PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY WE WŁOCŁAWKU. STAN BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO miasta Włocławka i powiatu włocławskiego w 2011 roku

Transkrypt

1 PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY WE WŁOCŁAWKU STAN BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO miasta Włocławka i powiatu włocławskiego w 2011 roku Włocławek, marzec 2012

2 Głównym celem działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest promowanie zdrowego stylu życia, czuwanie nad bezpieczeństwem żywności i żywienia oraz zdrowotnym wody, zapobieganie powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzenie działalności przeciwepidemicznej. SPIS TREŚCI 1. Ocena sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych i zakażeń w 2011 roku 3 2. Ocena sanitarna placówek ochrony zdrowia 8 3. Jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi Stan sanitarny obiektów żywienia zbiorowego, produkcji i obrotu środkami spożywczymi Choroby zawodowe i środowisko pracy Warunki sanitarno-higieniczne w placówkach nauczania, wychowania i wypoczynku Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej i kąpielisk Zapobiegawczy nadzór sanitarny Promocja zdrowia Wnioski 32 1

3 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny we Włocławku obejmuje swoim nadzorem obszary miasta Włocławka (powiat grodzki) i powiatu włocławskiego (powiat ziemski). Ludność w powiecie włocławskim (stan na r.) Ogółem Noworodki Dzieci do lat 2 Dzieci do lat 14 powiat włocławski ogółem powiat grodzki powiat ziemski Ogółem w 2011 roku nadzorem objętych było 3437 obiektów (2035 na obszarze powiatu grodzkiego i 1402 na obszarze powiatu ziemskiego). Obiekty objęte nadzorem Sekcji Nadzoru nad Obiektami Komunalnymi Ogółem Liczba obiektów Powiat grodzki Powiat ziemski Sekcji Nadzoru Przeciwepidemicznego Sekcji Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku Sekcji Prewencji Chorób Zawodowych Sekcji Higieny Dzieci i Młodzieży Ogółem W 2011 roku pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej na terenie powiatów grodzkiego i ziemskiego przeprowadzili łącznie 4686 kontroli, wydając przy tym 1017 decyzji i 644 postanowień oraz nakładając 96 mandatów na kwotę zł. W ramach działalności akredytowanego laboratorium wykonano łącznie badań, wykonując przy tym oznaczeń chemicznych, oznaczeń fizycznych i oznaczeń mikrobiologicznych. 2

4 1. Ocena sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych i zakażeń w 2011 roku Wybrane choroby zakaźne w powiatach grodzkim i ziemskim w latach Bezwzględna liczba zachorowań i zapadalność na 100 tys. ludności Lp. Jednostka chorobowa Zachorowania Zapadalność Zachorowania Zapadalność powiat grodzki powiat ziemski powiat grodzki powiat ziemski powiat grodzki powiat ziemski powiat grodzki Powiat ziemski 1 Inne Salmonelozy (zakażenia pozajelitowe) , , Dur brzuszny Dury rzekome A, B, C Meningokokowe i inne zapalenia opon 2 1 1,71 1, ,42 1,17 5 Wirusowe zapalenie opon mózgowych 2 1 1,71 1, ,28 1,17 6 Płonica (szkarlatyna) ,93 72, ,6 42,23 7 Odra Różyczka ,27 32, ,42 9,38 9 Ospa wietrzna ,02 698, ,31 624,02 10 Wirusowe zapalenie wątroby ogółem ,65 9, ,13 4,69 11 Wirusowe zapalenie wątroby typu A 1 0 0, Wirusowe zapalenie wątroby typu B 7 3 5,97 3, ,42 3,52 13 Wirusowe zapalenie wątroby typu C 8 5 6,83 5, ,71 1,17 14 Wirusowe zapalenie wątroby inne Świnka (nagminne zapalenie przyusznic) 4 6 3,41 7, ,99 8, Bakteryjne zatrucia i zakażenia pokarmowe ogółem Bakteryjne zatrucia pokarmowe Salmonelozy ,17 41, ,04 45, ,96 35, ,20 39,88 18 Krztusiec 8 7 6,83 8, ,99 4,69 19 Tężec Borelioza ,65 7, ,97 11,73 21 Malaria (zimnica) Włośnica AIDS Nowo wykryte zakażenie HIV , Grypa i podejrzenia grypy ogółem ,77 346, ,54 719,03 26 W tym u dzieci w wieku 0 14 lat , , , ,81 27 Grypa ogółem (przypadki potwierdzone) , W tym u dzieci w wieku 0 14 lat , Grypa wywołana wirusem A/H1N1v , W tym u dzieci w wieku 0 14 lat (przypadki potwierdzone laboratoryjnie) ,38 0 W 2011 roku sytuacja epidemiologiczna wybranych chorób była zróżnicowana, ale nie wykazywała niepokojących wzrostów zachorowań oraz innych nieoczekiwanych zmian mogących zagrażać bezpieczeństwu zdrowotnemu mieszkańców naszego powiatu. 3

5 W roku sprawozdawczym do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej we Włocławku zgłoszono 2427 przypadków chorób zakaźnych i zakażeń (1440 w powiecie grodzkim, 987 w powiecie ziemskim), które zgodnie z ustawą z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. Nr 234 poz. 1570) podlegały obowiązkowi zgłaszania. Większa liczba dokonanych zgłoszeń to głównie efekt wzrostu zakażeń wywołanych przez enteropatogenne wirusy oraz utrzymujący się od lat cykliczny wzrost zachorowań na ospę wietrzną. Z powodu zgłoszonych chorób hospitalizowano 728 osób (441 w powiecie grodzkim, 287 w powiecie ziemskim). Odnotowano 12 zgonów, których przyczyną były choroby zakaźne (7 w powiecie grodzkim, 5 w powiecie ziemskim). W okresie sprawozdawczym, podobnie jak w latach poprzednich, nie wystąpiły przypadki zachorowań na choroby szczególnie niebezpieczne, takie jak: cholera, dur brzuszny, dury rzekome, błonica, malaria, gorączki krwotoczne, poliomyelitis, wścieklizna u ludzi. Zgony z powodu chorób zakaźnych wg jednostek chorobowych w latach Liczba zgonów Jednostka chorobowa Zapalenie płuc 24-2 Posocznice Inwazyjna choroba meningokokowa Inwazyjna choroba - Streptococcus pneumoniae W 2011r. z powodu chorób zakaźnych zmarło 6 kobiet i 6 mężczyzn powyżej 50 roku życia. Najwięcej przypadków zejść śmiertelnych, ponad 42%, dotyczyło posocznic. Nieokreślone ostre zakażenie dolnych dróg oddechowych Grypa wywołana nowym wirusem A/H1N1v Wszawica Choroba wywołana przez HIV, której skutkiem są inne choroby zakaźne i pasożytnicze, nie określone Bakteryjne zapalenie opon mózgowych 1-1 Gruźlica płuc Przewlekłe zapalenie wątroby typu C, marskość wątroby Zapalenie mózgu w ospie wietrznej Zatrucia pokarmowe wywołane przez pałeczki Salmonella Choroba Cretzfeldta Jacoba (CJD) Razem Choroby zakaźne objęte programem obowiązkowych szczepień ochronnych Szczepienia obowiązkowe dzieci i młodzieży wg Programu Szczepień Ochronnych (wykonanie w %) Szczepienia przeciwko Sytuacja epidemiologiczna chorób zwalczanych drogą szczepień była korzystna nadal utrzymała się niewielka liczba zachorowań na świnkę, różyczkę oraz krztusiec, co jest efektem wysokiego poziomu realizacji szczepień ochronnych. Zapadalność na ospę wietrzną była jedną z najwyższych zapadalności wśród rejestrowanych chorób wysypkowych wieku dziecięcego cykliczna tendencja wzrostowa obserwowana od 2007r. utrzymała się także w 2011r. W obowiązującym programie szczepień ochronnych, wprowadzone w 2008r. szczepienia ochronne przeciw ospie wietrznej, nadal obejmują tylko dzieci z grup ryzyka. Gruźlicy w 1 r.ż. 99,7% 99,6% 99,9% Wirusowemu zapaleniu wątroby typu B w 1 r.ż. 87,7% 88,3% 89,0% Błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, Haemophilus influenzae typu b w 1 r.ż. 55,8% 57,8% 58,4% Wirusowemu zapaleniu wątroby typu B w 2 r.ż. 99,9% 99,9% 99,8% Błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, Haemophilus influenzae typu b w 2 r.ż. 98,8% 99,0% 99,0% Odrze, śwince, różyczce w 2 r.ż. 83,0% 82,7% 85,1% Błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis w 6 r.ż. 94,1% 94,8% 93,6% Odrze, śwince, różyczce w 10 r.ż. 93,8% 96,4% 96,2% Wirusowemu zapaleniu wątroby typu B w 14 r.ż. 100% 100% 100% Błonicy, tężcowi w 14 r.ż. 95,5% 97,6% 97,7% Błonicy, tężcowi w 19 r.ż. 91,7% 94,7% 95,5% 4

6 Zatrucia i zakażenia pokarmowe wywołane przez biologiczne czynniki chorobotwórcze Zatrucia i zakażenia pokarmowe to grupa różnorodnych pod względem etiologicznym i klinicznym chorób, których występowanie jest wykładnikiem higieny spożywanych potraw i wymaga czujności oraz podejmowania działań zapobiegawczych. W 2011 roku odnotowano spadek zapadalności na bakteryjne zatrucia i zakażenia pokarmowe (z 50,36 w 2010r. do 46,5 w 2011r.). Nadal dominującym czynnikiem etiologicznym były pałeczki Salmonella (stanowiły 86% wszystkich zatruć), wśród których dominowała Salmonella Enteritidis. W 91% wszystkich zatruć ustalono nośnik pokarmowy najczęściej były to potrawy z jaj i dodatkiem jaj. Obserwowano znaczący wzrost zakażeń wywołanych przez enteropatogenne wirusy (liczba zgłoszonych przypadków wzrosła z 285 w 2010r. do 435 w 2011r.). Przyczyn tego zjawiska należy upatrywać w większej częstotliwości wykonywania badań oraz szerszej diagnostyce laboratoryjnej, zwłaszcza wirusowych zakażeń jelitowych. Wśród czynników etiologicznych dominowały nadal rotawirusy; wzrosła również liczba zakażeń wywołanych przez norowirusy, które mają coraz większy udział w ogólnej liczbie zgłaszanych zakażeń wirusowych. W roku sprawozdawczym wystąpiły trzy ogniska (w 2010r. 5 ognisk) zbiorowych zatruć pokarmowych, w których narażonych na zachorowanie było 86 osób; 51 osób zachorowało, spośród nich 18 wymagało leczenia szpitalnego. W dwóch ogniskach czynnikiem etiologicznym były pałeczki Salmonella Enteritidis (36 osób narażonych, 20 chorych); nośnikiem zakażenia były potrawy z dodatkiem surowych jaj sernik na zimno, przygotowane w mieszkaniach prywatnych. W trzecim ognisku, czynnikiem etiologicznym były norowirusy (50 osób narażonych; 31 chorych); nośnikiem zakażenia były sałatki z surowych warzyw przygotowane w zakładzie żywienia zbiorowego. Podobnie jak w roku ubiegłym, nie odnotowano żadnego przypadku zatrucia jadem kiełbasianym, grzybami oraz włośnicy. Zakażenia krwiopochodne W 2011 roku obserwowano dalszy spadek rejestrowanych zakażeń wywołanych wirusami zapalenia wątroby typu B i C. Nie zgłoszono zachorowań o przebiegu ostrym oraz spowodowanych wirusem typu A. Wszystkie zarejestrowane przypadki z objawami wirusowego zapalenia wątroby, to zachorowania przewlekłe, nabyte w przeszłości. Zmalała także liczba osób zakażonych bezobjawowo z 20 w 2010r. do 15 w 2011r. Nadal wśród osób, u których stwierdzono antygenemię HBs 93% stanowią osoby młode w wieku lat. Większość zakażeń 86% wykryto podczas badań przesiewowych krwiodawców, wśród których 47% stanowią uczniowie zaszczepieni pełnym cyklem szczepień. Obserwowany spadek zakażeń to efekt wdrażania i utrzymywania wysokich standardów higieniczno-sanitarnych wykonywania świadczeń zdrowotnych i zabiegów medycznych przebiegających z naruszeniem ciągłości tkanek oraz w przypadku zakażeń wywołanych wirusem zapalenia wątroby typu B prowadzonych od wielu lat masowych szczepień ochronnych. Bakteryjne choroby inwazyjne Zakażenia inwazyjne wywołują poważne w skutkach zespoły objawów chorobowych, które występują najczęściej pod postacią posocznicy, zapalenia opon mózgowych, zapalenia mózgu. Czynnikami etiologicznymi tych zespołów chorobowych są: meningokoki, pneumokoki oraz bakterie Haemophilus influenzae. W okresie sprawozdawczym nie odnotowano zachorowań na inwazyjną chorobę meningokokową. Zarejestrowano 5 przypadków inwazyjnej choroby wywołanej przez Streptococcus pneumoniae, która miała postać: zapalenia płuc (2 przypadki), zapalenia płuc i posocznicy (1 przypadek) oraz zapalenia opon mózgowych (2 przypadki).wystąpiło także jedno zachorowanie wywołane przez Haemophilus influenzae u 54 letniego bezdomnego mężczyzny. Choroba wystąpiła pod postacią posocznicy i zakończyła się zgonem. W znacznej mierze dzięki dostępności szczepionek przeciwko tym czynnikom chorobotwórczym, zapadalność na choroby wywołane tymi patogenami utrzymuje się na niskich poziomach. W roku 2011 przeprowadzono akcję bezpłatnych szczepień przeciw meningokokom wśród 5

7 dzieci i młodzieży z placówek opiekuńczo-wychowawczych na terenie powiatu włocławskiego. Zaszczepiono 102 wychowanków - z 3 placówek we Włocławku i 1 placówki w Lubieniu Kujawskim. Zmalała liczba zakażeń inwazyjnych wywołanych przez Streptococcus pyogenes. Nadal największy udział w zakażeniach inwazyjnych mają paciorkowce ropotwórcze, przeciwko którym nie prowadzi się szczepień ochronnych. Najczęściej występującą postacią kliniczną tych zakażeń jest róża. Neuroinfekcje Zapadalność na neuroinfekcje od kilku lat utrzymuje się na podobnych, niskich poziomach. W analizowanym okresie zarejestrowano 12 przypadków neuroinfekcji: 5 przypadków o etiologii infekcyjnej bakteryjnej, 6 wirusowej, 1 prionowej. W trzech przypadkach choroba zakończyła się zgonem. Neuroinfekcje w latach w powiatach grodzkim i ziemskim wg czynnika etiologicznego Czynnik etiologiczny powiat grodzki powiat ziemski powiat grodzki powiat grodzki powiat ziemski powiat ziemski powiat grodzki Prionowy Wirusowy Bakteryjny nie określony Razem RAZEM powiat ziemski Z ogólnej liczby neuroinfekcji 10 przypadków wystąpiło pod postacią zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, 1 - mózgu, 1 choroby Creutzfeldta Jakoba. Encefalopatię gąbczastą typu sporadycznego choroby Creutzfeldta Jakoba rozpoznano u 59 letniego mężczyzny z powiatu ziemskiego, na podstawie obrazu klinicznego oraz badań laboratoryjnych (typowy zapis EEG, obecność białka w płynie mózgowo-rdzeniowym oraz zmiany neuropatologiczne w sekcyjnym badaniu mikroskopowym mózgu). Przeprowadzone dochodzenie epidemiologiczne wykluczyło możliwość zakażenia jatrogennego oraz choroby neurodegeneracyjne w rodzinie. Choroby przenoszone przez kleszcze Zapadalność na boreliozę w porównaniu z 2010r. utrzymała się na zbliżonym poziomie. Zarejestrowano 24 przypadki tej choroby (w 2010r. 22 przypadki). U większości chorych rozpoznano wczesną fazę choroby - rumień wędrujący; w jednym przypadku wystąpiła późna faza choroby - postać stawowa. We wszystkich zgłoszonych przypadkach ustalono związek z ekspozycją na zakażone kleszcze (bezpośredni kontakt z kleszczem - ukąszenie). Główne miejsca narażenia to łąki i lasy okolic Włocławka. Podobnie jak w latach ubiegłych nie zarejestrowano przypadku wirusowego kleszczowego zapalenia mózgu oraz opon mózgowych. Z uwagi na brak możliwości czynnego uodpornienia przeciw boreliozie, duże znaczenie w profilaktyce tej choroby ma podnoszenie świadomości w zakresie stosowania zabezpieczeń chroniących przed kleszczami (odzież chroniąca przed ekspozycją na kleszcze, środki odstraszające repelenty). 6

8 Grypa i zachorowania grypopodobne Grypa jest chorobą wymagającą stałego nadzoru oraz monitorowania. W 2011r. obserwowano znaczący wzrost zachorowań na grypę i infekcje grypopodobne. Zgłoszono 1326 przypadków, 4-krotnie więcej niż w roku ubiegłym. W 40% zachorowania dotyczyły dzieci do l4 roku życia. W 11 przypadkach grypę potwierdzono wirusologicznie: grypę pandemiczną podtypu A/H1N1v wykryto u 6 chorych, grypę typu B zidentyfikowano u 4 pacjentów; u jednej osoby potwierdzono grypę typu A i B. Z powodu grypy 4 osoby hospitalizowano; w jednym przypadku choroba zakończyła się zgonem. W ramach prowadzonego od sezonu 2004/2005 zintegrowanego epidemiologicznego i wirusologicznego nadzoru nad grypą w systemie SENTINEL w 2011r. od osób chorych pobrano do badań wirusologicznych 14 prób w 7 przypadkach potwierdzono laboratoryjnie obecność wirusów oddechowych. Realizacja szczepień ochronnych W roku sprawozdawczym, na terenie powiatu włocławskiego obowiązkowe szczepienia ochronne dzieci i młodzieży finansowane z budżetu Ministra Zdrowia prowadzone były przez 43 świadczeniodawców sprawujących podstawową opiekę zdrowotną oraz 1 oddział neonatologiczny. Szczepieniami objęto osoby dzieci i młodzież do lat 19. Szczepienia obowiązkowe osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie wykonywane były w 4 punktach szczepień. Szczepienia zalecane, niefinansowane ze środków Ministra Zdrowia. Szczepienia przeciwko Wirusowemu zapaleniu wątroby typu B Wirusowemu zapaleniu wątroby typu A Grypie Durowi brzusznemu Ospie wietrznej Streptococcus pneumoniae Kleszczowemu zapaleniu mózgu Neisseria meningitidis Zakażeniu wirusem brodawczaka ludzkiego Biegunce rotawirusowej Szczepienia obowiązkowe osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie Szczepienia przeciwko Tężcowi u osób po zranieniach Wściekliźnie

9 2. Ocena sanitarna placówek ochrony zdrowia W ewidencji stacji sanitarnej znajduje się 106 zakładów opieki zdrowotnej (70 we Włocławku i 36 na terenie powiatu ziemskiego). Skontrolowano 99 obiektów (94%) - 63 we Włocławku i 36 na terenie powiatu ziemskiego). Ponadto, nadzorem objęto 167 praktyk lekarskich, lekarzy dentystów i pielęgniarskich (132 we Włocławku i 35 na terenie powiatu włocławskiego). Skontrolowano 61 obiektów (50 w mieście i 11 na wsi). W ewidencji znajduje się również 9 innych obiektów świadczących usługi medyczne (8 we Włocławku i 1 na terenie powiatu włocławskiego), skontrolowano 8. Są to m.in. prywatne gabinety rehabilitacji, gabinet protetyczny i gabinet hirudoterapii. Ogółem w placówkach służby zdrowia przeprowadzono 424 kontrole. Negatywnie pod względem stanu sanitarnego oceniono 2 obiekty (SPZOZ w Lubrańcu i Ośrodek Zdrowia w Smólniku). miasto Włocławek powiat włocławski Obiekty według ewidencji na skontrolowanych ze złym stanem sanitarnym według ewidencji na skontrolowanych ze złym stanem sanitarnym Szpitale - ogółem zakłady opieki zdrowotnej Zakłady opiekuńczo-lecznicze i pielęgnacyjno-opiekuńcze Sanatoria, szpitale uzdrowiskowe, zakład przyrodoleczniczy Przychodnie, ośrodki, poradnie, ambulatoria - ogółem Pogotowie ratunkowe Medyczne laboratoria diagnostyczne Zakłady rehabilitacji leczniczej Inne zakłady opieki zdrowotnej Indywidualne praktyki lekarskie, lekarzy dentystów, pielęgniarskie Inne obiekty świadczące usługi medyczne nie będące zoz-ami Razem Szpitale We Włocławku działalność medyczną prowadzą 3 szpitale:1 publiczny Szpital Wojewódzki we Włocławku i 2 niepubliczne Centrum Diagnostyczno - Lecznicze Sp. z o.o. Szpital Specjalistyczny BARSKA oraz Szpital Rehabilitacyjny BARSKA. Stan techniczny Szpitala Wojewódzkiego we Włocławku jest zróżnicowany. Od kilku lat trwają prace modernizacyjne i remontowe poszczególnych oddziałów i pomieszczeń szpitala celem dostosowania do obowiązujących wymagań. W roku 2011 zrealizowano I etap przebudowy Szpitalnego Oddziału Ratunkowego, który obejmował modernizację pomieszczeń poradni oraz oddziału planowanych przyjęć pacjentów. Wyremontowano klatkę schodową w głównym budynku szpitala oraz oddano do użytkowania oddział urologiczny. Ponadto, na terenie szpitala urządzono lądowisko dla śmigłowców sanitarnych, które zlokalizowano na dachu nowego, wielokondygnacyjnego budynku. Obsługę utrzymania czystości w szpitalu realizuje firma zewnętrzna, która zapewnia środki czystości, sprzęt, mydło do rąk, a także środki dezynfekcyjne. Wszystkie czynności związane z utrzymaniem czystości odbywają się zgodnie z opracowaną procedurą i harmonogramem sprzątania. 8

10 Szpitale niepubliczne BARSKA podobnie jak w roku ubiegłym uzyskały bardzo dobrą ocenę pod względem stanu sanitarno-technicznego. Są to obiekty wyposażone w nowoczesny sprzęt i aparaturę medyczną, dostosowane dla osób niepełnosprawnych ruchowo. Placówki systematycznie rozwijają swoją działalność leczniczą poprzez uruchamianie nowych profili medycznych leczenia stacjonarnego oraz zwiększanie zakresu świadczonych usług w poradniach. Sprzątaniem pomieszczeń w tych szpitalach zajmują się ekipy wewnętrzne. Czystość bieżąca jest zachowana. W szpitalach (zarówno publicznym jak i niepublicznych) opracowano i wdrożono procedury postępowania z bielizną szpitalną czystą i brudną, procedury postępowania z odpadami medycznymi, procedury utrzymania czystości pomieszczeń, sprzętu i urządzeń. Praniem bielizny oraz odbiorem odpadów medycznych zajmują się firmy zewnętrzne. Nie stwierdzono braków w wyposażeniu w sprzęt medyczny jednorazowego użycia (strzykawki, igły, aparaty do kroplówek, rękawice), braków w zaopatrzeniu w środki dezynfekcyjne, materiały opatrunkowe oraz jednorazową i wielorazową bieliznę szpitalną. Tak jak w latach poprzednich dezynfekcja właściwa narzędzi i sprzętu medycznego wielorazowego użycia prowadzona była w wydzielonych pomieszczeniach z wykorzystaniem profesjonalnych pojemników z wkładem sitowym. Stosowano szeroki asortyment środków dezynfekcyjnych przeznaczonych do dezynfekcji skóry, rąk, narzędzi, sprzętu medycznego oraz powierzchni. Środki do dezynfekcji dobrano właściwie pod względem: spektrum, czasu i zakresu działania. Sukcesywnie ulegały zmianie punkty wodne w Szpitalu Wojewódzkim, które wyposażano w niezbędnym zakresie w armaturę bezdotykową oraz łokciowe dozowniki ścienne z mydłem i płynem do dezynfekcji rąk. Szpitalne pracownie endoskopowe posiadały wydzielone pomieszczenia do badań oraz dekontaminacji sprzętu i akcesoriów. Wyposażone były w myjnie automatyczne i półautomatyczne. Zautomatyzowanie procesu mycia i dezynfekcji oraz przejście z akcesoriów wielokrotnego użycia na jednorazowe zmniejszyło ryzyko przenoszenia zakażeń i przyczyniło się w znacznej mierze do poprawy bezpieczeństwa pacjentów podczas wykonywania badań diagnostycznych. Szpitale nie posiadają komór dezynfekcyjnych ani stacji łóżek. Dezynfekcja łóżek, materacy - na salach po wypisie chorego, wykonywana była przez personel pomocniczy. W 2011 r. w nadzorowanych szpitalach funkcjonowały: - lokalna sterylizatornia, która nie spełnia wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r., w sprawie wymagań jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej, ze strefami - czystą i sterylną, z rozdziałem pomieszczeń dla sterylizacji parowej oraz sterylizacji w tlenku etylenu, zlokalizowana w pomieszczeniach piwnicznych Szpitala Wojewódzkiego we Włocławku. Szpital posiada program dostosowawczy, zgodnie z którym powinien zmodernizować sterylizatornie, - punkt centralnego sterylizowania przy bloku operacyjnym w Szpitalu Specjalistycznym BARSKA we Włocławku. W lokalnej sterylizatorni Szpitala Wojewódzkiego został wprowadzony nowy system znakowania pakietów po sterylizacji, który usprawnił identyfikację pomiędzy procesem sterylizacji sprzętu a konkretnym pacjentem, u którego wykonano zabieg. W 2011 r. zakupiono kolejny autoklaw przelotowy, obecnie lokalna sterylizatornia wyposażona jest wyłącznie w nowe autoklawy przelotowe / posiadające daty produkcji 2007, 2010, 2011/. W drugiej połowie 2011 r. w Szpitalu Wojewódzkim uległ zmianie sposób transportu narzędzi i sprzętu wielokrotnego użycia z oddziałów do/z lokalnej sterylizatorni - wprowadzono hermetycznie zamykane kontenery. W Szpitalu Specjalistycznym BARSKA, do transportu stosowane były zamykane pojemniki plastikowe. Również do 9

11 transportu bielizny czystej i brudnej zakupiono zamykane kontenery wykonane z materiału umożliwiającego dekontaminację co znacznie wpłynęło na poprawę jakości świadczonych usług jak i bezpieczeństwo pacjentów i personelu. Bardzo ważnym elementem gwarantującym jakość w procesie sterylizacji jest jej prawidłowa dokumentacja, którą stanowi pełen protokół procesu sterylizacji zawierający dane: data sterylizacji, nr. kolejny cyklu, parametry procesu tj. temperatura, ciśnienie oraz czas, wynik kontroli chemicznej, biologicznej, podpis osoby odpowiedzialnej za proces, wydruk ze sterylizatorów. Systematycznie przeprowadzane są przeglądy, konserwacja oraz naprawa instalacji i urządzeń wentylacji mechanicznej oraz klimatyzacji. Placówki posiadają pełną dokumentację potwierdzającą wykonywanie określonych czynności w tym zakresie. Szpitale zaopatrywane są w wodę dobrej jakości, nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych wartości wskaźników mikrobiologicznych i fizykochemicznych. Szpitale BARSKA są zaopatrywane w wodę z wodociągu miejskiego we Włocławku, a awaryjnym źródłem zaopatrzenia w wodę jest drugi, niezależny rurociąg wodociągu włocławskiego. Natomiast Szpital Wojewódzki posiada własne ujęcie wody, awaryjnym źródłem wody jest wodociąg miejski we Włocławku. Szpital Specjalistyczny BARSKA dokonywał oceny skażenia instalacji ciepłej wody przez bakterie z rodzaju Legionella sp. w ramach kontroli wewnętrznej. Przeprowadzone badania laboratoryjne nie wykazały skażenia instalacji tymi bakteriami. Natomiast w Szpitalu Wojewódzkim badania dotyczące oceny skażenia instalacji wody ciepłej wykonywano w latach ubiegłych. Również nie stwierdzono skażenia instalacji w obiekcie. W związku z tym, kolejne badania w tym kierunku będą wykonane w roku Pozostałe placówki ochrony zdrowia W skład tej grupy obiektów wchodzą placówki świadczące usługi medyczne całodobowo: zakłady opiekuńczolecznicze, pielęgnacyjno-opiekuńcze, szpitale uzdrowiskowe jak i świadczące usługi ambulatoryjne m.in. przychodnie, zakłady rehabilitacyjne, praktyki lekarskie. Stan sanitarny i techniczny większości obiektów oceniono jako zadowalający. Wśród nich zdecydowana większość to placówki niepubliczne, z których część to obiekty nowe, oddane do użytkowania w ostatnich latach. Pozostałe to obiekty realizujące programy dostosowania oraz placówki zmodernizowane, dostosowane do obowiązujących przepisów. Negatywnie oceniono 2 obiekty (publiczne) SPZOZ w Lubrańcu oraz Ośrodek Zdrowia w Smólniku gm. Włocławek. W obiektach tych stwierdzono brudne, z zaciekami ściany i sufity, ubytki tynku, uszkodzone wykładziny podłogowe. Placówki ochrony zdrowia utrzymywane były w należytym stanie porządkowym, zaopatrzenie w środki utrzymania czystości i dezynfekcyjne uznano za wystarczające. Nie stwierdzono również braków w wyposażeniu w sprzęt medyczny szczególnie jednorazowego użycia do obsługi chorych oraz w zaopatrzeniu w materiały opatrunkowe i bieliznę. Prawidłowo opracowano i wdrożone procedury postępowania z bielizną i utrzymania czystości, postępowania z odpadami medycznymi. Sprzątaniem na ogół zajmowali się pracownicy etatowi tych placówek, tylko w kilku przypadkach zatrudniano ekipy zewnętrzne (np. w Pogotowiu Ratunkowym we Włocławku, obiektach Uzdrowiska Wieniec Zdrój w Wieńcu Zdroju). W większości obiektów używana jest bielizna jednorazowa. Placówki korzystające z bielizny wielokrotnego użytku zlecają pranie jej firmom zewnętrznym. W części tych zakładów odzież ochronną pracownicy piorą we własnym zakresie. W roku 2011 przeprowadzono ocenę skażenia instalacji ciepłej wody przez bakterie z rodzaju Legionella sp. w zakładzie opiekuńczo-leczniczym Amimed w Redczu Wielkim gm. Lubraniec. Pobrano do badań 3 próbki wody ciepłej. Przeprowadzone badania laboratoryjne nie wykazały skażenia instalacji bakteriami z rodzaju Legionella sp. Wszystkie placówki ochrony zdrowia, zarówno we Włocławku jak i na terenie powiatu włocławskiego, są zaopatrywane w wodę dobrej jakości z wodociągów publicznych miejskich i wiejskich. Obiekty te nie posiadają awaryjnych źródeł zaopatrzenia w wodę. 10

12 W placówkach medycznych były opracowane i na bieżąco aktualizowane obowiązujące procedury sanitarno higieniczne, zapewniające ochronę przed zakażeniami zakładowymi. Dekontaminacja narzędzi i sprzętu wielorazowego użytku prowadzona była zgodnie z opracowanymi procedurami i zaleceniami producentów. Stosowano szeroki asortyment środków dezynfekcyjnych przeznaczonych do dezynfekcji skóry, rąk, narzędzi, sprzętu medycznego oraz powierzchni. Do pielęgnacji i badania pacjentów powszechnie stosowano sprzęt oraz materiały opatrunkowe jednorazowego użycia. Sukcesywnie ulegały zmianie stanowiska do mycia i dezynfekcji rąk, które wyposażano w łokciowe dozowniki ścienne z mydłem i płynem dezynfekcyjnym. W pracowniach endoskopowych dekontaminację endoskopów prowadzono w sposób powtarzalny, bezpieczny w automatycznych myjniach-dezynfektorach. Sterylizacja narzędzi i sprzętu wielorazowego na nadzorowanym terenie prowadzona była wyłącznie metodami skutecznymi: sterylizacja parowa, sterylizacja plazmowa. Wszystkie urządzenia sterylizujące objęte były kontrolą wewnętrzną, dla każdego urządzenia sterylizującego prowadzono rejestry procesów sterylizacji. Bieżące kontrole wykazały natomiast zbyt małą częstotliwość prowadzenia wewnętrznej kontroli biologicznej procesów sterylizacji. W związku z tym zalecano wprowadzenie systematycznej kontroli biologicznej, zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, nie rzadziej niż raz na pół roku. We wszystkich obiektach lecznictwa otwartego prowadzących sterylizację we własnym zakresie sprawdzano czy sposób prowadzenia dokumentacji umożliwia powiązanie narzędzi i sprzętu z konkretnym pacjentem, który korzystał z tego sprzętu. W placówkach medycznych, które nie posiadały procedur umożliwiających weryfikowanie w/w dokumentacji, zalecano ich wprowadzanie. NZOZ DIAGMED PLUS przy ul. Okrzei 66 jako jedyna placówka medyczna, posiadała własne urządzenie (inkubator) do prowadzenia wewnętrznej kontroli biologicznej testami fiolkowymi. W listopadzie 2011 r. uzyskał certyfikat systemu zarządzania jakością ISO w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej, ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, diagnostyki: obrazowej (USG, MR, TK, medycyna nuklearna), endoskopowej, kardiologicznej, okulistycznej, laryngologicznej, chirurgii jednego dnia. W związku z poszerzeniem oferty usług medycznych w obiekcie został otwarty blok operacyjny z oddziałem zunifikowanym oraz punktem lokalnej sterylizacji. W 2011r. w trakcie bieżących kontroli prywatnych gabinetów, nadal weryfikowano stosowane procedury zapobiegające szerzeniu się zakażeń oraz sposobu prowadzenia wewnętrznej kontroli procesów sterylizacji. W związku z tym zalecano aktualizowanie obowiązujących procedur jak też zwiększenie częstotliwości kontroli biologicznej procesów sterylizacji. 11

13 3. Jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi Nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, sprawują organy Inspekcji Sanitarnej zgodnie z ustawą z dnia 7 czerwca 2001 roku o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. Nr 72 poz. 747 z późn. zm.). Podstawę oceny jakości wody przeznaczonej do spożycia stanowią wymagania określone w rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61 poz. 417 z późn. zm.). Mieszkańcy miasta Włocławek i powiatu włocławskiego korzystają z wody produkowanej przez wodociągi oparte na ujęciach wody podziemnej. Nie jest prowadzone stałe chlorowanie wody. Infrastruktura zaopatrzenia w wodę Powiatowa Stacja Sanitarno- Epidemiologiczna we Włocławku nadzoruje 28 urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę, w tym 2 urządzenia produkujące < 100 m 3 /dobę, 22 urządzenia produkujące od m 3 /dobę, 3 urządzenia produkujące od m 3 /dobę oraz 1 urządzenie produkujące od m 3 /dobę. Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia o produkcji Liczba urządzeń Liczba kontroli Liczba pobranych próbek <100 m 3 /dobę m 3 /dobę m 3 /dobę m 3 /dobę Skontrolowano wszystkie urządzenia służące zbiorowemu zaopatrzeniu ludności w wodę. Pobrano do badań laboratoryjnych 251 próbek wody przeznaczonej do spożycia i przeprowadzono 133 kontrole urządzeń wodociągowych. Razem Stan jakości wody produkowanej przez 6 wodociągów jest raportowany do Komisji Europejskiej. Należą do nich wodociągi: we Włocławku, w Brześciu Kujawskim, w Izbicy Kujawskiej, w Nartach gm. Lubień Kujawski, w Szpetalu Górnym gm. Fabianki oraz w Żydowie gm. Lubraniec. Wodociągi te produkują powyżej 1000 m 3 wody na dobę lub zaopatrują powyżej 5000 mieszkańców. 12

14 Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia Wodę dobrą, spełniająca wymagania sanitarne dostarczało 27 wodociągów (96%), zaopatrując osoby (99,6%). Z wody dobrej korzystali mieszkańcy gmin: Baruchowo, Boniewo, Brześć Kujawski, Choceń, Chodecz, Fabianki, Lubanie, część gminy Kowal, Lubraniec, Lubień Kujawski, Izbica Kujawska, gmina Włocławek oraz miasto Włocławek i Kowal. Wodę nie spełniającą wymagań sanitarnych dostarczał 1 wodociąg w Dębniakach, zaopatrując 830 osób z terenu gminy Kowal. W próbkach wody występowała podwyższona utlenialność w zakresie 5,2 7,2 mg/l. Zakład Usług Komunalnych w Przydatkach Gołaszewskich, zarządzający wodociągiem w Dębniakach gm. Kowal, w dalszym ciągu prowadzi działania naprawcze mające na celu poprawę jakości wody w zakresie utlenialności. Termin doprowadzenia wody do prawidłowej jakości upływa z końcem 2012 roku. Na czas prowadzenia działań naprawczych przez zarządzającego wodociągiem, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny we Włocławku dopuścił wodę warunkowo do spożycia i określił dopuszczalną maksymalną wartość utlenialności. Gmina Miasto Włocławek Miasto Włocławek Gmina Włocławek Baruchowo Boniewo Brześć Kujawski Choceń Chodecz Fabianki Izbica Kujawska Gmina Kowal Producent wody Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. we Włocławku Szpital Wojewódzki we Włocławku Urząd Gminy Włocławek ul. Królewiecka 7 Nazwa wodociągu sieciowego Liczba ludności korzystająca z wodociągu Jakość wody Włocławek przydatna do spożycia Szpital Włocławek 0 przydatna do spożycia Dębice 3980 przydatna do spożycia Smólnik 1888 przydatna do spożycia Dąb Polski 335 przydatna do spożycia Kłótno 2550 przydatna do spożycia Zakład Gospodarki Komunalnej i Mechanizacji Rolnictwa Sp. z o.o. w Baruchowie Skrzynki 1060 przydatna do spożycia Urząd Gminy w Boniewie Zakład Usług Komunalnych w Brześciu Kujawskim Osiecz Wielki 3459 przydatna do spożycia Brześć Kujawski 7723 przydatna do spożycia Brzezie 3045 przydatna do spożycia Wieniec-Zdrój 473 przydatna do spożycia Śmiłowice 3894 przydatna do spożycia Zakład Usług Komunalnych w Choceniu Choceń 3890 przydatna do spożycia Zakład Gospodarki Komunalnej w Chodczu Zakład Usług Komunalnych Gminy Fabianki z/s w Chełmicy Dużej Zakład Gospodarki Komunalnej i Wodociągów w Izbicy Kujawskiej Zakład Usług Komunalnych w Przydatkach Gołaszewskich Chodecz 2800 przydatna do spożycia Mstowo 2500 przydatna do spożycia OHZZ Chodeczek 795 przydatna do spożycia Szpetal Górny 8898 przydatna do spożycia Izbica Kujawska 7900 przydatna do spożycia Grabkowo 2370 przydatna do spożycia Nakonowo 792 przydatna do spożycia Dębniaki 830 warunkowo przydatna do spożycia Miasto Kowal Gmina Miasto Kowal Kowal 3400 przydatna do spożycia Lubanie Lubraniec Lubień Kujawski Zakład Usług Komunalnych Gminy Lubanie w Lubaniu Lubanie 4636 przydatna do spożycia Zakład Usług Komunalnych Sp. z o.o. Żydowo 8940 przydatna do spożycia z/s w Lubrańcu Kazanie 905 przydatna do spożycia Zakład Gospodarki Komunalnej Narty 6030 przydatna do spożycia i Mieszkaniowej Kłóbka 1200 przydatna do spożycia w Lubieniu Kujawskim Gliznowo 80 przydatna do spożycia 13

15 Poprawę jakości wody w roku 2011 stwierdzono w wodociągu w Izbicy Kujawskiej, gdzie zakończono przebudowę procesu technologicznego wody na stacji uzdatniania. Pod względem mikrobiologicznym wszystkie wodociągi produkowały wodę dobrą. Sporadycznie w próbkach wody stwierdzano bakterie grupy coli (w ilości 1-3 jtk w 100 ml wody) oraz zmiany w ogólnej liczbie mikrorganizmów. Przekroczenia wskaźników fizykochemicznych również występowały incydentalnie. W wodzie stwierdzano podwyższoną mętność (na poziomie 2,1-2,4 NTU) oraz podwyższoną wartość jonu amonowego (w ilości 1,52 mg/l). Właściciele urządzeń wodociągowych natychmiast podejmowali działania korygujące procesy uzdatniania wody i uzyskiwano prawidłowe wyniki badań wody. Występujące w wodzie przekroczenia wskaźników mikrobiologicznych i fizykochemicznych nie stanowiły zagrożenia dla zdrowia osób korzystających z tej wody. Stan sanitarno-techniczny wszystkich urządzeń wodociągowych zbiorowego zaopatrzenia był prawidłowy. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, badaniami na obecność bakterii z rodzaju Legionella sp. w ciepłej wodzie użytkowej objęto budynki użyteczności publicznej. W placówce opiekuńczo-wychowawczej Maluch we Włocławku oraz Domu Pomocy Społecznej w Izbicy Kujawskiej stwierdzono przekroczenia dopuszczalnej wartości wskaźnika Legionella sp. Zarządzający podjęli natychmiastowe działania naprawcze mające na celu poprawę jakości wody ciepłej. 14

16 4. Stan sanitarny obiektów żywienia zbiorowego, produkcji i obrotu środkami spożywczymi Do zakresu działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w dziedzinie bieżącego nadzoru sanitarnego należy kontrola przestrzegania warunków produkcji, transportu, przechowywania i sprzedaży żywności, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, kosmetyków, warunków żywienia zbiorowego oraz nadzór nad jakością zdrowotną żywności. Działalność Inspekcji Sanitarnej w dziedzinie zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego żywności jest skoordynowana z przepisami prawa obowiązującego w Unii Europejskiej. Nadzór sanitarny nad produkcją i obrotem żywnością jest realizowany poprzez wykonywanie planowanych kontroli kompleksowych oraz kontroli tematycznych i interwencyjnych, a także poprzez pobór próbek do badań laboratoryjnych, zgodnie z planami opracowanymi przez Głównego Inspektora Sanitarnego. Nadzór nad częścią obiektów znajdujących się na terenie powiatu grodzkiego i ziemskiego sprawuje Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Bydgoszczy. Grupa obiektów Liczba zakładów wg rejestru Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego we Włocławku Powiat grodzki Powiat ziemski Obiekty produkcji żywności Obiekty obrotu żywnością (w tym apteki i punkty apteczne) Obiekty żywienia zbiorowego Obiekty produkcji i obrotu materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością Razem W roku 2011 w obiektach nadzorowanych przez PIS ujętych w przedstawionej tabeli przeprowadzono łącznie 1760 kontroli sanitarnych 1182 na terenie miasta Włocławek i 578 w powiecie ziemskim. W nadzorze Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego we Włocławku w 2011 roku na terenie miasta Włocławek i powiatu ziemskiego znajdowało się 1745 obiektów żywnościowo-żywieniowych: obiekty produkcji żywności: automaty do lodów, piekarnie, ciastkarnie, przetwórnie owocowo-warzywne, wytwórnia naturalnych wód mineralnych, zakłady przemysłu zbożowo-młynarskiego, wytwórnie wyrobów cukierniczych, koncentratów spożywczych, makaronów, zakłady produkcji kiszonek; obiekty żywienia zbiorowego: restauracje, zakłady małej gastronomii, zakłady produkcji posiłków, stołówki pracownicze, stołówki szkolne i przedszkolne, w domach opieki społecznej i domach dziecka itp.; obiekty obrotu żywnością: sklepy, supermarkety, hipermarkety, hurtownie, kioski, punkty sprzedaży; obiekty produkcji i obrotu wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością: sklepy, hurtownie, zakłady produkcyjne. PPIS we Włocławku nadzoruje również obiekty obrotu kosmetykami 21 sklepów i 1 hurtownię zlokalizowane we Włocławku oraz 1 hurtownię zlokalizowaną w powiecie ziemskim. Skontrolowano 20 z nich, w 4 z nich dokonano oceny w zakresie oznakowania opakowań jednostkowych kosmetyków (nie odnotowano nieprawidłowości). W tej grupie obiektów przeprowadzono łącznie 49 kontroli sanitarnych. 15

17 Kontrole kompleksowe przeprowadzane w miejscach produkcji i obrotu żywnością oraz żywienia zbiorowego obejmują następujący zakres: ocenę stanu sanitarno-technicznego i porządkowego pomieszczeń produkcyjnych, magazynowych, środków transportu, stan higieny i dokumentację zdrowotną zatrudnionego personelu, ocenę zgodności z wymaganiami zdrowotnymi surowców, dozwolonych substancji dodatkowych, półproduktów i wyrobów gotowych, prawidłowość oznakowania produktów, ocenę dokumentacji i zapisów dotyczących stosowania systemów zarządzania jakością tj. dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) i HACCP. Najczęstszymi uchybieniami stwierdzanymi w czasie przeprowadzanych kontroli były: nieprawidłowy stan sanitarno-techniczny pomieszczeń oraz urządzeń i sprzętu mającego kontakt z żywnością, brak czystości bieżącej w pomieszczeniach zakładów, wprowadzanie do obrotu środków spożywczych po upływie daty minimalnej trwałości/terminu przydatności do spożycia, brak do wglądu aktualnej dokumentacji zdrowotnej do celów sanitarnoepidemiologicznych personelu. W okresie sezonu letniego wzmożono nadzór sanitarny nad obiektami zlokalizowanymi w miejscowościach położonych nad jeziorami, wzdłuż trasy krajowej Nr 1 (odcinek: Łódź Włocławek Toruń) oraz w miejscowości uzdrowiskowej Wieniec Zdrój. Kontrolą objęto działające całorocznie i sezonowo zakłady żywienia zbiorowego otwartego, w tym zakłady małej gastronomii, miejsca obrotu żywnością, stołówki w ośrodku wypoczynkowym, na koloniach letnich i obozach oraz zakłady produkcji lodów z automatu. W tych obiektach przeprowadzono ogółem 146 kontroli. Działalność represyjna Działania represyjne (dane za 2011 rok) powiat grodzki powiat ziemski Nałożone mandaty karne Ilość/kwotę 57/10650 zł 37/7550 zł Decyzje administracyjne Wnioski do PWIS o ukaranie (o nałożenie kar pieniężnych) 1 0 W roku 2011 wydano łącznie 144 decyzje administracyjne nakazujące poprawę stanu sanitarno-technicznego, w tym decyzje przedłużające terminy wykonania zaleceń Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego we Włocławku i 1 decyzję natychmiastowego zaprzestania działalności zakładu. Za uchybienia stwierdzane podczas kontroli sanitarnych w nadzorowanych obiektach nałożono łącznie 94 mandaty karne na ogólną kwotę zł. Złożono jeden wniosek o nałożenie kary pieniężnej przez Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy dotyczący zakładu żywienia zbiorowego z miasta Włocławek, który rozpoczęły działalność bez uzyskania decyzji zatwierdzającej Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego we Włocławku. Interwencje konsumentów/klientów powiat grodzki powiat ziemski Grupa obiektów, których interwencje dotyczyły Interwencje Interwencje Interwencje Interwencje ogółem potwierdzone ogółem potwierdzone Sklepy spożywcze Supermarkety Inne zakłady obrotu żywnością Zakłady produkcji żywności Zakłady żywienia zbiorowego Razem

18 W roku 2011 przyjęto 49 interwencji konsumentów dotyczących najczęściej obecności w sprzedaży środków spożywczych niewłaściwej jakości zdrowotnej (po upływie terminu przydatności do spożycia/daty minimalnej trwałości, o zmienionych cechach organoleptycznych), braku bieżącej czystości pomieszczeń, braku higieny przy przygotowywaniu posiłków w zakładach żywienia zbiorowego, nieprawidłowych warunków przechowywania żywności. Większość interwencji była wnoszona anonimowo, a połowa doniesień nie potwierdziła się. Działania w ramach systemu RASFF i RAPEX W związku z powiadomieniami alarmowymi w systemie RASFF (System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach Żywnościowych) i RAPEX (System Wczesnego Ostrzegania o Produktach Niebezpiecznych) podejmowano wiele czynności związanych z procesem wycofywania z miejsc obrotu zakwestionowanych środków spożywczych, przedmiotów użytku oraz kosmetyków. Powiadomienia alarmowe i informacyjne dotyczyły m.in. następujących środków spożywczych: ogórki konserwowe, woda źródlana, deser dla niemowląt, kaszka ryżowa dla dzieci, cukierki Krówka mleczna, makaron ryżowy, świeże truskawki z Maroko, truskawki mrożone, ogórki z Hiszpanii, groch konsumpcyjny, herbatka ziołowa, mieszanka keksowa, śliwki i figi suszone, kostki rosołu warzywnego, borowik suszony, środek do klarowania wina, ryż naturalny brązowy, płatki owsiane, metka tatarska, marchew, filety śledziowe, masa jajeczna. Powiadomienia alarmowe i informacyjne dotyczyły także następujących wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością: szklanki do napojów, łyżka do warzyw nylonowa, czajnik bezprzewodowy, kubek ceramiczny SATIN, kubek dekoracyjny, komplet szklanek, talerz głęboki LORDENE, chochla z melaminy, półmisek z melaminy. W roku sprawozdawczym otrzymano 7 powiadomień dotyczących czajników elektrycznych. Większość zakwestionowanych wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością zostało wyprodukowanych w Chinach. W 2011 r. odnotowano 11 powiadomień w systemie RAPEX. Powiadomienia dotyczyły notyfikacji kosmetyków, które mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia lub życia konsumentów. Przeprowadzano kontrole sanitarne w miejscach obrotu kosmetykami: drogeriach, punktach sprzedaży kosmetyków oraz na stoiskach sprzedaży kosmetyków w sklepach spożywczych. Zakwestionowanych kosmetyków nie stwierdzono w obrocie. Ocena jakości zdrowotnej próbek pobranych w ramach urzędowej kontroli i monitoringu W roku 2011 zrealizowano plan poboru próbek. Do badań laboratoryjnych w ramach urzędowej kontroli i monitoringu pobrano ogółem 422 próbki (żywność, wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością, wymazy sanitarne). Z obiektów znajdujących się na terenie powiatu ziemskiego pobrano i przekazano do badań 38 próbek. Jedna próbka żywności pobrana z domu prywatnego, w którym wystąpiło zbiorowe zatrucie pokarmowe, została zakwestionowana ze względu na obecność bakterii chorobotwórczych. 17

19 Na terenie Włocławka pobrano do badań 384 próbek, z czego zakwestionowano 19: - 11 wymazów sanitarnych z ognisk zbiorowych zatruć pokarmowych, - 8 próbek żywności w tym 6 próbek pobranych w ogniskach zatruć pokarmowych, 1 próbka kasztany jadalne (obecność pleśni), 1 próbka truskawki mrożonej (obecność pałeczek Salmonella). W przypadku kasztanów jadalnych i truskawki mrożonej pobrano dodatkowe próbki do badań (z innej partii, poprzednia partia była niedostępna) wyniki były prawidłowe. Współpraca z innymi inspekcjami i jednostkami W roku 2011 r. współpracowano z Inspekcją Weterynaryjną, Wojewódzką Inspekcją Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz Wojewódzką Inspekcją Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Inspekcją Handlową, Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Bydgoszczy, Urzędem Skarbowym, Urzędem Celnym w zakresie wspólnych kontroli, wymiany informacji, rozpowszechnianiu materiałów informacyjnych, przekazywania interwencji konsumentów celem wykorzystania służbowego według kompetencji. Współpracowano również z funkcjonariuszami Straży Miejskiej i Policji. W obecności funkcjonariuszy Straży Miejskiej we Włocławku przeprowadzono kontrole sanitarne interwencyjne w tymczasowych punktach sprzedaży ryb świeżych. 18

20 5. Choroby zawodowe i środowisko pracy Nadzór sanitarny nad warunkami pracy wykonywany przez Inspekcję Sanitarną służy ujawnianiu i ocenie zagrożeń zdrowotnych, dokonywaniu oceny narażenia zawodowego i stymulowaniu pracodawców do poprawy warunków pracy. Warunki zdrowotne w środowisku pracy i związane z nimi traktowanie zdrowia mają istotny wpływ na kreowanie powszechnych postaw wobec zdrowia i zachowań zdrowotnych. W 2011 roku w ewidencji znalazło się 439 podmiotów gospodarczych, zatrudniających pracowników, zlokalizowanych na terenie miast i gmin: Włocławek, Kowal, Lubień Kuj., Chodecz, Brześć Kuj., Lubraniec, Izbica Kuj., Choceń, Baruchowo, Boniewo, Fabianki, Lubanie. Pracownicy nadzoru przeprowadzili 293 kontroli w 196 obiektach wydając 88 decyzji administracyjnych zawierających 180 nakazów zobowiązujących podmioty gospodarcze do usunięcia istniejących nieprawidłowości. Na terenie powiatu włocławskiego w dalszym ciągu dominowały zakłady małe zatrudniające od 6 do 20 pracowników (35%). Zadania planowe Sekcji Prewencji Chorób Zawodowych PSSE obejmowały: a) nadzór bieżący nad zakładami pracy, b) choroby zawodowe, W ramach nadzoru bieżącego nad zakładami pracy oraz prewencji chorób zawodowych szczególny nacisk położono na kontrole przestrzegania przepisów prawa w zakresie: - produkcji, dystrybucji i stosowaniu substancji i preparatów chemicznych (w tym produktów biobójczych i prekursorów narkotyków kategorii 2 i 3), - warunków pracy pracowników eksponowanych na czynników rakotwórcze, - ekspozycji pracowników na szkodliwe dla zdrowia czynniki pyłowe, chemiczne, fizyczne i biologiczne. Najczęściej stwierdzane uchybienia: - brak aktualnych pomiarów czynników szkodliwych i uciążliwych, - brak rejestru czynników szkodliwych i uciążliwych, - brak oceny ryzyka zawodowego z uwzględnieniem narażenia na czynniki biologiczne, - brak lub nieaktualne karty charakterystyk substancji i preparatów niebezpiecznych, - zły stan sanitarno-higieniczny pomieszczeń pracy i zaplecza socjalnego. Na podstawie badań laboratoryjnych przeprowadzonych w środowisku pracy stwierdzono przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia (NDS i NDN) w 27 zakładach pracy, głównie natężenia hałasu. 19

21 Choroby zawodowe W 2011 roku Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna otrzymała 12 zgłoszeń podejrzeń o chorobę zawodową, w związku z którymi przeprowadzono 14 dochodzeń epidemiologicznych. Ilość decyzji stwierdzających choroby zawodowe Ilość decyzji nie stwierdzających chorób zawodowych Państwowa Inspekcja Pracy jest informowana o wszystkich przypadkach stwierdzenia chorób zawodowych w formie przesyłanych kopii decyzji administracyjnych Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego we Włocławku. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny we Włocławku ściśle współpracuje z Wojewódzkim Ośrodkiem Medycyny Pracy we Włocławku. Poza tym w wielu zakładach na skutek wydanych nakazów przeprowadzono remonty pomieszczeń pracy oraz zaplecza socjalnego i sanitarnego, wymalowano ściany, wyposażono pracowników w szafki śniadaniowe, usprawniono system udzielania pierwszej pomocy. Kontrole sanitarne, decyzje administracyjne wydane przez Powiatowego Inspektora Sanitarnego, ocena narażenia zawodowego opracowana w oparciu o wyniki pomiarów stężeń i natężeń czynników szkodliwych występujących na stanowiskach pracy, spowodowały w znacznym stopniu poprawę warunków higieny pracy w kontrolowanych obiektach, poprzez zmiany technologiczne, organizacyjne, modernizację parku maszynowego, wyposażenie pracowników w indywidualne środki ochrony. Warunki higieniczno-sanitarne w zakładach pracy ulegają ciągłej poprawie, a ich stan uzależniony jest od wielu czynników m.in. świadomości pracodawcy, stanu finansowego firmy, dbałości o prestiż, konkurencyjności itd. Obserwuje się, że w przypadku firm o ugruntowanej pozycji na rynku i uregulowanej formie własności, coraz więcej środków angażowanych jest w prawidłowe organizowanie stanowisk pracy i zaplecza sanitarnego. Generalnie właściciele zdają sobie sprawę z konieczności przestrzegania przepisów sanitarnych i organizowania prawidłowych warunków pracy. 20