Emocjonalne aspekty zachowań żywieniowych
|
|
- Filip Tomczak
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Stetkiewicz-Lewandowicz Probl Hig Epidemiol 2017, A i 98(2): wsp Emocjonalne aspekty zachowań żywieniowych 153 Emocjonalne aspekty zachowań żywieniowych Emotional aspects of eating behaviors Agnieszka Stetkiewicz-Lewandowicz 1/, Sylwia Wychowałek 2/, Tomasz Sobów 1/ 1/ Zakład Psychologii Lekarskiej, Katedra Nauk Humanistycznych, Uniwersytet Medyczny w Łodzi 2/ Mój Dietetyk w Łodzi Wprowadzenie. Spożywanie pożywienia pełni nie tylko rolę fizjologiczną, ale także psychologiczną i społeczną. Jedzenie emocjonalne, czyli stosowanie jedzenia jako mechanizmu redukującego napięcie, może prowadzić do zaburzenia prawidłowych nawyków żywieniowych i w konsekwencji wpływać na stan zdrowia. Cel. Ocena wpływu emocji na zachowania żywieniowe człowieka. W niniejszym badaniu zostały ocenione zachowania jednostki podczas wybranych stanów emocjonalnych, a także związana z tym kontrola jedzenia, jego ograniczenie lub przejadanie się pod wpływem emocji. Praca poruszyła także problem tłumienia emocji. Zanalizowano kontrolę lęku, przygnębienia oraz gniewu. Zobrazuje to fakt, czy masa ciała oraz płeć mają wpływ na tłumienie emocji. Materiały i metody. Badania przeprowadzono na grupie 166 studentów Uniwersytetu Łódzkiego na kierunku Ekonomia (n=90) i Socjologia (n=76). Ankietowanych podzielono pod względem płci oraz wskaźnika BMI. Badania zostały przeprowadzone przy pomocy ankiety personalnej oraz wystandaryzowanych narzędzi pomiaru: Skala Kontroli Emocji (CECS) i Kwestionariusz Three-Factor Eating Questionnaire (TFEQ-13). Wyniki. Analiza wyników wykazała, że mężczyźni mają większą tendencję do tłumienia emocji niż kobiety. Podobnie w przypadku kontroli gniewu i lęku, to mężczyźni wykazują większą tendencję do kontrolowania swoich emocji. Co więcej, osoby o niskim BMI charakteryzuje większy stopień tłumienia emocji niż osoby o prawidłowej lub wysokiej masie ciała. Okazuje się także, że kobiety częściej jedzą emocjonalnie niż mężczyźni oraz wykazują większą tendencję do kontrolowania procesu jedzenia. Badania pokazały też, że osoby o wyższym BMI mniej kontrolują proces jedzenia niż osoby o prawidłowym i niskim BMI. Natomiast badani o niskim BMI mniej ograniczają jedzenie. W badaniu wykazano ponadto, że studenci Socjologii tłumią swoje emocje w mniejszym stopniu niż studenci Ekonomii. Wnioski. Wyniki badania obrazują, że emocje mogą być czynnikiem wpływającym na wybory żywieniowe. Prawidłowe rozpoznanie i regulacja emocji pomaga w kontroli masy ciała oraz procesie dietoterapii. Introduction. Food consumption fulfils not only a physiological but also a psychological and sociological role in people s life. Emotional eating, i.e. eating to reduce stress can lead to disorders of normal eating behaviors and influence health status. Aim. To evaluate the influence of emotions on eating behaviors. The study assessed individual behaviors during selected emotional states, as well as Cognitive Restraint of Eating, Uncontrolled Eating and Emotional Eating. The depression, anger and anxiety control was analyzed to determine whether body mass and gender influenced emotional suppression. Material & Method. The study included 166 students of the University in Lodz from the field of Economy (n=90) and Sociology (n=76). The results were analyzed according to gender and BMI. The research methods were: the Cortlaud Emotional Control Scale by Maggie Watson and Steven Greer (CECS) and the Polish version of Three-Factor Eating Questionnaire (TFEQ-13). Results. In the study group the men had a stronger tendency to suppress emotions than the women. Similarly in the case of anger and fear control the men manifested greater tendency to control their emotions. Moreover, the students with low BMI suppressed emotions more often than the students with regular or high BMI. The women turned out to eat emotionally more often than the men and showed a higher tendency to control the eating process. The persons with higher BMI controlled eating less often than those with normal or low BMI. The subjects with low BMI restrained food less often. According to the field of study the Sociology students suppressed emotions less often than the Economy students. Conclusion. The results of this study illustrate that emotions can be an important factor influencing eating choices. Correct recognition and regulation of emotions can help in body mass control and diet therapy. Key words: emotional eating, eating behaviors, diet, emotions, BMI Słowa kluczowe: jedzenie emocjonalne, zachowania żywieniowe, dieta, emocje, BMI Probl Hig Epidemiol 2017, 98(2): Nadesłano: Zakwalifikowano do druku: Adres do korespondencji / Address for correspondence dr n. med. Agnieszka Stetkiewicz-Lewandowicz Zakład Psychologii Lekarskiej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi ul. Sterlinga 5, Łódź tel , agnieszka.stetkiewicz@umed.lodz.pl Wprowadzenie Zachowania żywieniowe determinowane są przez wiele czynników począwszy od klimatycznych, społeczno-kulturowych, religijnych aż po indywidualne preferencje czy nawyki [1]. Już od najmłodszych lat życia jednostka nabywa specyficznych zachowań związanych z konsumpcją żywności [2]. Jedzenie zaczyna pełnić w życiu człowieka wiele funkcji, także
2 154 Probl Hig Epidemiol 2017, 98(2): związanych ze sferą psychologiczną [3]. Dzieci uczą się, że jedzenie, a szczególnie słodycze są świetną nagrodą lub pocieszeniem. Utrwalenie tych myśli może sprawić, że osoby dorosłe zaczynają stosować jedzenie jako reduktor napięcia [4]. Uczucie dyskomfortu lub problem nie jest rozwiązywany w sposób adekwatny do sytuacji, tylko za pomocą żywności [5]. Jedzenie ma zastąpić potrzebę miłości czy zredukować nudę. Złość, smutek, strach, szczęście czy samotność mogą zmieniać dotychczasowe zachowania żywieniowe i odmiennie ukierunkować wybory danej osoby w sferze jedzenia [6]. Brak umiejętności kontroli swoich emocji oraz stresu może negatywnie wpływać na jednostkę. Próba redukcji napięcia poprzez jedzenie skutkuje często nadwagą, a nawet otyłością [7]. Jedzenie emocjonalne wiąże się ze zwiększonym spożyciem żywności pod wpływem emocji [8]. Jednostka pod wpływem silnych emocji zarówno pozytywnych jak i negatywnych może zmniejszać kontrolę nad ilością jedzenia. Brak ograniczeń w ilości konsumowanej żywności prowadzi do zaburzenia prawidłowych nawyków żywieniowych, co może negatywnie wpływać na stan zdrowia danej osoby [9]. Cel Ocena wpływu emocji na zachowania żywieniowe. Dokonano oceny tłumienia emocji pod kątem kierunku studiów, płci oraz BMI badanych. Biorąc pod uwagę te same zmienne zanalizowano również zachowania żywieniowe: ograniczania jedzenia, brak kontroli nad jedzeniem, jedzenie emocjonalne. Materiały i metody Badanie zostało przeprowadzone wśród studentów I, II i III roku studiów I stopnia (licencjackich) Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego na kierunkach Ekonomia i Socjologia. Badana grupa obejmowała 166 osób 76 studentów Socjologii oraz 90 studentów Ekonomii. Wśród ankietowanych na kierunku Socjologia było 49 kobiet (64,5%) i 27 (35,5%) mężczyzn, na Ekonomii 65 kobiet (72,2%) i 25 (27,8%) mężczyzn. Duże zróżnicowanie pomiędzy liczbą kobiet i mężczyzn wynika z feminizacji danych kierunków studiów. Badanie przeprowadzono wśród grupy studentów obecnych w dniu badania na uczelni. Udział w badaniu był całkowicie anonimowy i dobrowolny. Każdy uczestnik otrzymał informacje na temat przeprowadzanej ankiety oraz miał możliwość zadawania pytań. Badani zostali poinformowani o celu przeprowadzania ankiety oraz o charakterze badań. Uczestnicy dobrowolnie zgodzili się na udział w badaniu i w związku z tym w każdej chwili mogli zrezygnować z uczestnictwa w badaniu bez podania powodu i bez jakichkolwiek konsekwencji. Na przeprowadzenie badań uzyskano zgodę Komisji Bioetycznej przy Uniwersytecie Medycznym w Łodzi (numer zgody RNN/89/15/KE/M z dnia r.). Ankietowanych podzielono biorąc również pod uwagę BMI (kg/m 2 ), który został obliczony dzięki podanym przez badanych informacjom dotyczącym masy i wysokości ciała. Wyniki zinterpretowano zgodnie z poniższymi przedziałami: <18,5 niedowaga, 18,5-24,9 prawidłowa masa ciała i 25,0 nadmiar masy ciała. W badanej grupie stwierdzono, że wśród Socjologów płci żeńskiej niedowagę miało 8,2% ankietowanych, prawidłową masę ciała 79,6%, nadmierną masę ciała 12,2%. Wśród mężczyzn niedowaga występowała u 3,7%, prawidłowa masa ciała u 66,7%, a nadmiar 29,6%. Wśród kobiet studiujących Ekonomię stwierdzono 13,9% osób z niedowagą, 69,2% osób z prawidłową masą ciała oraz 16,9% z wysokim współczynnikiem BMI. W przypadku mężczyzn zaobserwowano, że 4,0% ma niedowagę, 80,0% masę ciała w normie, a u 16,0% zdiagnozowano nadmiar masy ciała. Wiek ankietowanych wynosi od 19 do 26 lat. Badania zostały przeprowadzone przy pomocy ankiety personalnej oraz wystandaryzowanych narzędzi pomiaru: 1. Skali Kontroli Emocji (CECS Cortlaud Emotional Control Scale) autorstwa Maggie Watson oraz Stevena Greer w polskiej adaptacji Zygfryda Juczyńskiego i 2. kwestionariusza Three-Factor Eating Questionnaire (TFEQ-13). Ankieta personalna zawiera podstawowe pytania o płeć, datę urodzenia, masę i wysokość ciała badanych. Obejmowała także informacje z zakresu kierunku i roku studiów. Skala Kontroli Emocji zawiera 21 stwierdzeń skupiających się na trzech podstawowych emocjach, tzn. gniew, lęk i depresja. Skala obejmuje 3 podskale po 7 stwierdzeń. Użyte w niej twierdzenia pozwalają określić formy tłumienia emocji. Skala ta jest przeznaczona dla osób dorosłych i pozwala określić subiektywną kontrolę gniewu, lęku i depresji. Ankietowany ma za zadanie zakreślić częstotliwość wystąpienia sugerowanego sposobu wyrażania swoich emocji na skali: prawie nigdy 1, czasami 2, często 3, prawie zawsze 4. Uzyskane wyniki należy sumować oddzielnie dla każdej podskal, uzyskując przy tym wynik od 7 do 28 punktów. Następnie dodając wyniki wszystkich podskal otrzymuje się ogólny wskaźnik kontroli emocji, który mówi o subiektywnym przekonaniu osoby badanej, co do umiejętności kontroli emocji w czasie wystąpienia negatywnych emocji. Ogólny wskaźnik wynosi od 21 do 84 punktów. Przedział punktów stanowi w przybliżeniu środkowy przedział kontinuum tłumienia. Im wynik jest wyższy, tym uznaje się, że osoba bardziej tłumi negatywne emocje [10].
3 Stetkiewicz-Lewandowicz A i wsp. Emocjonalne aspekty zachowań żywieniowych 155 Kwestionariusz TFEQ-13 składa się z 13 pytań, na który składają się 3 podskale. 5 pytań dotyczy ograniczenia jedzenia, 5 pytań braku kontroli nad jedzeniem, a 3 pytania są związane bezpośrednio z jedzeniem pod wpływem emocji. Kwestionariusz zawiera wystandaryzowane odpowiedz na 4-stopniowej skali od 0 do 3. Ankietowany zaznacza przy każdym zdaniu najbardziej określające go stwierdzenie: zdecydowanie tak, raczej tak, raczej nie, zdecydowanie nie. Wartości wyliczane są oddzielnie dla każdej podskali. Im uzyskany wynik jest wyższy tym nasilenie ograniczenia jedzenia, braku kontroli nad jedzeniem lub jedzenia pod wpływem emocji jest większe [11]. Dokonano analizy wyników zebranych ankiet na postawie utworzonej uprzednio bazy danych. Następnie przeprowadzono analizę istotności wyników. W przypadku zmiennych o rozkładzie normalnym stosowano test t-studenta oraz analizę wariancji (ANOVA). Alternatywnie stosowano testy nieparametryczne: test U Manna-Whitneya. Wszystkie obliczenia przeprowadzono za pomocą pakietów statystycznych Statistica i SPSS. Wyniki Analiza wyników Skali Kontroli Emocji wykazała, że badani na kierunku Ekonomia są bardziej skłonni do kontrolowania swoich emocji niż na kierunku Socjologia wskaźnik ogólny wyniósł 52,92 dla ekonomistów i 49,12 dla socjologów. Podobne wyniki występują w poszczególnych podskalach, gdzie okazuje się, że wyższy wskaźnik kontroli gniewu (Ekonomia 17,00, Socjologia 15,18) i depresji (Ekonomia 18,10, Socjologia 16,59) występuje u badanej grupy na kierunku Ekonomia. Takich zależności nie zauważono dla kontroli lęku (tab. I). Biorąc pod uwagę płeć i kierunek studiów analiza wyników wykazała, że w obu badanych grupach wyższy wskaźnik ogólny kontroli emocji występuje u mężczyzn niż u kobiet (Ekonomia: mężczyźni 55,4, a kobiety 51,97; Socjologia: mężczyźni 53,13, a kobiety 46,9). W przypadku badanych na kierunku Socjologia wynik ten jest istotny statystycznie. Podobnie w przypadku kontroli gniewu i lęku, to mężczyźni na obu kierunkach wykazują większą tendencję do kontrolowania swoich emocji; wyniki te okazały są istotne statystycznie. W zakresie kontroli depresji jedynie tylko w grupie ekonomistów, to kobiety miały większą tendencję do kontroli depresji niż mężczyźni; podobnych zależności brak w przypadku osób na kierunku Socjologia (tab. I). W grupie studentów Ekonomii zaobserwowano większą kontrolę gniewu u osób z niedoborem masy ciała niż osób z prawidłową lub nadmiarem masy ciała (niedobór 18,00; prawidłowa 17,37; nadmiar 14,73). Jednocześnie można zaobserwować, że osoby z niskim BMI na obu kierunkach mają większą tendencję do kontroli swoich emocji niż osoby z prawidłową lub nadmierną masą ciała. Analiza kwestionariusza TFEQ-13 wykazała, że kobiety niezależnie od kierunku studiów, wykazują większą skłonność do braku kontroli nad jedzeniem niż mężczyźni. Kobiety również mają większą tendencję do jedzenia pod wpływem emocji w porównaniu do mężczyzn na obu kierunkach studiów. Analiza wykazała, że jedzenie emocjonalne w grupie kobiet na kierunku Ekonomia wskazuje na wyniki istotne statystycznie. Badania wskazują, że osoby z niedoborem masy ciała mają mniejszą tendencję do ograniczania jedzenia niż badani z prawidłową lub nadmierną masą ciała na obu kierunkach studiów. Również osoby z nadmierną masą ciała częściej nie mają kontroli nad jedzeniem niż osoby z niedowagą lub masą ciała w normie i wyniki te w przypadku studentów Ekonomii są istotne statystycznie (tab. II). Tabela I. Wyniki BMI, Skali Kontroli Emocji i TFEQ-13 w badanej grupie oraz z podziałem na kierunek studiów (M±SD) Table I. Results of BMI, CESC and TFEQ-13 in study group and division into fields of study (M±SD) Zmienna /Variables Kobiety /Women n=49 Socjologia /Sociology Mężczyźni /Men n=27 Ogółem /Total n=76 p Kobiety /Women n=65 Ekonomia /Economy Mężczyźni /Men n=25 Ogółem /Total n=90 p Ogółem /Total BMI 22,93±3,63 21,54±2,82 22,55±3,40 0,034 21,96±3,64 23,61±3,07 22,42±3,55 0,492 22,47±3,49 CECS TFEQ-13 kontrola gniewu /anger control kontrola depresji /depression control kontrola lęku /anxiety control 14,4±4,43 17,26±3,82 15,18±4,47 0,003 16,88±5,62 17,32±5,42 17,00±5,54 0,675 16,17±5,14 16,47±4,62 16,81±3,47 16,59±4,22 0,969 18,54±5,39 16,96±4,62 18,10±5,21 0,211 17,35±4,80 16,39±4,49 19,07±3,43 17,34±4,32 0,007 16,55±5,78 21,12±4,40 17,82±5,79 0,006 17,60±5,10 ogółem /total 46,90±10,70 53,13±6,83 49,12±9,92 0,030 51,97±14,09 55,40±11,35 52,92±13,41 0,181 51,17±5,15 ograniczanie jedzenia /food restriction 5,98±2,99 7,00±3,00 6,34±3,01 0,095 6,58±3,10 6,84±2,98 6,66±3,05 0,967 6,53±3,02 brak kontroli /no control 6,69±3,68 5,41±3,73 6,24±3,73 0,169 7,88±3,19 5,68±4,26 7,27±3,63 0,052 6,81±3,67 jedzenie emocjonalne /emotional eating 3,10±1,95 2,59±2,36 2,92±2,10 0,143 4,20±2,49 1,72±1,46 3,51±2,51 0,000 3,24±2,34
4 156 Probl Hig Epidemiol 2017, 98(2): Tabela II. Wyniki kwestionariusza TFEQ-13 wg BMI i kierunku studiów (M±SD) Table II. Results of TFEQ-13 according to BMI and field of study (M±SD) BMI (kg/m 2 ) Ograniczanie jedzenia /Food restriction Brak kontroli nad jedzeniem /No control over food Jedzenie emocjonalne /Emotional eating Socjologia /Sociology Ekonomia /Economy Socjologia /Sociology Ekonomia /Economy Socjologia /Sociology Ekonomia /Economy <18,5 5,40±1,95 4,80±3,19 3,20±4,32 6,60±2,88 3,20±2,39 3,30±2,67 18,5-24,9 6,42±3,22 6,95±2,97 6,28±3,85 7,25±3,91 2,84±1,96 3,35±2,63 25,0 6,36±2,47 6,60±3,09 7,14±2,48 7,80±2,86 3,14±2,66 4,33±1,72 Dyskusja Wyniki uzyskane w badaniu własnym wskazują, że emocje odgrywają istotną rolę w życiu człowieka. Szczególnie kobiety są podatne na zwiększone spożycie żywności pod wpływem emocji. Mężczyźni natomiast częściej tłumią swoje emocje, szczególnie gniew i lęk. Rezultaty naszych badań znajdują odzwierciedlenie w literaturze przedmiotu badania wśród polskich nastolatków [11, 12]. W naszych badaniach niskiemu wskaźnikowi BMI towarzyszył wyższy stopień tłumienia uczuć oraz brak ograniczania jedzenia. Wraz ze wzrostem BMI, zmniejszała się tendencja do kontrolowania procesu jedzenia. Podobne wyniki uzyskano zarówno w badaniach polskich [11], jak i meksykańskich [13]. Wyniki badań wskazują, że studenci Socjologii są bardziej skłonni do wyrażania swoich emocji niż badani na kierunku Ekonomia, choć na obu kierunkach mężczyźni charakteryzowali się wyższym tłumieniem emocji niż kobiety. Ten fakt potwierdzają liczne badania [21], zarówno w grupach osób zdrowych [20], jak i chorych [22]. W analizie dostępnej literatury przedmiotu zostały również poruszone zagadnienia jakości pożywienia [15] i wpływu wieku na zachowania żywieniowe [14] oraz związku wybranych stanów emocjonalnych z zachowaniami żywieniowymi [24]. Potwierdzenie naszych wyników, dotyczące różnic w zakresie jedzenia emocjonalnego u kobiet i mężczyzn, widoczne jest w rezultatach badania przeprowadzonego przez Drozdowską w grupie 114 uczniów szkół gimnazjalnych w wieku lat przy użyciu kwestionariusza TFEQ-13. Wyższe wskaźniki jedzenia emocjonalnego, ograniczenia jedzenia i braku kontroli nad jedzeniem notowane były u dziewczynek niż u chłopców, co wskazuje na częstsze występowanie tego typu zachowań w grupie dziewcząt [12]. Powyższe wyniki oraz zależność między jedzeniem emocjonalnym a BMI, widoczne są również w badaniach polskich przeprowadzonych wśród 555 dzieci w wieku 13 lat przy użyciu kwestionariusza TFEQ-13. W danej grupie 4,1% to osoby z niedoborem masy ciała, 81,9% dzieci z masą ciała w normie, a 8,6% dzieci miało nadwagę i 5,4% było otyłych. Wyniki badania wskazują, że we wszystkich podskalach kwestionariusza wskaźniki były wyższe dla dziewcząt niż dla chłopców. Co więcej w skali ograniczenia jedzenia wyniki były istotne statystycznie. Oznaczono także, że podskala ograniczenia jedzenia korelowała ze współczynnikiem BMI [11]. Również badanie dzieci i młodzieży w Meksyku przeprowadzone przy użyciu TFEQ-R18 analizujące związek BMI z ograniczaniem jedzenia, jedzeniem emocjonalnym i kontrolą nad spożywaną żywnością wykazało, że dzieci ograniczające jedzenie były 3 razy bardziej narażone na wystąpienie otyłości brzusznej. Co więcej uczniowie z nadwagą lub otyłością częściej nie kontrolowali jedzenia. Zaobserwowano także wpływ płci na wskaźnik jedzenia emocjonalnego i braku kontroli nad procesem jedzenia [13]. W badaniu niemieckim obejmującym ponad 3000 uczestników w wieku lat przy użyciu kwestionariusza TFEQ potwierdzono zależność czynnika płci na jedzenie emocjonalne. Wykazano również, że osoby starsze mają większą kontrolę nad jedzeniem i mają większą skłonność do ograniczania jedzenia niż osoby młodsze. W cytowanym badaniu 45,1% mężczyzn i 69,9% kobiet określiło, że ma problemy żywieniowe, gdzie jako główny kłopot przedstawiano u obu płci w 38,6% nadmierną ochotę na słodycze. Jedzenie w odpowiedzi na emocje i stres było najczęściej zgłaszane u osób młodych [14]. Niestety efekt wpływu wieku na kontrolę jedzenia nie jest widoczny w naszych badaniach, gdyż wiek badanych był zbliżony. Powyższe wyniki badań zdają się potwierdzać hipotezę, że dla kobiet już od najmłodszych lat jedzenie ma inne znaczenia niż dla mężczyzn. Oprócz funkcji fizjologicznych czy społecznych, spożywanie pożywienia ma również wymiar psychologiczny, szczególnie w aspekcie regulacji stanów emocjonalnych (spożywanie jedzenia w momentach smutku, radości czy nudy), ważną rolę spełnia tu również przekaz kulturowy a zwłaszcza medialny konieczność kontroli spożywanego jedzenia i w konsekwencji kontrola nad swoim ciałem jego masą i wymiarami. Badania przeprowadzone wśród populacji francuskiej pokazały nie tylko wpływ BMI na ilość spożywanego pożywienia, ale i na jego jakość. Dziewczęta, które miały wyższe wyniki w skali ograniczania jedzenia, w rezultacie spożywały także mniej kalorii w ciągu dnia. W przypadku dorosłych mężczyzn spożycie żywności rosło wraz z brakiem kontroli nad jedzeniem. Wyższy wskaźnik ograniczenia jedzenia koreluje ze spożyciem warzyw oraz wykazuje negatywną korelację z konsumpcją fast-foodów i słodyczy.
5 Stetkiewicz-Lewandowicz A i wsp. Emocjonalne aspekty zachowań żywieniowych 157 Wysokokaloryczne jedzenie koreluje dodatnio także ze wskaźnikiem braku kontroli nad jedzeniem, jak również z faktem, że osoby jedzące emocjonalnie częściej podjadają między posiłkami [15]. Ten fakt potwierdzają wyniki badania hiszpańskiego, w których stwierdzono, że wyższe wartości w skali braku kontroli nad jedzeniem występują u kobiet, osób z nadmierną masą ciała, osób które często się ważyły, które planowały przejść na dietę. Wyższe wyniki w przypadku jedzenia emocjonalnego zaobserwowano u osób z niższą samooceną, postrzegających się jako mało sprawnych fizycznie oraz w czasie, kiedy badani byli na diecie. W podskali braku kontroli nad jedzeniem wyższe wyniki zanotowano u ludzi postrzegających się jako osoby o słabej kondycji fizycznej [16]. Jak wynika z powyższych badań jedzenie emocjonalne związane jest nie tylko z jakością i ilością spożywanego pokarmu, ale również z brakiem umiejętności radzenia sobie ze stresem, obrazem własnego ciała i ogólną samooceną. Jak wskazują wyniki badań Bryant i wsp., wysokie wyniki w skali ograniczeń dietetycznych mogą być predykatorem lepszych efektów kuracji odchudzającej [17]. Natomiast większa elastyczność w czasie ograniczeń żywieniowych pomaga kontrolować u osób otyłych jedzących komupulsywnie napadowe jedzenie i wspomaga proces odchudzania [18]. Badanie 1275 ankietowanych z nadmierną oraz prawidłowa masą ciała wskazało, że wskaźnik BMI koreluje ze skalą ograniczania jedzenia kwestionariusza TFEQ [19]. Podobne wyniki dało też niniejsze badanie, gdzie wykazano zależność między BMI, a ograniczaniem jedzenia osoby z niedoborem masy ciała miały mniejszą tendencję do ograniczania jedzenia niż badani z prawidłową lub nadmierną masą ciała na obu kierunkach (Ekonomia i Socjologia). Analiza wyników Skali Kontroli Emocji (CECS) w badanej przez nas grupie wykazała, że wskaźnik ogólny osiągnął wartość 51,17, a dla ekonomistów 52,92 i 49,12 dla socjologów. Podobne wyniki występują w poszczególnych podskalach, gdzie wyższe wskaźniki kontroli gniewu i depresji uzyskali studenci Ekonomii, a wyniki w skali lęku były w obu grupach zbliżone. Niniejsze wyniki są bardzo zbliżone do wyników zdrowej 30 osobowej grupy (21 kobiet i 9 mężczyzn), gdzie kontrola gniewu wyniosła 19,27, kontrola depresji 18,23, a kontrola lęku 20,37; wskaźnik ogólny 54,43 [20]. Podobnie wyniki badania przy użyciu skali CECS obejmujące 535 osób (241 mężczyzn i 294 kobiety) w wieku lat pokazują, że mężczyźni bardziej kontrolują lęk niż kobiety. Podobną zależność można zaobserwować w przeprowadzonym przez nas badaniu. [21]. Zarówno na kierunku socjologia, jak i ekonomia, mężczyźni uzyskali wyższe wyniki w porównaniu do kobiet (zarówno w wyniku ogólnym, jak i w tłumieniu poszczególnych emocji). Podobna zależność wystąpiła również w grupie 60 pacjentów (36 kobiet i 24 mężczyzn) hospitalizowanych z powodu białaczek w Świętokrzyskim Centrum Onkologii w Kielcach. Mężczyźni w porównaniu do kobiet, częściej tłumili negatywne emocje. Co więcej brak bliskich i samotność mogła potęgować występujące uczucie lęku [22]. Badania te, chociaż przeprowadzone w grupie osób chorych, potwierdzają wyniki naszego badania mężczyźni wykazywali większą tendencję do tłumienia emocji niż kobiety. Być może oczekiwania społeczne w stosunku do mężczyzn, nieokazywania uczuć (rozumiane jako nieokazywanie słabości) przyczyniają się do wyższych wyników w tym wymiarze, zarówno u osób zdrowych, jak i chorych. Tłumienie wyrażania emocji prowadzi do ich nasilenia lub też przyczynia się do ich długotrwałego utrzymywania w postaci napięcia emocjonalnego. Z badań różnych autorów [10, 22] wynika, że tłumienie emocji jest niebezpieczne dla zdrowia. Niewyrażone emocje, szczególnie gniew i złość, mogą powodować wzrost ciśnienia tętniczego krwi, przyspieszenie tętna i zaburzenia układu krążenia. Niewyrażone emocje stanowią przyczynę zaburzeń nerwicowych i chorób psychosomatycznych. Widoczne jest to w badaniach osób cierpiących na zaburzenia depresyjne, które osiągnęły wyższy wskaźnik w skali CECS (osoby chore 57,27; a zdrowe 54,43) [21]. Liczne doniesienia z literatury wskazują, że nie tylko tłumienie emocji, ale także ich jakość, odgrywają znaczenie przy ograniczaniu jedzenia. Wskazują na to wyniki badania obejmującego 96 kobiet, którym dostarczono przekąski, a następnie poddano neutralnym, pozytywnym oraz negatywnym emocjom. Stwierdzono, że pozytywny nastój, przy braku ograniczeń, zdecydowanie zwiększał ilość spożytego jedzenia [23]. Istotne wyniki dało także badanie populacyjne przeprowadzone na 2359 mężczyznach i 2791 kobietach urodzonych w 1966 r. w Finlandii. Wykazało ono, że stres zwiększa ilość spożywanej żywności, szczególnie w przypadku kobiet. Zazwyczaj sięgano wtedy po fast-foody oraz słodycze. Wśród mężczyzn najczęściej do podjadania skłaniała samotność, długotrwałe bezrobocie, rozwód, niski poziom wykształcenia, a u kobiet brak wsparcia emocjonalnego. Fakty te pokazują, że zapobieganie i leczenie otyłości powinno nie tylko skupiać się na aspekcie żywieniowym, ale także na sposobie radzenia sobie z emocjami, wsparciu i odpowiedniej strategii radzenia sobie ze stresem [24]. Badania na 122 pacjentkach (62 osoby otyłe, 60 z prawidłową masą ciała) wskazują także, że u kobiet otyłych istnieje zależność między poziomem lęku a depresji oraz uzewnętrznianiem swojej złości i kontrolowaniem jej. Próba redukcji masy ciała natomiast wiąże się z niezadowoleniem z własnego ciała i wyrażaniem negatywnych emocji i próbą ich kontroli. Obrazuje to
6 158 Probl Hig Epidemiol 2017, 98(2): fakt, że próba zmiany stylu życia i nawyków żywieniowych powinna obejmować także strategie radzenia sobie ze złością i radzenia sobie z negatywnymi emocjami. Dane działanie poprawia jakość życia jednostki i pomaga regulować zachowania żywieniowe [25]. Ze względu na ograniczenia badań własnych oraz istotność podjętego tematu zasadne wydaje się rozszerzenie badań w innych grupach wiekowych, zastosowanie innych narzędzi badawczych, np. dotyczących obrazu własnego ciała lub pogłębienie pytań dotyczących jakości spożywanych pokarmów. Wnioski Mężczyźni mają większą tendencję do tłumienia emocji niż kobiety. Kobiety częściej jedzą emocjonalnie niż mężczyźni; wykazują większą tendencję do kontrolowania procesu jedzenia. Osoby o niskim wskaźniku BMI charakteryzuje większy stopień tłumienia emocji niż osoby o prawidłowej lub wysokiej masie ciała. Osoby o wyższym wskaźniku BMI mniej kontrolują proces jedzenia niż osoby o prawidłowym i niskim BMI. Osoby o niskim wskaźniku BMI mniej ograniczają jedzenie. Studenci Socjologii mniej tłumią emocje niż studenci Ekonomii. Piśmiennictwo / References 1. Jeżewska-Zychowicz M. Zachowania żywieniowe i ich uwarunkowania. SGGW, Warszawa Koletzko B, Brands B, Poston L, et al. Early nutrition programming of long-term health. Proc Nutr Soc 2012, 71(3): Ogden J. Psychologia odżywiania się. Od zdrowych do zaburzonych zachowań żywieniowych. UJ, Kraków Bąk-Sosnowska M. Apetyt z emocji. Charaktery 2010, 2(157): Juruć A, Wierusz-Wysocka B, Bogdański P. Psychologiczne aspekty jedzenia i nadmiernej masy ciała. Farm Współ 2011, 4: Jankowska J, Helbin J. Różnorodne środki nagradzania się w pozytywnych i negatywnych stanach emocjonalnych. Probl Hig Epidemiol 2010, 91(3): Ziółkowska B. Psychospołeczne aspekty nienormatywnej masy ciała. UAM, Poznań Leszczyńska S, Błażejewska K, Lewandowska-Klafczyńska K, Rycielski P. Emocje a zachowania żywieniowe u kobiet w wieku lat. Endokr Otyłość Zab Przem Mat 2011, 7(3): Wieczorkowska-Wierzbińska G. Psychologiczne ograniczenia. UW, Warszawa Juczyński Z. Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Pracownia Testów Psychologicznych, Warszawa Dzielska A, Mazur J, Małkowska-Szkutnik A, Kołoło H. Adaptacja polskiej wersji kwestionariusza Three-Factor Eating Questionnaire (TFEQ-13) wśród młodzieży szkolnej w badaniach populacyjnych. Probl Hig Epidemiol 2009, 90(3): Drozdowska K. Zachowania związane z odżywianiem i odchudzaniem się a subiektywna i rzeczywista masa ciała młodzieży szkolnej (praca magisterska). UMK, Toruń Munguia-Lizárraga S, Bacardí-Gascón M, Armendáriz- Anguiano A, Jiménez-Cruz A. Association of eating behaviors and BMI among elementary school students from Mexico. Nutr Hosp 2015, 31(6): Löffler A, Luck T, Then FS, et al. Age- and gender-specific norms for the German version of the Three-Factor Eating- Questionnaire (TFEQ). Appetite 2015, 91: De Lauzon B, Romon M, Deschamps V, et al. The Three- Factor Eating Questionnaire-R18 is able to distinguish among different eating patterns in a general population. J Nutr 2004, 134(9): Jáuregui-Lobera I, García-Cruz P, Carbonero-Carreño R, et al. Psychometric properties of Spanish version of the Three-Factor Eating Questionnaire-R18 (Tfeq-Sp) and its relationship with some eating- and body image-related variables. Nutrients 2014, 6(12): Bryant EJ, Caudwell P, Hopkins ME, et al. Psycho-markers of weight loss. The roles of TFEQ Disinhibition and Restraint in exercise-induced weight management. Appetite 2012, 58(1): Blomquist KK, Grilo CM. Predictive significance of changes in dietary restraint in obese patients with binge eating disorder during treatment. Int J Eat Disord 2011, 44(6): Cappelleri JC, Bushmakin AG, Gerber RA, et al. Psychometric analysis of the Three-Factor Eating Questionnaire-R21: results from a large diverse sample of obese and non-obese participants. Int J Obes 2009, 33(6): Zając T. Struktura agresji i kontrola emocji u osób z rozpoznaniem depresji. Psychiatr Psychoter 2014, 10(4): Corruble E, Benyamina A, Bayle F, et al. Understanding impulsivity in severe depression? A psychometrical contribution. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry 2003, 27(5): Cieślik A, Marmurowska-Michałowska H. Poziom kontroli emocji u chorych na białaczki. Ann UMCS sectio D 2004, 59(suppl 14): Yeomans MR, Coughlan E. Mood-induced eating: interactive effects of restraint and tendency to overeat. Appetite 2009, 52(2): Laitinen J, Ek E, Sovio U. Stress-related eating and drinking behavior and body mass index and predictors of this behavior. Prev Med 2002, 34(1): Brytek-Matera A, Charzyńska E. Związek pomiędzy emocjonalnym aspektem obrazu ciała a ekspresją uczuć u kobiet z otyłością. Endokr Otyłość Zab Przem Mat 2009, 5(4):
Analiza wyników badań
Analiza wyników badań WSTĘP Aktywność fizyczna należy do jednej z podstawowych potrzeb człowieka w każdym okresie życia. Szczególnie istotna jest w trakcie rozwoju dziecka, ponieważ jest jednym z niezbędnych
Bardziej szczegółowoAdaptacja polskiej wersji kwestionariusza Three-Factor Eating Questionnaire (TFEQ-13) wśród młodzieży szkolnej w badaniach populacyjnych
362 Probl Hig Epidemiol 2009, 90(3): 362-369 Adaptacja polskiej wersji kwestionariusza Three-Factor Eating Questionnaire (TFEQ-13) wśród młodzieży szkolnej w badaniach populacyjnych Adaptation of the Three-Factor
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM
STRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM Wstęp Choroby nowotworowe są poważnym problemem współczesnych społeczeństw. Rozpoznawanie trudności w funkcjonowaniu psychosomatycznym pacjentów jest konieczne do świadczenia
Bardziej szczegółowoOcena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży
Ewa Racicka-Pawlukiewicz Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych PROMOTOR: Dr hab. n.
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 5 1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Białej Podlaskiej Instytut Pielęgniarstwa Higher State Vocational School
Bardziej szczegółowoIlość posiłków w ciągu dnia: Odstępy między posiłkami:
Co znaczy ZDROWO SIĘ ODŻYWIAĆ? Ilość posiłków w ciągu dnia: 4-5 Odstępy między posiłkami: regularne, co 3,5-4h ŚNIADANIE : max.2h od momentu wstania KOLACJA : min.3h przed snem Co znaczy ZDROWO SIĘ ODŻYWIAĆ?
Bardziej szczegółowoZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Władimir Bożiłow 1, Małgorzata Roślak 2, Henryk Stolarczyk 2 1 Akademia Medyczna, Bydgoszcz 2 Uniwersytet Łódzki, Łódź ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
Bardziej szczegółowoProfilaktyka otyłości w działaniach Ministra Zdrowia. Dagmara Korbasińska Wanda Szelachowska-Kluza Departament Matki i Dziecka
Profilaktyka otyłości w działaniach Ministra Zdrowia Dagmara Korbasińska Wanda Szelachowska-Kluza Departament Matki i Dziecka KIERUNKI DZIAŁAŃ tworzenie prawa realizacja programów polityki zdrowotnej współpraca
Bardziej szczegółowoDuŜo wiem, zdrowo jem
DuŜo wiem, zdrowo jem Projekt edukacyjny: Pogadanki do dzieci w przedszkolach, szkołach podstawowych i gimnazjach oraz prezentacje do ich rodziców Cel projektu: Podniesienie świadomości na temat odżywiania
Bardziej szczegółowoInterwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie
Interwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie H. Dyląg, 1 H. Weker 1, M. Barańska 2 1 Zakład Żywienia 2 Zakład Wczesnej Interwencji Psychologicznej karmienie na żądanie 7-5 posiłków 3 posiłki
Bardziej szczegółowoZaburzenia emocjonalne, behawioralne, poznawcze oraz jakość życia u dzieci i młodzieży z wrodzonym zakażeniem HIV STRESZCZENIE
Autor: Tytuł: Promotor: lek. Anna Zielińska Zaburzenia emocjonalne, behawioralne, poznawcze oraz jakość życia u dzieci i młodzieży z wrodzonym zakażeniem HIV dr hab. Anita Bryńska STRESZCZENIE WSTĘP: W
Bardziej szczegółowoPorównanie wyników grupy w odniesieniu do norm Test t dla jednej próby
Porównanie wyników grupy w odniesieniu do norm Test t dla jednej próby 1. Wstęp teoretyczny Prezentowane badanie dotyczy analizy wyników uzyskanych podczas badania grupy rodziców pod kątem wpływu ich przekonań
Bardziej szczegółowoJakość życia oraz występowanie objawów depresji i lęku wśród polskich pacjentów z mukowiscydozą - międzynarodowe badanie porównawcze.
Mgr Urszula Borawska-Kowalczyk Jakość życia oraz występowanie objawów depresji i lęku wśród polskich pacjentów z mukowiscydozą - międzynarodowe badanie porównawcze Streszczenie Wprowadzenie Mukowiscydoza
Bardziej szczegółowoWiedza i zachowania zdrowotne mieszkańców Lubelszczyzny a zmienne demograficzno-społeczne.
Michał Nowakowski Zakład Socjologii Medycyny i Rodziny Instytut Socjologii Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Luiza Nowakowska Samodzielna Pracownia Socjologii Medycyny Katedra Nauk Humanistycznych Wydziału
Bardziej szczegółowoOtyłość ma często podłoże psychologiczne
Psychologia i ywienie Otyłość ma często podłoże psychologiczne Wśród licznych badań prowadzonych nad otyłością ważne miejsce zajmują psychologiczne uwarunkowania tej choroby, postrzegane jako jedna z jej
Bardziej szczegółowoDr hab. n med. Tomasz Zatooski. Analiza wyników badań
Dr hab. n med. Tomasz Zatooski Analiza wyników badań MATERIAŁ I METODY BADAWCZE Badanie ankietowe przeprowadzono na grupie 3092 (3345/10000) uczniów z 34 szkół podstawowych i gimnazjalnych na terenie Wrocławia
Bardziej szczegółowoYNDROM OTOWOŚCI NOREKTYCZNEJ. zastosowanie konstruktu teoretycznego dla projektowania działań profilaktycznych. Beata Ziółkowska, IP, UAM, Poznań
YNDROM OTOWOŚCI NOREKTYCZNEJ zastosowanie konstruktu teoretycznego dla projektowania działań profilaktycznych Beata Ziółkowska, IP, UAM, Poznań Zaburzenie/choroba jako forma adaptacji do sytuacji trudnej
Bardziej szczegółowoCharakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego
Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób
Bardziej szczegółowoANKIETA. Poniżej umieszczona została ankieta dotyczącą Twojego zdrowia oraz samooceny. Ankieta składa się z czterech krótkich części.
ANKIETA Poniżej umieszczona została ankieta dotyczącą Twojego zdrowia oraz samooceny. Ankieta składa się z czterech krótkich części. Bardzo proszę, abyś czytał/a uważne i udzielił/a odpowiedzi na wszystkie
Bardziej szczegółowoPorównanie jakości życia u chorych z zespołami depresyjnymi i białaczkami
Piotr Magiera, Miko/aj Majkowicz, Iwona Trzebiatowska, Krystyna de Walden-Ga/uszko Porównanie jakości życia u chorych z zespołami depresyjnymi i białaczkami Katedra i I Klinika Chorób Psychicznych AM w
Bardziej szczegółowoKamil Barański 1, Ewelina Szuba 2, Magdalena Olszanecka-Glinianowicz 3, Jerzy Chudek 1 STRESZCZENIE WPROWADZENIE
Czynniki socjodemograficzne wpływające na poziom wiedzy dotyczącej dróg szerzenia się zakażenia w kontaktach niezwiązanych z procedurami medycznymi wśród pacjentów z WZW typu C Kamil Barański 1, Ewelina
Bardziej szczegółowoOCENA STYLU ŻYCIA DLA POTRZEB DZIAŁAŃ Z ZAKRESU PROMOCJI ZDROWIA
Katedra i Zakład Promocji Zdrowia Wydział Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum UMK OCENA STYLU ŻYCIA DLA POTRZEB DZIAŁAŃ Z ZAKRESU PROMOCJI ZDROWIA I. WYWIAD WIEK.. PŁEĆ WYKSZTAŁCENIE. MIEJSCE ZAMIESZKANIA
Bardziej szczegółowoSTOSUNEK HEMODIALIZOWANYCH PACJENTÓW Z ZABURZENIAMI
Wojciech Marcin Orzechowski STOSUNEK HEMODIALIZOWANYCH PACJENTÓW Z ZABURZENIAMI DEPRESYJNYMI DO LECZENIA TYCH ZABURZEŃ Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk o zdrowiu Promotor: prof. dr hab. n. med.,
Bardziej szczegółowoJoanna Rodziewicz-Gruhn Charakterystyka wysokości i proporcji wagowo-wzrostowych kobiet między 20 a 75 rokiem życia
Joanna Rodziewicz-Gruhn Charakterystyka wysokości i proporcji wagowo-wzrostowych kobiet między 20 a 75 rokiem życia Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna 7, 89-93 2007
Bardziej szczegółowoDZIECKO Z ZABURZENIAMI ODŻYWIANIA
DZIECKO Z ZABURZENIAMI ODŻYWIANIA Odżywianie jest ważną sferą w życiu każdego człowieka. Różnorodne przeżywane przez nas stresy są częstym powodem utraty apetytu, podjadania lub nadmiernego apetytu. Różne
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE. Wydział Nauk o Zdrowiu. Mariola Kicia
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE Wydział Nauk o Zdrowiu Mariola Kicia OCENA POZIOMU LĘKU I STRESU W GRUPIE KOBIET HOSPITALIZOWANYCH Z POWODU PORONIENIA Rozprawa na stopień doktora nauk o zdrowiu Promotor:
Bardziej szczegółowoZaburzenia odżywiania -
Zaburzenia odżywiania - - rozpoznanie, objawy, leczenie Dorota Zatorska - Stempin 2012 1 Zaburzenia odżywiania - objawy, rozpoznanie, leczenie " Ciało ma znaczenie, ale kiedy dochodzimy do tego, co u
Bardziej szczegółowoTRYB ŻYCIA I PRZYJMOWANE SUPLEMENTY DIETY raport z badania. Warszawa, Grudzień 2017
TRYB ŻYCIA I PRZYJMOWANE SUPLEMENTY DIETY raport z badania Warszawa, Grudzień 2017 O badaniu Grupa docelowa Próba Realizacja Metodologia All 20+ użytkownicy Internetu N=220 Grudzień 2017 CAWI (online)
Bardziej szczegółowoOCENA SPOSOBU ŻYWIENIA KOBIET O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 718 722 Ewa Stefańska, Lucyna Ostrowska, Danuta Czapska, Jan Karczewski OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA KOBIET O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA Zakład Higieny i Epidemiologii
Bardziej szczegółowoOCENA SATYSFAKCJI ŻYCIOWEJ I SAMOPOCZUCIA PSYCHICZNEGO PACJENTÓW PRZED OPERACJĄ TĘTNIAKA AORTY
OCENA SATYSFAKCJI ŻYCIOWEJ I SAMOPOCZUCIA PSYCHICZNEGO PACJENTÓW PRZED OPERACJĄ TĘTNIAKA AORTY EVALUATION OF LIFE SATISFACTION AND PSYCHOLOGICAL WELL-BEING OF PATIENTS BEFORE SURGERY AORTIC ANEURYSM Emilia
Bardziej szczegółowoOcena jakości życia oraz występowania objawów lękowych i depresyjnych u pacjentek z zespołem policystycznych jajników STRESZCZENIE
Ocena jakości życia oraz występowania objawów lękowych i depresyjnych u pacjentek z zespołem policystycznych jajników STRESZCZENIE Zespół policystycznych jajników występuje u 5-10% kobiet w wieku rozrodczym.
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 286 SECTIO D 2003
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 286 SECTIO D 2003 Zakład Zarządzania i Ekonomiki Ochrony Zdrowia Akademii Medycznej w Lublinie Department of Health
Bardziej szczegółowoZACHOROWANIA DZIECI NA CUKRZYCĘ W WIEKU SZKOLNYM (7-12 LAT)
Autor: EDYTA LENDZION Opiekun badań: dr Beata Trzpil-Zwierzyk ZACHOROWANIA DZIECI NA CUKRZYCĘ W WIEKU SZKOLNYM (7-12 LAT) Badanie przeprowadzone zostało w czerwcu 2014 roku w poradni diabetologicznej w
Bardziej szczegółowoPROBLEM NADWAGI I OTYŁOŚCI W POLSCE WŚRÓD OSÓB DOROSŁYCH - DANE EPIDEMIOLOGICZNE -
PROBLEM NADWAGI I OTYŁOŚCI W POLSCE WŚRÓD OSÓB DOROSŁYCH - DANE EPIDEMIOLOGICZNE - Wg raportu GUS Stan zdrowia ludności w 2009 r. Otyłość jest chorobą przewlekłą spowodowaną nadmierną podażą energii zawartej
Bardziej szczegółowo3,13% 7,29% 80,21% 1. Procentowy wykres kołowy masy ciała zbadanych dzieci.
DANE STATYSTYCZNE: Liczba dzieci w czterech oddziałach: 11 Liczba przebadanych dzieci: 96 Procentowy podział dzieci w kategoriach wagowych: - dzieci z niedowagą: 7,29% - dzieci z prawidłową masą : 8,21%
Bardziej szczegółowoRecenzja pracy doktorskiej mgr Joanny Marczulin. Nieprawidłowości masy ciała i zaburzenia lipidowe a czynniki psychospołeczne u młodzieży gimnazjalnej
Prof. dr hab. med. Wojciech Hanke Recenzja pracy doktorskiej mgr Joanny Marczulin Nieprawidłowości masy ciała i zaburzenia lipidowe a czynniki psychospołeczne u młodzieży gimnazjalnej Alarmujące wyniki
Bardziej szczegółowoJak Polacy postrzegają szkoły publiczne i niepubliczne: preferencje dotyczące szkolnictwa w Polsce. Marta Piekarczyk
Jak Polacy postrzegają szkoły publiczne i niepubliczne: preferencje dotyczące szkolnictwa w Polsce Marta Piekarczyk Warszawa, 2014 Obecny raport oparty jest na wynikach ogólnopolskiego sondażu uprzedzań
Bardziej szczegółowoStrategie radzenia sobie ze stresem u osób z głuchotą prelingwalną, korzystających z implantu ślimakowego od okresu dorosłości
Strategie radzenia sobie ze stresem u osób z głuchotą prelingwalną, korzystających z implantu ślimakowego od okresu dorosłości Joanna Kobosko, Edyta Piłka, Agnieszka Pankowska, Henryk Skarżyński STRESZCZENIE
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 64 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 64 SECTIO D 2004 Medyczna Szkoła Pomaturalna Akademii Świętokrzyskiej w Kielcach* Medical College under the auspices
Bardziej szczegółowoPolskie Forum Psychologiczne, 2013, tom 18, numer 4, s. 441-456
Polskie Forum Psychologiczne, 2013, tom 18, numer 4, s. 441-456 Anna Ratajska 1 2 1 1 Instytut Psychologii, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego Institute of Psychology, Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz
Bardziej szczegółowoPoczucie jakości życia a wyznawany system wartości młodzieży ponadgimnazjalnej
Karolina Kępowicz Poczucie jakości życia a wyznawany system wartości młodzieży ponadgimnazjalnej Streszczenie Badania dotyczą związku pomiędzy poczuciem jakości życia, a wyznawanym systemem wartości młodzieży
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 322 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 322 SECTIO D 2005 1 Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Gdyni 2 Zakład Psychopatologii Społecznej i Resocjalizacji Uniwersytet
Bardziej szczegółowoPORADNICTWO DIETETYCZNE Wykład 2
PORADNICTWO DIETETYCZNE Wykład 2 Funkcje żywności Społeczne aspekty zaburzeń żywieniowych na przykładzie głodu pozornego, utajonego i otyłości Standardy postępowania dietetycznego z pacjentem otyłym Prowadzący:
Bardziej szczegółowoOCENA STANU WIEDZY UCZNIÓW SZKÓŁ POLICEALNYCH NA TEMAT DODATKÓW DO ŻYWNOŚCI
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 1055 1059 Aneta Kościołek 1, Magdalena Hartman 2, Katarzyna Spiołek 1, Justyna Kania 1, Katarzyna Pawłowska-Góral 1 OCENA STANU WIEDZY UCZNIÓW SZKÓŁ POLICEALNYCH
Bardziej szczegółowoCz. II. Metodologia prowadzonych badań. Rozdz. 1. Cele badawcze. Rozdz. 2. Metody i narzędzia badawcze. Celem badawczym niniejszego projektu jest:
Cz. II. Metodologia prowadzonych badań Rozdz. 1. Cele badawcze Celem badawczym niniejszego projektu jest: 1. Analiza zachowań zdrowotnych, składających się na styl życia Wrocławian: aktywność fizyczna,
Bardziej szczegółowoWrocławskich Gimnazjów i Szkół Podstawowych
Sprawozdanie z badań przesiewowych realizowanych w latach 2015-2018 wśród uczniów klas pierwszych gimnazjów i klas czwartych szkół podstawowych Wrocławskich Gimnazjów i Szkół Podstawowych w ramach Ogólnopolskiego
Bardziej szczegółowokształtującym zdrowe nawyki żywieniowe dzieci Wyniki oceny programu
Program Owoce w szkole skutecznym narzędziem kształtującym zdrowe nawyki żywieniowe dzieci Wyniki oceny programu Warszawa, 2012 OCENA SKUTECZNOŚCI PROGRAMU I. Podstawa prawna Przeprowadzanie regularnej
Bardziej szczegółowoPsychodietetyka. Opis kierunku. WSB Szczecin - Studia podyplomowe. Psychodietetyka - studia na WSB w Szczecinie
Psychodietetyka WSB Szczecin - Studia podyplomowe Opis kierunku Psychodietetyka - studia na WSB w Szczecinie Studia podyplomowe na tej specjalności adresowane są do psychologów, psychoterapeutów, pielęgniarek,
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ ŻYCIA A WSPARCIE SPOŁECZNE KOBIET Z HIPERGLIKEMIĄ W OKRESIE CIĄŻY
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU ZAKŁAD PODSTAW POŁOŻNICTWA Marta Izabela Zarajczyk JAKOŚĆ ŻYCIA A WSPARCIE SPOŁECZNE KOBIET Z HIPERGLIKEMIĄ W OKRESIE CIĄŻY Rozprawa na stopień doktora
Bardziej szczegółowoAspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce projekt PolSenior
Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce projekt PolSenior PBZ-MEIN-9/2/2006 Odsetek osób w wieku 65+ i 80+ w Polsce w latach 1980-2035 25 20 15 10 5 0
Bardziej szczegółowoSUBIEKTYWNEJ JAKOŚCI ŻYCIA TOM II SZCZEGÓŁOWE WYNIKI BADAŃ WEDŁUG DZIEDZIN
RAPORT Z BADAŃ SUBIEKTYWNEJ JAKOŚCI ŻYCIA TOM II SZCZEGÓŁOWE WYNIKI BADAŃ WEDŁUG DZIEDZIN Lider projektu: Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Partner projektu: Uniwersytet Techniczny w Dreźnie Projekt:
Bardziej szczegółowoZnaczenie funkcjonowania rodziny dla zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży z otyłością
Znaczenie funkcjonowania rodziny dla zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży z otyłością dr n. hum. Izabela Tabak Zakład Zdrowia Dzieci i Młodzieży Instytut Matki i Dziecka Dlaczego warto zajmować się
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ ŻYCIA DZIECI Z ADHD W ŚWIETLE BADAŃ. mgr Katarzyna Naszydłowska-Sęk
JAKOŚĆ ŻYCIA DZIECI Z ADHD W ŚWIETLE BADAŃ mgr Katarzyna Naszydłowska-Sęk Wstęp Problematyka jakości życia dzieci i młodzieży, mimo iż niezwykle istotna z perspektywy zarówno teoretycznej jak i aplikacyjnej,
Bardziej szczegółowoPromocja zdrowia i edukacja prozdrowotna
Promocja zdrowia i edukacja prozdrowotna Kształcenie w zakresie podstaw promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej Zdrowie, promocja zdrowia, edukacja zdrowotna, zapobieganie chorobom. Historia promocji zdrowia.
Bardziej szczegółowoKinga Janik-Koncewicz
Kinga Janik-Koncewicz miażdżyca choroby układu krążenia cukrzyca typu 2 nadciśnienie choroby układu kostnego nowotwory Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że około 7-41% nowotworów jest spowodowanych
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 386 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 386 SECTIO D 2005 Centrum Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie, Oddział Kraków; Instytut Ochrony Zdrowia, Państwowa
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 96 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 96 SECTIO D 2004 Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Faculty
Bardziej szczegółowoOCENA JAKOŚCI DIETY STUDENTÓW W ZALEŻNOŚCI OD ICH PŁCI I WIEDZY ŻYWIENIOWEJ
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIX, 2016, 3, str. 474 478 Grzegorz Galiński, Jolanta Czarnocińska, Katarzyna Zaborowicz OCENA JAKOŚCI DIETY STUDENTÓW W ZALEŻNOŚCI OD ICH PŁCI I WIEDZY ŻYWIENIOWEJ Katedra Higieny
Bardziej szczegółowoOcena zachowań żywieniowych licealistów miasta Poznania Analysis of nutrition habits of high school students in Poznań
161 FARMACJA WSPÓŁCZESNA 2011; 4: 161-165 ARTYKUŁ ORYGINALNY/ORIGINAL PAPER Otrzymano/Submitted: 19.11.2011 Poprawiono/Corrected: 04.12.2011 Zaakceptowano/Accepted: 05.12.2011 Akademia Medycyny Ocena zachowań
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 300 SECTIO D 2003
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 300 SECTIO D 2003 Zakład Antropologii Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie Department of Anthropology Academy
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z realizacji programu pt. Trzymaj Formę w Gimnazjum Nr 1 w Żywcu w roku szkolnym 2011/2012
Sprawozdanie z realizacji programu pt. Trzymaj Formę w Gimnazjum Nr 1 w Żywcu w roku szkolnym 11/12 Celem programu była promocja zasad aktywnego stylu życia z wykorzystaniem zbilansowanej diety, a także
Bardziej szczegółowoChronotyp i struktura temperamentu jako predyktory zaburzeń nastroju i niskiej jakości snu wśród studentów medycyny
WYDZIAŁ LEKARSKI Chronotyp i struktura temperamentu jako predyktory zaburzeń nastroju i niskiej jakości snu wśród studentów medycyny Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych lek. Łukasz Mokros Praca
Bardziej szczegółowoPatrycja Kłósek*1(A-G)
2016;2(1): 21-26 e-issn 2450-1670 Volume 2 Issue 1 Medical & Health Sciences Review www.mhsr.pl www.mhsr.pl Efektywność procesu redukcji masy ciała w zależności od poziomu odczuwanego stresu psychologicznego
Bardziej szczegółowoZapobieganie problemom zdrowotnym dzieci i młodzieży poprzez aktywność fizyczną.
Zapobieganie problemom zdrowotnym dzieci i młodzieży poprzez aktywność fizyczną. Dr n. med. Joanna Ruszkowska Katedra Medycyny Społecznej i Zapobiegawczej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi PABIANICE, 30
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 55 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 55 SECTIO D 2005 Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie, Katedra Antropologii Academy of Physical Education, Krakow,
Bardziej szczegółowoWYBRANE ZACHOWANIA ŻYWIENIOWE OSÓB LECZONYCH PRZECIWNOWOTWOROWO
WYBRANE ZACHOWANIA ŻYWIENIOWE OSÓB LECZONYCH PRZECIWNOWOTWOROWO Ewa Lange, Jolanta Krusiec, Bronisława Tymolewska-Niebuda, Aleksandra Skrzypkowska Katedra Dietetyki, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i
Bardziej szczegółowoWpływ żywienia na funkcjonowanie psychospołeczne dzieci.
Wpływ żywienia na funkcjonowanie psychospołeczne dzieci. ZDROWIE definicja Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) to stan cechujący się uzyskaniem dobrego samopoczucia na poziomie fizycznym, psychicznym i
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 144 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 144 SECTIO D 2004 Zakład Pielęgniarstwa Psychiatrycznego Wydział Opieki i Oświaty Zdrowotnej Śląskiej Akademii Medycznej*
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2016/2017 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY DLA I i II roku
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2016/2017 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY DLA I i II roku 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Zdrowe żywienie i aktywność fizyczna - promocją
Bardziej szczegółowoRAPORT Z BADANIA SATYSFAKCJI KLIENTÓW KORZYSTAJĄCYCH Z USŁUG ŚWIADCZONYCH PRZEZ URZĄD MIASTA RZESZOWA
RAPORT Z BADANIA SATYSFAKCJI KLIENTÓW KORZYSTAJĄCYCH Z USŁUG ŚWIADCZONYCH PRZEZ URZĄD MIASTA RZESZOWA Rzeszów, sierpień 2016 r. Spis treści 1 PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA ORAZ CEL BADAŃ... 3 2 METODOLOGIA... 5
Bardziej szczegółowoOCENA WIEDZY ŻYWIENIOWEJ STUDENTÓW PWSZ W NYSIE*
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLVIII, 2015, 3, str. 457 462 Marta Misiarz 1, Elżbieta Grochowska-Niedworok 1, Lechosław Dul 2, Joanna Wyka 1, Ewa Malczyk 1, Beata Całyniuk 1 OCENA WIEDZY ŻYWIENIOWEJ STUDENTÓW
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 59 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 59 SECTIO D 2005 Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze i Zakładzie Epidemiologii AM w Lublinie Students Scientific Association
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 277 SECTIO D 2003
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 277 SECTIO D 2003 Zakład Pielęgniarstwa Internistycznego z Pracownią Pielęgniarstwa Onkologicznego Wydziału Pielęgniarstwa
Bardziej szczegółowoBADANIE BIOFIZYCZNE WYDOLNOŚCI UKŁADU KRĄŻENIA MŁODZIEŻY LICEALNEJ
BADANIE BIOFIZYCZNE WYDOLNOŚCI UKŁADU KRĄŻENIA MŁODZIEŻY LICEALNEJ Katarzyna Gliniewicz, VI Liceum Ogólnokształcące w Szczecinie Opiekunowie: mgr Piotr Chmiel, dr Aneta Mika Plan prezentacji Biofizyka
Bardziej szczegółowoTest U Manna-Whitneya : Test H Kruskala-Wallisa Test Wilcoxona
Nieparametryczne odpowiedniki testów T-Studenta stosujemy gdy zmienne mierzone są na skalach porządkowych (nie można liczyć średniej) lub kiedy mierzone są na skalach ilościowych, a nie są spełnione wymagania
Bardziej szczegółowoEFEKTY STUDIÓW PODYPLOMOWYCH MECHANIZMY FUNKCJONOWANIA. Dr Jarosław Górski Wydział Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego
EFEKTY STUDIÓW PODYPLOMOWYCH MECHANIZMY FUNKCJONOWANIA STREFY EURO Dr Jarosław Górski Wydział Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego Plan wystąpienia 1. Cele badania i metoda 2. Charakterystyka
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM
STRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM Środowisko zawodowe, w jakim przebywa pracownik, jest bardzo ważnym elementem, który może wpływać na zdrowie fizyczne i psychiczne oraz funkcjonowanie społeczne. Pielęgniarki
Bardziej szczegółowopraktycznie o zaburzeniach odżywiania
praktycznie o zaburzeniach odżywiania dla rodziców Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020 #zacznijmy od podstaw ZABURZENIA ODŻYWIANIA TO KTÓRĄ SIĘ LECZY CHOROBA I
Bardziej szczegółowoSUBIEKTYWNEJ JAKOŚCI ŻYCIA TOM II SZCZEGÓŁOWE WYNIKI BADAŃ WEDŁUG DZIEDZIN
RAPORT Z BADAŃ SUBIEKTYWNEJ JAKOŚCI ŻYCIA TOM II SZCZEGÓŁOWE WYNIKI BADAŃ WEDŁUG DZIEDZIN Lider projektu: Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Partner projektu: Uniwersytet Techniczny w Dreźnie Projekt:
Bardziej szczegółowoCzy stać nas na. złe. żywienie dzieci. Warszawa, 14 listopada 2012 roku
Warszawa, 14 listopada 2012 roku Czy stać nas na złe żywienie dzieci Stowarzyszenie Promocji Zdrowego Żywienia Dzieci Choroby cywilizacyjne to dziś jeden z najważniejszych problemów, jakie stoją przed
Bardziej szczegółowoAKTUALNE TRENDY UCZNIÓW W GIMNAZJUM W ŚWIETLE BADAŃ HBSC. Joanna Mazur Instytut Matki i Dziecka
AKTUALNE TRENDY OTYŁOŚCI I AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ UCZNIÓW W GIMNAZJUM W ŚWIETLE BADAŃ HBSC Joanna Mazur Instytut Matki i Dziecka Informacja o badaniach HBSC Sieć HBSC obejmuje 43 kraje/regiony Europy i Ameryki
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 58 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 58 SECTIO D 2004 Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie, Katedra Antropologii Academy of Physical Education, Krakow,
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKA MATEMATYCZNA
STATYSTYKA MATEMATYCZNA 1. Wykład wstępny. Teoria prawdopodobieństwa i elementy kombinatoryki 2. Zmienne losowe i ich rozkłady 3. Populacje i próby danych, estymacja parametrów 4. Testowanie hipotez 5.
Bardziej szczegółowoOCENA ZAWARTOŚCI WYBRANYCH SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH STUDENTÓW UCZELNI MEDYCZNEJ W LATACH 2003/2004 I 2008/2009
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 723 727 Danuta Czapska, Lucyna Ostrowska, Ewa Stefańska, Jan Karczewski OCENA ZAWARTOŚCI WYBRANYCH SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH
Bardziej szczegółowoPozyskiwanie wiedzy z danych
Pozyskiwanie wiedzy z danych dr Agnieszka Goroncy Wydział Matematyki i Informatyki UMK PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Pozyskiwanie wiedzy
Bardziej szczegółowoMetodologia badań psychologicznych
Metodologia badań psychologicznych Lucyna Golińska SPOŁECZNA AKADEMIA NAUK Psychologia jako nauka empiryczna Wprowadzenie pojęć Wykład 5 Cele badań naukowych 1. Opis- (funkcja deskryptywna) procedura definiowania
Bardziej szczegółowoUrząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
Załącznik do Uchwały Nr VI/83/07 Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 26 marca 2007 r. Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego REGIONALNY PROGRAM ZWALCZANIA OTYŁOŚCI U DZIECI I
Bardziej szczegółowoWybrane zmienne biograficzne a zakres normy seksualnej prezentowany w opiniach młodych kobiet
Seksuologia Polska 2005, 3, 1, 13 17 Copyright 2005 Via Medica, ISSN 1731 667 P R A C A O R Y G I N A L N A Barbara Jankowiak, Zmienne biograficzne a zakres normy seksualnej prezentowany w opiniach młodych
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 98 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 98 SECTIO D 2004 Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Faculty
Bardziej szczegółowoPoziom wybranych cech somatycznych, subiektywnej oceny zdrowia i sprawności fizycznej u studentów Instytutu Kultury Fizycznej
PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Kultura Fizyczna 214, t. XIII, nr 2, s. 197 212 http://dx.doi.org/1.16926/kf.214.13.13 Joanna RODZIEWICZ-GRUHN * Joanna POŁACIK ** Poziom wybranych
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 175 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 175 SECTIO D 2004 Zakład Pielęgniarstwa Położniczo Ginekologicznego Katedry Macierzyństwa i Prokreacji Wydziału Pielęgniarstwa
Bardziej szczegółowoProfil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych. pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe
lek. Krzysztof Kołodziejczyk Profil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab. n. med. Andrzej
Bardziej szczegółowoZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA W OKRESIE
ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA W OKRESIE SZKOLNYM Opracowała: Iwona Konowalska Prawidłowe żywienie powinno stanowić bardzo istotny element promocji zdrowia. Tworząc szkolne programy prozdrowotne należy koncentrować
Bardziej szczegółowoCzynniki ryzyka zaburzeń związanych z używaniem alkoholu u kobiet
Czynniki ryzyka zaburzeń związanych z używaniem alkoholu u kobiet Risk factors of alcohol use disorders in females Monika Olejniczak Wiadomości Psychiatryczne; 15(2): 76 85 Klinika Psychiatrii Dzieci i
Bardziej szczegółowoZjawisko dopasowania w sytuacji komunikacyjnej. Patrycja Świeczkowska Michał Woźny
Zjawisko dopasowania w sytuacji komunikacyjnej Patrycja Świeczkowska Michał Woźny 0.0.0 pomiar nastroju Przeprowadzone badania miały na celu ustalenie, w jaki sposób rozmówcy dopasowują się do siebie nawzajem.
Bardziej szczegółowoWYŻSZA SZKOŁA BEZPIECZEŃSTWA z siedzibą w Poznaniu EDYCJA 2015
OPIS EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DO SPECJALNOŚCI: Trening personalny z psychodietetyką Psychodietetyka to intensywnie rozwijająca się dziedzina nauki zajmująca się żywnością i żywieniem człowieka zarówno chorego,
Bardziej szczegółowoSzkoła Promująca Zdrowie koncepcja i strategia
Szkoła Podstawowa nr 2 w Gostyniu od września 2010 roku realizuje projekt Szkoły Promującej Zdrowie. 14 listopada 2012 roku otrzymała certyfikat Wielkopolskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie. Szkoła Promująca
Bardziej szczegółowoSylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia Przedmiot humanistyczny: Podstawy psychologii lekarskiej
Załącznik nr 2 do Uchwały Senatu Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu nr 1441 z dnia 24 września 2014 r. Nazwa modułu/przedmiotu Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia Przedmiot humanistyczny: Podstawy
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 412 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 412 SECTIO D 2005 Zakład Pielęgniarstwa Internistycznego z Pracownią Pielęgniarstwa Onkologicznego WPiNoZ Akademii Medycznej
Bardziej szczegółowo