TERAPIA GENOWA. dr Marta Żebrowska

Transkrypt

1 TERAPIA GENOWA dr Marta Żebrowska Pracownia Diagnostyki Molekularnej i Farmakogenomiki, Zakładu Biochemii Farmaceutycznej, Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Źródło zdjęcia: httpblog.ebdna.plindex.phpjednoznajwiekszychzagrozenludzkosciwciazniepokonane

2 Terapia genowa może być zdefiniowana jako korekcja niewłaściwego fenotypu komórki poprzez wprowadzenie do niej poprawnej informacji, lub modyfikacja komórki prawidłowej poprzez wprowadzenie do niej nowej informacji genetycznej.

3 Źródło zdjęcia: httpblog.ebdna.plindex.phpjednoznajwiekszychzagrozenludzkosciwciazniepokonane

4 WEKTORY STOSOWANE W TERAPII GENOWEJ NIEWIRUSOWE WIRUSOWE

5 NOŚNIKI NIEWIRUSOWE Plazmidy ZALETY WADY

6 NOŚNIKI NIEWIRUSOWE Liposomy ZALETY WADY

7 NOŚNIKI NIEWIRUSOWE Dendrymery ZALETY WADY

8 CECHY IDEALNEGO WEKTORA WIRUSOWEGO 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9)

9 WEKTORY RETROWIRUSOWE ZALETY WADY

10 WEKTORY ADENOWIRUSOWE (AdV) ZALETY WADY

11 WEKTORY WIRUSÓW TOWARZYSZĄCYCH ADENOWIRUSOM (AAV) ZALETY WADY

12 PRZYGOTOWANIE KONSTRAKTU ZAWIERAJĄCEGO GEN TERAPEUTYCZNY na przykładzie wektora retrowirusowego LTR Ψ gag pol env

13 PRZYGOTOWANIE KONSTRAKTU ZAWIERAJĄCEGO GEN TERAPEUTYCZNY na przykładzie wektora retrowirusowego I 1) 2)

14 PRZYGOTOWANIE KONSTRAKTU ZAWIERAJĄCEGO GEN TERAPEUTYCZNY na przykładzie wektora retrowirusowego 1) II 2) Źródło zdjęcia: Szyda A, Rossowska J,PajtaszPiasecka E, Duś D. Do dendritic cells modifi ed with retroviral vectors carrying cytokine genes become a therapeutic tool? Postepy Hig Med Dosw. (online), 2006; 60:

15 PRZYGOTOWANIE KONSTRAKTU ZAWIERAJĄCEGO GEN TERAPEUTYCZNY na przykładzie wektora retrowirusowego III Źródło zdjęcia kapsydu: Szyda A, Rossowska J,PajtaszPiasecka E, Duś D. Do dendritic cells modifi ed with retroviral vectors carrying cytokine genes become a therapeutic tool? Postepy Hig Med Dosw. (online), 2006; 60: IV Źródło zdjęcia kapsydu: Szyda A, Rossowska J,Pajtasz Piasecka E, Duś D. Do dendritic cells modifi ed with retroviral vectors carrying cytokine genes become a therapeutic tool? Postepy Hig Med Dosw. (online), 2006; 60:

16 Strategia terapii genowej polega na zastąpieniu wadliwego genu jego prawidłową kopią (gen terapeutyczny) lub na włączeniu uszkodzonego genu poprzez zablokowanie jego ekspresji. Źródło: Gromadzka i wsp. Terapia genowa i jej zastosowanie w leczeniu nowotworów ginekologicznych. Ginekol Pol 2010, 81, 5054 UPROSZCZONY SCHEMAT POWSTAWANIA BIAŁKA

17 KOMPENSACJA DEFEKTU GENETYCZNEGO ETAPY: 1) 2) 3) Dostarczanie genu terapeutycznego do komórek za pomocą strategii: in vivo ex vivo

18 HAMOWANIE EKSPRESJI GENU ANTYSENSY ANTYSENSY Oligonukleotydy antysenowe Hybrydyzacja z : mrna Oligonukleotydy antysenowe Hybrydyzacja z : DNA Oligonukleotydy antysensowe

19 HAMOWANIE EKSPRESJI GENU PEPTYDOWE KWASY NUKLEINOWE (PNA) PNA PNADNAPNA PNA PNAmRNA

20 HAMOWANIE EKSPRESJI GENU RYBOZYMY Rybozym hammerhead ( tzw. rybozym o strukturze głowy młotka)

21 HAMOWANIE EKSPRESJI GENU sirna Zjawisko interferencji RNA polega na degradacji lub zahamowaniu ekspresji docelowego transkryptu przez egzogenne wprowadzenie lub endogenną syntezę dsrna o homologicznej sekwencji. Źródło: Jóźwiak P. i wsp. Zastosowanie interferencji RNA w diagnostyce i terapii niektórych chorób człowieka.

22 HAMOWANIE EKSPRESJI GENU sirna CYTOPLAZMA

23 HAMOWANIE EKSPRESJI GENU APTAMERY Przykład:

24 ELIMINACJA KOMÓREK BEZPOŚREDNIA: POŚREDNIA:

25 ELIMINACJA KOMÓREK GENY SAMOBÓJCZE np. gen kinazy tymidynowej (Wirusa opryszczki); gen deaminazy cytozynowej (E.coli)

26 ELIMINACJA KOMÓREK GENY PROAPOPTOTYCZNE Do komórek nowotworowych

27 ELIMINACJA KOMÓREK WIRUSY ONKOLITYCZNE Strategia wykorzystania wirusów onkolitycznych I II

28 NADAWANIE KOMÓRKOM NOWYCH CECH FENOTYPOWYCH PRZYKŁADOWO:

29 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ