Razem zrobimy więcej i lepiej

Transkrypt

1 Razem zrobimy więcej i lepiej W numerze: Nr 1/2012 (5) Kwartalnik dla/o organizacjach pozarządowych Działalność Centrum Organizacji Pozarządowych III seminarium informacyjne (strona 2) Umowa o pracę, umowa zlecenia czy umowa o dzieło? (strona 5) Harmonogram szkoleń (strona 12) Publikacja współfinansowana jest przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

2 Szanowni Państwo! Oddajemy do Państwa rąk piąty już numer kwartalnika Razem zrobimy więcej i lepiej. Tematem wiodącym tego numeru są kwestie związane z zatrudnianiem personelu. W artykule tym przybliżone zostaną Państwu trzy formy typowych podstaw świadczenia pracy, tj. umowa o pracę, umowa zlecenia i umowa o dzieło. Mamy nadzieję, że dzięki temu opracowaniu łatwiej będzie Państwu zorganizować pracę w Waszych organizacjach. Ponadto, jak w każdym numerze Kwartalnika, znajduje się artykuł dotyczący działalności Centrum Organizacji Pozarządowych. W tym wydaniu prezentujemy Państwu relację z III seminarium informacyjnego, które było poświęcone omówieniu programów współpracy samorządów z organizacjami III sektora, planów działania na 2012 rok oraz zmian w systemie realizacji Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Życzymy Państwu miłej i owocnej lektury. Andrzej Wojczulewicz Prezes Zarządu Fundacji Rozwoju Ziemi Oleckiej Kierownik Projektu Razem zrobimy więcej i lepiej strona 1

3 Działalność COP w Olecku III seminarium informacyjne 12 stycznia 2012 r. w restauracji Astra w Olecku odbyło się już III seminarium informacyjne w ramach projektu Razem zrobimy więcej i lepiej, podczas którego omówione zostały programy współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego w powiecie oleckim na 2012 rok, plany działania na 2012 rok i zmiany w systemie realizacji Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. W seminarium wzięli udział przedstawiciele organizacji pozarządowych i grup nieformalnych, uczestniczących w realizacji projektu Razem zrobimy więcej i lepiej, a poprowadziła je Pani Celina Górska, która powyższe zagadnienia omówiła bardzo szczegółowo. Temat dotyczący programów współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego w powiecie oleckim na 2012 rok Pani Celina Górska rozpoczęła od definicji programu współpracy. Program współpracy jest to podstawowy dokument, który opisuje zasady współpracy pomiędzy władzami samorządowymi a działającymi na danym terenie organizacjami pozarządowymi. Z formalnego punktu widzenia program współpracy to uchwała rady miasta, gminy, powiatu, sejmiku wojewódzkiego. Uchwalenie rocznego programu współpracy jest obowiązkiem samorządu. Mówi o tym art. 5 a ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Przepisy ustawy określają także kiedy należy przyjąć program współpracy, jak również w jaki sposób nad nim pracować i co w nim zawrzeć. Roczny program współpracy musi być uchwalony do 30 listopada roku poprzedzającego okres obowiązywania programu. Najlepiej byłoby, aby opracowywanie programu współgrało z pracami nad budżetem samorządu. W planowaniu prac nad programem samorząd powinien uwzględnić czas na skonsultowanie tego dokumentu z organizacjami pozarządowymi. Jednym z elementów konsultacji są spotkania z przedstawicielami NGO, podczas których mają oni prawo zgłaszania swoich uwag odnośnie założeń programu. Ponadto samorządy mają obowiązek sporządzenia sprawozdania z realizacji programu współpracy za rok poprzedni. Muszą to zrobić nie później niż do 30 kwietnia każdego roku. Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie przewiduje także możliwość uchwalania przez samorządy wieloletnich programów współpracy, przy czym nie jest określone, ile lat mogą one obowiązywać. Zasady współpracy JST z organizacjami III sektora są obszarem w dużej mierze uregulowanym w obowiązującym prawie, niemniej jednak rzeczywiste formy tej współpracy zależą od wzajemnych relacji stron, które różnie kształtują się na obszarze poszczególnych gmin. Pani Celina Górska zwróciła uwagę na to, aby przedstawiciele organizacji pozarządowych aktywnie uczestniczyli w konsultacjach programów współpracy i zgłaszali do nich uwagi, gdyż w ten sposób wpłyną na poprawę ich realizacji, a najlepiej byłoby gdyby program był tworzony wspólnie przez władze lokalne i sektor pozarządowy. Na zakończenie tego tematu omówione zostały zadania priorytetowe uwzględnione w programach współpracy poszczególnych gmin z terenu powiatu oleckiego, jak zadania priorytetowe Powiatu. Kolejnym punktem seminarium było omówienie planów działania na 2012 rok. Zaprezentowane zostały wybrane działania z Priorytetów komstrona 3

4 ponentu regionalnego PO KL Województwa Warmińsko Mazurskiego. W związku z tym, że uczestnicy najbardziej byli zainteresowani konkursami dotyczącymi lokalnych inicjatyw Pani Celina Górska poinformowała, że w br. nie będzie już ogłaszanych konkursów w ramach Działania 6.3 Inicjatywy lokalne na rzecz podnoszenia poziomu aktywności zawodowej na obszarach wiejskich oraz w ramach Działania 7.3 Inicjatywy lokalne na rzecz aktywnej integracji. Wszelkie tego typu projekty będą mogły być realizowane jedynie w ramach Działania 9.5 Oddolne inicjatywy edukacyjne na obszarach wiejskich. Następnie omówione zostały zmiany w systemie realizacji Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Prowadząca seminarium szczególną uwagę zwróciła na zmiany w Wytycznych kwalifikowania wydatków w ramach PO KL. Jedną ze zmian jest wyznaczenie limitu godzin dotyczących zaangażowania w realizację zadań we wszystkich projektach NSRO max. 240 godzin miesięcznie. Ponadto osoba, która jest zaangażowana w realizację więcej niż jednego projektu powinna prowadzić ewidencję godzin i zadań realizowanych w ramach wszystkich projektów NSRO, chyba że osoba ta wykonuje prace w ramach kilku projektów na podstawie jednego stosunku pracy. Należy zwrócić również uwagę na fakt, iż niedopuszczalne jest zawarcie umowy cywilnoprawnej na realizację zadań w projekcie z osobą stanowiącą jego personel, jeśli ta osoba w zakresie swoich obowiązków służbowych wynikających z umowy o pracę ma takie same obowiązki. Wówczas mamy do czynienia z podwójnym finansowaniem. Na zakończenie seminarium przeprowadzona została dyskusja panelowa, w czasie której uczestnicy mieli możliwość zadawania pytań, dotyczących zagadnień przedstawionych podczas seminarium oraz podzielenia się swoimi doświadczeniami w tym zakresie. Monika Chmielewska-Sujata Umowa o pracę, umowa zlecenia czy umowa o dzieło? Jedną z problematycznych kwestii związanych z realizacją projektów, ale i funkcjonowaniem organizacji w ogóle jest zatrudnianie pracowników. Często zwracają się Państwo do nas z pytaniami dotyczącymi formy zatrudnienia personelu. W związku z tym publikujemy artykuł, w którym przybliżone zostaną Państwu trzy formy typowych podstaw świadczenia pracy, tj. umowa o pracę, umowa zlecenia i umowa o dzieło. Umowa o pracę - jeden ze sposobów nawiązywania stosunku pracy. Czynność prawna polegająca na złożeniu zgodnych oświadczeń woli przez pracownika i pracodawcę, w których pracownik zobowiązuje się do osobistego świadczenia pracy na rzecz pracodawcy pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie przez niego określonym, a pracodawca do zapłaty umówionego wynagrodzenia. 1. Elementy istotne umowy o pracę: data zawarcia umowy, określenie rodzaju umowy (na czas nieokreślony, na czas określony, na zastępstwo, na okres próbny, na czas wykonania określonej pracy), określenie stron umowy pracownik i pracodawca, określenie rodzaju pracy, określenie czasu pracy, określenie wynagrodzenia, określenie miejsca pracy. 2. Strony umowy o pracę to pracodawca i pracownik. Pracownikiem może być co do zasady osoba fizyczna, która ukończyła 18 lat. Przy wykonywaniu lekkich prac lub w celu przyuczenia zawodowego można zatrudnić młodocianego w wieku lat. 3. Relacja prawna między stronami pracownik jest podporządkowany pracodawcy pod względem czasu, miejsca oraz sposobu wykonywania pracy. strona 4 strona 5

5 4. Sposób wykonywania pracy pracownik zobowiązuje się do starannego wykonywania pracy, natomiast celem nie jest osiągnięcie określonego rezultatu tej pracy. Jest to umowa kwalifikowana jako umowa starannego działania. 5. Wynagrodzenie umowa o pracę jest zawsze odpłatna. Przepisy prawa określają minimalną wysokość wynagrodzenia. 6. Osobiste wykonanie pracownik nie może powierzyć wykonania swojej pracy innej osobie. 7. Potwierdzenie zawarcia umowy konieczne jest pisemne potwierdzenie zawarcia umowy o pracę. 8. Potwierdzenie zakończenia pracy po zakończeniu współpracy pracodawca zobowiązany jest wydać pracownikowi sformalizowane świadectwo pracy. 9. Staż pracy okres pracy na podstawie umowy o pracę zalicza się do stażu pracy. 10. Prawo do urlopu osobie zatrudnionej w ramach umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy przysługuje prawo do 20 dni płatnego urlopu za dany rok dla pracowników zatrudnionych krócej niż 10 lat, a 26 dni płatnego urlopu dla pracowników zatrudnionych co najmniej 10 lat. Wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Do okresu zatrudnienia wlicza się czas trwania nauki z tytułu ukończenia szkoły: a. zasadniczej zawodowej 3 lata, b. średniej szkoły zawodowej 5 lat, c. średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych 5 lat, d. średniej szkoły ogólnokształcącej 4 lata, e. szkoły policealnej 6 lat, f. szkoły wyższej 8 lat. Pamiętać jednak należy, że powyższe okresy nauki nie podlegają sumowaniu, a ponadto jeżeli pracownik w trakcie nauki był równocześnie zatrudniony, do okresu zatrudnienia wlicza tylko jeden okres - ten korzystniejszy. Umowa zlecenia należy do grupy umów o świadczenie usług. Jest to umowa, mocą której przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. 1. Elementy istotne umowy zlecenia: strony umowy przyjmujący zlecenie (zleceniobiorca)i dający zlecenie (zleceniodawca), przedmiot świadczenia. 2. Stronami umowy zlecenia są zleceniodawca i zleceniobiorca. Zleceniobiorcą może być osoba fizyczna lub prawna. Osoba fizyczna powinna mieć ukończone 18 lat. Możliwe jest jednak za zgodą opiekunów prawnych zatrudnienie młodocianych w wieku lat. W określonych przypadkach konieczne będzie posiadanie przez przyjmującego zlecenie szczególnych kwalifikacji. 3. Relacja prawna między stronami umowa zlecenia nie powoduje powstania stosunku podporządkowania. Odbywa się na zasadzie współpracy. Przyjmujący zlecenie sam sobie organizuje pracę. Umowa zlecenia określa rodzaj czynności, które zleceniobiorca ma wykonać, natomiast nie pozostaje w dyspozycji zlecającego i nie wykonuje stosownie do jego potrzeb prac zlecanych na bieżąco. 4. Sposób wykonywania pracy zleceniobiorca (podobnie jak pracownik) zobowiązuje się do sumiennego wykonywania czynności określonych w umowie, natomiast celem nie jest osiągnięcie rezultatu. Jest to więc rodzaj umowy starannego działania. 5. Wynagrodzenie do elementów istotnych umowy zlecenia nie należy wynagrodzenie. Przyjmujący zlecenie może zatem w ramach tej umowy dokonywać czynności na rzecz zleceniodawcy zarówno odpłatnie, jak i nieodpłatnie. Jeżeli jednak ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie. Jeżeli nie ma obowiązującej taryfy, a nie umówiono się o wysokość wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające wykonanej pracy. Wynagrodzenie należy się przyjmującemu dopiero po wykonaniu zlecenia, chyba że co innego wynika z umowy lub z przepisów szczególnych. 11. Ubezpieczenie społeczne od wynagrodzenia pracodawca odprowadza składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, ubezpieczenie chorobowe oraz wypadkowe. strona 6 strona 7

6 6. Osobiste wykonanie zleceniobiorca może powierzyć wykonanie zlecenia osobie trzeciej, o ile wynika to z umowy, zwyczaju lub jest do tego zmuszony przez okoliczności. W przypadku, gdy zleceniobiorca powierzył wykonanie zlecenia osobie trzeciej, będąc do tego uprawnionym, zastępca odpowiedzialny jest za wykonanie zlecenia także względem dającego zlecenie. 7. Zawarcie umowy nie ma obowiązku pisemnego potwierdzenia, że umowa zlecenia została zawarta, można ją zawrzeć w formie ustnej. 8. Rozwiązanie umowy stosunek zlecenia może ustać: w wyniku rozwiązania umowy za porozumieniem stron, w wyniku wypowiedzenia umowy przez jedną ze stron, w wyniku wygaśnięcia z przyczyn przewidzianych w umowie bądź ustawie, w wyniku wykonania umowy. Zleceniodawca nie ma obowiązku wydania dokumentu potwierdzającego zakończenie współpracy. 9. Staż pracy okres zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia co do zasady nie wlicza się do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Oznacza to, że nie bierze się go pod uwagę przy ustalaniu wymiaru przysługującego urlopu, stażu pracy do nagrody jubileuszowej oraz innych świadczeń, jeżeli przepisy płacowe obowiązujące u pracodawcy przewidują wypłacanie składników zależnych od ogólnego stażu pracy, chyba że przepisy wewnątrzzakładowe zawierają postanowienia korzystniejsze. 10. Prawo do urlopu osobie zatrudnionej w ramach umowy zlecenia nie przysługuje prawo do płatnego urlopu, chyba że strony umowy inaczej postanowiły. 11. Ubezpieczenie społeczne obowiązek związany z opłacaniem składek na ubezpieczenie społeczne jest uzależniony od konkretnego przypadku. W niektórych sytuacjach zleceniodawca zobowiązany jest opłacać składki, a w innych jest z tego obowiązku zwolniony. W każdym przypadku należy więc dokonać szczegółowej analizy obowiązujących przepisów prawa, głównie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Umowa o dzieło jest to umowa, w ramach której przyjmujący zamówienie (wykonawca) zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Warunkiem zaistnienia tej umowy jest szczegółowe określenie dzieła, jakie ma wykonać przyjmujący zamówienie. 1. Elementy istotne umowy o dzieło: strony umowy, czyli wykonawca i zamawiający, określenie dzieła, wynagrodzenie. 2. Wykonawcą może być osoba fizyczna lub osoba prawna. Osoba fizyczna powinna mieć ukończone 18 lat. Prawo dopuszcza możliwość zatrudnienia w ramach umowy o dzieło osoby małoletniej od 13 do 18 roku życia, jednak w takim wypadku umowa musi być potwierdzona przez opiekunów prawnych. 3. Relacja prawna między stronami - umowa o dzieło cechuje się znaczną swobodą i samodzielnością wykonawcy. Wykonawca nie podlega bezpośrednim poleceniom przełożonego i w zasadzie sam decyduje o sposobie wykonania dzieła. 4. Sposób wykonywania pracy przedmiotem umowy o dzieło jest wykonanie określonego dzieła, czyli osiągnięcie określonego rezultatu. Dzieło może mieć charakter materialny (np. uszycie garnituru), jak i niematerialny (wykonanie koncertu). Przyjmujący zamówienie jest zobowiązany wykonać je zgodnie z zamówieniem (umową) oraz w odpowiednim czasie. 5. Wynagrodzenie - umowa o dzieło jest umową odpłatną. Poprzez zawarcie umowy o dzieło wykonawca zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, co oznacza, że zobowiązuje się do uzyskania pewnego wyniku swoich działań, a zamawiający do wypłaty wynagrodzenia określonego w umowie. 6. Osobiste wykonanie co do zasady wykonawca tworzy dzieło osobiście. Jednakże jeżeli wykonanie dzieła nie zależy od osobistych przymiotów przyjmującego zamówienie, może on spełnić świadczenie przy pomocy innych osób. 7. Zawarcie umowy kodeks cywilny nie wymaga dla zawarcia umowy o dzieło szczególnej formy prawnej. Do zawarcia umowy może dojść zatem także ustnie, a nawet w sposób dorozumiany. Obowiązek zachowania określonej formy prawnej umowy o dzieło może jednak wynikać z umowy między stronami albo z przepisu szczególnego. strona 8 strona 9

7 8. Rozwiązanie umowy stosunek umowy o dzieło ustaje w wyniku wykonania umowy. Ponadto Zamawiający może odstąpić od umowy w następujących przypadkach: w każdej chwili przed ukończeniem dzieła, bez podania przyczyny ma jednak wówczas obowiązek zapłaty wynagrodzenia, umniejszonego o to, co przyjmujący zamówienie oszczędził z powodu niewykonania dzieła, w przypadku konieczności znacznego podwyższenia wynagrodzenia kosztorysowego niezwłocznie po uzyskaniu takiej informacji i za zapłatą przyjmującemu zamówienie odpowiednią część umówionego wynagrodzenia, w przypadku opóźnienia się przyjmującego zamówienie z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał je ukończyć w czasie umówionym bez wyznaczania terminu dodatkowego, w przypadku wykonywania dzieła w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, po uprzednim wezwaniu przyjmującego zamówienie do zmiany sposobu wykonania i wyznaczeniu mu w tym celu odpowiedniego terminu, w przypadku niemożności usunięcia wad po oddaniu dzieła albo gdy z okoliczności wynika, że przyjmujący zamówienie nie zdoła ich usunąć w czasie odpowiednim, jeżeli wady są istotne. Ponadto umowa o dzieło, którego wykonanie zależy od osobistych przymiotów przyjmującego zamówienie, rozwiązuje się wskutek jego śmierci lub niezdolności do pracy. Natomiast przyjmujący zamówienie może odstąpić od umowy w przypadku, gdy zamawiający po wyznaczeniu odpowiedniego terminu nie współdziała w wykonaniu dzieła. Zamawiający nie ma obowiązku wydania dokumentu potwierdzającego zakończenie współpracy. 9. Staż pracy - okres świadczenia pracy na podstawie umowy o dzieło co do zasady nie wlicza się do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Oznacza to, że nie bierze się go pod uwagę przy ustalaniu wymiaru przysługującego urlopu, stażu pracy do nagrody jubileuszowej oraz innych świadczeń, jeżeli przepisy płacowe obowiązujące u pracodawcy przewidują wypłacanie składników zależnych od ogólnego stażu pracy, chyba że przepisy wewnątrzzakładowe zawierają postanowienia korzystniejsze. 10. Prawo do urlopu osobie zatrudnionej w ramach umowy o dzieło nie przysługuje prawo do płatnego urlopu. 11. Ubezpieczenie społeczne osoba wykonująca pracę wyłącznie na podstawie umowy o dzieło nie podlega ubezpieczeniom społecznym ani obowiązkowo, ani dobrowolnie. W przypadku umów o dzieło obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy o dzieło istnieje natomiast wtedy, gdy umowa taka została zawarta z własnym pracodawcą lub jest wykonywana na rzecz własnego pracodawcy. W takich przypadkach umowa o dzieło jest w zakresie ubezpieczeń społecznych traktowana jak umowa o pracę. Podsumowując powyższe rozważania należy wskazać, iż umowę o pracę i umowę zlecenia łączy fakt, iż nie mają one na celu osiągnięcia określonego rezultatu, pracownik i zleceniobiorca nie ponoszą odpowiedzialności bezpośrednio za rezultat swojej pracy, lecz za staranność w prowadzeniu spraw pracodawcy/zleceniodawcy, natomiast cechą charakterystyczną umowy o dzieło jest określony rezultat. Na twórcy ciąży ryzyko pomyślnego wykonania dzieła. Twórca dzieła odpowiada za jego jakość, zatem ponosi odpowiedzialność za wady fizyczne wykonanej rzeczy. Tylko wykonanie tego dzieła jest podstawą do żądania wynagrodzenia. Natomiast cechą wspólną umowy zlecenia i umowy o dzieło jest dowolność w organizowaniu pracy zleceniobiorca i wykonawca poniekąd sami ją sobie organizują, a pracownik jest podporządkowany pracodawcy, pod względem czasu, miejsca oraz sposobu wykonywania pracy. Należy także pamiętać, iż pomimo przewidzianej w polskim porządku prawnym zasady swobody wyboru podstawy świadczenia pracy i braku domniemania istnienia określonego stosunku prawnego, w określonych sytuacjach praca wykonywana w warunkach odpowiadających stosunkowi pracy może być uznana za wykonywaną na podstawie umowy o pracę, mimo iż strony zawarły umowę cywilnoprawną. Opracowanie własne na podstawie : ustawy Kodeks pracy z dnia 26 czerwca 1974 r. oraz ustawy Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r. strona 10 strona 11

8 HARMONOGRAM ZAPLANOWANYCH SZKOLEŃ II KWARTAŁ 2012 L.P. TEMAT SZKOLENIA TERMIN GODZINY 1. Pozyskiwanie środków na cele statutowe w ramach otwartego konkursu ofert na wsparcie realizacji zadań publicznych : Pozyskiwanie środków na cele statutowe ze szczególnym uwzględnieniem nowych wytycznych w ramach POKL - warsztaty z obsługą Generatora Wniosków Aplikacyjnych :00-19:45 3. Efektywne zarządzanie projektem i zespołem zadaniowym na przykładzie realizacji projektu dofinansowanego z EFS w ramach POKL :00-19:45 4. Cykl życia projektu ze szczególnym uwzględnieniem nieprawidłowości w realizacji projektów. Zasady efektywnego wydatkowania środków publicznych zgodnie z zasadą konkurencyjności lub ustawą Prawo Zamówień Publicznych :00-19:45 5. Rozwijanie umiejętności interpersonalnych - autoprezentacja, wystąpienia publiczne, zajęcia praktyczne i warsztaty :00-19:45 6. Budowa zespołu rola jego uczestników, kształtowanie postaw i praca w grupie, negocjacje :00-19:45 Grupa docelowa: Miejsce szkoleń: organizacje pozarządowe, grupy nieformalne Fundacja Rozwoju Ziemi Oleckiej Plac Wolności 2, Olecko strona 12

9 Wydawca: Fundacja Rozwoju Ziemi Oleckiej pl. Wolności 2, Olecko tel./fax , Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Lider w EGO pl. Wolności 2, Olecko tel./fax , biuro@liderwego.pl Wykonawca: Libra Olecko ul. Akacjowa 9, Olecko tel , fax , kom libra_olecko@poczta.onet.pl Człowiek najlepsza inwestycja publikacja bezpłatna