczne terapii STI w trakcie terapii imatinibem uzyskali całkowitą odpowiedź cytogenetyczną. Saudreau i wsp. (28) stwierdzili, że częstość pojawiania się dodatkowych aberracji cytogenetycznych u chorych leczonych imatinibem jest znamiennie wyższa niż u pacjentów otrzymujących inne rodzaje terapii. Zidentyfikowali także szereg dodatkowych aberracji cytogenetycznych w komórkach Ph-ujemnych u pacjentów leczonych STI571. Aberracje te dotyczyły zmiany ilości chromosomów (m.in. trisomia 8, monosomia 7, brak Y oraz monosomia 15), a także zaburzeń struktury chromosomów w postaci 4 typów translokacji i 7 rodzajów delecji: 3 del (20) (q11) 2 del (7) (q21q36), del (11q), del (7p). Znaczenie kliniczne występowania dodatkowych aberracji genetycznych u chorych z przewlekłą białaczką szpikową wymaga dalszych badań. Jak dotąd wykazano, że niektóre dodatkowe aberracje klonalne w komórkach Ph-ujemnych wykrywane są jedynie przejściowo, a ich obecność wydaje się nie wpływać w sposób znaczący na przebieg choroby. Wiadomo jednak także, że pacjenci, u których potwierdzono obecność klonów komórkowych Ph- oraz +8 lub 7/7q-, zwykle szybko ujawniają objawy progresji choroby. Dotychczas jednoznacznie nie potwierdzono mutagennego działania imatinibu na komórki hematopoetyczne. Relatywnie duża częstość pojawiania się nowych aberracji cytogenetycznych w trakcie leczenia imatinibem skłania jednak do bardziej wnikliwej analizy mechanizmów działania leku. Ingerencja STI571 w proces akumulacji białka p53 w komórce może być przykładem niekorzystnego oddziaływania imatinibu na aktywność procesów naprawczych warunkujących stabilność genomu. Z tego powodu ocena znaczenia klinicznego tego zjawiska wymaga dalszych badań. PIŚMIENNIECTWO 1. Mauro JM, DrukerBJ. Chronic myelogenous leukemia. Curr Opin Oncol 2001; 13: Perrotti D, Calabretta B. Translational regulation by the p210 BCR/ABL oncoprotein. Oncogene 2004; 23: Wetzler M, Talpaz M, Van Etten RA, Hirsh-Ginsberg C, Beran M, Kurzrock R. Subcellular localization of Bcr, Abl and Bcr-Abl proteins in normal and leukemic cells and correlation of expression with myeloid differentiation. J Clin Invest 1993; 92: Dierov J, Dierova R, Carroll M. BCR/ABL translocates to the nucleus and disrupts an ATR dependent intra-s phase checkpoint. Cancer Cell 2004; 5: Costanzo V, Shechter D, Lupardus PJ, Cimprich KA, Gottesman M, Gautier J. An ATR- and Cdc7-dependent DNA damage check-point that inhibits initiation of DNA replication. Mol Cell 2003; 11: Krskova-Honzatkova L, Cermak J, Sajdova J, Stary J, Sedlacek P, Sieglova Z. Microsatellite instability in hematological malignancies. Leuk Lymphoma 2002; 43(10): Stembalska-Kozłowska A, Śmigiel R, Schlade-Bartusiak K, Duś D, Sąsiadek M. Niestabilność genetyczna w nowotworach.ii. Niestabilność mikrosatelitarna i utrata heterozygotyczności. Post Biol Kom 2003; 30: Dworakowska D. Rola białka p53, prb, P21WAF1/CIP1, PCNA, mdm2 oraz cykliny D1 w regulacji cyklu komórkowego oraz apoptozy. OP 2005; 8/4:
8 12 M. BARAŃSKA, K. LEWANDOWSKI 9. Guinn BA, Mills KI. p53 mutations, methylation and genomic instability in the progression of chronic myeloid leukaemia. Leuk Lymphoma 1997; 26(3 4): Rachmilewitz EA. The role of methylation in CML. Przegl Lek. 2000; 57 Suppl 1: Deutsch E, Jarrousse S, Buet D, Dugray A, Bonnet ML, Vozenin-Brotons MC, Guilhot F, Turhan AG, Feunteun J, Bourhis J. Down-regulation of BRCA1 in BCR-ABL-expressing hematopoietic cells. Blood 2003; 101(11): Deutsch E, Dugray A, AbdulKarim B, Marangoni E, Maggiorella L, Vaganay S, M Kacher R et al. BCR-ABL down-regulates the DNA repair protein DNA-PKcs. Blood 2001; 97(7): Goldberg Z, Levav Y, Krichevsky S, Fibach E, Haupt Y. Treatment of chronic myeloid leukemia cells with imatinib (STI571) impairs p53 accumulation in response to DNA damage. Cell Cycle. 2004; 3(9): Mauro MJ, Druker BJ. STI571: targeting BCR-ABL as therapy for CML. The Oncologist 2001; 6: Deininger MWN, O Brien SG, Ford JM, Druker BJ. Practical management of patients with chronic myeloid leukemia receiving imatinib. J Clin Oncol 2003; 8: Shah NP, Nicoli JM, Nagar B et al. Multiple BCR-ABL kinase domain mutations confer polyclonal resistance to the tyrosine kinase inhibitor imatinib (STI571) In chronic phase and blast crisis chronic myeloid leukemia. Cancer Cell 2002; 2: Von Bubnoff N, Schneller F, Peschel C, Duyster J. BCR-ABL gene mutations in relation to clinical resistance of Philadelphia-chromosome-positive leukaemia to STI571: a prospective study. Lancet 2002; 359: Deininger M, Buchdunger E, Druker BJ. The development of imatinib as a therapeutic agent for chronic myeloid leukemia. Blood 2005; 105: Roche-Lestienne C, Soenen-Cornu V, Grardel-Duflos N, Laï JL, Philippe N, Facon T, Fenaux P, Preudhomme C. Several types of mutations of the Abl gene can be found in chronic myeloid leukemia patients resistant to STI571, and they can pre-exist to the onset of treatment. Blood 2002, 100: Czechowska A, Poplawski T, Drzewoski J, Blasiak J. Imatinib (STI571) induces DNA damage in BCR/ABL-expressing leukemic cells but not in normal lymphocytes. Chem Biol Interact. 2005; 152(2-3): Attardi LD, Jacks T. The role of p53 in tumour suppression: lessons from mouse models. Cell Mol Life Sci 1999; 55: Lotem J, Peled-kamar M, Groner Y, Sachs L. Cellular oxidative stress and the control of apoptosis by wild-type p53, cytotoxic compounds, and cytokines. Proc Natl Acad Sci USA. 1996; 93: Maya R, Balass M, Kim ST, Shkedy D, Leal JF, Shifman O et al. ATM-dependent phosphorylation of Mdm2 on serine 395: role in p53 activation by DNA damage. Genes Dev 2001; 15: Goldberg Z, Vogt Sionow R, Berger M, Zwang Y, Perets R, Van Etten RA et al. Tyrosine phosphorylation of Mdm2 by c-abl: implications for p53 regulation. Embo J 2002; 21: Shieh SY, Ahn J, Tamai K, Taya Y, Prives C. The human homologs of checkpoint kinases Chk1 and Cds (Chk2) phosphorylate p53 at multiple DNA damage-inducible sites. Genes Dev 2000; 14: Sattler M, Verma S, Shrikhandr G, Byrne CH, Pride YB, Winkler T, Greenfield EA, Salgia R, Griffin JD. The BCR/ABL tyrosine kinase induces production of reactive oxygen species in hematopoietic cells. J Biol Chem 2000; 275: Koptyra M, Falinski R, Nowicki MO, Stoklosa T, Majsterek I, Nieborowska-Skorska M, Blasiak J, Skorski T. BCR/ABL kinase induces self-mutagenesis via reactive oxygen species to encode imatinib resistance. Blood. 2006; 108(1):
9 Możliwe konsekwencje biologiczne terapii STI Saudreau V, Terre C, Gervais C, Mozziconacci MJ, Dastugue N, Talmant P, Auger N et al. Follow-up of 52 patients with clonal chromosomal abnormalities in Philadelphia negative (Ph-) celles during Gleevec treatment of chronic myeloid leukemia (CML). Hematology J 2005; 90(s2): 44. Praca wpłynęła do Redakcji r. i została zakwalifikowana do druku r. Adres Autorów: lek. med. Marta Barańska prof. AM dr hab. med. Krzysztof Lewandowski Katedra i Klinika Hematologii i Chorób Rozrostowych Układu Krwiotwórczego, Akademii Medycznej w Poznaniu Poznań ul. Szamarzewskiego 84 tel krzysztof.lewandowski@sk1.am.poznan.pl
CHOROBY NOWOTWOROWE. Twór składający się z patologicznych komórek
CHOROBY NOWOTWOROWE Twór składający się z patologicznych komórek Powstały w wyniku wielostopniowej przemiany zwanej onkogenezą lub karcinogenezą Morfologicznie ma strukturę zbliżoną do tkanki prawidłowej,
Bardziej szczegółowoPraktyczne stosowanie terapii celowanej w hematologii aktualne problemy
Prof. Andrzej Hellmann Katedra i Klinika Hematologii i Transplantologii Gdański Uniwersytet Medyczny Praktyczne stosowanie terapii celowanej w hematologii aktualne problemy Seminarium Edukacyjne Innowacje
Bardziej szczegółowoPRZEWLEKŁĄ BIAŁACZKĘ SZPIKOWĄ I OSTRĄ BIAŁACZKĘ SZPIKOWĄ
www.oncoindex.org SUBSTANCJE CZYNNE W LECZENIU: Białaczka szpikowa OBEJMUJE PRZEWLEKŁĄ BIAŁACZKĘ SZPIKOWĄ I OSTRĄ BIAŁACZKĘ SZPIKOWĄ Dasatinib Dasatinib jest wskazany do leczenia dorosłych pacjentów z:
Bardziej szczegółowoLECZENIE CHORYCH NA PRZEWLEKŁĄ BIAŁACZKĘ SZPIKOWĄ (ICD-10 C 92.1)
Załącznik B.14. LECZENIE CHORYCH NA PRZEWLEKŁĄ BIAŁACZKĘ SZPIKOWĄ (ICD-10 C 92.1) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie przewlekłej białaczki szpikowej dazatynibem 1.1. Kryteria kwalifikacji 1) przewlekła białaczka
Bardziej szczegółowoLECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ (ICD-10 C 92.1)
Załącznik B.14. LECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ (ICD-10 C 92.1) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie przewlekłej białaczki szpikowej dazatynibem 1.1. Kryteria kwalifikacji 1) przewlekła białaczka szpikowa
Bardziej szczegółowowolna od leczenia? (TFR ang. Treatment Free Remission)
Czy można bezpiecznie przerwać leczenie przewlekłej białaczki szpikowej Czym jest remisja wolna od leczenia (TFR ang. Treatment Free Remission) KILKA INFORMACJI NA POCZąTEK... Remisja wolna od leczenia
Bardziej szczegółowoLECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ (ICD-10 C 92.1)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 624 Poz. 71 Załącznik B.14. LECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ (ICD-10 C 92.1) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie przewlekłej białaczki szpikowej dazatynibem 1.1. Kryteria
Bardziej szczegółowoWczesna odpowiedź molekularna jako kryterium optymalnej odpowiedzi na leczenie przewlekłej białaczki szpikowej inhibitorami kinaz tyrozynowych
Wczesna odpowiedź molekularna jako kryterium optymalnej odpowiedzi na leczenie przewlekłej białaczki szpikowej inhibitorami kinaz tyrozynowych Early molecular response as a criterion of optimal response
Bardziej szczegółowoSkładniki diety a stabilność struktury DNA
Składniki diety a stabilność struktury DNA 1 DNA jedyna makrocząsteczka, której synteza jest ściśle kontrolowana, a powstałe błędy są naprawiane DNA jedyna makrocząsteczka naprawiana in vivo Replikacja
Bardziej szczegółowoLeczenie pierwszego rzutu przewlekłej białaczki szpikowej inhibitorami kinazy tyrozynowej II generacji; droga do wyleczenia?
PRACA POGLĄDOWA Hematologia 2011, tom 2, nr 3, 215 219 Copyright 2011 Via Medica ISSN 2081 0768 Leczenie pierwszego rzutu przewlekłej białaczki szpikowej inhibitorami kinazy tyrozynowej II generacji; droga
Bardziej szczegółowoRecenzja rozprawy doktorskiej mgr inż. Artura Zajkowicza
dr hab. Beata Schlichtholz Gdańsk, 20 października 2015 r. Katedra i Zakład Biochemii Gdański Uniwersytet Medyczny ul. Dębinki 1 80-211 Gdańsk Recenzja rozprawy doktorskiej mgr inż. Artura Zajkowicza pt.
Bardziej szczegółowoLECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ (ICD-10 C 92.1)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 618 Poz. 51 Załącznik B.14. LECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ (ICD-10 C 92.1) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie przewlekłej białaczki szpikowej dazatynibem 1.1. Kryteria
Bardziej szczegółowoCzy możliwa jest dalsza poprawa wyników leczenia pierwszego wyboru przewlekłej białaczki szpikowej w fazie przewlekłej?
PRACA POGLĄDOWA Hematologia 2013, tom 4, nr 1, 1 6 Copyright 2013 Via Medica ISSN 2081 0768 Czy możliwa jest dalsza poprawa wyników leczenia pierwszego wyboru przewlekłej białaczki szpikowej w fazie przewlekłej?
Bardziej szczegółowoPersonalizacja leczenia w hematoonkologii dziecięcej
MedTrends 2016 Europejskie Forum Nowoczesnej Ochrony Zdrowia Zabrze, 18-19 marca 2016 r. Personalizacja leczenia w hematoonkologii dziecięcej Prof. dr hab. n. med. Tomasz Szczepański Katedra i Klinika
Bardziej szczegółowoBiałaczka limfatyczna
www.oncoindex.org SUBSTANCJE CZYNNE W LECZENIU: Białaczka limfatyczna OBEJMUJE PRZEWLEKŁĄ BIAŁACZKĘ LIMFOCYTOWĄ (PBL) I OSTRĄ BIAŁACZKĘ LIMFOBLASTYCZNĄ (ALL) Clofarabine Leczenie ostrej białaczki limfoblastycznej
Bardziej szczegółowoOPIS PRZYPADKU. Krzysztof Lewandowski, Anna Wache
OPIS PRZYPADKU Hematologia 2010, tom 1, nr 3, 261 266 Copyright 2010 Via Medica ISSN 2081 0768 Zjawisko presji selekcyjnej przy stosowaniu inhibitorów kinazy tyrozynowej BCR-ABL1 u chorych na przewlekłą
Bardziej szczegółowoWykład 13. Regulacja cyklu komórkowego w odpowiedzi na uszkodzenia DNA. Mechanizmy powstawania nowotworów
Wykład 13 Regulacja cyklu komórkowego w odpowiedzi na uszkodzenia DNA Mechanizmy powstawania nowotworów Uszkodzenie DNA Wykrycie uszkodzenia Naprawa DNA Zatrzymanie cyklu kom. Apoptoza Źródła uszkodzeń
Bardziej szczegółowoRozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane. Genetyczne podłoże nowotworzenia
Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Genetyczne podłoże nowotworzenia Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Połączenia komórek
Bardziej szczegółowoSuperior efficacy of nilotinib vs imatinib in patients with chronic myeloid leukemia in chronic phase. ENESTnd and ENESTcmr current results analysis
Większa skuteczność nilotynibu niż imatynibu w leczeniu przewlekłej białaczki szpikowej w fazie przewlekłej. Analiza aktualnych wyników badania ENESTnd i ENESTcmr Superior efficacy of nilotinib vs imatinib
Bardziej szczegółowoPiotr Potemski. Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Szpital im. M. Kopernika w Łodzi
Piotr Potemski Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Szpital im. M. Kopernika w Łodzi VI Letnia Akademia Onkologiczna dla Dziennikarzy, Warszawa, 10-12.08.2016 1 Lepiej skazać stu niewinnych ludzi, niż jednego
Bardziej szczegółowoICD-10 C 92.1 przewlekła białaczka szpikowa Dziedzina medycyny: hematologia lub onkologia i hematologia dziecięca
Nazwa programu: Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2008 załącznik nr 8 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL Prezesa NFZ z dnia 19 czerwca 2008 r. LECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ ICD-10 C 92.1 przewlekła
Bardziej szczegółowoDr hab. n. med. Paweł Blecharz
BRCA1 zależny rak piersi i jajnika odmienności diagnostyczne i kliniczne (BRCA1 dependent breast and ovarian cancer clinical and diagnostic diversities) Paweł Blecharz Dr hab. n. med. Paweł Blecharz Dr
Bardziej szczegółowoAktywność fosfatazy alkalicznej w neutrofilach u pacjentów z przewlekłą białaczką szpikową
Aktywność fosfatazy alkalicznej w neutrofilach u pacjentów z przewlekłą białaczką szpikową Radosław Charkiewicz praca magisterska Zakład Diagnostyki Hematologicznej Uniwersytet Medyczny w Białymstoku Przewlekła
Bardziej szczegółowoOcena ekspresji genu ABCG2 i białka oporności raka piersi (BCRP) jako potencjalnych czynników prognostycznych w raku jelita grubego
Aleksandra Sałagacka Ocena ekspresji genu ABCG2 i białka oporności raka piersi (BCRP) jako potencjalnych czynników prognostycznych w raku jelita grubego Pracownia Biologii Molekularnej i Farmakogenomiki
Bardziej szczegółowoLeki immunomodulujące-przełom w leczeniu nowotworów hematologicznych
Leki immunomodulujące-przełom w leczeniu nowotworów hematologicznych Jadwiga Dwilewicz-Trojaczek Katedra i Klinika Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych Warszawski Uniwersytet Medyczny Warszawa
Bardziej szczegółowoICD-10 C 92.1 przewlekła białaczka szpikowa Dziedzina medycyny: hematologia lub onkologia i hematologia dziecięca
Załącznik nr 8 do Zarządzenia Nr 41/2009 Prezesa NFZ z dnia 15 września 2009 roku Nazwa programu: LECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ ICD-10 C 92.1 przewlekła białaczka szpikowa Dziedzina medycyny:
Bardziej szczegółowoICD-10 C 92.1 przewlekła białaczka szpikowa Dziedzina medycyny: hematologia lub onkologia i hematologia dziecięca
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 r. Nazwa programu: LECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ ICD-10 C 92.1 przewlekła białaczka szpikowa Dziedzina medycyny:
Bardziej szczegółowoDr n. med. Magdalena Zawada
Dr n. med. Magdalena Zawada Szpital Uniwersytecki w Krakowie Zakład Diagnostyki Hematologicznej 04.09.2017 Nowotwory układu krwiotwórczego według klasyfikacji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) 1. Nowotwory
Bardziej szczegółowoLECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ (ICD-10 C 92.1)
Załącznik B.14. LECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ (ICD-10 C 92.1) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie przewlekłej białaczki szpikowej u dorosłych imatinibem 1.1 Kryteria kwalifikacji Świadczeniobiorcy
Bardziej szczegółowoPrzewlekła białaczka limfocytowa
Przewlekła białaczka limfocytowa Ewa Lech-Marańda Klinika Hematologii Instytutu Hematologii i Transfuzjologii Klinika Hematologii i Transfuzjologii CMKP Przewlekła białaczka limfocytowa (CLL) Początek
Bardziej szczegółowoObecne standardy postępowania w przewlekłej białaczce szpikowej
PRACA POGLĄDOWA Review Article Acta Haematologica Polonica 2010, 41, Nr 3, str. 403 407 ANDRZEJ HELLMANN Obecne standardy postępowania w przewlekłej białaczce szpikowej Current standards of management
Bardziej szczegółowopaździernika 2013: Elementarz biologii molekularnej. Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II
10 października 2013: Elementarz biologii molekularnej www.bioalgorithms.info Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II Komórka: strukturalna i funkcjonalne jednostka organizmu żywego Jądro komórkowe: chroniona
Bardziej szczegółowoWYBRANE SKŁADNIKI POKARMOWE A GENY
WYBRANE SKŁADNIKI POKARMOWE A GENY d r i n ż. Magdalena Górnicka Zakład Oceny Żywienia Katedra Żywienia Człowieka WitaminyA, E i C oraz karotenoidy Selen Flawonoidy AKRYLOAMID Powstaje podczas przetwarzania
Bardziej szczegółowoCzynniki genetyczne sprzyjające rozwojowi otyłości
Czynniki genetyczne sprzyjające rozwojowi otyłości OTYŁOŚĆ Choroba charakteryzująca się zwiększeniem masy ciała ponad przyjętą normę Wzrost efektywności terapii Czynniki psychologiczne Czynniki środowiskowe
Bardziej szczegółowoCzy warto wykonywać badania cytogenetyczne i molekularne w szpiczaku mnogim?
Czy warto wykonywać badania cytogenetyczne i molekularne w szpiczaku mnogim? Jan Maciej Zaucha Gdański Uniwersytet Medyczny Gdyńskie Centrum Onkologii Kraków 19.04.2010 TAK WARTO Dziękuje za uwagę! Rola
Bardziej szczegółowoSkuteczne leczenie nilotynibem chorej na przewlekłą białaczkę szpikową z wtórną opornością na imatynib
OPIS PRZYPADKU Hematologia 2013, tom 4, supl. B, 7 11 Copyright 2013 Via Medica ISSN 2081 0768 Skuteczne leczenie nilotynibem chorej na przewlekłą białaczkę szpikową z wtórną opornością na imatynib Successful
Bardziej szczegółowoTerapeutyczne Programy Zdrowotne 2009 Leczenie nowotworów podścieliska przewodu pokarmowego (GIST) Załącznik nr 9
Załącznik nr 9 Nazwa programu: do Zarządzenia Nr 41/2009 Prezesa NFZ z dnia 15 września 2009 roku LECZENIE NOWOTWORÓW PODŚCIELISKA PRZEWODU POKARMOWEGO (GIST) ICD 10 grupa rozpoznań obejmująca nowotwory
Bardziej szczegółowoWłaściwości szlaku sygnalizacyjnego białka p53 ujawnione podczas analizy skutków traktowania komórek rezweratrolem.
Właściwości szlaku sygnalizacyjnego białka p53 ujawnione podczas analizy skutków traktowania komórek rezweratrolem. Streszczenie Ogólnym celem niniejszej pracy było lepsze zrozumienie funkcjonowania szlaku
Bardziej szczegółowoTerapeutyczne Programy Zdrowotne 2012 Leczenie nowotworów podścieliska przewodu pokarmowego (GIST) Załącznik nr 8
Załącznik nr 8 Nazwa programu: do Zarządzenia 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku LECZENIE NOWOTWORÓW PODŚCIELISKA PRZEWODU POKARMOWEGO (GIST) ICD 10 grupa rozpoznań obejmująca nowotwory
Bardziej szczegółowoMutacje onkogenu BCR-ABL u chorych z CML leczonych imatynibem: ocena związku z kliniczną, cytogenetyczną i molekularną progresją choroby
PRACA ORYGINALNA Original Article Acta Haematologica Polonica 2009, 40, Nr 3, str. 645 658 MARTA BARAŃSKA, KRZYSZTOF LEWANDOWSKI, MICHAŁ GNIOT, MARIA LEWANDOWSKA, MIECZYSŁAW KOMARNICKI Mutacje onkogenu
Bardziej szczegółowoDr. habil. Anna Salek International Bio-Consulting 1 Germany
1 2 3 Drożdże są najprostszymi Eukariontami 4 Eucaryota Procaryota 5 6 Informacja genetyczna dla każdej komórki drożdży jest identyczna A zatem każda komórka koduje w DNA wszystkie swoje substancje 7 Przy
Bardziej szczegółowoOcena immunologiczna i genetyczna białaczkowych komórek macierzystych
Karolina Klara Radomska Ocena immunologiczna i genetyczna białaczkowych komórek macierzystych Streszczenie Wstęp Ostre białaczki szpikowe (Acute Myeloid Leukemia, AML) to grupa nowotworów mieloidalnych,
Bardziej szczegółowoDo moich badań wybrałam przede wszystkim linię kostniakomięsaka 143B ze względu na jej wysoki potencjał przerzutowania. Do wykonania pracy
Streszczenie Choroby nowotworowe stanowią bardzo ważny problem zdrowotny na świecie. Dlatego, medycyna dąży do znalezienia nowych skutecznych leków, ale również rozwiązań do walki z nowotworami. Głównym
Bardziej szczegółowoLECZENIE CHORYCH NA OSTRĄ BIAŁACZKĘ LIMFOBLASTYCZNĄ (ICD-10 C91.0)
Załącznik B.65. LECZENIE CHORYCH NA OSTRĄ BIAŁACZKĘ LIMFOBLASTYCZNĄ (ICD-10 C91.0) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji do leczenia dazatynibem ostrej białaczki limfoblastycznej z obecnością chromosomu
Bardziej szczegółowoThe Role of Maf1 Protein in trna Processing and Stabilization / Rola białka Maf1 w dojrzewaniu i kontroli stabilności trna
Streszczenie rozprawy doktorskiej pt. The Role of Maf1 Protein in trna Processing and Stabilization / Rola białka Maf1 w dojrzewaniu i kontroli stabilności trna mgr Tomasz Turowski, promotor prof. dr hab.
Bardziej szczegółowoIL-4, IL-10, IL-17) oraz czynników transkrypcyjnych (T-bet, GATA3, E4BP4, RORγt, FoxP3) wyodrębniono subpopulacje: inkt1 (T-bet + IFN-γ + ), inkt2
Streszczenie Mimo dotychczasowych postępów współczesnej terapii, przewlekła białaczka limfocytowa (PBL) nadal pozostaje chorobą nieuleczalną. Kluczem do znalezienia skutecznych rozwiązań terapeutycznych
Bardziej szczegółowoLECZENIE SZPICZAKA PLAZMATYCZNO KOMÓRKOWEGO (PLAZMOCYTOWEGO) (ICD-10 C 90)
Załącznik B.13. LECZENIE SZPICZAKA PLAZMATYCZNO KOMÓRKOWEGO (PLAZMOCYTOWEGO) (ICD-10 C 90) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji do leczenia bortezomibem 1.1 Leczenie bortezomibem nowo zdiagnozowanych
Bardziej szczegółowoZespoły mielodysplastyczne
Zespoły mielodysplastyczne J A D W I G A D W I L E W I C Z - T R O J A C Z E K K L I N I K A H E M ATO LO G I I, O N KO LO G I I I C H O R Ó B W E W N Ę T R Z N YC H WA R S Z AW S K I U N I W E R S Y T
Bardziej szczegółowoAnna Markowska Klinika Perinatologii i Chorób Kobiecych
Anna Markowska Klinika Perinatologii i Chorób Kobiecych Epidemiologia zachorowalności na raka endometrium Na świecie W Polsce 2008 >288.000 4820 2012 >319.000 5426 Globocan 2012 Krajowy Rejestr Nowotworów
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
- - - - - Wczesna odpowiedź molekularna jako kryterium optymalnej odpowiedzi na leczenie przewlekłej białaczki szpikowej inhibitorami kinaz tyrozynowych Early molecular response as a criterion of optimal
Bardziej szczegółowoCo to jest transkryptom? A. Świercz ANALIZA DANYCH WYSOKOPRZEPUSTOWYCH 2
ALEKSANDRA ŚWIERCZ Co to jest transkryptom? A. Świercz ANALIZA DANYCH WYSOKOPRZEPUSTOWYCH 2 Ekspresja genów http://genome.wellcome.ac.uk/doc_wtd020757.html A. Świercz ANALIZA DANYCH WYSOKOPRZEPUSTOWYCH
Bardziej szczegółowoTERAPIA GENOWA. dr Marta Żebrowska
TERAPIA GENOWA dr Marta Żebrowska Pracownia Diagnostyki Molekularnej i Farmakogenomiki, Zakładu Biochemii Farmaceutycznej, Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Źródło zdjęcia: httpblog.ebdna.plindex.phpjednoznajwiekszychzagrozenludzkosciwciazniepokonane
Bardziej szczegółowostarszych na półkuli zachodniej. Typową cechą choroby jest heterogenny przebieg
STRESZCZENIE Przewlekła białaczka limfocytowa (PBL) jest najczęstszą białaczką ludzi starszych na półkuli zachodniej. Typową cechą choroby jest heterogenny przebieg kliniczny, zróżnicowane rokowanie. Etiologia
Bardziej szczegółowoMgr Dorota Przybylska
Mgr Dorota Przybylska Dziedzina: nauki biologiczne Dyscyplina: biochemia Wszczęcie: 11.12.2015 Temat: Rola oksydazy NADPH 4 oraz szlaku odpowiedzi na uszkodzenia DNA w starzeniu ludzkich komórek mięśni
Bardziej szczegółowoPrzewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne
Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne Marta Sobas Nowotwory mieloproliferacyjne Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Dojrzałe komórki Dysplazja Blasty Transformacja do ostrej białaczki
Bardziej szczegółowoPatogeneza przewlekłej białaczki szpikowej od genu do terapii celowanej
PRACA POGLĄDOWA Hematologia 2010, tom 1, nr 3, 195 218 Copyright 2010 Via Medica ISSN 2081 0768 Patogeneza przewlekłej białaczki szpikowej od genu do terapii celowanej Pathogenesis of chronic myeloid leukemia
Bardziej szczegółowoAntyoksydanty pokarmowe a korzyści zdrowotne. dr hab. Agata Wawrzyniak, prof. SGGW Katedra Żywienia Człowieka SGGW
Antyoksydanty pokarmowe a korzyści zdrowotne dr hab. Agata Wawrzyniak, prof. SGGW Katedra Żywienia Człowieka SGGW Warszawa, dn. 14.12.2016 wolne rodniki uszkodzone cząsteczki chemiczne w postaci wysoce
Bardziej szczegółowoprof. Joanna Chorostowska-Wynimko Zakład Genetyki i Immunologii Klinicznej Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie
prof. Joanna Chorostowska-Wynimko Zakład Genetyki i Immunologii Klinicznej Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie Sekwencyjność występowania zaburzeń molekularnych w niedrobnokomórkowym raku płuca
Bardziej szczegółowoDane mikromacierzowe. Mateusz Markowicz Marta Stańska
Dane mikromacierzowe Mateusz Markowicz Marta Stańska Mikromacierz Mikromacierz DNA (ang. DNA microarray) to szklana lub plastikowa płytka (o maksymalnych wymiarach 2,5 cm x 7,5 cm) z naniesionymi w regularnych
Bardziej szczegółowoDr hab.n.med. Małgorzata Krawczyk-Kuliś Katowice, 29.09.2015. Recenzja. rozprawy doktorskiej Lekarza Pawła Jarosza
Dr hab.n.med. Małgorzata Krawczyk-Kuliś Katowice, 29.09.2015 Katedra i Klinika Hematologii i Transplantacji Szpiku Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach ul. Dąbrowskiego 25 40-032 Katowice Recenzja
Bardziej szczegółowoTHE UNFOLDED PROTEIN RESPONSE
THE UNFOLDED PROTEIN RESPONSE Anna Czarnecka Źródło: Intercellular signaling from the endoplasmatic reticulum to the nucleus: the unfolded protein response in yeast and mammals Ch. Patil & P. Walter The
Bardziej szczegółowoBadania osobniczej promieniowrażliwości pacjentów poddawanych radioterapii. Andrzej Wójcik
Badania osobniczej promieniowrażliwości pacjentów poddawanych radioterapii Andrzej Wójcik Zakład Radiobiologii i Immunologii Instytut Biologii Akademia Świętokrzyska Świętokrzyskie Centrum Onkologii Fig.
Bardziej szczegółowoDr hab. Anna Bębenek Warszawa,
Dr hab. Anna Bębenek Warszawa, 14.01. 2018 Instytut Biochemii i Biofizyki PAN Ul. Pawińskiego 5a 02-106 Warszawa Recenzja pracy doktorskiej Pana mgr Michała Płachty Pod Tytułem Regulacja funkcjonowania
Bardziej szczegółowoImatinib w leczeniu przewlekłej białaczki szpikowej. Imatinib in the Treatment of Chronic Myeloid Leukemia
PRACE ORYGINALNE Adv Clin Exp Med 2004, 13, 6, 909 913 ISSN 1230 025X TOMASZ WRÓBEL 1, GRZEGORZ MAZUR 1, EWA MĘDRAŚ 1, KATARZYNA KAZANOWSKA 2, JUSTYNA NOSOL 1, DARIUSZ WOŁOWIEC 1, KAZIMIERZ KULICZKOWSKI
Bardziej szczegółowoCzym jest medycyna personalizowana w kontekście wyzwań nowoczesnej onkologii?
Czym jest medycyna personalizowana w kontekście wyzwań nowoczesnej onkologii? Wykorzystanie nowych technik molekularnych w badaniach nad genetycznymi i epigenetycznymi mechanizmami transformacji nowotworowej
Bardziej szczegółowoUniwersytet Łódzki, Instytut Biochemii
Życie jest procesem chemicznym. Jego podstawą są dwa rodzaje cząsteczek kwasy nukleinowe, jako nośniki informacji oraz białka, które tę informację wyrażają w postaci struktury i funkcji komórek. Arthur
Bardziej szczegółowoActa Haematologica Polonica 2011, 42, Nr 2, str ALEKSANDER B. SKOTNICKI, TOMASZ SACHA, KAJETANA FORYCIARZ
PRACA POGLĄDOWA Review Article Acta Haematologica Polonica 2011, 42, Nr 2, str.141 152 ALEKSANDER B. SKOTNICKI, TOMASZ SACHA, KAJETANA FORYCIARZ Inhibitory kinaz tyrozynowych drugiej generacji w leczeniu
Bardziej szczegółowolek. Jacek Krzanowski
lek. Jacek Krzanowski "Analiza ekspresji wybranych mikrorna w dziecięcej ostrej białaczce limfoblastycznej z komórek B (B-ALL) z obecnością mikrodelecji genów dla czynników transkrypcyjnych" Streszczenie
Bardziej szczegółowoRak gruczołu krokowego - znaczący postęp czy niespełnione nadzieje?
Rak gruczołu krokowego - znaczący postęp czy niespełnione nadzieje? Elżbieta Senkus-Konefka Klinika Onkologii i Radioterapii Gdański Uniwersytet Medyczny Gdzie jesteśmy??? http://eco.iarc.fr/eucan Dokąd
Bardziej szczegółowoLECZENIE KOBIET Z ROZSIANYM, HORMONOZALEŻNYM, HER2 UJEMNYM RAKIEM PIERSI. Maria Litwiniuk Warszawa 28 maja 2019
LECZENIE KOBIET Z ROZSIANYM, HORMONOZALEŻNYM, HER2 UJEMNYM RAKIEM PIERSI Maria Litwiniuk Warszawa 28 maja 2019 Konflikt interesów Wykłady sponsorowane dla firm: Teva, AstraZeneca, Pfizer, Roche Sponorowanie
Bardziej szczegółowoEozynofilia w chorobach reumatycznych i chorobach krwi. Stanowisko hematologa
Eozynofilia w chorobach reumatycznych i chorobach krwi. Stanowisko hematologa Wiesław Wiktor Jędrzejczak Katedra i Klinika Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych WUM, Warszawa Zapomnijcie o procentach!
Bardziej szczegółowoRak jajnika. Prof. Mariusz Bidziński. Klinika Ginekologii Onkologicznej
Rak jajnika Prof. Mariusz Bidziński Klinika Ginekologii Onkologicznej Współpraca z firmami: Roche, Astra Zeneca, MSD, Olympus Mutacje w genach BRCA1 i BRCA2 Materiały edukacyjne Astra Zeneca Mutacje w
Bardziej szczegółowoPromotor: prof. dr hab. Katarzyna Bogunia-Kubik Promotor pomocniczy: dr inż. Agnieszka Chrobak
INSTYTUT IMMUNOLOGII I TERAPII DOŚWIADCZALNEJ IM. LUDWIKA HIRSZFELDA WE WROCŁAWIU POLSKA AKADEMIA NAUK mgr Milena Iwaszko Rola polimorfizmu receptorów z rodziny CD94/NKG2 oraz cząsteczki HLA-E w patogenezie
Bardziej szczegółowoDiagnostyka molekularna umożliwia terapie spersonalizowane. Janusz A. Siedlecki
Diagnostyka molekularna umożliwia terapie spersonalizowane. Janusz A. Siedlecki Centrum Onkologii-Instytut, Warszawa 2015 Rozwój Rozwój medycyny i nauk podstawowych w ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat
Bardziej szczegółowoINICJACJA ELONGACJA TERMINACJA
INICJACJA ELONGACJA TERMINACJA 2007 by National Academy of Sciences Kornberg R D PNAS 2007;104:12955-12961 Struktura chromatyny pozwala na różny sposób odczytania informacji zawartej w DNA. Możliwe staje
Bardziej szczegółowoPOSTĘPY W LECZENIU PBL
POSTĘPY W LECZENIU PBL Klinika Chorób Wewnętrznych i Hematologii Wojskowy Instytut Medyczny Prof. dr hab. med. Piotr Rzepecki Terapia przełomowa Pojęcie terapii przełomowych w hematoonkologii zostało wprowadzone
Bardziej szczegółowoTerapia przewlekłej białaczki szpikowej teraźniejszość i wyzwania na przyszłość
249 Terapia przewlekłej białaczki szpikowej teraźniejszość i wyzwania na przyszłość Treatment of chronic myelogenous leukemia current status and future prospects Eliza Głodkowska-Mrówka, Tomasz Stokłosa
Bardziej szczegółowoBadanie mutacji kinazy tyrozynowej BCR-ABL w przewlekłej białaczce szpikowej
PRACA POGLĄDOWA Review Article Acta Haematologica Polonica 2009, 40, Nr 2, str. 199 208 KRZYSZTOF LEWANDOWSKI Badanie mutacji kinazy tyrozynowej BCR-ABL w przewlekłej białaczce szpikowej Mutation study
Bardziej szczegółowoRadiobiologia. Dawki promieniowania. Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią. Jonizacja. Wzbudzanie
Radiobiologia Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią Podczas przechodzenia promieniowania jonizującego przez warstwy ośrodka pochłaniającego jego energia zostaje zaabsorbowana Jonizacja W
Bardziej szczegółowoProfilaktyka i leczenie czerniaka. Dr n. med. Jacek Calik
Profilaktyka i leczenie czerniaka Dr n. med. Jacek Calik Czerniaki Czerniaki są grupą nowotworów o bardzo zróżnicowanej biologii, przebiegu i rokowaniu. Nowotwory wywodzące się z melanocytów. Pochodzenie
Bardziej szczegółowowykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki
Genetyka ogólna wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii andw@ibb.waw.pl http://arete.ibb.waw.pl/private/genetyka/ Ekspresja genów jest regulowana
Bardziej szczegółowoBiologiczne podstawy radioterapii Wykład 4 podstawy radioterapii
Biologiczne podstawy radioterapii Wykład 4 podstawy radioterapii czyli dlaczego komórki nowotworowe są bardziej wrażliwe na działanie promieniowania jonizującego od komórek prawidłowych? A tumor is a conglomerate
Bardziej szczegółowowykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki
Genetyka ogólna wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii andw@ibb.waw.pl http://arete.ibb.waw.pl/private/genetyka/ 1. Gen to odcinek DNA odpowiedzialny
Bardziej szczegółowoAktualności w leczeniu przewlekłej białaczki szpikowej w 2010 roku
PRACA POGLĄDOWA Hematologia 2010, tom 1, nr 3, 244 248 Copyright 2010 Via Medica ISSN 2081 0768 Aktualności w leczeniu przewlekłej białaczki szpikowej w 2010 roku Updated concepts in the treatment of chronic
Bardziej szczegółowoZalecenia terapeutyczne dla chorych z Przewlekłą Białaczką Szpikową (PBSz)
Zalecenia terapeutyczne dla chorych z Przewlekłą Białaczką Szpikową (PBSz) Przedmowa Grupy Roboczej zajmującej się PBSz Przewlekła białaczka szpikowa (PBSz) jest chorobą krwi i szpiku kostnego pojawiającą
Bardziej szczegółowowykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki
Genetyka ogólna wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii andw@ibb.waw.pl http://arete.ibb.waw.pl/private/genetyka/ Wykład 5 Droga od genu do
Bardziej szczegółowoKonspekt do zajęć z przedmiotu Genetyka dla kierunku Położnictwo dr Anna Skorczyk-Werner Katedra i Zakład Genetyki Medycznej
Seminarium 1 część 1 Konspekt do zajęć z przedmiotu Genetyka dla kierunku Położnictwo dr Anna Skorczyk-Werner Katedra i Zakład Genetyki Medycznej Genom człowieka Genomem nazywamy całkowitą ilość DNA jaka
Bardziej szczegółowoNiepełnosprawność intelektualna
Niepełnosprawność intelektualna stan badań a możliwości diagnostyki molekularnej Agnieszka Charzewska Zakład Genetyki Medycznej Instytut Matki i Dziecka Niepełnosprawność intelektualna (NI, ID) zaburzenie
Bardziej szczegółowowykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki
Genetyka ogólna wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii andw@ibb.waw.pl http://arete.ibb.waw.pl/private/genetyka/ Choroby genetyczne o złożonym
Bardziej szczegółowoPrzewlekła białaczka szpikowa
Krzysztof Lewandowski Definicja Przewlekła białaczka szpikowa (CML, chronic myelogenous leukemia) jest klonalną chorobą krwiotwórczej komórki macierzystej szpiku, należącą według aktualnej klasyfikacji
Bardziej szczegółowoUniwersytet Łódzki, Instytut Biochemii
Życie jest procesem chemicznym. Jego podstawą są dwa rodzaje cząsteczek kwasy nukleinowe, jako nośniki informacji oraz białka, które tę informację wyrażają w postaci struktury i funkcji komórek. Arthur
Bardziej szczegółowoSYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2022 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Biologia molekularna Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek)
Bardziej szczegółowoUniwersytet Łódzki, Instytut Biochemii
Życie jest procesem chemicznym. Jego podstawą są dwa rodzaje cząsteczek kwasy nukleinowe, jako nośniki informacji oraz białka, które tę informację wyrażają w postaci struktury i funkcji komórek. http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1959/press.html?print=1
Bardziej szczegółowoLeczenie zaawansowanych (nieresekcyjnych i/lub przerzutowych) GIST Nieoperacyjny lub rozsiany GIST jest oporny na konwencjonalną chemioterapię.
Leczenie zaawansowanych (nieresekcyjnych i/lub przerzutowych) GIST Nieoperacyjny lub rozsiany GIST jest oporny na konwencjonalną chemioterapię. Rola radioterapii nie jest ostatecznie ustalona. Dotychczasowe
Bardziej szczegółowoCzy chore na raka piersi z mutacją BRCA powinny otrzymywać wstępną. Klinika Onkologii i Radioterapii
Czy chore na raka piersi z mutacją BRCA powinny otrzymywać wstępną chemioterapię z udziałem cisplatyny? Jacek Jassem Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego ń Uniwersytetu t Medycznego Jaka jest siła
Bardziej szczegółowoPiotr Potemski. Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Szpital im. M. Kopernika w Łodzi
Piotr Potemski Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Szpital im. M. Kopernika w Łodzi VI Letnia Akademia Onkologiczna dla Dziennikarzy, Warszawa, 10-12.08.2016 1 Obserwowane są samoistne regresje zmian przerzutowych
Bardziej szczegółowoRekomendacje dotyczące stosowania analizy mutacji genu BCR-ABL u chorych na przewlekłą białaczkę szpikową
STANDARDY Standards Acta Haematologica Polonica 2007, 38, Nr 3, str. 361 374 ANDRZEJ HELLMANN 1, MAREK SIEMIĄTKOWSKI 2, JERZY HOŁOWIECKI 3, WIESŁAW W. JĘDRZEJCZAK 4, TADEUSZ ROBAK 5, ALEKSANDER SKOTNICKI
Bardziej szczegółowoActa Haematologica Polonica 2007, 38, Nr 1, str
STANDARDY Standards Acta Haematologica Polonica 2007, 38, Nr 1, str. 123 138 ANDRZEJ HELLMANN 1, JERZY HOŁOWIECKI 2, WIESŁAW W. JĘDRZEJCZAK 3, TADEUSZ ROBAK 4, ALEKSANDER SKOTNICKI 5, JOANNA GÓRA-TYBOR
Bardziej szczegółowoImmunoterapia w praktyce rak nerki
Immunoterapia w praktyce rak nerki VII Letnia Akademia Onkologiczna dla Dziennikarzy Warszawa 09 sierpień 2018 Piotr Tomczak Uniwersytet Medyczny Poznań Katedra i Klinika Onkologii Leczenie mrcc - zalecenia
Bardziej szczegółowo