ZANIM PODEJMIESZ PRACĘ

Transkrypt

1 ZANIM PODEJMIESZ PRACĘ Stosunek pracy Umowa o pracę a umowy cywilnoprawne

2 Umowa o pracę a umowy cywilnoprawne W obecnym stanie prawnym praca może być wykonywana nie tylko na podstawie umowy o pracę, ale również na podstawie umów cywilnoprawnych tj.: umowy o dzieło, umowy zlecenia. 2

3 Umowa o pracę a umowy prawa cywilnego Zatrudnienie pracownicze jest efektem zawarcia umowy o pracę (na okres próbny, czas określony, czas nie określony, na zastępstwo). Najważniejszą konsekwencją podpisania takiej umowy jest bezwzględny obowiązek stosowania postanowień kodeksu pracy. Zatrudnienie niepracownicze - jest efektem zawarcia umowy prawa cywilnego (umowa-zlecenie, umowa o dzieło, umowa o świadczenie usług, kontrakt menedżerski).w takiej sytuacji prawa i obowiązki stron umowy reguluje wyłącznie jej treść oraz kodeks cywilny. Nie stosuje się kodeksu pracy.

4 Umowa o pracę a umowy cywilnoprawne O charakterze łączącego strony stosunku prawnego decyduje jego treść a nie nazwa nadana przez strony. Treść stosunku pracy została zdefiniowana w Kodeksie pracy (art. 22 1) Zatrudnienie w warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy jest zatrudnieniem pracowniczym bez względu zawartej przez strony umowy, czyli: na nazwę 4

5 Cechy stosunku pracy podporządkowanie pracownika kierownictwu pracodawcy, odpłatność wykonywanej pracy, praca wykonywana jest osobiście przez pracownika, powtarzalność czynności w określonych odcinkach czasowych, ryzyko ekonomiczne, socjalne i gospodarcze procesu produkcyjnego, praca jest wykonywana w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, jej przedmiotem jest wykonywanie pracy a nie jej rezultat. Poznaj swoje prawa w pracy 5

6 Ważne! Umowa o wykonanie pracy nie posiadająca wyżej wymienionych cech nie powoduje powstania stosunku pracy. Gdy w umowie występują z równym nasileniem cechy umowy o pracę i innej umowy (np. umowy zlecenia) wówczas rozstrzygająca o typie umowy jest wola stron. 6

7 Umowa o dzieło Poprzez zawarcie umowy o dzieło wykonawca zobowiązuje się wykonać oznaczone dzieło na rzecz zamawiającego, za wynagrodzeniem określonym w umowie. Materialny rezultat umowy powinien być z góry określony: uszycie ubrania, remont budynku, naprawa powierzonej rzeczy; stworzenie utworu literackiego, naukowego, kartograficznego, czy programu komputerowego, sporządzenie bilansu, wykonanie zdjęć, witryny internetowej (dzieło materialne) lub organizacja koncertu, konferencji, prezentacji nowego produktu firmy (dzieło niematerialne). Brak podporządkowania nie ma obowiązku stosowania się do poleceń zamawiającego, brak kierownictwa. 7

8 Umowa zlecenia Ważne jest staranne i sumienne wykonywanie powierzonych zadań, a nie ich efekt. Celem umowy zlecenia jest samo działanie (praca), które nie musi doprowadzić do osiągnięcia określonego rezultatu. Przedmiotem tej umowy jest zazwyczaj świadczenie usług różnego rodzaju. Umowa zlecenia z reguły określa rodzaj wykonywanych czynności i w zasadzie nie może polegać na pozostawaniu w dyspozycji zlecającego i wykonywaniu stosownie do jego potrzeb czynności zlecanych na bieżąco. (I PKN 307/99) Np. uzyskanie obrotu jest dziełem, ale praca z klientem na rzecz uzyskania obrotu nie może zostać nazwana dziełem lecz zleceniem. Umowa ta może być również nieodpłatna. 8

9 Zapamiętaj! Pracodawcy nie mogą zastępować umów o pracę umowami cywilnoprawnymi. Zawierając umowę cywilnoprawną zleceniobiorca i wykonawca nie stają się pracownikami i nie podlegają ochronie prawnej, jak osoby będące pracownikami i nie mają uprawnień w zakresie : urlopu wypoczynkowego czy prawa do wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, chyba że prawa takie zostaną zapisane w umowie. Zleceniobiorca i Wykonawca nie są podporządkowani zleceniodawcy i nie muszą stosować się do jego poleceń. 9

10 Przestrzeganie przepisów prawa pracy przy zatrudnianiu. Opierając się na wynikach kontroli, informacjach od pracowników i sygnałach z mediów oraz od partnerów społecznych - inspekcja pracy zaplanowała na lata działania koncentrujące się na kontroli prawidłowości zawierania umów cywilnoprawnych. W latach 2013 i 2014 zostały przeprowadzone kontrole: planowe w wytypowanych zakładach różnych branż, jak i kontrole związane z badaniem skarg.

11 Przestrzeganie przepisów prawa pracy przy zatrudnianiu. 2013r. 92 osobom w 66 zakładach nie potwierdzono na piśmie rodzaju i warunków zawartych z nimi umów o pracę (w tym 21 osobom zarejestrowanym jako bezrobotni). 2014r. 109 osobom w 69 zakładach nie potwierdzono na piśmie rodzaju i warunków zawartych z nimi umów o pracę (w tym 13 osobom zarejestrowanym jako bezrobotni). Po kontrolach inspektorów potwierdzono 64 pracownikom. Po kontrolach inspektorów potwierdzono 80 pracownikom warunki umów na piśmie.

12 Przestrzeganie przepisów prawa pracy przy zatrudnianiu. 2013r. 2014r. 101 osób w 69 zakładach nie zostało zgłoszonych do ubezpieczeń społecznych (37 osób było zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy jako bezrobotni). Po kontrolach zgłoszono 71 osób do ubezpieczeń. 170 osób w 93 zakładach nie zostało zgłoszonych do ubezpieczeń społecznych (52 osoby były zarejestrowane w powiatowych urzędach pracy jako bezrobotni). Po kontrolach zgłoszono 107 osób do ubezpieczeń.

13 Przestrzeganie przepisów prawa pracy przy zatrudnianiu. 2013r. ze 159 osobami w 59 zakładach zawarto umowy cywilnoprawne w warunkach, w których powinna być zawarta umowa o pracę (28 osób było zarejestrowanych jako bezrobotni). Po kontrolach zawarto umowy z 60 osobami. 2014r. z 403 osobami w 87 zakładach zawarto umowy cywilnoprawne w warunkach, w których powinna być zawarta umowa o pracę (28 osób było zarejestrowanych jako bezrobotni). Po kontrolach zawarto umowy ze 153 osobami

14 SPRAWCY WYKROCZEŃ 2013r. 2014r. Wykroczenia Sprawcy ogółem w tym środki wychowawcze Wysokość grzywny w zł. Sprawcy ogółem w tym środki wychowawcze Wysokość grzywny w zł. umowy cywilnoprawne w warunkach, w których powinna być zawarta umowa o pracę nie potwierdzono na piśmie rodzaju i warunków zawartych z nimi umów o pracę 33 (15) (34) (7) (14)

15 Główne przyczyny naruszeń lekceważenie przez pracodawców przepisów podyktowane w dużej mierze chęcią ograniczenia kosztów pracy, które, jak podkreślają są bardzo wysokie. niedostateczna wiedza przedsiębiorców oraz pracowników o obowiązujących uregulowaniach prawnych dot. różnic pomiędzy umowami o pracę a umowami cywilnoprawnym, niekorzystna dla pracowników sytuacja na rynku pracy, która powoduje, że podjęcie pracy na podstawie umów cywilnoprawnych jest jedyną szansą na zatrudnienie, brak jednoznacznych uregulowań prawnych zakazujących świadczenia pracy na podstawie umów cywilnoprawnych.

16 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ