PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY WE WŁOCŁAWKU. STAN BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO miasta Włocławka i powiatu włocławskiego w 2012 roku

Transkrypt

1 PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY WE WŁOCŁAWKU STAN BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO miasta Włocławka i u włocławskiego w 2012 roku Włocławek, marzec 2013

2 Głównym celem działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest promowanie zdrowego stylu życia, czuwanie nad bezpieczeństwem żywności i żywienia oraz zdrowotnym wody, zapobieganie powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzenie działalności przeciwepidemicznej. SPIS TREŚCI 1. Ocena sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych i zakażeń w 2012 roku 3 2. Ocena sanitarna placówek ochrony zdrowia Jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi Stan sanitarny obiektów żywienia zbiorowego, produkcji i obrotu środkami spożywczymi Środowisko pracy i choroby zawodowe Warunki sanitarno-higieniczne w placówkach nauczania, wychowania i wypoczynku Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej oraz środków transportu Zapobiegawczy nadzór sanitarny Promocja zdrowia Wnioski 31 1

3 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny we Włocławku obejmuje swoim nadzorem obszary miasta Włocławka ( ) i u włocławskiego ( ). Ludność w powiecie włocławskim (stan na r.) Ogółem Noworodki Dzieci do lat 2 Dzieci do lat 14 włocławski ogółem Ogółem w 2012 roku nadzorem objętych było 3596 obiektów (2278 na obszarze u ego i 1318 na obszarze u ego). Obiekty objęte nadzorem Sekcji Nadzoru nad Obiektami Komunalnymi Sekcji Nadzoru Przeciwepidemicznego Sekcji Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku Sekcji Prewencji Chorób Zawodowych Ogółem obiektów Powiat Powiat Sekcji Higieny Dzieci i Młodzieży Ogółem W 2012 roku pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej na terenie ów ego i ego przeprowadzili łącznie 5024 kontroli, wydając przy tym 996 decyzji i 110 postanowień oraz nakładając 98 mandatów na kwotę zł. W ramach działalności akredytowanego laboratorium wykonano łącznie badań, wykonując przy tym oznaczeń chemicznych, oznaczeń fizycznych i oznaczeń mikrobiologicznych. 2

4 1. Ocena sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych i zakażeń w 2012 roku W 2012 roku sytuacja epidemiologiczna wybranych chorób była zróżnicowana, ale nie wykazywała niepokojących wzrostów zachorowań oraz innych zjawisk mogących zagrażać bezpieczeństwu zdrowotnemu mieszkańców naszego u. W omawianym okresie, podobnie jak w latach poprzednich, nie odnotowano epidemicznego wzrostu zachorowań oraz nie wystąpiły przypadki zachorowań na choroby szczególnie niebezpieczne, takie jak: cholera, błonica, malaria, gorączki krwotoczne, poliomyelitis, wścieklizna u ludzi. W roku sprawozdawczym do Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej we Włocławku zgłoszono 2563 przypadki chorób zakaźnych i zakażeń, które zgodnie z ustawą z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. Nr 234 poz. 1570) podlegały obowiązkowi zgłaszania. Z powodu zgłoszonych chorób hospitalizowano 638 osób. Odnotowano 18 zgonów, których przyczyną były choroby zakaźne. Zgony z powodu chorób zakaźnych wg jednostek chorobowych w latach Z powodu chorób zakaźnych zmarło 11 kobiet i 7 mężczyzn. Najwięcej zejść śmiertelnych (ponad 72%) odnotowano u osób powyżej 60 roku życia. Dominowały, podobnie jak w latach ubiegłych posocznice (72%). Jednostka chorobowa zgonów Zapalenie płuc Posocznice Inwazyjna choroba meningokokowa Inwazyjna choroba wywołana przez Streptococcus pneumoniae Nieokreślone ostre zakażenie dolnych dróg oddechowych Grypa wywołana nowym wirusem A/H1N1v Wszawica Choroba wywołana przez HIV, której skutkiem są inne choroby zakaźne i pasożytnicze, nie określone Bakteryjne zapalenie opon mózgowych Gruźlica płuc Przewlekłe zapalenie wątroby typu C, inna i nieokreślona marskość wątroby Zapalenie mózgu w ospie wietrznej Zatrucia pokarmowe wywołane przez pałeczki Salmonella Zapalenie jelita cienkiego i grubego wywołane przez Clostridium difficile Choroba Creutzfeldta Jacoba (CJD) Razem

5 Wybrane choroby zakaźne w ach: m i m w latach zachorowań i zapadalność na 100 tys. ludności Lp Jednostka chorobowa Bakteryjne zatrucia i zakażenia pokarmowe ogółem Bakteryjne zatrucia pokarmowe Salmonelozy Inne Salmonelozy (zakażenia pozajelitowe) Zachorowania Zapadalność Zachorowania Zapadalność Zachorowania Zapadalność ,17 41, ,04 45, ,45 57, ,96 35, ,20 39, ,80 32, , , ,43 4 Płonica (szkarlatyna) ,93 72, ,6 42, ,99 75,56 5 Odra Różyczka ,27 32, ,42 9, ,16 13,74 7 Ospa wietrzna ,02 698, ,31 624, ,22 870, Wirusowe zapalenie wątroby ogółem Wirusowe zapalenie wątroby typu A Wirusowe zapalenie wątroby typu B Wirusowe zapalenie wątroby typu C Wirusowe zapalenie wątroby inne Świnka (nagminne zapalenie przyusznic) ,65 9, ,13 4, ,03 3, , ,97 3, ,42 3, ,44 2, ,83 5, ,71 1, ,60 1, ,41 7, ,99 8, ,16 9,16 14 Krztusiec 8 7 6,83 8, ,99 4, ,35 18,32 15 Tężec ,14 16 Borelioza ,65 7, ,97 11, ,33 6,87 17 Malaria (zimnica) Włośnica AIDS , Nowo wykryte zakażenie HIV Grypa i podejrzenia grypy ogółem W tym u dzieci w wieku 0 14 lat Grypa ogółem (przypadki potwierdzone) W tym u dzieci w wieku 0 14 lat Grypa wywołana wirusem A/H1N1v W tym u dzieci w wieku 0 14 lat (przypadki potwierdzone laboratoryjnie) , , ,77 346, , , ,86 846, , , , , , , , , , ,

6 Choroby zakaźne objęte programem obowiązkowych szczepień ochronnych W sytuacji epidemiologicznej chorób objętych programem szczepień ochronnych nadal obserwowano cykliczną zmienność zapadalności, związaną z ich sezonowym występowaniem lub kontynuacją wcześniejszych trendów. Utrzymała się niewielka liczba zachorowań na świnkę i różyczkę, co jest efektem wysokiego poziomu realizacji szczepień ochronnych. Odnotowano wzrost zapadalności na krztusiec i przesunięcie zachorowań na starsze grupy wiekowe i osoby dorosłe, spowodowane spadkiem odporności poszczepiennej oraz dalszy wzrost zapadalności na ospę wietrzną. Objęcie szczepieniami ochronnymi p/ospie wietrznej dzieci z grup ryzyka, narażonych w sposób szczególny na zakażenie ze względów środowiskowych, może w przyszłości skutkować poprawą sytuacji epidemiologicznej. W ramach realizacji programu eradykacji poliomyelitis, który obejmuje m. in. monitorowanie ostrych porażeń wiotkich u dzieci do lat 14, mającego na celu potwierdzenie lub wykluczenie występowania dzikich szczepów wirusa polio, w roku sprawozdawczym zarejestrowano 1 przypadek ostrego porażenia wiotkiego. Objawy porażenia kończyn dolnych i mięśni oddechowych (opuszkowe) wystąpiły u 7-letniej dziewczynki z u ego. Przypadek sklasyfikowano jako Zespół Guillain-Barre. Zatrucia i zakażenia pokarmowe wywołane przez biologiczne czynniki chorobotwórcze W sytuacji epidemiologicznej zatruć i zakażeń pokarmowych wywołanych przez czynniki biologiczne obserwowano dalszy wzrost zakażeń wywołanych przez enteropatogenne wirusy oraz większą liczbę zgłaszanych zakażeń wywołanych laseczkami Clostridium difficile co może być efektem większej częstotliwości wykonywania badań oraz szerszej diagnostyki laboratoryjnej. Podobnie jak w latach ubiegłych, dominującym czynnikiem etiologicznym bakteryjnych zatruć/zakażeń pokarmowych były pałeczki Salmonella (stanowiły 56% wszystkich zatruć), wśród których dominowała Salmonella Enteritidis. W omawianym okresie zgłoszono 65 przypadków zatruć pokarmowych wywołanych tymi drobnoustrojami (o 19% mniej niż w 2011 r.) oraz 3 przypadki zakażenia pozajelitowego. Wśród czynników etiologicznych innych bakteryjnych zatruć/zakażeń pokarmowych dominowały laseczki Clostridium difficile, które były przyczyną 40 przypadków zakażeń jelitowych, w tym 8 przypadków zakażenia odnotowano w ognisku szpitalnym. W bieżącym roku w całym kraju obserwuje się wzrost liczby zgłaszanych zakażeń wywołanych tym patogenem, niepokój budzą również doniesienia z innych krajów o występowaniu ciężkich zakażeń wywołanych szczególnie toksycznym szczepem. We wszystkich zgłoszonych przypadkach, zakażenia były następstwem stosowania antybiotykoterapii o szerokim spektrum działania. Wystąpiły u osób obciążonych dodatkowo czynnikami ryzyka: zabiegami operacyjnymi, przewlekłymi chorobami nerek, serca, układu pokarmowego. Ponad 72% zakażeń dotyczyło osób po 65 r.ż., a w 4 przypadkach choroba zakończyła się zgonem. Bakteryjna zatrucia pokarmowe i zakażenia jelitowe w latach zachorowań i zapadalność na 100 tys. mieszkańców Jednostka chorobowa Bakteryjne zatrucia I zakazenia pokarmowe ogółem przypadków Współczynnik zapadalności przypadków Współczynnik zapadalności przypadków Współczynnik zapadalności przypadków Współczynnik zapadalności 63 31, , , ,46 Salmoneloza 60 29, , , ,91 Czerwonka bakteryjna (szigeloza) Inne bakteryjne zatrucia i zakażenia pokarmowe ogółem Wywołane przez E.coli biegunkotwórczą Wywołane przez Yersinia enterocolitica , , , , , ,49 3 1,48 4 1,98 2 0,99 1 0,49 Klebsiella pneumoniae ,49 1 0,49 1 0,49 Klebsiella oxytoca ,98 Clostridium difficile , ,64 Pseudomonas aeruginosa ,49 1 0,49 2 0,98 Gronkowcowe , ,98 Inne nie określone ,98 8 3,60 1 0,49 5

7 Obserwowany od kilku lat coraz większy udział zakażeń wirusowych w ogólnej liczbie zgłaszanych zatruć i zakażeń pokarmowych, utrzymał się również w 2012 roku. Zgłoszono ogółem 495 przypadków (w 2011 r. 435); zapadalność wzrosła z 215,17 do 243,01. Wśród czynników etiologicznych dominowały nadal rotawirusy, które są główną przyczyną biegunek u dzieci do lat 2. Zakażenia wirusowe w tej grupie wiekowej stanowiły 42% wszystkich zakażeń wirusowych, a ich liczba w stosunku do roku ubiegłego także wzrosła. Wirusowe zakażenia jelitowe: zachorowania i zapadalność/100 tys. mieszkańców w latach Czynnik etiologiczny Wywołane przez rotawirusy Wywołane przez norowirusy Inne określone (adenowirusy) przypadków Współczynnik zapadalności przypadków Współczynnik zapadalności przypadków Współczynnik zapadalności przypadków Współczynnik zapadalności , , , , , ,33 1 0, , , , ,26 Inne nie określone , , , ,97 Ogółem , , , ,01 W tym wirusowe zakażenia jelitowe u dzieci do lat , , , ,91 W roku sprawozdawczym wystąpiło jedno ognisko zatrucia pokarmowego, w którym narażone były 4 osoby, z których 3 osoby chore hospitalizowano. Czynnikiem etiologicznym były pałeczki Salmonella Enteritidis; nośnikiem zakażenia była potrawa z dodatkiem surowych jaj tatar wołowy, przygotowany w mieszkaniu prywatnym. Nie zarejestrowano ognisk zatruć pokarmowych w zakładach żywienia zbiorowego, co jest korzystnym zjawiskiem. Jednak z uwagi na zależność występowania zatruć i zakażeń pokarmowych od higieny spożywanych potraw, wymagają one podejmowania działań zapobiegawczych oraz informacyjno-edukacyjnych. Odnotowano także szpitalne ognisko zakażenia przenoszonego drogą kontaktową, w którym zachorowało 8 osób. Czynnikiem etiologicznym były laseczki Clostridium difficile. Podobnie jak w roku ubiegłym, nie zarejestrowano żadnego przypadku zatrucia jadem kiełbasianym, grzybami oraz włośnicy. Zakażenia krwiopochodne Utrzymała się dobra sytuacja epidemiologiczna zakażeń wywołanych wirusami zapalenia wątroby, która jest efektem wdrażania i utrzymywaniu właściwych standardów higieniczno - sanitarnych wykonywania świadczeń medycznych, zwłaszcza zabiegów przebiegających z naruszeniem ciągłości tkanek oraz w przypadku zakażeń wywołanych wirusem zapalenia wątroby typu B - prowadzonych od wielu lat masowych szczepień ochronnych. W 2012 roku zgłoszono 17 przypadków wirusowego zapalenia wątroby w tym: 6 przypadków wzw typu B oraz 11 przypadków wzw typu C. Nie odnotowano zachorowań spowodowanych wirusem typu A oraz o etiologii mieszanej B+C. Wszystkie zachorowania na wzw typu B to przypadki przewlekłe nabyte w przeszłości, z których 83% stanowią wcześniej zarejestrowane zakażenia bezobjawowe HBV. W porównaniu z 2011 r. wzrosła liczba osób zakażonych bezobjawowo HBV (z 15 w 2011r. do 20 osób). Nadal wśród osób, u których stwierdzono antygenemię HBs przeważają młode osoby dorosłe w wieku lat. Większość zakażeń (60%) wykryto podczas badań przesiewowych: krwiodawców (45% przypadków) i kobiet w ciąży (15% przypadków). W analizowanym okresie zarejestrowano 11 przypadków wzw typu C, w tym 1 przypadek o przebiegu ostrym. W 64% zachorowania dotyczyły osób powyżej 53r.ż., które ze względu na obciążenia zdrowotne (choroby przewlekłe), wiek i zgłaszane dolegliwości poddane były szerokiej diagnostyce. W tej grupie odnotowano także zachorowanie o ostrym przebiegu. W 2012roku zgłoszono dwa nowo wykryte przypadki zakażenia HIV (zakażenie rozpoznano u mężczyzn w wieku 31 i 47 lat z Włocławka) oraz jeden przypadek AIDS (zachorował 31 letni mężczyzna z Włocławka). Bakteryjne choroby inwazyjne Zakażenia inwazyjne wywołują poważne w skutkach zespoły objawów chorobowych, które występują najczęściej pod postacią posocznicy, zapalenia opon mózgowych, zapalenia mózgu. Czynnikami etiologicznymi tych zespołów chorobowych są: meningokoki, pneumokoki oraz bakterie Haemophilus influenzae. 6

8 Choroby inwazyjne w latach wg czynnika etiologicznego Czynnik etiologiczny Neisseria meningitidis Streptococcus pneumoniae Streptococcus pyogenes Haemophilus influenzae Razem Razem: i W okresie sprawozdawczym nie odnotowano zachorowań na inwazyjną chorobę meningokokową oraz wywołaną przez Haemophilus influenzae. Zarejestrowano 8 przypadków inwazyjnej choroby wywołanej przez Streptococcus pneumoniae, która miała postać: w 5 przypadkach posocznicy oraz w 3 przypadkach zapalenia płuc. W znacznej mierze dzięki dostępności szczepionek przeciwko tym czynnikom chorobotwórczym, zapadalność na wywołujące je choroby utrzymuje się na niskich poziomach. Wzrosła liczba zakażeń inwazyjnych wywołanych przez Streptococcus pyogenes, których najczęściej występującą postacią kliniczną jest róża. Nadal największy udział w zakażeniach inwazyjnych mają paciorkowce ropotwórcze, przeciwko którym nie prowadzi się szczepień ochronnych. Neuroinfekcje Zapadalność na choroby infekcyjne układu nerwowego od kilku lat utrzymuje się na podobnych, niskich poziomach. W analizowanym okresie zarejestrowano 9 przypadków neuroinfekcji: 6 przypadków o etiologii bakteryjnej, 2 wirusowej, w 1 przypadku nie określono rodzaju czynnika chorobotwórczego. Neuroinfekcje w latach w ach m i m wg czynnika etiologicznego Czynnik etiologiczny Prionowy Wirusowy Bakteryjny nie określony Razem Razem: i Z ogólnej liczby neuroinfekcji 8 przypadków wystąpiło pod postacią zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych (w tym 4 przypadki w przebiegu neuroboreliozy), 1 pod postacią zapalenia mózgu. We wszystkich przypadkach choroba zakończyła się wyzdrowieniem. Choroby przenoszone przez kleszcze W 2012r. podobnie jak w latach ubiegłych nie zarejestrowano przypadku wirusowego kleszczowego zapalenia mózgu oraz opon mózgowych. Zapadalność na boreliozę utrzymała się na zbliżonym poziomie. Zarejestrowano 25 przypadków tej choroby: w 21 przypadkach rozpoznano wczesną skórną postać choroby - wystąpił rumień wędrujący, w 4 przypadkach wystąpiła późna faza z objawami ze strony układu nerwowego (neuroborelioza). Ponad 68% zakażonych pacjentów eksponowanych było na zakażenie przez ukąszenie kleszczy podczas pobytu w miejscach ich bytowania (główne miejsca narażenia to łąki i lasy okolic Włocławka). Z powodu braku możliwości czynnego uodpornienia 7

9 przeciwko tej chorobie, duże znaczenie w profilaktyce mają działania zapobiegawcze: stosowanie zabezpieczeń chroniących przed kleszczami (odzież chroniąca przed ekspozycją na kleszcze, środki odstraszające repelenty). Gruźlica W 2012 r. w województwie kujawsko-pomorskim zarejestrowano 428 nowych zachorowań na gruźlicę; w powiecie włocławskim 39 (24 w powiecie m i 15 w powiecie m), w tym jeden przypadek dotyczył pozapłucnej postaci tej choroby. Najczęściej na gruźlicę zapadali mężczyźni powyżej 50 r.ż.. Choroby przenoszone drogą płciową Obowiązkiem raportowania oraz prowadzenia nadzoru przeciwepidemicznego objęte są takie choroby, jak: kiła, rzeżączka, ziarnica weneryczna i inne choroby wywołane przez chlamydie, inne nierzeżączkowe zakażenia układu moczowego. W 2012r. zgłoszono 11 przypadków chorób przenoszonych drogą płciową. Zachorowało 7 mężczyzn i 4 kobiety. Zarejestrowane przypadki to różne postacie kiły (82%) oraz zachorowania na rzeżączkę (18%), które w 82% dotyczyły młodych osób dorosłych w wieku lat. Grypa i zachorowania grypopodobne Obserwowany wzrost zapadalności na grypę i infekcje grypopodobne oraz duża zmienność genetyczna wirusa grypy, wymaga stałego nadzoru i monitorowania sytuacji epidemiologicznej oraz prowadzenia działań informacyjnoedukacyjnych. W 2012r. zgłoszono ogółem 1644 przypadki podejrzeń i zachorowań na grypę oraz infekcji grypopodobnych (o 318 przypadków więcej niż w roku ubiegłym). W 50% zachorowania dotyczyły dzieci do 14 r.ż.. W okresie sprawozdawczym nie zarejestrowano przypadków potwierdzonych wirusologicznie. Grypa i podejrzenia grypy w latach w ach m i m liczba przypadków Grupa wiekowa powyżej 14 lat lat Razem Razem: i Realizacja szczepień ochronnych W roku sprawozdawczym obowiązkowe szczepienia ochronne dzieci i młodzieży finansowane z budżetu Ministra Zdrowia prowadzone były przez 43 świadczeniodawców sprawujących podstawową opiekę zdrowotną oraz 1 neonatologiczny oddział szpitalny. Szczepieniami objęto osób dzieci i młodzież do lat 19. Szczepienia obowiązkowe osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie wykonywane były w 4 punktach szczepień. 8

10 Szczepienia obowiązkowe Szczepienia niemowląt i dzieci do lat 2 wykonano na tym samym wysokim poziomie jak w latach poprzednich. Wśród dzieci starszych i młodzieży odsetek zaszczepionych jest niższy niż w latach poprzednich. Szczepienia przeciwko Gruźlicy w 1 r.ż. 99,7 99,6 99,9 99,8 Wirusowemu zapaleniu wątroby typu B w 1 r.ż. 87,7 88,3 89,0 87,2 Błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, Haemophilus influenzae typu b w 1 r.ż. 55,8 57,8 58,4 61,1 Wirusowemu zapaleniu wątroby typu B w 2 r.ż. 99,9 99,9 99,8 99,8 Błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, Haemophilus influenzae typu b w 2 r.ż. 98,8 99,0 99,0 98,9 Odrze, śwince, różyczce w 2 r.ż. 83,0 82,7 85,1 82,9 Błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis w 6 r.ż. 94,1 94,8 93,6 92,4 Odrze, śwince, różyczce w 10 r.ż. 93,8 96,4 96,2 95,6 Błonicy, tężcowi w 14 r.ż. 95,5 97,6 97,7 95,5 Błonicy, tężcowi w 19 r.ż. 91,7 94,7 95,5 94,0 Szczepienia zalecane oraz obowiązkowe w grupach ryzyka Oprócz szczepień obowiązkowych wymienionych w powyższej tabeli prowadzone były także szczepienia w grupach ryzyka (obowiązkowe) oraz zalecane (niefinansowane ze środków Ministra Zdrowia). Szczepienia ochronne realizowane w ramach obowiązującego Programu Szczepień Ochronnych zostały wykonane na wysokim poziomie, w odsetkach zapewniającym odporność zbiorowiskową. Szczepienia przeciwko Wirusowemu zapaleniu wątroby typu B Wirusowemu zapaleniu wątroby typu A Grypie Durowi brzusznemu Ospie wietrznej Streptococcus pneumoniae Kleszczowemu zapaleniu mózgu Neisseria meningitidis Zakażeniu wirusem brodawczaka ludzkiego Biegunce rota wirusowej

11 2. Ocena sanitarna placówek ochrony zdrowia W grupie placówek ochrony zdrowia w ewidencji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego we Włocławku znajduje się znajduje się 107 obiektów należących do podmiotów leczniczych (70 we Włocławku i 37 na terenie u włocławskiego) oraz 184 praktyk zawodowych (148 we Włocławku i 36 na terenie u włocławskiego). W 2012 r. skontrolowano 102 obiekty należące do podmiotów leczniczych (95%) - 66 we Włocławku i 36 na terenie u włocławskiego oraz 58 praktyk zawodowych (32%) 51 we Włocławku i 7 na terenie u włocławskiego. Przeprowadzono 351 kontroli w obiektach należących do podmiotów leczniczych oraz 61 w obiektach, w których prowadzone są praktyki zawodowe. Realizując zadania w zakresie nadzoru sanitarnego wydano 38 decyzji administracyjnych, w tym 2 nakazujące usunięcie nieprawidłowości, 26 opinii o pomieszczeniach i urządzeniach, w których wykonywana jest działalność lecznicza oraz 10 decyzji opiniujących programy dostosowania. Ponadto wydano 15 opinii o pomieszczeniach i urządzeniach, w których wykonywane są praktyki zawodowe. podmioty lecznicze wykonujące stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne podmioty lecznicze wykonujące ambulatoryjne świadczenia zdrowotne praktyki zawodowe Miasto Włocławek Powiat włocławski Grupy obiektów Według ewidencji na obiektów skontrolowanych obiektów ze złym stanem sanitarnym Według ewidencji na obiektów skontrolowanych obiektów ze złym stanem sanitarnym Ogółem podmioty lecznicze szpitale szpitale w tym uzdrowiskowy Inne niż Zakłady opiekuńczolecznicze szpitale Z-dy pielęgnacyjnoopiekuńcze Zakłady Rehabilitacji Leczniczej w tym sanatoria Inne Przychodnie, poradnie, ambulatoria, pogotowie Medyczne laboratoria diagnostyczne Zakłady rehabilitacji leczniczej Inne, w tym inne uzdrowiskowe Praktyki lekarskie Praktyki lekarzy dentystów Praktyki pielęgniarek Inne praktyki zawodowe Razem Spośród 107 obiektów należących do podmiotów leczniczych, 83 spełniają wymagania, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą (78%). Natomiast 24 placówki posiadają pozytywnie zaopiniowane programy dostosowania (22%). Stan sanitarny zdecydowanej większości obiektów służby zdrowia (99%) oceniono jako dobry. Są to wszystkie obiekty podmiotów wykonujących świadczenia stacjonarne i całodobowe (szpitale, w tym uzdrowiskowe, zakłady opiekuńczo-lecznicze i pielęgnacyjno-opiekuńcze, zakłady rehabilitacji leczniczej, sanatoria, szpital jednodniowy oraz oddział uzdrowiskowy rehabilitacji szpitalnej). Pozytywną ocenę uzyskała również większość placówek świadczących usługi ambulatoryjne: wszystkie zakłady rehabilitacji leczniczej, medyczne laboratoria diagnostyczne, inne zakłady opieki zdrowotnej oraz wszystkie praktyki zawodowe (lekarzy, dentystów, pielęgniarek, rehabilitantów). 10

12 Ocenę niezadowalającą uzyskały 2 przychodnie wykonujące ambulatoryjne świadczenia zdrowotne. Są to Przychodnia SPZOZ w Lubrańcu gm. Lubraniec oraz Ośrodek Zdrowia w Smólniku gm. Włocławek. W 2012 r. podczas bieżących kontroli w podmiotach leczniczych wykonujących świadczenia zdrowotne będących pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego we Włocławku sprawdzano prowadzenie kontroli wewnętrznej potwierdzonej stosowną dokumentacją w zakresie zapobiegania oraz zwalczania zakażeń i chorób zakaźnych. We wszystkich placówkach medycznych prowadzących sterylizację we własnym zakresie sprawdzano, czy sposób prowadzenia dokumentacji umożliwia powiązanie narzędzi i sprzętu z konkretnym pacjentem, który korzystał z tego sprzętu. W placówkach medycznych, które nie posiadały procedur umożliwiających weryfikowanie w/w dokumentacji, zalecano ich wprowadzanie. Zabiegi wykonywane z naruszeniem ciągłości tkanek: iniekcje, pobieranie krwi, szczepienia, zdejmowanie szwów oraz badania ginekologiczne i laryngologiczne wykonywano najczęściej przy użyciu sprzętu jednorazowego użytku. Dekontaminacja narzędzi wielokrotnego użycia odbywała się w miejscu wykonywania zabiegów medycznych zgodnie z opracowanymi procedurami. W 2012 r. stosowano szeroki asortyment środków dezynfekcyjnych przeznaczonych do dezynfekcji skóry, rąk, narzędzi, powierzchni i sprzętu medycznego. Stanowiska do mycia i dezynfekcji rąk personelu medycznego wyposażano w łokciowe dozowniki ścienne z mydłem i płynem do dezynfekcji rąk. Procesy sterylizacji narzędzi i sprzętu wielorazowego użycia prowadzone były wyłącznie w autoklawach. Skuteczność procesów sterylizacji testami chemicznymi sprawdzana systematycznie była przez użytkowników urządzeń w ramach kontroli wewnętrznej. Bieżące kontrole wykazały natomiast zbyt małą częstotliwość prowadzenia wewnętrznej kontroli biologicznej procesów sterylizacji. W związku z tym zalecano wprowadzenie systematycznej kontroli biologicznej zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, nie rzadziej niż raz na pół roku. Szpitale Nadzorem objęte są 4 szpitale, w tym 1 uzdrowiskowy (3 we Włocławku oraz 1 Szpital Uzdrowiskowy w Wieńcu Zdroju). Szpital Wojewódzki we Włocławku oraz Szpital Uzdrowiskowy w Wieńcu Zdroju mają opracowane i pozytywnie zaopiniowane programy dostosowawcze pomieszczeń i urządzeń do wymagań wynikających z obowiązujących przepisów. Realizacja zapisów programów jest zaplanowana do końca 2016 roku. Pozostałe 2 szpitale specjalistyczne (szpitale Barska ) wyposażone są w nowoczesny sprzęt i aparaturę medyczną, a ich pomieszczenia i urządzenia spełniają wymagania, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotów wykonujących działalność leczniczą. W Szpitalu Wojewódzkim we Włocławku w dalszym ciągu trwają remonty oddziałów. W 2012 r. zakończono II etap przebudowy Szpitalnego Oddziału Ratunkowego obejmujący modernizację pomieszczeń poradni oraz oddziału planowanych przyjęć pacjentów. Rozpoczęto użytkowanie urządzonych i wyposażonych pomieszczeń należących do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego. Zakończono również prace budowlane nowego, wielokondygnacyjnego budynku z usytuowanym na dachu lądowiskiem dla śmigłowców sanitarnych. Obsługę utrzymania czystości w szpitalu wojewódzkim i uzdrowiskowym realizują firmy zewnętrzne, zgodnie z opracowanymi harmonogramami sprzątania. Natomiast w szpitalach specjalistycznych Barska sprzątaniem zajmują się ekipy wewnętrzne, które utrzymują czystość bieżącą we wszystkich pomieszczeniach zgodnie z opracowaną procedurą. Nieprawidłowości w zakresie utrzymania bieżącej czystości w szpitalach nie stwierdzono. W szpitalach systematycznie przeprowadzane są przeglądy, konserwacja oraz naprawa instalacji i urządzeń wentylacji mechanicznej oraz klimatyzacji. Placówki posiadają pełną dokumentację potwierdzającą wykonywanie określonych czynności w tym zakresie. W Szpitalu Wojewódzkim zmieniono sposób segregacji bielizny pościelowej. Odbywała się ona przy łóżku pacjenta. Liczenie bielizny odbywało się bezpośrednio przed umieszczeniem jej w workach. Transport zarówno czystej jak też brudnej bielizny odbywał się centralnie, w zamkniętych kontenerach dezynfekowanych po każdym transporcie. W brudownikach dziesięciu oddziałów szpitalnych zamontowano automatyczne dozowniki ścienne do płynów dezynfekująco myjących przeznaczonych do powierzchni. Nowo wybudowany budynek szpitala, posiadający płytę lądowiska umieszczoną na dachu, był przez cały rok sukcesywnie wyposażany w urządzenia i niezbędny sprzęt medyczny. Lokalna Sterylizatornia Szpitala Wojewódzkiego została doposażona w drugą zgrzewarkę. Obydwa urządzenia były kontrolowane pod względem szczelności zgrzewu 1x/miesiąc. Pranie bielizny szpitalnej we wszystkich szpitalach zlecane jest firmom zewnętrznym. Firmy te, poza praniem bielizny, przeprowadzają również jej dezynfekcję oraz dezynfekcję chemiczno-termiczną koców i materaców oraz zapewniają własne środki transportu do przewozu bielizny czystej i brudnej. W roku 2012 w Szpitalu Wojewódzkim 11

13 i szpitalach specjalistycznych pobrano do badań mikrobiologicznych próbki z bielizny czystej różnego asortymentu. Wyniki posiewów były ujemne. Postępowanie z odpadami medycznymi w szpitalach jest prawidłowe. Odpady segregowane są w miejscach ich powstawania, przewożone zamkniętymi wózkami lub pojemnikami transportowymi do odpowiednio przystosowanych chłodzonych magazynów odpadów medycznych, skąd odbierane są przez specjalistyczne firmy zewnętrzne. W nadzorowanych szpitalach opracowano i wdrożono wszystkie niezbędne przy świadczeniu usług medycznych procedury m.in. postępowania z bielizną szpitalną czystą i brudną, postępowania z odpadami medycznymi, utrzymania czystości pomieszczeń, sprzętu i urządzeń. W 2012 r. tak jak w latach poprzednich dezynfekcja właściwa narzędzi i sprzętu medycznego wielorazowego użycia prowadzona była w wydzielonych pomieszczeniach z wykorzystaniem profesjonalnych pojemników z wkładem sitowym. Stosowano szeroki asortyment środków dezynfekcyjnych przeznaczonych do dezynfekcji skóry, rąk, narzędzi, sprzętu medycznego oraz powierzchni. Środki do dezynfekcji dobrano właściwie pod względem: spektrum, czasu i zakresu działania. Sukcesywnie ulegały zmianie punkty wodne w Szpitalu Wojewódzkim, które wyposażano w niezbędnym zakresie w armaturę bezdotykową oraz łokciowe dozowniki ścienne z mydłem i płynem do dezynfekcji rąk. Wyposażenie szpitali w sprzęt medyczny, w szczególności jednorazowego użytku, materiały opatrunkowe, ręczniki jednorazowe, a także zaopatrzenie w środki myjące i dezynfekujące było wystarczające. Szpitalne pracownie endoskopowe posiadały wydzielone pomieszczenia do badań oraz dekontaminacji sprzętu i akcesoriów. Wyposażone były w myjnie automatyczne i półautomatyczną. Zautomatyzowanie procesu mycia i dezynfekcji oraz przejście z akcesoriów wielokrotnego użycia na jednorazowe zmniejszyło ryzyko przenoszenia zakażeń i przyczyniło się w znacznej mierze do poprawy bezpieczeństwa pacjentów podczas wykonywania badań diagnostycznych. Szpitale nie posiadają komór dezynfekcyjnych ani stacji łóżek. Dezynfekcja łóżek, materacy - na salach po wypisie chorego, wykonywana była przez personel pomocniczy. W Szpitalu Wojewódzkim, w związku z wystąpieniem ogniska epidemicznego wywołanego Clostridium difficile materace, poduszki i koce zostały przekazane do dezynfekcji komorowej firmie zewnętrznej. W 2012 r. w nadzorowanych szpitalach funkcjonowały: - lokalna sterylizatornia, która nie spełnia wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r., w sprawie wymagań jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą, zlokalizowana w pomieszczeniach piwnicznych Szpitala Wojewódzkiego we Włocławku. Szpital posiada program dostosowawczy, zgodnie z którym powinien zmodernizować sterylizatornie, - punkt centralnego sterylizowania przy bloku operacyjnym w Szpitalu Specjalistycznym BARSKA we Włocławku. Lokalna sterylizatornia w Szpitalu Wojewódzkim wyposażona była w nowe autoklawy przelotowe (posiadające daty produkcji 2007, 2010, 2011). Transport narzędzi i sprzętu wielokrotnego użycia z oddziałów do/z lokalnej sterylizatorni prowadzono w hermetycznie zamykanych kontenerach. W Szpitalu Specjalistycznym BARSKA, do transportu stosowane były zamykane pojemniki plastikowe. Również do transportu bielizny czystej i brudnej zakupiono zamykane kontenery wykonane z materiału umożliwiającego dekontaminację co znacznie wpłynęło na poprawę jakości świadczonych usług jak i bezpieczeństwo pacjentów i personelu. Bardzo ważnym elementem gwarantującym jakość w procesie sterylizacji jest jej prawidłowa dokumentacja, którą stanowi pełen protokół procesu sterylizacji zawierający dane: data sterylizacji, nr kolejny cyklu, parametry procesu tj. temperatura, ciśnienie oraz czas, wynik kontroli chemicznej, biologicznej, podpis osoby odpowiedzialnej za proces, wydruk ze sterylizatorów. Szpitale zaopatrywane są w wodę o prawidłowej jakości zarówno bakteriologicznej jak i fizykochemicznej. Spośród 4 szpitali 2 placówki (szpitale specjalistyczne Barska ) zaopatrywane są w wodę z wodociągu miejskiego we Włocławku, natomiast 2 obiekty (Szpital Wojewódzki we Włocławku oraz Szpital Uzdrowiskowy w Wieńcu Zdroju gm. Brześć Kujawski) korzystają z własnych ujęć wody. Rezerwowe źródło zaopatrzenia w wodę posiada Szpital Wojewódzki we Włocławku oraz Szpitale Barska. Pozostałe podmioty lecznicze W skład tej grupy obiektów wchodzą placówki świadczące usługi medyczne stacjonarne i całodobowe: zakłady opiekuńczo-lecznicze, pielęgnacyjno-opiekuńcze, zakłady rehabilitacji leczniczej, szpital jednodniowy jak i świadczące usługi ambulatoryjne m.in. przychodnie, zakłady rehabilitacyjne, laboratoria medyczne oraz praktyki zawodowe. Stan sanitarny i techniczny zdecydowanej większości tych obiektów (99%) oceniono jako zadowalający. Negatywnie, podobnie jak roku ubiegłym, oceniono 2 obiekty: Przychodnię SPZOZ w Lubrańcu oraz Ośrodek Zdrowia w Smólniku gm. Włocławek. W obiektach tych stwierdzono między innymi brudne ściany, zacieki na sufitach, zniszczone wyposażenie (wykładziny podłogowe, meble). W związku z planowaną rozbudową i remontem Ośrodka Zdrowia w Smólniku odstąpiono od wydawania decyzji administracyjnej. Natomiast na SPZOZ w Lubrańcu wystawiono decyzję nakazującą usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. 12

14 W placówkach służby zdrowia prawidłowo opracowano, wdrożono oraz aktualizowano procedury postępowania z bielizną, odpadami medycznymi oraz utrzymania czystości. Sprzątaniem na ogół zajmowali się pracownicy etatowi tych placówek, tylko w kilku przypadkach zatrudniono ekipy zewnętrzne (np. w Stacji Pogotowia Ratunkowego we Włocławku, obiektach Uzdrowiska Wieniec w Wieńcu Zdroju). Postępowanie z odpadami medycznymi uznano za prawidłowe. Wszystkie placówki posiadają umowy na odbiór odpadów medycznych. Odpady medyczne zbierane są selektywnie w miejscach ich powstawania, odpowiednio oznakowane, zabezpieczone i w większości placówek magazynowane w urządzeniach chłodniczych. Odpady odbierane są zgodnie z umowami przez specjalistyczne firmy do utylizacji. W większości obiektów używana jest bielizna jednorazowa. Placówki korzystające z bielizny wielokrotnego użytku zlecają pranie jej firmom zewnętrznym. Jedynie bielizna osobista osób przebywających w zakładzie pielęgnacyjnoopiekuńczym w Wieńcu Zdroju oraz opiekuńczo-leczniczym w Redczu Wielkim prana jest we własnych pralniach na terenie placówek. W 2012 r. podczas bieżących kontroli sprawdzano prowadzenie kontroli wewnętrznej potwierdzonej odpowiednią dokumentacją w zakresie zapobiegania oraz zwalczania zakażeń i chorób zakaźnych. W większości podmiotów kontrola ta polegała na weryfikacji oraz aktualizacji procedur higieny. Jedynie w Miejskim Zespole Opieki Zdrowotnej we Włocławku został opracowany protokół/instrukcja kontroli wewnętrznej (sanitarno epidemiologicznej) wraz z załącznikami odpowiadającymi zakresom jej prowadzenia. Stacja Pogotowia Ratunkowego zakupiła w 2012 r. dwie nowe, w pełni wyposażone karetki specjalistyczne. Większość zabiegów inwazyjnych w podmiotach leczniczych wykonujących świadczenia ambulatoryjne była wykonywana przy użyciu sprzętu jednorazowego. Dekontaminacja narzędzi i sprzętu wielorazowego użytku prowadzona była zgodnie z opracowanymi procedurami i zaleceniami producentów. Stosowano szeroki asortyment środków dezynfekcyjnych przeznaczonych do dezynfekcji skóry, rąk, narzędzi, sprzętu medycznego oraz powierzchni. Sukcesywnie ulegały zmianie stanowiska do mycia i dezynfekcji rąk, które wyposażano w łokciowe dozowniki ścienne z mydłem i płynem dezynfekcyjnym. W pracowniach endoskopowych dekontaminację endoskopów prowadzono w sposób powtarzalny, bezpieczny, w automatycznych myjniach-dezynfektorach. Sterylizacja narzędzi i sprzętu wielorazowego na nadzorowanym terenie prowadzona była wyłącznie metodami skutecznymi: sterylizacja parowa, sterylizacja plazmowa. Wszystkie urządzenia sterylizujące objęte były kontrolą wewnętrzną, dla każdego urządzenia sterylizującego prowadzono rejestry procesów sterylizacji. Bieżące kontrole wykazały natomiast zbyt małą częstotliwość prowadzenia wewnętrznej kontroli biologicznej procesów sterylizacji. W związku z tym zalecano wprowadzenie systematycznej kontroli biologicznej, zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, nie rzadziej niż raz na pół roku. We wszystkich obiektach lecznictwa otwartego prowadzących sterylizację we własnym zakresie sprawdzano czy sposób prowadzenia dokumentacji umożliwia powiązanie narzędzi i sprzętu z konkretnym pacjentem, który korzystał z tego sprzętu. W placówkach medycznych, które nie posiadały procedur umożliwiających weryfikowanie w/w dokumentacji, zalecano ich wprowadzanie. Zakład Medyczny DIAGMED PLUS, Szpital Jednodniowy we Włocławku rozpoczął działalność w lutym 2012 r. W jego skład wchodzi oddział szpitalny z salą pooperacyjną, blok operacyjny oraz wydzielone pomieszczenia lokalnej sterylizatorni, która prowadzi sterylizację dla potrzeb bloku oraz pozostałych jednostek organizacyjnych Zakładu Medycznego. Jako jedyny podmiot leczniczy inny niż szpitalny, posiadał własne urządzenie do prowadzenia wewnętrznej kontroli biologicznej oraz sporządzał pełen protokół kontroli procesów sterylizacji. Wykonywane były tam zabiegi planowane, po których czas pobytu pacjenta w oddziale nie przekraczał 24 godzin. We wrześniu 2012 r. podmiot uzyskał certyfikat jakości ISO w zakresie: chirurgii jednego dnia, podstawowej opieki zdrowotnej, ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, diagnostyki obrazowej (USG, MR, TK, medycyna nuklearna), endoskopowej, kardiologicznej, okulistycznej, laryngologicznej. Kolejnym nowym podmiotem leczniczym, który rozpoczął działalność w II półroczu 2012 r. był MZOZ Zakład Rehabilitacji Leczniczej, ul. Żeromskiego 28 a, we Włocławku. W 2012 r. w trakcie bieżących kontroli prywatnych gabinetów we wszystkich kontrolowanych praktykach zawodowych zalecano prowadzenie kontroli wewnętrznej poprzez okresową analizę i weryfikację procedur stosowanych w celu zapobiegania szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych oraz wprowadzenie stosownej dokumentacji (protokół/instrukcja). Zwracano uwagę na konieczność zachowania, zgodnie z aktualnym rozporządzeniem, jednokierunkowego ciągu technologicznego w przypadku procesu dekontaminacji narzędzi. Wszystkie placówki wykonujące świadczenia zdrowotne, zarówno we Włocławku jak i na terenie u włocławskiego, zaopatrywane są w wodę o prawidłowej jakości z wodociągów zbiorowego zaopatrzenia lub ujęć własnych (obiekty Uzdrowiska Wieniec w Wieńcu Zdroju). Wyjątek stanowi Przychodnia PRO-MED w Kłótnie gm. Baruchowo, która korzysta z wody o warunkowej przydatności do spożycia z ujęcia gminnego w Kłótnie. Występujące tam w wodzie przekroczenia parametrów (żelaza i mętności) nie stanowią zagrożenia dla zdrowia ludzi z niej korzystających. 13

15 3. Jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, z basenów kąpielowych oraz miejsc wykorzystywanych do kąpieli Woda przeznaczona do spożycia przez ludzi Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia o produkcji wodociąg Włocławek (o produkcji wody m 3 /dobę) wodociąg Szpitala Wojewódzkiego we Włocławku (o produkcji wody m 3 /dobę) Na terenie miasta Włocławka i u włocławskiego nadzorem objętych jest 28 wodociągów zbiorowego zaopatrzenia w wodę. Spośród nich 2 urządzenia zlokalizowane są we Włocławku, a 26 na terenie u włocławskiego. W 2012 r. wszystkie urządzenia skontrolowano, przeprowadzono 145 kontroli, pobrano do badań laboratoryjnych 290 próbek wody przeznaczonej do spożycia. Wszystkie wodociągi oparte są na ujęciach głębinowych. W żadnym wodociągu nie jest prowadzone stałe chlorowanie wody. Nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi na terenie miasta Włocławek i u włocławskiego przedstawiał się następująco: urządzeń w ewidencji miasto Włocławek urządzeń skontrolowanych kontroli pobranych próbek Razem Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia o produkcji urządzeń w ewidencji włocławski urządzeń skontrolowanych kontroli pobranych próbek <100 m 3 /dobę m 3 /dobę m 3 /dobę Razem Wodę dobrą, spełniającą wymagania sanitarne dostarczało 25 wodociągów (89%) 2 urządzenia we Włocławku i 23 na terenie u, zaopatrując mieszkańców (98%) mieszkańców Włocławka oraz mieszkańców u włocławskiego. Z wody dobrej korzystali mieszkańcy miast Włocławek i Kowal oraz gmin: Boniewo, Brześć Kujawski, Choceń, Chodecz, Fabianki, Lubanie, Lubraniec, Lubień Kujawski oraz częściowo gmin Kowal, Baruchowo i Włocławek. Wodę nie spełniającą wymagań sanitarnych dostarczały 3 wodociągi (11%) : Dębniaki gm. Kowal, Kłótno gm. Baruchowo oraz Dąb Polski gm. Włocławek. Oceniono ją jako warunkowo przydatną do spożycia. Korzystało z niej 3708 mieszkańców u włocławskiego (2%). Woda produkowana przez te wodociągi nie odpowiadała wymaganiom fizykochemicznym i organoleptycznym. Stwierdzano w niej podwyższoną wartość mętności, żelaza, manganu oraz podwyższoną utlenialność. Zarządzający tymi wodociągami prowadzą działania naprawcze mające na celu doprowadzenie wody do prawidłowej jakości. Występujące w wodzie przekroczenia parametrów fizykochemicznych i organoleptycznych nie stanowiły zagrożenia dla zdrowia i życia konsumentów. W roku sprawozdawczym (w czerwcu) problemy w zakresie mikrobiologicznej jakości wody wystąpiły w wodociągu w Kłótnie gm. Baruchowo. W wodzie stwierdzono obecność bakterii grupy coli oraz nieprawidłowe zmiany w ogólnej liczbie mikroorganizmów. Ze względu na znaczne przekroczenia norm bakteriologicznych wydano decyzję o braku przydatności wody do spożycia i wprowadzono ograniczenia w korzystaniu z tej wody. Jednocześnie zobowiązano 14

16 zarządzającego wodociągiem do zapewnienia mieszkańcom wody prawidłowej jakości. Działania naprawcze podjęte przez administratora wodociągu doprowadziły w krótkim czasie do uzyskania wody prawidłowej jakości mikrobiologicznej. Na koniec roku 2012 wszystkie wodociągi produkowały wodę prawidłowej jakości pod względem mikrobiologicznym. W roku sprawozdawczym, w ramach nadzoru nad urządzeniami wodociągowymi i jakością wody, wystawiono 44 decyzje administracyjne, w tym 3 w zakresie doprowadzenia wody do prawidłowej jakości, 2 - zatwierdzające laboratoria, 39 ocen higienicznych w formie decyzji na zastosowane materiały. Baseny kąpielowe Nadzorem sanitarnym objętych jest 7 basenów (5 we Włocławku i 2 w powiecie włocławskim), w tym 6 całorocznych oraz 1 basen sezonowy. Do badań laboratoryjnych pobrano 74 próbki wody (68 z basenów krytych oraz 6 z basenu odkrytego). W ciągu całego roku woda we wszystkich basenach nadawała się do kąpieli. Stan sanitarny basenów kąpielowych podobnie jak w roku ubiegłym był zadowalający. Prowadzenie bieżącego nadzoru nad tymi obiektami jest utrudnione ze względu na brak, od kilku lat, uregulowań prawnych dotyczących wymagań sanitarnych zarówno dla pływalni jak i jakości wody. Miejsca wykorzystywane do kąpieli W sezonie letnim 2012 na terenie u funkcjonowało 5 miejsc wykorzystywanych do kąpieli, których organizatorami były urzędy miast i gmin. Kąpielisk nie zorganizowano. Funkcjonujące w roku 2011 dwa kąpieliska zostały przez organizatorów przekształcone w miejsca wykorzystywane do kąpieli. Organizatorzy wykonywali badania wody zarówno przed sezonem jak i w trakcie jego trwania. Prowadzono również wizualne nadzorowanie wody. Nie stwierdzono występowania zanieczyszczeń niekorzystnie wpływających na jakość wody i mogących stanowić zagrożenie zdrowotne dla kąpiących się osób. Woda we wszystkich miejscach wykorzystywanych do kąpieli w ciągu całego sezonu była przydatna do kąpieli. Miejsca wykorzystywane do kąpieli były prawidłowo oznakowane przy pomocy tablic informacyjnych, zapewniono możliwość korzystania z toalet. Na wszystkich miejscach wykorzystywanych do kąpieli bezpieczeństwo kąpiącym zapewniali ratownicy. Legionella sp. W roku sprawozdawczym w celu dokonania oceny skażenia instalacji ciepłej wody przez bakterie z rodzaju Legionella sp. pobrano do badań 13 próbek wody. Próbki wody pobrano w 5 obiektach, w tym 1 obiekcie służby zdrowia (zakład opiekuńczo-leczniczy) oraz 4 obiektach użyteczności publicznej (dom pomocy społecznej, pływalnia, hotel, placówka opiekuńcza). Przeprowadzone badania laboratoryjne wody ciepłej we wszystkich obiektach nie wykazały skażenia instalacji wodociągowych bakteriami z rodzaju Legionella sp. 15

17 4. Stan sanitarny obiektów żywienia zbiorowego, produkcji i obrotu środkami spożywczymi Do zakresu działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w dziedzinie bieżącego nadzoru sanitarnego należy kontrola przestrzegania warunków produkcji, transportu, przechowywania i sprzedaży żywności, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, kosmetyków, warunków żywienia zbiorowego oraz nadzór nad jakością zdrowotną żywności. Działalność Inspekcji Sanitarnej w dziedzinie zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego żywności jest skoordynowana z przepisami prawa obowiązującego w Unii Europejskiej. Nadzór sanitarny nad produkcją i obrotem żywnością jest realizowany poprzez wykonywanie planowanych kontroli kompleksowych oraz kontroli tematycznych i interwencyjnych, a także poprzez pobór próbek do badań laboratoryjnych, zgodnie z planami opracowanymi przez Głównego Inspektora Sanitarnego. Nadzór nad jednostkami organizacyjnymi prowadzonymi przez Powiat Włocławski sprawuje Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Bydgoszczy. W nadzorze Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego we Włocławku w 2012 roku na terenie miasta Włocławek i u ego znajdowało się 1794 obiektów żywnościowo-żywieniowych: - obiekty produkcji żywności: automaty do lodów, piekarnie, ciastkarnie, przetwórnie owocowo-warzywne, wytwórnia naturalnych wód mineralnych, zakłady przemysłu zbożowo-młynarskiego, wytwórnie wyrobów cukierniczych, koncentratów spożywczych, makaronów i inne zakłady produkcji; - obiekty żywienia zbiorowego: restauracje, zakłady małej gastronomii, stołówki szkolne i przedszkolne, stołówki w domach opieki społecznej i domach dziecka, stołówki pracownicze i inne zakłady; - obiekty obrotu żywnością: sklepy, markety, hurtownie, kioski, punkty sprzedaży; - obiekty produkcji i obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością: sklepy, hurtownie, zakłady produkcyjne. W wyżej wymienionych obiektach przeprowadzono łącznie 2008 kontroli sanitarnych 1364 na terenie miasta Włocławek i 644 w powiecie m. nadzorowanych obiektów GRUPA OBIEKTÓW Miasto Włocławek LICZBA ZAKŁADÓW WG REJESTRU Powiat obiektów kontroli obiektów kontroli Obiekty produkcji żywności Obiekty obrotu żywnością (w tym apteki i punkty apteczne) Obiekty żywienia zbiorowego Obiekty produkcji i obrotu materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością SUMA Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny we Włocławku nadzoruje również obiekty obrotu kosmetykami 21 sklepów i 2 hurtownie zlokalizowane we Włocławku. Przeprowadzono łącznie 17 kontroli sanitarnych oraz dokonano 4 ocen w zakresie oznakowania opakowań jednostkowych kosmetyków (nie odnotowano nieprawidłowości). Kontrole kompleksowe przeprowadzane w miejscach produkcji i obrotu żywnością oraz żywienia zbiorowego obejmują następujący zakres: ocenę stanu sanitarno-technicznego i porządkowego pomieszczeń produkcyjnych, magazynowych, środków transportu, stan higieny i dokumentację zdrowotną zatrudnionego personelu, ocenę zgodności z wymaganiami zdrowotnymi surowców, dozwolonych substancji dodatkowych, półproduktów i wyrobów gotowych, prawidłowość oznakowania produktów, ocenę dokumentacji i zapisów dotyczących stosowania systemów zarządzania jakością tj. dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) i HACCP. 16

18 Najczęstszymi uchybieniami stwierdzanymi podczas przeprowadzanych kontroli były: nieprawidłowy stan sanitarno-techniczny pomieszczeń oraz urządzeń i sprzętu mającego kontakt z żywnością, brak czystości bieżącej w pomieszczeniach zakładów, wprowadzanie do obrotu środków spożywczych po upływie daty minimalnej trwałości/terminu przydatności do spożycia, brak do wglądu aktualnej dokumentacji zdrowotnej do celów sanitarnoepidemiologicznych personelu. W okresie sezonu letniego wzmożono nadzór sanitarny nad obiektami zlokalizowanymi w miejscowościach położonych nad jeziorami, wzdłuż trasy krajowej Nr 1 (odcinek: Łódź-Włocławek-Toruń) oraz w miejscowości uzdrowiskowej Wieniec Zdrój. Kontrolą objęto działające całorocznie i sezonowo zakłady żywienia zbiorowego otwartego, w tym zakłady małej gastronomii, sklepy i kioski, stołówki na koloniach letnich i obozach, stołówkę w ośrodku wypoczynkowym oraz zakłady produkcji lodów z automatu. W związku z przygotowaniami do turnieju UEFA EURO 2012 i jego przebiegiem, w wytypowanych obiektach przeprowadzono kontrole sanitarne z większą częstotliwością, zgodnie z zaleceniami Głównego Inspektora Sanitarnego. W obiektach tych przeprowadzono ogółem 208 kontroli. Działalność represyjna W roku 2012 wydano łącznie 106 decyzji administracyjnych nakazujących poprawę stanu sanitarno-technicznego, w tym 23 decyzje przedłużające termin wykonania zaleceń Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego we Włocławku i 2 decyzje natychmiastowego zaprzestania działalności zakładu. Za uchybienia stwierdzane podczas kontroli sanitarnych w nadzorowanych obiektach nałożono łącznie 98 mandatów karnych na ogólną kwotę zł. Działania represyjne Działania represyjne Miasto Włocławek Powiat Nałożone mandaty karne Ilość/kwotę 65/12650 zł 33/7400 zł Decyzje administracyjne nakazujące 68/ w tym 1 zamknięcie 38/ w tym 1 zamknięcie Decyzje administracyjne rachunkowe Wnioski do PWIS o ukaranie (o nałożenie kar pieniężnych) 0 0 Interwencje konsumentów/klientów W roku 2012 przyjęto 50 interwencji konsumentów dotyczących najczęściej obecności w sprzedaży środków spożywczych niewłaściwej jakości zdrowotnej (po upływie terminu przydatności do spożycia/daty minimalnej trwałości, o zmienionych cechach organoleptycznych), braku bieżącej czystości pomieszczeń, braku higieny przy przygotowywaniu posiłków w zakładach żywienia zbiorowego, nieprawidłowych warunków przechowywania żywności. Większość interwencji była wnoszona anonimowo, a połowa doniesień nie potwierdziła się. Grupa obiektów, których interwencje dotyczyły Interwencje konsumentów Powiat Powiat Interwencje Interwencje Interwencje ogółem potwierdzone ogółem Sklepy spożywcze Interwencje potwierdzone Supermarkety Inne zakłady obrotu żywnością Zakłady produkcji żywności Zakłady żywienia zbiorowego SUMA

19 Działania w ramach systemu RASFF i RAPEX W związku z powiadomieniami alarmowymi w systemie RASFF (System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach) i RAPEX (System Wczesnego Ostrzegania o Produktach Niebezpiecznych) podejmowano wiele czynności związanych z procesem wycofywania z miejsc obrotu zakwestionowanych środków spożywczych, przedmiotów użytku oraz kosmetyków. Produkty spożywcze nie spełniały kryteriów określonych w obowiązujących przepisach m.in. ze względu na zagrożenia: - mikrobiologiczne - dotyczyło to produktów: herbata zielona, metka babuni, "kebab 100% udo", mleko Bebilon, - chemiczne: śliwki suszone, kasza gryczana prażona, borowik szlachetny suszony, - fizyczne: danie dla dzieci, - zmiany organoleptyczne - ciasteczka owsiane, - obecność żywych i martwych szkodników - groch cały, - wykrycie nieautoryzowanej genetycznie modyfikacji kukurydzy użytej do produkcji - popcorn do przygotowania, - zafałszowanie nieautoryzowanymi substancjami farmakologicznie czynnymi suplementów diety. Powiadomienia alarmowe i informacyjne dotyczyły także następujących wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością: czajniki (3 powiadomienia), komplety do soków (4 powiadomienia), talerz i półmisek z melaminy (2 powiadomienia) oraz po 1 powiadomieniu: talerz ceramiczny, salaterka plastikowa, łyżka do warzyw, kubki i szklanki. W 2012 r. odnotowano 8 powiadomień w systemie RAPEX dotyczące notyfikacji kosmetyków, które mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia lub życia konsumentów. Przeprowadzano 10 kontroli sanitarnych w miejscach obrotu kosmetykami: drogeriach, punktach sprzedaży i stoiskach sprzedaży kosmetyków. Zakwestionowanych kosmetyków nie stwierdzono w obrocie. Zaistniałe zagrożenia zdrowotne żywności W związku z ujawnieniem procederu wprowadzania do obrotu soli wypadowej jako soli spożywczej przeprowadzono 52 kontrole sanitarne w zakładach produkcji i obrotu żywnością: piekarniach, kwaszarniach, hurtowniach spożywczych, zakładach przetwórstwa owocowo-warzywnego itp. Do badań laboratoryjnych pobrano: 2 próbki soli peklującej, 2 próbki soli warzonej oraz 1 próbkę soli kamiennej. Cztery z pobranych próbek (sól peklująca i sól warzona) były nieprawidłowe ze względu na zawyżoną zawartość siarczanów oraz żelazocyjanku potasu. Kwestionowana sól peklująca została zwrócona do dostawcy, natomiast kwestionowana sól warzona z zakładu przetwórstwa została wycofana z produkcji i zabezpieczona w magazynie poza zakładem. Zakład przetwórstwa używał do produkcji wyrobów niewielkich ilości soli (1,4%-1,6%), przeprowadził również badania laboratoryjne wyrobów gotowych. Zgodnie z opiniami niezależnych ekspertów nie ma możliwości wystąpienia skutków zdrowotnych po spożyciu produktów, do których produkcji używano sól techniczną. W związku z tym, że naruszono przepisy dotyczące jakości handlowej soli, całość sprawy dotyczącej soli wypadowej przekazano do Kujawsko- Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w Bydgoszczy do dalszego prowadzenia według kompetencji. W związku z prowadzonym przez Prokuraturę Rejonową w Kaliszu dochodzeniem w sprawie nielegalnej produkcji suszu jajecznego przeprowadzono 2 kontrole wspólnie z przedstawicielami Inspekcji Weterynaryjnej oraz policji w zakładach produkcyjnych we Włocławku. Na stanie magazynowym zakładów nie stwierdzono podejrzanego suszu jajecznego. W jednej z hurtowni spożywczych wycofano ze sprzedaży i zabezpieczono proszek jajeczny, który następnie został zwrócony do dostawcy. Podczas kontroli sanitarnej przeprowadzonej w piekarni stwierdzono na stanie magazynowym mieszankę piekarniczą, która zawierała w swoim składzie podejrzany susz jajeczny. O fakcie tym powiadomiono Komendę Miejską Policji we Włocławku, której funkcjonariusze zabezpieczyli 12 kg mieszanki piekarniczej. Ocena jakości zdrowotnej próbek pobranych w ramach urzędowej kontroli i monitoringu W roku 2012 do badań laboratoryjnych w ramach urzędowej kontroli i monitoringu pobrano ogółem 253 próbki (żywność, wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością, wymazy sanitarne). Na terenie Włocławka pobrano do badań 239 próbek, z czego zakwestionowano 11: - 5 próbek żywności w tym 2 próbki soli warzonej, 2 próbki świeżych warzyw, 1 próbka ciastek - 6 próbek wymazów sanitarnych pobranych w związku z prowadzonym dochodzeniem w sprawie zatruć pokarmowych. Z obiektów znajdujących się na terenie u ego pobrano i przekazano do badań 14 próbek, z których 3 były nieprawidłowe. Zostały zakwestionowane 2 próbki soli peklującej oraz 1 próbka mąki razowej. Po otrzymaniu nieprawidłowych wyników badań przeprowadzono niezwłocznie kontrole sanitarne w miejscach dystrybucji w celu wycofania kwestionowanych produktów z obrotu. 18

20 Współpraca z innymi inspekcjami i jednostkami W roku 2012 r. współpracowano z Inspekcją Weterynaryjną, Wojewódzką Inspekcją Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz Wojewódzką Inspekcją Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Inspekcją Handlową. Współpraca ta dotyczyła wymiany informacji, rozpowszechniania materiałów informacyjnych, przekazywania interwencji konsumentów celem wykorzystania służbowego według kompetencji. Z Inspekcją Weterynaryjną przeprowadzano wspólne kontrole. W związku z zanieczyszczeniem metanolem alkoholu pochodzącego z Republiki Czeskiej współpracowano z Urzędem Celnym w zakresie wymiany informacji dotyczących skontrolowanych sklepów i zakładów gastronomicznych oferujących w sprzedaży alkohol. W obecności funkcjonariuszy Policji we Włocławku przeprowadzono kontrole sanitarne dot. stosowania do produkcji wyrobów podejrzanego suszu jajecznego, soli wypadowej, przechowywania przeterminowanego mięsa mrożonego, podejrzenia produkcji wyrobów wędliniarskich w sklepie. 19